RONA
J
ilüitn muis-
Van Houten's
Cacao
1
r,
Be Molen van den Kouden Grond.
5,
Woensdag 16 October 1912
•56ste Jaargang N.i. ."•*2 0
t0
de
Telegrafisch Weerbericht.
16 OCTOBER.
Zwakke lot matige Zuidelijke tol Zuidwestelijke wind.
Betrokken tot zwaarbewolkt. Waarschijnlijk enkele re
genbuien. Iels hoogcre ochtend-tempera tuur.
Ingezonden.
In 1870. nam Napoleon III zijn 14-javigen zoon
Louis, op den verwachten zegetocht naar Berlijn mede.
De knaap liep spelend, pp den dag na een gevecht,
op liet slagvela en raapte kogels pp. De Frans olie 1
bladen zagen daarin een daad van koelbloedigheid en
moed en de profetie van een glorierijke toekomst.
•Verontwaardigd greep onze Vosmaer naai- de pen
en schreef het 'volgende gedicht
'T RAAPT AL KOGELS.
2 Aug. 1870.
De vorsten spelen 't hooge spel,
,t Plund'remde, volk en vermoordende spel.
Waar 't krijt gekozen Is, wordt al
Wat oogst beloofde i
Groen weggemaaid
't Hinderlaag biedende struikgewas
En 't breed gekruinde hout geveld
Bloemrijke villa's en nijvere hoeven geslecht:
En vóór den oorlog
Is reeds het schoone land geschonden,
Natuur verkracht.
Dan woedt de krijg op 't leeg gevluchte land,
Volken, in'vrede wedijverend,
Vrienden door kunst en versland,
Vrienden weer na de bedwelming,
Storten, waanzinnig en
Opgezweept en verdwaasd
Door heerschers geweld en bedrog,
Elkander op 't lijf.
Trompetten en trommen verdooven '1 gevoel
De glorie, vuige deern.
Meestbiedenden, mcéstbloedoff'renden veil.
Viert de beest'lijke tochten.
Uit kruidwalm en bloedroes ontwakend
Heet één de zegevierende!
Versplinterd
Ligt het vernuftige moordtuig;
Des vredes werk verwoest; verminkt
Be duizenden I
Weel wee! wee! over der duizenden
Kind ei-en, vrouwen en ouders.
Eiken dag wordt RONA meer gewaardeerd.
Het aantal geregelde gebruikers neemt voortdurend sterk toe.
Hun goede voorbeeld kan met gerustheid door iedereen worden
gevolgd.
Daar men voor een heerlijken kop chocolade van RONA minder
noodig heeft dan van andere soorten, is zij zoo bizonder
voordeelig in ft gebruik. Velen hebben dit reeds door ervaring
geleerd.
z.
En ginds raap!, wel bewaakt
Ilel keizersland van 't slagveld
Wat kogels spelend op.
En lacht. 1
Een ander komt mij in herinnering, nu met zekeren
ophef melding wordt, gemaakt van net feit, dat een
vorstenzoon, de kroonprins van Montenegro, het eerste
schot in den Balkanoorlog heeft gelost. Een plechtig
begin vindt men sommigen zien er bijna een helden-1
daad in., maar ik denk, dat, in spijt van het vredege-
wouwel op congressen, in vergaderzalen en kerken,
plus het bouwen van een trolsch Paléis aan den Vrede
gewijd, wij in 42 jaar niet veel wijzer zijn geworden.
D. KUILMAN.
Nieuwe Niedorp, October 1912.
Binnenlandsch Nieuws.
O ÜD KARSPEL.
Uit 29 sollicitanten is heden op een salaris van
f 500 per jaar tot opzichter van den polder Geest-
mer-Ambacht benoemd de heer H. Tauber, molenbaas
van dien polder.
OUDKARSPEL. x
Nu het Geestmer-Ambacht een groote watermachine
aan de Ringvaart krijgt,, zullen, naar wij vernemen,
het volgend jaar de gebouwen, werkplaats, huis van 1
den molenbaas etc., verkocht worden.
OUDKARSPEL.
Voor de propaganda, dezen winter te voeren, is
vanwege de afdeeling hier van, den Bond voor Staajs-
pen^ionneering een tooneelclub gevormd, die spoedig
een propaganda,-stuk zal instudeer en,
OUDKARSPEL.
De f eest-avond van het 12%-jarig bestaan van
Hulp in Nood" zal zeer waarschijnlijk niet op 16,
doch op 9 November worden gehouden.. Het bestuur
wfljChit nog steeds de toezeggang op bijdragen voor j
dien avond in. t
KAASMARKT.
Aangevoerd 7 stapels kleine Boerenkaas, hoogste
prijk -I 31.50. Totaal gewicht 1375 KG.
GYMNASTIEK.
j L.l. Zaterdagavond hield de Gymnastiek A'ereeniging
Hercules Oudkarspel-Noordtseharwoiide, haar elfde al-
gemeen© jaarvergadering in de zaal van den heer K.
i Bood te Noordscharwoude.
Na opening door den voorzitter, den heer A. Oot-
jers, die die aanwezigen hartelijk welkom heetté, en
voorlezing van de n,at,ulen, der vorige vergadering,
welke ongewijzigd werden goedgekeurd, bracht de pen
iiingmeester verslag udlt van de rekening, welke een
voordeelig saldo aangaf van ruim f 80, zeker een
i mooi resultaat, waai" de vereenigiing over het afge-
i looipen, ja,ap een schuld van f 90 af lost,e, aan uitvoe-
1 rings- en rropagandakosten f 167 uitgaf en, nog on
geveer 1' 225 betaalde voor zaalhuur, aankoop en
onderhoud toestellen, contributie bond, kosten voor-
t.urnerslessen, enz.
-Tot leden deb commissie tof nazien der rekening
werden aangewezen de heeren KJ. v. d. Abeeie en,
C. Kramer. Bij de hierna gehouden bestuursverkie
zing werden gekozen de heeren A. Ootjers, voorzitter,
G. J. v. Dort, secretaris, K. Hemke, penningmeester,
H. Huizen, banierdrager, P. Jonker, R. Jonker en C.
Kramer, commissarissen.
Tot afgevaardigden naar de vergaderingen van den
bond „Hollandsch Noorderkwartier'" weraen gettozen
de heeren P- Jonker en C. Keppel. Voor de betreK-
king va,n bode, waarvoor zich 6 sollicitanten hadden
aangemeld, werd benoemd de heer K. Boot.
Voorts besloot de vergadering noset deel te nemen
aan de l'eesteu in 1913, als de 4 Eangedijker ge-
meenten gezamenlijk feest vieren en geen centraal
punt wordt, gekozen, waar de vereenagiugmet eenfs
succes kan optreden.
VALKOOG.
Gisteren haa alhier eene verkiezing plaats van een
Hoofdingeland voor bet Ambacht van (Weslfriesland,
genaamd Geestmeranibacht. Als zoodanig weid herkozen
de lieer K. Slot Kz.
V ALlQvOOG
Door A rederijkerskamer „Klein Begin'' alhier is
in studie genomen, om in de maand December a.s. te
doen opvoeren:„Amui Worthman", .toomeelspei in vijf
bedarij,ven,.naai* heit Hoogdèitsch door C. R. rl. Spoor,
gevolgd door„Een lasiige Klant"., kluchtspel in éen
bedrijf.
HOOGWOUD.
Uitslag der verkoopiirg van 'n woonhuis met pak
huis en erf in het Zuidend, groot 9 Aren 90 cA.,
toebehoorende aan J. en P. Rood, ten overstaan van
Notaris De Boer, alhier. Kooper werd de heer KI.
van Diepen Dz. alhier, voor f 1475.
AARTSWOUD.
Gisteren hield het Onderling Nut en, Genoegen hare
eerste ledenvergadering 'ter vaststelling harer werk
zaamheden voor het komende seizoen. Besloten werd
bfj wijze van proef voortaan op Woensdagavond bij
een 'te komen en wel yoor het eerst op 30 October
a.s. Alsdan zal door Ds. M. van Leeuwen een lezing
met lichtbeelden worden gehouden, terwijl de eerste
vaste bijdrage door L. de Vries zal worden vervuld.
Voorwaar een goed begin. Nog werden de heeren P.
Palamste in en Jb. de Beurs bij meerderheid van
stemmen als leden toegelaten., waarna sluiting volgde.
Z1JPE.
Door den lieer D. Speels, onderwijzer te St. Maar
tensbrug. is aan den Raad het yerzoèk gericht, hesn
met ingang van 1 December a.s. eervol ontslag te ver-
1 leenen, wegens benoeming als zoodanig te Alkmaar.
WIKKES GEN.
Door ruim 100 visschers alhier is cenige dagen ge
leden aan Zijne Excellentie den Minister van Land
bouw. Handel en Nijverheid een request verzonden
met verzoek, om den tijd waarin het visschen met
den elger naar paling geoorloofd is, .niet te verkorten,
doch den daarvoor gestelden tijd onveranderd te laten.
DE GEREFORMEERDEN* EN" HET OPENBAAR
ONDERWIJS.
Men schrijft aan ,,De N. Ct.' uit Utrecht:
Bij een predikant der Ned. Herv. gemeente alhier
vervoegde zich onlangs een onderwijzeres van gerefor
meerden huize, met verzoek om, na ontvangen cateche
tisch onderricht, als lidmate der Ned. Herv. gemeente
te worden aangenomen. De predikant informeerde bij:
deze nieuwe leerlingen. Vaar zij tot dusver op cate
chisatie was geweest en om welke reden zij niet langer
het gereformeerde godsdienstonderwijs wenschte te vol
gen. Zij deelde mede. dat zij leerlinge was geweest
van een der gereformeerde predikanten te Utrecht, dié
echter bezwaar had gemaakt haar als lidmate der Ge
reformeerde Kerk aan te nemen, op grond van het feit,
dat zij als onderwijzeres werkzaam was bij het openbaar
onderwijs.
De predikant der Ned. Herv. kerk weigerde aan
vankelijk dit verhaal te gelooven en deed onderzoek
bij! Idien opgegeven predikant der Gereformeerde kerk.
Deze gaf eerst op een tot hem gericht verzoek om oen
en ander te willen medcdcrien, geen antwoord, doch
cp herhaald aandringen werd ten slotte door hem ge
antwoord. da» dit een zaak was van den Kerkeraad cn
dat hij (de Ned. Herv. predikant) zelf maar moest
informeeren naar de onderwijzeres in quacstie. Toen de
Hen*, predikant hierop weer terugschreef aan zijn gerefor
meerden ambtgenoot, dat dit toch niet prg broederlijk
gehandeld was, kwam er ejndelijk van dezen nog een
nader bericht, de mededeeling behelzende., dat er op
dc belijdenis van het meisje in quaeslic niets viel aan
te merken, noch op haar gedrag, maar dat iemand, die
het openbaar onderwijs verkoos, bij'een gereformeerci
predikant niet tót het Heilig Avondmaal kon worden
toegelaten.
i Dc Hervormde predikant deed nog een poging om
!en deze hel oordeel in te winnen van een zeer bék énd
gereformeerd ouderling, die een en ander Ixrvcstïgcfó
en blijkbaar ook volkomen in den haak vond. Een ge-
reformeerde onderwijzeres ,die aan een openbare school
werkzaam is, kan niet waardig gekeurd worden lid
1 haver kerk Ie worden.
De bedoelde onderwijzeres is thans op catechisatie
bij den Hervormden predikant, toont zich, daar éen
sympathieke, vlijtige en ernstige leerlinge en zal dus
ook lid der Hei-vormde Kerk worden.
Naar aanleiding -san het bericht, dat te Utrecht aan
een onderwijzeres, die lid wenschte te worden van de
Gcref. Kerk aldaar, de toetreding geweigerd is, omdat
zij het openhaar onderwijs dient, schrijft dc „Ned."
Wij hebben aanstonds ter bevoegder plaatse geïnfor
meerd en ontvingen telegrafisch ten antwoord, dat het
bericht inderdaad juist is. De verklaring luidt, dat de
onderwijzeres onwillig was om de openbare school met
de Christelijke te verwisselen.
Vooralsnog achten wij hel bericht onbegrijpelijk.
Voor zoover ons bekend behelzen de Belijdenis
schriften der Geref. Kerk niets dat een dergelijke be
slissing motiveert en achten wij haar van zeer verstrek
kende beteekenis.
OUDESLUIS.
De boerenplaats „Vrede en Vrijheid" aan de Groo'e
Sloot alhie-. heeft j.1. Dinsdag bij afslag opgebracht
f 80001. Koopers zijn de heeren Joh. Brak te Zijp*.
Luikx te Scnagerbrug en P. Nieuwland te Koegr.is,
ieder voor een gedeelte.
ONGELUK.
Te Heelsum is gisternamiddag een 10-jarig meisje.
G. A die bezig was met papierwaBen in de stoompapïe -
fabriek van de firma G. S. en Zonen, met de wals
in aanraking gekomen, met het gevolg, dal de dood on
middellijk intrad.
OXGÈWENSCHT BEZOEK.
De „Dragsler Courant" vermeldt de volgende fiistorïè
Bij H. D. aldaar drong in den vroegen morgen
een manspersoon de woning binnen, die dc (nog e
bed liggende echtgenoot© poogde te woraen. Op ha r
geschreeuw en dat van de meid, die bemerkte .wit
er gaande was, vluchtte de indringer.
Den volgenden dag, weer in den vroegen morg'; ;r.
zag D. bij zijn woning weer een onbekend manspersoon,
die bij I>.'s nadering vluchtte. Het gezin van D. lis
i zoo beangst geworden, dat het de woning heeft vcv-
laten en thans bij familie vertoeft. De politie lieei't
den onbekenden man nog niet kunnen opsparen.
EEN SCHAKING?
Achter hel Savoy-Holel te Schevenïngen werd gister
ochtend een ongeveer 17-jarig<meLsjc._G. 1:".. aangefrof-
I fen. die beweerde, uit Rotterdam te zijn on!voe;d.'
Omtrent deze ontvoering deed zij "hel volgende vcr-
haal: Eergistermiddag op de Binnenrotte tc Rotterdam!
wandelende, werd zij plotseling opgepakt en in een auto
gestept. Een in die auto rittende heer wond haar e -n
doek om het hoofd, zoodat zij niet kon roeden en
nie!s kon zien. In Dordrechl gekomen, dwong mm
haar hier en port te drinken, waardoor zij bewusteloos
I werd.
i Hoe zij in Scheveningen kwam, wist zij niet te zeg-
j gen, o ven min kon zij een signalement opgaven van
j den \jgstuurder der auto of van den heer die er in.
zat. noch het nummer van de auto.
De politie, zoowel te Scheveningen. als van hel hoe I-
bureau, twijfelde ook in verband met de fintwoord.-
die het meisje gaf op haar gestelde vragen, aan .:1e
waarheid van dit verhaal en wees haar herhaaldelijk'
op de-ongeloofwaardigheid er van.
Zij bleef evenwel de juistheid van haar mededeef-
linsen volhouden.
j Gisternamiddag is zij naar Rotterdam gebracht om
aan haar ouders te worden overgegeven.
WIN KEI
i Dcor Ds. Schermerhorn uit Nieuwe Niedorp wnd
i Maandagavond in de kolfbaan van den he-cv J. Vijzela.ir
een rede gehouden over het Anti-Militarisme. De bc-
doeling was aanvankelijk om te Kol hom een bijeen-
komst te houden waar Ds. Schermerhorn zou spreken
over bovengenoemd onderwerp, doch nu zich te Wia-
I
Feuilleton.
f
leer-
Als onder den, indruk van een zwanen droom stond
de molenaarsvrouw aJleen in haar groote kamer, die
zij in den nacht van Kerstmis had verlaten. Zij keek
om zich heen, als moest zij in herin-neringen zoeken
hoe het geweest was.
Zij zag, dat alles nog op zijn plaats stond als toen,
slechts lag het stof overal duimen dik op. I
"Verlaten en verweesd was dit vertrek, dat be
speurde zij wel, en dat deed haar goed, zij wist niet
waarom.
Zij keek naar de deur waarachter de gewonde man
en het schoot haar in de gedachten, dat zij ge-
epen, had: „noodt meer zal ilk daarbinnen gaan-"
'Zacht draaide zij den knop om en, toen trilde haar
end als bij een kind, dat weenen wil. Zij zag het
verbonden hoofd op de kussens liggen, zag de on
beweeglijke mannenhanden, waaraan nog de sporen
Weefden van den ztwarten arbeid van dezen nacht.
En toen begon, het ijs, dat het hart dezer vrouw
omsloten had te smelten.
In een hartstochtelijk snikken uitbrekend, knielde
zij aan het bed van dèn bewusleloozen man -neer. en
Verborg haar hoofd in hel bed. „Daar ben ik .weer
lohaimes, jdaar bén ik.-'-
Do molenaar werd door een hevige koorts gewekt.
Hij herkende niet wie daar lag. Hij hoorde niets Van
haar fluisteren, dat nu vurig over haar lippen kwam.
In haar hartverbrekend weenen stamelde ziji: „uit
gehongerd ben ik. Niemand heeft mij noodig. Niet
eens mijn Heinrich. Als een steen aan den weg ben
ik, waarop zelfs geen grasje groeit. En jij, jij iiebl geen
j oogen meer. Laai mij voor je zien. ik zal je uoor
hei bosch geleiden, overal heen, waar je maar wilt."
j Door haar verkropt Leed nu overvallen, lag de ino-
I lenaarsvrouw als een blok op den grond. Na een oog. ri-1
blik tastte ze naar de gloeiende nand van den man.
I „Johannes, ik wil ook een zoon hebben, een kind met
'blauwe oogen '--
Regele vond dè vrouw voor het bed van haai- man.
j Zij zeide niets. Met een aschgrauw gezicht trok zij
de deur weer achter zich dicht en liep naai- de vuile.
lang verwaarloosde keuken.
Daar slroopte rij de mouwen onthoog.
Ilct was de moeder van den dominé die hel eerst
h'ad gevraagd naar den verdwenen Heinrich. Zij heeft
niet gepraat over de booze gedachten, die haar door
het hoofd waren gegaan, opgeroepen door de verwar
de woorden van den kreupele^ toen rij beiden het
schilderij wegdroegen. ,Wie veel strijd heeft gehad in
het leven, leert het wel de tanden op elkaar te klem
men.
Maar rij' kon een kwellende zorg over den schuwen
mensch maar niet kwijt worden en zoo liep zij in den
loop van den dag naar het huisje van doove Kaatje,
of Heinrich. weer thuis was gekomen na dien macht
vol verschrikking.
De doodgraver stond in de open staldeur, .met de
hangende pijp in den mond.
JFlJji schudde het hoofd toen hij de vraag 'naai- don
kreupele hoorde. Hij bekommerde zich al heel weinig
om den armzaligen horlogemaker, van wiexx zijn rijken
zwager de hand had afgetrokken. „Hij scharrelt in
het bosch rond en speelt fluit."
De oude boschwachLer kwam naderbij en zijn grijze
oogen schemerden van tranen„o mevrouw I wanneer
men die maar helpen kon T'
,<Dat zal gemakkelijk genoeg rijn' zeide de dood
graver en nam de pijp uil zijn mond, „men moet hem
alleen de broodmand wat hooger hangen. Mijn vrouw
geeft hem veel te veel te eten.'' Hij draaide zich
om en liep den hof op.
De boschwachter keek hem na en kuchte. „Boos
aardig en lui maar niet de rechte.'
De oude dame lachte kort. ..Die is in Jacobshof
geboren, die lieeft geen Christelijkheid noodig" zeide
zij hard en keek den doodgraver boos na.
„Is Heinrich niet thuis gekomen, sedert den nacht?'
vroeg rij dan vól zorg.
De grijsaard schudde het hoofd. Zijn oogen hingen
met een zeldzame, bijna loerende of dreigende uit
drukking aan de oude dame, toen hij antwoordde
„Hij lis pas weg wanneer ik het goed heb vanaf
iiet oogenblik. dal het is beginnen te branden. Hij
heeft mij gezegd, dat een vreemde bedelaar het hééfi
aangestoken.
De oude dame keek den grijsaard rast en bedaard
aan. „Ja' zeide zij, „die vreemde bedelaars
De oude knikte. „Die menschen, die niets hebben,
geen huis, geen hof, geen thuis
i„En geen vriend en geen vreugde meer" viel id?
oiide vrouw in.
„Die zijn te vreezen", veer de grijsaard voort, „want
die hechten aan niets".
- „Ja", mompelde de oude vrouw, „die zijn te vree
zen. .wanneer zij tot het uiterste zijn gebracht.'"
„Neen vrouw, dieri nacht is hij niet thuis gekomen,
die Heinrich", zeide na een lange pauzé de oude
man. „Jacob zegt, liij: heeft hem op de fluit hoeren
spelen in liet bosch, 'boven de heek. Het kon wel zijn.
Hij is sinds lang reeds zoo schuw en vreemd".
„Men moet hem zoeken'',, zeide de moeder van
dep, dominé met zorg.
„Zoo iemand zoekt men tevergeefs", mompelde de
boscliwachter, „en wanneer men hem mocht vinden,
dan zal dat niet veel helpen.'
Zij keken beiden bedroefd naar hel'rare boseu,
waar achter de zon reeds vroeg ter ruste ging. En zij
zonden hun gedachten uit om den dwalende te lok
ken. evenals een lien haar kuikens lokt/'
In den nacht na den brand lig? het beseft in. helle
stilte. Er gafit alleen een licht gekraak over de sneeuw,
wanneer de vorst haar invloed sleeds sterker doet gel
den.
Boven aan den hemel schittert de Gouden Wagen,
dien de kinderen van ÏAlbrecht Neuhaus kennen van hun
af. Voor wiens deur wacht die heden?
Zoo gaat de nacht voorbij.
In den Konden Grond, naast het bed van den mo
lenaar. slaat Liesel bevend de moede oogen op en
blaast het licht uit. Zij heeft geslapen en zij heeft
van. Heinrich gedrc-omd. Hij was wee- een klein kind.
hulpeloos, moederloos en vol vrees voor de menschen.
Slechts haar had hij aan den hals gehangen, slechte
voor haar ?ijn donkere oogen geschitterd, voor haar
En de armen van het kind zijn losser geworden om
Liesels hals. de oogen hebben zich van haar afgo-
en voor haaf rader. Toen is Ernst Eisenr^jch den
verren weg gekomen, de riool aan den baardigen kin.
wend en hebben in de verte ^ekekenv den riooj^pelér
tegemoet.
Eri steeds luider werd het vioolspel. Toen is Hein
rich langzaam den ander tegemoet gegaan. En rijn
kinderlijkegestalte groeide, haast werd hij, slank, sterk
en als «een mooie man. vol jonge kracht.
En met den vioolspeler had hij gelijken tred 'ge
houden en zijde aan zijde waren die twee verder ge
gaan. Liesel voorbij, de schitterende toekomst tegen.
En vaster viooltonen hadden haar gegroet, zacht sid
derend. langzaam zich verliezend.
Dat was Liesels droom. Of was het geen droom
(Word! vervolgd).
