Scüager Mé,
ppi au Land- ea Tninbonv.
nog
arteg
i 9e Molen van den Kouden Grond.
ring
iin0 Zaterdag 24 Augustus 1912.
56e Jaargang. No. 5170.
r 1911 TWEEDE BLAD.
Schei
itor
BRAND IX HET GRAAN. II.
njvejj in ons vorig artikel volgden we den groei van het
ipycelium van de stuifbrandzwam der haver tot het
iogenblik, dat het draadweefsel de jonge pluim be-
;eikt* Da zwam draden. vertakken, zich hierin zeer sterk
:oodat de geheele korrel met vaak ook de kafjes er
Jij geheel verdwenen is en, plaats heeft gemaakt voor
10 cfet dradennet der zwam. Nu ontstaan er tusschen.-
ichotjes in, de draden, waardoor deze in stukjes wor
den verdeeld. Deze stukjes nemen, den bolvorm aan
b. worden zwart: het zijn de sporen, welke tegen,
len tijd der rijpheid weer verstoven zijn, den grond
>esmet hebben en zich voor een belangrijk deel aan
gezon,de kór re Is zullen bevinden.
I Het gebeurt, dat de jonge plant sneller groeit dan
[il{]0iet mycelium en aangezien dit laatste zich alleen door
jonge plantendelen, heen kan dringen, blijft het
h Jp een bepaalde plaats steken. Geschiedt dit on-
Ier de pluim, dan bemerkt men in het geheel niets:
ie plant draagt niet minder vrucht, dan, de gezonde;
>'ebeurt liet bijv. halverwege de pluim, dan is latev
>eroplet boven,ste gedeelte gezond, het onderste brapdig.
ledeiveder landbouwer zal dit laatste wel eens hebben op
gemerkt,
Een soortgelijk© ontwikkeling is n,u ook waar te
lemen bij den. s t e n, b r a n, d der tarwe en, den
*.gn. bedekten gerstbrand. Beiden zjn wel-
jekend en gekenmerkt door het verschijnsel, dat de
correls wel heel blijven, doch korter en dikker dan
le gezonde en van binn,en gevuld zijn met een zwart
metier: de sporen van de zwam.
Bij het dorschen worden de brandkorrels stuk
Voorgeslagen en verspreiden de sporen zich over het ge
tonde zaad.
Bij tw ee apdere brand sóórten, n.1 den stuif-
ra,nd der tarwe en dien, n a, a kien, gers tr
r a n d is de ontwikkeling in slechts één opzicht
verschillend. Beide brand soorten zijn als volgt geken-
Jhtvonerkt. Evenals bij den stuif brand 'der haver worden
iok hier korrels en kafjes geheel door de zwam /er-
lield en gaan, geheel over in, brandsporen. Deze ver-
zoodat bij het oogsten van deze planten al-
?èn de naakte spil, waaraan nog enkele zwarte plek-
es, is overgebleven. Deze sporen, kunnen evenwel het
olgende jaar geen jonge korenplapten besmetten,
Ir> ooals men vroeger aannam. De ontwikkeling gaat
angs geheel anderen weg. Gelijktijdig en onafhauke-
i ijk van elkander ontdekten twee Japa,nsche onderzoe-
:ers en den Duitsche zwammenikeninier Brefeld, diat
,e sporen, van den, tarwestuifbrand en den naakten
atoeierstbrand, de vruchtbeginsels d'er andere tarwe- en
1 dejerstbloempjes besmetten. Een kiemdraad dringt het
efruchtbeS'ilh&el binn,en, en als het zaad volwassen, is,
lerbergt het een myeëlium van de branidzwaru, zon-
!er dat uitwendig iets aan den korrel te zien is. In
T 'vereenstemming hiermede blijkt, dat brandplanten
Linl'roeger zich ontwikkelen dan gezonde, zoodat, bij
iroog weer althans, de sporen verstuiven in den tijd,
da gezonde planten, bloeien.
In het rijpe, droge zaad ontwikkelt het mycelium
ïcli niet verder.. Wanneer dergelijk zaad evenwel
JNtra^at kiemen, begint ook het mycelium zich te ont
wikkelen, groeit met de kiemplanit omhoog, waarna de
Int wikkeling. weer geheel plaats heeft als bij den
tvifbrand der haver.
Tot goed begrip van een en ander vatten we het
©handelde als volgt samen:
j Bij den steenbrand (ook wel stink- of smeer brand
eheeten) der tarwe, den stuifbrand der haver, en
en bedekten gerstbrand, zit de smetstof buiten, op de
tarwe met kopervitriool het z.g.n. ,/\itriooien van het
i zaaizaad". Dc vader van deze metnode is do groote
Duitsolic landbouwkundige Kiihn. Zijn oorspronkelijk
i vooi-schrift wasHet zaad. 'onder zoo nu en dan om-
rlocren, 12 uren laten staan in een \/s p.et. cp.ossing
van. kopervitriool.
Die praktijk (heeft ,dcze methode zoo goed als alge mem
1 sterk vereenvoudigd, door n.1. het zaad giiijkmalig
te bevochtigen piel een ongeveer 10 p.ct. oplossing1
van kojxyvitjiool. Daartoe lost men ongcvcc. 2 ons
kopervitriool op in 2'L. water cn besprenkel: het
zaad er jpeds onder voortdurend oinschcpp.-n. Men
voorkomt op deze wijze hel sterke opzwellen \an hel
zaad en heeit ^gecn groolc vaten noodig. zooals volg.uis
het oude voorschrift .het geval was.
Dc ervaring heeft geleerd, dat óp xieze wijze <le
steenbrand der tarwe geheel te bestrijden is. 'I Zelfde
lis het geval met den „stengelbrand der rogg.'uw
hrandsoort. welke do halmen der rogge veraieil, vvaar-
j door ideze vaak omknakken cn weinig korrels leveren,
i Ook van deze hrandsoort bevinden de sporen /iuh
I n.I. vaak op het zaad.
Minder afdoende bleek het „vitrioolen" legen haver-
stuifbrand cn bedekten gerstbrand. Verschillende om
standigheden verklaren uit echter.
Haver n.1. wordt in de kiemkracht door kopend:riool
nogal sterk geschaad, doch bovendien zullen bij haver
en gerst de brandsporen zich vaak be.inden lusschcn
kafjes en korrel, waardoor ze a. li. \v. eenigszins be
schut liggen tegen de inwerking van de vergil.ige vloci-
•stof.
Eigenaardig is ©venwel, dat een oplossing van for-
ma lino deze sporen, wol vernietigt, zoodat liet Voor
haver en gerst overweging verdient het zaad mei for-
maline te behandelen.
Daartoe dompelt men het zaad onder voortdurend
omroeren gedurende een half uur in ec-n 0,1 p.ct.
oSbssing van forruaiino. De gzwone Iiandelsformaline
heeft een sterkte van 10 p.ct.. zoodat I K.G. (hier
van voldoende is voor 300 a -100 I.. water. Sterker dan
0.2 p.ct. mag de oplossing in geen geval worden.
Men kan ook evenals bij kopervitriool hel zaad'
met dc formalineonlossing omscheppen, waarna men
het 'nog ©enigen lijd onder vochtige zakken laat staan,
'teneinde do lórmalinedartipen goed tc laten inwerken.
T© vernielden is nóg, dat door genoemd© methoden
©veiiicens bij gerst ►.'e sporen gedood worde. van een
zwam, welke dto ,strepenz:ek te p de bladeren van
dit graan veroorzaakt een verschijnselda' vaak go-
paard' gaat met het ontstaan van geheel of gedeeltelijk
gelde gerstaren.
Xa 't bovenstaande zal '1 evenwel duidelijk zijn,
dat men met kopervitriool of formalinc niet kan doo
den het i n de.korrel levende mycelium'' san den
naakten gerstbrand en den tarwestuifbrand. Waar deze
veel optreden of zooais in zaadkweekerjjen' be
slist voorkomen inoefen worden, is een andere melhcde
gebiedend en deze wordt voor de pra olijk heel goed
beschreven in de in ons vorig artikel genoemde bro
ek ure. n.1. de behandeling met heel water.
In bet kort komt deze methode, welke o.a. reeds
door den bekenden kweeker R, .1. Monsholt tc Wcsl-
poklcr in Groningen wordt toegepast, hierop neer. lfet
zaad' wordt eerst in zakken vooi geweekt, teneinde liet
brandmyoelium ©enigszins aan den groei te krijgen
en aldus gevoelig te maken vcor hitte. Daarna, wordt
het zaad in manden gedurende 10 minuten, bloolgesteld
aan cl1© inwerking van heet water van een temperatuur
van 32'> C. Lagere temperaturen dooden dc zwam niet
en hoogere brengen de kiemkracht van het zaad in
gevaar. Door herhaald: optillen van dc manden zorgt
men. dat de hitte ook tol de binnenste korrels door
dringt. Vervolgens wordt het zaad zoo goed mogelijk
gedroogd. Coöperatieve uitvoering, waarbij men van
stoom, h.v. van een zuivelfabriek of een locomobiel
gebruik kan maken voor verhitting van het water, is
zeer aan te bevelen. Voor meerdere bijzonderheden
verwijzen we nogmaals naar de brochure.
D. E. LANDMAN*.
:orrels van liet
in don, vorm vaji spore
üj den, stuifbrand der tarwe en, den naakten
1- «rand bevindt de smetstof zich als mycelium IN
le korrels.
an. Dit schijnbaar ■onbet.eekenende verschil ma,akt even-
vel, dat die bestrijding dezer laatste b r andsoor te n, ge-
I. eel verschillend. moet, zijn.
Het verschijnsel, dat die praktijk reeds la,ng ken-
'k-, dat men, met de gewone brandlbestrijdiiigsmetho-
rlen den stuifbrand in, tarwe en den, mankten, gerst-
)rand niet Ion koeren, was nu spoedig verklaard.
De bestrijding toch van brand kwam zoo goed als
a "algemeen hierop neer dat men liet zaaizaad behan-
manielde met een vloeistof, welke het zaad weinig of
itraafuet scliaadde, docli de brandsporen doodde, althans
want (hierover loopen de meeningen nog uileen,
zoodanig in hun ontwikkeling terughield, dat Zij
Le kiem'plaiiten niet meer konden besmetten.
'Algemeen is dan .ook in zwang het behandelen van
MElc
Binnenlandsch Nieuws.
BELANGRIJKE ARRESTATIE.
Ten, vervolge op ons bericht van gisteren meldt
mep nog uit 's-Hertogem,bosch.
Bartje Berendsem was het hoofd eener dievenbende,
welke zich te Velp genesteld, had. Hij was in, die sti-e-
ken zoo berucht, dat bijna elke daa,r voorkomende
inbraak op zijn rekening werd geschoven. Vandaar dat
het hem ten laste gelegde aantal van 30 i 40 inbra
ken wel wait overdreven zal zijn.
Een zijn,er laatste inbraken geschiedde bij een win
kelier te Velp, in de Rijnhofstraat. *s Nachts had
Bartje in die hoofdstraat maar eenvoudig een la,dder
tegen, den buitenmuur geplaatst en, was daarlangs bin
nengeklommen, in de slaapkamer van dóen winkelaer.
Deze werd juist wakker en spreng onmiddellijk zijn
bed uit om den inbreker te pa,kken. Docli Bartje
was aiweer vlug langs de ladder naar den beganeu,
grond verhuisd en toen de winkelier zich juist op de
ladder wangde om den nachtelijkeu indringer te ach-,
tervolgen, beloonde hij dien overmoed: door den win
kelier een kogel in zijn zitvlak te jagen-
De vele connecties, -die Bartje in Gelderland bezit
en de schrik, dien men voor hem had. waren wel de
voornaamste oorzaak dat Bartje steeds van alle na-
sporrngen naar zijn persoon op de hoogte en daardoor
uit hapden der politie bleef. Niettemin, werd hij ein
delijk te Emmerik gepakt, niet dan nadat met de
meest mogelijke omzichtigheid gehandeld w:
Zijn arrestatie geschiedde als volgt: een kennis van
Bartje te Arnhem kreeg een brief van hein om n....v
Emmerik te komen, waai' Bartje hem op ten be
paalde plaats en ©en bepaald uur zou wachten. De
pollitjo kreeg dezen brief in handen en toog daarmee
met den, geadresseerde naar die bewuste plaats
Emmerik. Eerst was Bartje niet op de aangegeven
plaats aanwezig, doch even later kwam hij uit een
droge sloot te voorschijn. Na een korte jacht kreeg
men hem eindelijk te pakken cn werd hij te Einm -
j rik gevangen gezet. Hij maakt© echter een gat in den
j vloer zijner cel en wist daardoor weer uit te br<
I evon voordat hij door tLe Duiiscne jK>iilie aan dc Ho!-
- landsche zou worden uitgeleverd. Na dien U>d werd bij
overal gezien en goz»>cht en werd op zijn ar ros Lat U.
een belooning van, t' 100 gesteld.
In, Gelderland zijn wel 20 veronderstelde Bartjes
Berendsen, gearresteerd, maar telkens was het niet de
ware man, dien men zocht. Zell's is eenmaal door de
politie 'een geheel boech Thans meende men
hem te pakken te hebben, doch 't was ten slotte nog
maar een, eenvoudig woudstrooper. Zoo ging hefdoor,
dag in dag uit, maar het eigenlijke Bartje bieef weg.
Door de Velpenaren wordt Bartje zoowat als een
vondermensck beschouwd. Men, verhaalt zelfs van
hem. dat hij in vrouwenkleeren vermomd bij <le be
grafenis van, zijn moeder tegenwoordig was om, zon
der kans te loopen, in handen der toon nog activer
surveilleerende politie te vallen, zijn moeder de laat
ste eer te kunnen bewijzen.
Zoo gaap er ontelbaye verhalen van zijn schran
derheid.
Ook in Duitscliland en België is Bartje Berendsen
doende geweest
Gisteravond heeft hij aan den commissaris van po
litic te 's-Heitogenbosch bekend de gezochte Bartje
Berendsen, te zijn. Even later kwam een marechaussee
uit Arnhem dit nog bevestigen.
Morgen wordt hij naar Arnhem getransporteerd.
WINKEL.
Door het bestuur der af deeling Waard en Groet
van de Hol landsche Maatschappij van, Lan,dbouw is
de heer W. C. Visser tot voorzitter gekozen.
WINKEL.
Eenjge ingezetenen hebben aan het bestuur van
de al'deelïng- Waard en Groet van de Hollandsche
Maatschappij van Landbouw modewerking verzocht
tot de oprichting van een, cursus in Bemestingsleer.
SINT MAARTEN.
De timmerlieden P. de Geus en P. BroDder zijn be
last met den opbouw van het verbrande huis van
den heer Jb. Bruin te Zijpe.
CALLANTSOOG.
Gedurende het tijdvak van 2 tot en met 13 Sep
tember a.s. zullen binnen deze Gemeente oefenin
gen worden gehouden van de militaire kustwacht.
Daartoe zullen, 1 sergeant, 1 korporaal 6 man ge
nie-soldaten en, 7 0e©miliicien-kust,wachters worden in
gekwartierd. Achter het Gemeentehuis zal een tent
worden opgeslagen.
HUuüWdUir
In de a.s. Maandag om 10 uur te houden raads
vergadering zal onder meer aan de orde worden ge
steld een adres van 165 ingezetenen om terug te
komen op de afwijzende beschikking van het voor
stel tot aansluiting bij de West-Friesche Electrisehe
Centrale en alsnog te besluiten als deelgenoot tot de
op te richten vennootschap toe te treden.
NOOKDSCHARWOUDE.
De heer D. Stam, lokaal „De Burg", heeft voor
de a.s.. kermis dien heer en mevr. Speenhoff geën
gageerd, die dies Maanjdagsavonds zullen optreden met
de.n heer Broedelet, naar wij hoorden een uitnemend
tooneelspeler en voordrager. Waar de heer Speen
hoff nog nimmer aan, den Langedijk optrad, daar is
het te voorzien, dat de zaal wel bezet zal zijn. Een
rijk voorzien programma zal zeker velen genoegen
verschaffen.
WEBRINGEN.
Naar wij vernemen zal de postschipper Joh. Baijs
op de groot© nationale landbouwtentoonstelling te
Medemblik, te houden op 4 tot 8 Sepember, een ge-
regelden passagiersdlenst openen.
ROODE DINSDAG.
„Het Volk" weet te vertellen, dat het partijbestuur
der S. D. A. P. van den, burgemeester van Den
Haag heeft verbomen dat hij den optocht op Roo-
den Dinsdag niet zal toestaan.
Naar De Telegraaf verneemt, heeft het onderhoud,
dat de burgemeester van 's-G'ravenhage gistermid
dag voorzitter en secretaris van. de S. D. A. P., den
heeren W. H. Vliegen, en J. G. van Kuykliof, toe
stond, slechts kort geduurd. Toen ds burgemeester,
die reeds op de hoogte was van het verzoek, om op
17 September a.s. weer een optocht door de straten
van Den Haag te doen houden, een en ander werd
uiteengezet, antwoordde dieze, dat hij dien optocht
niet ieder jaar kon hebben. Een vorig jaar was hem
reeds, toen hij het verlof tot den, optocht gegeven
had, van verschillende zijdien gezegd: „Zij komen
ieder jaar terug," waarop hij toen geantwoord had:
„Dat zullen "wij zien''1
Ofschoon van de zijde der beide bestuurders nog
pogingen werden aangewend den burgemeester van
zijn besluit terug te brengen, bleef deze er bij, dat
ditmaal voor den optocht geen permissie zal wor
den verleend.
Ongeveer drie weken geleden hebben wij mede
gedeeld, dat de burgemeester van 's-Gravenhage voor
nemens moést zijn, dit jaar geen toestemming te
l -
F e u i 11 e t, o n.
6 A
•tens 24-
jndet óokter stak het papier waarop het versje stond,
icl zijn zak en nam zijn slappen hoed van de bedde-
deur af. En zonder den dominé aan te zien, vroeg
hij. „Begrijp je dat vers?"
Niet dadelijk en, dan nog heel zacht kwam het
antwoord: „Voor de molenaarsvrouw van den Kouden
Grond."
Ili De dokter keek den ander vlug aan en vervolgens
iweer naar den doode. „Ja." mompeldie hij, „ik tracht
in het huis van den horlogemaker, opdat hij
met den kreupele muziek zou kunnen maken. En nu
•Hafheeft de zuster hem nog tot dóchter gemaakt. Ik
heb weer eenmaal goed gedoeld, maar slecht getrof
fen. De molenaar van den Kouden Grond, deze stier
"die elk bloempje vertrapt, moest hem juist in den
weg komen. Daar zijn zijn, voetstappen, die zijn mij
•haast n^t vreemd;. Een paar jaar nog, dan was deze
r man wellicht eveneens om 'den hoek geweest. Maar
de afstammeling van den lappensnijder heeft het
heldhaftige in, het bloed. I-lij heeft niet kunnen wach-
ten. Niet tam en stil sterven zooals andere meu-
t teschen. Achter een meesleepende vioolsolo deze pau
kenslag. De vader heeft het ongeveer op dezelfde
manier gedaan. Slechts was daar de viool een doe-
Ia* delzak."
De dokter wierp plotseling zijn slappen hoed op
erin het bed en boog zich diep over den doode heen,
vai,,JV jii, jij!" dat zeide hij, anders niets. Maar
'het klonk als half verstókt.
Toen wreef de domln,é zich haastig het voorhoofd
reu keek hulpeloos en verschrikt
Toen gingen zij beiden aan de tafel zitten. De
J eene aan het boven-, de'ander© aan het beneden-
aasf<iei3ul' a,s •waren, zij ajs wachters aangesteld' in deze
kille kamer.
ituig
,Ik meen," zeide de dokter, met weer vast ge
worden stem, „het is liet beste, als wij hem naar be
neden halen en bij zijn moeder begraven laten. Deze
dikkoppen hier boven leggen hem anders nog naast
dronken Karei, die zijn leven verloederd heeft, met
drank en wijven en ten slotte zich heeft, opgehan
gen. En het touw had de kerel nog van zijn buur-'
man gestolen."
I De dominé gaf njet dadelijk antwoord. Op zijn
breed voorhoofd lag een diepe rimpel. „Neen," zeide
hij dan hard, „bij ons zal hij blijven; ik zal zorgen
j dat hij een eerlijk plekje krijgt.''
I De dokter keek over de tafel heen en speelde niet
een potlood dat daar lag. Hij knikte een paar nu al
en lachte. Dan wierp bij het potlood neer en zeide:
„God weet, hoe moeilijk het is, de lui hier in het
dorp duidelijk te maken, welk verschil er is ,tus-
schen dronken Karei en hij, die daar ligt. Maar ik
weet hoe het hier gant; in Jacobshof is het: ophan-
gen is hetzelfde als zich doodschieten."
De dominé knikte. Zijn bleek gelaat kreeg nn teek
wat kleur. „Ja, het zijn hier stomme ossen,"
D i ander streek zich door het haar. „Ik zou lie
ver voor de dennen in het bosch prediken, dan voor
ds menschen hier. Maar het is nu de taak van den
dominé hier, om den dooden schoolmeester den boe
ren. uit den vuilen mond te houden. En wanneer
hij dat niet weet klaar te spelen, had hij bezembon-
der moeten worden, of ketellapper, of iets waarvoor
hij a,nders deugde."
De dominé gaf geen antwoord. Hij had het pot
lood gegrepen, dat op de tafel naar hem was toe
gerold, toen de dokter het neerwierp.
En heel lapgzaam begon bij daarmee op het hout
te teekenen, heel langzaam, maar met prachtige, ze
kere streken- Somwijlen hief hij schuw het hoofd op
en keek even. naar hem die op het bed lag en dan
1 weer naar het werk zijner handen.
De dokter rukte plotseling de kleine oogen open
en spitste de lippen, alsof hij fluiten wilde.
Maar het bleef heel stil, alleen huilde buiten de
wind. Daar werd op het tafelblad een mager, baardig,
uitgemergeld hoofd van een man, zichtbaar en daar
omheen de doornenkroon, die de grootste konjug
dezer wereld had gedragen, een, voorlooper v«n al
de kleinere broeders, die haar op aarde zouden moe
ten dragen.
Klaar en duidelijk kwam het beeld naar voren.
Achter de ingezonken, gesloten oogen, om den smal-
len en dichtgepersten mond lag een wereld vol smart
en liefde.. Des Heilands eigen wereld op de trek
ken van den ontslapen schoolmeester van Jacobshof.
En toen de laatste streek gedaan was, toen dekte
de domin.é zijn gelaat met beide haaiden en snikte
luid.
Niet uit verdriet om den doode, maar het kwam
van een sidderende opgewondenheid en ontroering,
die hen aangrijpt, die zich scheppend als het werktuig
eener groote on heilige kracht voelen. De zalige
smart van den aanbidder van zijn kunst dreef den
dominé de tranen, in de oogen en, het snikken, in de
keel.
De dokter had een vuurrood gezicht. Hij stond op
van zijn stoel en de liand die op het tafelblad steun
de .beefde heftig.
„Jij," riep hij vervolgens ruw uit, „jij bent ook
een van die door God geteekenden. Ook van, dat lap-
pensnijdersbloed. Waarom zeg je dat je een dominé
bent, jij...? Behoud jij je schoolmeester. Stop hem
hier onder den grond. Ik weet nu, dat er een broeder
van jou gestorven is. Dien zult ge niet, laten beschim
pen."
Hij liep naar zijn, hoed, stond voor het bed stil,
keek van den bleekeu kop naar de schets op het
tafelblad en dan weer naar den doode.
Dan barstte hij uit: „Ernst Ernst, jongen,
mijn jongen die daar, die dominé die kent
je. Beter n,og dan ik je ooift, heb gekend. Ik ben en
ik blijf een stumper hij zal je in eere begraven."
Vlug keerde hij zich oan en liep, zonder groet de
deur uit. De doiminé stond van zijn stoel op cn ging
zonder oen blik om zich heen te wei-pen. achter den
dokter aan. als was hij er bang voor alleen hij den
doods te blijven.
Zij liepen de steeg door. waar stof en doode bla
deren 'voor den wind uitdansten en hier en daar schuwe
mcnschengroepen stonden.
De dokter vooruil mei korte stappen, de dominé cr
even achter, als een jongen aan vaders jaspand.
Voor de herberg stond het rijtuig van den dokter
nog ingespannen. De dikke bruin hief het hoofd op
en begon met zijn hoef le schrapei, zoodra hij zijn
meester zag.
Die herbergier snelde naar buiten en nam het paard
het Idek af, cn terwijl hij 'hél omslachtig samenvouwde,
gingen zijn oogen van den een naar den ander.
„Is hij bepaald dood?'" vroeg hij dan voorzichtig.
...Morsdood'antwoordde kortaf de dokter én zette
de voet op de trede.
De waam stopte het dek in den wagen. „Sakkre-
ment'". mompelde hii goed hoorbaar, ,.en zelf
verteenen tot het houden van een kiesrecht-optocht
door do S. D. A. F. op Rooden Dinsdag. Aanstonds
werd dit bericht door enkele Haags he bladen te
gengesproken. Maar gisteren. Donderdag, is een de
putatie der S. IE A. F. bij burgemeester van Kar-
nebeek gewe:-s<t, en heeft, deze d-j gcwnwdo vergun
ning voor den optocht workelijk g e w e I i: e r d. Voor
«le S. D. A. F. is dit ongetwijfc'd een teleurstelling.
Juist «Etmaal zou er. zoo hebben v M ,.lk-«. Volk"
gelezen, veel werk v;a d.n opteilit worden gemaakt.
Het zou oen „artistieke" worden. Alben Hahn. mevr.
Do Roode en andere kunstenaars der parrij werkten
er hard aan. En nu iu het mis.
't Motief voor d«-ze we gering?
Op bet oogenbllk. dat we schrijven, lo *t ons
nog niet bekend. De op:o«ht Is verleden jaar bijzon
der ordelijk ver loopen.. De voorschriften van den
burgemeester werden trouw- gevolgd. Maar wij heb
ben hooren. verluiden, dat reeds verleden, jsuir de door
den, burgemeester gegeven toes lamlr.g in de kringen
der regeering niet sympathiek is ontvangen. Men
scheen te hebben verwacht, dat do burgeinc .>;er den
optocht, op den dag der opening van de Steten-
Generaal, stellig zou hebben verboden. In hoever dit
invloed heeft geoefend op 's burgemeesters weigering
van thans, weten wij natuurlijk niet. iutusschen ge-
looven wij plet. dat de Roode Dinsdag er minder
druk door worden zal. Vermoedelijk zal men door
deze weigering zelfs het tegendeel bereiken, van wat
men er mee bereiken wil. Schade aan een beweging
of een partij brengt zoo'i\ weigering pooit wel
het omgekeerde. Verleden jaar op het Panseh-con-
gres der S. D. A. P. riep dc heer Troolstra uit, dat,
wanneer vergunning voor een optocht geweigerd werd.
„de Koninklijke stoet dienstbaar zou worden gemaakt
aan de propaganda voor het algemeen, kiesrecht" en
de Kamer-fractie ernstig zou overwegen, of zij niet
voor de eerste maal de opening der Staten-Generaal
zou gaan bijwonen...!
Wij hebben af te wachten, wat er gebeurt
Maar zoo op 't eerste gezicht wij komen er
misschien nog nader op terug lijkt ons deze
weigering niet verstandig.
RIJ HET RADEN VERDRONKEN.
Een 22-jarig jougmeusch. student in de rechten te
Leiden, woonachtig te Noordwijk, is gisternamiddag
bij het baden te Noordwijk aap Zee verdronken. De
jonge man was nog nauwedijks in het water, of hij
ging naar de diepte.. Nog even verhief hij zich dorh
dook toen, weer onder, en men heeft hem niet wee r
gezien. De zee was vrij woelig, maar hij was een goc-d
zwemmer, zoodat men vermoedt dat hij kramp heei t
gekregen.
Pogingen om hem nog te redden waren vruchteloos
De deelneming met zijn bedroefde ouders is algemeen.
VERGIFTIGING?
Te Giethoorn is een zekere O. ernstig ongesteld
geworden na het gebruik van eeoige mootjes paling,
die zijn broeder hem gegeven had.
Daar de paling hem niet goed smaakte, at hij er
slechts weinig van en wierp dep hond een paar moo
tjes toe. Gulzig at deze h&t toegeworpene cp eu
stierf. O. werd ernstig ongesteld en leed aan hevige
benauwdheden. Zijn toestand is thans iets beter.
Hierover meldt men nog nader:
Van de beide broeders, was de eerste, die bijna
hel slachtoffer der vergiftiging schijnt te zijn ge
worden, getrouwd, en de ander ongehuwd.
Van de erfenis, welke geruimen tijd geleden iecter
van hen ten deel was gevallen, moet de ongehuwde
nog in het volle bezit zijn; bij den andere moet het
tegendeel het geval zijn.
De zaak is reeds in onderzoek..
DEN HAAG-WERELDSTAD.
Zoo tussehen 5 en 6 uur des middags mag de Groen
markt in Den Haag er wezen als een' der brandpunten
van groote-stads-drukte. .Moderne asphalt-bestraling: 'n
vluchtheuvel met lantaarn; 'n agent met een witte
knots: volle trams die van weerskanten kernen aanbel
len; auto's, fietsen, karrenwinkelende deftigheid, am>
telij'ke menschen die bezig zijn de burcaulucht kwijt
te raken: sohoolbloempjes met halflange rokken, bfo;-
coop-reelamcwagensjongens cp rolschaatsenbitteren
de klimaatschieters.... Naast de Veenestraatspleet ze.'.'s
n vier-verdiepingen gebouw in gevangenisstijl, dus ook
al hoogst modern.
„De Nieuwe Ct." heeft een verhaaltje dat in d-t
stadsdeel speelt en dal we aardig genoeg vinden h t
hier af te drukken.
„Van uit de hooger g?noemde spleet skomen 'n paar
jongelui te voorschijn, iets anders gekleed dan 99.5
p.ct. der mannelijke Hagenaars. Want ze hebben t
steer op r hoed en 'n rugzak aan de schouders hangen.
lJat is al t ongewone. Wel dragen zo een korte
broek, maar niet eens op pidvmders-wijzede knieën
zijn bedekt. Doch één hiumer en dat maakt de zaak
lastig één hunner heeft een guüaar hij zich. En
de ander draagt zoowaar z'n hoed in do h'ariid in plaats
van op het hoofd. Daar komt nóg iets bij. Ze blijven
namelijk staan vóór de vitrine van het reisbureau in
t gebouw naast de Veenespleetkijken er naar reis
gidsen, reclame-biljetten en zoo.
I,.Hóf.s_t sloof <lc slagersjongen per fiets voorbij, haast.
Eigenlijk was hij al voorbij, maar steeds achterom k>|-
kend naar t bloole hoofd en de guiraar En nu
hij toch .eenmaal 'n vette Schevenrngsche in de flank
reed. besluit hij even af te stappen.
Zoo'n gek geval ook! Wat dat vcor rare lui benn.-.
vraagt hij aan den commissioroiair, die juist 'n kor
poraal van de vesting-artillerie cp de jongelieden he ft
attent gemaakt. Dat informeeren belet twee dames v-.m
zelf
Toen trok de dokter de voet nog eenmaal terra
cn stond stram en rechtop.
-^'af TT ri"P hij boos. „Ben jij knapper
dan ik! En ik weet nu eigenlijk no2 niet. waaranp
hij js gestorven. .Misschien wet. omdat er nu bi D •-
ccmber een wind waait, die anders er is in de len
of omdat hij zijn eigen bochel nog niet heeft gezien'
Misschien ook wel. omdat daar boven de slier c'k
bloempje vertrap:, of omdat hij een lijden in zich
heeft gehad, dat zelfe een paard niet kan verdrag-,]
Ik weet het niet. en jij weet het niet. Alleen .moet
je met je mond steken in zaken, die je niet begrijpt Wat
er vap den schoolmeester en zijn dood is 'te >.©<*-
gen, zaL ik in zijn doodsbriefje neerschrijven. Jelui
Jacobshofers moogt van zijn leven, spreken, dat het
leven is geweest, van een braaf en eerlijk man/'
De wagen kraakte in zijn vqegen. toen de dokter
er instapte en zich boos liet neerploffen. Hij nam
lenlsel en zweep en knikte den dominé toe. die zon-
tvT2" woond te spaken naast den herbergEr stond.
Dan trok de bruine aan en in den wind wapperdert
de manen van het paard ai de zeiltjes van den wa
gen klapperden.
Langzaam ging de dominé den weg terug.
In de deur van het schoolhuis ging de kleine Betfc'
juist binnen, die geen harer stille klanten ooit lang
alleen liet.
Bij het laatste licht van den korten dag. dat de
kamer nog vulde, zag zij wat de dominé op tafel had
geteekend'. Ontsteld bleef zij slaan en zij greep haar
schort, als wilde zij het wegvegen.
..Onze Heer Christus!' fluisterde^ en din voegde
zij er heel langzaam en treurig aan toe: Zou men
zoo gebeden hebben
Zij liet haar schort weer zakken en keek naar het
beeld.
Lang stond zij voor het magere- hoofd met de
doornenkroon. Dan haalde zij een doekje en dekte
het óver het gelaa^ van dén doode.
1111 -"cen"- zeiele zij, „maar Christus blijft
bij je.
En zij sloot zacht beide vensteriuikën, trok de deur
achter zich dicht en draaide den sleutel om.
Toen zij reeds weer in de steeg was stond zij
nog eenmaal stil en zeide: „Ook nu hei) ik weer
niet met hem gebéden.'"
Maar zij keerde niet terug en lachte voor zich heeu.
