Nieuwe Abonné's
GRATIS.
In den Balkan.
e-
Dinsdag 17 December 1912.
SGHAGEB
iiititti mins-
óöste
Jaargang
No. 523."».
C0U1AIT.
lilRtlliit- Lillllllllji.
ontvangen de voor 1 Januari
ï.s. nog verschijnende nummers
De Balkafttoestand vraagt, nu toch meer onzê aan
lacht. De oorlogsberichten hoiiden. maai* aan. en
ostenrijk gaat maar steeds door met niobüiseeren,.
)p koortsachtige wijze 7/orden. alle strijdkrachten ge
mobiliseerd. Alle bruggen en tunnels worden militair
bewaakt en aap alle stations jn Gaiictë worden zelfs
sneltreinen opgehouden om honderden recmten-
transporten voorbij te laten trekken.
De 16 corpsen, waaruit het het leger bestaat, zijn
getalsterkte verdubbeld, sommige zelfs verdrievou-
igd. Bij de legercorpsen aan de grens zijn 5 van
ie 6 lichtingen onder do wapenen,' geroepen, liet leger
3- bijna 800.000 man sterk. Ben derde daarvan is af
ieelingsgewijs langs de grens getransporteerd en bijna 1
:00.000 man st--.au langs de Servische grens.
Deze mobilisatie is in 1 we.ek ten uitvoer ge-
MHtegd door persoonlijke oproeping^ en zij wordt nog I
H^oortgezet. De mobilisatie is zoo volledig, dat en-
hele groote fabrieken in de nabijheid van Boedapest
ï3.IFn Szegedin hebben moeten stop zetten wegens ge-
vrek aan werklieden, terwijl ook in belangrijke kolen-
b ijnen, zooals in die van Salgotarjab, de werkzaam
heden voor 3/4 gedeelte gestaakt zijn. De schaarsbn-
leid aan steenkool laat zich reecjs gevoelen.
De ntbilisatic van, de vloot is gevolgd. Een bui
tengewone bedrijvigheid heerseht sedert drie weken
:a i u De oorlogsschepen hebben, er kol in inge-
-loxner. Alle verloven zijn ingetrokken,
j j Do te", eediging van, den Don au is verzekerd door
een '•kin eskader van 9 monitors, die tusscben Uj-
ian ridra en Semliin, liggen. Paarden zijn, gerequire6rd en
——5e intendance heelt 8000 vrachtauto's besteld. Het
ierste hospitaalschïp voer gisteren bij klaarlichten
||T aag den Donau af om zièh bij de monitors ta voe-
41 ken. Menbrengt npg een tweede in gereedheid.
31' Als dat alles nu m®et dienen om den vrede te be-
Servië heeft "te Ween en zijn leedwezen betuigd
Ovei al deze maatregelen, en bet krijgt allen schijn,
Servië bereid is om iemand te zenden, naar
'tenen om nader-over de voorwaarden te conferee-
'en. Het lijkt wel dat bet igemeen goed gevonden,
:-ou worden als A'bapië zelfstandig werd verklaard
"rider bescherming van, oen der groote mogendheden.
Servië heeft beloofd met de beantwoording en de
4«%ischen van Oostenrijk voornamelijk te zullen Ict'en op
UI den raad van Rusland en de heide bomdgenoeten idcr
lw Triplo Entente, Frankrijk en Engeland. Zoo wordt deze
'kwestie niet een verschil tussohen Sei*\ië, maar lusschej»
de rijken aangesloten bij de Triple Entente en die van
.het Drievoudig Verbond, dus een Europeesoh conilict.
Maar waar de groote mogendheden beslist den wensch
i ingesproken den vrede te handhaven, daar
zullen zij toch voor een Servische haven, de ellende en
rampen van een Europeesohe oorlog niet over ons
werelddeel uitstorten, hopen wel
BH De vredesonderhandelingen zijn »e Londen begonnen, 1
pa het is met spanning dat man de berichten lege-
noet ziet. Want het is nóg lang niet zeker dat het
a Londen alles zal loopen als van een leien dakje..
Jij de opening van1 'de Balgaarsche Sobranje (het
9 (parlement) is bet duidelijk gezegd, dat als de vredesvoor-
jwaarden geen voldoende bevrediging geven, weer naar
let zwaard zal worden gegjrepen. Wat daarmede be
doeld werd beeft Dbnef in zijn interview met een
j*Temps'-redactuir duidelijk gezegd: „Als da Turken
«as Adrianopel .liet willen afslaan, hervatten wij den
jHtriïd weder.'"
We weten dus nu, waarover Het zal loopen en de
Turken zullen deze vesting niet direct afstaan, dus
we beloopen alle kans op een hervatting van de.i oorlog.
Griekenland vecht nog steeds door tegan de Turken,
«O deze laatsten hebben te Kondoros en Kendros ibiji
.ÏOJiina een Grieksche bergbatterij vernield en de slag
schijnt nu over de heele linie met groote heiligheid
aan den gang te zijn.
Ook de Turksche vloot heeft een aanval-op Grieksche
schepen gedaan, %die tot den terugtocht werden gedwon
gen.
Ingezon d e d.
Geachte Redactenr I
Het stukje van den heer Jan Dikstaal, noodzaakt
mij even van uwe gastvrijheid, welke u mij wel in
de krant -zult toestaan gebruik te maken.
Maar zooi zout' heb ik het nog nóóit gegeten, in een
goede oude iloilandsche uitdrukking, welke ik hier
wensch toe te passen. Daar komt je nu zoon mijnheer
Dikstaal vertellen, dat hij geen debat kon voeren op
de i-ede van Mefr. Bakhuis. Van A tot Z onjuist en
brutaal onwaar. Hóe is de situatie r Eerst spiak onder-
ge:eckcnde, toen Mevr. Bakhjuis en diarna was gelegen
heid voor debat. Niemand onzer, ook niet de voorz.
van dien avond, maakte ook maar eenig voorbehoud.
Vfie ter vergadering, ook den beer Dbestaak kon op
beide redevoeiingen ingaan. Maar, geachte Redacteur,
mijnheer Dikstaal, doet zijn naam eer aan. Hij is van
DIK STAAL, daar worden pantserpiaten van gemaakt.
Ea naar liet mij- S'oorkomt, is den heer Jan Dikstaal
gepantserd tegonv. het indringen van do zuivere ,redé.
M.a.w,den heer Dikstaal alleen was het blijkbaar,
die niet naar de vraag van den voorzitter had1 geluisterd',
toen deze vroeg: wie wenschl met den spreker en
spreekster van gedachten te wLseleri. Dat twee vragen
onbeantwoord bleven is mij niet duidelijk. Punt voor
punt heb ik opgeteekend en langs het lijstje af heb
Ik geantwoord op hetgeen door debater in het mid-
dm werd gebracht. En tenslotte die vervelende on
gezoete onjuistheid, als zou ik togen de idéé van S taais-
pensioen wezen. Mijn ginsch betoog was er op ingericht
om aan to toonen, dat door de arbeiders zelf wat g:d an
kan worden voor hun klasse. Ook Staatspensioen kan
alleen door machtstoename van de Arbeidersbeweging
komen. De 1 Vb millioen aan 1003 gepensio-nnecuxtèn
uit het leger haalde iit aan, de 80 gulden per week
aan een minister, de 120000 gulden <fie Prins Hendrik
in inzicht heeft als zijn vrouw sterft, zonder dat een dezer
premie betaalt, alles om aan te toonen dat de machts
versterking en niet de go-ode wil ve.beteiing kan bren
gen in liet lot van den proletariër.
Neen. mijnheer Dikstad. Ik weet, hel is u nog niet
duidelijk. Gij zijt nog ii-burgerlijk en daardoor ziet
u de verhoudingen in hel niaa isehappeiijk nog uil een
burgerlijk oogpunt. Als he u mogelijk was u een denk
beeld te vormen van w;t omgaat in do harten en
hoofden der bewuste arbeilers, dan zoudt gij niet 'trach
ten met het schrijven vax een stukje ook maar iets
weg te nemen van den teerlijkon verheffemden géést,
die op de vergadering te Kolhorn hoci'schte. Neen,
geen machtén ter wereld, ook niet al zijn ze van
dik staal, kunnen de arkiders van hun strijd afhou
den. Als de Hoer Dikstaal raj vraagt, zijt gij \oor Staats
pensioen. dan antwoord ik alleen, ée S.D.A.P. strijdt
er voor eu is daarom toea dan da Bood voor S taats-
pesisionneering aangewezen om de ar beide rs voor te
gaan. Staatspensioen is geer verzoek aan een regiering,
het is een eisoli dia loeft u het beste deal der Nédér-
landsche arbeiders.
U dankend voor üe plaasruimte mijnheer de Red
SAL. C. RODRfGUES.
Tweede Kamer.
De illusie van voorzitter Van Nispen., dat wij giste
ren, Zaterdag, met de Algemeen.e Béfechouwingeh ge
reed zouden tomen, is natuurlijk in rook vervlogen.
Wij zitten nrg midden in den „tweedón termijn". En
't zal mooi wezen wanneer wij daar a.s. Dinsdag
goed en wel uitraken. De leider der vrij-liberalen. mr.
Tydeman leeft op den hem eigen, kil-dorren en kleur
loozen toon van spreken eene zeer scherpe rede ge
houden tot bestrijding van die des premiers. Hij
wilde de „>oIïtieke noodzakelijkheid" der Concentra
tie aan tooien en zei voorts, dat de groote beteeke-
nis ervan het vertrouwen des -volks in dc vrijzin
nige staatkmde te doen herleven. Dajt dit vertrouwen
geschokt s, ligt' voor een deel aan de vrijzinnigen
zelf, die net .godsdienstlooszijn,,. zooals meu het
■wil tracht J voor t,e stellen,, doch hunjne relegieusé ge
voelens rol eens ajte zorgvuldig maskeeren. Het be
strijden ér Concentratie door te speculeeren op de
socialfiste -vrees der menschen; den, afkeer van Troel
stra's zwep noemde Tydeman, een kritiek van „laag
peil". M't de soc-democrate- wenscht hij „niet
te handean of te bieden", t „Hijschen der roode
vlag" dor de vrijzinnigen is onwaar. Aan het staats
pensioen verbinden zij de vrijwillige verzekering en
van het dgemeen, kiesrecht heeft... de heer Don man
gezegd, iet „iedereen dit nu wel wenpcht"!Nog
meerder snuifjes bood mr. Tydeman Rechts aap. De
herinneing, dat Do me la N.ieuwenhuis indertijd door
Kuyper i de Kamer is gebracht; Duys met hulp
liefst e; aller-huldigendst voor het Kabinet, miniiis-
('er Coütie. Hoe de heer Lobman, thans zoo aller-
ter Talia op scherpe wijze diens neiging 'tot „staats-
sociallseren," heeft Terweten.
't Ws eene vaak zeer rake, scherpe rede. Waar
de prmier, die minder jolig-gehumeurd scheen
dan ir de jongste dagen. het antwoord wel niet
schulcg op zal blijven. Trouwens, in, de politiekerij
vindt men, pro en contra, altijd wel vifnnjg-rake ste-
kelighden, die te pijnlijker zijn naarmate ze meer
verbad houden met de „treurige waarheid", zou mr.
Heemkerk zeggen
Va dezen Zaterdag stip ik n.o r aan het zeen merk-
waamige speechje-De Visser. Deze chr.-hisLorische af-
gevarddgde vindiceert voor zijn partij het recht van,
uel m .er en veel feller dan de Kuyper-groep
de Bhholieken bestreden te hebbent... Voorts protes
teer bij tegen de bekende, Kuyperiaanselie tegen-
stellig: ehiusten-paganiHt, Zegt in 't voorbijgaan, dai
bij de omschrijving der Rechtsche partijen -als „stoe
lend op éen, wortel des geloofs"vnooit heeft kunnen
goodkeuren. En o o kn, iet wil hooren van een Chris
telijk Kabtaet, in dezen, zin, dat men het recht zou
hebben, alle Christenen, die niet juist; denken zoo
als gij, uit te stootten, 't Was een sympathiek-
vardraagzaam, mild woord, wel zeer hevig en scherp
contrasteerend met de taal van eeji Kuyper;
Inhoever 'emand, eene dergelijke rede gehouden heb-
bënd, nog het recht bezit, intussehen, om
zich door de Coalitie een mandaat als afgevaar
digde te doen, uitreiken, durf ik niet uitmaken. 'Even
min, waarom de groep-Tydeman na deze rede dr. De
Visser, het „van harte welkom", ao'j weigeren. Of
de band tusscben de Coalitie en dr. De Visser al of
niet zal worden, verbroken, moet men thans
afwachten.
lp zijn tratvoerige repliek heeft prof. Drucker er
kend, dat de stembus van 1913, de noodzakelijkheid
van een „zaken-kabinet" zou kuuaea opleveren. Bij
dergelijke constellatie d.t warneer de vrijzinnigen
geen „working-majority" bereiken) is echter zei
de hoogleeraar ook eene andere oplossing moge
lijk. Nadere toelichting gaf hij piet
De grijze Van Karnebeek is door den heer Hn-
genholtz genoemd „de oubezoldigdei propagandist
van den MartxozenbondWat hij daarmee bedoelde.
In zijn vurïg pleidooi voor die organisatie, behoeft den
lezer niet te worden verduidelijkt!
Den Haag. 16 December.
De heer Roodhuijzen heeft voor de vrijzinnige con-
certratie een ander .symbool aangegeven dan mr.
Htemskerk's roode vaan in den mist. De nevelen zijn
eigeeft hij toe. Doch ze komen van de Coalitie,
met al dén, aankleve vain dien... En de „roode vaan"
Wel, dat is een op „onveilig" staand seinlicht. De
Coalitie-trein is bezig naar den. afgrond te rijden. En,
nu is aLzoo de vijand altru stischb roeder lij k-olnbaat-
zuclitig genoeg om te, waarschuwen... Dat de pre
mier, „zoo dicht bij dien afgrond, nog zoo og>gew<?kt
t'.ijft", wekt 's heeren Roodhuijzen's bewondering.
Dc premier zal, vermoed ik, in -zijn, antwoord niet
aorzuiimen op de hulpvaardigheid van den pol-Rieken
tegenstander te wijzen... De heer Roodhuijzen, heeft
eene soort van verklaring voorgelezen, bevattend,
dat de vrijtannfge Concentratie allereerst bedoelt om,
na een periode van depressie, hare beginselen bij
1 t volk te doen herleven. De verovering van bet
Regeeringskastcel ligt niet allereerst in hare bedoe
ling. Dat zij in,tusschen beseft, met dit Kabinet en
ccne beginselen „in botsing te zullen komen",
dtt beseft zij.
Men zal' erkennen, dat het „nevelachtige" in dese
Verklaring niet ganiséhelijk ontbreekt!
Voorts betuigde de heer Roodhuijzen zijn bartel ij
ken 'dank, dat hij twee uren lang over het Concen
tratie-program heeft gespeecht. Een „staatsman in
roste" (mr. S. van Houten?) had den heer Roodhuij-
zer gezegd-: „Als Heemskerk het program negeert,
éan ben-je verkouden. Maar hoe lanapr hij erover
mocht praten, deste beter ben-je eraan toe..." Waar
op de premier, met zijn zwierig-wuiver.de armbewe
ging, den secretaris der L. U. toeriep: „Breng hem
mijn dank voor de waarde, die hij aan m'n opinüe
blijkt te hechten!-
De heel- Roc-dhuijzen heeft voorts betoogd, dat de
diie fractiën der Concentratie volstrekt: niet -door
den „brulüikkert", geJijk de heer Lobman de Con
centratie noemde, zullen worden verslon-ctn. Ieder lx
l.cudt zijne zehsf.andighe-id. En het geheel is „ver
antwoordelijk voor den toestand"/wat nog iets an
ders si dan „verplicht om c.q. de Regeering te aan
vaarden". Hier en daar was de heer Roodhuijzen web
„raak" in zijn aanval op Rechts. Zoo, waar bij woooc
op den morizamen arbe!d, in, den afgeloop^n zomer*
door vele Linksche meegemaakt in de Commissie van.
Voorbereiding voor de Invaliditeits- en Ouderdoms-
verzekerlng. Waarbij de stemming soms zoo geprik
keld was, dat „indien n,iet een zoo verstandig eiv
bezadigd man ais de heer Nolens presideert, ware go-
wee st, men onstuimig^ tooneelen had kunnen, vor-
wachten.
i Minder „pakkend" was 's heeren Roodhuijzein's ro-
den.eerin<g dat de heer Duijs niet 10% uur voor zijnj
bekende lintworm-rede zou noodig hebben, gehad, in
dien... Rechts een week langer tijd hadJ gelaten voor
bestudeering der lex-Talma. Deze redeneering is na-
tuurlijk tastbaar gezocht. Dat de heer Duijs aJIer
bewondering verdiende voor den schat van kennia
en studie, door hem in die lange rede tentoonge
spreid. mag intussehen niemand ontkennen.
Hst verdere der replieken (van de hh. Van De
den», Vliegen en Van Veen) leverde niets op, af-
z< aderlijke „aansöpping" waard. Trouwens, wij krij
gen nu nog den premier "in tweede instantie, mot;
eene nieuwe „revue in vogelvlucht",
i De heer Schaper staat ook op het sprekerslijst^*,
lilijft mr. Borgesius zwijgen? Zullen wij morgen hek
eindstation der Algemeen,e Beschouwingen dan toch
bereiken 'i
Jfc zou op dit moment het sein „veilig, kan, door
lijden" niet voor, den parlementairen, trein dur
ven st"1 .tn
KSJSinU» - Mr ANTONIO.
Binnenlanilsch Nieuws.
ALLERZIELEN".
j Men meldt d.d. 14 Dcc. uit Apeldoorn aan de Tel.:
I Zondagavond vergaderde de Apeldoomsche Onder,
wijzerstooneel-VcreenigingBesproken werd het deaik-
beeld, om in besloten kring „Allerzielen.'- te doei*
opvoeren. Waar een andere verecnLgi.ig dit zal doen
i zal deze vcreeniging zich hiervan onthouden. De kwestia
gaf lot uitvoerige besprekingen aanleiding, waarbij voor
al uitkwam, dat men niet uit protest, maar uit licfckt
tot de kunst in dezen kring het plan ter tafel had(
gebracht. i
EEN MUZIKALE BRANDSPUIT.
De volgende vermakelijke g?schiedenis wordt volgens
de „Geld verteld van een dorp nabij Kempen.
Eén orgelman trok door het dorp met een groote
muziekkast.
De orgeldraaier kon 's nachts geen geschikt onder
dak krijgm met zijn muziekding, waarvoor hem dam-
het brandspuithuisje werd aangewezen.
Dcnzclfden avond .word brandt gealarmecid. Dc spuiD
gasten hadden razende haast, liet was pikdonker, met
een haastje-repje werd gauw de eerste de» besté brand-
wagin uit spuithuisje gesjord.
En nu ging het in galop, hollend en dravend naar dem
brand.
De Üep nog al steil af, de brandmeester commart-
deeide daai om
Remmen, jongens; de remblokken tegen het rad....,
voöridt...
Er zitten geen blokken aan baas, riep een brand
weerman.
En terwijl hij dat zei cn zich hukte, duwde hij
tegen den zwengel van het draaiorgel en een muzikaal
gepiep kwam uit den brandvragen...
Do spuitgasten gjnnegipten en lachten stiekum^.
Komt jongens, haast wat...''
De .heele bawe^ng Jiolde en rolde den glooiondom
weg af tot op hot terrein van de ramp... v
De ramp was reeds lang voorkomen door de buren,
die den brand gablusaht hadden;
De brandweerlui in hun nopjes, konden hun onder
weg ontdekt geheim nu niet langer stil houden en draai
den hu het orgvl, dat het wijsje bevatte:
Wir gehn nach Lindcnau... en die j>o^ar Ihin-
De hrandweir bleef nog Jang in actie en lang duurder
het voor hot bi-andsp uithuis je haar muzikalen spui: wa
gen weer binnen zijn pikdonkere ruimte herbergde.
- NIEUWE NIEDORP.
Bij het per rijwiel passeeren ran den Ooievaars-
weg, alhier, had iemand het ongeluk een plotseling,
toeschietenden hond aan te rijden, tengevolge waarvan
de wielrijder pardoes in de sloot terecht kwam, waaruit
hij eerst weer aan den anderen kant hel droge wist
te hereiken.
NTEUWE NTRDORP.
De alhier gevestigde tooneelvcreeniging „Nfeuw Lo-
vcü'". gif alliier jn café Kooiman. Zondagavond eene
openbar uitvoering. Na aankondiging, dat „Allerzie
len van Heïjennans, waarop eerst ter uitvoering do
keuze was gevallen, blijkens schrijven van Heijtmiana
onder geen enkele voer waarde zou mogen woi don op
gevoerd. werd een aanvang met de vertolking wa«
het tooneelspel „AVecrgavonden", van Han-sma, ge
maakt. Daartoe had de Schagir tooneclvereenigiug an
de onderafdeeliiig Schagen van de Algemoenc Neder-
landsclae Vereeniging lol afschaffing van.Alc, Dr.), zich
laten vinden. „Weergevonden'* is voor da' beginselen
eener drankhesUijdingsvi.iccnigüig een welivekozen pro
pagandastuk, dat duidelijk de ellende, die de drank
kan teweegbrengen, sclictst.. 't Werd over het geheg*
genomen ginsch niet onvcixlienstelïjk opgevoei d en ver
schillende typen voldeden heel goed. Dat het d_- aan
wezigen pakte, bleek wel uit het gebruik, dat .zoo af
en toe van den zakdoek werd gemaakt. E»* kwamen
passages in voor, die troffen door hunnen eenvoud ca
Iais uit het leven waren gegrepen. Vooral aan het stof
ichept de schrijver mooie momenten. Hartelijk d- a
Ie spelenden toegejuicht en toen het scherm na het
vierde en laatste bediujf daalde, bereikte het applaus
wet zijn hoogtepunt en werd nadat „galiaaid" '«was,
bij open doek geestdriftig voortgezet.
Hel tweede stuk, een pennevrucht ,van d n bekenden
schrijvvr In e Onsman (Da Hei iga Diénst, ioo.ue s hals in
één bedrijf) werd door Nieuw Leven opgï ocid. En
eveneens met succes. De rollen waren ki g >ede handen-
zaten er wel in en kwamen bevredigend tot hun recht.
Er werd werk geleverd, dat gezien mocht worden.
Ook hier welverdiend applaus.
De zaal was vrij goed bezet. .Alles bijeengenomen was
het een bevi-edigende avond voor Nieuwe Leven te
noemen. Bal na.
U'IK'KfttttKir.
Voor rekening van 22 leden onzer ond rnfd eïng d'.ir
V.P.N. wenlen j.1. VrijtLig op dc Amslerdamsche ci-.ien-
vei.ing ge.cild 1134 kipria.cn, 11 eeudri.ien e»i 8 stuks
pluimvee. De hiervoor verkregen prijzen varieerden voor
de kipeic. en van 15.20 'tot en met fS.óO per 10J s uks
cn voor 't pluim er f 0.70 per s.uk. Afin schoon geid
zuilen de leden vo/r de eieren per K.G. ont\aj.g.-n f 1.02.
