Scheermessen J. STUURMAN, Doorbraken en Watersnood. De Oostpolder van den Anna Paulownapolder overstroomd. ZATERDAG 15 JANUARI 1916. 69ste Ja erg aog. No S728. EERSTE BLAD. UitgeversTRAPMAN Co. met l, 2 en 3 jaar garantie. KAPPER, Latere berichten, wieringen. C1A61I Uitlui Nieivs- COURANT. Aiventiiie- LnünvUil Uit blad verschgnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor- en ADVERTENTIEN in het eerst uitkomend nummer geplaatst. SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 20. Prijs per 8 maanden f0.85; per post f 1.-. Losse nummers B cent ADYERTENTIEN van 1 tot 5 regels met inbegip van bewijsno. f 0.35, iedere regel meer 6 ct. Groote lett. worden naar plaatsr. berek Dit nummer bestaat uit 3 bladen. Een ze'fde ramp als den Anna Paulowpapoider getroffen beeft, beeft ook andere streken onzer provincie, gelegen aan de> Zuiderzee-kusten, te- zocht Door den Noordwester-storm van vele uren aaneen opgestuwd door de zeegaten der eilanden, was de zee tot een nooit gekende hoogte opgejaagd. De stormwind dreef euzenmassa s water tegen de betrekkelijk zwakke dijken, en op vela plaatsen, «ïjn óf de dijken bezweken, óf sloegen de water massa's erover heen. In de streek van Edam, Monnikendam, Zuider- wouda tot Durgerdam zijn lontzettende overstroo mingen ontstaan. Aan Handelsblad lontleenen we hier eenige hLoiidsrueden. UIT EDAM. Alhier heerschte watersnood en men vreesde een doorbraak van den Zuidlpolder en den Zeevangs- dijk. Des nachts om half vier werden de militairen van het fort 'gerequireerd om assistentie te verleu nen, daar de dijk bij Katwouöa en 'Monnikendam was doorgebroken ën het water reeds halfweg in de richting vtm Edam stond. Het 'vee uit de om streken v.an Monnikendam werd ijlings naar 'Edam in veiligheid /gebracht en in de groote kerk onder- gebrachr. i Te zeven uur in den morgen werd hier de nood klok geluid, wat bij menschenbeugenis niet meer is voorgevallen. Duizenden zakken 'met zand wer den aanp b acht tot steun van de onderdijkem, die door den 'hevigen waterdruk /hier en daar reeds begonnen te wijken, terwijl "door den 'sterken golf slag bier en daar reeds water over de dijken sloeg. I De zeedijk onder Kalwoude is bezweken. De polder Katwoude stroomt vol en van daar weer in den zuidpolder tot Edarr.. Hei water 'wast steeds. Het dorp Volendam benedendijks in den zuidpolder raakt onder. De bewoners 'vluchten op den zeedijk. Veel vee is verdronken. De koeien werden naar Edam gebracht en daar in de Ned. Herv. Kerk ge stald. Er zijn geen menschen verdronken. De dijk bij het dorp Katwoude, gemeente Mon nikendam, is 'doorgebroken. De toestand is zeer ernsti-- Alles om Broek in Waterland staat blank. Volendam 'igt als een eiland geheel door water omgeven. Monnikendam staat blank. UIT DURGERDAM. Te Durgerdam steeg het 'zeewater vannacht tot 2.84 M._ boven A. P., zoodat het water over den Waterlandschen dijk golfde. Het verdeelde zich tus- schen "e huizen in tallooae beeken, 'waardoor groo te gaten in den grond ontstonden. Verscheidene huizen werden ondermijnd en stukken van den dijk afgeslagen. De bevolking nam in allerijl de vlucht en zocht te middernacht leen toevlucht in de vis- schersschuiten in de haven. Door 'klokgelui werd naar a'ierwege voor het gevaar gewaarschuwd. Vrouwen en kinderen liepen tot de knieën in het water om zich in veiligheid te brengen, terwijl de mannpn hard werkten om de gaten te stoppen. De Watei'landsche dijken tusschen Durgerdam en Uitd?m beginnen op verschillende plaatsen tee kenen van zwakte te vertoonen. Het water is in het binnenland tot achlpr Rolysloot ongeveer een hal ven nieter gewassen. Alle noodklokken in Water land N?bl/ön geluid en de boeren waren in alle plaat sen 'n den omtrek gereed tot vertrek. Het visschersynartuig „R.D. "35" is op den strek dam voor de Durgërdammer "haven vergaan. De bemanning 1 estond uit twee koppen, die zich in don mast haJden vastgebonden; zij werden door een vaartuig van Durgerdam gered. Zij hadden van gisterenavond 8 uur tot hedenmorgen 8 uur ha.f m het wat. r in den mast gezeten, maar zijn nu be houden in Durgerdam gebracht. De vuurtorenwachter van Durgerdam heeft ang stige uren doorgemaakt. Wegens het voortdurende wassende water zag hij zich gedwongen, me-t vrouw en kinderen in den toren te begeven. Vanmorgen zijn zij er per visschersvaartuig afgehaald. He.t vuur toren eiland staat geheel onder water. Ook de bezetting der forten aldaar heeft heel wat te verduren gehad.'Om kwart voor twaalf was het water in het fort zoodanig gewassen, dat de militairen uit de chambrées moesten worjden yer- wijd?rd en op het dak 'van de 'bomvrije ruimte moesten overnachten. Van 12 uur tot Vrijdagmorgen 8. uur heeft daar een bezetting Van 60 man met dekens over 't hoofd 6n de open lucht gebivakkeerd. Door den veldwach ter v*>n Durgerdam werd biet vier botters heden morgen assistentie verleend, nadat door den fort- commandani van den vuurtoren een roode vlag was geheschen. Twintig menschen werden naar Schel- lingwoude gebracht. De veertig andere menschen, der bezetting zitten op zolders van het 'wfort. Later zijn ook deze gered. I w Er is een groote doorbraak in den Uitdamlmer- dijk; dan een bij Monnikendam, en bij Katdam. Vele polders en poldertjes staan blank- Onttzettend veel vee is verdronken. De dieren vonden een treurigeu dood, overal water, dat steeds hoog er om hun lichaam opsteeg, tot hët hen tenlaatste ver zwolg. Hel loeien der arme dieren was een mar teling voor die 't machteloos moesten aanhooren. Schellingwoude, Durgerdam, Ransdorp, Holysloot, Uitdam, Zuiderwoude, Monnikendam, Katham, Vo- leiHam, Edam zijn door water omgeven. Vanuit Buiks'oot en /Broek in Waterland ziet men niets dan een totaal overstroomde landstreek, met al|e gruwelijke ellende daarvan. lir 'ek wordt thans, evenals zoovele dorpen, die d«or óezv water ramp getroffen werden, en waar mede de verbinding thans zoo goed ais verbroken is, weid-a ge'ijk aan een eilandje, want ook over den weg langs het zijkanaal van het Noord-Hol landse^» Kanaal sloeg 'in woeste vaart het water naar dnë laag-liggënden polder. Honderden koeien waren bij de kerk van Broek en ook in de kerk, die hooger ligt dan /het omliggende land, samen gebracht. En daar klonk het angstgeloei van de beesten. Zie latere berichten. UIT MUIDEN. Het grootste gedeelte van Muiden is 'hedennacht door de woest beukende golven van de .'Zuiderzee overstroomd geworden. Steeds meer steeg gister avond hët water. Aanvankelijk kende mien echter geen vrees. De weermiddelen waren immers uitste kend 'i orde. Maar de oudeien van dagen •schud den bedenkelijk het hoofd. Ze wisten nog zich te herinneren _van het. Jaar 1883, toen het vzater plot se'ing gestegen was tot het ongekende peil van 2.83 en nu kwam het daar al dicht. bij. Hun T rees bleek maar al te gegrond. Hooger nog dan in het zooeven genoemde jaar is diezen nacht het water in de Zuiderzeehavens gesteg en, en wel tot 2.88 Overal perste het water zich door, sloeg over de z g. „beer", d. i. de zeewering langs den wal'ekant van de haven. Er was geien houden meer aan; beide zijden van het stadje werden door den vloedgolf overstroomd, die steeds m-eer in kracht toenam en omstreeks 2 uur zijn hoogtepunt be reikte. In allerijl moesten de menschen vluchten, hun vee in veiligheid brengen. In nachtgewaad trokken zij de straten door, achter hun koebeesten, hun varkens, al hun hebben en houden, sommigen het allernoodzakelijkste nachtgoed mett zich voerend. Het was daar in het holle van den nacht een angstig noodgeschrei. x Van a"e kanten 'dreigde het gev:aar. Men wist niet was" zich te bergen. Een van de weinige krot jes, die nog droog waren gebleven, nl. bij de slui zen, was weldra ain beslag genomen door menschen en dieren. De stroom was het sterkst in de Hellingstraat, waar het water zich langs de sch eepswerven van de N. V. Scheepsbouw Mij. firma Schouten een toegang tot het stadje had verschaft. Het was daac oen bruisende strboim, die zich met donderend geweld naar omlaag stortte, alles met zich voerenu, huizen, winkels, alles binnendringend. Heele brokstukken van straten werden weggei- slagen, de trambaan ondermijnd. Gelukkig zijn bij de ramp geen menschenlevens ver'oren gegaan. Wel zijn veel varkens verdronken, en ook veel pluimgedierte is verloren gegaan. De schade aan de 'huizen en de inboedels van de in woners valt op dit oogenblik nog niet te schatten. In vele straten staat het water in de huizen nog een meter hoog. De toegang tot het stadje is ver sperd, doordat ook de Amstcrdajmsche straatweg nog geheel blank staat. Ook de tram kan niet rij den, *t ordat de grond onder de baan op verschil lende p'aateen is weggespoeld. Militairen zijn thans bezig op verschillende plaatsen den dijk, die ech ter nergens bezweken is, te herstellen. Tc NAARDEN is al het vee uiit de Meent bin nengebracht. De stad zelf staat gedeeltelijk onder water, daar rmen verzuimd bad de waterkeering aan te brengen. De kazernes staain eveneens |mid- den in het water. Vele bewoners zijn naar de zolders gevlucht. I Het verkeer is in ve'e stra'en geheel gestremd. Over de sluisdeuren stroomdei het water van de oude in de nieuwe haven en vormde een waren waterval. In hel, lage gedeelte van de stad stond het water een paar voet hoog. In de militaire klee- dingmagarijnen aan de oude 1 *ven stond het zelfs ter hoogte van 1 Meter. Uit BAARN wordt gemeld: Ten gevolge van den noordwester-storm zijn in den afgeloopen nacht alle de polders in Eemland overstroomd. Te Eemnesbuiten sloeg in den zwak ken dijk een gat van verscheidene meters, waar door Le* zeewater in nog veel sterker mate 'het land overstroomde. Boerenwoningen en schuren werden weggespoeld en de bewoners konden met moeite haven en vee redden. Tq Baarn zijn in de buurschap Zandvoort kel ders en kamers onder water geloopen. Het water steeg 'ot ongewone hoogte en bereikte in W, dorp het oude tolhuis aan de Hoofdstraat, zoudat ook het grootste deel van het, Schoonoordpark onder- liap. Op l'et terrein der gemeentereiniging moesten paai den en machines in yeiligheid worden gebracht. Uit ZWOLLE komt het bericht: De storm van hedennacht heeft het water zoo hoog opgestuwd dat geheeie stadsgedeelten onder water staan. Beperkt zich dit in de) meeste gevallen tot .oen buitenkant én de Thorbeokegracht, thans is zelfs het verkeer door het Klein Weezen land voor voetgangers gestremd. De nieuwe havenbrug staat wel 1 Mi voet onder water. Ook op de Melkmarkt en het Gasthuisplein ie het verkeer onmogelijk. ROTTERDAM is ook weer bezocht door een hoog- waterplaag, zoo als in vele jaren niet te zien is gegeven. Reeds in den namiddag had men, toen he/t water niet weg'iep, alle reden tot vrees, die maar al te spoedig werd bewaarheid. Het water wies met spoeJ en reeds om halfnegen s/bond de midden- stad, 'zoowel door het buiten de oevers treden van de havens a' door het overloopen dier riolen, nage noeg Mank. Alleen werd het water «og gestuit door den Iloogen Zeedijk. Vele tramdiensten moesten worden stop gezet. Op sommige 'straten kwamen groote /verzakkingen voor. Sinds onheugelijke tijden is niet zulk een hoogen waterstand waargenomen als thans. Ook t- SCHIEDAM is de angst groot geweest. Ook daar liepen verschillende deelen onder water. Door d-n stormvloed is een gedeelte van den spoordijk, waarover de lijn naar I>ordrooht loopt, weggeslagen. Het treinemverkeer naar "het Zuiden was daardoor totaal verbroken. De Valkenoudsc-hen polder staat geheel blank, f j LAAG ZIJ DE B 50, SCHAGEN. WATERLAND ONDERGELOOPEN. De boeren uit den Waterlandschen verdronken hoek dreven hun beesten op zoiek naar een toe vlucht in de richting van Amsterdam. Men kon ze natuurlijk in de stad niet toelaten, zoodat aan de pont de politie de kudden aanhield en voorloopig op borg op het omheinde terrein van de Entos, dat zich voor het doel uitnemend leende, 's Middags 2 uur tad menihierreedS een nalfduizend beesten, hoolfo zakelijk koeien en kalveren, met een tiental paar den, binnengeloodst. En voortdurend stroomden nieuwe kudden vuil, groezelig vee, voortgedreven door de boeren, naar de wijkplaats. Maar hoe zal men straks al de beesten, doorelkaar woelend over 't vertreden veld, weder uiteenziften, dat ieder eigenaar zijn eigen blauwe of bonte terug krijgt? Heel veel koeien, varkens, schapen en tfeta vee zijn jammerlijk verdronken, Ransdorp ligt geheel afgezonderd, omgeven door water. Nog vele menschen vertoeven in de huizen; de kerk enz. Ze zijn slechts per schuinte bereiken. Per schuit werd ook nog 't een en ander van huis raad enz. in veiligheid gebracht. Van tallooze menschen is alles,'a'les weg. Het water zakt. 0 Uit EDAM. Men seinde Vrijdagmiddag te 6 uur: Op verzoek van de Polderbesturen en van den burgemeester van Edam heeft de luitenant-kolonel Luden de manschappen ontboden van een ander r De soldaten en burgers versterken de dijken, aanvankelijk met succes.' Het zeewater, dat door de doorbraad bij Katwou de den Zuidpolder instroomt, loopt nu in Edam over de straten. De Ringsloot stijgt zeer. 1 Volendam wordt zwaar beebcht; velö huizen staan onder. In de kooien zijn duizenden eenden verdron ken. De zee is meer 'dan een meter 'gezakt. Het gevaar van een groote doorbraak van 1 den Zeevangpolder, waardoor een groot deel van Noord- Holland zou onderloopen, schijnt geweken. De Buikslotermeerpolder is ook nog ondergeloopen in den loop van Vrijdag. Buiks'oot was door deze ramp het toevluchtsoord van menschen en voq, dat zich in veiligheid bracht. Van den chaos in en om'Broek in Waterland, bij Buiksloot, Nteuwendam en andere dorpen is geen beschrijving, die de werkelijkheid dab ij komt, te geven. De dienst der Noordhollandsche Train is op eenige trajecten natuurlijk gestaakt. IN MUIDEN. is het grootste leed thans geleden. Het water was Vrijdagavond 'a' ongeveer '75 cM. gezakt. Toch staan er nog straten onder water. Het stadje is hM) moeilijk te bereiken. De omgeving staat grooten- deels onder De trambaan is verwoest. In SPAKENBURG heeft 't ook gespookt „Nog hoopten wet" zoo vertelde eender inwoners, „dat het water er niet over zou komen. Maar als er dan weer zoo'n noodbui kwam opzetten, als de lucht inktzwart werd en de golven met donderend geweld kwamen aanrollen, dan zagen we het 'wa ter voor onze oogen stijgen. De kgolven sloegen over.... Nu duurde het nog maar een 'paar minuten en de geheel© weg stond blank. Het water bereikte ons hüis. Ik stond voor het venster. Voor mij dd open, kokende zee. Het paneel van de voordeur werd ingedrukt. De stroom baande zich'een weg door mijn huis. Met mijn vrouw en kinderen vloog ik naar boven... daar brachten we in doodsangst den nacht door. De stormwind huilde en 'gierde, de woeste kracht van het water deed ons huik op zijn'funda menten tri'len en buiten, in de verte, dreunde de noodklok. Nee®, deeen nacht zal ik nooit vergeten." ROTTERDAM. Wel bevig heeft de storm Rotterdam geteisterd, maar meer nog, geweldiger, tragischer, den Var- kenoordschën polder, die ietwat zuidëlijk tegen Rot terdam aan grenst. Tien minuten van het eindpunt van de tram op Feijenoord, aan het einde van de Rozenstraat, ligt de Varkenoordsche polder, woon plaats o.m. van talrijke 'arbeidersgezinnen, die in lage, kleine huisjes, geschaard in tege laantjes, hun sober bestaan Teiden. Daar heeft het woeste, wreede water wee ge bracht. Daar Beeft het water zich door den 1 dijk toegang weten te verschaffen,en in het holle van den nach4 hebben de wildhruisende golven van heit instormende Maaswater de slapende menschen over vallen. Helaas, niet allen konden zich redden. Wel de meesten. Maar vier kinderen zijn in dezen {Storm nacht de prooi van het toornende water geworden. Bij een vrouw, Smil'genaamd, wier man in dienst is en die met haar acht kinderen in 'een der lage huisjes in den Varkenoordschen polder woonde, wer den maar zos kinderen en de vrouw gered. Twee bleven in het huis en verdronken, werden eerst hedenochtend gevonden. Een der kleinen vond me® onder de kachel. Bij het redden van de anódre kin deren was de moeder met een der kleinen op den arm eenige malen in het koude water uitgegleden, en hedenochtend is waarschijnlijk ten gevolge daarvan ook dit kleintje overleden. In een der andere huisjes aan een nog dieper ge legen pleintje vilde een vader, Roel van Etten. zijn twee kinderen redden. Maar de man kon niet op tegen dep wild bruisenden stroom, die hem aan greep en neerkwakte in een kuil. Hij liet de klei ne® los, en beide kinderen verdronken. De man werd gered. f f Dit allee natuurlijk volgens het verhaal van de omwonenden, die deze 'tragedie in den nacht had den medegeleefd. Het aantal slachtoffers daar be draagt dus vijf. In Rotterdam is voor honderdduizenden schade. Tabak, koffie, rijst enz„ door vee men opgeslagen, hebben de gevolgen van den hoogen waterstand te verduren gehad. Stapels manufacturen staan onder water. In de pakhuizen stond het water van 2540 en 50 cM. hoog. Overal drijven vaten, mandon, zakken 'enz. Ook aan winkelhuizen is enorme schade toege bracht I Uit aiie plaatsen langs de Zuiderzee komen treuri ge berichten. Zoo is cte geheeie streek ten Noord - westen en Noorden van den spoorwegen Baarn AmersfoortNijkork-i—Harderwijk overstroomd. De bevolking werd door het zeewater verrast. Er is veel vee verdronken en ontzettende schade gele den aan have en goed. Uit den Helder, Texel, Vlieland, Schiermonnik oog, Medemblik, Énkhuizen, Hoorn komen berichtten van weggeslagen dijkwerken, duinen, muren, enz. Bij Kampen zijn vele polders ondergeloopen. Om de stad is alles water. I Harderwijk staat gedeeltelijk onder. Gelukkig zakt overal het water, zoodat voor groo- tere ongelukken geen vrees wmeerj bestaat. Was alles e® ieder door den, storm en den vloed overvallen, thans is natuurlijk overal het reddings werk krachtig georganiseerd.; HULPVERLEENING, f De algenieene waterspoodcommissie zal Maan dagmiddag te 12 uur, onder voorzitterschap van den burgemeester van Amsterdam, ten stadhuize aldaar ee® vergadering houden, ter bespreking van de maat regelen, die genomen moeten worden tot leniging van (den nood. f JL Donderdag en Donderdagnacht heerschte' er een geweldiger storm over het eiland en was de zee rondomonshoog en woest. Met geweldige kracht beukten de golven de dijken en spatte het schuim bijna dwars oven het eiland.. Op sommige plaatse® liep het zeewater over de dijken heen en wa3 icec bevreesd voor doorbraak, doch gelukkig hielden'alle dijken best stand. Slechts op een paar plaatsen te Oost en West was nog een gaaltje gekomen, hetgeen men spoedig dicht kon maken. Aan huizenen schepen is nogal wat averij'gekomen. Van de op zee zijnde visschersschepen is nog niets bekend. Donderdagmiddag kon de postboot niet varen en de telegrafische gemeenschap met den vasten wal is geheel verbroken. I I Heden Vrijdag is de Burgemeester van hier met vee' volk naar Anna JPaulowna vertrokken, om daar bij de vreeselijke ramp hulp te bieden. Het was Vrijdagmorgen nog betrekkelijk sroeg, toen ikte, dat er een doorbraak ons de boodscbap was klinkt zulk een boodschap onbegrijpelijk en ongeloof lijk. En het duurt werkelijk eenige oogenblikken voor de verschrikkelijkheid tot ons doordringt. Het duurde niet lang of onze auto snorde lang; de wegen van de Zijpe, om bij de Oudesluis de eerste teekenen van de ramp te ontdekken. Koeien en paarde®, nog wild door het ongewone leven om hen heen, daverden ons langs den weg tege moet in vollen ren, om vlak voor de auto weer om te keeren en terug te rennen. Drijvers schreeuwde® en joegen. Wagens met huisraad kwamen ons tegen en weldra zagen we in de verte als een witte rook, het water door de boome® schemeren. Te Oudesluis was iedereen op de been en vele uit den polder gevluchte® hadden daar oen vriendelijk onderdak en een hartelijke ontvangst gekregen. Hoe verder dat wc kwamen, hoe troosteloozer werd het gezicht, hoe heftiger stuwde het water op en het duurde niet lang meer, dat. hoe ver het oog reikte, alles was één wijde zee, waartusschen de huizen en schuren triest uitsteken. Steeds meer vee werd ons tegemoet gedreven, hoe dichter wij de Kleine Sluis naderden. Ook daar was alles op de been en vanaf de wipbrug kreeg men daar eerst een recht idéé van den omvang dien |de ramp had aangenomen. Vandaar af zag men den cón- schen Oostpolder voor zich en alles was één watervlak. Achttienhonderd hectaren stonden blank en steeds meer golfde het water aan, steeds hooger kwam het. 't Spreekt vanzelf, dat allen die we spraken, diep onder den indruk jvaren van de ramp die den Pol der had getroffen. Allerlei verhalen over schrik en ontsteltenis gedurende den nacht, werden ons gedaan. Maar goddank, alle inwoners hadden het veege' Ujf kunnen berge®. Met het vee was het echter anders gesteld. Wel waren gedurende den nacht aan alle bewo ners boodschappen gezonden van het gevaar dat dreig de, maar niet allen waren direct te bereiken geweest en menigeen golfde bij het naar buiten komen het water tegemoet. Van vee redden was in die gevallen C sprake, en moest men met het meest waardevolle en hof verlaten. In verschillende boerderijen moest men het vee op 6tal en in box achterlaten, hoe diep men ook piet het lot der arme dieren was begaan. We waren er zelf getuige van boe eenzaam en alleen een paard een toevlucht had gevonden op een stukje frond, dat nog boven het water uitstak. Steeds hooger lom tiet water steeds kleiner werd het stuk grond eindelijk kon het dier nog achter een schuit aap zwemmende, worden gered. Zoo langzamerhand naderden we Van Ewijcksluis en hier was het een en al leven en bewegen. Een 1000-tal militairen waren reeds met allerlei huipmid-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1916 | | pagina 1