llltitn Nieiws-
Miiflfflii- Lnlliiillii,
M
Nieuwe Abonné's
Van houten's
RO NA Cacao
Zaterdag 14 December 1912.
ótiste Jaargang No. 523 J.
ard.
Dit nummer lxwtaat «it 3 bladen.
giana ontvangen de voor 1 Januari
j®™ a.s. nog verschijnende nummers
M
Ik wil nog een kop
den j
GRATIS.
341-
Ingezon den,
Mijnheer de Redacteur,
j Beleefd verzoek ik u een kleine plaatsruimte in uw
llad voor onderstaande, bij' voorbaat majn dank.
i »- i ..^rioT-itKn r»n 7 ÏVcemhcr 19
Liaa voor onueiMaiuiuw. uy .Wluu,. .„.y..
J Volgens verslag der vergadering op 7 December 1912,
^"'pij den heer Blom te Kolhom, dei- S.D.A.P., afdee-
ling Nieuwesluis, is liet, alsof ik, ohdergeteekeudl?;
pe menschen ^afried lid te worden van de S.D.A.P.,,
frat onjuist is. Alleen heb ik van gedachten gewisseld
met den spr.. den heer Rodiigues, 't welk het meest
IJ liep over het moeras, waarin de arbeiders verkeeren
j/volgens spr.) én door de S.D.A.P. zouden worden
iiit gered, terwijl hot tegendeel door mij weixl bewezen
L f bn over het idéé van' den Bond voor Slailsponsiojï- i
peering, waarin spr. niet kan meegaan.
N.
Tot^'mijn spijt werden de andere vragen door mij
lot spr. gericht, onheantwoordt gelaten en ook gom
ïlegenheid meer voor debat met spieekster, mevr. j
alrhim-Wnlters.
ikhuis-Wolters.
Kolhom, Dec. 1912.
JAN DIKST AAL
1.
Het kind en de school.
XXXVII.
Schoonheid in opvoeding en
onder w ij s.
Er is sedert een achttal jaren een streven merkbaar
schoonheid te brengen in de opvoeding en in het
herwijs. Langzaam maar zeker wint dit streven veld
jt heefi nog niet aller sympathie, maar toch worden.
ieeds meer, juist onze meest yooruilsirevende leiders
li leidsters op het gebied der opvoeding er van door-
tongen, dat Schoonheid in het kinderleven onontbeerlijk
Het is aan de Nederlandsche Vereeiiigrng „Schoon-
eiri. in Opvoeding en Onderwijs' dat de eer toekomt
it beginsel voor het oorst le hebben gepropageerd,
led er t hare oprichting in 1904 op» iiiiliaiief van den
(eer J. D. Bos te s-Gravenhage, gaat zij gestadig
port hel ideaal van Schoonheid in Opvoeding en On-
erwijs te verspreiden, door haar orgaan en gesuhrif-
|n, door lezingen, cursussen, tentoonstellingen enz.
ïz. En dat zij aft niet tevergeefs doet, blijkt wei
het feit, dat verschillende vereenigingen reeds nu
ihoonlieid als noodzakelijk element in zie Opvoeding
hun programma hebben opgenomen, o.a. de Vei-
niging van Leeraren bij het M. O. en de BondJ
eeinschut.
Het blijkt ook uit de meerdere zorg, die er 'in
srband met den goeden smaak wordt gegeven aan den
holenbouw denkeai wij bijv. aan het Stedelijk
ymnasium te 's-Giavenhage en verschillende parti-
ïliere en gemeentelijke scholen. Ook in de sciiool-
itgaven valt een streven naar verbetering in dit
iziclit waar te nemen, evenzoo in verschillende lakken
in onderwijs. Toch moet het goesi verwondering ba-
m, dat bij dit allés in vele gevallen hol ernstig streven
Dg meer onze waardeeiing verdient dan do verkre-
•ii resultaten. De( opgave is moeilijk, het idéaal is ver
sven en de gevolgen zijn van een zeer verre strek-
ng. Er zijn betrekkelijk weinig menschen te vinden,
ie het geduld hébben en die belangeloos genoeg zijn
tijd. geld en kracht te offeren, om le werken, voor
ideaal, dat geen persoonlijke voordeden geeft, om
werken voor iets, waarvan men de resullatqiC iniet
iadelijk ziet. De mensch van onzen tijd zegt dal men
Bnpractisch is en dat men beter deed te werken voor
opheffing van stoffelijke ellende. Zij vindt dit streven
jiag, nutteloos, sentimenteel.
3 Doch daartegenover staat een steeds gr boter wor-
jend aantal vaai strijders, die begrijpen, dat de geesle-
";e armoede van onzen tijd minstens even groot is
de stoffelijke en dat ook daarin verbetering moet
bracht worden. Ja, er zijn er zelfs, the nog
ïrder gaan, en zeggan, dat stoffelijke armoede groo-
jndeels een gevolg is van die geestelijke armoede,
lal er minder ellende zou zijn in de wereld, wanneer
meer harmonie was lussdien hoofd en hart, wan-
;or het leven der aandoeningen en hartstochten heler
was, wanneer de mesischheid geïnspireerd!
?eid door een geestelijk ideaal, dat ze leerde wat plicht
7(*p en wat werkelijk gelukkig maakt.
En een van de middelen, die daartoe kunnen me-
im jwerken. is Schoonheid, Harmonie; Schoonheid, niet
ljs surrogaat van Godsdienst, zooals wel eens ge-
(pclit wordt. doch Schoonheid al; het blijde Zon-
[cht. dat overal zijn stralen doet doordringen.
Wil men Schoonheid in het leven brengen, dan
poet incn beginnen met het kinderleven, dan moet
pen van den grond af opbouwen. Dit moet in de
bekomst de grootste resultaten hebben. Zoo wordt
(en menschéiigeslacht opgevoed, dat de Schoonheid;
ls iets natuurlijks zal beschouwen, als iets onmisbaars
jat zal de beste grondslag zijn van een gezonde en
pecele kunst; dat zal de mogelijkheid scheppen van
Ie wederopleving van toestanden, zooals het oude Grie
kenland in zijn bloeiperiode ze ons hoeft leeren ken-
Het smaakt toch zóó lekker, en Moeder
zegt dat ze nooit heeft geweten dat Cacao
zoo goedkoop in het gebruik is, voor ze
ons geregeld RONA Cacao heeft gegeven.
V'9
die tot dat ideaal kunnen
tot twee hoofdzaken fc-
erf
Vele zijn de middelen,
leren, doch wij kunnen
gbrengen.
le. breng Schoonheid tot het kind, en
2e. breng het kind tot de Schoonheid.
De tot de eerste rubriek behoorende middelen lig-
ten het meest voor de hand cii hiertoe kan woe
len teruggebracht alles, waardoor in hel algemeen ge-
proken, het kind in reohtstreeksche aanraking woidt
iebracht met kunst. Deze werkwijze vindt veelal de
pieeste waardeering bij een oppervlakkige beschouwing,
ook reed; van ouder datum.
Dieper ingrijpend zijn de middelen behoorende onder
fabriek 2.
J Hier wordt niet van buiten af aangebracht maar
lier worden bij het kind van binnen uit de sluimerende
Vermogens wakker geroepen. De oefening van hel waar
nemingsvermogen, van. oog en. oor. het aank wecken
Van vaardigheid van de hand, de ontwikkeling van
een goed oordeel jen begripsvermogen, van gevoel voor
verhouding,kleur en geluid, voor eenvoud, natuur
lijkheid en harmonie, het bevorderen van initiatief en
zelfwerkzaamheid, het rekening houden met den aan
leg van het kind, dat zijn ailcs noo<Izakelijke Ver-
eiscliten voor het welslagen van het werk. Wil inen
bclioonheid in de opvoeding brengeai langs een natuur
lijken weg, dan moet er dus begonnen worden pi©
grondslagen te leggen voor een harmonische opvoeding.
Ontbreken deze grondslagen, dan is er een groot ge
vaar n.1. dat dit streven zou ontaarden in ariisliekerig-
heid. in het aankweeken van onnaluur en onoprecht
heid. Het wil mij voorkomen, dat hetgeen sub 1 be
doeld wordt, eerder tot deze ongewenschte gevolgen
aanleiding zou kunnen geven dan hetgeen onder 2 is
samengevat.
Alle vakken van onderwijs kunnen in meerdere of
mindere mate worden dienstbaar gemaakt aan het stre
ven van Schoonheid in de opvoeding te brengen, maar
bovenah ook de opvoeding in huis, het spel, de om
geving en de geestelijke atmosfeer, waarin het Jnnd
leeft.
Vele zijn de wegen, die tot het schoone doel kun
nen leiden; alle kunnen iets goeds bevatten, de een
meer de ander minder. Toch heeft de opvoeder een
zware taak juist die wegén le zoeken, die au aanriuiing
met den aard van het kind en rekening houdende met
de levensomstandigheden het best en het naluurlijkst
tot het doel leiden.
Nov. 1912. A. G. DYSERINCK.
BiimenJandsch Nieuws.
ZUIDSCHARWOUDE.
Voor de vacante betrekking van onderwijzeres te
Zuidsch ar woude* hebben zich niet minder dan 33 sol
licitanten aangemeld.
AL KMA Alt.
De heer M. Verwei' te De Rijp, leerling van (Je**
heerl. Prins A2-, .slaagde voor 't examen boekhouden
vanwege de vereenignig san leeraren in het Boekhouden
te Amsterdam.
BROEK OP LANGENDIJK.
De leerlingen van den tuinbouwwintercursus alhier,
zullen het volgend jaar een uitstapje naar België maken.
BROEK OP LAN OEN l>l.l K.
Alhier zijn bij verschillende bewoners baldadigheden
gepleegd, o.a. luiken stuk gegooid, ramen vernield!
enz. De politie doet onderzoek.
LAN GEDIJ K.
Gisteren sprak mej. A. van der Vlies (Enka) voor de
afd. Langedijk der S.D.A.P. te Noordschai woude, over
het onderwerp; Kan ©en Chiisten socialist zijnr Deze
vraag werd in een gloedvol betoog be.esl geud beant
woord. De coalitie moest menige veer lat-en, terwijl
de vrijzinnige concentratie geducht werd aangevallen.
Ecnigszins vreemd deed hel aan; dat zij zich in het
debat met den heer Du Burck le Zuidsehaiwoude voor
standster verklaarde van de bijzondere school, want,
aldus Enka, „de openbare saliool is niet chriselijk,
wel neutraal' De heer Du Burck meende, dat de
openbare school juist de christelijke bij uilnemend-
ho.d is.
GESTRAFTE NIEUWSGIERIGHEID.
Een reiziger met „het Broekor spoortje", de heer
S. W. was zeer nieuwsgierig, wie zijn mede-reizigsters
waren, die op een bank zaten, gescheiden van de zijne
door een schot. De laatste, over die nieuwsgierigheid!
gepiqueerd. staken met een hoedcnspeld door urn ope
ning van het schót, waardoor de heer W. deerlijk
weid gewond. Een les om zijn nieuwsgierigheid, die
naar wij vernamen wel wat ver ging, wat in te binden.
Z1JPE.
De inschrijving voor de Militie, lichting 191-4, zal
op 16 Januari 1913 ter Secretarie der gemeente kun
nen plaats hebben. Ook op de andere werkdagen dier
maand, bestaat daartoe gelegenheid.
ANNA PAULOWNA
Tol directeur der Zangvereenigiug „Zanglust' al
hier. is benoemd de heer J .van Duren, onderwijzer
aan school no. 2.
BURGEHBRUG.
Belanghebbend ju bij de oprichting van een publieke
spreekcel voor de telefoon alhier zullen een verzoek
tot de bevoegde autoriteit richten, om deze cel te
v^ligen in eern particulier perceel le Burgen-brug,' als
daarvoor in liet hulppostkanloor geen gieiegenheda is.
Waarschijnlijk zal die gelegenheid ia dat kantoor nog
wel gevonden kunnen worden.
OUDÉ NLEDORP.
De verhuring van de wegen en dijken., eigendom
van de banae' dezer gemeente, zal van dit jaar plaats
hebben op Woensdag 13 dezer, des namiddags 2 uur, in
het lokaal van den neer T. de Jong.
OUDE NIEDORP.
Voor deze gemeente zijn 6 nieuwe brandhooins aan
geschaft. weLke gedeponeerd zijn bij de heeren4'.
Wit en H. Rossen te Oude Niedorp, te Verlaat bij
J. Glas. te 't Veld bij jc. Pronk en te Zijdewb-Jd
bij D. tle Groot en J. van Leeuwen.
WIKKEL.
Donderdag, 12 dezer, vergaderde de Afd. Winkel
van Volksonderwijs ten huize van den heer A. Wit.
Als bestuurleden werden gekozen de hecren K.
Breebaai t Jnz., in plaats van den. hoer N. Loder,
(üjd van aftreding einde 1913), Jb. Spaans, in plaats van
den heer G. Nobel (aftr. 191 Ij, Ds. B. Niieuwburg, J.
Zeilemaker, K. Boekei en R. Kuiper, in plaats van
de hoeren A. Egniond, L Beijoeveld, G. Stuij en
Wit Cz.. die einde 1912 aftreden en niet herkiesbaar zijn.
Tot penningmeester koos het bestuur den heer P.
Bart.
Tot leden van eommissiën werden benoemd de hce-
ren L. Beijneveld, J. Dekker en T. Beumkes (rekening
penningmeester), Ds. B. Nieuwburg en P. .Strijker
l^schooispaarbank Winkel j, K. Boekei mi J. Brugman
[schoolspaarbank LutjewinkelR. Kuiper en H. Wai-
boer (sclioolspaarbank Cyoetpolder).
Aan het bestuur werd opg*dia0<;n, naar aanleidjig
van ingekomen circulaires van liet hoofdbestuur, te
overwegen, wat er gedaan kan worden voor de propa
ganda dor openbare school.
Verder kroeg het bestuur de opdracht in de a.s.
Feb:uari-vcrgad_\ing regbmenlshef-zieiiiiig aan de orde
te stellen, de daar Dij t© overwegen verandering kan
art. 3, (5, 9, 14 en 17, met bijvoeging van artikels
over onibind.'ng, het aantal geoorloofde verzuimen en
het convoceercn bij reglemenlsheiziening.
Bij do rondvraag vestigde de heer G. Leijen Kz.
de aandacht op hel vervroegen der zoniervacanlie, de
heer J. Dekker op zijn lidmaatschap in de commissie der
schoolspaarbank. de heer Bart op het drinkwater, de
lieer Ham op het betalen van zaalhuur bij commissie-ver
gaderingen, en de heer P. Wit op het bewaren van
de sleutels der schoolspaarbanken.
I De heer A. de Ridder leidde als voorzitter de ver
gadering.
I ST. MAARTENSBRUG.
Woensdagavond hield de vereeniging Nut en Ge
noegen alhier, in het lokaal van den heer W. Swurt-
hof haar eerste bijeenkomst in dit winterseizoen voor
leden en geiiilroduceerdon. De zaal was geheel gevuld
i met belangstellenden. Voorzitter heette de aanwezigen
j welkom, en bracht, in verband met het 20-jatig bes:aan
der vereeniging^ een woord van dank aan den stichter
van Nut en Genoegen, den heer Van der Ploeg en
aan de personen, die aan de oprichting en instandhou
ding hebben medegewerkt. Vervolgens las de secretaris
de notulen van de vorige bijeenkomst, die on.eranderd
w e.den goedgekcuixl, Daarna had voorlezing plaats van
het gewijzigde reglement en werd een aanvang ge
maakt met de werfczaaniheden van het zeer atwisseLnd
programma. Het programma, dat rijk voorzien was,
bevatte een 15-lal nummers, waaronder een lezing,
©enige bijd agen. zangstukjes, voordrachten, vioolmuziek
met pianobegeleiding, tableaus, een tooueelstukje, ge
titeld„Jociisse de Vondeling' van de rederijkerskamer
„Onderneming", en een viertal zangnmnai^rs van de
zangvereeniging Harmonie, onder di.ectie van den heer
G. L. Kroonenburg. De voorraad slof was di'.maal zoo
groot, dit niet alles kon worden afgewerkt. Om over
..e'géen ten gehore werd gebracht bi bijzonderheden le
treden, zullen wij achterwege falen. Genoeg zij het
te zeggen, dat iéder naar zijn beste krachten heeft
medegewerkt, om dezen avond zoo aangenaam en ge
noeglijk mogelijk te doen passeeren en dal het publiek,
getuige het herhaaldelijk applaus, blijkbaar veel ge
noegen had. Te ruim middernacht sloot voorzitter de
vergadering met een woord van dank aan allen, die
hadden medegewerkt aan het welslagen van dezen avond
Aan hel slot bracht voorzitter nog even in herinnering,,
dat de rederijkei-skamer „Onderneming"', den 12deta
dezer 25 jaar had beslaan en dankte daarom de ledeir
voor ditmaal in het bijzonder, voor de bereidwilligheidl
waarmede zij Nut en Genoegen steeds hadden tersjdo
gestaan.
ROODVONK.
TcDgevolg van het te Enkhulzen heerschen va*»
r» r dvonk worden Maandag a.s. de lagere scholen aj»
daar tijdeJija gesloten,
MOND. EN KLAUWZEER.
Bij den landbouwer P. Hibma te Holwerd. i»
onder bet rundvee mond- en klauwzeer uitgebroken.
De heele stal rundvee met schapen inkluls, ls heden
door middel van pramen naar Harllngen vervoerd,
om afgemaakt te worden. De veestapel van Hlhmn
staat bekend als een der beste te Holwerd.
VREESELIJK.
Men meldt uit Nleuwerkerk a. d. IJsel;
Donderdagmiddag is het koffiehuis van de wed
Boers geheel afgebrand. Een zoontje, dat ziek te bedt
lag, is daarbij omgekomen, terwijl twee andere kin
deren brandwonden hebben bekomen, waarvan het
eene zoodanig, dat het naar het ziekenhuis te Rot
terdam is vervoerd.
GEVOLG VAN PLAGERIJ.
Bij het 5e regiment, infanterie te Amersfoort dien4
als gewoon so 1 daat-vrijwilliger de Dultscher J., vroe
ger in dienst bij de Duitsche marine. Deze 014de vrij
williger is vaak een slachtofferf van plagerij.
Woensdagavond 10 uur kwam J., gelijk met twee
miliciens, eveneens geplaatst bij het le bataljon, do
hoofdpoort aan den Leusderweg. binnen, en opnieuw
moest hij schimpscheuten hooren. „Dat moet maar
eens uit wezen," zeide J. en vuuide tweemaal uit eet*
z.g. speeltuigrevolver. De milicien Mulder werd van
voren en in den rug getroffen. Het massieve mili
taire lakeu en de geringe draagkracht van de flobert;
verhoedden echter doordringen van het kogeltje. M.
bekwam slechts twee zeer lichte kwetsuren.
J. stelde zich gewillig in arrest en zeide slechta
vrees te hebben willen aanjagen. TeL
STELLING INGESTORT.
Men meldt uit Rotterdam aan de Tel.:
Hedenmorgen 11 uur is op het bouwterrein der
nieuwe gemeentelijke gasfabriek in den Borchpolder„
voormalige Delfshaven, een stelling ingestort, waarop,
zich een metselaar en 6 opperlieden bevonden, di©
van een hoogte van ruim 6 meter op de straat vie
len. Alle 7 werklieden, bekwamen kweisuren, van wio
twee ernstige beenbreuken kregen, en naar het zie
kenhuis alhier werden gebracht.
Dr. Ris uit Schiedam verleende de eerste hulp. De
andere vijf man werden naar huis gevoerd.
HEM DUS LIEVER NIET.
Naar de Hoornsche correspondent der N. Crt. uiü
betrouwbare bron, verneemt, hebben verschillend©
kiesvereenigingen in het district Enkliutzen den heer
N. Oosterbaan zijdelings in, overweging gegeven zich
in 1913 niet meer beschikbaar te stellen.
STAMBOEK V EE.
De jongstverschenen aflevering van het Friescïr
Rundvee-Stamboek bevat de omschrijving van 1425
zwartbonte en 18 roodbonte koeien, die in het tijd
vak 1 Februari3 Oetober 1912 in het stamboek zijxs
ingeschreven.
\<?n elk rund zijn vermeld de naam, het stamboek
nummer, naam van den eigenaar, datum en plaat©
van geboorte, stamboeknuminers der ouders, c-enig©
afmetingen, alsmede een volledig signalement.
In Friesland zijn, thans in het geheel 75 veehou
ders. wier géheele beslag bestaat uit stamboek vee ei$
vo'bloed afstammelingen daarvan. N Cbt
ARRESTATIE TE TILBURG.
Te Tilburg zijn de tapijtfabrikanten, Peeters eh
Foks gearresteerd, onder verdenking door middel vaj*
valsclie wissels oplichting op groote .schaal te heb-
bpr gepleegd. Een familie uit België zou hierdoor
ee 1 aanzienlijk vermogen hebben verloren. Hbld.
VFRBOD OM MOLLEN TE VANGEN.
1 Gedeputeerde Staten van Gelderland dringen erbij
dc Gemeentebesturen in hunne provincie ernstig op.
aan om bij. verordening het mollen vangen te ver-
bieden.
PET VERBOD VAN ALLERZIELEN.
Men meldt uit Apeldoorn aan het Hdbld.:
De mogelijkheid bestaat, dat Heyermans' AHerzie-
le: hier ter plaatse toch nog opgevoerd zal worden*
zij het dan ook in besloten kring.
Zaterdagavond houdt nl. de Apeldoornsche Onderwij
zers-tconeelvere«n:ging een ledenvergadering, in welk©
bijeenkomst enkele leden, het voorstel zullen, do&a orn
het verboden tooneeletuk uitsluitend voor leden ea
donateurs der vereeniging door N. V. „Tooneelveree-
niging" te doen opvoeren. De voorstellers zouden zica
re_ed= in verbinding gesteld hebben met den beer
Heyermans, om alle mogelijke gegevens aau de verga
dering te kunnen voorleggen.
ST. MAARTENSBR L"G
Naar wij vernemen is de plaats „Starrekroon"
voorheen eigendom van den heer J. de Groot, ge
huurd door den heer P. Kuiper, alhier.
•SI llaiMii-iiwUruu
Naar wij vernemen kan binnenkort de aanbeste
ding verwacht worden van het werkspoor voor de
zeewering vanaf St. Maartensvlotbrug tot de dul-
aea - I - 1
WINKEL.
Door stemgerechtigde ingelanden van den Neder-
laróspolder is tot molenmeester-voorzitfer herbe
noemd de heer P. Strijker.
Door stemgerechtigde ingelanden van den Ooster-
lardópolder is tot. molenmee&ter-voorzitter herbe
noemd de beer J. Koomen Hzn. te Winkel.
Door stemgerechtigde ingelanden van den Lage -
landspolder is tot molenmeester herbenoemd de heei
W. Melchior te Winkel.
UIT EEN ROOMSCH BLAADJE ONDER GEESTE
LIJKE LEIDING.
Hel vrij-iiberaal weekblad „De Fakkel", ontving van
hel Kamerlid mr. Tydeuiaii,' een uummer van de
„Nieuwe Ooslcrhoutsche Courant'", van 24 Novem
ber 1.1.. waarin ©en artikel voorkomt; „De Vlegels",
waaruit de volgend© zinsneden de aancL1c.1t vercLeuea;
Het schijnt of alle fatsoenlijke me»ischen aan de
linkerzijde de: Kanier verdwenen zijn ea of slechts
©en schorem zootje, is over gebleven.
Re volksvertegemvoo:d^jeia van Oostenrijk en van
Eelgië. de vain Portugil en van Rusland staan Laag
d^a. is ieder het over eens!
Maar ze staan oneindig hooger dan onze Neder
lands che liberalen.
Want er is nog zekere moed tae noodig-een minister
een inktpot in het gezicht te gooien of een collega in