wordt en trék den weg weer op naar de ambulance,
dlkwU-6 nog opgeschrikt door het woest geweld van
een neerkomende granaat. Op mijn, weg komen mij
drommen nieuwe troepen tegemoet en de mannen, hob-
bën koortelg fonkelende oogen. Woest word lk door
een paar hunner enkele matera aangegrepen met een.
kracht, dat mijn, ajmon, er pijn van deden en mij
wordt gevraagd, wie lk been. Ik haal oen paar pa
pieren te voorschijn, die ze niet lezen, maar na oen
vlunhtlgeu blik op d» talrijke Dult&ciho stempels, la
ten ze mij los zoriider vorder lete t£> zegge®.. Ik va.t
oen paar spelden en, plak twee van, de stempels-plak
katen op mijn Jas. Don, word! lk niet meer aangehou
den, ofschoon, lk nog d uiteenden,' eolidiaten voorbij! zag
gaan.
IX DEN OORLOG.
Een hoofdofficier schrijft, volgons e»etol veldpost -
brlof, die afgedrukt ls in, do Norddeutsche Allgomei-
ne Zeitung, van het Westelijk oorlogstooneel het, vol
gende aan zijn vrouw:
„Je leunt Je niet voorstelden, hoe het ln den, oor
log toeuaat. Nu ëlnddljk worden de p-aardenlljken
hegraven en dc overblijfselen van het slachtvee. DB
prachtigë wegen zijn een handboog bedekt met Blijk
en hebben' gaten, waarin wagenwielen verdwijnen.
De veldwegen hebben geen harden ondergrond meut
en alles gaat, rijdt en tuft vijftig meter ILnks en
rechts van de wogen, op de wellanden, over klaver,
bleten en stoppels. Maar daar is nog minder vaste
ondergrond.
In den oorlog staat alles op zijn kop, Alleen het
eigen voordeel, het ruwe geweld, het succes en de
moed komen ër tot uiting. Wat wordt er ln, vredes
tijd een optae' gemaakt van een dood'e, een gewonde!
BU de tegenwoordige positiegievechten liggen, dikwijls
gewonden tusschcn de beide stellingen,, In de rust-
poozen laten wij de Engelache hospitaalsoldaten, lca,lm
hun gang gaan, om hun gewonden weg te dragon
Wij hebben reeds vele gewonde officieren v«|iii ge
zondheid, en dikwijls moeten onze gewonden urpn
liggen, voor zij weggehaald wordep.. De Engelse-hen
zijn even zelfzuchtig in den oorlog als in den han
del. ZIJ willen van onze mannen zoo vele vernieti
gen als maar mogelijk is. En hoeveel w,ord(t en moet
vornletlgd worden, hetgeen, in vredestijd met die groot
ste liefde en zorgvuldigheid verpleegd' zou worden!
Kan een paard niet meer trekken,, dan volgt onmid
dellijk het4Scbot. Drie weken rust en vrede, en het
dier zou gered zijn. Heeft een auto een machine
defect, dan wordt zij opzij van den weg gereden om
den weg vrij te maken. Hoe ving zou het in do werk
plaats gerepareerd kunnen worden- Scheurt een ran
sel, weg ermee. De dooden en gewonden, hebben ra.n-
eeis genoeg. Hoeveel vee wordt er geslacht, dat niet
voor de helft gegeten, wordt. Hoeveel graan, wordt
er gebruikkt als Hgstroo. Maar de rust voor onze
dappere troepen ls de hoofdstak."
TE WAPEN!
De Times ls ongerust. De gewechtslijïn Nleuwpoort-
D lx muiden, verslindt manschappen en. de Dultehere
schijnen zich er ma,ar njiet oan te bekommeren; zij
„harken allerlei soort van, verschte troepen bij el
kaar... en schijnen naar Cola1® te Willen. al verstop
pon zij eiken stro.om en,, elk kanaal in, Vlaanderen
met hun dopdan." Hal'f September hndiden de Prui
sen, alleen volgens hun. eigen, verldieslüjsteni reeds eetn
kwart miUloen, menschep verloren ep daar moet men
die der aii|ilere Duitsche Btateh dan nog b.lj tellen-"
cn een Duitsch' solialislisch blad kreeg dezer dagen
een aanmerking tp hoorep, omdat het hadi uitgerekend
dat op het oogopblik 760.000 Duitsche soldaten, en
Officieren weg zijn.
Na aldus ln, het licht te hebben, gesteld hoe ont
zettend do verliezen dor Dultschers zijn, komt do Ti
mes waar ze wezen wil. „Ook de Britsche, Fran&che
on Belgische troep ep, kost het veel om het doorbre
ken hunner slagUnie door de Dultschers te beletten.
Die eervolle ta«k rust medo op eeip belangrijk deel
van hot Britsche leger, aan de overzijde van het Kar
paal. Onze lapdgenooten zijn ip een wpnkoplgep en
doodelljken, kamp gewikkeld... en dus aller hart Is
met hen... zij vochten daarginjds, gesteund door onze
vloot, even goed voor huls en haard alsof de oorlog
reeds op Brltschep gropd werd gevoerd. Nu, op dit
oogepbUk strijden zij om de Dultschers te beletten
ln ons land te vallen-Brttsch bloed werd nooit
voor edeler doel vergoten/'
En hier pan verblpdt he[t bladJ eep wa,nn gestelde
opwekking pan Epgolnnds zonpp om dleinst te pepim
in, hot leger en voor het vaderland te strijden,
I)K MJITSCHH KIOJGHGEVANGENEN IN EN-J
GELAND.
Uit Lo inden 28 Qcbober. De eersitö zending Duit
sche krijsgevangenen die werden gemaakt ln het
gevecht ln, Vlaanderen te lp Engeland apngelcomen.
Het zijn zopr jonge Heden.
JOFFRE.
De Tlciüfl heeft eep ïapg telegram van haar cor
respondent te Bordeaux over generaal Jotïrc. HU te
geen legeraanvoerder vap het type vap Napoleon.
Diens taktiek was bet, het zwakke punt in do linies
van den vijand uit te vinden §ii dan op dat punt de
gohee;e macht van zijp aanval te richten. Eop der
gelijke taktiek kan bij do huidige reuzoplcgers niet
meer in toepassing komen, Joffre kap geen Napoleon
zijn. Te paard ziet men hem maar zelden. Maar wel
brengt hij een groot gedeelte van den dag door lp
een auto, die hem lp razende vaart overal heen
voert.
Enkel met de groote lijpen van den veldtocht be
moeit hij zich. De onderdeelep vap de planpep worj
den door zijn generaate uitgewerkt. Hij ls een rus
tig©, kalme- man, dde vertrouwep heeft ln zich zelf,
en, aan zijp medewerkers en ondergpschiktep ver
trouwen inboezemt. .Hoewel populair, heeft hij nooit
nio&Ue gedaan om het te worden. Ep hij Ifl wars Van
al wat naar reclame zweemt. Zijn groote verdienste
voor den oorlog ls geweest, d'a,t hij< den generalen
staf heeft samengesteld. De beste hersenen van
Frankrijk heeft hij, saam gebracht, tot samenwerking
georganiseerd, en, op hup arbaid toezicht gehouden
Zoovel hij maar kop heeft hij de po;li|tiek uit, heit
leger geweend. En diiit strekt hem temeer tot ver
dienste. wijl hij zelf als republikein en vrijmet-
selaa'. pis zijn, voornaamste medewerkers map non
heeft, dip in politiek en godsdienstig opzicht zijn
tegenstanders zijn. Zijn vertrouwdste medewerkers
zijn de generaals Pau en de Castelnau, die geen van
beiden van zijn politieke richting zijn. Hij werd tot
het ambt vap opperbevelhebber benoemd op eep aap-
beveling van Pau aan den Raad van Oorlog; spoe
dig b'eek dat Joffre van de politiek in het leger
niete moest hebben. Als bewijs van zijn geestkracht
moge gelden, dat hij, niet aarzelde om vijf gene
raals uit het leger te zetten, die zich bij de ma
noeuvres niet op de hoogte vap hun taak haddon
betoond. Na zich in. '70'71 als luitenant te hebban
onderscheiden, werd hij later als genie-officier be
last met het aanleggen, vap allerlei! verded iiglu'gs-
werken. Maar men haalde hem uit dat forten,bouwen,
om ln Cockip-Chipa ep later in den So.edap troopep
aan te voeren,. Ook heeft hij een tijdlang aan de
militaire schooi to Fopt&Mbbleau ooilege gegeven lp
1'ortcnbouw.
Alles te zpmap gepometp kap Joffre* worden geken
schetst als eep eenvoudig soldaat, moderp en weten
schappelijk gevormd. HIJ is een, geleerde, zopdo.r die
fouten van een geleerde. Zljip theorie ls getemperd
door de praktijk. HIJ kept en begrijpt don soldaat
eu weet, wait hU van dezen mag verwachten.
Ip 1911 werd Joffre aap het hoofd vap het Fran
se he leger geplaatst. Bp sindsdien heeft hij ip alle
stilte gewerkt.
•\MKKIKAAN'SCHE 8 YMPATHEEcN VOOR HE1\
BRITSCHE RIJK.
OTTOWA, 28 Octofcer. 16000 man waren gevraagd
lot aanvulling van het eerstvolgend Canadecsch contip-
Senl. Tweemaal zooveel meldden zich aan. Hierdoor was
e overheid in staal do sterkste tc kiezen, zoo wordt
uit Engelsc.lifl bron gemeld.
Er werden cv' ."-as aanbiedingen ontvangen van
honderden aii.etu '--n, die verlangend waren zich te
voegen bij .fte Canadees,;., coenen.
Rjjac. kolonialen uit Te as boden aan 5000 man te
leveren,
Z, a/,<Trinn..E,?,:Cl'!Cf!e- r™ m.nloorlBfejp.wo,*,. Dr, gohourw TODd «at pr.clit!ï, maar «s
1' voor wlstog lïvFen Van tin-enter en Bot blekon er ln te tien
te nemen en 500 man mede te brengen.
Deze feiten geven slechts enkele treffende voorbeel
den van de Canadeesche en Amerikaaiischc geestdrift
voor de Engelsche zaak.
ZEPPELIN ROVEN P.1RIJ8.
Uit frankfurt am Main, 29 October. Naar de Frank
furter Zeitung bericht, heeft Aftonbladet te Goteborg
uit IParjjs venioimen, dat er Woensdag een Zeppelin bo
ven de stad is verschenen, welke 6 bommen hoeft ge
worpen, waarvan er 3 belangrijke schade hebben aange
richt. Acht personen zijn gedood en verscheiden gewond,
b'ransche vliegers hebben oen aanval, op het luchtschip
geprobeerd, doch het verdween in de wolken.
NIEUWE IHTKIJOOTEN.
Dezer dagen is al uil Kopenhagen bericht gekomen
over nieuwe Duitsche duikbooten, die voor troepen
vervoer ter zee zullen jnoeten dienen. Nu wordt vunonar
nader gemeld, dut twee duikbooten van buitengewone
groote af^neting bij Hamburg proeftochten doen. Zij
moeten viermaal grooler zijn dan de grootste duikbooten,
die tot dusver bestonden en veertig dagen (O op zee
kunnen blijven, zonder dat het noodig zou zijn de
voorraden te vernieuwen of het moederschip" op te
zoeken.
DE EMDEN.
Uit LEIPZIG, 30 October. De Leipziger Nueste Nach-
richten publiceert liet volgende telegram uit Kopeului-
gen:
Volgens ibfficieele berichten te St. Petersburg uit
Tokio ontvangen, is de Russische kruiser Scheinlschug
en een Franschc torpedojager op de reede van Poeloc
Pinang dopr torpedos van don kruiser Emden tot zin
ken gebracht. De kruiser had een vierden valscheii
schoorsteen opgezet oin, niet te worden herkend en
was aldus onopgemerkt genaderd.
DUITSCH L A XI) EN FRANKRIJK.
Uit LONDEN, 30 October. Woensdag seinde .men
uit Parijs aan do Daily ChrotiicLe
Aan zekere invloedrijke l-'ranschcn, die geacht werden
als, tusschenpersoion to kunnen optreden, is kenbaar
gemaakt, dat de Duitsche regeenng den tegenstand1,
dien de Fransche legers hebben geboden, waardeert en
Frankrjjk nooit in dezen .ooidog als haar voornaamslen
vijand had beschouwd. Duitsdiland is bereid, heette
het verder, ^et de Republiek Frankrijk vrede te sluiten
op voorwaarden, die niet alleen eervol zijn, .maar edel
moedig; ,o.a. zou Motz eti de naburige streek Van
Lotharingen aan Frankrijk wonden afgestaan en mis
schien ook ten minste sen deel van den E'.zns.
Toen er werd'gevraagden onze bondgeno «ten, voor
al België r werden de onderhandelaars minder stellig.
Ze haaldefn de schouders op. maar ^aven als hun mee
ning te kennen, dat Duitschland althans een enclave
aa'n de Schelde zou moeten hebben, met andere woor
dtin (van de Daily Chroniclo t*) Antwerpen en N.oord-
België. De ahderc' mogendheden konden voor zich zelf
zlorgen, maar Frankrijk ha$ hier de gelegenheid voor
een schikking, die het zich niet beter kon wousobcin,,
zelfs indien het mot zijn vrienden, tegen een vrees el ij
ken prijs, den oorlog zou winnen.
Natuurlijk liepen de onderiiandelingen .op niets uit,
jogt de ,man van de Daily Chronicle, want Frank
rijk kan er geen oogen blik aan donken zijn bond-
genooten en België te laten schieten; hèt eeltige
doel was, meent. Itiji, om tussclien de bondgenooien
tweedracht te zaaien of altlians in het gentowl van
de Franschen, en in Apterika zich als vredelievend
voor te doe!n.
EEN SOLDATENBRIEF.
Het „Journal dn Jura" publiceert een brief van een
Frahsch infanterist, waarin o.m. melding wordt ge
maakt vait een scliilterend staaltje van samenwerking
tusschen infanterie en artillerie, van de in dc moderne
■militaire literatuur zoo voortdurend besproken en aan
bevolen „liais.on des armes".
Wij hebben een zwaar karweitje gehad bij H..„ sclirijfl
dc Fransclio soldaat. Onze officieren liadden ons uit
gelei, dat het ..volstrekt noodzakelijk was voar ons
de vijandelijke stelling tc nemen, teneinde den vijand te
beletten meer noordelijk de rivier over te steken, De
aanval geschiedde door de geheele divisie, gesteund
door een sterke arlilleriemacht. Het was eenvoudig een
bel. Mijn bataljon luid tot aanvalsrichting een Klein
kerkte op oen hoogte. Onder dekking van den .mist
konden wij; vrij dicht naderen, sprongsgewijze door
een moeras vooruilgaanide, zoodat w,ij ovórdekt wer
den met een laag slijk en modder. Wij ontvingen vuur
op het oo:f'e(nblik, dat wij! bij ijzerdraadverspor ringen
kwamen .Ik verzeker je, dat dit het eerste oogenblllc
oen eigenaardige gewaarwording is, ,maar onze kapitein,
voor w:ien WÜjiraoior oen vuur zouden gaan, zoide: „Denk
er aan. nu «jno-et Iedereen zorgen, dut hijl zieli na bet
een soort van binden der Kamer aan, de plaorym-De
Oiaaff, wat mr. Pleyt© met alle kracht betwistte,
"t Baatte den mJcister niet. 't Ging Rechts tegen,
Links, met uitzondering (natuurlijk) van den voor
zitter. D.w.z.: Rechat steunde hier den vrljz.-demo-
crattechen heer Pleyte, lid' van het extra-pariemen;talr
kabinet. En zijn Llnksche vrienden violen hem ge
lijk gezegd af!... Gaf hier Inderdaad de angst van
zich aan de denkbeelden/De Graaff te Minden, den.
dböralag? 't Is nauweHjlca te gelooven,. Wat dan
wel? Hierover valt heel wat te bespiegelen.
De uitslag van eene tweede hoofdelijke stemminig,
die heden, werd gehouden, ko.ni Ieder voorzien,. Dr.
Stheurer waagde Inderdaad, per amendemont, eenie
noglng om toch nog te Bandoeng geen H. B. School
te krijgen. Deed zelfs uitkomen, dat hij na de
Rechts tegen Unies Indertijd aangenomen „Bandoeng
motie" het brer.g'-n van deeeai post op de Indische
Ilogrooting-1915. in tijd van, wereldcrisis en Godsvre
de, een zondigen acht tegen het parool om ln de
.neutrale zftne" te blijven. Zoodoende zul de heer
Scheurer brengt men toch de .„pollettek" in, het
debat. Maar minister Pleyte kwam daar met n'te
vuur tegen op en teekende met een, paai- zinnen, de
dringende r.ood;akelljkhel'd dezer school. De Kamer,
toch beseffend welk lot het am udement wachtte,
riep: „Stemmen! Stemmen!..." En het amendement
werd met 4025 ter aarde besteld.
Sommiger treenlng dat we zelfs heden, Donderdag,
door de Begrootittg zouden komen,, te niet bewaar
heid. Wan,t er waren allerlei heeren, die velerlei op
merkingen maakten. Zoo had de heer Foc-k het over
de noodzakelijkheid der reorganisatie van. de rechts
wezen in Indië. De heeir De Murnlt dille blijkbaar
het .record" wil ste;an. van, radpraterljzooda,t hiji nu
re.eds zijn college, Diiys overtreft; bepleitte hervor
ming van d"> Indllsche poilitdie, die moot leoren begrij
pen, dat zij aan, het B. B. ondergeschikt lis. Bij Onr-
derwijs kwam de Haiagsche heer Ter Laan op tegen
het, zelfs in dezen, tijd, bezuinigen. op> Onderwijis-ulit-
i,-aven; wees op de n.oodzakeltjklieid om de adviezen
van het Indilsuh Oudoi'wljzers-Genootschap veeil meer
te hooran, dan tot dusver 't geval te. Hij gaf «OiS
meerdere wenken en opmerkingen,. En hij, K. ter
Laan, zoowel als dé anderen beseften natuurlijk, flat
minister Pleyte zeker thans niets anders kon doen
dan overweging beloven of zeggen, dat hij de gege
ven „hints" onder de aandacht der Indische Regee
ring zal brengen. Waarom men ondier de gegeven, om
standigheden niet heeft kunnen, goedvinden al deze
nuttige, kostelijk-verstandlge tot een andere gelegen
heid te bewaren; 't ls niet makkelijk te begrijpeiu
Vermoedelijk zullen wiJi morgen-Vrij dag-namiddag
wel door de Begrootte# komen. Wat t,och nog, ook
in tijd van wereldoorlog, mooi is voor ons nu-een-
maal breedsprakig aangelegde Parlement.
Mr. ANTONIO.
Wat ook Jn vraeseUJfeon nrtete-tijd veran
dert: do „wiido" uit Ommen blijft dezelfde!...
Mr. ANTONIO.
Binnenlandsch Nieuws.
gevecht niet behoeft to scha,men. Ik reken op jullie
als de compagnie wijkt, sehicl lk me door het hoofd".
W.iji bevonden ons Intusschon iin een gevaarlijken toe
stand rechts en links vielen onze mannen. Op dat
oogenblik kwa,in de veldartillerie ons le hulp. Zoodra
w.ij de eerste kanonschoten hoorden, sprongen, wij op
zonder ons verder lo storen aan de kogels. Die artillerie
is een geducht wapen. In minder dan drie minuien
was de geheele stelling schoon geveegd. Wij liepen s'orm.
maar het werk was al afg vlaan. Ongeveer twintig over
gebleven Beieren gaven zich over.
Opmerkelijk is ae houding van de gesneuvelden, ge
dood door het artillerievuur. Oogenschijnlijk zijn dc
mees ten niet gewond. Zijl blijven in de houding, waar
in z»j getroffen werden, jnct uitpuilende oogen en bloed
tusscnen de lippen.
I)E GAPINGEN' DER CENSUUR.
Over de zonderlinge witte gapingen, welke men in
buitenlandsche bladen dagelijks kan waarnemen, doel
een aardige journul is lick c uneedote de ronde.
Het zon de directeur van dc „Figaro", do bekende
Villemcssanl, geweest zijn, die op zekéren dag een halve
kolom, zonder tekst in zijn blad liet verschijnen. Hij
plaatste er de mcdcdoellng boven, dal de inhoud van
liet weggelaten- gedeelte Zóó weinig over de schreef kon,
dat de directie gemeend had1, liet entrefilet met een laag
chemische, ondoorzicliljrarc stof te moeten overslrij
le en, vóór het afdrukken van het blad; indien er ech
ter nieuwsgierigen mochten zijn, die toch Van den
inhoud van het weggelaten bericht wens eb ten kennis te
maken, dan had men slechts met een gloeiend strijk
ijzer over het onleesbare gedeelte te strijken, en de let
ters zouden weer te voorschijn komen.
Men kan begrijpen wat volgde! Er waren er duizenden,
idie uit onbedwingbare belangstelling hun„strijkijzers
gingen warmen, om daarmee over de krant'te wrijven.
Maar de krant kon daar volstrekt niet tegen, en groote
gaten brandden in het papier. De nieuwsgierigen lie
ten er zieh niet door afschrikken; ze kochten aan de
kiosk een nieuw nummer van de „Figaro". Sommigen
herhaalden hun strijk-proevcn tot drie en vier maal toe.
Dien avond constateerde de administratie van het
boulevard-blad, dat men door de extra groote oplaag
geh6el heen, was.
Den, volgen,den dag erkende toen, de directeur van
het blad, dat er ln heit, geheel geen artikel gestaan,
had op de door hem opengelaten plaats, en dat het
hem er slechts om wa,s te dioen geweest,, een proef
te nemen, hoever d© nieuwsgierigheid van zijn lezers
wel ging. Hdblid.
Tweede Kamer.
Den Haag. 29 October.
Minister Pleyte heeft heden een échecje geleden,
dat voor Z Exc. hierom minder prettig moet heeten,
daar 't hem in de eerste plaats door zijn naaste po
litieke vrienden werd toegebracht. Men herinnert,
zich de opdracht, indertijd' aan den Regeeringacom-
mlssarls De Graaff verstrekt, om plannen, te ontwer
pen voor beetuurs-<reorganteatie in Ned. Indië. Fedlto-
UJk is hierin hebben de heeren Van Deventer en.
Boa gelijk deze opdracht in, 1912 geëindigd, ter
wijl de Kamer natuurlijk volkomen vrij bleef in, luuir
ventuëel oordeel over die onwterpeu. Nu had minim
ier Pleyte echter een post van f 31.200 op do Be
grooting gebracht, moetende dienen om het kantoor
van den heer De Graaff nog te doeö, voortbestaan
o.a. wijl de Ovoffgange-bepaltegeu njog, moeten worden
Den Hang- 30 Ootoher.
Het te bereikt. De Indische begronfctajg, in haai" ge
heel, ls heden,, "Vrijdag goedgekeurd. Zlouder hoofde
lijke stemming.
In een© zitting, welke du u/de van half twaalf tot
half vijf ure. En waarin ven ondier de aach, ge
strooid door de „tijdsomstandigheden", telkens
de vlam van pol it'eker ij-passie dreigde op te stjjigem
Es ist erre-eht!...
En dus, zou et eigenlijk, maar bitter weinig aan
leiding zijn om te den breede na te pleiten...
Toch zijn er nog enkele punten, waarover iets moet
gezegd.
Men weet, er zal een proef worden genomen
met de opleiding van Indische jongelieden, die zieh
voor onderwijzer in Indië willen bekwamen, -itn
1'utrla. Aan de zes Rijkskweekscholen bestaat daar
toe gelegenheid. Maar ook aan tal van andere in
richtingen- Minister Pleyte verwees voor de volledige
(c.c. Yijftig instellingen tellende) lijst naar Pytter-
sen's „Almanak voor Iedereen,". Nu waren er Recht-
sche mens chen, dde vreesden. Die minister liadi gezeteld,:
waar bijzondere scholen zulke jongelieden opleiden
voor het Indisch onderwijzerschap, daar wil het Rijk
zeer z^ker ook wel meewerken, mits onder zekere
..waarborgen"... Dat laatste woord' had de heeren
dermate verontrust, dat de heer De Visser zelfs een
motie indiende, waarvan de Btrelvaing dieze. was,
de Kamer te doen zeggen, dat zij voor de Indische
jongens, aan bijzondere schoten, voor Indisch onder
wijzer opgeteld, goon, ziertje mllndlefr Rijikiahelnngsit',el
ite# wehöckitö te doen be&t(e(d€tu| dan «W do Rljks-Jon-
gelul.
Minister Pleyte verklaarde, dat deze motie zijn hart
atol. Hij te 't immers loerend en treffend eens met
den heer De Viseer. Do heer Ketelaar vond 't ook
maar 't beai, dat de Kamer deze motie zonder hoof
delijke stemming aanuftm En het begon bijzonder
vuel te gelijken op het opontrappen van een „porte
óuverte", een heelemaal openstaande deur.
De motie-De Visser góng erdoor nis een vflijm-
scbetr mes door -chte „noodkoek". 't "Was een
zonderlinge vertoonüng.
We hebben nog meer vreemde dingen gehad. Eoa
amendement Scheurer willdei t 32.660 „uitötejten"
voor een Jaar op don post voor Vollcsbllbliotheken.,
wijl de Commissie voor d!e Volkslectuur niet slechts
z.i. christelijke zaken, weert, maar zoo-schandelijke
lectuur toelaat, dat dr. Scheurer zlich er. voor hleek
te .schamen, iets uit depo schrlkkelij,k,heden in de Ham
delingen te doen opnemen. Een, en ander schakelde
ziel) ve.st aan beschouwingen van- den heer Coolsma,
oud-zendeliing, tn do Vragen dies Tijda, waarin o,ver
die Comml-sie voor Volkslectuur een boekje wordt
opengedaan--- Het slot van do historie is ge weert, dat
de heer Scheurer zijn, amendement heeft ingetrokken,
nadat minister Pteyte, die de Comaniissie ln be
scherming nam, - "bewezen had, diat de za&k n,iet
zoo ijseiijk is, en dat hij scherp toezicht indiein
noodig, zal aanJbevelen.
Ook het aimendiemeinf-De Mura.lt en De Jong over
de onverkwikkelijke havenkwertif! te Makaoser is iiir
getrokkeru Hier kregen wij' van den afgevaardigde
voor Oostburg een. dlusdanigen heftige,n iilfval tegen
oud-m:nisber Kraus, dat de president hem tot, dn or
de moest roepen, en de heeren, De Meester en Fock
protesteerden tegen het doen van aanvallen, gericht
op menschen. die zich zijnde afwezig niet
kunnen verdedigen. Ek zwijg over dit gansche, bijzon
der onverkwikkelijke geval. Men weet. 't betreft
het geval de/ „bijzondere vergoedingen, aan aanne
mers van havenwerken boven, de gecontracteerde som
men, in verband met het tegenvallen van de kosten,
van do uitvoering dar worken"- De havenwerken te
Makasser. De commissLe-Lajnhrechtsen van Ritthem
c.s. De hoer De Muralt pukte dermate ul|t tegen oud-
minister Kra,us, gpdreyen door kiassian, met zijn,
collega Perelaar, dat voorzitter Borgeslus hem tot
de orde moest roepen. Ook hier staan wij voor
„praatjes", zooa,te de heer Fock het noemidn,
on wij hebben gegeven® noodig. Waaraan w,ij. hou
vast moeten hebben, om; te kunnen beoordee.le'n, op
wie hier het „odium" moet rusten. Op dat 6Landpunt
hoeft minister Pleyte zich geeteld, en tanslattte bleek
ook do heer De Mura.lt te gevoelen, eoro zij hem,
den zeer-heetgebokordel dat het, daarheen moest.
De heër Homan v. d. Helde, oudHdlrecteur O. W. in
Indië, schijnt ook al zoo'n „vaatje buskruit" te We
zen.. Wachten wij af, wat de deugdelijk betrouwbare
gegevens in zullen, verschaffen aan materiaal om
een oordeel te vellen, diat op iiets anders don on-dlts
berust.
Ik zelde reeds, de Indische Begrootlng-191o le
gereed. Wij hobben nog van don minister vernomen,
dat met de twee ondoi-/eoboot'?n K II en K III de
moest© spoed vnu verdore afwerking wordt betracht.
Z.Exc. verklaarde dit o.a, in antwoord aan den heer
Bichon, wiens onveranderlijke gewoonte nu eenmaal
is, op een „Jaatsten dag" te redevoeren, na sinds
woketDi of maanden, to hebben gezwegen.
JJREKZAND.
Dondordogavond hield in ide zaal van den heer G.
Borst, de heer L. B'. vf. dj, Slikke oen lezing voor
«o Vereeniging van Oudleorlingen, yan den 'I'uiiiibouw-
cursus en. voor verdere belangstellenden. Zeker mede
tengevolge van hel slechte weer, was de opkomst niet
zoo groot als men die had mogen verwachten, De voor
zitter der vereeniging, de heer S. Spigt, opende de ver
gadering, heette allen welkom en gaf het woord aan
den heer v. d. Slikke. Deze had tot onderwerp gekozen
Het gebruik van kunstmest bij land- en tuinbouw en
bloembollenteelt.
Van de gelegenheid tot vragen werd een ruim gebruik
gemaakt, bij welker beantwoording weder verschillende
zaken ter sprake kwamen.
Een gevolg van do lezing was, dat een drietal heeren
zich bereid verklaarden tot het nemen van vergelij
kende proeven betreffende de bemestingswaarde van
super en slakkenmeel.
Uit naam der aanwezigen dankte de heer Spigt den
spreker voor den aangenamen, leerrijken avond.
-— WIKRTNGKR WAARD.
Donderdagmorgen kwam de heer C. Blaauboer uit
Anna Paulowna met paard en tilbury bij den overweg
aan de Driemolens in botsing met een machine, die
iederen morgen vanaf Schagen naar Van Ewjijcksluis gaat
om de tram vandaar af te halen. Het gevolg was dat
het geheele zaakje om kantelde, waardoor de kar nogal
erg gehavend werd. Koetsier en paard kwamen, be
houdens een enkele wond, met don schrik' vr,ij', wat
wel een wonder mag heeten.
Naar men beweert, had de machinist niet geheld, het
geen vooral b;ij dien, overweg zeer noodig is. De heer B.
neeft gezegd een klacht te zullen indienen.
BCHOORTiDAM.
In tegenwoordigheid vani het polderbestuur van
Koegras werd heden proef gemalea met den nieuw
gebouwden motor-modlderxaolein, voor den polder Koe-
gras. Genoemde moten ls gebouwd aan da scheeps
werf van Gebroeders Vlam alhier. Volgens lnformac
tiën heeft hij flink voldaan,
ZIJ P E.
Naar wij uit goede bron vernemen Js do heer W.
de Leenw Jz., gemeente-opzichter alhier, voornemens
als zoodanig onslag aan te vragen, zulks naar aan
leiding van het besluit, van den Raad ter bepaling
der belooning voer het uitvoeren van buitengewone
gemeonte-wetken,
VALSCHE ZILVERBONS.
Er zijn valsche zilverbonp ln.' omloop. Een onzer
abounés, schrijft het HdblcL, wan zoo welwillend', in,
het belang van het publiek, o>nze aandacht te vesti
gen op zulk een nagemaakte f 2.50-bon, welke men
op het eerste gezicht niet dadelijk als vatech her
kent. Vergelijkt men haai" echter met een) e,chte(, dnju
ziet men spoëdl'g da,t die handiteekenJnig met tokt er
op geschreven, is. Den naapi Beirtling heeft de nama
ker blijkbaar niet gojed! kunnen lezen- Voorts SB
de, ondor aan do zllverbon gedrukte strafbepaltoig; mest
grooter letter gedrukt eb, ne©mt »e dWe regel® in,
terwijl op een echte bon slechts 2% regel daarvoor
noodig is. Het serie-nummer van die vateche bone moe
345 zijn. Men zij dus op zijn hoede.
SCHOORL.
Op de najaarskoemarkt, deze week ateior gehou
den, werd slechts 100 stuks vee aangevoerd. De prij
zen waren laag; het aantal koopers was gering.
NOORDSCHARWOUDH.
De heer W. Dorsman zal den 16en November an.
den dga herdenken, waarop hij voor 40 Jaar als
hoofd der openbare school te Noordbcharwoude ln
dienst trad.
IA.NGEDIJK.
Tot leeraar aan den Cursus in Boekhouden, te
geven door de Langedljker Wto:keller&-Vereen,Lgfin'g
is benoemd de heer K. Keeman. leeraar boekhouden
te Noordsiharwoudë.
WJEIUNGERWAARD.
Vergadering Holl. Mij. van Landbouw, afd. Wiermgcrr-
waai-d, op Donderdag 29 October. Aanwezig 15 leden.
De voorzitter do heer H. Koster zegt bij' de opening,
tot zjjn genoegen te zien, dat ondanks het slechte weer
meer lemen z^xi opgekomen dan gowoonlijk eta hoopt
dit te mogen toeschrijven aan meerdere belangstellingj
voor onze vereeniging. De voorgelezen notulen, door
den secretaris, don hoer D. Sleutel, worden goedgekeurd.
Wordt medegedeeld, idat voor coöperatieven aan
koop graanzakken van niemand eoh aanvraag is inge
komen, dat men inzake het verzoek van Arana Paulowna
onx bruto voor netto te verkoopen niet tot overeenstem
ming is kunnen komen.
Is ingekomen een schrijven van 't Comité dei* tentoon
stelling Schagen, met bericht dat zij de toegestane sub
sidie in verband met de vele onkcslen gaarne zouden
behouden .Wordt besloten deze bijdrage aan 't Comité
te bljjven verleenen.
Hierna worden ecnigc circulaires voorgelezen naar
aanleiding om; via een bemiddelingsbureau coöperatief
veevoeder aan te koopen. Zal bij punt 4 der agenda
worden behandeld.
Tot afgevaardigde en plaatsvervanger worden gekozen
respcctieveLijk dc heeren H. Koster Kz. en D. Sleu
tel Dz, Bij de behandeling van den beschrijvingsbrief
wordt besloten afgevaardigde geheel vrij mandaat te ge
ven, uitgezonderd voor de verkiezing hoofdbestuurslid
in plaats van den heer K. Breebaarl Jz. Op voorstel van
den heer A. D. Waiboer zal worden gestemd wie voor
deze functie door onze afdeeling zal worden gesteund.
De heer G. Kruseman te Houtrijk on Polanen verkreeg 8,
de hoer H, J. Avis te Midwoud 5 stemmen en 2 blanco,
zoodat eerstgenoemde zal worden gesteund.
Het laatste punt der agendaBespreking Coop. Aan
koop van veevoeder, gaf aanleiding tot eenige discussie.
Voorzitter deelt mede dat 't bemMdelingsbureau te Den
Haag zooveel mogeljjk in den veovoedernood zal voor
zien, niet alleen.aan de leden van Holl. Noorderkwar
tier, den Boerenbond of van den Landbouw, doch aan
alle boeren. Niet-leden kunnen dan door tusselienkonist
van een dezer vereenigingen bestellen. Het bestuur
bljjft echter aansprakelijk yoor de dubbeltjes en de
betaling is contant. Deze laatste bepaling is mis
schien wel een struikelblok. Toch vindt voorzitter dit
punt belangrijk genoeg hierover te beraadslagen, vooral
wanneer men nagaat dal voor eenige dagen geleden
door de Regeering is aangekocht mais ft f 195, terwijl
deze week voor gezonde mixed. Javamaïs f 242 werd be
taald. De heer A. Visser zegt, dat het gebleken is dat
ook hier behoefte is aan maïs en z.i. 't op den weg
der afdeeling ligt, gezamenlijk een hoeveelheid maïs aan
te koopen en wil dan tevens, om 't bestuur te dekken,
zich onderling verbinden voor de gelden. Ten slotte
wordt besloten circulaires te laten drukken, voorzien
van een geperforeerde strook, waarop is te vermelden
hoeveel veevoeder men wil hebben, om dan gezamen
lijk aan te koopen. Ondeir veevoeder wordt hier vdrstaan
maïs, gerst en Amerikaansche lijnkoek. Deze circulaires
zullen niet alleen aan de leden der afdeeling, doch aan
allen die ei* voor in aanmerking komen, worden toe
gezonden. Na 't inkomen der bestellingen zal er nog
een. vergadering worden belegd, Hierna sluiting.
Predikbeurten.
ZONDAG 1 NOVEMBER.
NEDEKLANDSCH HERVORMDE GEMEENTE te:
Wierlngerwaard, v.m. 9.30 uur, Dis. Van Ltrascho-
ten. Herdenking Hervorming.
'Oudkarspel, v.m. 9.30 uur, Ds. De Leeuw. Onder
werp: Eenzijdig oordeeL
DOOPSGEZINDE GEMEENTE te:
Nieuwe Niedorp. Geen dienst.
WOENSDAG 4 NOVEMBER.
NEDERLANDSCH HERVORMDE GEMEENTE to:
Oudkarspel, 's av. 7 uur, Ds. De Leeuw. Hervor
mingsrede. Onderwerp: Oud© Kerk en Nieuwe Tijd.
