iiiuin Hun-
Uitgevers: TRAPMAN Co.
BBIEVEN VAN EEN ONBEKENDE.
ZATERDAG 9 GCT9SER 1515.
£Ont/i A n m n 0 n |lp
uuuiu uil (i i y uuyi uvuJ/Qi
SCHAGER
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor-
en ADVERTENTIES in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN D 5. - Int. Teleuh. No. 20.
Prijs per 3 maanden f0.85; per post f 1.-. Losse nummers 5 cent
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels mot inbegip van bewijsno.
f 0.35, iedere regel meer 6 ct. Groote lett. worden naar plaatsr. berek
Dit nxiöimer bestaat uit 3 bladen.
1TÉRSTE BLAD.
LXX.
De letter r is weer in de maand en daarmede
weten we, dat de herfst'zijn intreê in ons midden
lieeft gedaan. De maand September heeft onder (ik
zou haast zeggen: „naar do 'goede gewoonte der
laatste jaren") alle moeite gedaan, om ons dien over
gang van zomer tot herfst niet ai te moeilijk te
maken. Hetgeen voor haar niet zoo heel moeilijk
was, omdat haar voorgangster Augustus 'of eigen
lijk de geheele zomer van 'U, 'het leelijk heeft la
ten liggen,. Als September nog eenige jaren zoo goed
voor den dag komt, stel ik voor haar tot zomer
maand ie promoveeren met degradatie van Augustus
of Juli, die in de laatste jaren een bedenkelijke
mate van dienstweigering 'aan den dag leggen, tot
herfstmaand. De deugd moet beloond en de - on
deugd gestraft worden. En 't is een formidabele
ondeugd als een zomermaand ons geen zomer
levert.
Dan" behoeft ook d6 herfst niet meer 't werk van
den zomer op te knappen, maar mag doen wat des
herfst is. Dan mogen de donkere luchten uit het
Zuidwesten komen aandreigen .en.... het niet bij
dreigen laten. Dan mogen gure winden meedogenloos
rukken aan den zomertooi oneer boomen. Dan mag
vochtige kilheid den opgegaarden zomergloed ver
drijven uit onze huizon en zomersche gedachten ban-
nen uit onze hoofden. Dan mag herfst er ons aan
herinneren, of het geen tijd wordt do overjas in
eere te herstellen en de tweede deken uit den
kamfer te halen. Dan mag -hij in ons wakker roe
pen een schuchter verlangen om 't zwarte monster1
voor den schoorsteen weer rood te zien. Want de
herfst mag wezen, de'sombere, de grauwe, de tot-
zwaarmoedige-gedachten-neigende I
Maar dankbaar, dubbel-dankbaar zijn we, als
herfst nog wil wezen, 'zooals de laatste dagen: de
blijde, de schitterende, die de wereld en daardoor
't rnenschenhart nog in "gloed weet te zetteen
Zie toch bij tijden de hoogblauwe lucht, ^waar
langs groote witte lichtdoorzeefde wolken voortdrij
ven, plechtig 'als pelgrims, op reis naar het heilige
land.
Zio naar het verblindend rood van mijn wilden
wingerd, die mijn, huis maakt tot een wellust voor
het oog.
En de laatste zomerbloemen: asters en dahlia's
chresanthemum en nog -"menige roosl Als de zon
maar even aanmoedigt, stralen ze nog in volle
pracht en heerlijkheid. 1
En janu is het de 'tijd, dat 't glanzend ooft
fonkelt en lokt tusschen -"t reeds dorrend looier.
Wat een gematerialiseerde zomergloed in vuurrooüe
appelen en heetgele peren!
Meer dan iets spreekt mij zulk een 'kleurige
vrucht yan vervulling, eindelijke vervulling langs
den moeizamen weg van knop en bloesem en vrucht.
zwelling. En nietwaar al wat spreekt van ver
vulling, weet diepe blijdschap te wekken in "t rnen
schenhart.- f
Vervulling! daarnaar 'dorst en hunkert oen - rnen
schenhart. Is niet gansch ons leven een begeerig
uitzien naar vervulling van, 'groote en kleine wen-
schen? ,.Als ik maar 'eerst groot ben," zoo popelt
het in het kinderhart. En daarmee is het geliefde
thema aangegeven, waarop-we ons gansche leven de
variaties componeeren. Een 'eindelooze verscheiden
heid! V?n de stoffelijke, ja! de meest grove en
zinnelijke menschen, V>t de verhevenste zedelijke
ideale(i. Natuurlijk, ue eetsln hei meest en bij, 'de
meenten. Hoe zou 't anders kunnen. We staan met
onze beide \*oeten op de aarde, ..stof' zijn we; en
een maag is éen ding, dat voortdurend-zijn eischen
stelt en mag stellen. Ziedaar de bron van eindloos
tot-aan-'t-onbereikborc-gremend hopen en wen -
sohen, waarvan ik de spécifioeering aan uw eigen
ervaring en fantasie 'overlaat. Maar „bij 'brood
alleen zal de menacb niet leven". En 'een mensch
heeft meer dan 'n maag alleen, die roept om ver
vulling van wenschen. Zeker; met otnze voeten staan
we op de aarde, soms ritten'we er tot over onze
onkels in; maar onze oogen kunnen we 'altijd op
slaan naar de hoogten. En ons hart, onze gedachten
kunnen nog veel hooger stijgen - tot in de hemelen
Niet bij allen, is dat het geval. Velen doen hun
geheele leven niet anders dan „voor hun voeten
zien" naar de aarde. Sommigen uit onjverfmogen,
anderen uit onwil. En de wenschen, daar wier ver
vulling zij hunkeren zijn vele, maar ze komen niet
los van de aarde, van de stof.
Gelukkig zijn er nog anderen; menschen, die „den
trek naar hooger" in zich omdragen. Even onweer
staanbaar als in nazomerdagen ia de vogelborst „de
trek naar 't zoele Zuiden".
En de wenschen, naar wier vervulling zij smach
ten, zijn niet minder vele. En deels zijn ze van het
zelfde soort, maar er zijn er onder ook, die" hooger
uitgaan tot daar waar'waarheid, reinheid, gerechtig
heid, naastenliefde en vroomheid wonen.
Waarom en waardoor de" ééne mensch behoort
tot de eerste soort, 'een ander tot de -laatste we
weten 't niet. Maar dat de laatste een benijdens
waardiger mensch is, dat hébhen de besten van alle
eeuwen getuigd en dat zal nietmand ontkennen, be
halve dan misschien die tot de ereste soort be-
hooren.
Hoewel het -wordt den laatsten in onze dagen
niet gemakkelijk gemaakt om te blijven hopen op
vei-vulling van „hooge" wenschen: wenschen van
waarheid, gerechtigheid, naastenliefde en vrede. Ide
alen hebben altijd een moeilijk bestaan; maar thans
wel in 't bizbnder. Bij velen brokkelen ze dan ook
af onder den drang van den geweldigen1 stroom, die
door de wereld bruist.
Wie ervaart dat niet in eigen binnenste? Wie
ziet niet bezorgd om zich heen? „Wachter, wijkt nog
niet de nacht?" dat'is de Vraag, die ons reeds maan
den en maanden op de lippen zweeft. Maan hoopvol
is 't antwoord tot nu-'toe niet geweest En 't heeft
allen schijn, dat het nog ver, heel -ver er vandaan
is, dat we zullen kunnen,1 zeggen:
„De bergen zullen vrede dragen,
„De heuyels heilig recht"
Wie denkt voorloopig aan vrede? Alle oorlogvoe
renden laten ons voor en na officieel hooren, dal
..doorzetten" het parool is. En bij uitzondering schij
nen ze in dezen te meenen wat zij zeggen. De -oor-
logsepidemie is nog op lange na niet uitgewoed, tast
telkens nieuwe volkeren aan; nu ook weer de kwa
jongens uit den Balkan, die nauwelijks den tijd
gehad hebben wat op adem te komen en de geha
vende kleeren wat te" hersteilen.
't Zou ook te dwaas zijn, als deze keimphanen er
niet bij waren, zoodra er wat 'te vechten valt. Het
wordt ons nu langzamerhand gemakkelijk gemaakt.
In het begin van den oorlogstijd was het een heele
toer te onthouden, welke volkeren met elkaar in
oorlog waren,. Wo kunnen nu straks met niet, al te
veel moeit© onthouden, welke volkeren niet in
oorlog zijn. 't Zijn bijna uitsluitend o nbeschaaf-
do volkeren; de beschaafde vechten zoowat
allen. En 't, lijstje wordt steeds kleiner. Ik heb
hoop, dat de 'schooljeugd van 't jaar 2000 in de al
gemeen© geschiedenis heel weinig moeite zal heb
ben met het jaar 1916 „Alle Eui-opeesche volken in
oorlog." Want 'de diplomatieën der oorlogvoerende
natiën zullen niet eer ruöten. Zij gaan door-met in-
trigueoren, met loven en bieden. Ja! indien ooit, dan
wordt in de houding van Bulgarije openhaar, hoe
de kwestie van partijkiezen tenslotte een kwestie is
van 'i hoogste bod.
Bulgarije wil gebiedsuitbreiding, wil Macedonië
Waarom niet? Ze willen allen. En er is nu 'een
schoone gelegenheid, die allicht in geen 100 jaar
zich weer voordoet. En 't is m.L een verdienste van
Bulgarije, dat het'zijn begeerte bijna ronduit zon
der blikken of blozen openbaart. Onheilige begeer
ten te bedekken onder een vernisje van heiligheid,
kan het gerust overlaten aan 'groote mogendheden,
dio nog meenen dat ze „een naam hebben op te
houden". Bulgarije heeft er geen 'te verliezen. En
dus: de eisch van Bulgarije is Macedonië. Wie kan
dat bieden? Zijn het de gealliëerden dan zal Bul
garije juichen „Heil dir im Siegerkranz!" en „Gott
erhallte Franz den Kaiser". En het zal Van harte
instemmen met het koor, dat niet'moe wordt ons te
zeggen, hoe Pruis en Hongaar en Turk strijden voor
waarheid en vrijheid en recht. En tegelijk zal de
Entente in zijn oogen zijn: het toppunt van laagheid,
wreedheid en ongerechtigheid-
Of biedt gij, Ru3? 'En geeft gij, zijne bondgenoo-
teu, zekerder waarborgen, dat de koopprijs ook we
zenlijk zal werden uitbetaald (want dat is altijd nog
de groote kwestie!). Welaan! 'dan is do Czaar aller
Russen groot. En Frankrijk en Engoland de ver
dedigers van de heilige onschuld, de beschermers
van. 't „heilig recht". En terzelfder 'tijd zullen de
zelfde Pruis en. dezelfde Hongaar en dezelfde Turk
zijn geworden.... zie boven bij „Entente" 1
En "t heeft'er allen schijn, van, dat Bulgarije in
„den vuist van Hindenburg", die "zoo ongenadig op
den Russisch en'beer is neergekomen, de beete waar
borg ziet en dat de Pruis en Hongaar en Turk groot
zullen worden in z.ijn, ooigen. Het Russische ultima
tum is althans „onbevredigend" beantwoord. Wat
m. i. zooveel wil zeggen als: de koop is gesloten!
De condities waren dan ook te Verleidelijk; vooral
sinds Turkije (waarschijnlijk op 'vriendelijke uit
nood iging van zijn Entente-genooten, die er 'ook
van houden een ander het gelag te laten betalen),
alvast een zoet brokje gebiedsuitbreiding kwam aan
bieden.
Ge ziet, hetzelfde loof- en biedsysteem, dat ook
tegen Italië, niet zonder succes is aangewend! Toen
bleef Engeland c.s. „aan bod" met een „hersteld
Italië ten koste van Oostenrijk" nu slaat de
schaal over 'naar Duitschland en Oostenrijk. Teder
zijn beurt. En we zijn er nog niet... zoolang er nog
neutralen zijn. Bulgarije's optreden zal noodwendig
Griikenland brengen nan de zijde der Entente???
En Rumcnië? Sn a3a ia dec balkan'alles „uitver-
kocht' \t>* an welke volkeren, zuilen de mogend-,
iiideu dan d kracht van hun systeem beproeven?
/al or.3 ïAé'J op i.U'duur k u n a e n vrijblijvea?
V.'at nog een ragen, waarop co antwoorden liggen
ia duistere toekomst. Wat 'al wenschen en verlan
gen/», die allen, om ,,vcrvijJIir,s^ roepen!
ik Len bescheiden géwordén ia mijn wenschen. Op
heerschappij van vrede en recht 'en naasten- en
volkrenliefde durf ik voorloopig niet meer hopen.
Dat wordt tegenwoordig! al te moeilijk genaakt.
Van slechts één wengch durf ik op „vervulling"
hopen. Deze: dat de dingen 'nu eens eindelijk bij
hun juisten naam worden genoojnd; dat de „schoone
schijn" worde afgelegd, er alle dunne, glanzende
vmiislaagjes worden afgekrabbeld. Laten de groote
en kleine mogendheden nu eens eindelijk zoo „groot"
zijn, dat zij eerlijk zoggen: „oorlogen zijn zaken."
En dan niet meer als Duitschland spreken over de
„roeping om hun cultuur aan de wereld te bren
gen". Want in den oorlog gaat het niet oim „bren
gen", maar'om „halen"; en om-het balen van heel
andere dingen, dan Cultuur. "En niet meer beweren
(gelijk Joseph Reinacb nu weer in de „Figaro"
duet), „dat de Entente het Vecht vertegenwoordigt",
Want als het „recht" alleen maar 'overwint, dan
v^et ik waarachtig niet, waar ik met de overwin
ning heen moet. En dan niet quasi-grootmoedig doen
gelijk de Russische minister Sazbnof doet ais hij in
de „Times" zegt: „Het moederlijke Rusland zal zijn
kind nooit vèrstooten; beti'zal altijd bereid zijn om
zijn armen ervoor te openen!". Want in de verhou
ding van de volkeren is er in waarheid geen grein
tje te bespeuren van moederlijke -teederheid.
„Dat bet kind bij den naam worde genoemd!"
dat is mij voorloopig van vele hooguitgaande wen
schen overgebleven. Dat "is niet veel. Maar dat is
althans iets. En misschien zal 't blijken meer te
zijn, dan 't schijnt- Want nog al te velen laten zich
verblinden 'door den schoonen schijn der woorden,
die gebruikt worden om de ware'gedachten te ver
bergen.
En als qu eerst Mt maskeradepakje der schoone
woorden is afgelegd, dan zal 't leelijke in al zijn
afstootelijkheid aan den dag treden. En dan zullen
misschien velen schrikken, nog-meer dan ze tot np
geschrokken zijn.
En in heilige verontwaardiging zal dan misschien
in de wereld opklinken de eisch „Tot hiertoe en
niet verder". Indien Bulgarije met zijn cynischen,
brutalen en onomwonden gestelden eisch „Mace
donië!" school weet te maken onder de mogendhe
den, dan heb ik hoop, dat mijn bescheiden
wensch naar „waarheid 'en klaarheid" en daardoor
mijn hooguitgaand verlangen naar „wereld
vrede en gerechtigheid" nog eens „vervulling" vindt.
X.
Binnenlandsch Nieuws.
anna paulowna
Gevonden voorwerpen. Ter secretarie der ge
meente Anna Paulowna worden inlichtingen gevraag*
omtrent een verloren zilveren damee-horioge.
bürgerbrug
Het Hoofdbestuur der Maatschappij tot Nut van
't Algemeen heeft aan het Departement alhier een
subsidie van f 60 toegestaan yoor drie voordracht
avonden van éen spreker over Indië. Het bestuur van
het Departement heeft zich daarvoor gewend tot
den heer K. Suheert te Beilen, die voordrachten zal
houden over de 'West. 1
SCHOORL.
De Gemeenteraad besloot dit jaar de gewone na
jaarskoemarkt weder te houden.
st. maartensbrug.
Wegens te weinig deelname zal de Landbouwcur-
sus te Zijpe dezen, winter niet worden gehouden.
st. maartensbrug.
Naar wij vernemën is de boerenplaats met lande
rijen aan de Ooote Sloot alhier, eigendom van me
juffrouw de Wed. K. Blom te Sint Maarten, uit de
hand verkocht aan den heer K. Biesboer alhier.
staatscommissie oorlogswinst.
Gisterochtend te 10 uur heeft de Minister van Fi
nanciën, de heer Treub, in de Trèveszaal de Staats
commissie, die zal hebben te onderzoeken op-welke
wijze eene tijdelijke belasting kan worden inge
licht, welke ten doel heeft buitengewone vermeer
dering van inkomen of van vermogen'als direct of
indirect gevolg van den oorlogstoestand te treffen,
geïnstalleerd." r
de „texelstroom".
Blijkens een nader telegram, door de directie* der
Hollandsche CStoombootmaatschappij ontvangen, is
de „Texelstroom" op een mijn geloopen. Het schip
is binnen tien minuten gezonken.
De bemanning van de „Texelstroom" bestond uit
21 man. Een er van, was echter in het hospitaal te
Swansea achtergebleven, wegens een val in het
ruim. Op het oogenblik van de ramp waren er dus
20 man aan boord, die 'allen gered zijn. (Zie 2de
blad.) 1
0 v liegmachines aangekocht.
„Tho Wall Street Journal" brengt'het bericht, dat
de Nederlandsche regeering in Amerika twintig Cur-
liss-aeroplanes heeft aangekocht. De aankoop ge
schiedde na een reeks proefnemingen'met dit type
machine, gehouden te Los-Angeles.
botter overstoomd.
De vischbotter „Helder 67" is buitengaats over-
stoomö door den stoomtrawler IJmuiden 68 „Odin",
waarbij de botterschipper Jacob 'Ras, circa 70 jaar
oud, is verdronken.
melkprijzen.
Door den Burgemeester van Amsterdam is het
volgende schrijven gericht tot melkfabrikanten en
melkslijters'hier ter stede: 1
Hierbij bericht ik u, dat het mijn voornemen is
uwe voorraad melk in bezit te nemen, 'op den voet
van Art. 76a van de Onteigeningswet.
Evenwel verklaar ik mij bereid op den voet van
Art.. 7fib der bovengenoemde 'wet deze bezitncpiing
op Ie .horten, wanneer u er in toestemt de melk
niet i y-u een hoogeren dan den hieronder genoem
den prijs te verkoopeu: 1
Rauwe melk f 0.12 per Liter; Gepasteuriseerde
melk f 0.13 per Liter. 1
Ik vestig er uw aandacht op, dat -Indien de ge
noemde mar»mum-prijs door U wordt overschreden,
inbezitneming der voorraden het-gevolg zal zijn. (Zie
2e Ju ad.)
een, die geld schilderde.
De Alkm. Crt. meldt:
Naar hei Kme van. Bewaring alhier is overge
bracht een te Sebagen gearresteerd 'schilder, die ver
dacht wordt te Anna Paulowna en te 'Oudesluis,
waar hij ©en kamertje had gehuurd, zich te hebben
schuldig gemaakt aan bet. aateekenen van valsche
ziherbons van f 2-60, welke hij voor echt uitgaf.
verscherpte engëlsche uitvoerverbo -
den.
Uit Londen wordt gemeld:
Op „Order in Gounjcil" publiceerde 'do „London
Gazette" gisteravond, dat het uitvoerverbod betref
fende artikelen voor Nederland, zoodanig Werd ge
amendeerd, dat het thans alle artikelen omvat met
uitzondering van: ten eerste drukwerken van wel
ken aard dan ook; 'ten tweede ledige emballage "die
naar Nederland teruggezonden wordt; ten derde ge
dragen kleedingstukken en ander persoonlijk bezit;
ten vierde levende dieren, behalve die welke ge
woonlijk voor menschelijke consumptie-worden ge
bruikt.
't Uitvoerverbod is niet van kracht, wanneer de
goederen geconsigneerd zijn aan de volgende-autori
teiten: De Nederlandsche regeering of eenig depar
tement daarvan, mits te voren van het ministerie
van Buitenlandsche Zaken verlof verkregen werd;
eenig Britsch diplomatiek of consulair ambtenaar in
Nederland of eenig diplomatiek of consulair ambte
naar in Nederland van een ander neutraal land of
van een gealliëerd rijk, mits in geval van consigna
tie aan diplomatieke of consulaire ambtenaren van
neutrale staten het 'ministerie van Buitenlandsche
Zaken toestemming verleend heeft; de Nederland
sche Overzeetrust-maatschappij of in geval het
voorwaardelijke 'contrabande betreft, waarvoor een
consent van uitvoer werd verstrekt, den persoon die
in 't consent als de geconsigneerde-wordt genoemd.
langedijk.
't Gaat aan den Langedijk op 't oogenblik den bou
wers uitstekend. Kool is reeds verkocht voor den
ongehoorden prijs van f 30 per 100 'stuks; uién, gel
den tot meer dan f 7 per 50 KG. Wortelen zijn boog
aan prijs. Uien en kool brengen soms tot f 100 per
snees of meer dan f 4000 per H.A. op. deJ oorlog
is dan ook gunstig \Hoor 'deze streken.
langedijk.
De melkleveranciers aan den Langedijk hebben de
melk voor deze maand met 1 cent per Liter ver
hoogd, terwijl dit de volgende maand nog eens met
een cent zal'worden vermeerderd. "Voor ajmbtenaren
en kleinen middenstand zijn de tijden nu niet zoo
bizonder rooskleurig. 1
ST. MAARTEN.
Tot Kerkvoogd der Herv. Gemeente alhier, is in
de plaats van wijlen, den heer P. Bruin gekozen de
heer C. Peetoom.
zijpe.
Bij do gehouden, controle is gebleken, dat de
voorschriften, betreffende 'de verkrijgbaarstelling
van goedkoop meel voor de bakkers, ter bereiding
van het zoogenaamde 'regeeringsbrood, in onze ge
meente niet volledig warden nagekomen. Eenige bak
kers zijn dan ook reeds gewaarschuwd.
Naar we vernemen, ligt het in het voornemen van
den Burgemeester, om, indien overtredingen voort
aan niet achterwege blijven, 'tot meer ingrijpende
maatregelen over te gaan en zoo noodig de naanen
van hen, die zich aan da voorschriften niet houden,
van de lijst der bakkers, aan wie het goedkoop©
meel wordt verstrekt, voor goed te verwijderen.
«chagerbrlg.
Zaterdagmorgen 16 October 1915 zal'alhier bij Het
Wapen van de Zijpe, vanwege de rundvee-fokveree-
niging „Noord-Zijpe" een "keuring van vee worden
gehouden. 1
&chagerbrug.
Bij het bestuur der gasfabriek „De Unie" alhier
w rdt overwogen o(m -een betere verdeeling van de
straatlantaarns in ons dorp te verkrijgen. Naar-wo
vernemen heeft het Donderdag jL ter plaatse een
onderzoek ingesteld. 1
de vordering van wol.
Het lid van de Tweede Kamer mr. De Meester
heeft aan den Minister van -Oorlog schriftelijk de
volgende vragen gericht betreffende wolvorderin-
gen: 1
Krachtens artikel'32 der Inkwnrtieringswet hebben
in November 1914 en in Mei 1915 in'de provincie
Noord-Holland wol vorderingen ten behoeve van den
krijgsdienst plaatsgehad, waarvan de schadeloosstel
ling, naar, luid van de artikelen il en 10 van het
kon. besluit van 10 November 1892 (Staatsblad Na
£63), zooale dit bij latere koninklijke hesluiten is
gewijzigd, in billijkheid had behooren te worden ge
regeld door de "burgemeesters der gemeenten, waar
de'vorderingen zijn geschied.
Is de minister van Oorlog bereid mede te deel en:
lo. krachtens welke westelijke bepalingen veel
meer wol is gevorderd dan voor den krijgsdienst
noodig was, zijnde het meerdere aan de wolindus
trie gedistribueerd? 1
2o. krachtens welke wettelijke bepalingen de -re
geling der schadeloosstelling heeft plaatsgehad door
een andere autoriteit dan, de burgermeesters der ge
meenten, waar de vorderingen zijn geschied?1
3o. of Z 'ijne Excellentie bekend is met de be
schikkingen, genomen door dan Commissaris 1 der
Koningin in de provincie Noord-Holland op de'be
zwaarschriften, door wolproduceoten tegen de prijs
bepaling der door het legerbestuur opgevorderde'wol
ingediend, bij welke beschikkingen - genoemde Com
missaris der Koningin (tot wien de wolprodiioeaten
zich hadden gewend op raad van den minister van
Oorlog, bij schrijVen van 26 Mei 1915 gegeven)
heeft te kennen gegeven, dat in deze gevallen geen
beroep als bedoeld in de artikelen 11 juncto 10 van
gemeld kon. besluit bij hem openstaat, op grond dat
de bepaling der schadeloosstelling vpor do opgevor
derde wol niet door den burgemeester heeft plaats
gehad?
lo. bij wien thans de woiprdduccnten van de prijs
bepaling in beroep kunnen komen?
5o. naar welken grondslag de prijsbepaling, dio
aanmerkelijk lager is dan de marktwaarde, heelt
plaatsgehad?
6o. krachtens welke wettelijke 'bepalingen voor de
wo>, aan de wolindustrie gedistribuëerd, dezelfde
prijs is betaald als voor de wol, ten behoeve -van
den krijgsdienst benoodigd?
Hierop beeft hw Bosboom, minister van Oor-
o& bet -.olgerxl antwoord ingu/ónjdeii: 1
Omtrent de woivoydering kan de minister het
volgende mededelen:
lo. Alle in het land beschikbare inlandsche wol
moest, voor zoover daartoe geschikt, voor don aan
maak van militair laken 'bestemd woeden. Aange
zien bij de vordering zelf niet uitgdmahkt kon wor
den welk gedeelte van Öe wol wèl en welk gedeelte
niet do veredschte geschiktheid bezat, moest alle
wol gevorderd worden, teneinde aan 'do behoefte
van den krijgsdienst te kunnen voldoen. De wol,
welke ongeschikt wordt 'bevonden, wordt aan de
Wolcommissie overgegeven ter distributie aan de
industrie. Al beeft de vordering niet met bet oog op
de;:e distributie plaatsgehad, toch is ook'bierbij een
groot militair belang betrokken, aangezien hei, bij
voorbeeld, dringend noodig is, dat de sajetfabrieken
on dekenfabrieken van de noodige grondstoffen zijn
voorzien en dus "kunnen wei-ken, zulks in verband
met de behoefte aan militaire sokken, dekens 'enz-
2o. In de praktijk moge de wettelijke figUur ten
aanzien van de regeling der schadeloosstelling wel
licht somtijds niet duidelijk zijn uitgekomen, vast
staat, dat aan die regeling de wettelijke bepalingen
tóch steeds ten grondslag hebben gelegen. De wol-
vorderiDg heeft over 'de burgemeesters geloopen.
Werd niettemin van militaire zijde een prijs aan
gegeven, dan was dit slechts om bij voorbaat in het
licht te stellen, welke -prijzen als maximum voor *t
militaire gezag aannemelijk zouden zijn.
Aangezien daarbij gezorgd werd voor een volko
men deskundige taxatie, kon deze maatregel tevens
strekken tot voorlichting van do burgemeesters.
Geenszins echter waren de burgemeesters aan den
van militaire zijde aangegeven prijs gebonden: zij
waren geheel vrij naar eigen inzicht een anderen
prijs te bepalen. Waar zij dit echter niet deden,
moeten zij geacht worden den van militaire zijdo aar
gegeven prijs te heibon overgenomen en vastge
steld.
Van een regeling van, de schadeloosstelling door
een andere autoriteit dan de burgemeesters det ge
meenten, 'waar de vorderingen rijn geschied, kan
dan ook geen sprake zijn.
3o. Met de beschikkingen© van den GotaVmissaris
der Koningin, in *de provincie Noord-Holland is de
minister sedert kort bekend.
4o. De wolproducenten -"zullen niettemin bij den
Commissaris der Koningin, in beroep moeten komen.
Dat de 'bete^kenis van den van militaire zijde
aangegeven prijs 'niet overal is begrepen, kan geen