Schap Courant. GRATIS. NffiUWE ABONNÉ's Zaterdag 19 December 1911. 57ste Jaargang No 5509. DERDE. BLAD. op dit blad ontvangen de Num mers tot 1 Januari a.s. - Ingezonden Stukken. Barsingerhora, 19 Dec. 1914. M. de R.l Beleefd verzoek ik Ui eenige plaatsruimte voor on derstaande regelen, waarvoor mijn oprechten dank. Tol heden is in onze gemeente door de autoriteiten altijd slechts hel hoogstnoodige gedaan tot verbetering of bevordering van publieke belangen, inzonderhead .de verlichting van openbare straten en wegen, waarin pas de laatste jaren werd voorzien door gebrekkig ge construeerde ietn overeenkomstig werkende petroleum- lunlaarns, tot plotseling het verblijdende bericht hier circuleerde: „We krijgen electiisch lichtI' gevolgd door een, van overheidswege verspreide toelichting annex inteekenbiljet, waarin uiteengezet wordt wat electrisch licht ongeveer kost bij, verschillende lichtsterkten en toepassingen. Het is biji het gros onzer gemeentenaren, hoewel bij de ineesten zeer oppervlakkig, meestal door hooren- 4 zeggen, bekend, dat electrische energie voor licht- en krach tg ebruik zeer goed voldoet, erg gemakkelijk is, zindelijk, niet duur enz., enz., kortom, het is de kracht der toekomst. Ook hiermede ga ik volkomen accoord: het is juist daarom, dat ik mijne medeburgers aanraad, heden en toekomst niet over één kam te scheren; electrroiteat is voor Barsingerhora mi. nog niet de* aangewezen kracht voor het heden, vooropgezet althans, dat wit voor minder geld iets kunnen krijgen waar wij1 veeu meer aan hebben. Ik bedoel daarmee: Steenkoolgas van de Schager gasfabriek. Ik geloof niet, dat onze Raad ach met die vraag ooit heeft bezig gehouden; ik heb daarvan tenminste nooit iets gemerkt, terwijl het dunkt mij, midden op zijn weg lag, daarnaar oen serieus onderzoek in te stellen. Waarom is noodt getracht, de zienswijze van den Raad van Schagen hieromtrent te leeren kennen, waar kor telings onze naaste buren Winkel en N. Niedorp- zich zelf de weelde eener gasfabriek zijn gaan veroorlooven met het meeste succes; dit schijnt niet te zijn opge- n erkt I Wel keek men over die buren heen naar Heer- hugowaard, dat geëlectriseerd werd. Ik vind dit niet bijsier practisch. Welke opofferingen aan moeite en kosien zou het onzen Raad hebben geëischt, hiervan eens een project te verkrijgen? Was de Schager fabriek nog, zooals zij eenige jaren gel den van ziob liet lezen en hooren, was dit Iets ■ideesnu zij echter, en dat weet hier toch ieder, on der directie van den heqr Blaeser. een grondige uit- breidings- en vc-rjongings-kuur heeft ondergaan, Is zij zeer zeker in staat, benalve Schagen, ook onze drie dorpen naar wensch te bedienen. Misschien was zij dan wel haast volhelast, maar dan werkt zij ook het iiie'ist economisch. Zonder het te weten durf ik to veronderstellen, dat Schagen tegen zoo iets geene princapieele bezwaren zal hebben; hoe grooter debiet een handelszaak heeft, hoe liever het den eigenaar zal zijn; de Kennemer IToclriciteits-Mij. zal ook wel om ongeveer diezelfde reden trachten, haar net verder uit te breiden. En de technische bezwaren? Die zullen ook wel niet onoverkomelijk zijn. Er zijn in ons land plaat sen te over aan te wijzen, waar men gas betrekt van een fabriek die verder af staat dan de afstand van Schagen naar de verste huizen van Kolhorn of Hap ringhuizem. De bewoners van 't Verlaat bijv. hebben de vVinkelsche gasfabriek ook lang niet om het hoekje van de deur; hoe ver loopt ide leiding wel van de fa briek te Warmemhuizen? o.m. naar Dirkshom en Stroet. Om nog een voorbeeld te noemen: de gasfabriek te Loosduinen bij Den Haag bedient, behalvo deze plaats, ook de op respectievelijk Óen ei anderhalf uur verder gelegen dorpen Wateringen en Kwintsheul door één buis. zonder gebruik te maken van een tusschen-gas- houder of ander toestel, om den druk ter plaatse te verhoog en en toch brandt daar de verste straatlan taarn even helder als aan de fabriek. Als bijzonderheid daene, dat op beide laatstgenoemde plaatsen het steenkoolgas de lichtledding dier eleclri- sche centrale te Monster, die aangelegd was om het geheele Westlaind te verlichten, deed! verdwijnende menschen daar moesten niet noodig meer electrici- teit, toen zij gas konden krijgen; zij hadden er graag de Icidingkosten voor over. Hetzelfde feit staat ook te gebeuren te IJmuiden: daar staat een centrale en men bouwt er een gasfa briek I Wat het finantieele gedeelte der kwestie betreft, vol gens globale schatting zal, bij normale ijzerprijzen, ae aanleg eener gasleiding eer lager dan hooger zijn dan die van het geprojecteerde stroom-net voor Bar- srnaerhom. Dit is zoowel met binnen,- als buitenleidingen het geval. De tegenwoordige binnen-stroomleidingen moe ten volgens voorschrift der Kennemer Centrale met het oog op kortsluiting en brandgevaar, worden ge legd in stalen buizen, met. gebruikmaking van on derdeden yan eboniet, marmer en koper, voor schake ling, aftakking enz., behalve nog de stroomdraden zelf;-men krijgt dus eerst als het ware een gasleiding, waarin de electrische leiding komt te liggen. Stel nu, dat de aanlegkosten nog hooger zullen zijndat is dan nog geen bezwaar; men krijgt aan sluitingen genoeg, ook van mindergegoeden, die men niet behoeft te lokken met gratis zooveel lichtpunten, zooals volgens raadsverslag d.d. 15 dezer sommige raadsleden meenen te moeten doen bij; invoering .van electriciteit, om voldoende toezegging van stroom-afname te verkrijgen. Tn de circulaire wordt wel genoemd, dat de gemeenle die lichtpunten cadeau geefL doch de gelden daarvoor noodig, waar komen die vandaan? Die zullen de stroom verbruikers toch boven hun werkelijken stroom-prijs, wel als ongemerkten toeslag moeten opbrengen. Voert men daarentegen het muntgas-stelsel in, zelfs tp et Verhoogden eenheids-prijs, zoo ziet men overal gebeuren, diat de arbeidende klasse, zelfs bedeelden, gas gebruiken, en doorgaans nog geen beetje Ook. Het zou mij al bijzonder verwonderen, als dat nu juist hier, alle statistieken ten spijt, niet gebeurde. En wat geeft vooral dien menschen aanleiding, gas te nemen? Om er op te kunnen koken! Geen briketten- rook meer uit het fornuis, als de schoorsteen dein raoVvi-nd heeft of de friss ene geur van een walmend petroleumstel. Bn de verbruiksKosten? Vraag het aan die menschen zelf. De lamp brandt precies twee en een half uur van een 2Va-cent-stuk, dus kost een cent per tr'ir. Een gewone staande gloeibrander, die goed geregeld is en voorzien van een goed soort gloeikous en een helder glas, gemiddeld 80 N.K. 'Normaalkousen' licht. Een muntgas-gebruiker, die leiding, lampen en comfoor kant en klaar gratis tn huis krijgt, op den koop toe geen meterhuur betaalt, heeft dus te beschik ken over 80 N.K. voor 1 ct. per uur, met de uitstra lende warmte op den koop toe! Vergelijk dit nu met de gemeentelijke circulaire. Gebruikt men 'gewoon z.g. metergas, dan kan men alle branders en comforen of fornuizen gebruiken die men wil, staande of hangende ornamenten enz. Men kan dan nog veel voordeliger to gang; gebruikt men bijv. een Mandus-brandcr, dan heeft men voor 9/10 cent per uur een lichtje van circa 150 N.K. Daar kan men met een metaaldraad-lamp van 50 N.K. tegen 1>/» ct. per uur niet tegenop, af gebruikte men de nieuwste ya Watt. lampen, die 50 pet. stroom- bosparing geven. Waarom worden deze in de brochure niet genoemd? De kosten van kook gas zijn moeilijk op te geven, daar de eene huismoeder vee! meer, of minder, gas noodig heeft dan de andere, om hetzelfde dinée o.id. gaar te krijgen. Wei is bekend, dat bij den tegen woordige» olieprijs, men eenzelfde hoeveelheid wa ter goedkooper met een goed gas comfoor dan met een petroleumstel aan deta kook brengt; dit zegt dunkt mij, meer dan genoeg. Wat de bodrijis zekerheid aangaat, komt het In geen bedehk, dat het gas het hierin van stroom ver wint. De Schager gasfabriek kan desnoods een dag stop staan, zonder dat ae gebruikers er iets van merken. En een Centrale? Geen minuut. Dat dit geen uitvinding van mijzelf is, mag blijken uit een gesprek tusschen den directeur der Kennemer Centrale en een mij bekendë gasdirecteur, waarbij eerstgenoemde deze voorsprong van gas grof toegaf, terwijl hij wees op de gashouders. Een electrische centrale heeft geen stroomberging van beteekenis; die heeft een gasfabriek wél. Het minste machinedefect kan het uitgebreidste net stroomloos maken. Tegen voorbeeld I in de gemeentelijke circulaire voorkomend, is aan te voeren, dat met den daarin be doelde ingezetene voorgesteld! wordt een doorsnee-b urger, zonder winkel, werkplaats of zaakdie jaarlijks aan stroom en meterhuur moet betalen f 34.40, d.i. pl.m. f 2.85 per maand. Gedurende het langer dan een jaar meter-opnemen, kwitanties schrijven en gelden incas- seeren is mij opgevallen, dat te Schagen dergelijke doorsnee-burgers, winter en zomer door elkaar ge rekend, per maand vrij precies f 3 voor licht- en kookgas hadden te betalen. Voor dorpen als Barsingerhora en Kolhorn, waar zooveel menschen zijn, die brongas gebruiken, zou niet alleen voor hen zelf een gasleiding aanneme lijker zijn, doch tevens voor de gemeente. Als hunne bronnen afloopen, kunnen en zullen zij eerder hun te kort uit de straatleiding suppleeren dan dat zij een nieuwe wel laten boren, terwijf zij dat wel degelijk zul len doen als ze voor de keus staan van een put boren of de installatie opzouten en stroom nemen; die dat doen, zullen over kookgas mee kunnen praten! Ten gerieve der industrie behoeft Barsingerhora zich ook niet door dik en dun op electriciteit te werpen; de totaal jaarlijks benoodigde krachtstroom zal op overwegend veehouders- en visschersdorpen van weinig beteekenis zijn. Al gaat bijv. eén boer eenmaal per week electrisch karnen, wat verbruikt hij dan nog per jaar? En als men de polders met electro-motoren gaat leegmalen, zal zeer waarschijnlijk het geneesmid del erger worden dan de kwaal. Het zal erg mooi gaan, maar als de stroom-rekening komt? Er zijn tegenwoordig moderne stoom- en andere motoren genoeg, die misschien goedkooper de pol ders leegscheppen met even groote bedrijfszeker heid. '"■*1 Er worden would be voorstanders van electrici teit aangetroffen, die tegen iedereen schermen over groot gemak, knopjes omdraaien, geen lucifers noo dig enz., enz.; hoeveel honderden lucifers worden door diezelfden per jaar niet onthoofd voor pijpen en sigaren, zonder er zelfs bij te denken? En is nu opeens het houden van een dergelijken lucifer boven een gasbrander nu zoo'n reuzentoer, nu men weet, dat een electrische lamp aangestoken wordt zonder vuur? Wil men per se dezelfde handelingen uitvoeren als met een electrische leiding, bestaat daarvoor alle gelegenheid. Met de z.g. Askania Gas- fernzündung, die vooropgesteld, uitstekend werkt, heeft men obk, waar men wil, een precies gelijk knopje als bij electrioiteit om te draaien om op een willekeurige plaats lciht te hebben. Een dergelijke gas-binnenleiding wordt dan wel duurder dan een gewone, maar is toch goedkooper dan een normaal aangelegde stroomleiding. Voorbeelden hiervan zijn te Schagen te zien bij de heeren Schmalz en Ho venier. Heeft men eenmaal stroom van een dergelijke cen trale, zeker, het bevalt best! vooral op het platte land; van petroleum wil men altijd graag af. zij het dan zonder kookgas. Maar wat zouden bijv. de menschen te Koedijk zeggen, als men daar tijdelijk 8teer.kool-gas bad gebruikt en men werd opeens om geschakeld op stroom, zoodat de gascomforen, waar mee men zoo mooi gewend raakte, op zolder moes ten? Tn de meeste groote steden is de kwaliteit van het gas veel slechter dan in kleinere plaatsen; en toch nomen in doorsnee slechts groote zaken als hotels, cafe's en winkels enkel stroom om met de con currenten mee te doen, terwijl de gegoede midden stand er zelfs niet aan denkt, wanneer men een huis betrekt, dat van een gasleiding is voorzien; wat zou de reden zijn van het verschijnsel, dat er legio winkelzaken zijn, ook bijv. te Alkmaar, waar de zaak electrisch-, doch huis- en andere kamers door gas zijn verlicht, als reeds de electrische me ter en .leiding zijn geplaatst? Toch zeker niet de lage stroomkosten. Electrisch licht is misschien in de verre toekomst „het" licht, d.w.z. het beste en goedkoopste in gebruik, Op het oogenblik en in de naaste toekomst is het dat nog niet. Met het oog op den tegenwoordigen overal ge- drukten toestand is het m.i. zaak, uit te sparen wat kan. Acht men zich verplicht, iets aan te schaf fen. is het dus zaak, goed uit te zien wat men köopt, dus dat het degelijk is. Luxe is echter tegenwoor dig een onbekende grootheid, en moet dat vooral zijn voor een publiek lichaam als een gemeente bestuur. Hoogachtend, A. G. BOL. Binnenlandsch Nieuws. SCH00RLDAM. Benoemd tot Penningmeester der kaasfabriek Ken- nemcrschee, de heer C. v. d. Kolk, alhier. INBRAAK. Do politie te Groningen is er in geslaagd, gisteren de band te leggen op den persoon, die de vorige week ten huize van den moester Onnes aan de Moes- straat aldaar inbraak heeft gepleegd en brand heeft willen stichten om den inbraak te bemantelen. Het is de 16-jarige R. J.,. knecht bij een der buren van Onnes, een jongen, dië overigens niet ongunstig be kend staat. Bij hem zijn in beslag genomën de bankbiljetten ten bedrage van f 240 en eenig zilvergeld, gestolen uit de kast van Onnes. Hij had niet alle geld meer. Een gedeelte had hij besteed voor het koopen van een sabel en een revolver. Wat hij daarmede wilde doen? Een nader onder zoek hoeft het uitgewezen. Daarbij is gebleken, dat de jongen, geleid en dus verleid door het hijwonen van verkeerde bioscoop-voorstellingen, zich heeft voorgenomen misdrijven te plegen. Het eerste bij Onnes was gelukt en op het eerste is al spoedig hot tweede gevolgd. Want de hoofdpersoon in het geheimzinnige geval, dat Zaterdagavond aan den Win'Himerslrastweg is afgespeeld, is dezelfde R. J., die, nadat hij door den inbraak in 't bezit was ge komen van geld, met de aangeschafte sabel en revolver Zaterdagnacht is uitgetogen om in te bre ken ln de woning van de wed. Mennes. Daar werd hij verrast door den thuis komenden zoon. op wien hij geschoten en wien hij met de sabel steekwonden toegebracht heeft. Hij 18 daarna aan den haal gegaan. De jongen heeft ten aanzien van beide misdrijven een volledige bekentenis afgelegd en wordt ter be schikking van de justitie gesteld. N. Gr. Ct EM- EN UITVAL VAN HÉT HANDELSBLAD. Russische mantels. waarde O. d. S., zooals gij wel weet moeten, om de coupons van de Russische effecten betaald te krijgen, de houders van deze stukken de mantels daarvan inleveren, om te laten zien, dat die stukken van Nederlanders zijn. Ik kreeg dezer dagen van een dame echter slechts een enkele couon ter incasso en zond mijn bedien de naar huis om den mantel van ht stuk te halen. De dienstmeid, die hem open deed, ging naar bin nen, om het aan mevrouw te zeggen en kwam met de boodschap terug: „üat mevrouw al zooveel kleeren aan de vluchte lingen hadt gegeven, dat ze nu geen mantels meer kon afstaan voor de Russen." DIERENMISHANDELING. We lezen in „De Levende Natuur": Hoe schandelijk men soms met dieren, omgaat, blijkt genoegzaam uit onderstaande gebeurtenis. Mijn neef, die wegens de mobilisatie te Monster ingekwartierd is, vond met eenige andere soldaten in den omtrek van dit dorp eene Mantelmeeuw in deerriiswaardigen toestand. Het dier was aan een der zwemvliezen gewond en kon niet meer vliegen. Eenparig besloten de soldaten de arme meeuw mee te nemen. In een leegstaand kippenhok van de boer derij, waar zij ingekwartierd zijn, werd het dier ondergebracht en zoo goed verzorgd, dat de meeuw spoedig genas. Daar zij echter niet vliegen kon, be sloten de soldaten hët dier nog eenige dagen te houden, alvorens het de vrijheid te hergeven. Het beeft niet zoo mogen zijn. Een andere troep soldaten haalde bij afwezigheid der verzorgers de meeuw uit het hok, en begaf zich er mee naar een naburig weiland, waar zij met de meeuw gingen voetballen. Eenigen tijd later werden de verzorgers van den vogel op dit barbaarsche vermaak opmerkzaam ge maakt. Hun tusschcnkomst kwam echter te laat. Tengevolge van de ruwe trappen en schoppen der wreedaards was de vogel reeds dood. Een der poo- ton was gebroken, een oog ingetrapt, en overal ver toonden de veeren vuile plekken, die aangaven, waar de schoenen het dier aangeraakt hadden, 't Ergste was, dat dit verheffend spel onder leiding stond van een sergeant en een korporaal. Een der toege snelde soldaten schroomde niet, den sergeant on dubbelzinnig de waarheid te vertellen over zijne lage daad. De vogel, die eene vlucht» had van 1.25 M., be vindt zich nu bij een preparateur om opgezet te worden. KRAAIEN. Het trekt de aandacht zoo schrijft men aan hot U. D. hoe weinig kraaien zich in Utrecht en omstreken bevinden. In Noord-Brabant ziet men er geen enkele meer. Vermoed wordt, dat ze allen naar de slagvelden in België vertrokken zijn, om daar op aas uit te gaan. BELGISCHE VLUCHTELINGEN. In de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer op Hoofdstuk V der begrooting voor 1915, deelt de Minister van Binnenlandsche Zaken mee, dat de post kosten van onderhoud en verdere uit gaven van ten gevolge van den oorlogstoestand naar Nederland uitgewekenen en van ten gevolge van den oorlogstoestand behoeftig geworden, in Ne derland verblijvende buitenlanders, van f 100.000 ge bracht wordt op f 2.000.000 en alzoo verhoogd met f 1.900.000. DE VIJFTIEN-DORPEN-TOCHT. Men schrijft uit Alkmaar aan het Hdbld. In de Woensdagavond gehouden vergadering van de Alkmaarsche IJsclub is op initiatief eener commissie, bestaande uit 4e heeren J. Cock, A. J. Slikkel en C. Nannes Gorter door laatstgenoemden een voorstel ge daan om ijs en weder dienende ln den aanstaan den winter „in het .lartje van Noord-Holland' een afstandsrit te organlseeren waaraan zoowel dames ais heeren, leden van. den Ijsbond Hollands Noorderkwar tier kunnen deelnemen. Deze afslandsrit, die de „vijf- tien-dorpen-tocht" zal genoemd worden, is bedoeld als propaganda voor de ijssport en heeft met een wedstrijd als zoodanig niets uit te staan. De deelnemers betalen een klein entréegeld en krijgen, als zij den tocht, bin nen een bepaalden tijd, b.v. van 1014 uur volbracht hebben, allen een herinneringsmedaille. De tocht is als volgt geprojesteerd en zal met medewerking van de aangesloten afdeelingen van den Lisbond „Hollands Noorderkwartier" nader in details worden geregeld: van Alkmaar langs de Hoonisehe vaart naar Oudorp, St. Paneras, Broek op Langendijk, Noord- en Zuid- Scharwoude, Verlaat, langs Oude Niedoro, Opmeer Spanbroek, Obdam, Hensbroek, Rustenburg, Ursem, Avenhorn, Schermerhorn, Stompetoren, Alkmaar (pl.m. 50 K.M.). Er zijn door dezelfde commissie nog tochten geprojec teerd, die 10. 15 en 25 K.M. verder zijn en kunnen gereden worden als 't oventueei lang vriest en goed ijs is. Besloten werd, om dezen winter ook gezellige club- tochten uit te schrijven voor leden van de Alkmaar sche IJsclub naar AlkmaarHoorn en hiervoor prijzen, zoowel voor dames als heeren, te verloten. ZTBKENFONDS TE ALKMAAR. Woensdag 16 December zou te Alkmaar de alge- meene vergadering zijn gehouden van het Alge meen Afdeelingsziekenfonds der afdeeling Alkmaar en Omstreken van de Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, doch na opening door den voorzitter den heer Dr. Schröder, en na lezing der notulen bleken nog slechts 17 vertegen woordigers, 9 doctoren en 4 apothekers aanwezig te zijn, zoodat de vergadering wegens te geringe opkomst niet kon doorgaan en nu dë vergadering werd bepaald op Woensdag 23 December a.8. Verschillende Oorlogsberichten. EEN AMERIKAANSCHE PERSSTEM OTTER DUITSCHLAND. De „New York Times" richt tot het Duitsche volk en in het bijzonder tot de Duitsch-Amerikanen een weisprekenden en indrukwekkende» oproep, waarin zij hen bezweert om te erkennen, dat de onbekwaamhe den van de raadslieden des Keizers geleid hebben tot een échec, zoodat het noodzakelijk is gebleken om zoowel hem als Idie raadslieden te verhinderen op deze* wijze voort te gaan. Na een bespreking van het Fransche Geelboek, waar van de volledige tekst Zaterdag zal verschijnen, ver klaart heet blad, dat Ide menschheid ter wille van naar veiligheid niet zal dulden, dat de Duitschers zege vierend uit dit strijdperk treden. De „New York Times" Zegt voorts, dat Duitsch- land onherroepelijk tot de nederlaag gedoemd iS. Ten gevolge van het bankroet zijner staatslieden, die wer kelijk tot de minderwaardige diplomaten behooretn, gaat het gebukt onder de moreele veroordeeling van de geheele beschaafde wereld. Het wordt alleen onder steund door Oostenrijk en Turkije, twee achterlijke, decadente naties, die een wanhopigen strijd voeren tegen de legers van drie grootere mogendheden, aan wie de steun van de onzijdige staten ongetwijfeld zal worden verleend, indien de definitieve beslissing zich nog lang mocht doen wachten. Het Duitsche volk vergiet het bloed van zijn held haftige zonen en verspilt, hetgeen het nog aan goed bezit, in een hopeloozea strijd waardoor het wei het eindvonnis kan uitstellen, doch niet vermijden. Het tragisch lot van het Duitsche Keizerrijk kan echter ook tot gevolg hebben de bevrijding van het Duitsche volk, indien het zijn uur weet te kiezen en zich krachtig toont. De slag bij Lriprig was de Inwijding, c&e bW Water- loo de voltooiing van de bevrijding van de Fransche natie uit de Napoleontische overheersching. Sint Ho- lena was 4e apotheose. Sedan veroorzaakte de verdrijving van „Napoleon de kleine"; de Fransche staatslieden riepen cle Re publiek uit. Zijn dc Duitschers dan zóó verblind, dat ook 4} hun Waterloo, hun Sint Hedena, hun Sedan begee- ren? Een millioen Duitschers is opgeofferd. Is het noo dig dat nog toeer millioen en sterven, meer millioen en hun lot beweenen. alvorens do Duitsche natie zich plaatst voor het Gerecht dor Rede en der mensoho- lijko Rechtvaardigheid met een aanklacht tegen de keizerlijke militaire kaste die haar meesleepte ln den oorlog? De wereld kan en mag niet gedoogen, dat Dultsch- land zegepralend uit dezen oorlog te voorschijn treedt. Indien Duitschland geheel Europe beheerschte, zou den vrede en veiligheid voor eeuwig van de aarde verdwijnen. Niet langer dan twee maanden geleden had de we reld slechts een flauw besef van Duitschlands ware be teekenis: thans kent zij die ten volle. Indien Engeland, Frankrijk en Rusland niet voldoende zijn om het te bedwingen, dan zullen Italië met zijn twee millioec mannen, do krachtige Nederlanders, de stoere Zwitser- sche bergbewoners, dc Denen, de Grieken, de man nen van den Balkan hun te hulp komen, opdat zij hun taak voorgoed kunnen volbrengen. De naties moeten, terwille van haar eigen vrede en rust, dit bolwerk van het militarisme sloopen, dat b opgericht in het hartje van Europa en een gevaar voor de geheele wereld is geworden. Waartoe zou het Duitsche volk voortgaan zijn bloed te offeren om den trots te vleien van Duitschlandp officieele wereld? Waarom daar van dezen oorlog het verschrikkelijkste einde te vreezen is zou men thans niet reeds een hetere oplossing kunnen ver haasten? Deze oplossing zou de Revolutie bet eek enen, kan men antwoorden. Het is mogelijk, maar dit vormt nog geen onoverkomelijk bezwaar. Kan de geschie denis dan geen enkel voorbeeld aanwijzen van een geheel volk. dat ia opstanad kwam tegen rijn regeer der^ terwijl een hevige oorlog woedde? Wij kunnen niet anders wensch en dan ctet de Duit sdie natie, deze waarheid erkennende, tijdig de noodige maatregelen neme om al de rampen, die haar wach ten te bezweren. Maar er is alle redenen om te betwij felen, dat zij tot deze erkenning zal komen. Derhalve bezweert de „New York Times' de Amerikanen van Duitsche afkomst die bekend zijn met de waarheid omtrent den huidige» toestand, om hun landgenoot en in Duitschland de oogen te openen. Want ae Duit schers in Duitschland kunnen de geheele wereld niet kennen, omdat men hun dit niet veroorlooft. De Amerikanen van Duitsche afkomst zouden hun plich ten van broederschap en menschelijkheid verzaken als zij voortgingen hun landgenooten in Duitschland in onwetendheid te laten, hun te verbergen hoe diep hot Duitsch militaristisch ideaal b gedaasd in de achting der wereld. Zij moeten den Duitschers in Duitschlana leeren begrijpen, dat de vijanden, die thans tegenover hen staan slechts do voorhoede vormen van de leger machten der beschaving, die den strijd zullen aangorden tegen de voortdurende bedreigingen van het sabel- gekletter. HOE DE „MAGDEBURG" VERGING. Het tijdschrift Uber Land und Meer bevat de aan- teekeningen van een ooggetuige bij het vergaan van de „Magdeburg". den Duitscnen kruiser, cüe onder de Russische kust vastgeloopen is en welken de beman ning ten slotte in de lucht hoéft laten vliegen. „Er hangt een dichte mist. Op tien meter afstand is reeds niets meer te zien", zoo begint het relaas. En dan gaat het verder: „Twaalf uur veertien. Ons schip krijgt vijf maal achter elkaar een*hevigen stoot, dat het geheel doet trillen. Wij werken met koorts achtige haast om los te komen. Het schip, dat ons begeleidt, is in den dichten nevel niet meer te zien, zoekt ons vermoedelijk. Ook de torpedoboot is nergens te zien. Onze draadlooze toestellen kunnen wijniet gebruiken, daar de vijand! de telegrammen zeker zou opvangen en daardoor hierheen gelokt zou worden". Twaalf uur negen en dertig. „Door peilingen heb ben wij geconstateerd, dat wij op een steenbodem vastgeloopen zijn". Twaalf uur een en vijftig minuten. „Rechts trekt de nevel wat op. Onze tropedoboot komt ter zijde, tracht ons met alle macht vlot te krijgen. Vergeefs. Wy slaan met alle kracht achterwaarts. Onmogelijk los te komen". Een uur veertig. „Wij zitten nog steeds vast". Twee uur tien. „De nevel trekt steeds meer op. Op drie honderd meter afstand zien wij land. Vlak daarbij is het Russische signaalstation". Twee uur vijftien. „Wij moeten thans zeer snel handelen, want het is zeker, dat men ons ontddA heeft en het heeft gerapporteerd. Wij moeten er op rekenen, dat spoedig belangrijke vijandelijke strijd krachten. misschien zelfs een heel eskader, zullen ver schijnen Twee uur dertig. „Alle ballast wordt over boord geworpen. Alle ontbeerlijke en onontbeerlijke stukken, zooals iizerai deuren, tafels, proviand, alles gaat over boord. Wij hopen, dat het schip daardoor vlot komt. Vergeefs. Wij slaan achteruit, zoo hard wij kunnen. De torpedoboot werkt uit alle macht". Drie uur tien. „Vergeefs. Wij komen niet weg". Drie uur zeven en dertig. „Nog steeds hetzelfde. Wij zitten als vastgenageld Vier uur tien. De vijand komt in het gericht. Nu kan de pret beginnen". Vier uur twintig. „Klaar voor het gevecht. Wij wor den beschoten door de dikke „Pillada', Wij antwoor den krachtig. Aan beide kanten vullen gewonden' Vijf uur tien, „Wij hebben acht gewonden. Men be schiet ons van de dikke „Pnllada" met geweren. Men wil daar waarschijnlijk ons schip zoo onbeschadigd mogelijk Sn handen krijgen". Vijf uur acht en vijftig, „Men neemt het besluit het schip in de lucht te laten vliegen om het niet in han den van den vijand te doen vallen. De overmacht wordt seedts sterker. In onze onbewegdiikheid lig gen wij hier als een schijf. Wij hebben aan de torpedo- boot - ons plan meegedeeld."' Zes uur zeven en vijftig. „Alle man achter springen over boord in de booten. Reddinggordels, vlotten". Zeven uur. „De patronen gelegdL Rapport". Hier houden de tijdsbepalingen in de aanteekeningen op. Verder wordt dan verteld: „De kapitein bleef het laatst aan boord. Ik ga naar hem toe, maar hit keert zich af, gaat naar het geschut, vuurt, vuurt. We heb ben bet schip verlaten, onder een hoera voor den Keizer en de „Magdeburg". Het vlootlied wordt go- zongen. Juist op het verwachte oogenblik hebben de ontploffingen plaats. Drie maal achter elkaar. De nevel wordt iets minder. Het schip gaat over zij. Weemoedig zien wij het op eenigen afstand. De torpedoboot komt dicht bij om de manschappen op te nemen, wordt met vuur overstelpt. Het kan ons niet schelen. De kerels schieten ellendig. Alle gewonden, vijftien man, heb ben wij kunnen bergen. Wij vuren steeds door. Het is moeilijk uit het bereik van het vijandelijk vuur te ko men. Een schot treft een. van onze turbines. Wij" kun nen nog slechts met halve kracht varen. De nevel tvordt weer dichter. Wij" vuren. Een schot treft de officiers mes, waar onze gewonden verpleegd worden, en ver plettert hen. Eere hun aandenken. Zij stierven den dood voor het vaderland. Wij vuren steeds door. De stukgeschoten turbine hindert ons zeer in onze be wegingen. De nevel wordt dichter, dat is onze redding. De vijandelijke schépen zien dit in en trachten door hevig vuren ons onschadelijk te maken. Het gelukt hun niet." Tegen acht uur. „De nevel is nu ondoordringbaar. Door de handige manoeuvres komen wij buiten het bereik van het vijandelijk vuur en ontsnappen met de grootst mogelijke snelheid.De nevel, die ons schip kostte, is nu onze redder".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1914 | | pagina 9