DINSDAG 8 DECEMBER 1914.
57ste Jaargang. No. 5502.
UitgeversTRAPMAN Co.
Hoe de slag aan de Marne gewonnen werd
Binnenlandsch Nieuws.
SCHAGER
Akeieen Niens-
COURANT.
Aiiertntie- LnUnvHil
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor-
den ADVERTENTIES in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN D 5. - lnf. Teleph. No. 50.
Prijs per jaar f 3.Per post f 3.6U. Losse nummers 5 cent
ADVERÏENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct
Groote lotters worden naar plaatsruimte berekend.
Een stafofficier heeft te' Huiiroh, op het slagveld
v;an. de Marne, aan een medewerker van die Temp® e©n
resumé gagerven over het verloop van> die,© slag van
4 'to,t 10 September, dat een ndouw© schakel vormt
in het relaas van dien, beslisser'den, strijd, waarvan
druppelsgewijze bijzonderheden bekienjd warden, wellke
In staat, stellen zich een donklbeolldi te vormen van
hetge,en in dia dagen geschied! ie en waarvan men tot
nog toe slechts het resultaat ken;d-e.
Deze uiteenzetting betreft den strijd in het gebied
tussch«n Esternay (ten Westen van Sézanneen Vi-
try-le-Francoiis aan die Ma,raa, tan zuildein van Chft-
lons.
Na den veldslag van Sambre-et-Meuse i|n de llaatate
dagen van Augustus, rukte een ove-nweldifeende massa
Duitsche troepen in geforceerde marechien (40 KM.
por dag) in de richting Parijs.
Pgeen,over die bediretLgjnig besloot generaal Joffre,
niettegenstaande p-art iëele Fra,neche successen, heft
geheel een achterwaarteche- beweging te laten, maken,
welke een der schitterendste operaties uit teohnfech
en tactisch oogpunt vormt.
Vrijdag 4 September bezette het front van de leg
gers der bo-ndgenooten een lijn hvan: Verdun, llangs
het zuidelijk deel van het Argonnepiwoiud,, Vltrydo-
ï'rancois, Moradn-lerPetit, ten oosten van dé moeras
sen van St. Goud, over Esternay en Oourchamp, Pa
rijs. De Engelschen, dte ons bij deze ziuidw-aartsche
beweging een dag vö,or waren, hadden Coulommiers
en Crécy bereikt.
Toen onze legere zich in deze lijn bevonden, za?
men plotseling de Duiitschera Parijs loslaten; en in
zuidoostelijke richting trekken, blijkbaar met de be
doeling eerst af te rekenen met het Fransche Velö-
leger, dat dan toch tenjslotte nog intact was, om
daarna, aandacht aan Parijs te wijden.
Nimmer had zich voor ons gunstige!" gelegenheid
kunnen opdoen
In overleg met generaal Gallfenl en de Bngelscha
aanvoerders, maakte Joffre d'an ook onmiddellijk ge
bruik ervan; hij, zond' den vijfden, September «gap, alle
legers een algemeen bevel om maatregelen te treffen
voor een offensieve beweging over het geheele front
In den morgen, van 6 September vollgde daarop de
bekende legerorder: ,,De nchterwaartsche herweging
i« geëindigd1; thans voorwaarts; wie nipt meer voor
waarts kan, houdt zijh stelling vast en sneuvelt daar
in zoo noodlg; onder geemi voorwendlsel mag worden
teruggetrokken.
Van af dat ©ogenblik maakte© zes legers front naar
den, vijand en gingen, tot den aanval over. De Fran
sche gevechtsllnie, vormde, e|etn hoek,, waarvan de zijde
gevormd werd door hot front Verdun,Mor-atn-Le-Betlt
en. de basis door da lijn MoraSnFèra C:ra,mponaisQ
Esternay-Dagny. Aan den, linkervleugel sloot recht
hoekig daarop aan het leger van generaal Manpoury
in de lijn MeauxDammertiin,.
Da overwinning aan de Marine is een gevolg van
deze twee factoren: de uitnemende kracht van het
Fransche offensief en de fout (psychologische misre
kening) va,n den Duitsicban Staf om te veronderstel
len, dat het Parijsche leger zijn camp rétranché piet
zou los'aten.
Dientengevolge kwam die vijand; ertoe Parijs té Ver
onachtzamen en zich naar het zuidoosten te wenden
tegen da langs de Marne geëchel©npe©rde Fransche
legergroepen-
In den morgen van den 5en< bemerkten, dte Duit-
schers druk op hun reohtarachterh-oed©, slechte ge
vormd door het IVe reservekoirps, waardoor zij ge
noodzaakt werden ijn. allerijl twee legerkorpsen tot
ondersteuning terug te zenden, naar den noordelijken
oever van de Marne. Hoe generaal Mannoury ze»
daven lang aan de Ourcq den, vijand vasthield weet
men uit de uiteenzetting van dat gedeelte, van den,
slag.
We keeren dus terug haar het cen|tirum aan de
Marne.
Aan den linkervleugel van dat centrum had het
leger van generaal Frnnchet dfBspérey (in verblin
ding mot het Engeleche leger) dn den mor,gen van, 6
September den vijand aangevallen, dia daar ter plaatse
verzwakt was ten gevolg®' van de n«,ajr de Ourcq; ge
zonden versterkingen, en, dwong hem in, den avond
van 7 September tot wijken,. Dienselfden zesden Sep
tember had generaal Foch (in, een, froint. lioopende ten,
zuiden van de moerassen van, St. G-ouid, langs Mo,ra|i|nr
le-Petlt, over Lcuharée en, Normée) d8n vijand krach
tig aangetast- Gedurende drie dagen hield Foch vast.
Toen moest hij, wegens tegenaanvallen van overmach
tige strijdkrachten op Zijn rechtervleugel, teruggaan
in de lijn Galon, Gourganeoo. Conpiantre, AU©maJrvt.
Den 9den, ging hij opnieuw tot het offensief over,
waarbij zijn, linkervleugel Fène Champenaise vermees
terde, zoo\dat generaal Foch aldaar im dein avonjd vnp,
10 September zijn hoofdkwartier kon vestigen,; dtes
morgens waren, de Duitscho|rs| eruitt, gc-trokkcrc
Hiermede was over dit geheele gedeelte van het
front de beslissing geVajlen,
Meer naar het Oosten, naar Vitry-le-Franqois, streed
het vierde leger onder genera,»! da Lapgrte de Cury.
Deze strijdkrachten hadden alreeds aan die Ma,a© Be
streden en met succes. Het bevel tot den terug
tocht, door generaal Joffre gegeven, was door dit
leger met teleurstelling, ja zelfs eenigSEiins mot on
tevredenheid begroet- Generaal de Langle, dae den
Duitsehers den 27en Augustus belet hiad de Miaap te
overschrijden, had «yy\ het hoofdkwartier verzocht
niet te hoeven terug te trekken. ,,Ik heb er niets
tegen, dat ge nog een dag aan 'de Mag® lbdjiflt om
ons succes te bekrachtigen, antwoordde hem generaal
Joffre, maar den 29sten moet ge beslist da aohteir-
waartsche beweging aanvaard hebben
Den vijfden Sept- dius nam generaal de Dangle
zijn stelling in fan zuiden van Vitry-Le-Franeoie. Zijn
leger had op 40 dagen terugtrekken,, tien vojie da
gen gestreden.
Het was dus een uiterst gewaagde operatie om on
der die omstandigheden weder tot het offensief over
te gaan. Niettemin ©elukke het en gedurende vijf da
gen en nachten leverden d«fc© troepen slag. in zeker
wel twintig partiëele gevechten rondom dorpen, waajr
van thans niets meer ovnr is.
Generaal de Langle beschikte over vier legerkorp
sen tegenover vijf en ee(n halve Duiltsche legerkorps.
Jofre zond hem 'ter versterking van zün linkervleugel
het 21e legerkorps, onttrokken aan, de strijdmacht
ln de Vogezen, en per tredta) aangevoerd. De Laogie nan
zelfs nog twee" divisies weg van zijn rechtervleugel
om hier met alle kracht te kunnen doorzetten, met
het gevolg, dat de Duitsehers den zesden, dag weken,
en, den terugtocht aannamen. Te Huigen, in he,t cen
trum, hadden ze® bataljons van het 12e legerkorps
onder generaal Rogues, den hevigsteTi drulk van dten,
vijand te doorstaan,; dietze troepen hadden daarbij zoo
ontzettend geleden, dat zij; uit de gevechtsfinte moee
ten worden genomen.
Op het n0ven,oper atietoppeel aan dien uitersten rech
tervleugel van het Fransche leger hiad! generaal Sar-
rail met zijn leger, twee legerkorpsen, qënige rese|rvet-
di,visies en de mobiele verdediiigingstroepen uit Ver
dun,, zoolang mogejijk dten krooinp-rlmsi vastgehouden,
zoo dat deze niet kon inglrijpien op het haofdop-eraftio
tooneel aan de Marne.
Ten gevolge va,n deze algemeens samenwerking en
krachtsinisp ann ing werd Parijs bevrijd en het Duit
sche offensief gebrok'ttn.
WJ KRINGEN.
Opzie vroegerei piaat8|ge|n|0|0tei mej'. V. H. G. J. va,n
der Speek Ohreen,. slaagde te Utrecht voor het examen
van apothekers-assistemté-
wieringen.
Voor rekening van 18 lieden ('t Westdeel) otaizer
onderafdeeling der V.P.N.. werden Jl. Vrijdag op de
Amsterdamsche eiereD veiling- geveild) 456 kipeiqrein
welks prijzen zeer goed' waren, en variëerdan van
f 10.70 tot en met f 13 peg 100 stuks.
Aan schoon geld zaj per kliio aan de laden wor
den uitbetaald f 1.73. Dat is voor eieren van. 15 In
een kilo 11% cent per stuk, 16 in een kilo 10.89
cent per stuk, 17 in een, kiilo 10.20 cent per stuik,
tl8 ln een kilo 9.68 cent per stuk,, 19 ip een kilo
B.18 cent pre stuk, terwijl voor kleine eieren van
ongeveer 20 en 21 in een kilo nog wordt uitbetaald
van 8.40 cent tot en, met 8.65 cent pen stuk.
Aan de veiling is dringende vraag naar groots
en k'ieln,e eieren tegen roer hoog© prijzen-
wieringen.
Zaterdagmorgen sloeg dloor een hevige windvlaag
het aak schip WR 68 nabij, die Quarantaine te Warin
gen onderste boven. Door direct toegeschoten hulp
van een aan de Quarantaine, liggend' marinevaartuiig,
konden de opvarenden D. D. en J. K., die inimd|dld©l»
op den boidem van he,t schilp, gieklauterdl waren, doch
daar door de telkens over loopend e zeeën, zieer hache
lijk zaten,, gelukkig worden gered. Ben dloor een, in
de nabijheid zijnden, vdisecbeirs toegeworpen tauw wiist
D. D. nog te 'grijpen, doch waar deze verward zat ln
het duigage van 't schip, wfas "t niet mogelijk hem
er op dte wijze af t® halen- Het schiip is aan den
grond gedreven, en het wap die kanonneerboot en ook.
de postboot Zaterdagavond, no,g niet gelukt, dlit vlot
ta sleep en. De schade is voor de betrokkenen aan
zienlijk, gevreesd wordt, dat schip- en tuig ernstig
gehavend zijn, terwijl ook veel inventaris is wegge-
spoel(J.
WIERINGEN.
Ingevolge een in een, vorig© raadsvergadering ge
nomen besluit zullen dei gemeente-eligenidommen op 18
December as. publiek worden, verhuurd voor den tijd
va,n een Jaar.
WIE1UNGEN.
Vrijdagavond had in, het Doopsgezind© kerkgebouw
te Hippoiytushoef de zanguitvoering van dia er lipt vuur
werkers plaats- Aanvangende om 7 uur wa,s het ge
bouw al geruimen tijd voor den aanvang overvuld.
Of deze belangstelling verdiend1 was? In alle opzich
ten en het was zeker te betreuren, zoopte voorzitter
in zijn, openingswoord mededeelde, dat men eerst
geen repetitielokaal kon beschikbaar krijgen en, zich
met een schuur moest behelpen, waarom toch? vraagt
men zich zeker af. Orgel, koor,, vlolonpalspel, allee
werd zoo mooi vertolkt, aHon, luisterden, lp zoo'n,
stille aandacht, dat een herhaling van zoo'n avond
wel te weinschen wia|r©. De voordrachtemi: De Inva
lide en, Piëtro werden ook verdienstelijk weergege
ven, aangenaam het geheel afwisselende.
Het woord van dank door den hieer Deendertz aas
het einde gebracht, was lm, alle opzichten verdienid.
VMEK1NGEN.
De vorige week hield de Hen,gisten,vereenitgln|g alhier
haar vergadering van aandeelhouders. opening
dioor den voorzitter en lezing der notulen der vo
rige vergadering, werd de, rekening nagezien on, goed
gekeurd. De ontvangsten wapen f 1770„ ultgayeja
f 1628.09, saldo, f 241.91. Wordt besloten tW'P
weder een ronteiuitkeering aan| aandeelhouders te
doen. Als bestuursleden worden herkozën, de heeren,
J. Rus en J. Boeker en in, de plaat® van, den heer
J. P. Mulder benoemd de heer Jiag. Doive». Hierna
worden enkele huishoudelijke zaken afgehandeld.
V1T VOEBVEBBOD.
Uit Londen, 5 December. D© Londen Gazette (de
Staatscourant) deelt meid©,, dat de uitvoer van vleoech
in blik en blik naar Nederland, Zjweden ep Denemar
ken en die van thee naar allo buitenlapdlsche havens
in Europa, of in de Mi|d|deliand®che en Zwarte Zee,
behalve naar Frankrijk, Rusland, België, Spanje, en
Portugal verboden, is.
De uitvoer van looistoffen, (estraets used for ban
ning) is voor elke bestemming verboden.
n ederlandsche werkkrachten naar
duits chland.
Vele arbeiders uit onze grensstreken profiteeren,
thans reeds van. de v|oo,r Duitschland' n|adeei,ige ge
volgen van den oorlog.. Doordat weiglehs de mobilisatie
zoovele werkkrachten aan den landbouw en die nij
verheid werden onttrokken,. BaaA tallooze werklieden,
in de fabriekssteden werken en verdiepen daag een
goed loon, ni- 25 tot 30 mark pier wieek en meer. In
eene groote fabriek te Goclh ie in sommige afideeün-
gen de verhouding der Nederiandsche arbeiders tot de
Duiteche 8 1. Anderen, o-a. uit Limburg, Noord-
Brabant en zelfs uit Maas en Waal, verhuren al<ch als
boerenknecht of Schwieözer eoi| verdienehi, behalve kost
en inwoning, tot 300 mark per jaag.
uitvoer van cacao.
Reuter scant uit Landen, dat Reynolds Newspaper
cij'fers geeft omtrent den aanzienlijken uitvoer van
cacao van Nederland naar Pruisen. Het blad dringt er bij
do Rritsche regeoiing op aan den export van cacao
te verbieden, zooals zij den thee-uitvoer verbood.
mogelijke kapitaalvernietiging.
Men sdirijfl uit Temeuzcn aan de Nieuwe Courant:
Het vlakke land van Oost-Zeeuwsch-Vlaandcren is
hier on daar als heuvelachtig geworden door de massa's
opgestapelde beetwortelen. Nu wil het geval dal lal van
landbouwers beetwortelen hebben gekweekt voor Bel
gische suikerfabrieken. Naar gebruik was op den oogst
reeds geldelijk overschot verstrekt. Nu ligt die oogst
gereed, maar verscheidene dier Belgisch© fabrieken wer
ken niet. Heb; ik'het wel, dan is door de Duitsehers
slechts aan een viertal dicht bij1 onze grens gelegen
Belgische fabrieken vergund, de suikercampagne te ma
ken. Wat moet er nu, met de overige, niet afleverbare
bieten gebeuren? Naar ik vernam moet het hier een
voorraad van 'aflicht een paar honderdduizend gulden
betreffen. Valt er binnenkort vorst in, gevolgd door
dooi, dan is dat kapitaal vernietigd,. Nederiandsche fa
brieken zouden ze wel kunnen verwerken. Maar het
schijnt dat van die zijde nog geen animo daartoe ge
toond is; mogelijk hoopt men, door met die bereidwillig
heid te dralen, op prijsverlaging der hier bedoelde grond
stof. Herhaald zij echter, dal strenge koude welke
in dezen tijld yan het jaar eiken dag kan invallen
gevolgd door dooi, dleze ..voorraden waardeloós kan
maken. Zou het misschien op den weg liggen van onzen
minister valn Landbouw, Nijverheid en Handel deze
quaestie onder de oogen te zien?
mijn gesprongen.
Zaterdagmiddag is een Vah de bij het badstrand te
Vlissingen aangespoelde mijnen gesprongen doordat zij
tegen ae glooiing sloeg De hevige slag werd o.a. te
Middelburg duidelijk gehoord. Ih de hotels, winkels,
café's op den boulevard en in de villa's aan den Bad
huisweg te Vlissingen sprongen tallooze ruiten, in som
mige huizen bleef geen enkel© heel. Zelfs ruiten, die
door rolluiken aan de buitenzijde waren afgesloten,
gingen stuk. Aan enkele gebouwen werd ook inwen
dige schade toegebracht. Persoonlijk© ongelukken kwa
men gelukkig niet voor.
Daar er nog twee mijlnen aan het strand liggen is
de omgeving door militairen afgezet f.
Zaterdag is aan het noorderstrand op Vlieland e©n
mijn aangespoeld. Zijl is onder bewaking gesteld.
mr. p. dozy.
Door mr. P. Dozy, griffier van do Staten van Noord
Holland, is wegens gezondheidsredenen eervoi ontslag
verzocht. Gedep. Staten stellen voor, dit ontslag op
de meest eervolle wijze, met in gevang van 1 Februa ri
1915 te verleenan, onder dankbetuiging voor de vele
en gewichtige dienstan, aan de provincie bewezen.
geen toegang.
De correspondent van het pdblld. 1e Oldehzaal schrijft
Hoe streng de Duitsche grensautoriteiten het bevel
hunner militaire overheden, om geen Nederlanders in
het Duitsche rijk toe te laten, die iniet in het bezit zij'n
van een geheel naar.de eischen ingericht buitenlandsch
paspoort, opvolgen, kan blijken uit het volgende:
Dezer dagen had de jaarlijikSche inspectie (Streek©
Revision) plaats van het op Óuitsch grondgebied gele
gen deel der spoorlijn Salzbergen-Almelo. Deze in
spectie geschiedt steeds- door spoorwegautoriteiten van
de Konigl. F.isdnbabn Direction Munster, waaraan door
het Duitsche spoorwegministerie ©en of meer hooge
ambtenaren van andere spoorwegdirectiön worden toe
gevoegd. Deze autoriteiten worden ook steeds vergezeld
van pen of moer hoofdambtenaren der Holl. IJze-ron
Spoorweg 'Maatschappij, teneinde aan eorstgenoemden
de gewenschte inlichtingen 1e kunnen verschaffen. Eén
dezer hoofdambtenaren van ido II. IJ. S. M., dezer
dagen tot hot begeleidend gezelschap behoorend, was
echler niet in het bezit van een voorgeschreven pas
poort, daar hij' in de meening verkeerde, dat men hem
in de gegeven omstandigheden te Bentheim tien toegang
tot het Duitsche grondgebied tnJct zou ontzeggen. Maar
't viel heel anders uit. Hij, moest met don eerst vol
genden trein naar Nederland terugkoeron. Een beroep
bijl den Landraad baatte niet: de Landradd weigerde
beslist, de gevraagde toestemming te v-erlecnen.
postverkeer met duitschland.
Men schrijft uit oldenzaaJ aan het Hdbld.
Van een geregeld postverkeer tusschen Duitschland
cn Nederland .Via OLdonzaal (en omgekeerd) is thans
geen sprake. Brieven uit naburige grensplaatsen zooals
Gronau, Bentheim, enz., maken thans via Emmerik
een reis, welke vier dagen duurt. Ook de postverbin
ding met Berlijn, viee versa fe al even treurig, terwijl
brieven on andere correspondenties uit Ijeipzig b.v. in
iwec dagen de plaats hunner bestemming bereiken. Hel
posten van brieven of andere correspondenties uit Ne
derland in Dullschlamd, zoools weleer vaak gelwurde.
komt thans niet meer voor, nu de militaire overheid
te Munster op dit feit een gevangenisstraf van hoog
stens één jaar heeft gesteld,
werkloosheid.
Volgens den in „De Vakbeweging'' opgenomen slaat
waren in de bij het Ned. Verbond van Vakverenigingen
aangesloten bonden op 1 November van de 87626 le
den: onder de wapenen 11,621 en werkloos 16.392.
Minder dan drie dagen por weck werkten 1866 leden,
lei-wijl er 6950 drie dagen of Langer per werk, doch
korter dan gewoonlijk werkten. Den gebrulkelijken tijd
werkten 34.753 leden. Aan de totaalcijfers ontbroken
eenige bonden.
door de tram gegrepen.
Zaterdagnamiddag werd de 16-jarige Jan V. d. Voort
uit Noordwijk, die, nadat hij. te Leiden uit de stoom
tram HaarlemLelden was gestapt en op een ander
spoor een kleine boodschap verrichtte, door een ran-
geerende tram aangegrepen en tusschen de buffers ge
drukt, met het gevolg dat hij ernstte werd verwond.
Per brancard tnanr het Academisch Ziekenhuis gebracht,
bleek dat vijf ribben, waren gebroken en de longen ern
stig beleedigd, zoodat voor het leven van den knaap
wordt gevreesd.
tramongeluk.
Zaterdagmiddag had te Bennekom oen jongedame
uit Alblasserdam de onvoorzichtigheid uit de tram te
stappen voor deze stilstond. Zij raakte onder den ach
tersten wagen, en werd onmiddellijk gedood.
muizenplaag.
In de Friesche weilanden zijn zooveel muizen, dat
waterschapsbesturen polders onder water laten loopen,
om het ongedierte te dooiden. N. Ct.
ge arresteerd.
Het Haagsche carrespondOntiebureau- meldt:
Naar wij vernemen, is te Rotterdam gearresteerd
mr. C. J. van Rossem, aldaar woonachtig.
Wij. vernemen, dat reeds geruimen tijd geleden door
justitie en politie een ..ernstig en geheim onderzoek
was ingeled naar aanleiding van een in schandelijke
termen gesteld pamflet, ten nadeel© van het Duitsche
Rijk, hetwelk in het buitenland werd verspred.
Verscheidene personen zijn van het uitgeven en ver
spreiden van dit pamflet verdacht geweest.
Het schijnt thans, dat het gelukt is, -de hand op den
vermoedelijken schrijver te leggen.
aan de zeeuwsche grens.
Uit Koewacht meldt de „N. R. Ct.": De katholieke
kerk dezer gemeente staat op Belgisch grondgebied.
Toen nu Zondag verschillende personen ter .kerke wil
den, werd hun medegedeeld, dat zijl er wel heen moch
ten gaan, maar niet terug. Daardoor verkeeren alle
katholieken in de qnmogelijkheid, hun godsdienstplich
ten te vervullen.
vragen van mr. troelstra.
Mr. Troelstra heeft de volgende vragen gericht tot
den minister van Oorlog:
le. Heeft de Minister -een onderzoek doen instellen
naar de omstandigheden en feiten die aanleiding heb
ben gegeven tot de betreurenswaardige gebeurtenis van
3 December in het kamp der geinlomeerden te Zeist,
naar den aard der gebeurtenissen en naar Het optreden
van de zijide der Noderlamidsche militairen bij die ge
legenheid; is de Minister bereid zoo Spoedig en vol
ledig mogelijk de Kamer de resultaten van dlit onderzoek
mede te deelen?
2e. Is het den minister van Oorlog bekend, idat
de plaatselijke commandant te Dep Helder geweigerd
heeft aan de afd. Helder der S.D.A.P. vergunning
te verleenen tot het houden ©ener vergadering oan te
protesteeren tegen het leening-anlwerp-. Wil do Mi
nister zijn meening over die weigering aan de Kamer
mededeelea en is Z.Exc. bereid maatregelen te nemen,
opdat niet meer dergelijke belemmeringen van het po
litieke leven door militaire autoritetiten voorkomen?
Men deelt aan de „N. Ct." mekte, da-t de heer Troel
stra naar aanleiding van 'het gebeurde te Zeist, den
Minister van Oorlog zou aangeboden, hebben te zamen
met den sooialislischen Belgischen volksvertegenwoor
diger Camille Huysman haar het interneringskamp
te Zeist te gaan; deze laatste zou alsdan zijn lanugenoo-
ten daar toespreken en trachten hen lot red© te bren
gen. De Minister zou evenwel het aanbod hebben afge
wezen en verklaart zelf voornemens te zijn strenge maat
regelen te nemen om de orde ih de kampen te hand
haven.
ernstig ongeluk.
Aan de werf „Huberttna"' te Haarlem is Vrijdag
middag een ernstig ongeluk gebeurd, dat aan één werk
man het leven kostte en waardoor een ander zwaar
lichamelijk letsel bekwam.
Op de werf is een baggermachine in aanbouw. Aan
de boardzijde van het vaartuig waren op het dek twee
ijlzeren voetstukken aangebracht, op welke voetstukken
een ijzeren poot of paal, wegende 4000 K.G. moest
worden gelegd.
Vrijdagmiddag nu was men bezig de paal op de
genoemde plaats aan te brengen. Door middel van
een lier en katrollen werd het gevaarte tusschen twee
houten palen van 22 Ml lengte en 3 d.M. in doorsnee,
neergelaten. Toen. de ijzeren paal nog slechts 1 M.
van het dek was, brak een der houten palen op ongeveer
6 M. boven don grond, plotseling dóór, ten gevolge
waarvan de ijzeren-poot kantelde en op het dek viel.
Twee broeders, G. en S. Homan, werkten in de on
middellijke nabijheid van het ongeval. Beiden werden
door den ijzeren paal getroffen, G. Homan, boordor,
oud 45 jaar en wonende Zuider Buitenspaarno 29,
kreeg den. 4000 K.G. zwaren paai op de borst, die in-
eengedrukt werd, zoodat de dood onmiddellijk intrad.
Dehroieder van den getroffene kreeg een Slag van den
plaal, waardoor Ihiji aan den linkervoet een gecompliceerde
fractuur opliep. Hiji werd naar het gesticht SI. Johannes
de Deo overgebracht. Hoewel ernstig is zijn toestand
niet levensgevaarlijk'.
Volgens verklaring van deskundigen waren de hou
ten palen van dusdanige nualiteit en capaciteit, dat
zij den ijzeren paal gemakkelijk konden dragen.
mond- en klauwzeer.
Nu in de laatste weken mond- en klauwzeer weer
in oïis land onder het vee van een twintigtal boeivfc-
rijen is uilgebroken, hoofdzakelijk in het Oosten van
het land, tetn vriji zeker in rechts treeksch' verband met
do cpizoöüe in Duitschland, heeft de commissaris der
Koningin in Gelderland, naar aanleiding van een blief,
van den minister van Landbouw, Nijverheid en Handel,
den burgemeesters in die provincie verzocht, onverwijll:
1. belanghebbenden te wijzen op het gevaar, het
welk schuilt in het toelaten in hun stallen van hoop
lieden, bekenden of -familieleden uit Duitschland, cn
op de verplichtingen, die artikel 13 der wet van 28
JuLi 1870 (Staatshjad na. 121) hun oplegt, onder ine-
dedeeling, dat bij nalatigheid de wet in haar volle
gestrengheid zal worden toegepast;
2. bij' elke aangifte den eigenaar met nadruk te ver
zoeken, zorg., te dragen, dat noch hij1, noch een zijner
huisgenoolen markten of veestallen bezoeken of met
vee van anderen in aanraking komen, en mede le dee
len, dat vergoeding voor bedrijfsschade, veroorzaakt
door de bestrijdingsmaatregelen, zal worden onthou
den, in geval hij aan dit Verzoek niet mocht voldoen;
3. den directeuren der eventueel in hun gemeente
gevestigde zuivelfabrieken le verzoeken de nevenpro
ducten der bereiding (ondermelk, karnemelk en wei)
niet aan de veehouders af te leveren, dan nadat zij
tot een temperatuur van 80° C. zijn verhit, en de kan
nen, waarmede de melk wordt aangevoerd, niet terug
te zenden, dan nadat zij -met stoom of kokend water,
zoowel van buiten als -van binnen, zijn ontsmet, met
de mededeeling, «tót, voor he* geval door een niet-nako-
men van dit billijk verzoek verspreiding van het mand
en klauwzeer mocht ontstaan, den veehouders geen
vergoeding van bedrijfsschade, door de bestrijdingsmaat
regelen veroorzaakt, zal worden verleend. Landb. Wkbl.
spoorwegongeluk.
Vrijdagavond kwam te Goch (Duitschland) de per
sonentrein, waarmede de talrijke'arbeiders uit Gennep
en omstreken (L.), die in de fabrieken 'le Goch werken,
naar hunne woonplaats terugkceren, op eenige honder
den meters van 'het station in botsing met een door den
storm in beweging gebrachten goederenwagen. 'Iwee
personenwagens ontspoorden en ook de locomótief en
de overige rijtuigen werden ernstig bcsohadigd, vooral
het 4e klasse rijtuig was zeer gehavend, een der wan
den was totaal verbrijzeld. Van «ie reizigers werden
enkelen licht gekwetst, meest door glasscherven; allen
konden echter met den volgenden, trein naar hunne
bestemming verder reizen.
Van uit Gennep werd hulptrein met .spoorweg
autoriteiten en personeel der werkplaats naar Goch
gezonden, om het opruimingswerk uit te voeren.
een 98-jarig omroeper.
Men sohrijft aan „De Nederl.":
A.s. Donderdag iden lOen dezer hoont de oudste
ingezetene onzer gemeente, de heer A. Riemersma lé
De Lemmer, zijn 98en geboortedag te gedenken. De
oude heer is nog zeer kras en heeft nog bijina het volle
gebruik van al zijn zintuigen. Hij is reeds 48 jaar onze
dorpsomroeper en nog 'dagelijks hooren wij zijn nog
