De Duitsche Sociaal-Democra
ten en de Oorlog.
Men schrijft aan de N.-R. Ct.:
Een dor merkwaardigste psychologische verschijn
selen in dezen wereldoorlog, een verschijnsel waar
van de hetcekenis voor de politieke verhoudingen
der naastt toekomst na den oorlog zich ongetwijfeld
sterk zal laten gelden, blijft nog steeds de houding
der Duitsche sociaal-democraten.
Welke verklaring men er ook voor moge trachten
te vinden, welke uitzonderingen men ook op den
regel wee' aan tc wijzen, de waarheid is en blijft,
dat „im grossen Ganzen" de houding van de- Duit
sche afdeeling der internationale sociaal-democra
tie bij de arbeiders van andere-landen diepe teleur-,
stolling heeft gewekt, en nog altijd, maar te ver
geefs, gewacht word», op de „ontwaking uit den oor-
logsroes", op den „terugkeèr -van den ouden revo-
lutiumiairen goest", op de gevolgen van de daad van
een enkeling.
Gedurende de eerste maanden van den 'oorlog
meende iedereen, dat de Duitsche sociaal-democratie
slechts onder den geweldigen, alles overdonderenden
invloed van het oogenblik, onder den invloed van de
censuur en de totale 'onbekendheid met de feiten
eooals die zich in de werkelijkheid in Luxemburg
en België en op de wateren röndolm Engeland -af
speelden, en onder den invloed van den angst voor
de Russen, zóó onwankelbaar rondom de règ'eering
stonden. Zooora de waarheid bekend zou zijn, de
stem van het buitenland over de grens zou komen
en de Russenangst zou zijn overwonnen, zou alles
veranderen1
Maar de jaar-wending van''den oorlogsduur is ge
komen, de vrije discussie over den oorlog en zijn
verschijnselen is hervat, voor de Russen behoeven
de Duitschers thans niet meer >zóó bezorgd te zijn,
doch van eenigeverandering in den oorlogszuchti-
gen geest bij de Duitsche sociaal-deimocraten is nog
niets te bespeuren.
Het voorbeeld van -Karl Liebknecht bleef.... zon
der uitwerking; de oppositie tegen de partijleiding
vanuit de kolommen der Berner Tagewacht even
eens. De toch waarlijk veelbeteekenende proclama
tie van de opposvtjoneele groep der '„Vertrauene-
manner" en de daarop gevolgde proclamatie van
Kautsky, Bernstein en Haase, mannen, staande mid
den in hot partijleven en bezittende-de volle kracht
van hun invloed onder de vakvereenigings'mannen
en partijgenoo.ter, zij zijn-niet-in staat geweest, aan
de houding der Duitsche sociaal-democratie een an
dere richting te geven. Twee -vrouwen, aan wier
lippen tienduizenden hingen, wier geschreven woord
hët dagelijkscfce geestesvoedsel was voor honderd
duizenden vrouwen uit het volk, Rosa 'Luxemburg
en Clara Zetkin, de laatste zelf moeder in 'n groot
gezin, die-scherp in de oppositie waren, zij zijn ge
vangen genomen, zonder dat deze arrestatie meer
dan een rimpeling in het publieke leven heeft te
weeggebracht.
Van eenige wezenlijke toeneming der oppositie is
eenvoudig geen 'sprake, en ieder die daarvan iets
hoopt voor den vrede pleegt zelfbedrog. -Zelfs is
veeleer een verzwakking dér oppositie te constatee-
ren.
Iri Berlijn neemt de "Vorwarts, onder een redactie
die het eenigszins'met de oppositie, maar dan zeer
gematigd, eens is, een -ietwat scheevè positie in,
doordien het blad de taak vervult van hoofdorgaan,
terwijl de partijleiding (partijbestuur en Rijksdag-
fractie) in overgroote meerderheid voor het oor-
logsstandpunt zijn, maar de massa der sociaal-demo
craten en der vakvereeniginigsimannen, juist en-voor
al in do kringen der laatsten, staat, blijkens den af
loop der. vergaderingen 'waarin over do partijlei
ding is beraadslaagd, vast en trouw achter deze.
In Hamburg heeft do oppositie, onder leiding van dei
intellectueel dr. Laufenberg, zoo goed als geen in
vloed, en heheerscht de Hamburger Echo, die zich
volkomen op het oortegestandpunt. stelt, den gehee-
len toestand. In het Westen, van Duitschland, in Dus
seldorp, Dortmund, Essen enz., was er aanvankelijk,
enkeie maanden geleden, een 'anti-oorlogszuchtige
stemming, doch tegen een enkel ingrijpen der rogee-
ring is dozo oppositie niet bestand gebleken, en -nu
is alles rustig en ooriogsgezind als overal. -En in de
Saksische steden, in Leipzig, CherJmitz, is de oor
logspartij onder de sociaal-democraten verre, verre
in de meerderheid, en zelfs aan de winnende-hand
Ook ik heb wel eens gedacht, dat de ware ge
zindheid der sociaal-democraten niet aan den 'dag
kwam; da', wanneer men hen zelf eens-sprak, wan
neer men eens een dieperen blik kon slaan in hun
leven, er wel wat anders zou blijken. Maar ook da-e
illusie heb ik laten varen: waar men-'ook komt, en
zich door gesprekken, door te luisteren of door te
vragen, van den geestestoedtiand rekenschap wil
geven, overal en bij iedereen ontmoet men dien
geest van grenzenloos vertrouwen in de toekomst,
van haat tegen de vreemdelingen, van koelheid, om
niet ta zeggen: kwalijk verborgen -minachting voor
de „neutralen' van eenheid met de regeering, voor
zoover betreft haar militaire maatregelen.
O, gewis, bij de mannen meer dan bij de vrou
wen. Wie met de vrouwen uil het volk in aanra
king komt, wie in de'gelegenheid is, met velen ha-
rer een gesprek te voeren, wie goed toekijkt in de
wdpnstraten, op de perrons, in de-cioupé's, hij be
merkt wel, dat de vrouwen in Duitschland diep,
diep lijden. Treffend is het, hoe-ontzettend moeilijk
in deze dageu voor de moeders -en voor do vrouwen
het afscheid valt van hun zonen en eshtgenooten.
hoe ontzettend-goed zij zich bewust zijn yan de vree
so'ïjke waarheid, dat zij 'hun geliefden wel ni?t
meer zullen terugzien; hoe krampachtig de bleél e i
vrouwen zich aan de vertrekkenden vastklemmen,
hoe zij bijna ineenzinken, wanneer de geliefde jon
gen "of man, zonder één traan .te laten, nog eenmaal
vrouw of moeder omarmt, en heengaat....
Maar wat beteekent schrijnend moederleed in 'n
land-in-oorlog? En wat. kan het 'beteekenen? Wat
beteekent in t algemeen de invloed der vrouw, haar
stem, haar leed, haar wenschen, in Duitschland?
Immers niets 1 Niets en nog eens niets. De juL-el over
de overwinningen overstemt hen, en het is o< k
waarheid, dat een dand-in-oorlog nu eenmaal aesr
Lezwaarhjk daarom willekeurig maar den oorlog
staken kan.
Toch vraag ik mij ■'af; wat is er bij de Duitsche
sociaal-democraten wel gebeurd, dat zij in zoovele
opichten als met de handen zijn omgekeerd? Tien-,
twintig-, honderdmaal heb ik in den laatsten tijd
weer sociaal-democraten gesproken en hun houding
vergeleken met den tijd van voor den oorlog. Ik lieü)
gevraagd: hoe kunt gij, die Vóór den oorlog zoo
goed als voortdurend de onderdrukkings-politiek der
regeering ten scherpste 'hebt veroordeeld, die tien
tallen jaren gestieden hebt tegen den g^est van mi
litarisme, waardoor het gansche openbare leven in
Bruisen heboerschL en voor den vreemdeling bijna!
ongenietbaar en weerzinwekkend gemaakt werd, hoe
kunt gij thans België's lot-goedpraten, hoe kunt gij
thans den annexatielust goedkeuren? -Hoe kunt t.ij
thans aan de «ambtelijke verklaringen, die het on-
derdrukkingsv erk tegen België moeten rechtvaardi
gen, onvoorwaardelijk geloof hechten en uw hart
sluiten voor de-stem van een bijna'vernietigd volk,
dat om verlossing vraagt? Hoe kunt gij thans, even
als de eerste de beste „Bier-philister", van haat
vervuld zijn tegen de Engelschen, de kolommen van
uw bladen vullen met „officiëele" en „ambtelijke"
beschuldigingen tegen de Belgen en de Franschon,
en instemmen, ongevraagd en zonder dat gij daartoe
althans verplicht zijl, met het hoera-schreeuwen
voor Oostenrijk en Turkije? Waar is er ook 'maar
de geringste invloed, van de sociaal-democratie uit
gaande, \oor liet herstel van den vrede?"
En dan krijgt men-van de sociaal-democraten vrij
wel precies dezelfde banale antwoorden als van derf
gewonen burgerman: „De Belgen hadden de onzij
digheid al lang geschonden." „De Engelschen zijn
allen 'HalluhkeV' „De Franschen verdienen niet
het medelijden dat wij-in het begin voor hen voel
den." Enz. Ze spreken hoonend over het antwoord
der andere sociaal-democratische partijen op het
laatste manifest van het Duitsiehe -partijbestuur, en
wanneer men er-op wijst, dat, zoolang do Duitschers
in België on Klankrijk staan, de 'andere houding
der sociaal-democraten gincte toch ook zeer begrij
pelijk ia, lachen 7.e, en zeggen: „Dan zullen we eerst
de 1'raiischen verder moeten terugslaan en -Londen
afbranden."
„Maar hoe kunt gij," vraag ik, „de bezetting van
België verdedigen?"
„De Belgen hadden al lang..."-Enz., enz.
„Maar gesteld al dat alle daaromtrent uitgespro
ken beschuldigingen juist zijn, hoe kan dan *de so
ciaal-democratie in Duitschland zich er bij neer
leggen, dat Duitschland een klein land bezet en neer
slaat, omdat... misschien... indien Duitschland het
niet deed.... anderen het zouden doen? En daarenbo
ven, al die „documenten" kende de partij toch niet
toen de daad geschiedde. Waarom -zwoeg ze toen?"
Toen was h©t de kwestie van „zelfbehoud voor
het Duitsche volk."
„Dus dat overweegt?" „Ten slotte ja."
Daarmee houdt alle redeneering op. Telkens kan
men opnieuw beginnen, telkens eindigt het -gesprek
op de/elfde wijze.
Het zijn dezelfde mannen gebleven in 'de arbei
dersbeweging; stoere werkers, heldere koppen, kracl
tigo strijders, uitnemende organisators. Wanneer de
oorlog gedaan zal zijn, ik ben er 'vast van over
tuigd, zullen zij hun strijd in de vak\ ereenigingen
voor verbetering der dagelijkflche arbeidersvoorwa<ar
den, in de politieke partij voor verovering der poli
tieke macht, voor invoering van socialistische maat
regelen en verheffing en bevrijding der arbeidende
klasse in sociaal opzicht, - weder opvatten en voort
zetten, onverzwakt in vergelijking 'met de andere
partijen.
Maar het zijn geheel andere mannen geworden ten
opzichte yan de verdediging van het vaderland: de
liefde voor hun land is sterker gebleken dan wie
ook ooit zou hebben kunnen vermoeden, sterker
dau zij zelf ooit vermo.ed hebben, sterker dan de
liefde voor hun plichten Jegens do Internationale,
sterker dan de trouw jegens hun zooveel jaren lang
verdedigd standpunt, dat de rechten ook van kleine
landen niet gekrenkt -mogen worden.
Dèt is het niéuwe verschijnsel, dat zijn Theoreti
sche en geestelijke verklaring en omschrijving nog
zal moeten vinden, maar dat toch op het standpunt
der partij ten opzichte -van tal van vraagstukken
van grooten invloed zal zijn.
Want liet is geen specifiek DuitSdh sociaal-demo
cratisch standpunt men vindt hetzelfde verschijn
sel in Oostenrijk, in Frankrijk, In Engeland. Juist
en daarom is dit verschijnsel van zoo enorm veel
betoekeins, in die landen, waar de arbeidersbewe
ging, materieel of politiek, het meëaft voor de arbjei-
ders veroverd heeft.
Hot is, zooals het -dezer dagen in een JDuAtsch
sociaal-democratisch blad werd gezegd: „De natio
nale gedachte -in de arbeidende klasse -is des te
sterker en zuiverder, naar mate -de deelneming on
het aandeel der arbeidersklasse aan de goederen der
m aatschappelijke en -geestelijke cul'tuur, en 'in de
leiding en het bestuur van het openbare leven groo-
ter is. De zegevierende strijd dei- arbeidende klasse
voor haar verheffing beteekent dan ook onvermij
delijk: een versterking van de nationale gedachte."
Dit is het nieuwe verschijnsel, hetwelk nader en
klaarder zal moeten worden bezien, en waarmee
nion rekening zal -moeten houden. Hot is de beves
tiging van hetgeen mr. Troeliskra reeds zoo uitvoe
rig en aiep doordacht in zijn brochure -heeft uit
een gezet. Alle verzet daartegen moge erg revoïu-
tionnair klinken, in de werkelijkheid is het, een
vorm van conservatisme.
Het nieuwe verschijnsel is geen verzwakking van
het socialisme als maatschappelijk streven en maat
schappelijke inrichting, het zal de sociaal-democratit
nopen, haar standpunt ten .opzichte van 's lands
verdediging tc herzien.
Gemengd Nieuws.
OVF.R SCHRIKKEN GESPROKEN.
De-N. M. Java vertelt:
On20 overste is vreeselijk streng op het hoofdhaar
van rijn kohorte. Gezegd haar mag één millimeter
lang rijn, misschien nog een kleine fractie van een
millimeter langer, doch meer concessies worden niet
gedaan. Geen wulpsche haardossen en dichterslok-
kun, doch slechts puriteineche korte haren worden
op de militaire schedels getolereerd.
Orde iroet er zijnI En 'men voorde, zelfs op de
wachtparade, een nieuw -commandp in: „hoeden
k(."
Dan worden d« hoofddeksels 'gelicht en loert de
inspecteur, of er geen onverlaat met lange baren
onder de mannen staat.
Aldus de proloog. En thans het gebeuren.
Er was een reservist, eerst onlangs weer ir.
dienst gel-omen Man, met vrij weelderigen baard on
het gezicht. En vol knevels en zoo meer van die
versiersflen.
Een der lagere militaire autoriteiten, die als het
ware een haar-overtreding rook, op den reservist af.
„Zoo, zoo. Wat heb jij daar -voor een pagger op
je gezicht, man. trek je hielen bij, manenne....
natuurlijk het hoofdhaar na'venant, hè. Man, zet. je
hoofddeksel eens af."
En de reservist lichtte den hoed.
En de inspecteerende zag een schedel, zóó kaal, ge
heel kaal, dat een glasruit bij dien schedel vergele
ken, zwaar behaard mocht heeten.
En de inspecteur schrok zich welhaast een aap.
Lang dwaalde dc* wantrouwende blik van den „hoo
ge" van den weelderigen baard -naar den glimmend
kalen schedel, argwanend vorschend of hij tusschen
baard en kaalheid, niet een naad zag. 'waar twee ge
deelten van geheel verschillende hoofden-aaneen wa
ren genaaid.
Doch de „hooge" zag zloo'n naad niet, en hij bleef
kijken als d<s bekende kip, die instede.van een ei,
een biljartbal had gelegd.
En toen de hooge den adem 'had teruggevonden
zei-ie vinnig: „Dank je, man!"
Waarop do reservist z'n hoed weer opzette en
verdween .g
Van schrikken gesproken.
BOMMEN WERPEN.
Rcda Roda, de bekende reiziger'en schrijver ver
telt in de Neue Freie-Presse over oefeningen in het
bommen\0erpen aan het Karintische front.
Hët rneer ligt- in de morgennevelen onwaarschijn
lijk stil zoo stil als -een sprookje. Men kon de
zon booren opgaan in het geruisch van groeiende
grashalmpjes en het parelen van don dauw. Wolkon
met zijden zeilen gaan -voorbij. Het water in het
meer siddert een weinig en blikkert -wat, als bro
kaat van diepblauw'en zilver, als een vrouwenhand
het streelt.
Hoog in de lucht trekt de kiekendief langzaalm zijn
loerende kringen.
De vlieger-officier naaBt mij bespiedt den kie
kendief door zijn veldkijker en laai hem niet los.
Wat vliegt hij! roept de officier bevend van bo3
wondering. „Zulke spiralen moest ik kunnen maken!
Nu zal hij vallen..." Allemaal uitdrukkingen uit de
vüegertaal, toegepast op de vogelvlucht, uitdrukkin
gen, die ik niet begrijp.
Midden op het olie-achtige meer drijft een vlot
met een zwart-gel-e vlag. Dat is het doel. Er -is nl.
vanmorgen een oefening in het bommenwerpen.
Ver, \cr van or.s af hooit men een motor snorren
hij is nog mijlen ver en eerst na een paar
minuten duikt liet vliegtuig op, -teeder-glanzend als
een libel, tusschen de toppen van twee populieren.
Hij snort, als een heel klein ding, over enze hoof
den: „2000 M. hoog," zegt,-de vlieger-officier. Maar
het is niet het eerste Vliegtuig, dat zou koinen,-inaar
het tweede." 1
„Kunt u dat zien, kapitein? Verschillen de vlieg
tuigen dan in boüw?"
„Neen, ze zijn allebei van denzelfden bouw, het
eer6te en het tweede. Maar... en nu-doet hij moeite
aan oen look uit te leggen, waardoor twee congru
ente, in alle bijzonderheden precies gelijke vliegtui
gen „reeds cp het eerste gezicht duidelijk vau el
kaar zijn te onderscheiden."
„Aha, nu Wleft hij den zak met zand uitgeworpen"
de waarnemer nl. in het vliegtuig daarboven, die
zich in het bommenwerpen moei oefenen, op 1200,
1800, 2'iGO en vandaag op 2001) M. -De zalc met zand
is uit het vliegtuig geworpen on.... verdwenen, als
ware hij dooi- het niets verslonden. Do motor snort
verder ik heb den tijd te denken: waar blijft die
zak"5 Heeft de ongeoefende waarnemer-liet meer ge
mist en de zak in het bosch laten vallen? Ik hel
tijd genoeg mij de formule van den vrijen val uit
vergeten ballistische beginselen weer op te bouwen;
ik heb den »ijd den wortel te-trekken uit -1000, de
vertraging door den tegenstand van de lucht er bij
te rekenen, 25 seconden zijn vorloopen: een water
zuil in het meer schuimt omhoog, djialt weer en
stuwt de kringen in het ronde; de-bom "is govaïlfen:
200 M. van het doel. Twee, drie seconden later komt
ook de plof, een doffe knal.
Als Roda Roda den officier vraagt-of er ook een
vizierinrichting is voor het Juiste treffen, antwoordt
deze: „Er zijn er al veel uitgevonden, maar cr
deugt er geen een van. Zulk een toestel zou, behalve
met de relatieve hoogte hoogte boven het doel,
niet boven het vliegterreinI ook nog met de sne-
heid van den motor ën met richting en-snelheid van
den wind rekening moeten houden."
„Wat doet de vlieger dan, om...."
„U bedoelt: wat doet de waarnemer(want de Vlie
ger werpt niet) om het doel te treffen? Hij verzoekt
den vlieger over 't doel te vliegen en wanneer hij
het doe' reeds meent te hebben voorbijgegaan, laat
hij de bom vallen."
„Het Is -dus zeer moeilijk, kapitein?"
„Heelemaal niet. Leg ^en briefkaart op straat, kim
vier trappen naar boven en probeer uit het raam
met eeii steentje de briefkaart te treffen. De vierde
verdieping is 2000 cM. hoog, de briefkaart ongeveer
18 cM. lang de verhouding komt met de' werke
lijkheid overeen. Nu komt daar nog bij, dat de bom
menwerper met een razende snelheid vliegt,.
IN DEN OORLOG BLIND GEWORDEN.
In de Figaro vertelt een medewerker van een bezoek
aan de inrichting te Parijs, waar de Flnansche soldaten
verzorgd worden, die in den oorlog blind geworden
zijn. Se mannen, die hier verpleegd worden zijn allen
ongeneeslijk blind; men werkt er dan ook alleen aan
hun geestelijk herstel en tracht hen zoover te bren
gen, dat ze de mogelijkheid in gaan zien van een
leven, waarin zij toen nog met werken hun brood
kunnen verdienen. In overleg met de ministers -van
oorlog en binnenlondsohe zaken heeft een vereeniging,
aan welker hoofd' een schoonzoon van Pasteur staat,
de leiding van de blindenimiciiting op zich genomen.
De blind geworden soldaten leeren hier een handwerk
of, zoo ze er een hadden, hervatten zij het oude. Er is
een groote tuin «rm de inrichting verbonden, waar
de mannen elkaar loeren loopen; sommigen durven
er reeds alleen te gaan, voet voor voet, tastende met
©en wandelstok voor zich uit. De blinden zijn in ver
schillende werkplaatsen ingedeeld, waar zij volgens
do methode van Braille onderricht ontvangen in vakken,
waar het tas ten .©enigermate aan het zim te gemoet
komt Zoo leeren zij borstel- en mandenwerk maken,
matten, vlechten, enz. Aan sommigen onderwijst een
dokter do massage, weer anderen leeren muziek piano
of een ander instrument en allen leeren het Braille
schrift lozen. Voorts hoopt men, dat de staat ook blinde
soldaten aan liet sigaren-maken zal zetten en enkelen
met bijzonder goede stemmen zullen mogelijk latei
aan een kerkkoor verbonden kunnen worden. Er zijn
op het oogenblik honderd vijf en twintig soldaten op-
rimen. Het moeilijkste uur van den dag, zoo vertelt
medewerker der Figaro, schijnt voor dez» slacht
offers van den oorlog het avonduur te zijn. wanneer
zij vóór hot te ruste gaan, naar den tuin geleld worden
voor een laatste wandeling. Dan 'kan men er op een
zame paden vinden, die zich liever afzonderen. Met
de handen voor het gelaat geslagen staan ze onbe
weeglijk, voorovergebogen. Er was in de inrichting
ook een korporaal van de alpenjagers, die niet slechts
blind was, maar uien men het rechterbeen 1 reeft moeten
afzetten. Bovendien zijn hem twee vingers van de
recliterhand afgeschoten. Dezen man had niemand ooii
zien glimlachen en hij verviel tot zoo- diepe neersla#
tigheid, dat men -niet boter beefL wetein te doen, dan
zijn oude moeder eigens uit een. ver dorp in Lozéro
te laten overkomen. Het verminkte wezen, dat haar
zoon was, heeft zij nog wetein op te vroolijken.
GESTRAFT.
Een buitengewone krijgsraad heeft een herbergier tc
Trier, die een groote som Duitsche goudenmunten aan
een Nederlandschen kaashandelaar had verkocht, ver
oordeeld tot 5 maanden hechtenis en 500 mark boeie.
zijn dochter tot een week hechtenis en 100 mark boete,
den kaashandelaar tot drie maanden hechtenis en 300
mark boete.
DAMESOOREN.
De Parijsche correspondent der Haagsch© Ni,0uwe
Courant schrijft het volgende:
Ja, ik heb ze vandaag gezien, voor 't eerst sinds
langen tijd Damesoortjesl Dat zijn van die schelpvor
mige knarsjes poortjes, in Byzantium-stijl, waaronder-
aan een knusrood lelletje wipt, al of niet beprikl me',
een schitterpuntje van diamant of 'n goudig vlammetje
Ze lijken wel iets op tnanncnooren. Het is al een
heelen tijd geleden dat ik ze voor het Iaa'tst zag. Hel
was me ontschoten dat ze toch eigenlijk behooren bij
het vrouwenhoofd; er aan vastzitten moeten. Eenige
jaren lang had ik te dier plaatse 'n rijke hoargoJf gezien
later een stoute, gekruld© lok als 'n omgekeerd vraag-
leeken. Dat alles stond keurig. En men wilst al niel
beter of het hoorde zoo; het was zoo geschapen, 'm Man
heeft twee stelten in 'n broek; 'n vrouw een loopgolf in
'n rok. 'n Man heeft ooren, en 'n vrouw had in de
plaats daarvan lókken-weelderigheid, echt of onecht,
naar verkiezing.
Ik eet 's avonds vrij ongeregeld in een artistiek restau
rant, artistiek vanwege de eters mijzelf uitgesloten
dan. Daar eten, eveneens vrij ongeregeld, 'n paar heei
aardige jonge vrouwtjes, die zich altijd gelijk-op klee-
den, al durf ik er op zweren, dat ze hoegenaamd geeai
familie, laat staan tweelingen zijn. Welnu, gisteren
avond schrok Ik .Want zie hadden ooren, voor 't eerst
sinds Sik van beider bestaan afweet. Echte ooren, even
aardig als de rest
En het stond heusch' niet kwaad, heusch niet! Wel
wal vreemd, zoo onverwacht Maar toch aardig. Ze ge
leken niet meer op zichzelf, dat dient gezegd. Maar dat
was slechts het vreemde. Op het eerste gezicht lijkt een
vrouw met ooren meer op een man. Maar de snuitjes
waren me bekend; ik haalde ze er weldra uit De haar
dos was boven langs de oorschelf naar achteren weg
geduwd. En het oor keek me aan... nu, als 'n oor, als 'n
gewoon oor, heelemaal, volop; je kon er bij wijze van
spreken inkijken, al dient hot dan niet daarvoor. Hei
onbevangen gesprek dat ze voerden bewees me dat zij
zelf er niets bijzonders aan vonden. Dat heeft natuur
lijk z'n oorzaak. Zij wisten heel goed, die dingen te
hebben. Maar ik wast het niet, beter gezegd, ik was
het vergeten. Maar ik verzeker u nogmaals, dat het
heel goed stond.
Dus als u, mejuffrouw of mevrouw, soms...? Werke
lijk, het schaadt volstrekt niet aan het uiterlijk)
DUITSCHE SOLDATENTAAL.
In het Zeïtschrift fur den deutschen Unterrichï geefl
Karl Bergmaan eenige staaltjes van de Duitsche sol
datentaal, die riek in diezen oorlog heeft gevormd.
De talrijkste nieuwe woorden betreffen het geschut.
Met voorliefde worden de projectielen naar dieren ge
noemd. De granaten van liet Fransche snelvuurkanon
heeten Kettinghonden of windhonden, omdat ze
zeer snel komen aansuizen. De ontplofbare grana
ten van het Fransche 75 m.M. geschut heeten slink
wezels. Naar den zwarten rook, die ziich na het
springen verspreidt, Inoemen do soldaten de zware
granaten .schwaxze Biester". zwarte beesten, of ook
zwarte varkens.
Men noemt de projectielen ook naar verkcersmiddet-
ten: „Hochbahnenluchtomnibusscn, D-treinen.
De geweerkogels heeten nog als vroeger boenen;
ook vliegen, bijen en niusschcn. De machinegeweren
heeten: koffiemolen, draaiorgel, boonensproeier, vleesch-
hakmachine, stolteriante ^teenklopper euz.
Handgranaten heeten sinaasappels, pondspaketten.
Persoomnamen zijn er voor het Duitsche 42 cM.
mortier: de dikke of de vlijtige Bertha. Het, Fran
sche 21 cM. mortier heet „der grobë Gottlieb"; het
7.5 oM. kanon „der Kurze Gustav"; 'het 15 cM. ka
non „der Gurgel-August".
De telegraaf troepen heeten kortweg „Drahter"; de
afdeeling voor den ihlichtingdiensL „Funkenspucker"
Vreemde plaatsnamen worden verhanseld. Sommé-
court wordt Gumn.igurt, Villers-au-Flcs wordt Wild
drauflos, Yerlingbem wordt Sperlingsheim, Estami-
riet wordt Testament.
EEN TAIFOEN.
Op de Chineesche kust heeft een taifoen gewoed,
waardoor alleen in Kanten 10.000 menschen om het
leven zijn gekomen. Op de Woesoengrivier zijn 50
gronte jonken vergaan.
BEVROREN YISCH.
Nu ten gevolge van -den oorlog de visscherij1 èn
wegens het verbod van visschen in de wateren om
Schotland en Ierland, -'èn wegens het dienst nemen
van vele visschers in het leger en'de vloot, de viach
in Engeland schaarsch en -duur is geworden, heeft
de Engoleche regeering het plan opgevat, groote ho-
veelheden bevroren visch van N'ewfoundland en
Canada aan te voeren. Deze proefneming is te meer
noodig goblekm, omdat in \ele belangrijke industrie
centra, viöch, vooral gi-bakken, een-belangrijk volks
voedingsmiddel is geworden.
Verschillende Oorlogsberichten.
TEGEN DU1TSCHLANDS WERELDPOLITIEK.
LONDEN, 17 Augustus. Het Engelsche blad De West
minster Gazette bespreekt de manifesten van de Duit
sche Nationaal-Liberale partij, waarin uitzetting der Duit
sche grenzen naar het oosten en naar liet westen wondt
verlangd en gebiedsuitbreiding in overzeesche landen,
omdat die noodzakelijk zou zijn om de reusachtige op
offeringen, welke het Duitsche volk zich' getroost, te
vergoeden. Het Engelach© blad citeeif verder uit het
manifest, dat de Nalionaal-Liberalen hun steun beloven
aan elke regeering, die deze doeleinden met onbuigzame
kracht wü vervolgen.
De Westminster Gfrzette merkt hierover op:
De Duitsche chauvinisten bewijzen in deze phase
van den oorlog een werkelijken dienst aan de gealii-
cmlen. Deze mamfestea, resoluties en krachttermen
van de regcerende klasse komen op het juiste oogen
blik om de geheeie niet-Duitsche wereld te herinneren,
dat wanneer men aan 'Duitscliland één duimbreed gronds
afstaat, het ons de hel zal brengen.
Er is niets aan te doen, ei' is geen weg tot den wede
of tot een dragelijk leven, dan door deze Duitsche
chauvinisten te leeren, dat Kun idee van hun Teutooa-
sche afkomst een krankzinnige ilroom is, waartegen
Europa krachtiger verzet zal stellen, dan het honderd
jaar geleden stelde tegenover een dergelijk idee.
Wij weten, over welke hulpbronnen Duitschland be
schikt, wij zullen die zoo hoog mogelijk aanslaan en
aannemen, dat zij volmaakt zijn georganiseerd voor een
plunderpolitiftk maar wij weten, dat zij achterstaan bij
de krachten, die er tegenover worden gesteld. Rus
land, Frankrijk, Groot-Rntainnlijë, Italië, hebben het voor
deel boven Duitschland in macht en welvaart en hot
denkbeeld, dat zij zich enkel uit apathie en gemis aan
organisatie zouden onderwerpen aan een viercaxdeeling
en aan lyrannie, is kinderachtig.
De natiooaal-liberale resolutie spreekt van uitbrei
dingen der grenzen tiaar Oost en West en over zee en in
de eerste dezer drie groepen moeten wij natuurlijk
groote plannen op het Balkan-schiereiland mede in-
begrijpen. In het Berlioer Tageblalt heeft Theodoor
Wolff met de gewone Duitsche tact dit oogenblik 'geko
zen om met groote openhartigheid over dit onderwerp
te spreken. De weg waar het nabije Oosten, die geheel
versperd was door don Balkanoorlog, zoo zegt hij,
kan nu voor de Duitschers worden geopend, wanneer de
Russische legers zijn verslagen .indien wij en anderen
tevens met voorzichtige vastberadenheid de gelegenheid
san het oogenblik weten aan te grijpen.
Het schepucn van een veiiigen weg naar Konstanti-
nopel is volgens Wolff voor Duitschland zoowel nu
in oorlogstijd als in dc toekomst in vredestijd zulk oen
ncodzakelijKheid, dat alles meet wonden gewaagd om
dit dool té bereiken. Dc- aandacht moei er x>p gevesligd
wouden, dat het succes der Balkan-volkereu legen de
Turken fci 'don jBa!kon-oorlog gezegd is, een sta(( voor
Duitschland te zijn geweest.
Jïoe dan ook, zegt Wolff: de verbinding met Turkije
moet worden tot stand gebracht, helgoen aan Duitsch
land een nieuwen uitweg zal openen voor zijn actie
zoowel in oorlog als £n vrede.
Wij weten, gaat de Westminster Gazette voort, uit
het voorbeeld van België, hoe verbindingen worden tot
stand gebracht en wegen worden gemaakt door het
oorlogvoerende Duitsche volk en de heer Wcrfff is van
meeding, dat de Duitschers :met voorzichtige beslist
heid hun weg kunnen hakken door den eenen Balkan-
slaat en hun weg koopen door den anderen. Dit is een
bijtijds gegeven waarschuwing aan de Balkanstaten, die
nu precies weten wat het verbinden van Berlijn en
Konstantinopel of van Ween en en Saloniki voor hen
allen beteekent
SERVIë EN BULGARIJE.
Uit BERLIJN, 18 Augustus. De correspondent van het
Berl. Tageblatt te Sofia meldt, dat volgens uit NIsj ont
vangen Derichten, minister-president Pasjitsj een ver
gadering belegd heef» van zijn paxtijgenooten en aan die
vergadering mededeeling ggèdaan heeft van het besluit
der Quadruple Entente om aan Bulgarije gebiedscom-
pensa-ties te doen voor 't geval, daJt dit Rijk ©rloe mocht
besluiten aan de zijde vain de Entente-mogendheden in
dien oorlog in te grijpen. Pasjitsj verklaarde dat de
Quadruple Entente, ondanks den tegenwoordigen on-
gunstigen toestand besloten heeft om den oorlog voort
te zetten en dat een medewerking van Bulgarije beslist
noodig is om succes tc hebben, ofschoon men nog niet
kan zeggen -dat Bulgarije het dadelijk voor de Qua
druple Entente zal opnemen, vóórdat het in het bezit
is yan Macedonië. De weigering van Griekenland om
met de Quadruple Entente tot oen vergelijk te komen
mag men volstrekt niet als definitief beschouwen; de
Entente-mogendheden zouden Griekenland desnoods met
dwang er brengen om een beslissing te nemen;
Pasjitsj betuigde zijn leedwezen, dat de liegeering te
Athene tot dusver gepn achi heeft geslagen op zijn
raad om toe te geven. De voorstellen va» 3 Augustus
waren van dien nard, dat een verdere ontwijking on
mogelijk is, hangezien de Quadruple Entente duidelijk
te verstaan gegeven "had ,dat de door Bulgarije ge-
eischte afstand van grondgebied onmiddellijk zonder
verder uitstel moest worden nagekomen. Elk antwoord,
dat als ©en verdere ontwijking gold, zou gorden uit
gelegd als oen wantrouwen tegenover de Quadruple
Entente, terwijl Servië in dait geval, in de toekomst op
zijn eigen krachten zou zijn aangewezen. In politieke
kringen te Sofia gelooft men niet nat het antwoord van
Servië zoo categorisch zul zijn ais dat van Grieken
land, daar Servië ervan overtuigd is dat ©en mislukking
van de plannen van de Quadruple Entente ook het
vonnis over Servië geveld is. Men venvacht te Sofia,
dat, zoodra Servië op de nota van de Quadruple En
tente geantwoord beseft, deze ©en nieuwe nota zal in
dienen. Uit Berlija wordt nader gemeld:
Het Scrviische regeeringsorgaan „Sainouprava" publi
ceert do offtedeete verklaring, tiat "Servië de voorstellen
der Entente betreffende den afstand va» Servisch grond
gebied, afwijst.
De Bulgaarsche minister Torrèchef verklaarde over
houding van Bulgarije tegenover de Entente-voor»
