Firma l Santa In
Boerenknecht,
TWEEDE KNECHT,
een
(Vieringen-Alkmaar.
TREKHOND,
Landbouwfeesfen Alkmaar
lot Concours Hippiqos io den Bergotlioot,
Aanbesteding.
Pz.,
Smidsknecht,
KistmestMel C. B. KeuSEB&CO.,
BAKKERIJ
een flinke Dienstbode,
Scfiildersknecht
een HUIS,
Hoofdpijn bijeen Vrouw
Floralia-Tentoonstelling
op Zondag 21 Sept. 1913,
BrooMMnecht,
Rijkslandbouwwinterschool
Woensdag 24 Sept. 1913:
Kassiers Schagen,
Kassier te SGHA&EH,
Kantoor
Boerderij,
TEXEL
HELDER.
Ch. Th. SCHMALZ.
-
n,us
se-
:un,
en kl. .dat een wetsontwerp tot definitieve regeling van
ouderdomsrente aan behoeftige zeventigjarigen in
loop van deze zitting zal worden ingediend. Zij
zich edhter beperken tot de niet-bedeeld.cn. Dit
171 niet alleen een groots ver min dering. van de kosten
'ing weeg brengen. Maar naar wij geloovc-n te mogen,
seft •onderstellen, zal tegelijkertijd door dit onderscheid
maken tussehen de ouderdomsvoorziening door den
at en het werk der liefdadigheid', tegemoet gekomen
of aden aan een ernstig bezwaar van rechts.
Het voornemen om de Raden wet en de Invaliditeits-
t te vereenvoudigen, zal door de linkerzijde aige-
>en woiden toegejuicht en recihts. naar wij gelooven.
vellen instemming - vinden. Tegen ,Invaliditeilsvor-\
i'zekeiing met premiebetaling heeft bij links nooit
zwaai- bestaan, een afzonderlijke regeling daarvan né
orafgaande ouderdomsvoorziening is daar steeds aan-
jvolen.
Dat in Me Kierechtpassus yan evenredige vertcgen-
xjrcliging wordt gezwegen, noemt het .Unie-liberale or-
an zonderling.
Het gedeelte aangaande het onderwijs kan niet vreemd
nken voor hen.-die zich den inhoud herinneren van
n andere nota. n.1. dic„ welke door den tcgenwoordigen
emier met hoeren Van Doorn,, Druclcer Van der
Itz. Oppenheim en Tydeman werd ingediend bij. het
pport der Staatscommissie tot herziening der
ondwet door het vorige Kabinet ingesteld. Daarin
,rdt betoogd, dat. waar het bestaande onderwijsar-
el van de Grondwet bij de opdracht aan de overheid
u het onderwijs als Staatstaak de openbare school
ïwijst om zich 'van die taak te kwijten, het op ruime
ïaal subsidieeren van bijzondere scholen uit 's Rijks
.feitelijk in strijd is met de Grondwet. De ondertee-
uaars der nota vonden het noodig de Grondwet in oveir-
istemmiog te brengen met de praetijk, .doch ver
ten zich tevens met klem tegen het voorslei deji;
ondwetscommissie, dat later in hoofdzaak door de
rige Regeering is overgenomen, (bijzondere school
«cl. .openbare schooi uitzondering). In plaats daar-
i werd door hen voorgesteld een formule, waarvan
'der voornaamste onderdeelen was, 'dat nergens de
egenheid zou ontbreken om aan de kinderen open-
ar lager onderwijs te doen .geven, terwijl er in be-
ald werd, dat de voorwaarden. >vaarop aan bijzon-
re scholen 'geldelijke bijdrager^ uit 's lands kas zou-
11 kunnen worden gegeven, bij; de wet zouden wor-
De^paragraaf aangaande den toestónd der geldmid-
ddelen is bij uitstek zacht en welwillend ges:eld. Zij
jm'nt er op berekend den ambtsvoorganger van den
•uw opgetreden Minister van Financiën te ontzien,
veel wellicht naar ons gevoelen. Bij een zoo groote
<hnc van 's Rijks geldmiddelen toch als onder het
nge Kabinet viel te boeken, ware het mogelijk ge-
e°t de t ering naar de nering te zetten, en had men
t dadelijk da nieuw opgetreden regeering behoeven
stellen voor de noodzakelijkheid' tot dekking dei*
den van verschillende door het .vorig Ministerie voor
telde wctLen. Dit blijft een groote en rechtmatige
•f tegen den ambtsvoorganger van den heer Bqrt-
Alet de voorgestelde oplossing betuigt het blad zijn
temming.
Dat deze Regeering voornemens was een loyale tut-
5iing te geven aan de militaire wetten van den Mi-
ter Colijn, werd. volgens „Het Vaderland"', verwacht.
De passus aangaande de droogmaking^ der Zuiderzee
t ruimte voor vragen. Naar hel schijnt ligt het in
voornemen een geheeie afstuiting voor te stellen,
•h gevolgd door een gedeeltelijke drooglegging dus
anders dan de gedeeltelijke droogmaking bij le
gen langs de Noordhollandsche kust, die in 1907
>r den Minister Kraus werd voorgesteld. ,Wij zouden
ledgd zijn te zeggen, dat voor het indienen van het
aangekondigde voorstel nog meer moed wordt ge-
i-derd van den Minister van Financiën dan van zijn
ibt"enoot van Waterstaat, niet alleen omdat de om-
i" "zooveel grooter is, maar ook omdat de rentevoet
ins zooveel hooger is dan toen lvet perste voorslel-
ly ,werd ingediend, en voor de uitvoering -groote1 be
dragen zullen moeten worden geleend.
In de slotparagraaf wordt ons voor Indië een nieuwe
koers, een betere dan de Kuyper-koei's, aangekondigd.
Wij zullen ons verheugen indien de Gouverneur-Gene
raal inziet, dat ook langs andere banen dan de tol
nu toe wel eens door hem gevolgde liet geluk van Indiü
kan worden bevorderd, en hopen dat de in inzicht ge
stelde terugkeer tot de toepassing der beproefde vrijzin
nige beginselen op koloniaal 'gebied kan plaats heb
ben zcJnder groote schokken, voor Indië.
Het Volk (Soc.-Dem.) is van oordeel, dat de
hoofdinhoud van deze Troonrede een zuiverenweer
klank geeft op den uitslag vaa de verkiezingen^
De "twee eischen,'waarvoor onzerzijds aan de vrij
zinnigen steun is verleend tegenover de eandidaten
der coalitie, ihet Algemeen Kiesrecht en het Staats
pensioen, staan in het regeeringsprogran voorop.
De, Grondwetsherziening wordt tot de kiesrechtquaes-
tte beperkt, en, zal onverwijld worden ter hand ge
nomen, een optwerp Voor hert staatspensioen, zal nog
in; den loop va,n öezq zitting worden, ingediend.
Dit is het voornaamste. Omtrent den inhoud van
beide hervormingen zijn de aanduidingen, begrijpe
lijkerwijs nog vaag; 'toch dient te worden! geconsta
teerd, idiat e n wat het pensioen, e n wat het kies
recht betreft, het pro,graim blijft beneden onze wen-
schen. Van i het, pensioen worden de bedeelden uit
gesloten; in Engeland wias dit oorspronkelijk ook 't
geval; men is erop moeten terugkomen. De kiesrecht
paragraaf is niet geheel bevredigend, omdat wel
wordt toegezegd het wegnemen van de belemmering
voor vrouwenkiesrecht, maar niet zoo, dat de wel
stand bij de toekenning van het vrouwenkiesrecht
niet als maatstaf mag gelden-
Op deze beide punten, staat dus voor de sociaal-
democratie een stuk strijd te wachten. Mocht'de nieu
we x-egeeriug van plan zijn, eeni artikel voor te stel
len. voor het I vrouwenkiesrecht, dat meier is dan een
blanco-artikel, dat nieuwe klass eb e vo o rre ch t iing brengt
in, de Grondwet,dan zou onze strijd zich tegen de
regeering zelf richten. Onze ste,un is haar verzekerd,
waar zij aan klasse-hevoorrechting ©en, einde maakt,
maar wilde zij de, machtspositie der heersohende klas
se bevestigen en daartoe het vrouwenkiesrecht be
zigen, dan zouden wij ons niet door schijn, laten
verblinden,, maar zulk verraad) aan den;uitslag van
25 Juni met a,ile macht pogen te verhinderen.
Van groote be,teekenas 'oordeelt het soe.-democra
tisch orgaan het woord onverwijld.
Het duidt 'aan, dat de Grondwetsherziening! niet
wordt verschoven tot aan het einde der vierjarige
regeeringsperiode. Door dit woord wordt de Grond
wetsherziening het hoofdpunt van het program, en de
afwerking ervan wordt beloofd binnen den kortst mo
gelijken tijd. zoodajt de conflicten, voortgekomen uit
het maatschappelijk leven, of uitgelokt door reac
tie van allerlei gading, tot een minimum worden te
ruggebracht. De kans op slagen wordt daardoor be
langrijk vergroot.
Wij ontveinzen ons njet, dat op den weg naar het
Algemeen Kiesrecht nog tal van voetangels en klem
men liggen. Op militair gebied hoeft de Regeering
een program, waarbij zij direct afhankelijk is van
don steun der rechterzijde. Heeft deze in het alge
meen, door haar meerderheid in de Eerste Kanier,
het lot van het Kabinet in, haai- hand, de clericale.
minderheid ie de Tweede Kamer krijgt ook een
stuk in de melk te brokken, nu blijkbaar de Mili-
tiewet-Golijm,„loyaal" zal worden uitgevoerd, de stij
ging der O or]ogsbegro oting zal worden doorgezet. En
de aankondiging van een slagschip voor Indië geeft
eveneens een verhoogde böteekenisj aan de rechter
zijde. Op beide punten zal de sociaal-democratie de
Regéering moeten bestrijden.
In hoeverre de coalitie gezind zal blijken, met dit
kabinet in zee te gaan, moet de naaste toekomst lee-
ren. Schijnbaar is bet regeeritngsprogram ten aanzien
van Talma's verzekeringswetten een uitdaging van de
heeren van rechts. Inderdaad echter hangt hier alles
van 'de uitvoering af. Het betrekken ook van de dok-,
tershulp in ;de ziekteverzekering was oorspronkelijk een
algemeene wensch van de Kamer; de heeren van rechts
hebben hun overtuiging geofferd aan hun polilick be
lang. Mocht het gelukken, voor dit belangrijk stuk
sociale wetgeving alsnog een meer bevredigende rege
ling 1c vinden,-dan zouden wij ons daarover ten zeer
ste verheugen. Ook tegen Talfna's regeling der inva
liditeitsverzekering bestonden aan de rechterzijde groote
bezwaren. Wij kunnen slechts hopen, dat Treub's ver
eenvoudiging voor alle partijen aannemelijk blijkt.
Dc aankondiging van een staatscommissie tot on
derzoek naar een bevredigende regeling der subsidieering
van het bijzonder onderwijs kan wellicht verzoenend
werken. Aan den eisoh der coalitie: bijzonder onder
wijs regel, openbaar onderwijs aanvulling^ is hiermede
in de verte niet voldaan, toch zouden de heeren van
rechts een groote verantwoordelijkheid op zich laden,
indien zij niet ernstig meehielpen, de oude schoolquaeslie
uit de wereld te helpen. Het zou bewijzen, dat zij den
nieuwen strijd, ojn de verhoogingvan het peil van het
volksonderwijs in het algemeen, met aandurven.
De financieele paragraaf is niet anders dan de voort
zetting der wetgeving, door het kabinet-De Meester be
gonnen, en door het kabinet-Heemskerk voortgezet. Wil
de rechterzijde hierop kaptie maken, dan schendt zij
haar eigen aangezicht. De koloniale jparagradf is vdtóg;
te vaag, nu de ontwikkeling der inboorlingen van In
dië zelf problemen aan de orde stelt die met frases
niet zijn op te lossen. Zoo ergsns, dan moet hier liet
beleid der regeering spreken.
In het .algemeen constateert het blad, dat door het
kabinet de lijn der politieke ontwikkeling gelijk die dooi
de socialistische kiesrechtaetie is geteekend wordt ge
volgd.
Wellicht in een tempo, dat ons niet geheel bevre
digt, en met «de mogelijkheid van afwijlcing. als het 1
vrouwenkiesrecht aan de orde komt. Maar de hoofdzaak
is.,dat de kiesrechtquaeslie haar oplossing naderbij wordt
gebracht. Bij icderen stap op dezen weg kan de regee
ring op onzen steun rekenen;misschien zullen wij haar
nog wat sneller voortstuwen' dan zij zelf van plan
was te gaan.. Die stuwkracht moet echter allereerst!
komen niet van de sociaal-demoeraten in. maar van
de beweging huiten het Parlement. Wij steunen niet
dc regëering, maar wel de hervormingen op haar pro
gram, die met onze eischen overeenkomen, en om
aan dien steun de beteekenis te geven, die noodig is.
om de overwinning der hervormingen te verzekeren,
is een steeds wassende kiesrechtaclie in de massa hei
meest noodige I
Nagekomen berichten.
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
naar waarnemingen verricht in den morgen van den
17 September 1913. medegedeeld dtoor het Koninklijk
Nederiandsch Meteorologisch Instituut te De Bilt.
H"oogste barometerstand 766.7 te Horta, laagste ba
rometerstand 750.2 te Coruna.
Verwachting tot den avond van 18 September.
Zwakke tot matige Z.W. tot Z(0. vind. Zwaar tot
halfbewolkt. Waarschijnlijk «enkele regenbuien met eenige
onweerskans. Zelfde temperatuur.
DAMMEN.
Da.mlust te Zuidschaj^'oude heeft besloten de ge-1
wone clubbijeenloomstenr den eersten Maandag in Oc-1
tober aan te vangen. Besloten werd, dat de zwak-
ste spelers uit een hoogere klasse zullen moeten
kampen met de beste uit de lagere. Tot afgevaar
digde naai- de algemeene vergadering werd gekozen
de beer i'W. C. Bouman alhier ,fot plaatsvervanger
de heer A. van Nienes te Noordsëha.rwoude. De hr.
Battefeld zal worden uitgenoodfgd een simulfcaan-
séance te willen geven-1
OHDKARSPEL.
Tbasn heeft zich na de opnieuw herhaalde op
roeping voor onderwijzer met verplichte hoofdakte
te, Oudkarspel... 1 sollicifjanti aangemeld. j
SCHANDELIJK.
Tei Harlem, bij Richmand in den staat Texas, is
een zeer ergerlijk gevangenisschancLaal voorgevallen.
Sinds in dien staat de lijfstraffen ;zijni afgeschaft,
worden te Iïaflem de gedetineerden, die disciplinair
gestraft moeten worden, opgesloten, in een donker
hok van geringe afmetingen on bijna zonder venti
latie Amurikaönsche bladen hebben nu een, ntet aj
te duidelijk, bericht, waaruit wij meenen te moeten
opmaken, dat in dat kleine hok 12 negers 'n nacht
waren opgesloten. Acht hunner zijn gestikt, de vier
anderen leven nog, ,maar zijn zwaar ziek. Drie ge-
vangonisbeainbten worden thans vervolgd wegens
manslag door verzuim.
ZIJPER VERLOTING.
Heden had de trekking plaats van de Zijper Lo
ten, ten overstaan van; Notaris Vrijburg.
De hoofdprijzen, werden, getrokken als volgt:
Hoofdprijspaard, boerenwagen met tuig 8269.
1 Va-jarig paard: 1168. 1868.
2 Veulens: 4118.
Veulen: 416, 764. £562. 5656, 9604. Ketteveulen: 5192.
9913.
Schaap: &S00 648S 2478 6127 4279 9129
1158 8108 8013 7909 9162 3337 1309 9399
4439 ;4683 9348 1385 2650 9783 1388 480
7658 6366 4531 7712 8633 1359 7588 7391
3522 472 en 5637.
Egge: 39. Ploeg: 9235. Fiets: 6460.
Korf eenden: 8989 6667.
Korf kippen: 8147 2086 1183 2540.
Karn: 325. Wasch-.en, wrlngmachhie 6068.
Naaimachine: 2927.
PER TELEGRAAF.
VOORZITTER TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer ptlaafsite heden
didaat voor het presidium «der Tweede
Goeman Borgesius; als «tweede Mr. P. J. Troelstra:
als derde Jhr. Van Nispen bot Se venaar.
2181
9538
9966
5214
i eerste caa-
Kajner Mr. H.
Plaatselijk Nieuws.
BEURS RIJKSLANDBOUWWINTERSCHOOL.
Naar ons ,i.er oore kwam, heeft zich voor de twee
beurzen van ieder f 100, die voor dezen, winter door
de Hollandsehe Maatschappij, van Landbouw worden
beschikbaar gesteld voor minvermogende leerlingen
der Rijks Landbouw winterschool, nog slechts éen ge
gadigde aangemeld. Degenen, die nog voor een -dier
beurzen in aanmerking mochten,, willen komen, zullen
zich spoedig moeten aanmelden, daar de aangifte
20 September wordt1 gesloten.
Marktberichten.
BROEK OP LANGENDLJIv, 16 September.
Aardappelen: schoolmeesters f 1.25. .blauwe 0.80
a 0.90, gele nep f 2.35 a 2.80 „uien f 1.05 a 1.25 sla-
boonen f 3.60 a 4.20. ramenas f 13. bloemkool f 4 a
7.20, 2e soort f 1.30 a 2.. roode koot f 2.60 a 5.90.
gele kooi f 2.50 a 6, witte kool f 3.40 a 7.40.. worte
len f 1.50 a 2.70.
ANNA PALLOWNA, 16 September.
Aardappelen f 0.90 a 1.30, kleine f 0.50 a 0.80. bon
ken f 0.55 a 0.75 per zak, slaboonen f 3 a 6.50 per 100
K.G.. snijboonen f 0.60 a 1.10 per 1000. andijvier f 1
a 1.60. .bloemkool f 3 a 5 per 100. Handel sftig.
NIEUW LEVEN, Station NOORDSOHARWOTJT>5»
16 SEPTEMBER.
Groote muizen f 0.75 a 0.85, drielingen f 0.40 a
0.50. Schotsche f 1 a 1.10, drielingen f 1.30 a 1.50 per
3o K.G.. zilver 14ien f 4 a 4.50.. gele nep 'f 2.20 a 2.40.
drielingen f 1 a 1.25, grove uien f 1 a 1.20 per 50 K.G.
telams»!
I komt alleen door storingen, die al
leen aan vrouwen eigen zijn. Zij ko- jj
j men door een eenvoudige oorzaak, I
J maar deze wordt spoedig verhol- f
mm pen door
öfe&CHAMS P1E.IEN
Advertentiën.
Heden overleed na een
stondige ongesteldheid onze
jg geliefde Zuster
Guurtje Mosk,
len ouderdom van 59 jaar en
fit aller naam,
CU GEEL-Mosk.
Jb. GEEL
T. BEEED-Mosk.
D. BREED.
J. MOSK.
M. MOSK-Wijngaarden.
|ude Niedorp, 15 Sept. '13.
^ordt gevraagdeen
kunnende melken, bij P.
ij Kz., Heilo.
evraagd een
de Kaasfabriek „Kenne-
ischei" te Schoorldam.
te Winkel,
bij A. WIT.
Enfcrée 10 ceDt. Geopend tot
10 uur 's avonds,
Bezoekers hebben a 10 ets, toe
gang tot de BALZAAL.
Dansmuziek van de Pam. Polak
uit den Helder.
Gevraagd
om met Kerstmis in dienst te tre
den, bij P. Paarlberg, St. Maar
tensbrug.
De motorboot
„MARIA-ANN A"
vertrekt Zondag 21
Sept. 1913 des na-
middags om 2
van Wieringen.
P. Kaan Cz.
I Wieringen, 17 Sept. 1913
uur
e koop een beste
jaar oud, (man) te bevragen
Giebr. Borst Kzn., Oudkarspel.
I Gevraagd tegen 1 October een
of een gevorderd LEERLING, bij
P. Brands te Anna Paulowna.
op Woensdag 24 September 1913
i drie fraaie prijzen, (kunstvoorwer.
n) benevens een prijs voor het schoonste
heel.
Atrit precies twee uur 'snamiddags bij den
eer E. SCHERMERHORN, Frieschebrug.
jlle tot 24 Sept, 's namiddags bij do heeren E. SCHER-
en I, I. SWETS, Lnttik-Oudorp.
J. J. BOOGD,
Secretaris.
te Schageu.
I Oct.-I April.
Aangiften van leerlin
gen tot u i t e r 1 ij k 20
September, te zenden aan
den ondergeteekende.
Tevens gelegenheid zich
te bekwamen voor de be
trekking van Melkcontró-
leur.
Inlichtingen worden
gaa'-ne verstrekt.
De Directeur,
C. NOBEL.
De Bouwvereeniging „H e e r-
Hugow aards Belang" te
Heer Hugowaard zal
aanbesteden
op
Het bouwen van
twee dubbele Wo
ningen aan den Broe-
kerweg aldaar.
Bestek en teekeningen verkrijg
baar f 1.40 bij den Opzichter
As. Groot.
[tegenover het Station,
Terstond gevraagd
I.
I!"
hgi
HOR!
bet Station, eiken
9—1 uur.
Neemt gelden a deposito. Opent
rekening - courant. Verleent voor-
achotten op onderpand, tegen pro
messe of borgtocht. Koopt en ver
koopt effecten en vreemd geld
Incasseert wissels en kwitantiën.
Verzilvert coupons.
Neemt effecten en andere gelds
waardige papleren in bewaring,
Sluit alle Verzekeringen.
goed bekend met boerenwerk en
hoefbeslag, bij M. Wissekerke te
Kolhorn.
Te koop
9 snees penen en 9
snees erwten,
bij A van Buuren, Stolpc nabij
Schagerbrug.
Te huur gevraagd een
groot ongeveer 6 a 8 Heet., fr.
br. Lett. G bur. v. d. bl ad,
ZUIVER WOLLEN
HALFWOLLEN -
KATOENEN-TRICDT-
RAMEH-EN NET-
ONDERGOEDEREN
Fabrikaat WJansen
SCH AGEN.
Yerkrijgbaar bg
Laagzgde B 66,
Wij noteeren thans op de conditiën der A. H. Y. af magazijn
Helder— N ieuwediep
ECHT THOMA8SLAKKENMEEL, Stermerk,
16Va X 75 Ko. per 100 Ko. f 2.10
KAïNIET, 12.4 100 Ko. f 2 05
KALI THOMAS 8 X 6 °/0 100 Ko. f 2.1VJ2
Yerder houden wij ons aanbevolen, zoowel voor directe leve
ring als voor levering op herfst en voorjaar a.8. van Belgisch Slak-
kenmeel, Kalizout 40 °/0, Superphosphaat 14 en 18°/0, Zwavelzure
Ammoniak, Chilisalpeter, Landbouwkalk, Kalkmergel en alle soorten
nengde meststoffen.
Op aanvraag zenden wij steeds gaarne onze laagste offerte.
Bij partgen belangrijke korting.
Voor franco levering wordt de laagste vrachtprijs berekend.
C. R. KEIJSER Co.,
Burg, Texel.
DonderdagsCafé „De Beurs", Schagen
VrijdagsGraanmarkt, Alkmaar.
Terstond ge?raagdof met Kerst" -^e ^uurv me^ recht van koop:
mi8 een goed beklante
tussehen Schagen en Den Helder.
Brieven lett. T, bureau van dit
blad.
bij A. SLEUTEL, Dirkshorn.
Gevraagdeen
of HALFWAS, bij P. Kuit.
Mr. Schilder te JuliaDadorp.
Te huur gevraagd
met 6 a 7 H. A. land. Br. fr.
lett. A. Hulppostkantoor Dirks
horn.
