Raad Behagen.
Daarna wordt gesproken over do vraag of hot
schoolgeld ook een bezwaar kan zijn en men komt
tot de conclusie dat er govallen zijn. waarin f 40.
een bezwaar Is, voornamelijk voor hen, die niet be-
booren tol.de on- o£ minvermogenden, en toch, aan
een vaste jaarwedde gebonden, een zoodanig bedrag
slechts kunnen betalen met opoffering van andere
■woelige behoeften, en vooral wanneer het betreft
■neer dar» een kind uit hetzelfde gezin. De heer
Breebaart zou het dan wel wenschelijk vinden het
schoolgeld zoo to stellen, dat het bezwaar opgelost
■wordt, en noemt een bedrag va,n bijv. f 30 of f25.
De lieer Breebaart stelt voor de jaarwedde te be
palen als volgt: f 1400, met 4 verhoogingen van
60 tot f 1600, voor bezit dor akte Wiskunde f 100.
De voorzitter stelt voor: f 1500 tot f 1700, Wis
kunde niet verplicht, doch strekt tot aanbeveling, ter
wijl voer het bezit daarvan f 100 wordt gegeven.
Do heer Breebaart trekt zijn voorstel in en sluit.
Elch aan bij den, voorzitter. De heer Wit vindt het
feoog, met het oog op het. aantal leerlingen en als
dan nog het schoolgeld lager1 gesteld moet worden
om ze te krijgen, dat is een bewijs dat er geen be
hoefte aan bestaat, en is meer voor het benoemen
van een hoofd zonder taaiakten.
Het voorstel van den voorzitter wordt tenslotte
cnel algemeens stemmen aangenomen.
Ket eerste suppletoirg kohier van den hoofdelij
ken omslag wiordt vastgesteld) met 12 aanslagen, tot,
een bedrag van f 206.98.
De heer Wit vraagt nog wat keislag. 15 kub,
meter wordt hem daarop toegezegd.
De heer Over klaagt over den zijweg bij zijn boer-
Öerjj. 3>e wegencommissie zal doen wat ze kan.
De -heer Breebaart zag gaarne maatregelen geno
men tegen gladheid van do straatwegen, omdat waar
deze op sommige plaatsen erg rond zijn, er voor 't
Jrijtuigverkeer gevaar aan verbonden kan zijn. De
voorzitter deelt mede dat daarin wordt voorzien
door den wegwerker. Voor verplicht schrobben door
de ingezetenen is de voorzitter geen, voorstander en
bovendien door verlengen, der straatwegen, is dit in
de politieverordening ook niet afdoende meer gere
geld. De wegwerker kan, het bijhouden en vooral als
het regent gaat dat zeer geschikt, maar' hij moest
daar eigenlijk een oliepak voor hebben. Voorts meent
dc voorzitter nu er toch over den wegwerker wordt
gesproken, dat die man zijn loon in verhouding tot
"het loon var. arbeiders in het algemeen laag is;
hij verdient 12 cent per uur en daar moet voor
pensioen 18 19 gulden per jaar af, 13 cent per
»uur acht voorzitter wel wenschelijk. De heer Bree
baart geeft te kennen ook geen voorstander voor
Verplicht schrobben te zijn.
Voorts werdt voor den wegwerker een oliepak toe-
Bestaan en zijn loon verhoogd met 1 cent per uur.
Tflerna sluiting.
HOCI AAL-DEMOCRATISCHE BURGEMEESTERS.
In Het Volk schrijft de heer D. A. van Eek te
Degstgeest het volgende:
„Telkens duiken in de pers berichten op va,n
{partij gerooten die worden 'genoemd a,ls aanstaande
burgemeester van Zaandam. Hoewel ik zelf als
alet-aajigeslotcn sociaal-democraat het burgemeesters
ambt heb bekleed, meen ik thans, dat ik door het
aanvaarden van dit ambt mijn doodvonnis zou teeke-
ïien als strijder voor het socialisme. Wie heeft te
fcan.dha.ven het burgerlijk gezag en de burgerlijke
orde, en wie moet opkomen voor het burgerlijk alge
meen belang en neutraliteit heeft te betrachten In
den strijd tusschen kapitaal en arbeid, hij mag zich
theoretisch nog een aanhanger van het socialisme ge
voelen, als praetisch strijder is hij verloren,
..Zoo is althans mijn meening, maar ik erken het
goed recht van mijn partijgenoot en om in dezen an
ders te oor deel en. In elk geval acht ik het echter
©ngeweuischt, dat de beslissing van deze quaestie ge-
heel wordt overgelaten aan het Indivlduëela inzicht
van, enkele partijgenooten. Naar mijn meening kan
üe aanvaarding van 't burgemeestersambt veel kwaad
Öoen aan den strijd van het socialisme; naar de
meening van anderen mteschien juist in het belang
Van dien strijd geëischt worden,
,,Is het niet gewenscht, dat de partij zelve in
dezen, uitspraak doe" En zoo met het oog op Zaan
dam met het nemen van beslissing niet kan ger
wacht worden tot het a.s. congres, kan dan het partij
bestuur niet een voorloop tg advies uitbrengen? Het
gaat toch werkelijk niet aan, dat bij het nemen van
een beslissing orer zulk een belangrijke zaak de or
ganisatie geheel wordt uitgeschakeld. De partij zelve
biedt toch de meeste waarborgen aan, dat zij zich
bij het doen van een uitspraak geheel zal laten
leiden door de algemeene belangen van, het socialis
me."
De redactie teekent hierbij aan:
„Ohs is niet bekend, dat ooit éen onzer buiten-
Eandöche broeder-parijten zich tegen het aanvaarden
van burgemeestersposten door sociaal-democraten uit
gesproken heeft. Al is er dus niets tegen, dat een
partijcongres er zich eens over uitspreekt, onze con
clusie is juist andersom dan die van "V- Eek, nl- dat,
jEoolang er geen congres-uitspraak is, elk partijge
noot vrij is zijn eigen oordeel te volgefn,"
GEMEENTE 2IJPE.
Ingeschreven van 1720 DeccYnber 1913.
Overleden.- Engel Roozing, 61 jaar, echtgenoot van
(Kuurtje Vader.
(VeTvolg van het Bijblad.)
De heer Koster zegt verder:
A. re.rigsu in.ich mg van onderwijs Mioe'en jvij- dus
■Borgen ouzo school groot en goed tc maken. Wij moe
iten bij dezen sahoolbouw ia 'f oog houcLm do bloei
en ui brekling onzer gemeente en vooral ook die grootte
vro --naai- o^wik'-e iug
Hoevelen hier als uit die omgeving sturen hun k :n-
«Je.e.i na,,. a.ida.e pluasra, om ze die bekwaamheid
Ban te brengen, dis do tegenwoordige lijd meer en
moer ciicht. Wij moeten daar zooveel ecnigszins mo
gelijk aan ie gemoot komen en golegenh i.i 'trachten to
bieden voor de ontwikkeling in elk opzicht. Kortom,
feil opzichte van liet onderwijs komt steeds meer d ang
Om "meer en boter, en is de overweging ctez.r puin en
meen ik, van 't grootste belang ten opzichle der vraag
dio heden aan do o.xlo is. i
Wij Ys aan voor het feit van ve.bouw of mruwbou/W
der school, de gemeenteschool, de eenigs te school,
Ek druk op deze woorden, die onze gemeente h-er-ft.
Wat stellen wij: ons dus allereerst als eisch' voor
dezen bouw, zeer zeker ruimte, licht, lucht en go-de
Ên nchting. Kunnen wij "dat Vinden in d yn ve.bouw?
Waar het aantal leslokalen daarin ui gebreid "Is met
I en 1 reseivelokaal? en het oude Gymnas ieklokunl
fin nieuwe plunje voor diverse vakken van onderwijs
tfietist moet doen? Kunnen wij ten opzichte der hy
giëne goedvinden wat ik reeds eerder zeide, dat het
schaftlokaal, laat ons liever zrggm bo'erhammen-ioknal
komt precies midden in het gebouw, waar do kinde-.ren
opgesloten zitten tusschen diverse andere lokalen?
Kunnen wij ons vereenigeln met het ve.vangen van
wat Verbouwd wordt door i amen e'o. alleen, terwijl bij
een nauwkeurige inspectie alle muren ook nog blij
ken gescheurd 'te zijn? Kunnen wij goedvinden dal de
meeste lokalen geen enkel oogenblik tot rust komen
Öi altijd in gebruik zijn? Achten wij het go d een teelcen-
£nrichting te mdken op' de tweede verdieping, terwijl
deze inrichling alleen dienst doel bij winter en dus
•vuur tem li'dht daar moeten zijn? Kunnen wij' aannemen
dal hu 'de watervoorziening voldoende is, zooa's 't plan
;acgL terwijl tol nu toe steeds het tegendeel Weck,
en. het water-opvangvlak veel kleiner wod Kun
nen wij meegaan met het blijven der s'of'ige vloeren,
geheel in tegenstelling met de tegenwoordige eischén?
Kortom, wo.dt de verbouw een daad, welke tegemoet
bomt aan alle eirchen die wij mogen en moeten s.etten?
Ik -vind' van nietl
Hier is slechts een goede weg, -en deze is: bouw een
nieuwe school. Maar als go daartoe overgaat, overweeg
dan nog eens goed of het ontwerp omvat wat ge
wenscht en wat ge noodig oordeelt.
\.a.t.om piefore i ik een nieuwe school boven den
verbouw? Omdat licht, lucht en ruimte wedijveren in
hel ontwerp om de beste plaats.
En wat de berekening bebefl, daarbij komt spr.
preii.'s op dezelfde cijfers als de heer Van d.r Kamp,
maar om niet dit of dat te hebben vergeten, f.ecfl
spr. het wat ruimer genomen en komt hij Lol een beuj-
foiing van oen meerdere uitgaaf per jaar van f 750,
mei als Ie jaar f 900.
En zfeor zeker is 'I. goed, gaht de heer Koster vorder,
niet maar 't geld uit te geven, omdat men iets mooi vindt
en daaropi wil ik hier van de gelegenheid gebruik
maken, uit tc doen komen, dat bij mij overwegend is,
wat i> voordeeliger? als wij 't zus of als wij !t zoo
doen? Men verwijt mij weieens te royaal te zijn-
Maar 't komt mij voor een niet weg te praten voor
deel te zijn, waarvan die geheele gemeente direct pro
fiteert, als wij iets tot stand brengen dat niet maar
even voldoende, doch ook met 't oog op de toekomst
flink voldoende kan heeten.
Wij moeten ons niet blind staren op de totaalsom,
maar moeten ons afvragen zijn wij verantwoord te
genover onze gemeente als wij een verbouw aangaan
als neergelegd in dit ontwerp. Ik vind van niet. Ik'
beweer niet dat ik direct het nieuwe ontwerp in al
zijn doelen goed vind, misschien komt aanstonds iemand
die in dit opzicht nog weer nieuwe lichtpunten geeft,
maar mijn beoog beoogt om met kracht te -waar
schuwen voor dezen verbouw.
Ik hoop door deze woorden u dc overtuiging gege-
•vfen te hebben, dat rekening houdende met wat het
heden en de toekomst ons ten opzichte van onderwijs
vraagt, het werkelijk jammer, zeer jammer zou zijn
om 'niet tot kien bouw oener iirieuwe school te besluiten.
De heer Hopman zal heel kort zijn, omdat wat
hetgeen de heerer. Van der Kamp en Koster heb -
hen gezegd door hemvolkoraen kan worden onder
schreven. Spr. wil alleen maar nog wijzen op éen
groot nadeel van de verbouwde school en dat is,
dat er maar 1 trrp zal zijn. Kinderen en onderwij
zers hoven zijnde, zullen als in portaal of trap
brand komt, geheel zijn opgesloten en een uitgang
zal er niet zijn. Dat is een toestand, die spreker on
verantwoord acht.
De heer Meurs zal ook voor een nieuwe school
stemmen, niet economisch als hij het acht zooveel
geld te verbouwen aan een cude school, die dan
nog niet eens aan matige eischen zal voldoen. Spr.
komt met zijn jaariijksche verhoogde uitgaven voor
de gemeente nog wa,t h-ooger als de beide andere hee-
reu. Maar dit vindt zijn oorzaak in het feit, diathij
de oude school wil behouder^ Dat gebouw is voor
andere doeleinden uitstekend te gebruiken. Spr. will
dus een nieuwe school bouwen op een andere plaats
en de oude school behouden, afwachtende waarvoor
die zal kunnen worden gebruikt.
De heer Bijpost informeert of het Hoofd der
school ook om advies is gevraagd.
Voorzitter zegt dat de heer Deeniik meerdere ma
len in B. en W. is gehoord.
De vorige week zijn hem door voorzitter
de teekeningen gezonden met verzoek zijn' idee ken
baar te maken. Spr. heeft heden van het Hoofd der
School persoonlijk een brief ontvangen, waarin deze
zijn denkbeelden over den verbouw of nieuwbouw
weergeeft. Strakjes nog heeft spr. den heer1 Deenik
gevraagd of deze brief voor openbaarmaking be
stemd was en heeft de heer Deenik. daar gaairne
verlof toe gegeven. Dieze brief wordt nu voorgelezen
en daaruit blijkt dat de heer Deentk verre de voor
keur geeft aan de nieuwe school. Bij den verbouw
wijst hij op "verschillende nadeelen, tenslotte ver
klarend, dat hij verbouw vele dingen onvoldoende
blijven of anaar eventjes voldoende, terwijl éen lo
kaal beslist te klein blijft, het' schaftlokaal zonder
lucht en licht is, de gangen te nauw, enz. enz., alles
eventjes voldoende aan minimum eischen-
De heer Vader zegt paf te hebben gestaan over
het feit dat de heer Van der Kamp hulde gebracht
heeft aan den gemeente-opzichter, terwijl hij even
daarna twijfelt aan de muren der oude school.
Voorzitter verzocht den opzicjhteT buiten debat te
houden.
De heer Vader zegt voor den opzichter te wil
len opkomen. Deze toch beeft, alles conseieoijtieus be
studeerd en acht de muren voldoende. Wet is hij
meer voor een nieuwe school, dal} toch is voor een
jongen opzichter ook vee! aardiger. Spr. is ook ver
wonderd over het advies van den heer Deenik, toen
deze in de vergaderingen van B. en W. is geweest,
heeft hij heel anders gesproken. Natuurlijk heeft
ook deze de nieuwe school liever; alle qndérwijlzers
hebben liever een nieuwe school, maar toen de heer
Deenik hier was. heeft hij gezegd, dat een school
die ruimte bood voor 300 kinderen, voldoende was
en deze verbouw biedt ruimte voor 400 kinderen.
Spr. wijst er op, hoe de heer Van der Kamp komt
op f 600 meerdere uitgaaf per jaar, de heer Koster
op f 750, terwijl de heer Meurs nog hooger komt,
wat dan zijn oorzaak vindt in het willen behouden
der bestaande school. Spr. meent dat de berekening
der heeren fout is. Bij verbouw deit oude school zal
er evenals bij nieuwbouw uitbreiding komen van per
soneel, waar de gemeente geen cent van zal terug,
krijgen. Toch zijn de wethouders daari niet tegen,
wel om zooveel geld uit te geven,, wat niet noodig
is. En dat wel met het oog-dp dein Hoofdelijlcen Om
slag, die za.1 weer aardig in de hoogte gaan, wat
den laatsten tijd toch reeds het geval ia geweest.
De heer Van der Kamp zegt. mensohen te hebben
gesproken. die het. met hem eens zijn, welnu, spr.
heeft er gesproken die betheelemaal niet met hem
eens zijn. 't Is wel gemakkkelijk te zeggen: O ja,
ik ben voor een nieuwe school, maar als het. belas
tingbiljet komt, hoort iuer. het wel anders. En met
dezen nieuwbouw zal er 20 tot 25% op den H. O.
komen, en daar zijn wij niet voor. De wethouders
adviseereai daarom om de oude school te verbouwen-
De muren zijn naar sprekers overtuiging uitstekend,
vo'doende nog wel voor een eeuw. Op vele plaatsen
zijn zij 114 steen dik en zij zijn. door den opgjehter
onderzocht.
De heer Koster heeft begrepen dat de heer Va-
cter in vi-'p P-n voor pon rfeuw-p school is, maar uit
een oogpunt der financiën de oude school wil. Dat
kan. Maar toch doet het spreker genoegen dat een
der twee voorstellers der oude school in zijn hart
voor de i.ieuwe is. Dat doet sprekpr met nog tp
meer moed opkomen naar de nieuwe school. De
heer Vader heeft gezegd. da.t de rekening van, spr.
hooger was dan die van den heer Van der Kamp.
Dit is niet waar. Spr. heeft gezegd dat juist deze
rekening precies klopte, maar spreker er voor ver
geten dingen wat ruimer hee.ft gerekend en zoodoen
de tot zijn bedrag van f 750 kwam. Dat bij nieuw
bouw een uitbreiding van het sehoolpersoneel zal
volgen, kan onmogelijk zijn ee>n argument tegen de
nieuwe school, omdat deze zelfde uitbreiding ook
komt bij verbouwing. Dit staat dus gelijk. En wat
nu die 20 tot 25% verhooging van den Hoofdelijken
Omslag betreft, spreker zou er prijs op stellen, als
de heer Vader dat eens nader toelichtte. En wat
die muren betreft, spreker is maar in dit opzicht
een leek, dus of zij voor een eeuw voldoende zijn,
spreker 'kan het niet zeggen, maar dit weet hij
wat nu is te zien: dat de muren allen zijn ge
scheurd.
De heer Vader moet erkennen met die 20 tot
25% te liehben overdreven. Spreker noemt als af
lossing f 1000, rente f 1250. meerdere uitgaaf per
soneel f 1500 (da's nog te kort), brengt een f 3750
op den Hoofdelijken Omslag. Laat ons er f 750.
desnoods aftrekken, blijft f 3000.
De heer Koster acht het zeer gemakkelijk cijfera
te noemen, dat kan spreker ook wel, maar het is
zeker wel gepermitteerd deni heer Vader te vragen,
hoe deze aan die cijfers komt.
De heer Vader: f 42000 kost nieuwe school, de
verbouwde school kost f 17000, een verschil dus vap
f 25000. Dan nog het meerder personeel, wat een
groot bedrag op den Hoofdelijken Omslag zal
brengen. Daar kan spreker niet mee meegaan.
Nadat de heer Koster verlof heeft verkregen nog
weer het woord te voeren (regl. van orde staat 2
maal toe) wijst deze den heer Vader er op, dat het
personeel, zooals gezegd, voor beide scholen hetzelf»
de blijft, maar de kostenberekening van den wethou
der deugt evenmin, f 42000 kost nieuwe school,"
f 17000 oude school, rest f 25000, maai' het Rijk
geeft van dit bedrag toch zeker is f 6250, dus
het verschil is maar f 18750, en is dus de becijfe
ring van den heer Vader onjuist (wat deze moet
erkennen).
IX- heer Meurs wijst er op, hoe do Raad eertijds
begonnen i> met een bedrag voor verbetering' der
school uil te frakken van f 5000, en dooi-dat het niet
algemeen bekend was bij óns, hoe slecht de school eigen
lijk was, ïj later gebleken, dat dit onvoldoende was
en zijn wij nu gestegon tot f 17000. Dal is do oorzaak
geweest, dat de nieuwe school op de proppen is ge
komen, Zooveel onkosten te maken aan oen oude school,
die dan nog niet eens in de puntjes is, dal was hot'
wat ons heeft afgeschrikt
De lieer Van der Kamp wijst nogmaals op het
sprekend advies van het hoofd der sdhool, waar uit blijkt
dal met al {te onkosten deze verbouwde school maar
eventjes voldoende is. Et blijft te kort ruimte, 't blijft
ecu gebrekkige inrichling en spr. wijst er op, hoe hier
goedkoop, duurkoop i. en meer hot oog dient gericht
te worden op de toekomst.
De heer Bockel zegt ook niet mee te zullen gaan
met de beïde wethoudera en heeft bij deze mééning la
ten osei wegen het ftidat de verbouwde school ook
aan onderhoud de eerste jaren heel wat meer' zal
vergen van dc gemeente dan de nieuwe school.
Voorzitter wil over de kweslie ook oen. enkel woord
zeggen en begint, met dé modedeeling. dal hem bij
zijn komst in de gemeente deze school in vele. niet
in alle, opzichten geheel onvoldoende leek. Er is een
begin gemaakt met de plannen ter verbetering, maar-
steeds bleek dat er meer le doen was dan eerst weid
gedachl, zoodat hel bedrag dal voor de \erbotei
noodig is, zeer groot is g.nvordm. Toch blijft het nat
men 'ook ondionieoml, lapwer k. De. gangen blijven smal,
de lokalen even voldoende, éen zelfs onvoldoende, zij
krijgen een verfje, de ramen worden wat beter. Eén
trap naar boven is beslist onvoldoende, het schaft-
lokaal krijgt zon noch licht en verkrijgt zijn ven-
iLatio door een ander lokaal, door een kleinen roosier.
He! sc.hafilokaal ligt met aan den tuin, niet aan de
speelplaats. De speelplaats, als men hel nog zoo noe
men mag is veel to klein en ligt achter de school'
Boven ïs een trap, een kleine gang, 2 lokalen met
een onderwijzerskamer alleen, veel te benauwd cn bo
ven j; het \oor uitbreiding niet vatbaar. Zijn er nog
enkele lokalen bij noodis lateiv dan zal 'dat moeien
gevonden worden door uil te bouwen en krijgt men
een waar labyiinth, waar hoog noodig wegwijzers moe
ten komen ohi te zeggen hoe men komt van dit naar
dal. lokaal. De privaten worden onvoldoende. Dezie ver
bouwing brengt een uitgaaf van f 17000. En als tot
verk°invi'ng wordt overgegaan, is dat niet een
goede stap, wel een aardige verbetering, maar niet een
daad, waar het gemeentebes 1 uur zich mede verant
woord kan achten. Als d!e school klaar i> zal iemand,
dia niet op de hoogte is, zeggen als hij ze ziet, wel
aardig, maar de school zal beslist niet voldoen aan
de leiselien, die men tegenwoordig aan zulk een gebouw
mag stellen. .Wij behouden do vieze, vuile vloeren, die
vol inadem zitten en 't is geen verblijf voor kin
deren, die daar bat grootste gedeelte van den Idag
doorbrengen en juist op een leeftijd waarin zij zijn,
zoo toegankelijk voor indrukken. Tegmwoo'xlig behoort
men ook bij den lx>uw van een school rekening to
houden met de ethische zijde en niet alleen met |de
linonlieele zijde
De tniduwe sdhool biedt allerlei voordeele'n, u in het
advies van het hoofd der school duidelijk uiteengezet-
De lieer Deenik is een man van het onderwijs, en
als één uwer Mer nog gekomen was met eon weife
lende meening. dan moest dit advies toch wel vol
doende zijn om u er van te overtuigen dat een nieuwe
school, ook met het oog op de toskomst, het beste is.
De lieer Vader meent, dat er geen bezwaar zal zijn
oen tweede trap ï!n de verbouwde school te maken.
Het schaftlokaal wordt goed geven'üeerd, wat ook de
geuie-.m'eopzichber verklaart, dn boven kan er worden
uf'gebneid, 't l>ewijs is dat wif er over bezig zijn ge
weest er een paar lokalen bij te maken. Dal deze ver
bouwing niet veel betreken!, ontkent spr. cn hij zal
daarvan giame de verantwoordelijkheid drag?n.
Nu hier steeds, zegt voorzitter, de gemeente-op
zichter in deba,t wordt gebracht en, hem adviezen
in, den mond worden gelegd, acht spreker', het goed,
wat zijn plan, eerst niet was geweest, voor te lezen,
wat de gemeente-cpKjehter in zijn advies schrijft over
de nieuwe en de oude school. Uit zijn meening over
dé oude school hooren wij, dat wat de etische zijde
betreft, na de verbouwing duidelijk zal zijn te zien,
dat het een verandering is en de maten en verhou
dingen niet alle juist zijn; gangen hebben de minimum
maat, zij zijn te smal en de kleine hoofdingang is
njiet voldoende en geeft cboor het uiftloopen daarop
van verschillende lokalen, opstopping bij het uitgaan
der school; prfvarten en waterplaatsen zijn geplaatst
waar de gelegenheid zich aanbood, toezicht daarop
is niet voldoende; de schoollokalen zijn op het noor
den, dus 's winters niet voldoende te ventileerem
de roosters 'tfoven in de lokalen zijn, doordat zij
boven de kachels zijn, goed oim de kaohelwarmte door
te laten, maar ventileeren 'a winters moet gebeuren
door roosters bij den vloer; het gymnastieklokaal ia
niet binnenshuis, de kinderen moeten uit' de warme
schoollokalen gekleed daarheen en dus zal het te
vens dienst moeten doen tijdens de gymnastieklessen
voor berging van kleederen; bet schaftlokaal is in
gesloten door andere lokalen en ventilatie is alleen
te krijgen door een luchtkanaal; de lokalen zijn van
verschillende afmetingen en in sommigen is de af
stand van de kinderen tot den leermuur veel
te klein.
De heer Bijpoet heeft met V1 .ngntelling het ad
vies van den heer Vader gehoerd en de fïnanciëele
zijde moet hier wel degelijk mede in rekening ger
bracht worden, dat is iets wat geducht moet meetel
len. 't Spijt spreker dat hij niet meer heeft gehoord
over het advies der schoolcommissie, die zich met
den vèrbouw der oude sehooll kon vereenilgern. 't Be
vreemdt spreker, dat de gemeente-opzichter in zijn
idvies verklaart, d&t de verbouwde school niet deugt.
A's men dit rapport leest, blijft er van die f17000
niet veel goeds over. Hij had ons een plan moeten
brengen, dat in alle opzichten goed was. Er is hem
niet gezegd, dat hij naet hooger mocht gaan da/n
f 17000, hij had -iets goeds moeten maken, al had
het dan f 20,000, f 25.000 gekost. Nu heeft de Raad
niets aan deze verbouwing en heeft de Raad geen
keus. Want om iets te pennen dat zelfs door den
maker en ontwerper wordt afgekeurd, dat is spreker
té kras en hij zal dus plet voor den verbouw der
oude school kunnen, stemmen Spreker had meer
gevoeld voor een bemiddelilngsvoorsteL
Voorzitter wijst er op hoe de gemeente-opzichter
in opdracht van zijn superieuren B. en W. een püan
van verbouwing heeft gemaakt. Hij was daar aan
bepaalde zaken gebonden en was verplicht tusschen
4 bestaande muren iets te maken en dan he^ft men
het maar niet in zijn hand om te doen wat men wil.
De heer Vader oordeelt dat de heer Bijpost den
brief van den gemeente-opzichter te tragisch opvat.
Die vindt bet nieuwe plan mooier, wel dat vinden
wij allemaal. Zelfs dit nieuwe plan is voor verbete
ring vatbaar. Wij achten de verbouwing voldoende,
maar wil men f 25000 meer uitgeven, welnu hapl je
hart op.
Het advies der schoolcommissie werdt nog eens
gedeeltelijk voorgelezen.
De heer Buis zet nu bet standpunt van B. enW.
Dog eens uiteen. Spreker meent dat de aflossing niiet
in 40, maar in. 20 jaar zal moeten plaats hebben,,
en dan tegen een rente van 4% pet., maakt beslist
een meerdere Hoofdelijkerf Omslag van f 2500. Da,
verbetering der schoof is meermalen met den heer
Deenik besproken en deze achtte het dan een belang,
rijke verbetering, die niet alleen voldoende is voor
de naaste toekomst, maar voor een groot aantal
jaren. r
De heer Van der Kamp bestrijdt nogmaals he(
standpunt der beide wethouders.
Eindelijk stemmen en het voorstel van de beide
wethouders tot verbouwing- der school, zooals de
teekenjng aangeeft, wordt verworpen. Voor: de hee
ren Buis, Vader, Smit en Schoorl; tegen: de heerea
Bijpost, Koster, Boekei, Hopman, Meurs en Van der
Kamp.
De heer Meurs stelt nu voor een nieuwe school
te bouwen, niet precies zooals de teekening aan
geeft, maar toch in beginsel daartoe te besluiten,
De heer Bijpost pleit eerst nog voor een bemidde
lingsvoorstel, een grooterq verbetering der oude school
Dit wordt spreker van verschillende zijden ontraden
en besluit de Raad met algemeene stemmen tot het
bouwen eener nieuwe school.
Era toen volgde er nog een disoussie van ongeveer,
een half uur over de vraag: waar zulten wij de school
bouwen. De oude plaats op de Loet en de plaats in de
Land bo uwdwarsstraat worden bestreden cn aanbevolen.
De heeren Meurs en Koster zijn beslist legen de Loet,
een mooi nieuw gebouw te zetten, met voor de deur
een slinksloot, dat lokt niet aan, terwijl het drukke
van de passage in de Landbouwstraat geen bezwaar is.
de_passage is op de Loet nog drukker. De heer Vader
is wel voor dc oude plaats, de heer Bijpost wil de
school beslist niet in de LandbouwdwarssIraatdc heer
Hopman acht beide plaatsen ongeschikt, de oude plaats
het jmsest ongeschikt
Nog vers chili lende andere motieven worden ontvouwd,
met als resultaat, dat op voorsteL van voorzitter, B.'
en W. Inog eens zullen kijken naar een plaats en dan
met nadere voorstellen zullen komen.
Wij zullen het hierbij nu laten, niet de beloftes,
dat als straks het plan der nieuwe school definiitef
is vastgesteld, wij een beschrijving met teekeningen in
dit blad zullen afdrukken. Tot slot willen wij onzo
blijdschap' uitspreken over het gevallen besluit, de meer
derheid heeft oi. een zeer verstandig besluit genomen
Nagekomen berichten.
RINKEL.
Bericht bijblad: benoeminlg moleirmeester Lagelanjd,
behoeft verbetering: in de plaats van wijlen den
heer J. Breebaart Kz. is benoemd tot Molenmees-
ter de heer W. Fijnheer Az., daardoor vervalt be
noeming TV. Melchior, doch diens benoeming tot
voorzitter blijft.
B .4 RSINGERHORN.
Ter aanvulling van het bericht over Ide op Vrijdag
avond gehouden leden vergadering van de Boerenleen
bank, gevestigd te Barsingerhom, (voorkomende in het
nummer dezer Courant van Zaterdag j.I.) zij nog ge
meld. dat het bestuursvoorstel om den rentevoet voor
inlagen of spaargelden te stollen op 4 pet. en "dien
voor voorschotten op 5 pet., door de aanwezige leden
met eenparige stemmen werd aangenomen.
EEN JURY VAN VROUWEN.
De Londensche berichtgever van het Hdbld. schrijft
d.d.. 12 December:
„In het Crimineele Hof alhier heeft zich gistere»
een eigenaardigheid in, de Engelsche rechtspleging
voorgtdaan, die maar zelden wordt toegepast.
Daar stond terecht eenj gehuwde vrouw, die een
voorkind had gebad. Dit kilnd, een knaapje van, vier
jaar, was onlangs dioor haar geworgd en, daarom had
zij zich voor den rechter te verantwoorden wegen?
moord. De jury sprak het schuldig uit, waarop de
rechter krachtens dg Engelsche wet niet anders koi
doen dan het doodvonnis over haar uitspreken, het
welk evenwel zeker nooit voltrokken zal worden, aan
gezien de jury bij het „schuldig", gezien de buiten,
gewone omstandigheden die de vrouw tot do misdaad
gedreven hadden, met nadruk gratig va,n doodstraf
gevraagd had. De rechter zal baar dus zeker tol
die. gratie aanbevelen bij den Minister van Binnen'-
landscbe Zaken, die hier in dergelijke gevallen te bo
slissen heeft.
Maar na de uitspraak van het vonnis kwam d<
eigenaardigheid, waarop ik boven doelde.
Zooals de wet gebiedt, vroeg de Clerk of th«
Court, die igrdffiler, aan idie veroordeelde „of zij rede
nen had te vragen dat de tenuitvoerlegging va» he>
vonnis zou worden opgeschort", waarop zij antwoord
de zwanger te zijn.
De rochter gelastte toen dadelijk dat de Clerk ii
het gerechtsgebouw zou bijeen balen twaalf vrouwe:
die moeder waren en dat dije e u jury zouden vor
men om te onderzoeken of dg veroordeelde waar.
heid gesproken, had.
De deuren werden, overal gesloten,, opdat geei
der in het gebouw aanwezige vrouwen zich ns.n <j<
v inlichting der wet zou kunnen onttrekken; d<
twaalf moeders werden gevonden, in de jury-banl
geplaatst en beëedigd, en verwijderden zich toen
om, bijgestaan door een dokter, te constateeren, o:
de veroordeelde werkelijk zwanger was, Na daton
derzoek keerden zij in de bank terug; verklaarde:
dat de veroordeelde inderdaad in belangwekkend:
omstandigheden verkeerde en, daarna werd de ten
uitvoerlegging van het vonnis door den rechter ge
schorst tot na de geboorte van bet kind.
Iets dergelijks had zich in een Londensche recht
zaal niet voorgedaan sedert 187 9. In dat jaar waj
ook 'n vrouw ter dood veroordeeld, die zwangerscha)
had voorgegeven. De bevinding der vrouwen-jury wal
toen echter geweest, dat zij eern onjuistheid had ver
klaard en het; vonnis is toen aan haar voltrokken.
De vrouwen-jury „Jury of matrons" dateert reed:
van eeuwen her en is destijds vermoedelijk ingestelf
omdat in gevallen als bovengenoemd, vrouwen allee:
bevoegd geacht werden te oordeelen, vooral in tij
den toen de medische wetenschap nog niet hoog stonrl
en er dikwerf zelfs geen bevoegd geneesheer wa:
aan te wijzen. Die jury is altijd in de wetgeving be-
houden gebleven, doch natuurlijk is het thans feite
lijk alleen de bevoegde geneesheer, die de beslissin{
geeft, welke de „fore-woanan" der jury dan late:
namens de jury geeft.
In de taal der wet heet het, dat, wanneer de ven
oordeelde zwangerschap pleitte ad retardationem ex-
ecutionis, de Clerk dadelijk de eircumstanlibus, dt
twaalf moeders „.discreet womeu'" moet bijeen bren
gen en .„dat aHg deuren in het gerechtsgebouw zul
len worden gesloten, om den vrouwen die als nieuws
gierigen de zatting bijwoonden te beletten zich t(
verwijderen en zich zoo te onttrekken aan een on
aangename taak." 't Is vroeger eeuwen wel voorge
komen, dat de twaalf vrouwen niet zoo spoedig bij
een waren en zij als 't ware er voor gevangen geno
men moesten worden, doch in onze dagen, nu zooveel
vrouwen te Londen blijkbaar dagelijks niets betera
te doen weten da» rechtzittingen bijwonen, zijn IJ
moeders gemakkelijk genoeg in bet gerechtsgebouw
te vinden.
Daarna worden de jury-leden een voor een beëe
digd, de door hen gekozen „fore-woman" het aller,
eerst, en dan kunpe» zij; hun taak aanvaarden.
I n g e z-o n den,
BLOEMENDAG VOOR EEN HERSTELLIN'GSOORÏ
Geachte Redactie,
Het zou ons zeer aangenaam zijn, zoo u onder-
