Schager Courant.
DERDE BLAD.
Een jacht op Peterhof.
Gemengd Nieuws.
Zaterdag 21 Augustus 1915.
58ste Jaargang No. 5646.
Onder liet hofeonoert had de Tsaritsa Katharina
II, die in dien tijd op het hoogtepunt stond harer
macht en harer vrouwelijke schoonheid, een wenk
gegeven aan Mevrouw Propatof, die in al hare
galante avonturen haar vertrouwde was en haar toe
gefluisterd, dat zij haar wensehl© te spreken, zoo
dra het gezelschap was heengegaan.
Toen dan ook de instrumenten verstomden, de ge
neraals, de staatsraden, Jde 6choone dames en 'de
jonge officieren waren verdwenen, begaf mevrouw
Propatof zich naar het kleine Chineesche salon,
waar de Semiramis vön het Noordfeu haar wachtte.
Katbarina zat op de kleinte sofa en, liet den dik
ken porceleineu -Chinees, die voor haar stond, nu
eens het boofd schudden, dan wéér-„ja" knikken pn
zonder zich in dit half gedachten'ooze spel te laten
storen, begon zij:
„Heb je vandaag-bij de parade den jongen, knap
pen officier gc-zien, die naast bet-vaandel stond?"
„Ja, Majesteit," antwoordde de vertrouwelinge.
„Hoe bevalt hij je?"
„Goed."
„Ik ben in verrukking over hem; -weet je ook,
hoe hij heet?"
„Zijn naam is Michael Sabadinsky en hij is af
komstig uit de omstreken van -Ktef."
„Ik zou wel kennis met hem willen maken."
„Heel goed, Majesteit, maar er is eene omstan
digheid, die tot voorzichtigheid -noopt."
..Voorzichtigheid? Welke omstandigboid? Is hij
misschien op een ar.dere da-rue-verliefd, en moet mij
dat soms afschrikken? Waar is de vrouw, die-zich
met mij kan meten? Ik vrees niet voor zoo'n lan
delijke schoone."
„Indien Sahadinsky verliefd was," antwoordde me
vrouw Propatof, „ziou ik het niet de moeite waard
geacht hebben erover te spreken, want welke man
kan aan uwe schoonheid, uw glimlach weerstand
bieden? De zaak is 'evenwel veel erger."
„Geloof je misschien, dat hij -niet te vertrou
wen is?"
„Ook dat is het niet, maar -lilj is een vrouwen
hater?"
De Tsaritsa begon luid te lachen. 1
„Is dat alles?"
„Ja."
„Dat is voor mij slechts een 'reden te meer, om
mij voor hem te interesseeren. De gedachte, dat hij
nog nooit bemind heeft, zou al voldoende zijn, om
er mij toe te brengen, hem mijne macht te laten
gevoelen. Kan er schooner overwinning behaald wor
den, dan hem, een man, die -ons geslacht baat,
onder Amor's zoete juk tlé brengen? Nu staat mijn
besluit vast, hem te leeren kennen- en hem tot
mijn slaaf te maken. Laat hem -uitnoodigen voor
het gemaskerde bal 'van morgen en zend vandaag
meteen een l-riefje, -waarin staat, dat eene daime,
die levendig belang in hem stelt, hem -op het bal
wen8cht te spreken. Zij zal in zwarten domino zijn
en hij zal baar kunnen 'herkennen aan een rood
lint, dat zij op den schouder draagt en-eon roos, dier
ziy in de hand zal houden. Begrepen?"
„Volkomen, Majesteit; Uwe bevelen zullen stapt
worden opgevolgd, maar ik waag het nog eens u
te smoeken, met eene zekere voorzichtigheid..."
..Wees maar gerust. Ik zal verstandig zijn."
Den volgenden avond bewoog zich een-schitterend
gezelschap in de zalen van het winterpaleis. De
meest onderscheidene uniformen, de-prachtigste toi
letten, doch ook zeer eenvoudig gemaskerden waren
ertegenwoordigd. Een* orkest speelde, -maar zeer
weinig paren dundten; de mees/ten gaven er de voor
keur aan, wat heen en weer te loopen en te praten.
Hinderden kleine liefdesintrigues werden -er onder
de gemaskerden gesponnen.
Nog altijd was de Keizerin niet aanwezig.
Men vermoedde algemeen, dat ook zij gemaskerd
zou verschijnen en zoo begonnen duizend oogien
naar haar uit te zien.
Sahadinsky stond tegen een piléar gèleund en
keek met stille nieuwsgierigheid naar die schitte
rende golven van zijde en fluweel en kant, die
langs bem heen trokken. Ook zijne oogen zochten
de Tsaritsa. Hij had dien morgen het briefje ont
vangen, maar bet avontuur, dat-hem"wachtte, lokte
hem weinig aan: hij had maar een wenach, name
lijk baar te ent moeten, die bij de parade als een
V.-uus ia de uniform van den door haar ontwapen
den Mars langs liem heen gereden -was.
Plotseling v erd er algemeen in de zaal gefluisterd,
dat de Tsaritsa zoo even was binnengekomen en
wel in het kostuum eener Turksche sultane. Ook
Sabadinsky werd bet toegefluisterd- Inderdaad kwam
er op dat oogenblik eene booge, -bevallige gestalte
voorbij, die een ieder voor Katharina II moest hou
den. De majesteit van deze verschijning werd door
haar toilet nog aanmerkelijk verhoogd. Zij droeg
mode met goud geborduurde-pantoffels, een Turk-
sche broek van gele zijde, een overkleed van hel
blauw atlas ên een kort met goud bewerkt vest
van rood fluweel, hetwelk de met paarlen bedekte
boret liet zien; daarover do open, lange pels, geheel
van schitterend wit hermelijin vervaardigd; op het
hoofd een tulband met een phiim van diamanten en
in plaats van een masker een dichten sluier, die al
leen do groote blauwe oogen zichtbaar liet.
Het was mevrouw Propatof, die precies de ge
stalte en de oogen van de Tsaritsa had, aan den
arm van graaf Panin.
Sabadinsky maakte een beweging om haar te vol
gen, toen een zachte arm op den zijne werd gelegd
on de zwarte domino met bet roode lint'en de roos
in de hand ontvoerde hem naar-een klein, met uit-
lieem8cbe bloemen vervuld zijvertrekje. Hier liet
zij zioh neder op een kleinen divan, waar juist
mimte genoeg was voor twee personen cn trok
den jongen officier aan hare zijde.
„Wat ziet u er-ongelukkig uit," begon de domino
met een onderdrukt lachje, „draagt u de vrouwen
werkelijk zoo'n haat toe?"
„Ik weet niet, hoe het komt, dat men dat van
mij zegt." i
„O, maar u ontkenjt dat uit galanterie: en -toch
zijt gij oen vrouwenhater; ik weet het."
„Men vergist zich -daaromtrent," zei Sabadinsky,
„mijn kameraden noemen mij zoo, omdat ik tot nu
toe nooit heb bemind, mi niet deel wil nemen aan
himne braspartijen."
„Uw hart is dus nog vrij?"
„Nu niot meer!"
„Dij hebt dus iemand lief
„Het stuit mij tegen do boröt, -u eene onwaarheid
te zi-ggen, ook al zal mijne bekentenis u misschien
niet aangenaam zijn.-Ja, ik heb iemand'lief!"
„Sedert wanneer?"
„Sedert gisteren."
„Eene dame van het hof?"
„.Ia."
„Noem mij uw ideaal, misschien kan ik iets doen
in bet belang uwer liefde."
,,'k ben u dankbaar, maar ik ben niet te helpen,
want mijn liefde is-hopeloos."
„Maar wie geeft nu een suel zoo -maar dadelijk
verl- ren?"
„M:j 1 i.ift niets anders-over."
„Vertrouw cp n ij, ik-b"n machtiger, dan gij ver
moedt."
„0\er de \rcr.v., die IL btmia. die ik ua..lid,
Lebt gij geen
„Wie w.et:"
„Welnu dan het i? de Tatritea ze'.ve, die ik
gisteren hij de parade voor de eerste maal heb ge
zien en die ik tut wr<&z$*niiig woxdtns ton liefheb."
De uor ine - ebrok even, n aar v:os zich zelvfe
spoodig weer r.oester, ST«>ep de hand van den J'-u-
gen officier en z°ide: „Ja, dan moet ik u "waarlijk
beklagen, maar ik wil beproeven, u te troosten."
„Wanneer u mij werkelijk zoo goedgunstig ge
zind zijt," antwoordde Sabad'DBky, „laat mij dan een
vQudig aan mijn lc-t over. ik kan geen andere vrouw
liefhebben, en er is ook niets, wat mij verstrooiing
zou kunnen geven, of rnij zou kunnen troosten."
„Welnu, vaarwel danl"
Sabadinsky stond op, maakte-een diepe buiging en
keerde naar de zaal terug. De domino volgde hom
met de oogen en keek er glimlachend naar, boe hij
uitkeek naar de Sultane, in wie hij zijn ideaal ver
moedde, en hoe hij. toen hij haar eindelijk gevonden
had, precies als een slaaf uit het serail, stem in
onderworpen achter haar1 aan liep.
Eenige dagen later was het jaarmarkt'in Peterhof.
waar Sabadinsky in garnizoen lag. Katharina -II
had voor die gelegenheid een aardige grap bedacht.
In die dagen loeiden-de voorname dames er van,
zich zelfs op klaarlichten dag gemaskerd of ver
kleed te vertoonen. Tsaritsa Eüsabeth ging met voor
liefde in mannenkieeren gekleed, terwijl -Katharina
de voorkeur gaf aan'de schilderachtige uniform der
Kozakken, of zich vermomde -als Russische boerin.
Voor ditmaal bad zij voor zich en hare hofdame
Minodora Wengersky dat laatste kostuum gekozen,
gekleurde, marokijnleeren laarzen, een bonten rok,
in over het roode lijfje een langen wollen pels. l>e
iorst was versierd met-koralen, het hoofd niet den
laünnalen diadeem. Een met drie paarden bespan-
Jen slede werd heiaden met verscheidene eetwaren
•n een vaatje brandewijn. De beide dames zaten
ïaast elkander voor op den smaHen bok en de Tsa-
it3a zelve hield de teugels en de zweep.
Nauwelijks hadden zij te midden san koopers en
/erkoopers op de markt een plaatsje gevonden, of
ij zagen zich ieeds omringd door biedende koop-
ieden, boeren en Joden; tevergeefs echter trachtten
hezen van ben te koopen, want telkens weder ver
klaarden de boerinnen, dat zij hunne waren slechts
aan de soldaten der Keizerin^, aan den man wilden
brengen.
Lang duurde het dan ook niet, of zij werden door
deze laatsteu gewoonweg belegerd, te meer, daar
hare worsten en wodka grooten aftrek vonden en
zij die voor een spotprijs van de hand zetten.
Eindelijk naderd:- een troepje officieren, onder-wie
zich ook Sabadinsky bevond.
„Kijk eens," zei een hunner lot dezen, terwijl hij
op Katharina wees, „wat een sprekende gelijkenis
met de Tsaritsa!"
„inderdaad," antwoordde Sabadinsky en drong
door de omstanders naar de slede toe.
„Kom^maar hier, mijnheer de officier!" riep de
Keizerin vroolijk. „Kan ik u misschien ook dienen
met een glaasje brandewijn?" Meteen schonk zij er
een in en bood hem dat aan.
Sabadinsky nam het aan cn dronk het 'in een
teug leug. „Op uw welzijn!" riep hij.
„Dat is nu eens aardig!" zei Katharina me' kin
derlijke blijdschap. „Nog nooit heeft een officier
op mijn gezondheid gedronken."
„Maar jij bent geen gewone boerin!"-
„Hoe zoo?"
„Weet je wel, dat je heel mooi bbnt?"
„Kom, u steekt den gek met me."
„Je lijkt zelfs sprekend cp onze Tsaritsa Katha
rina
„Werkelijk? Dat heeft -onze pope me ook al
gezegd."
„Dat moet dan bij uitzondering een zeer schran
der pope zijn."
„Dat is hij ook, hij kan zelfs lezen!" De officie
ren lachten.
„Kom toch eens van je 'slede af," zei nu Saba
dinsky, „geef mij maar een hand."
„De hand kunt gij wel krijgen, -maar van mijn
slee kom ik niet af."
„En waarom met?"
„Omdat er te veel jonge heeren zijn."
„Ben je getrouwd?"
„Ik ben weduwe."
„Uit welk dorp kom je? Mag ik je eens komen
bezoeken
„Dat za' mij een groote eer zijn."
„Welnu, geef mij dan nu -"voor ditmaal Je hand,"
verzocht Sabadinsky. „Dat heb j.e me beloofd."
„Hier is ze."
Katharina reikte hem de mooie, fijne hand, die
hij verwonderd bekeek. „Je hebt handen, precies als
een dame. Mag ik er een kus op geven?"
„Waarom niet, wanneer u daar pleizier in heeft?"
Sabadinsky kuste haar hierop tweemaal vurigl de
hand.
Toen trok zij die terug en verborg-ze in den wij
den mouw van haar pels.
„Ben je zoo karig mei, je gunst?r'
„Dat moet men wel zijn, -de mannen zijn zoo
slecht."
„Niet allemaal."
„Nu, ik zal eens zitfo, of gij woord -houdt, en
mij bezoeken zult."
„Maar ik weet nog heelemaaï niet waqp uw wo
ning is."
„Dat zult ge te rechter tijd wel te weten ko
men."
„Ha zool Je wilt me dus onjüoopen?"
„Ik denk er niet aan. Ik verlang..er naar. u te
rug te zien en zal u daartoe spoedig uitnoodigen."
„Je bent eten merkwaardige boerin."
„Dat zegt de pope -ook."
Onderwijl hadden de dames beur voorraad uit-
verkooht en de Tsaritsa greep nu weer de teugels.
„Vaarwel!" riep zij Sabadinsky 'toe. „Tot ziens
weldra!"
Met ongeduld wachtte de jonge officier eemgen
tijd op eenig levenstreken van de zijde der schoonc
boei in, en verloor eindelijk alle-hoop, liaar ooit te
rug te zien, toen hij op een morgen tot-zijne groote
verrassing het bevel kreeg, den volgenden morgen
deel te nemen aan de Keizerlijke bereujaebt op
Peterhof.
Stipt op tijd bevond Sabadinsky zich den volgen
den morgen op de plaats van samenkomst'voor het
paleis te Peterhof. Op het groote plein heerechto
reeds een vroolijk en druk gewoel. Heeren en da
mes in jachtkostuum, keizerlijke jagers en'drijvers
vormden in den zonneschijn schilderachtige groepen.
De jachthonden lieten van tijd tot-tijd een vroolijk
geblaf hooren. Men wachtte nog slechts op de komst
der Keizerin.
Toen deze zich eindelijk boven op de breede trap,
die naar het paleis voerde, vertoonde, was ieder
door hare schoonheid en majesteit getroffen en met
luid gejubel werd hare verschijning begroet.
Katharina II droeg hooge laarzen met plooien van
zwart marokijn, een korten rok van donkerrood flu
weel, een nauwsluitend lijfje van dezelfde stof met
hermelijn afgezet en gevoerd en -op het hoofd een
kozakkenmuts van hetzelfde keizerlijke bont-
Graaf Panin deelde nu aan de schitterende me
nigte mede, dat iedere dame het recht werd verleend
zich te haren dienste en voor hare veiligheid, onder
de aanwezige heeren een cavalier uit'te kiezen. De
Tsaritsa was de eerste, die -van dat recht gebruik
maakte'en riep Sabadinsky aan hare zijde. Toen hij
haar eerbiedig naderde en haar jachtgeweer in ont-
vaiurst nam, keek zij bem met een gelukvoorspel-
lend glimlachje aan. „Welnu," sprak zij, „heb ik
woord pehouden? Zijt gij tevreden over mij?"
Sabadinskky bleef het antwoord schuldig.
„Vergeet gij zoo spoedig uwe vriendinnen?" ging
Katharina 11 voort, „herkent-gij den domino van
lo t i r.u-, U:d i.r.! n dó l-oiin <en dj -'teteihotoche
jixr;:.-arl.l :ct i:rt*er
„2ou het i.:Cgei;jk zija;" s'.amelde Bat '-dinslzv.
„Hier is ::eg eenmaal :..ijn ht^e'," zeide do T;c-
it-s, „m ditmsai van harte.
Icdnt dc jagers hunne plar.tscu hadden ingeno
men --n de <n 'j' crs varen gesteld, Jiet a.edc
gite tonden los en do jacht nam een oan.ang.
Weidra was oen groote heer opgejaagd, die eerst
op Pai.in afkwam; deze schoot mis. Toen de heer
'•venwel van den helman R&soeniofsky <-en kog>-l
nrd gekregen <-n dezte wonde -hem pijn begon te
doen, vloog ldj met een woedend gel-rui op-de 'IV-
ntsa los. Deze liet hem h t cp tien pas naderen
en schoot teen koelbioedig haar geweer af. Ten
veeden male getroffen, richtte de beer zich thans
in zijn volle hngte op en wierp zich op de schoo
nt-, moedige jageres, die zijne omarming door eene
handige wending ontweek, maar tegelijk op de be
vroren sneeuw uitgleed en op den grond viel.
Katharina scheen verloren, rnaar reeds stond Sa
badinsky tegenover den beer en stiet dien met volle
kracht de bajonet, die hij op zi*i geweer had gë-
fteken, in het lijf. Het woeste dier viel en draaide
zich brullend in een bloedplas oin. Nu eerst schoot
Sabadinsky; de kogel drong in den geweldigen kop,
de beer draaide zich nog eenmaal om en bewoog
ich toen niet meer.
De Tsaritsa was geréd.
Sahadinsky hielp haar opstaan en hield haar een
oogenblik in zijn armen.
„Is u gewond r" vroeg h:j snel.
Neen, ma»r ik ben oen reetje geschrokken: ik
heb om u gebeefd."
„Om mij?"
„Ja, om u!" Zij leunde op zijn schouder. ,.De
eten weigeren mij den dienst. Br*ng mij naar dat
kleine paviljoen daar."
„Veroorlooft Uwe Majesteit mij, Haar daarheen te
dragen?"
Katbarina knikte toestemmend. Sabadinsky nam
lianr in zijne armen en bracht baar naar bet pa—
ïljoeu, dat in de struiken stond. Hier zette hij zijn
schoonon'last op den grond en Katharina legde zich
op het rustbed reder, dat tegen een der wanden
stond.
„Hoe zal ik u danken?" sprak zij. „Gij hebt mij
bet leven gered."
„U heeft injj reeds gedankt," anjtwoordde Saba
dinsky en wierp zich voor de Tsaritsa op de knieën.
„Hoe zoo?"
„Naar de vij2e der nymphen, docr mij den doo-
delijken pijl in het hart te zenden."
„Gelukkig zijn zulke wonden te genezen." antwoori
de Katharina met een bekoorlijken glimlach. „Mag
ik uw dokter zijn?"
Sahadinsky boog zich over bare 'mooie handen,
die zij hem gewillig overliet en 'bedekte die met
kussen.
N. R. C.
Verschillende Oorlogsberichten.
HET DOEL VAN DEN OORLOG.
De Daily News publiceert een telegram, 'uit Ko
penhagen door den persman Wiegand verzonden aan
do New-York World. Da+ann wordt modedeeling ge
daan van een memorie, die aan den Rijkskanselier
is aangeboden, en die onderteekend is door prof.
Delbrück, den oud-minister Deruburg, prof. Hai-
nack, prins Hatzteld, prins Donnersmarck, den oud-
mimster baron Berlepsch, graaf Arco, den oud-ge
zant graaf Le.yden, den voorzitter van de-Berlijnsche
Kamer van Koophandel Franz MencWsohn, Wetzler,
deü oud-gozant graaf Mouts, den directeur van de
trust die de aniline-ikleurstoffen-fahriekeri onder
controle heeft, majoor Tarseval, Theodore Wolf van
het Berliner lageblatt, August Stein van de-Krank 1.
Ztg. en meer dan 20 van do meest gezaghebbende
Berlijnsche hoogleerarcn. In deze memorie, bekend
als de „Delbrück-Dernttfurg-Wolf-Jnemorie", wordt
er op gewezen, dat deze oorlog 'geen annexaties
door DuitschJand ten doei had, enkel zelfverdediging.
De annexatie van politiek onafhankelijke naties is
een slecht iets. Den rijkskanselier wordt verzocht,
enkel een vrede te sluiten, die zekere 'grondslagen
biedt voor de strategische, politieke en economische
belangen des lands en het 'rijk volkomen vrij laat,
z.ijn krachten en ondernemingsgeest te gebruiken in
het eigen land en op do vrije zee. Duitechland-moet
zich niet van het rechte pad laten aflekken.
DE ENGELSGHE PERS OVER DEN VAL VAN
KOWNO.
De 'militaire medewerker van de Times schrijft
onder liet opschrift: „Een ernstige toestand over
den val van Kowno, waarbi hij wijst op de betee-
kenis van de vesting. Indien, zegt hij, alle forten in
handen van de Duitscbers zijn, 'kan het leger van
v. Eicbhorn nu over de Njemcu gezet worden mi
zijn gewicht in de weegschaal werpen bij de reeds
aanzienlijke strijdmacht onder v. Hindenburg ton
noerden van de rivier. Steunende op de veroverde
veste zal liet nu aan den veldmaarschalk vrij stean
naar Wilna cp te rukken, indien hij zich aan het
front bij Dwinsk en Riga gedekt heeft, 'en de be
dreiging van de verbindingslijnen van de Russische
hoofdmacht aan de Bobr-'en de Boeg-linie zal waar
schijnlijk werkelijkheid worden. Ik kan nog niet pre
cies nagaan, boe ernstig die bedreiging is, omdat ik
niets weet van de sterkte der strijdkrachten, welke
do grootvorst bij Wilna heeft staan, doch v. Hin
denburg heeft totnogtoe niet veel moeite gehad met
het tfweren van aanvallen uit Riga en Dwinsk en
het is waarschijnlijk, dat met de ontplooiing van
zijn volle macht gewacht is op het resultaat van de
bestorming van Kowno.
De toestand van de-Russische legers aan de Robr-
en do Boeg-linie, vervolgt schr., is ernstig. Er rijn
teekenen, dat de zes of zeven Oostenrijksche en
Duitsche legers, die tegenover die Russische legers
staar'reeds doorbraken hebben volbracht op de li-
nlo, welke onze bondgenooten innemen, en de aan
wezigheid van een gedeelte van de legers van v.
Mactensen op den rechteroever van de Boeg bij
Wlocuwa is even onaangenaam als onverwacht. De
rivier cn de Pripet-moerassen, dacht men, zouden
een dergelijke beweging beletten, indien van de na
tuurlijke verdediging van deze streek op geschikte
wijze werd gebruik gemaakt. Doch indien de flank
hier wordt omgetrokken en indien Bialystok zelf be
dreigd wordt, dan 7.al kunnen blijken, -dat de groot
vorst niet langer in staat is zich aan de linie van
Brest-Litowsk op te -houden, doch voor alles zal
trachten zijn legers 'in veiligheid te brengen. TJen
verve Igenden vijand zal hij, zooals hij reeds gedaan
beeft, door moedige en bekwaam geleide achter
hoede-gevechten kunnen bezighouden. Doch de te-
dreiging door v. Hindenburg'in het noorden is nu
zoo ernstig, dat zij zwaar op de besluiten der Rus
sen moet drukken. De gebeurtenissen -van" de eerst-
volgerde tien dagen beloven van beslissenden aard
te zullen zijn. Men moet veronderstellen, dat ons
kabinet zich volkomen bewust is van wat er kan
gebeuren en er rek'-ning mede gehouden heeft bij
de algememe beschikkingen over onze strijdkrach
ten.
VLIEGER OP EEN IRIS GEVALLEN.
Eergisteren viel een militair vlieger met zijne ma
chine op een huis bij Hounslow Heaith.
Als oorzaak wordt een motor-defect opgegeven.
De vlieger tracblte te landen, met het genoemde
noodlottig gevolg. De voorgevel van 'het huis werd
vernield, evenals de machine. De bestuurder brak
beide beenen.
EEN WIJDVERTAKTE SAMENZWERING.
Hot Milaansche blad Secoio verneemt uit Rome,
dat daar berichten zijn ontvangen uit Londen en
andere hooldsteden van de entente-mogendheden,
welke berichten betrekking hebben op een wijdver
takte Duitsche samenzwering in Rus'ai d. -'t Schijnt
(altijd \olgens die Secolo-outhuHingeu) bewezen te
Zijl,, dal DuiLv.-hiaud rueds wrat-huiden Jtu\n agen
ten Leeft t 'iderheouen, ulo hun nut LeLben gesp-iii-
nca lot in de gcktsini&Le bureaus van. do la-.Js.c.-
dedigmg. Voornamelijk Lebben Laronten uit de
O .st-.ee-p» vx iueieu aan dozo cajüenzvvfcriug de&»0e-
n:men, wieu mjx Lel geval van een lXi-aoiie•uvci--
w\n.nn3 t-a aeu -.u ICocatead er. L-sKand
fui Luinsr. en o:re-aj.-hU-,i \.arsn toegezegd. Daar-
d.or is bet tc verklaren, dut de Duitoche regee-
ring Lij 't uitLreken van den coilog nauwkeurig op
de hoogte was ever du sterkte van de Russische
artillerie en munitie en dat zij orvcn kennis droog,
dal, volgens de plannon \an don minister van oor
log !rcek wlincf, de ii'gol-rufknen ing 'van nieuwe
fal rieken was te verwachten, waardoir a«' productie
vrin wapentuig .eniervoudigd zou worden. I>at zou
dan volgens de berichten, die de Secoio uit Lon
den en and3re hoofdsteden had ontvangen oen
der redenen geweest zijn, waarom Duitecliland hel
uitbreken yan den oorlog bad verhaast; want in
Duitecliland wist men, dat de Rt^siscln- 'muhilie-
voorraden in zeven of acht maanden zoutieu zijn uit
geput
De oorlogsverklaring van Engeland had in Duitsch
land een zoo pijnlijken indruk gemaakt, omdat En-
gelard en zijn bondgenoot Japan'de zee beheerschen
en daardoor de toevoer van Engelsche en Japansche
munitie naar Rusland verzekerd was. Om dat voor
deel echter weer te niet te doen, werd Turkije in
den oorlog betrokken, zoodat Rusland slechte over
Archangel en Wladiwcstok toevoer ken krijgen.
Men ic?. z. dus de LoodtDeche berichten) verze
kert, Ó8t Jü a. u iaatsteu tijd \oi6oheidtn agenten
vat Duitsche afkomst in -Rusland complotten heb
ben aangesticht door welke het bedrijf der munitie
fabrieken ?'if>veel schade leed. dat zij veel minder
munitie konden produceeren dan was voorzien.
MOERIJK OP TE LOSSEN.
In de „American Review of Reviews'" schrijft de
„Amerikaansebe scheikundige dr. Hugo Schweitzer,
die in DuitschisDü ge.^udstrd beeft en als fahrieks-
scheikuudige reeft gewerkt" en er ook nog gedu
rende den oorlog is geveest, over de •viodingrljk-
Leid der Duitsche technici en scncikundigen.
Aangaande katoen schrijft hij: „De landhouwachei-
kundige heeft ^»k de taak ondemqmen, Duitechliand
te voorzien van een surrogaat voor' krteen, die het
r.iet meer uit Amerika kan krijgen.
Ofschoon er groote moeilijkheden op te loseen
v ielen, is dit voor een -"groot deel gelukt Papier
wordt 'in speciale machines tot draden gesponnen,
die katoen on Jute vervangen voor "het maken van
zakken, welko niet te veel urn slijtage onderhevig
behoeven te zijn.
Voor het-maken van schietkatoen wordt cellulose
gebruikt, dat door verschillende zuiveringgprceosben
uit houtpap wcrct verkregen.
Op deze wijze kan cellulose gemaakt worden die
ia menig opzicht de voorkeur verdient boven ka-
tjenvezcls.
Zeifs in oorlogstijd moot do rnensch 'aan zoo fri
vole dingen als kle^ding denken en de Duitsche
scheikundigen hadden een moeilijke taak om 'sur
rogaten voor de gewone katoenen weefsels te vin
den. Toch zijn zij in die richting flink gevorderd.
E>e netel-vezels, die vóór de invoering van katoen
in Europa veel gebruikt, werden, heeft weer sterk
de aandacht getrokken. Zeer 'belangwekkende rap
porten -ijn vepuLÜceerd en patenten zijn genomen
voor lsët gebruiken van wilgeubast voor weefsels.
MERKWAARDIGE STERFGEVALLEN.
Deze oorlog, zegt het „British 'Medical Journal"
heeft veel bijgedragen tot onze kennis-van lichame
lijk letsel, dat ii.iddellijk of ouioiddellijk door- de
sterke ontploffingsrniiidelen wordt-veroorzaakt, maar
er zijn ook sommige geheimzinnige verschijnselen,
waarvoor tot nog toe geen opfloseing is gevonden.
Er zijn voorbeelden genoemd en wel op goed ge
zag, van gevallen waarbij de 'dood, zonder dat er
eenig uitwendig en zichtbaar toekeu van verwon
ding waar te nemen viel, zoo plotseling intrad, dat
de slachtoffers niet van houding 'óf zelfs van ge
baar vfranderd waren. Naar men zegt, hebben de
Franschen sorr.s gevallen gezien, waarin geheelte
groepen, die op deze wijfee gestorven waren, 'in zoo
natuurlijke 1 ondingen zaten of lagen, dat de aan-
al Iers weifeldtn nader te komen, tot de onnaUiUr-
lijke bewegingloosheid hen deed zien, wat er 'ge
beurd was. Iemand, die zulk een geval -had bijge
woond zeide, dat zij op een groep in een wasse-
beeldenspel -leken.
In andere gevallen trad 'de dood niet dadelijk in.
Een gtoot projectiel ontploft en de mannen, 'die et-
dicht)-ij zijn, v. orden deer den luchtdruk omgesmetei
zonder door de scherven getroffen te zijn. Zij staan
op, vi eltn zich versuft, maar na een 'paar uren of
dagen zakken zij ineen en sterven zonder eenig merk
baar let"el te hebben gekregen.-
In zulke gevallen bleek tij lijkschouwing, dat de
inwendige organen zoo ernstig beschadigd waren, in
't bijzonder de holle ingewanden, dat daaruit do
dood verklaard kon worden. Een. aannemelijke hy-
pi.the.--e ter verklaring van dit verschijnsel is, dat
de plotselinge en geweldige verandering van den at-
i-. -.osfcrischen druk, die-door de ontploffing van groo
te projectielen wordt veroorzaakt, lucht in de 'li
chaamsholten drijft, of dat het tijdelijke luchtledig,
dat erop volgt ir het-lichaam hevige aipnobferiscne
stoornissen teweeg brengt, waardoor uitgebreide
kwetsuren ontstaan.
Er zijn honderden gevallen van acute neurasthe
nie, die tengevolge van den schok der ontploffing,
plotseling optraden bij vroeger normale rnensch en
en in sommige dezer 'gevallen werden gehoors- en
gerichtsstoornissen geconstateerd, zonder dat -er ee
nige verwonding waar te nemen viel. Dr. Ravaut
hoeft vastgesteld, dat bij punctie het Lumbaahocht
in sommige gevallen bloederig was of een merkwaar
dig hoog eiwit-gehalte bëzat, zoodat het moeilijk is,
het bestaan van werkelijk lichamelijk letsel aan de
zenuwcentra uit te sluiten. Het plotseling optreden
on de lange duur van de psydhische 'stoornissen
wijzen nadrukkelijk op structurele beschadigingen
en de beschikbare '-pathologische gegevens bevesti
gen deze veronderstelling.
EEN KEIEKSCH VORST MET POOLSGH BLOED.
Het is een eigenaardig toeval, dat Prins Leopotd
van Beieren, onder-wiens commando Warschau wero
bezet, een nakomeling is van den eersten-Poolschen
Koning. Een Pooteche koningsdochter, de mooie Tlie-
rese Kunigunda Sobieska, heeft als tweede gemalin
van Max Ëmanuel zeüfs op den Beierschen troon ge
zeten en haar zoon Albrecht heeft als Karei VII
de Duitsche keizerskroon gedragen. Met den neef
van Sobrieska is deze Beiersche lijn -spoedig uitge
storven. De relatie -van de Wittellsfcachers met het
eerste 1'oolscho koningsgeslacht, de Piasten, gaat
terug tot de 13e eeuw, toen Lodewijk II, de stren
ge, de echtgenoot van de ongelukkige Maria van
Brabant, als tweede vrouw Anna-von Giogau uit bet
Huis der Piasten nam. Haar beide stiefzonen waren
liUdwig der Bayor en Rudolf, de stamvader van de
nu regeerende Wittëfcbachers.
Als nakonifliDgen van Rudolf hebben de Wittel-
hacbers wel geen Poolsch bloed in de aderen, maar
wei als nakomelingen van Lodewijk' van -Beieren.
Het Poolsche bloed is langs een omweg over den
Emestimschen stam van-het huis Wettin in de fa
milie Wittelsback gekomen. Prins I>e<;pold is -een
m ef van Koningin Therese, een prinses von Ilild-
hurgshausen, die van keurvorst -Ernst, den stich-
t :r van het 1'rnestinische huis, afstamt. De gemalin
van Ernst was een dochter van Afbreekt III van
Beieren, een nakomelinge in de rechte lijn van
Lodewijk van Beieren en zijn vrouw Beatrix von
Giogau. Maar Beatrix was de n'oht vr.n Konrad von
Gl gau, wiens overgrootvader, Boles'aw III, ko
ning van Polen was.
