grenen nii Lanfl- en Tiintionw. s
Brira ut EspM.
Reine Handen.
Zaterdag 18 Oet. 1913.
57e Jaargang. No. 5261.
DERDE BLAD.
deelig Is voor den groei dier planten. Ongetwijfeld moet
dit bevestigend worden beantwoord. De overgroote massa
toch van de droge stof van oen plant dankt haar ontstaan
aan een levensproces, 't wolk ónder den invloed van
het zonlicht in de groene doelen plaats grijpt. Vermin
dering .van bladgroen l>eteckent alzoo vermindering van
stofproductie. Bovendien beslaat bij langdurige besten
diging van afwezigheid van bladgroen gevaar, dat de
bladgroen korrels geheel of voor een groot deel verdwij-
'hen, terwijl zij later bij gunstiger omstandigheden wegens
den gevorderden ouderdom) jter bladocüen niet jneér
gevormd kunnen worden.
Builen do temperatuur beslaan cahier nog andere
omstandigheden, waarvan de vorming cn instandhouding
van blurtgroen afhankelijk zijn., o.a. de aanwezigheid
van ijzerverbindingen in den grond. Algemeene groei
stoornissen, bijv. als gevolg van een onvoldoende wor
telwerkzaamheid bij natten en kouden bodem,- kunnen
I kleur der bladeren téwécgbréngën.
eveneens een
lage temperaturen en* plantengroei. n7 is.i -
Onder de talrijke factoren, waarvan de groei van nemfnivn ?n ïnvloed van laSc hodemtem-
een plant in meer of mindere mate afhankelijk is, SSe|s Lmf ,£r opmuiie vun wator door dc
i neemt de temperatuur een zeer belangrijke plaats in. I ricnliik S vii« Hio'S?0 Van ?nipera,u,ur yaak aari"
Trouwens de ondervinding heeft al heel vaak geleend; dein'emnorihmr J™ ?'JV' cen 1)0'
0n^ aun.cmporaiuur van 3 tot 5° C. met meer zooveel
01 nn nlQ door verdam nine uit de
i rOUWVUia itiiw
dat de temperatuur een grooten invloed! op den groei
van een gewas kan uitoefenen. De oorzaak hiervan
is in verschillende omstandigheden gelegen. Zoo Jieeft
de "temperatuur invloed op de opname van water uit
den grond, staat de vyorieiwerkzaamheid van vele plan
ten sterk onder den invloed yan do borjemtcmpc rat pur,
ja. .kunnen vele levensfuncties door een Ie lage 'tem
peratuur niet doorgaan, terwijl tenslotte door tempe
raturen beneden liet vriespunt het leven yan vele plan
ten ernstig gevaar loopt.
Een lage temperatuur is voor de planten bijv. na dee
lig ten opzichte van de opname van stikstofhoudendj
bodcmvoedsel. Zooals al meer betoogd is, nemen do
planton de bodemstikstof bij voorkeur en bij de
meeste planten oolc voor „verreweg het grootste deel
op in den vorm van salpeter. Onder gunstige omstan
digheden kan uit verschillende slikstofbevattende bodem-
bes landdeelen onder vorming, van verschillende over-
gangsstoffen ten slotte salpeter gevormd worden. Deze
omzettingen zijn alle het gevolg ,van de leyenswerkzaam-
heid van meerdere bacteriënsoorten. Van de bacteriën
j nu. die salpeter vormen uit ammoniak, de laatste
trap bij dit proces is het bekend, dat zij aan-
g genomen dal aan andere eisclien voldaan is Slechts
werken bij temperaturen boren 5° C. en beneden één
1 temperatuur, die slechts bij uitzondering in den open
grond bereikt .zal worden. Zoodra derhalve de tem
peratuur daalt onder 5° C. houdt de salpetervorming
I op, de planten, gaan door met het opnemen van salpe-
Itcr, zoodat. wijl door het feit. dat salpeter .niet in
den bodem; kan worden vasfgeliouden,'geen groole sal-
petervoorraad in den grond kan bestaan, gebrek aan
den "vorm van slikstofvoedsel, salpctergebrek.. spoedi|g
l optreden, kenbaar o.a. door de gele kleur van Jiet
iwas.
Dc practici zeggen heel terecht in zoo'n gerei, .dat
IA: jjiauuu» ..yo
de planten last hebben' van de kou. Bekend is, dat
toediening van salpeter, bijv. chili of Norgesalpeler bin-
m enkele dagen de planten er weer boven pp hélpt.
-0. Salpeter helpt voor de koude'" "beweert men danvmaar
zooals duidelijk is, komt de gunstige werking .ren deze
jmeslsloffen in genoemd gerei «hierop neer, dat men een
°;/inJS'w-rc sl°f kant en klaar toedient, welke tengevolge
van 0(371 'aS° temperatuur uit de vaak voldoend aap-
I 'wezige grondstoffen in den bodem niet ge-vormd kan
j worden.
j Niet altijd echter zal een overbemesting met sal-
- peter aan een gewas, dat door de koude geel gfikleurd'
ATaajs, zijn groene kleur teruggeven. Om dit te verklaren
roepen wij in herinnering het feit, dat sla- en spij-
[.boonen.. bruine boonen en alle hoonen, tot dit plan
tengeslacht behoorende, vaak pecv geel zien^ terwijl an-
j^iere planten onder dezelfde omslandigheden en op den-
"KJfden grond een normale groene kleur verloonen.
Klaarblijkelijk is hier de oorzaak de gele kleur Van
iiet bloed niet te zoeken is gebrek aan opneembare
yraaisalpcter. Inderdaad is de oorzaak een ander. De groen»
"kleur van normale planten wordt veroorzaakt door de
aanwezigheid van talrijke kleine groene korreltjes in
do cellen. In booncnplanlen, die geel zien door de koude
rijn dtteze korreltjes althans, wanneer die temperatuur
al te laag is, weL aanwezig, doch' de groene kleur-
ts'of, bladgroen of cihlorophyl. ontbreekt er in. Het
-in:» bij de hcerschende temperatuur niet gevormd wor-
zóodat diezelfde toestand ontslaat als bij een plant,
kc in het donker wordt gezet. Voor de vorming en
L i^ins bidhouding van het bladgroen is ïi.1. het licht even-
leen» onmisbaar.
ftöl Kiaarblijkelijk houdt bij de eene plantensoort de blad-
j Q-groenvornung bij daling van temperatuur veel eerder
op dan bij de andere. De boonen, tot hetzelfde geslack*
behoorende als de bruine boon, zijn in dit opzicht nog
iorgcal gevoelig.
bi ln iniet te strenge winters gebeurt het vaak, dat op het
t^'cld overwinterende spruit- of boerekool nog nieuwe haii-
1 rblad ren vormt.,waarvan zich nog al eens laat opmerken.
r'QBWfei .te groene kleurstof er in ontbreekt. Hieruit ,relt
forti* temidden, dat de vorming - van bladgroen bij' da-
r.ijjj van lemperaluur eerder ophoudt dan de groei,
a,r blijkt xiit de nieuwvorming van jonge liartbla-
De vraag rijst., of het ontbreken gedurende eeni-
n-v tijd van bladgroen in de bladeren van planten na-
water met de wortels op als door verdamping uit de
bladeren de plant veria ri, waarvan verwelking het ge
volg is. Meermalen is dit verschijnsel pp te merken aan
potplanten, welke in den winter in een kamer staaui.
waar niet gestookt wordt. Veelal jracht men door begic-
ting rergeefs de plant te helpen. Slechts een geléidc-
lijke verwarming var» do potkluit door de gcheele plant
in een malig verwannd vertrek té plaatsen is in staat
het evenwicht tusschen wateropname en -verlies te her
stellen.
Gelukkig zijn onze gewone eultuurgewassen alsmede
de winterharde boom- en heestersoorten op dit punt
niet zoo gevoelig. In do eerste plaats zijn vaak de
wortels bij temperaturen^ grenzende aan het vriespunt
nog Werkzaam, doch ten tweede heeft de verdamping
bij lage temperaturen in do vrij© natuur slechts in gering©
mate plaats, zoodat verbreking van het evenwicht niet
zoo spoedig plaats heeft. Geheel uitgesloten is het ver
schijnsel echter niet. Onze loofboomon verliezen in den
winter hun bladeren, waardoor de verdamping sterk
getemperd wordt en derhalve de wateropname niet zoo
spoedig, zal overlreffcn. In zooverre vcrkceren dé £-
tijd groene naaldboomen in minder gunstige positie.
Inderdaad komt verwelking van de naalden door te
lage bodemlemperatuur wel voor, het meest bij de ge
wone dennen en wel vooral op zonnige dagen in het
vroege voorjaar, wanneer de temperatuur van den bo
dem veel langzamer stijgt dan die van do lucht.
Een eigenaardig gevolg van lage lemperaluur doet
zich nog voor bij de aardappelknollen. Zooals bekend'
ris, zijn dit levende plantendelen. Zij halen dus ook
adem, Waarbij de reservestoffen voor een deel wordén
opgebruikt, z.g.n. langzaam verbrand. De intensiviteit
ren do ademhaling vis echter sterk van de temperatuur
afhankelijk. Reeds bij 4 a 5° C. boven het vriespunt
is do ademhaling al zeer zwak. Het in de aardappel aan
wezige zetmeel wordt echter, voordat het door de adem:
haling wordt gebruikt, omgezet in suiker. Deze suiker
vorming iS niet zoo afhankelijk ren de temperatuur
en hoeft zelfs bij ".enkele graden onder 0 nog plaats. Bij
gewone temperatuur evenwel wordt de gevormde suikér
juist door de ademhaling opgebruikt, doch bij lage
temperaturen hoopt de suiker zich op en worden de
aardappels zoet. Bij verdere temperaluuTsdaling heeft
hel bevriezen plaals, Zoete aardappels zijn dus niet
altijd dood. Zij'n ze niet bevroren geweest, dan zijn zo
als poters bijv. heel goed te gebruiken.
Hoe nu den- zoeten wansmaak bij de aardappels
weer 1e verdrijven Het middel ligt voor de hand. Dc
zoete smaak ontstaat immers, doordat meer suiker werd
gevormd dan de ademhaling kon gebruiken. Welnu,
versterkt de ademhaling door de knollen een tijd lang
in een ruimte te "brengen met een fempératuur van
10 a 20° C. cn het overschot aan" suiker za! spoedig
weer opgebruikt zijn.
het Huis van den Hondsbosschc te Petten; heereü
Waarschappen: IJsbrand Jacobsz. ren Vladerakken.
Reijnier Cramer Corneiis Broersz. pieter ren der Beek.
Claas Claasz. Eerswoud, mr. Johan Verschuur.
Van deze heeren werd alleen de Dijkgraaf aange
steld door den Prins-Stadhouder.
Teneinde oen kijk te geven op de werkzaamheden
van liet bestuurslichaam in die dagen, geven wij hier
onder het afschrift van een reglement, .door de Hoofd
ingelanden samengesteld in hunne vergadering op het
Gemeenelandshuis (gebouwd in 1G28)
aLs IVLIi VJcr Verscheen,
VerhVYsde 't gemLan Lans-hVYs,
door q Ciaans geWcLt.
Van 't WeLk den eersten steen
geLeVt heeft en geVest,
d'.Yckgraaf SonneVcll.J
Poincten en Articulen voor een nieuw Reglement
strekkende tot maintenuc van den Hondsbosschc endc
aankleven van dien, geconcipieert hij Commissarissen,
op den 13 April 1654 daar toe bijde Hoeren yooft-
Ingelanden specialijk gecominitieert, volgens voorgaan
de acte Commissoriaal van dato den 19 deszelven jaarsv
ende aan de rcrspective Leden toegesonden, waar op
na voorgaande deliberatie bij de Heeren Hooft-Inge-
landen is geresolveert, in maniere als 't volgt:
1.
Eerst dat de twee Steden, ende twee Ca veis die 't
haar toerbeurte zullen zijn. om op beloopen Paasschen
dc bestedingc van de werken te doen," dat de vier
Leden voortaan dezelve werken op Jacobi daar aan
volgende zullen opnemen, beneffens don Dijkgraaf, .met
twee Heemraden, .ende den Waarschap' 'die 't mede
haar toerbeurte zullen zijn, sonder iemand anders.
2. Item dat van nu voortaan, een Persoon tot Zaar-
dam woonende, zullen sletten en committeren, .om te
letten op den Sluys aldaar, maar of daar ieïs aan
diende gemaakt te zijn. en gerepareert te wesen. 't zélvé
te doen repareren na behooren, edog. .zoo daar iets
notabels of groots is., mogte komen aan 1e breken,
't selve aan den Dijkgraaf, en Heemraad, en Waars
man haar toerbeurte zijnde, bekent te maken, om Dij
haar alzulke ordre te doen stellen ten mees ten dienste
ende oirbaar van den voorsz. Honlsbossche daar zij.
daags zullen genieten, voor haar reijsen. .teerkosten een
zomma van 2 Gulden, voor welken opsigle den voorsz.
Opsiender zal jaarlijks genieten een zomma van 59
Gulden.
3. Item dat van nu voortaan jaarlijks maar 3 schou
wen zullen gjodaan \yorden, en dat ten tijde ajs 't
behoort te wesen. ten zij. bij tijden van verandering,
zoo als 't bij de 'Hoofl-Ingelanden als dan sal yvor-
den verstaan te behoren, te welen., die twee ersté schou
wen bij den Dijkgraaf en drie Heemraden bijhaar
toerbeurte, 'en op den lesten schouwdag ^en Dijk
graaf ende alle die Heemraden, alzoo op dien dag
wederom regt gehouden sat werden, zoo daar eenige
Regtzaken mogte zijn„ zonder iets meer.
4. Item ook den voorschreve Dijkgraaf, Heemraden
en Waarschappen, wanneer zij buyten komen te rey-
sen„ te wetenbuyten het resort van den Lande. .Re-
sorterende van den Hondsbossche, zuilen genieten voor
haar luijder teerkosten, dag-gelden, schuyt- en wagen-
vragl idaags, te weten: de Dijkgraaf, de zomma van
2 gulden, dc Heemraden, \yaarschappen elke de zomma
van 6 gulden, zonder meer.
noemde heeren. jils 'dan vergadert zijnde., zal moetcj
verzoeken, dog stroopingc van het dak^ dat het zelre dei
Castclcijn zal mogen' laten rep.arocreii en anders niet
10. Dal ook mede. den Dijkgraaf geen geld voor
beëdigen van de Heemraden tot kosten van 't gemeen-'
Land zal mogen brengen, dat zoo hem 3eJ« toekomt.
Jt zelve te eijsschen van de Coninuttenten 4aarvan
vclvc werden gecommitteert.
11. Item dat er van nu voortaan geen Hooft-ii»-
gclanden, Dijkgraaf ofte Regenten eenige ptaijzier ofte
vermaak van .jagen ofte uijtrijden zat mog:n doen,
als op zijn eijgen kosten, en ook geen gezelschap,
mede brengen tot koste van 't gemcene Land, dog.
zoo iemand gezelschap mede brengt, dat die zelve voor
een mansperzoon zal beialen 25 stuijvers, voor eet»
vrouwspersoon 15 stuijvers, en voor e-.ni kftit 10 stuij
vers, ieder maaltijd, dal ook de vocrluijden. geen kort
voer nog.smeer tot hare wagens zulten genieten, maar
dat het zelve zal moeten bekos ligt werden pij, do
heeren.
*3
12. Hem dat voorlaan om de minste kosten ca
de moesten kommoditeijt de reckcninge van de respéc-
tivc Waarschappen op Lctarc in plaatze van binnen»
den Stad Alkmaar, op het Gemeenlandhuijs tot la t
ten zal worden ge<iaan, dog dat de heeren van Alk?
maar in de conclusie van <St voorschreve Arficul niet
hebben geconzenteert, maar verzogt dat het moge blij
van bij den ouden voet.
13. Item dat den Dijkgraaf, nog de Regenten zullen
vermogen eenige processen te agtcrvolgen ofte te mo
veren. zonder voorgemelde last^ en authorisatie van
de Hooft-ingelanden.
14. Rem dat den Dijkgraaf, Heemraden. .Waarschap
pen, mitsgaders de Casteleijn_ als Zceretaris' caidc Bode
van 't voorschrevene Ilontsbossohe jaarlijkx voor haar
tractement zullen genieten, gelijk zij voor dezen heb
ben genoot en.
1 15. Item dat de Casteieijn jaarlijkx voortaan voor
zijn turf en hout zal genieten, een zomma van 100
gulden zonder meer.
16. Item dat de Casteieijn jaarlijkx mede voor parrt-
pier, penne en inkt zal genieten een zomma van' 25
gulden.
Aldus gedaan en gearresteerf bij "óns ondergeschrc^
ven Hooft-ingelanden van de Hontsbossche, tot geno
vooischreve slaat geadmitteert. pp den 13 Maij 1651 op
't Gemeen-landshuijs tot Petten.
Iets over de oude Bestuurs
inrichting der Hondsbossehe.
In vroeger eeuwen bestond 't Bestuurscollege van
de Ilondsbcssche uit de navolgende pe.rsonen: een
Dijkgraaf, zes Hoogheemraden, vier en twintig Hoofd
ingelanden. n.1. twee uit elk der zes voornaamste ste
den, Haarlem. Amsterdam. ^Ibmaai-. Hoorn. Enkhui- bij
zen en Medemblik en eVcneens twee uit Waterland,
Geestmerambacht, Schagcr- en Niedorper Koggen. Vier
Noorder Koggen en. Drechterland.
Daarenljoven had eik© kavel een Warsman, een ont
vanger, die de aanslagen had te innen en ten kantore
van den Rentmeester had te deponeeren.
Omstreeks 1728 vervulden de volgende heeren de
bestuursfunctiesDijkgraaf: Heer Gerardus van Eg-
mond van de Nieuwburg, Vrijheer van Pelten en Nol-
merban; Hooglieemraden voor DuiukavciJohan Bil
de rbeck voor GeestmerambachtJan Jacob IJsz.voor
"Vier Noorder KoggenJosias Cos; voor Drechterland
Johan Kluppel.voor WaterlandJacobus Liels.voor
Schagen en Niedorper Koggen: Pieter Kruijf: tSeore-
taris en Rentmeester; Abraham Bluze, wonende op
j. Item dat die Heemraden pp die sclrouwdagen.
elkx zullen genieten voor haar luijder dag-geiden, teer
kosten de zomma ,ran 4 guldenieder schouwdag. drie
dagen en niet meer, dog de wagen-vragten. .gelijk me
de, de wagen-vragien van den Dijkgraaf als yan outs.
6. Hem dat de Hooft-ingelanden, Heemraden. Waar
schappen op Lelare. op beloken Paassohen en Jacobi
elk dag .daar zijnde, sullen genieten^ voor haar luijder
daggelden, en wagen-vragten. gelijk zij tegenwoordig
genieten, en de ook den Dijkgraaf zijn wagen-vragten.
also pp die tijden de teerkosten bij de voorsz. Honds
bossche zal werden belaalt, zonder iels meer te genieten.
7. Item dat de rekeninge yan de verteerde kosten,
die op Letare beloken Paasschen en Jycobi, op
W.g.Jan Los, Zalomon Coesaart. J. van der Pol.
Jacob Jansz. Hinloopen. Hendrik Verwer. £orn. Lam-
mertsz., Willem Ginifsz.. Ougert Luitjes. Floris Corn.
Co mits, J. Schagen Hoogland.. Corn. flippers. Claas
Jager. De Hagu. Hark Jansz. Noortland. Jan Aritsz.-
I^.gedijk, Fredeiik Jansz. Maars, Pieter Jacobsz. Jon-
gert. Jan Jacobs .Juk_ Volkert Jansz.
C. P. BREED^
Utrecht, Seplembty 1913.
Feuilleton.
I 2.
„Du- toch
Londen, 11 Oct. 1913.
Ik weet niet., of Ik wel eens gezegd heb., dat het
hier niet. zooals in Holland., de gewoonte is. op gert
krant geabonneerd te zijn. Ik geloof, dat hel haast
een regel zonder uitzondering is in Holland, dat 's mor
gens oT 's avonds een of andere krant in de bus wordt
gegooid, schijnbaar gratis_ tot op zekeren dag. meestal
elke drie maanden, voor een heel stelletjé tégenjk wordt
afgerekend.
Toen ik hier kwam wonen, ging ik dpn ook naar
cen boekhandelaar en vroeg, of hij me de Daily Chroniclé
dagelijks kon bezorgen. Daar was niet het minste be
zwaar tegen, scheen het., en dus wachtte ik af. wan
neer ik mijn eersle krant zou ontrengen. 't Liep toe
vallig tegen hel einde ren een lywnrtaai, dus ik dacht,
dal wc met het nieuwe kwartaal zouden beginnen. Laat
ik eren zeggen, dat de kwartaaldagen "hier zijn25
- Maart. 24 Juni., 29 September en 25 December. Dit
aemnc Landshuijs totPetlcn, verteert zullen werden om het je niet te -gemakkelijk t - maken. Weina, ik
bii de Hooft-ingelanden ten bijwesen van den Dijkgraaf had mijn afspraak met den boekhandelaar gemaakt dus
en Rennen telkens opgenomen zal moeten werden. tegen het eind ren een kwartaal ('t was bejin Juni' eh
al eer sii van daar vertrekkenen ilan daar te maken 0p een Woensdagmiddag. Donderdagmorgen lag de ccr-
een Ordonnaii ie die bij twee ii ooft-loge landen, en s'e Daily Chronicric in de bus. Dat was een nette
rrion o-uekenL sonder daar naar Cn vlugge bediening, vond Ik. Helaas, "het zou noch
twee Heemraten zal werden g-tekent, sonder daar naar
iets bij iemand meer zal mogen verteert worden.
8. Item dat 'er voort aan alLe de werken de Honls
bossche behoorende, bij openbare veijlingie zal 'werden
gedaan.
9. Ilem dat de Casteieijn voorlaan, geen reparatie
aan 't Gemeonlandshuijs, met aankleven ren di.cn. zal
mogen laten doen. .sonder kennisse en consent ren
de Hoofl-Ingelanden. Dijkgraaf en Regenten. 't welk
hij x>p belooken Paaseh of te Jacobi, aan de voor-
net, nóch vlug blijven.
In 't eerst ging het "heel goed. Eiken morgen, tc-gert
acht uur. was de krant present, en vertrok ik cen;
half uurtje later daarmee gewapend, om ze in den-
bus te lezen. Ik merkte dan op ,dat mijn buurman;
links, en dito réchts,, en over me enz. zonder krant
de deur uitgingen maar zich na ecnig- ©ogenblikken op
den hoek van ae slraat voor een halve .penny van
een exemplaar voorzagen. Dit Arerd geleverd dóór cén
jongen, voorzien van eenige honderden yerstehiücndo
bladen, die gedurende de morgenuren op het trotjoïr
I
„du- tocii viel de1 politie-diireeteuri zijn,dooli-
~ter in de rede en een, grootej smart deed zijmiimond'-
trillen,, „ik daeliL liet Kil sedert du^eii, dat
ir, 11 toestand weer zou. verslechteren."
„Maar dia,t is het niet, papa, tenminste hij
scheen mij niet zieker dan anders toe, toen ik op
Minna's|beriehti naar de woonkamer liep om hem te
jragen. wat er aan scheelde.. Hij liep heel flink en
|-lug de kamer op en neer slechts zijn gelaat was
bleek, zoo vreeselijk bleek en;zijn oogen
vp maar 't kan ook zijn, dat het mij in mijn opgejwom-
•'1 9 lenlieid erger voorkwam en) het is niet goedvan mij
zulk een ar»gst aan te jagen."
„Verder," drong Schinidt, i wiena handen begonnen
te beven. „Wat zeilde hij? Waarom was l'hij n,W
4uis gekomen? Of Wat is er anders gebeurd-?" I
I „Ik weet het m 't geheel niet- Hij zeide tot mij
ïiets m* ér, .dan dat ilc hem van al het vragen ver-
I iclioon-. n moestien hem niet storen mocht, want hij
..iad ee- paar noodzakelijke brievente schrijven.
ging hij naar zijn kamer eü, sloot de deur."
|A>n „L.« -dan toen kwam jij hierheen?"|
IJ Ui --Nog niet dadelijk. Ik keek eerst door hetisleu-
elgat. Hij was werlcolïjk gaan zitten schrijven- Maar
ladelijk daarop wierp hij de pen neer,en greep zich
—met beide handen in het haar. Daarbij -hoorde, ik
leel d- idelijk dat hij snikte^
De t, Mitie-directeur wad opgesprongen om te beller
ijn overjas mijn hoed. iVJug, ik heb geen tijd
e. ve'rjiezen! Heb je nog meer geaiénjAlice?"
klopte aan de deur, toen, sprong hij op jen
Z0(!ieP mij toe, zonder open, te maken, heel woedend,
01lat ik hem toch I met rust zou laten. Het was een
/ion, dien hij tegenover j mij nog nooit heeft aange-
:m'la en en dat het. mij eensklaps onbeschrijfelijk te
-de werd en dat ik mij hals over kop aankleed-
-o- K m u te halen. Zooals hij daar midden in de
uisn. uer stond, het doodsbleeke gelaat naar de deur
®c*K,wend, dat heeft ei« uitgezien, als
„Als maar spreek dan toch:op, kind
1„Als een, die zichzelf groot leed wil aandoe»
ia pa."
f Onder eên plotseling uitbreken,den tranenstroom
iad zij deze woorden gezegd. Z-otnder zich o-m het
I i innenkomen "van den bediende te storen'greep dfe
zijn do.chter b'ij de beide polsen..
„En i toen ben je weggegaan je liet hem al-
„Hij is niet alleen," snikte de arme keline. J
„Heinz is bij hem. En hij heeft mij beloofd niet
van zijn.zijde te wijken tot? u komt."
„Heinz? Welke Heinz? IMijnheer von Liebe-
now soms?" I
Alice knjkte. „Hij ia toch zijn beste vriend en
wanneer liemarud macht) over hem heeft, dan is hij
het. Ik trof hem juist in ome huis aan. En hij was
dadel-ijk bereid naar - bovein' te gaan toen ik hem de
oorzaak van mijn opgewondenheid meedeelde. U j is
toch niet boos dat ik het hein vertol-d heb, papa?"
„Hoe kan ik weten of je daar goed aan hebt ge
daan, 'kind, daar ik van'de heele zaak niemendal
begrijp. In elk geval zulüen wij dadelijk naar huis
rijden. Help mij in mijn overjas. Hellmig. Zoo
ik dank je En, nu vlug naar) huis."
HOOFDSTUK 2. I
Met de vlugheid van een jongen man was de
politie-directeur |de twee trappen naar de door hem
bewoonde étage opgesneld-, zoo-dat i zij n docihteir alle
moeite gehad had hem be volgen, Maar zijn han
den beefden, zoo, dgt er seconden verliepen, eer hij
den, sleutel in het sleutelgat,gestoken) had en indé
gang moest blijven staan om weer op adem te ko
men.
Uit de kamer van zijn zoon, klonk een bedaarde.,
ernstige mannenstem. En zijn lippen bewogen -zich I
als tot een stomme dankzegging, dat hij niet te
laat gekomen; was.. Dan opende hij de deur. zonder
dat hij te voren aanklopte
Een blik was voldoende om hem de situatie, te
doen, begrijpen. t
Degene die zoo juist'gesproken had. stond- in 't
midden van de kamer bij de tafel. |Het was ee|n
statige, blonde man vap. ongeveer dertig- jaar. Zijn
innemend jgeliaiét stomd diiep ernstig en de houding
van een deel-nemenden trooster zich over dep, an
der heengebogen, die geheel -gebroken in'eenstoel
was neergezonken èn het hoofd op tafel had njeei
gelegd. IHet kraken van de deur deed beiden ver
stommen en de vertwijfeld^ sprong verschrikt op.
Een smal gelaat vauv erschrikkende bleekte keer
de zich naar den binnenkomende toe.
De ander legde hem met vasten druk de hand op
den schouder en zeide: „Je zult je vader alles ver
tellen, Paul en je zult hem ook meedeelen wat
ik je zooeven heb,gezegd. Er is naar mijn gedach
ten nog niet zoo'n, reden, voor vertwijfeling."
Dan trad hij met een beleefde buiging op den
heer des ihuizes toe.
„Ik hoop, mijnheer de directeur, dat u in (mijn
hartelijke vriendschap voor uw zoon, de veronjtschul
diging voor deze inmenging in uw zaken, zult zien--
Ik mag later misschien pog wel,een, kort onderhoud
met u hebben,?" i
Schmidt, die blijkbaar met moeite zijn opgewon—
denheid en ontroering meester bleef, bevestigde
met een stommen knik en, de apdere verliet de
kamer. Toen hij Aliice voorbijging, die aarzelend en
besluiteloos achter haar vader was blijven staan
en wier oogen sedert het binnenkomen met angsti
ge spanning op het gelaat van den, blonden bezoe
ker gevestigd waren, geweest, scheen hot wel of
zijn oogen haar verzochten) hem te volgen. Zij had
die bede blijkbaar begrepen, want zij- trad onmiddel
lijk na;hem O'-er den drempel en trok de deur van
de kamer aeb ir |zich dicht.
Vader en zoon warenj nu met elkander alleen.
Met een driftig gebaar slingerde de politJe-direc-ljjks door mijn handen en de controle was zeer
kentenis hem over deilippenj gekomen.
Met een kreet van smart liet de| politie-directeur
zijn zoon los en keerde zich om. om een paar on
zekere schreden in de kamer te doen. Seconde op
seconde verliep, voor-er een woord gesproken werc
Toen begon de jonge man.misschien- slechts om
dat hem dit Izwijgen onverdraaglijk was, opnieuw te
spreken.
Op den rand van de tafel geleund en do oogen
strak op het tapijt gericht, ging hij op denzelfden
lclankloozen toon voort: „Ik bad weer schulden ge
maakt. en ik had niet meer den moed het u te
vertellen.. Mijn schuldeischers drongejn aan en, juist;
op dat oogenblik. waarop ik niet meer wist wat te
doen, werd mij de betrekking van den zieken kas
sier opgedragen. Honderdduizenden gingen er
teur zijn hoed op een stoel. „Wat beteekent dat -
alles, Paul? Hoe moet ik je gedrag verklaren?!
En hoe bomit het da,t deze vreemde man, hier
op zulk een maaier tot, je durft spreken?'"
Langzaam had de,1 gevraagde zich van zijn stoel
waarop hij weer was neergezonken, opgericht. ;Als
.iemand, die ontwaakt en uit zijn slaapdr-on-ken
toestand weer j in de werkelijkheid tracht terug te
keeren, zoo streek de jonge man zich met zijn zie
kelijk doorzichtige hand over het vochtige voor
hoofd en door het zwarte haar.
„Wat heeft hij gezegd, papa? Ik weet het
niet. Ik geloof dat hij mij wilde helpen;Maar
dat is alles onzin. Mij kan niemand meer helpen."
„Waarvoor heb jij ,hulp noodig? Ben jo ziek?"'
„Neen. Maar ik ben ren eerlooze en een uitge-
stootene Vervloek mij, vader want ik heb
schande over u gebracht onuitwischbare schap-
de. Ik ik ben een,dief."
Met beide handen greep de| politje-directeur de op zijn gelapt
smalle schouders van zijn, zoon rest en schudde
hem in grooten hartstocht en drift heen,, en weer.
„Spreek geen onzin, jongen. Wat je daar zoo
even hebt gezegd, is niet waar het ka,n immers
niet waar zijn. Je-hebt schulden gemaakt licht- J
zinnige schulden misschieto.\ Maar iets'ergers heb je 1
toch niet gedaan.. Zoo spreek dan toch dat is i
immers zoo om je verstand te verliezen."
„Toch papa wat kan het mij nu nog helpen
om het te loochenen. Ik heb veel erger gedaan
ik heb gestolen en niet slechts een enkele maal
heb ik gestolen niet eerst heden, of gister, maar
sedert maanden zoo lapg reeds, dat ik u niet
eens meer kap zeggen, hoe dikwijls het reods is
gebeurd."
Toonloos ep heesch wap deze verschrikkelijke be
moeilijk. Toen men mij op een zekeren dag dreig
de, dat men zich tot u zou wenden, bezweek. ik
voor do verzoeking."
„En dan vopdt je welgevallen in deze bedriege
rij? Nu kon. je het leven in volle teugen genieten
en over de schande de gevolgen dacht je
niet."
„Ik moest mijn misdaad wel herhalen, om het
eerste gat te dekken. Maar ik wilde alles natuur
lijk weer teruggeven, en omdat ik geen ander mid
del wist, begon ik op de beurs te speculeer-em. Eei
kleine makelaar, die vermoedelijk de waarhe'd raad
de en zich zijn 'stilzwijgen hoog betalen liet. wai
de bemiddelaar voor mijn zaken. Maar ik had geej
geluk, en het gat. dat ik toestoppen wilde, wen
steeds grooter, totdat nu vandaag de ontdekkfnj
kwam."
Schinidt greep zich naar de slapen.. De geheeli
onmetelijke jammer vap zijn ziel, spiegelde zich a|
„En dajt alles moet waar zijp?
Ik m-oet werkelijk d-aaraap geloovon? Mijn zx>op
een dief, een weggejaagde boef. Het is toch niet
waar zeide je niet dat je schuld reeds ontdekt
was?"
Paul knikte zonder op te zien. „Doctor Delmonte
riep mij vanmorgen vroeg ip zijp privé-kanitoor ep
zeide mij het vlak in mijn gezicht. Ik weet -niet
hoe hij er toe gekomen is verdenking tegen mij
te krijgen. Maar hij verklaarde mij, dat hij in dea
afgeloopen nacht zelf de kasboeken had nagekeken
en de vervalschte bedragen had vastgesteld, waar
mee ik mij vap den eenep in den| anderen dag had
trachten tta helpen."
„Hij heeft de zaak natuurlijk/reeds aangegeven?"
„Neon. Hij zeide, dat ,hij voor dat hij dit zou
doen, eerst 1 nog eens over de zaak zou pa-
