Nieuwe Abonné's
gratis.
BEN GESTOLEN AUTOMOBIEL.
Twee mannen boden Donderdagavond omstreeks 10
uur in de Katendrechtsche laan tc Rottendam een auto
tc koop aan. Dit trok de aandacht van een politieagent
Én buvgcrkleediing, die daar juist voorbijging, te njeer.
daar de yerkoopers, twee mannen, vrij sjofel gekleed
j*'oren. IIij sprak hen aan en riep de hulp in Van een
politieagent in uniform..
Een der mannen nam toén de vlucht, de ander werd
gcgre{>en. Deze .deelde mee. dat hij P. R. F. Arndt
neet. 25 jaar oud is., bankwerker van beroep, uit
Ilannover. De vluchteling, volgens hein de dief.' is
de 23-iarige chauffeur F. Voogt, mede te Ilannover
jnroorachtig.
Op <le auto werd voorloopig beslag gelegd, en de
aangehouden bankwerker opgesloten.
Vrijdagmorgen bleek op het hoofdbureau van politie,
dat in den nacht van den 7den dezer deze automivd,
DIS 3013. merk Opel., ter waarde van 3.000 mark
«in 1 oebehoorende aan den heer H. Stanze. te Peine
bij Ilannover. uit de gtrag» 'te Ilannover is gestolen.
De dieven hebben er hier een paar dagen mee rond
gereden, soms in gezelschap van een afgemonsterdeax
AnV.aikaanschen matroos, diie hun, naar bü zegt. daar
voor 0 pond sterling heeft betaald. Van dit geld* leef-
tien de beide Duitsch'ers, die geheel zonder middelen
*ijn, ze kochten er benzine voor., en zoo meer.
Toen dit geld op was, en zij in de restauratie van
Kin ck-e-Peter op den Sdiiedamschendijk hun yerteering
*rict konden betalen, legde deze voorloopig beslag op
een van de lantaarns van de auto. Ben nieuwe ba.iwll
■werd elders verpand. Daarna werd besloten de auto
ttot iederen prijs van de hand (ie doen.
iDe gevluchte Chauffeur Voogt is nog .gevat. Oïffto
poEtie heeft zich miet dj» "DuLtsche autoriteiten in ver
binding gesteld. I _AI
OUD-MINISTER COLIJN.
"Men meldt uit den, Haag'aan het Hdbld.:
De afgetreden Minister van Oorlog, en van Mari
ne a.L, de heer Calijn, bevond zich gisteravond in
bet Holt. Spoor-station, ten einde te 7 uur 40 min.
zijn reds naar China aan,1 te vangen. In de wacht
kamer kwamen vele personen uit de regeerLngs-,
ambtelijke en militaire leringen den afreizenden
voormaligen bewindsman hun') afscheidsgroet bren -
(gen. De heer Colijn wisseldedaar handdrukker^ met
Stambonnet; den Minister van Staat dr. Kuyper;
ttijn voormalige ambtgenooten van, Marine en Finan
ciën, viee-admiraaj Wentholt en mr. Kolkman; het
ïid van de Eerste, Kamer baron Van Wassenaer' van,
Rosan.de; enz- 'enz.
Allen, vergezelden den heer Colijn tot aan den
trein, waarin de oud-Minister via Amsterdam, dezen
nacht tot Berlijn reist, om vervolgens over Moskou
Jmet den Trans-Siberischen spoorweg China, te berei-
Bcen.
Zijn plan is om later, naar Oost-Indië te gaan.
De heer Colijn toonde zich zeer verblijd bij zijn
yortrek. zooveel belangstellenden aanwezig te zien
én drukte, 'alvorens den trein te hestijgen, nogmaals
ïeder hunner de hand.
STOF EN STOFBESTRÏJDIXG.
T>e heer C. Dekker, secretaris-penningmeester van
Öo Ned. Centrale Vereeniging tot bestrijding dor
tuberculose, heeft een goed werk verricht door het
tl,:lit te'laten, mallen op het nut van stofbest,rijding.
In een brochure, uitgegeven door zijn vereeniging.
deelt hij over de stof-, rook- en roetplaag merk
waardige dingen mede.'
Zou men 't. willen gelooven, dat in groote steden
per ltub. centimeter hoeveelheden stofdeeltjes wor-
<1cr< aangetroffen, die afwisselen va,n 100.000 tot een
Iialf millioen. In het open veld en in besloten ver
trekken is dit aantal natuurlijk kleiner, maar toch
van éeix tot tweemaal honderdduizend; op zee en
in de nabijheid der kust begint men vrijer te ade
men. tot eindelijk'op zeer hooge bergen en in volle
K.ee het aantal stofdeeltjes nagenoeg nul wordt.
Een proef te Weenen heeft aan 't licht gebracht,
Hat aldaar onder'dat. stof jaarlijks 1 millioen K.O.
gjzar voorkomt, deeltjes die van het hoefbeslag a.f-
ïslijten.
Zou men 't ook willengelooven, dat bijv. in, Ham
burg jaarlijks op de geheele oppervlakte der stad
li 'millioen KG. roet neervalt en, dat in Londen het
verlies aan steenkool dat onver brand, als roet, ver
loren gaat., een waarde vertegenwoordigt van 27 mil-
Hoen gulden.
De schrijver wlijst op de nadoelen van al due on
reinheden op de gezondheid en; de ziekten, die 1 er
wit kunnen voortkomen en waarvan vooral de men-
Mchcn, die in sommigefabrieken, én, werkplaatsen ar
beiden. de slachtoffers 'zijn. Maar ook lijdt er de ge-
Aieelgemeenschap door. Rook en roet bijv. eischen,
«evenals het stof, verhoogde kosten voor het schoon
houden der huizen, het reinigen van de waseh, maar
•wat nog erger is, zij ontnemen den mensch zijn
daglicht. Londen heeft maar 23 pOt. zonneschijn,-, ter
wijl do daarbij gelegen tuinstad (notabene tuin
stad) slechts 31 pCt. heeft. Berlijn krijgt maar een,
vierde van het zonlicht, waarop het, lettende op zijn
geografische ligging, aanspraak kan maken.
iii Oreenwich kon men vöor 100 jaar op 160 dagep
«3e zon waarnemen, thans slechts op 115
De/ schrijver gaat dan na. wat al zoo gedaan is
on gedaan kan worden om al dat stof zoo niet te
•weren, dpr, toch tot geringere proporties terug te
dringen en wijst dan op de tweeërlei richting die moet
ingeslagen ter bestrijding van de stof: lo. het ont-j
staan van stof tegen, te gaan; 2o. het opwaaien van
stof te voorkomen. Hij komt tot de conclusie dat
do bestrijding van het stof der wegen geenszins on
uitvoerbaar moet worden geacht. j
Ook tegen de rook- en' roetontwikkeling der in
dustrieën kan veel gedaan worden. In verscheiden
(groote industrieplaatsen in Engeland zijn bepalingen
tn het leven geroepen waarbij verboden wordt, om
■'onbepaalde hoc-veerheden, rook en roet in de lucht
fee laten gaan. In 1897 was reeds in, 22 ste>den. vooi- j
geschreven, dat „zwarte" rook slechts gedurende 3 b
minuten per uur mocht worden uitgelaten; later is
xneti vorder gegaan en is ook het uitlaten van „grij-
rook beperkt. In Londen neemt dientengevolge
Ibet aantal dagen, waarop de zon wordt gezien, toe,
het aantal nevëldagen af. In vele la,nder. zijn verder
VRroen'igingen opgericht, tot bevordering van rookvrij
stoken en alléén in Amsterdam waren aan het eind
van. 1911 bij zulk een vereeniging 329 ketels aange
sloten.'In verscheidene) Duitsehe steden zijn bureau'3
voor zaakkundig toezicht op stookplaatsen ingesteld.
Het feit dat de industrie in hooge mate geldelijk
betrokken is bij 't bereiken van. een volkomen ver
branding, waarbij weinig rook en roet ontwikkeld
wordt -zal de hygiëne belangrijk te hulp komen.
l>e inrichting' tot rookverbranden, liet bouwetn van
boogo schoorsteenen, zijn maatregelen in deze rich
ting.
Do gassen, die overigens dien menseh het meest
plagen .zijn wederom de verbrapjdinigsproducte.n der
<uit.oii.iobielen. AVat gezegd is -omtrent de inrichting
en behandeling van deze voertuigen ten, opzichte vap
bet opjagen van,1'stof, geldt ook hiervoor.
Do techniek zal ons ook hier zeker meer en meer
te hulp komen.
Reeds nu kar. men zilch gemakkelijk overtuigen
welk een groot verschil er bestaat tusschen de? hoe-j
veelheid stof en gassen, die door verschillende .*Ao-
xnoWelea in «de lucht worden gebracht en dit geeft
uns het recht te verwachten, dat op slecht inge
richte en slecht bediende exemplaren meer'en meer
toezicht zal worden, gehouden.
Het was iutusschen geenszins de bedoeling vapj
den schrijver, een handleiding te geven voor het]
toepassen van middelen om de verontreiniging] der
lucht tegen te gaan. Wel meende hij in korte trek-,
ken de aandacht van hen, die de volksgezondheid J
willen bevorderen, in de eerste plaats van de ver-
oerügingen tot bestrijding der tuberculose ,uog eens
te mogen vestigen op het feit, dat door samenwer -
kiug veel te doen valt tegen misstanden op dit ge-
bied. I
De brochure kome in veler handen,
EEN S0CIAIJSTI6CHE RAADSMEERDERHEEID.
(Zie 3e blad.)
ZAANDAM, 10 September. Niet alleen dc meer
derheid van den gemeenteraad is thans socialistisch!
maar zooals men weet ook die van het Dag. Bestuur,
waarin sedert de jongste uitbreiding drie sociaal-demo
craten zitting hebben,
'Als een eerste gevolg van deze verhouding mag
een adres van de gemeente-werklieden aan den Raad
worden beschouwd., aan welks inhoud wij het volgende
ontleenen
Met groote voldoening wij hadden van onac
kameraden trouwens niet andrers verwacht bleek
ons uit een voorloopige bespreking met het lid. dat
uit de sociaal-democratische raadsfractie in meergenoem
de raadscommissiie tot reglementsherziening zitting heeft,
dat de sociaal-democratische raadsfractie onmiddellijk
bereid is. zoodra dit door onze organisatie aan dien
Raad Uwer Gemeente wordt verzocht^ ivoor alle werk
lieden in dienst der gemeente Zaandam den aclü-uri-
gen werkdag in te voeren.
De invoering van een algemeenen acht urendag is
een eisch. .gesteld door g»heel de moderne on sociaal
democratische georganiseerde arbeidersklasse, waarvoor
deze reeds janen streed en nog strijdt. Elke verkorting
van arbeidstijd heeft onzerzijds mecle ten doel, daar
door de invoering van den achturendag te bespoedigen.
Vroegen wij in ons eerste adres dien achturendag .niet.
hel lag voor de hand, dat dit slechts geschiedde, om
dat wij bij de toen bestaande machtsverhoudingen in
den Raad zeker waren, dat een zoodanig verzoek toch
niet zou worden ingewilligd. Waar evenwel de samen
stelling van den Raad is geweizigd on een meerderheid
van sociaal-democratische medestrijders voor den acht
urendag is verkregen, daar is het ons oen groote vol
doening te weten, dat het verzoek tot invoering van
den achturendag voor alle werklieden in dienst Uwer
gemeente, hetgeen wij bij dezen aan Uwen Raad doen
toekomen, bij voorbaat verzekerd is ypn den steun
eener meerderheid.
Het is ons te moer een voldoening, omdat het op
nieuw bevestigt de juistheid van liet algemeen prin-
cipieele standpunt, waarop onze Bond van Noderland-
sclie Gemeentewerklieden, in tegenstelling mei anderé
gemeontewerklieden-organisaties, s'aaL n.1. dat in don
grooten klassenstrijd onzer dagen economische £n po
litieke actie samen moeien gaan en elkander aan
vullen.
Is het niet te verwachten dat de bevolking van Zaan
dam binnen korten tijd louter uit gsmecntewerkliodein
bestaan zal." vraagt de N. Grt.. waar wij dit bericht
van overnemen.
OUDESLUIS.
Mcj. P. alhier, bezig zijnde het fietsen te loeren*,
had het ongeluk daarbij te vallen en zoodanig haal
been te breken, dat zij op last van d?n dokter naar
het ziekenhuis te Alkmaar moest worden vervoerd.
WTERINGEN.
Ten huize van den heer .1. Schuurman, werd giste
ren door den Kerkeraad der Gereformeerde Gemeente-
alhier publiek aanbesteed het bouwen van een kerk
gebouw in de Belt. Ingekomen vuren 7_ bïljcttcn_ van
de volgende heerenS. Btamboer te Wieringen voor
f 2915. Th. Bocrsen te Wielingen voor f 2810. C. Blaau-
boer te Schagcn voor f 2/75. C. Rutsen te Nieuwe
Niedorp voor i 2775. .J. G.ICIein te Wieringen voor
f 2770. G. Timmerman te Wieringen voor f 2720. N.
J. Poel*te Wieringen voor f 2645.
Gegund aatf don laagsten inschrijver.
valkoog.
Naar wij vernemen treeft da heer K. Quak alhier,
zijn huis met moestuin, boomgaard en een perceel
bouwland, onderhands verkocht aan den heer P. dc
Boer alhier.
st. maartensbrug.
Met het leggen der hoofd- en servies leiding voor de
fsinstalkvljc alhier is men bijna gereed. Vcrmoode-
k zal het gas voor kermis branden.
st. maartensbrug.
Naar wij vernemen zal met de aaiist. kermis /hel
gezelschap R. Zwartverver optraden in het lokaal vaii
den heer ,1. Veuger Hz., alhier.
helder.
3}i.j de gisteren gehouden herstemming voor een lid-
van 'den Gemeenteraad werden uitgebracht 799 stem
men de heer L. A. Kartsinck, liberaal, bekwam 520
stemmen; de heer ,T. van Leijen, S.Di.A.P.. 279 stam
men .gekozen de heer L. A. Hartsinck.
onvoorzichtig baden.
Te Bergen aan Zee is Vrijdagmorgen een ongeoefend
zwemmer, de heer R.. bij het baden verdronken. Her
haaldelijk was hij de laatste dagen door lvct badpersa-
neel gewaarschuwd zich niet te ver in zee te begeven,
en ook Vrijdagmorgen kreeg hij wederom dezen raad
mede. wijl er bij laag water een sterke sti'ooni ging.
Toch' waagde de heer R. zich wederom te ver èn
sloeg zelfs op het herhaaldelijk toeleren van het bad-
personcel geen aeijt. Waarschijnlijk heeft hij op een
gegeven oogenb'.ik kramp gekregen, is jjoor den stioom
meegevoerd cn verdronken. Toen hij om hulp riep,
gingen direct twee leden van het badpersoneel in zee
om te trachten hem aan het strand te krijgen, doch
hij verdween in dc diepte. Een half uur later werd
de heer R. nabij het Koloniehuisje door de golven;
op liet strand geworpen. Onder leiding van dr. P., die
te Bergen aan Zee logeert, werd getracht de levens
geesten weder op te wekken, doch te vergeefs.
yrouwexbetoogixg.
Het uitvoerend centraal vrouwencomilc voor eene
betooging op Woensdag 17 dezer te s-Gravenhag; heeft
aan den burgemeester kennis gegeven, dat het in het
voornemen van het comité ligt een groep vrouwen,
als stille, zwijgende getuigen op hel Binnenhof te za-
men te brengen, op genoemden dag, des middags 'e
12 uur. zoodat deze groep zoo is opgesteld, .dat de
leden van de Tweede Kamer der Staten-Geiiéraal. die zich
ter vergadering begeven, de vrouwen, wier wensch is
„grondwettelijke gelijkstelling van man en vrouw' kun
nen overzien.
Voor het houden dezer betooging heeft het comité
den burgemeester vergunning verzocht., onder de ken-
nFgjving, dal bij de demonstratie gewaakt zal worden
tegen luidruchtigheid in wélken vorm opk, van dc zijde
der vrouwen. Tel.
vrouwenkiesrecht.
liet hoofdbestuur der Vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht heeft aan den minister van Bmnenlandsehe
Zaken een adres gezonden, waarin dc zaak van het
vrouwenkiesrecht warm verdedigd wordt, mede óp grond
van een citaat uit het geschrift van mr. Gort van der
Linden: „Riclhting en beleid der. Liberale Partij.' Wat
daar van 'liet kiesrecht voor werklieden wordt gezegd,
past, zegt adress'antc.geheel óp de hedendaagtsehe vrou
wenbeweging. Tel.
een dreadnought?
Het Hilve-rsumsche blad „Vóóruit" van het Uiiie-
liberale Kamdrlid Dc Jong schrijft;
hel dierlwrc vaderland zich niet moet laten meesleepen
in het kielzog der rampzalige slachtoffers van Kiup-
fabrikanten en geïnteresseerden bij panseiplatenlevc-
ranties, om te getuigen van zijn liefde Voor hel vredes-
idcaal. Als de 'Jveer Rambonnet dan ook zijn pantser-
schip van 21000 ton zal stellen tegenover Efigelsche
cn JapanscJie Dreadnoughts, zullen wij er feestelijk
voor bedanken ..de verzekeringspremie' te honoj'eeren.
waarvan „De Nederlander'' spreekt.
Waar wij ons in de verkiezingsdagen ten sterkste
hebben verzet tegen de krankzinnige opdrijving der
militaire uitgaven, die reeds meer dan een vLrde der
belastingpenniiigen verslinden, hopen wij van harte,
dat de vrijzinnigen van stonde aan den heer Rambonnet
zullen aanzeggen, dat zij van zijn Dreadnougiitplannen
niets moeten hebben!
EEN ÏNSLU1PDIEF GEARRESTEERD.
Ten huize van dep heer Luschen, van Rijnstraat
10, bij den Admiraal de Ruyterweg te Amsterdam,
heeft, gisteren een insluipdief getracht zijn slag to
slaan. Hij werd echter naar het N. v. d. Dag meldt',
in zijn arbeid door de'thuiskomst van den heer des
huizes verrast. Hij gaf voor ambtenaar vau ;de be
lastingen te zijn. Hij wist t,e ontvluchten, maar werd
door de inmiddels ontboden Slojtensche politie ach
terhaald en daarna gefouilleerd; dat men, met een
gevaarlijk individu ;te doen, had bleek wel hieruit,
dat het heerschap in het bezit van een, revolver e|n
een masker was. Geboeid werd/ hij naar liet Sloten-
sche raadhuis vervoerd.
BREEZAND.
Vrijdagavond vergaderde in, het café van den,'heer
It. van Elcoren de Wetrkliedenvereenilginjg „Een, zij
ons) doel". Wegens verhindering van dien voorzitter,
open,de de viee-voorziitter, de heer Varkevisser met
eeni woord van welkom de vergajdèring. Hij zegt,
van verschillende kanten gehoord te hebben, diat de
vereeniging te rood werd. Spreker is het daarmee
niet eens; hij vindt, dat er niets rood® insteekt,
wanneer een arbeider streeft naar' lotsverbetering en
meerdere vastheid van, positie. De politiek heeft
daarmede niets te maken.;
Nadat.de reglementen en diplomaboekjes zijn uit
gedeeld, komt in bespreking de verkiezing van !eeu
bode. Daar alle leden dagelijks van 's morgens tot
's avonds moeten werken, heeft geen van hen de
gelegenheid de contributie op te halen. Besloten,
wordt daarom den heer] J. Krouwel te vragen, of
die als bode wij fungeeren. Daar de heer C. Looijen-
stein, als penningmeester heeft bedankt, moet in, diens
plaats een nieuw bestuurslid worden benoemd. Als
zoodanig wordt verkozen de heer G.. van Zandwijk
Lz., die de benoeming aanneemt.
Nadat besloten is, over veertien dagen een propa-
gandavergadering te houden aau de Van Ewijcksluis,
wordt, daar de rondvraag niets oplevert, de bijeen
komst op de gebruikelijke wijze gesloten.
ontvangen tot 1 Oct. a.s. dit blad
Wanneer de beer Rambonnet i nderdaad zwang;r
mocht .blijken te gaan van DreadnoughlspUmnen en
hij voornemens is, zooals de „Nieuwe Courant'' me
dedeelt. ren aanvraag voor een pantserschip van 21000
ton op zijn bcgrooting te brengen, lijdt het geen twij
fel. of hij zal zich op den felsten tegenstand der voor-
uitstrevenden hebben voor te bereiden.
Wij denken er géén oogenblik aan liet voorbeeld
na te volgen van de Rotterdamsche vrijliberalen bij
de wethoudersbenoeming. i
Als een vrijzinnig Kamerlid zijn stem zou geven
aan de onzinnige Dreadnougiitplannen, zoo tereent als
doelloos gekritiseerd ais de heer Van Gijn het in zijn j
bekende nota deed. zou hij op even ergerlijke wijze
de stembusuitspraak van Juni negeeren, als in Rol- j
terdam geschiedde.
liet is inderdaad gehoon als de heer Van Kanieboek J
het Vredespaleis "aan de regeering overdraagt en de i
heer Tijdeman op de interparlementaire Unie over vre- j
de cn arbitrage spreekt. Ons meiischeuversland is mis
schien tc veel verduisterd, als we niet kunnen beseffen, j
dat juist deze mannen zich ontpoppen als de Neder-
landsc-he militaristen „pur sang". De leek meent, dat
Gemengd Nieuws.
DE NADERENDE WINTER.
In het iWuzengieberë'te' is Donderdag de eerste
sneeuw gevallen.
EEN VEERDIENST.
Er zijn al dikwijls plannen geopperd en zelfs ont
worpen voor de instelling van een veerdienst tus
schen Frankrijk en Engeland, met veerbooten, waar
op de treinen gerold worden, zoodat die reizigers
niet behoeven over te stappen en de goederen niet
■overgeladen, te w-orden, booten zooa/ls men die bijv.
heeft tusschen. Denc-rnarfcen en Zweden, Duitsehland
en Denemarken on Duitsehland en Zweden, In 1905
is er zelfs een wetsontwerp in het Lagerhuis ge
weest om machtiging fc vragen voor den noodigen,
aanleg!te Dover, maar er kwam niets verder van-
Volgens een Engelsch blad is men nu doende voor
een dergelijken veerdienst tusschen Newhaven, en
Dieppe. Een commissie van onderzoek, door 't Fran-
sche ministerie van openbare werken] benoemd, heeft
dien reeds aanbevolen. Ev bestaat een Intercontinen-
tale Spoorwegmaatschappij, die werk va*n de zaak
maakt. Naar de heer Bodington. vroeger voorzitter
van de Engelsche Kamer van Koophandel te Parijs,
op een vergadering van die maatschappij heeft ge
zegd. staat de zaak er goed voor.
HET BADKNSCHE STATION TE BAZEL.
In tegenwoordigheid) van 150 genoodiigden had
Donderdag de inwijding plaats van het nieuwe Baden-
sche passagiersstation, te Bazel. Tien jaren zijn er
r.oodig geweest om dit station tot stand te brengen,
welks opening een belangrijke gebeurtenis vormt
in de geschiedenis van het verkeer der stad Bazel.
Het station, bestaat uit vijf afdeelingen en vormt
het middelpunt van het verkeer met vijf verschil-
lende spoorwegen. Het eigenlijke stationsgebouw is
uit geel zandsteen opgetrokken en heeft een lengte
van 200 meter. 70 Millioen mark zijn aan der. bouw j
besteed.
GEZOXDBIDDEX.
In sommige gemeenten is het gewoonte, dat, in, de
godsdienstoefeningen vooi de zieken gebeden wordt;
somwijlen wordt zelfs cl: zieke met naam en toe-
naam in het gebed genoemd. Dteit men echter in de
genezende kracht van zulk een gebed niet gelooft.
blijkt uit hetgeen eens een vrouw zei, die naar
een zwaren zieke werd gc-vraagd: „Ik vrees dat het
er slecht met hem voorslaat, want or is al in de
kerk voor hem geboden." Dat het gebed zoo wei
nig uitwerkt, aldus beweren twee gezondhidders in
de Christlan Gommonwealth, komt doordat men deze
zaak niet goed aanpakt. Zij1 stellen, het volgende
plan voor inzake, de liturgie van, het gezondbiddein.
Op de meest in het oog vallende plaats van, het
bedehuis stelle men een rustbank op, waarheen, de
zieke worde gedragen. Hij zij gesluierd, om niet door
deii aanblik der vreemde omgeving overstuur t,Q wor
den gebracht. Zocclra dc zieke wat op zijn geraak
is gekomen, richte de .predikant het woord tot,hem
en zegge: „Geliefd^ bro.ader (of zuster), onze vrien
den hier hebben met u té doen, in uw ongemak, en,
zouden hun liefde en hun ernstige wensc,hen voor
uw herstel willen te zamen brengen. I-Ioud u daar- j
om rustig, heb vertrouwen ,'en ma,ak u zoo ontvan
kelijk als een pasgeboren kind; verlang alleen dat
het goddelijk licht dat door alles werkt, door onze
vrienden op u moge worden geleid en u kracht
moge geven. Maar verlang deze kracht opdat gij op
uw beurt anderen in tijd van nood nioogt helpen."
Daarna wende de predikant zich tot de gemeente
en spreke aldus: „Gediefde vrienden, ik bid u uw
oogen te venden tot uw broeder (of zuster) hier, die
lijdende is aan (hier worde de aard van de ziekte
nauwkeurig aangegeven). Richt uw liefde en gedach
ten op hem (of haar), cn verlang in het? diepst van
uw binnenste met allen ernst, dat bij (of zij) on-
middellijke verlichting van zijn (of haar) lijden mo
ge bekomen. Bid om gezondheid voor hem (of
haar) alsof hij (of zij) uw dierbaarste vriend ware J
en heb vertrouwen dat uw gebed verhoord zal wor-
den." Men late gedurende het geheele proces den
zieke mot (gesloten cogc-ii liggen terwijl onafgebro
ken zachte muziek weerkliDke. Wanneer de predi
kant heelt opgehouden met spreken, moeten allen
hun gedachten op den zieke samentrekken oneeni- i
ge minuten blijven zwijgen; de predikant geve aan,
boe lang. n. r. ct-
DE ROZKX-CUI/TUUR IN BULGARIJE.
De cultuur van rozen voor de rozenoliebereidingf
heeft haar voornaamste cantrvim aan den voet van
den Balkan 'n de streek TgenaaiDd Sidna Gora,. De
grond is er zanderig en doortrekbaar. De rozenboo
men groeien er in paralelle j ijen, ruim genoeg van
elkaar om er tusschen door den grond met den
ploeg te bewerken. Do« meeste olie opleverende roos
is de roode Rosa damascaena. Men vindt er ook
de witte| roos (Rosa ajba)maar deze bevat veel
minder essence en van mindere quajiteit|
Het plukken geschiedt de eerste helft van Juni.
Een, hectare levert dan| gemiddeld 3000 KG. rozen
en men kan de oppervlakte aan rozenboomgaardon
in Bulgarije op| meer dan 8000 hectaren; schatten.
In 1906 wisselde de prijs van de rozenolie, tusscher
800 en 1000 fr. het kilogram. Tegenwoordig maakt
men/ wel 3000 tot 3500 fr. voor het ki'lo. In 1910
dus, toen de prijs nog] niet zoo hoogwas be
droeg de uitvoer 4683 kilogram en de opbrengst
5.492.962 fr. j
Terwijl vroeger de olie verkregen werd met be
hulp van alierprimitiefste overhalingsappaialcn, past
men thans de meer moderne methode; van destillee-
ron toe.
Het doet aangenaam aan, na de dagelijksche bloe
dige berichten ui Bulgarije, uit datzelfde laad nu
ook eens iets, te vernemen, van een zoo poëtische
en subtiele c-ultuur,. als die van rozen.,
ONGELUK MET EEN VLIEGTUIG.
BUCHENBEUREN (bij Hunebrueck). Bij het op
stijgen van een militairen, vlieger op het oefenterrein
van het 16de legercorps 'is een vliegtuig op de me
nigte neergevallen. Vier measchen werden gedood,
onder wie Sehmidt, een wachtmeester van de mare
chaussee, en verscheiden personen gekwetst: Het
vliegtuig was nog maar enkele meters boven den
grond teen de motor baperde, het vliegtuig kantel
de en onder de toeschouwers viel. j
STAKING TE MANCHESTER.
.MANCHESTER, 12 Sepl. Bij de bootwerkers te
Sa! ford, die onlangs den arbeid hebben nedergelegd.
hebben zich thans 400 man, die aan het Pomona-dok. te
Manchester werkzaam waren, aangesloten. De staking
breidt zich snel uit.
Het bedrijf in de dokken staat sil en er liggen
stapels goederen, die niet verzonden kunnen woraen.
OVEKSTBOOMINGEN IN GAUCIë.
PRZEMYSL. 12 Lept. De Save is tengevolge van
de herige regens buiten hare oevers getreden en hééft
een aantal stralen in 'de voorsteden onder water gezet.
Het militaire badhuis »en de pontons werden door den
stroom' meegesleurd. Eén persoon is om het leven ge
komen.
Sadona en Yïsznal staan gedeeltelijk onder water.
Ook op andére plaatsen zijn dóór de overslroo-
ming verwoestingen aangericht. Hdbld
HET MOORDEN DUURT VOORT.
De oorlog in den Balkan is geëindigd althans voor
loopig de barbaarschheden echter duren voort.
Aan de „Albanische Korrespondenz'" wordl n.1. uit
Djakowa bericht: De Servische autoriteiten hebben rijf
stamhoofden en achRien Malissoren gevangen laten ne
men en naar Katsjarik laten brengen. Volgens boden,
die van daar kwamen, zijn allen door 'de Serviërs ter
dood gebracht.
Twee A'baneezen uit Batoesja en twee uit Spisje.
die naar Djakowa waren gegaan, om meel in te ko'open.
werden gegrepen en vermoord.
In bet dorp Tarari werd dc zoon van een aanzienlijk
A'banees, toen hij uit d emoskec kwam, door Serviërs
weggevoerd en later gedood. Lenig» dagen later braken
Servische soldaten 's nachts bij den vader in en ver
moordden ook de drie andere zoons.
In Noord A'banië heerscht tengevolge van deze gru
weldaden groote verbittering. De bevolking hoopt, dat
de mogendheden te Belgrado een krachtig woord zullen
laten hooren. opdat er een einde komt aan 't uitmoor
den der Alban'eezén.
skunks-bont.
Bont is voor dezen winter niet alleen mode, maar
sta,at diit jaar zelfs!in bijzonder) hooge g]uust.
.Skunks" behoort zeker niet tot. &p minst franje e.n.
minst kostbare soorten, ten,minste als ze echt is.
elegante en kostbare versiiering weten iets uit het
leven van dezen kleinen Zuidamerikaanscben roever.
En daar dit aardige, aanvallige diertje, met zün
vleeschkleurigen neus en den, onbehaarden rand om
da oogen, zooals het in zeer enkele diergaarden te
zien is, zoo'n allerverschrikkelijkst buitengewone'
eigens/hap bezit, meen ik, een korte beschrijving; hier
van onzen lezers niet te mogen onthouden,. Het is
de correspondent van de Nieuwe Courant, die zijn le
zers aldus toespreekt.
Eei\ heele kist met bedorven eieren, en die laten
vallen! TVelk 'n massa zwavelwaterstof dan op eens
de straat zou verpesten, dat kan men zich voorstel
len, als men. ook maar ééns van zijn leven een be
dorven ei Leeft opengemaakt.
De Suaheli-negers in Oost-Afrika drogen, 't vleesch
van haaien in de zon. Dit proces verspreidt een zoo
doordringenden stank, dat éen neger, die een tijd
lang van deze delicatesse ge poten heeft, voor een
blanke het oponthoud inj de queu der marschcolonue
onmogelijk maakt.
Als in de kouken voor de tusschendekspassagiers
van een Oceaanstoomer stokvisch met knoflook ge
kookt wordt en gelijktijdig schapenvet wordt uit
gebakken, dan zijn alleen de neuzen -f de rest van
Polen en soortgelijken tegen deze geurencombinatie
bestand; voor een West-Europeaan is een vleugje
geur uit deze keuken een gevaarlijke, proefneming,
in hoeverre liij voor zeeziekte gevoelig is.
Als in tropische zomerhitte de luiken worden, ge
opend van een schip geladen met gezouten runder-
hulden. enfin, denk ze maar uit, zoo erg ge maar
wilt, alles is toch maar kinderspel bij den dol-ma -
kenden peststank, het non plus ultra wat aan het
stinkdier iMephitis) als onfeilbaar wapen tegen lede
ren vijand ten dienste staat.
Van onzen bunzing is het bekend, dat de boeren
zeggen, dat liij op het kippenhok gaat zitten, en de
kippen dan naar buiten vluchten, omdat ze het in
het nachthok met kunnen uithouden.
Als echter het stinkdier, Zovririo noemen de Zuid-
Amerikanen liet. zijn wapen slechts éénmaal zou ge
bruiken in een zaal vol menschen, zou dit/ een groo-
tere paniek veroorzaken als liet geroep van „brand,".
Wee den pa3aangekomen Europeaan, die, onbekend
met het gevaar, het sierlijke diertje ontmoet.
Hot prachtige bruine vel met de 2 sierlijke sneeuw
witte langstropen, en de dikke volle staart, zijn ver
rukkelijk mooi.
En bet diertje, volkomen bewust van de onfeil
baarheid van|zijn wapen, is. in het minst niet schuw,
listig en brutaal staartl hiji iieder aan, dii,e het durft
wagen; hem te naderen. Maar zoodra de nieuweling,
die zich reeds zeker waant, van don buit, binnen-de
cl raag wijdt© van zijn wapén komt,tilt het dier even
(den sia,ait op, ©en 'kleib/ö beweging, en door sa
mentrekking van de ringvormige spieren volgt oogem-
blikkelijk de fatale lediging der stinlcklieren.
Een geluk voor den mepsph, als het niet zijn ge
laat trefthet zou hem zijn oogen kosten. In wildé
vlucht, radeloos van den slank, zoekt hij ergens ecu
huis ie bereiken om hulp te vinden. Maar als ware
hij een bare duivel, zoo vluchten de bewoneis. zoo-
dra hij binnen komt. Zijn kleeren zijn voor altijd be
dorven, het vertrek waar hij„ hulp zoekend binnen
vloog, is dagenlang onbruikbaar, jvat er aan eetbadéis
aanwezig is. is ongenietbaar geworden.
Honden, ervan bewust dat het een gemakkelijke prooi
is, bekoopen het meestal met den dood.
Want hel moet al een kostbare hond zijn, als de
baas zich de moeite wil getroosten hét dier, onder
geregeld wasschen en zwemmen, minstens cm maand
jane geïsoleerd te h oudenmeestal worden ze on
middellijk doodgeschoten.
Reizigers in de Pampa-Central, de spoorweg van
Buenos-Ayres naar Bahia, worden soms 's nachts in
