Birkenwasser,
J. STUURMAN,
H.M. de Koningin
in Anna Paulowna.
DONDERDAG 20 JANUARI I»t6.
?9ste Jaarg ang. No 5731,
liet beste voor Haarnitval, Roos, Enz.
Ingezonden Stukken.
r>
UitgeversTIAPMAN Co.
Allen in onze omgeving ken
nen de ontzettende ramp in
Anna Paulowna, weten hoevele
kleine menschen daardoor zijn
getroffen. Hulp, veel hulp en
dadelijke hulp is noodig.
He Uitgevers der Schager
Courant stellen zich gaarne
beschikbaar voor het in ont
vangst nemen van giften.
Geeft, spoedig en geeft veel,
een ieder naar zijn krachten.
Arrondissements Rechtbank
te Alkmaar.
HAARWERKRR,
Uitlui Nieiws-
U R A N T.
Adïertentis- LuttiiiUil
"it blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 9 ure wor-
en ADVERTENTIES" in het eerst uitkomend nummer geplaatst.
SCHAGEN, LAAN 0 5. - Int. Telepta. No. 20.
Prijs per 8 maanden f0.85; per post f 1.-. Losse nummers 5 cent
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels met inbegip van bewijsno.
f 0.85, iedere regel meer 6 et. Groote lett. worden naar plaatsr. berek
HULP
noodig.
„De Koningin komt morgen in Anna Paulowna",
Dit was de boodschap die ons Dinsdagavond bereikte
en reeds vroeg waren we Woensdagmorgen od Dad
naar Oudesluis.
Alles was daar voor ontvang» A». h/wn 1u
ster in gereedhunl gebracht.
Aan de halte Oudesluis stapte Hare Majesteit en
gevolg uit en werd per auto naar de sluis van de Ou
desluis gereden, waar een motorboot der Kon. Ned.
Marine, onder bevel van den luitenant ter zee Door
man, gereed lag.
Het spreekt vanzelf, dat reeds veel belangstellenden
op de been waren om de Koningin te zien. De school
kinderen stonden buiten geschaard en hadden vrijaf
van meester voor deze buitengewone gebeurtenis.
Aan de halte werd Hare Majesteit ontvangen door
de burgemeesters van Anna Paulowna en Zijpe, de
heeren Wijdenes Spaans en De Moor en majoor Weber
van Den Helder.
Hare Majesteit was gekleed in een bruin pluchen
mantel, dito autokap met bont.
De auto's werden bestegen en vlug ging het naar
de sluis aan de Oudesluis. Een flink zandpad leidde
naar de motorboot, die de driekleur in top had.
Weldra waren allen gezeten, de touwen werden los
gemaakt en vooruit ging het de wijde woelige water
plas over. Het was ons gelukt een plaatsje te ver
overen in de volgsloep, onder leiding van een boots
man en konden op deze wijze de tocht gemakkelijk mee
maken.
Met het *nooie, heldere zonnetje, was het op het be
weeglijke water een heerlijk tochtje en onze kieiné,
dappere stoomsloep schoot vinnig voort.
Laat ons eerst vertellen, dat het gevolg van Hare
Majesteit bestond uit ireule Taets vau Amerongen en
kapitein ter zee Hooft Graafland.
Het was ook weer op dezen tocht, dat men een
diepen indruk kreeg van de ellende rondom. Een wijde
blik over de waterzee bracht ons weer scherp in
herinnering hoeveel hier verloren was gegaan.
't Was steeds met een gevoel van trots, dat we den
Anna Paulownapolder toonden aan familieleden en an-
deren, wezen op den grooten bloei en vooruitgang. En
nu was dat alles verloren en nog veel meer.
Het was boven op de motorboot dat Hare Majesteit
plaats had genomen en zich daar van alles en allerlei
door burgemeester Wijdenes Spaans liet aanwijzen en
verklaren. Het was met groote belangstelling en ken
nis van zaken, dut de Koningin wagen stelde en ïn-
hehtnigm^ ste^cjs jn een flinke vaart langs Kleine
Sluis, waar ook vele belangstellenden op den kant
stonden naar de Ewijcksluis. Daar werd in de haven
gemeerd en verliet Hare Majesteit en gevolg de boot.
Op de sluis werd een kijkje genomen en werdjde
heer Vogelenzang aan de Koningin voorgesteld. Eenvou
dig en hartelijk sprak Hare Majesteit met dezen en vroeg
hem naar verschillende bijzonderheden, ZIjn
red was, hoe hij zelf zijn huis had moeten verlaten
enz. Hare Majesteit toonde in alles haar innig g
DeHoch["werd voortgezet langs den Hare
Majesteit overtuigde zich met eigen oog
vernield en venXurd was. Het was herhaaldelgk dat
Zij haar verbazing uitsprak over de
had aangebracht. Het was een allesbeha g
lijke wandeling, glibberig en glad aHesom"te
flink pn dapper slapte onze Koningin voo
zien en zichzelf zoodoende een idéc te ^.,,n.inr, had
de ramp die Anna Paulowna en zijn bevolking had
^Nadat* wij onzen vriendelij ken gezagvoerder,J,Ut!fvoet
Doorman, hadden bedankt, gingen we «hen te vort
naar de Kleine Sluis terug en op dien tocht hebben we
ons met eigen oogen kunnen overtu^van d^en d
dan desolaten toestand van dien we8' i j groote
gaten waren mdm wegvoerde door
ruïne, van het begin tot net on
een zee van slijk en modd blijkbaar
der leiding van kapitein Van Ej was menj
druk ln de weer om het gat in dm vbotters
dokter Aldershofs woning jjg plaats ge-
geladen met Mkken gronfi. n (>pgestapeld, noodbrug-
sleept. Honderden znkken 1 er op dat men
g^n waren gwlagen. kortom, alles wees er oF,
druk aan den arbeid was.
Intusschen was Hare Majesteit en gevolg weer pr j
motorboot te Kleine Sluis aangekomen en werden dar
de auto s weer bestegen. Ook hier gelukte het os
door de vriendelijke zorgen van een beschermende han, i
een plaats in een auto te krijgen en snorden we weldr,
ondanks den meer dan slechten weg, naar Oudeslui
Daar werd een bezoek gebracht door Hare Majestet
aan de kerk, ,waar verschillende vluchtelingen wr
ren ondergebracht. Met allen sprak onze Koningu,
vroeg naar hun bevinding, of ze veel hadden verlore:,
nog wat hadden kunnen redden, of er goed voor ha
werd gezorgd, of ze ook ergens gebrek aan hadden,
kortom, gaf alle gelegenheid wenschen te uiten. Onx
Koningin stond daar als mensch tegenover menscl,
diep onder don indruk van het leed rondom haa,
gaarne troostend en opbeurend. Een echte landsvrouwe
tusschen haar volk.
En het was ook weer op deze wijze, dat Hare Ma
jesteit optrad in het koffiehuis van familie Boon te
Wieringerwaard, waar ooi; vele gevluchten en van hui
huis en goeu u.Tuo.J n uijoeii waren. Niet één sioty
zij over, aan aiieu Wardvn vragon gesteld; tot a,.m
woorden van troost gesproKen en zij, die zich hadden
onderscheiden bij het reddingswerk, zij wei den gepre
zen om wat zij hadden gedaan. Het was werkelijk een
aandoenlijk oogenblik, daar zoo te midden van die
vele Jttirmen onze [vorstin te zien, zich gevend in al
haar eenvoud en warm gevoel. Men kon vrijuit spre
ken, zelfs zijn grieven meedeelen en toen 'éen dér toé-
gesprokenen er op wees, dat nu toch ook voor de
ïnboedeltjes der werklieden moest worden gezorgd, be
loofde Hare Majesteit dit te zullen bevorderen.
Tenslotte werd Burgemeester Koster van Wieringer-
waard aan Hare Majesteit voorgesteld, vervolgens de
leden van het polderbestuur, de heer Haringhuizen, den
gemeente-secretaris, de heeren Ds. Ba mouw en Haze-
loop als leden der ondersteuningscommissie.
Ook te Wieringerwaard was het druk en velen had
den gelegenheid hun vorstin van nabij te zien.
Daarna werden de auto's weer bestegen en door
de buurt, langs den Barsingerweg Westfrieschen dijk,
Hemme naar Barsingerhom gereden.
In een flinke vaart ging het de verschillende wegen
langs en Velen zullen kliert hebben begrepen dat hun
Koningin daar heen reed. Tenslotte werd Schagen b©
reikt en voor het station halt gehouden.
Hier was het, dat op verzoek van Hare Majesteit de
vluchtelingen, die in Schagen een onderdak hadden ge
vonden, zouden worden_ bijeengebracht. Daar liet be-
één was geslagen, werd naar de woning van onüen
Burgemeester, Jhr. Van Doorn, gereden en na dezen
te hebben gesproken, gaf Hare Majesteit den wensch
te kennen, nog een ritje in de omgeving te maken en
werd een tochtje gemaakt naar Scnagerbrug, langs de
Grootsloot naar St. Maartensbrug, door St. Maarten,
langs den dijk over Valkkoog weer naar Schagen.
In dien tusschentijd waren de vluchtelingen uit Anna
Paulowna present en in de derde klasse wachtkamer
werden ook zij door Hare Majesteit toegesproken. Het
was hetzelfde treffende tooneeltje als straks te Wie
ringerwaard.
Zoo langzamerhand werd het tijd van vertrek en
in afwachting van de komst van den trein, wandelde
Hare Majesteit het perron op en neer.
Het dames-comité in Schagen voor kleeding en voed
sel, n.1. Jonkvrouwe van Doorn, mevrouw De Graaff
en mevrouw Dorbeck, werden hier aan de Koningin
voorgesteld en werden door Haar belangstellende vra
gen gedaan.
Tenslotte onderhield Hare Majesteit zich enkele oogen-
blikken met het Statenlid, den heer Trapman.
En toen arriveerde de trein en nam onze Konin
gin afscheid onder het hartelijk hoera en Wilhelmus,
van de bevolking.
En hiermee was het slot van dezen dag gekomen,
een dag, die door velen niet spoedig zal worden verge
ten, een herinnering zal ons allen bijblijven van
dit bezoek. een herinnering die ons steeds zal spre
ken van ae echt-hartelijke deelneming onzer Koningin
van haar troostend en opbeurend woord.
Zitting van Dinsdag 18 Januari 1916.
Eerste beklaagde was heden de predikant uit Schoorl,
mijnheer A. J. P. Boeke, die moest terechtstaan wegens
de onderteekening van het bekende dienstweigerings-
manifast en in wiens zaak als getuigen moesten op
treden G. Hoogvorst en P. A. Nottelman, luidjes uit
Schoorl, die in verband met de verspreiding waren op
geroepen als getuigen.
De O. v. J. eischte tegen Ds. Boeke als beschuldigd
van opruiing, 2 maanden gevangenisstraf.
Ds. Boeke voerde, evenals de volgende predikanten,
zelve zijne verdediging.
Volgde Ds. F. C. M. Boenders van Abbekerk, 4ie
wegens soortgelijk feit moest terechtstaan en tegen wén
de O. v. J. één maand gevangenisstraf requireenjej
ln deze zaak trad als getuige op de heer P. Stapel,
Commissaris van Politie te Hoorn.
Ook Ds. Boenders verdedigde zichzelf en was in
zijn rede van meening, dat het Openbaar Ministerie de
invloed op het volk, dien het ambt van predilant
met zich brengt, zeer overschat.
De derde beklaagde is Ds. M. Huizinga uit Siha-
gerbrug, die ook al het manifest had onderteekend en
wien eveneehs opruiing was ten laste gelegd en te
gen wien 2 maanden gevangenisstraf werd geëicht.
Hij had ter verspreiding van den inhoud van het nani-
fest. exemplaren daarvan doen toekomen aan een laar
dorpsgenooten, Albert Westendorp en A. de Letiw.
dia als getuigen optraden. Beklaagde erkende, evfials
de beide vorige beklaagden, het manifest te heiben
onderteekend en erkent, ruchtbaarheid aan het nani-
fest te hebben gegeven door verspreiding.
We zullen met net oog op de ruimte, zijne vededi-
gingsrede, die nog al lang mocht worden genc?md.
niet in haar geheel weergeven, evenm'n als die derléidé
vorige beklaagden en onze plaats liever sparen voor
den volgende beklaagde.
Beklaagde nummer vier was Ds. N. J. C. Schriuer-
horn oud 49 iaar, geboren te Avenhorn en wrienda
te Nieuwe Nieuorp, bekend propagandist voor ani-mili-
tairisme.
Nadat de beschuldiging van onderteekening n ver
spreiding van het manifest en voorlezing van St ma
nifest in eene vergadering, te Hoorn gehoudén. 'as uit
gesproken, richtte de President zich 'tot beklnade. die
onaerleekèning en verspreking van het manife erken-
ringen. En ik heb geen temperament, mijneheeren, om
mijne woorden te jvikken en te .wegen. En ik zou me
al lang versproken hebben en in de gevangenis geko
men zijn als ik Biet gevoelde, dat ik "niet doen moet
wat ik niet rechtvaardig vind. Ik heb dikwijls gele»-
genheid gehad, tot dienstweigering aan te sporen en
meermalen brieven van jongelui gehad, die mij vroegen,
wat te doen? Maar ik heb ze er steeds op gewezen, dat
je als je in de cel komt. iets in je moet hebben, .waar
je op kunt leven als ae staat je onbarmhartig daar
1 brengt. Er is een moment geweest in het begin van dezen
j oorlog, toen ik las al die gruwelen, mij voorstelde
al die angst en smart, door dat elkaar uitmoorden en
alles vermelen en verwoesten veroorzaakt, dat ik tot
i mijzelve zei: Moet ik niet optreden?... Maar iK ben ge
komen to» de overtuiging. Neen, ik moet het niet doen.
de. hier hetzelfde zeggende, wat hij tegen den rechtér- \jaar wel anti-militainstische propaganda blij-
LAAGZIJDE B 50, - SCHAGEN.
commissaris had gezegd, n.i. dat hij tot zijn spijt
te weinig aan de verspreiding had kunnen doen, daar
hij liet te druk had met andere propaganda voor het
anti-militairisme. Ook de voorlezing van het manifest
Werd door beklaagde erkend.
ueluigsn waren de commissaris van politie, Stapel,
te Hoorn, die een exemplaar van het manifest in zijn
brievenbus had
ven voeren met alle kracht, ik weet, dat vete® mij ge
lijk geven. Ik heb in 't manifest gezien een anti-miü-
tairistisch propaganda-middel, waarop de aandacht vén
ueel Nederland is gevestigd. En wij zijn nog met ver
gruist en iicoucii net recm, meeunigon uit ie spreKeii.
opreKer haait verder aan, ook in de kerk propa
ganda te maKen en het ironische van het geval vindt
gevonden, inspecteur van politie daarbij, dat hij door den Staat wordt gesaia-
Weijers, die op de vergadering te Hoorn het manifest nëurd Ik vraag geen clemente, ik heb clementie met de
door beklaagde hoorde voorlezen en P. Fraijj hoekbin- UocreQ. Spleker. Ik heb principiëele bezwaren tegén
der ie Nieuwe ^iiedorp, die het manifest ten zijnen huize het maar zou wel rechter willen zijn om
had pntvangen. 1 krachtig op te komen tegen de vervolging zooals die
De O. v. J. eischte w^ensin het openhaar schnf- openbaart. Velen zullen met groote belangstelling
telijk opruien, in het openbaar mondeling opruien en in j vemlid. zijn en zich afvragen: Waar moet het heen, als
het openbaar verspreiden van het manifest, tegen Ds. hier stra£ vojgt? Om de rechten van 't Nederlandsche
Schermerhorn, 3 maanden gevangenisstraf. voli onverkort te handhaven, wensch ik u hier den
De President, die al met de andere heeren had ge- moed en de kracht toe om zonder clementie
A1 4o lr/Vldo TolfTTOr/l O/l 1 (Tl Tl fAMl1
noten van drie niet al te korte ,.zélfverdediging(Bn
verzocht vriendelijk aan beklaagde, zonder diens recht
tot het voeren van zijn verdediging te willen krenken,
om zich in zooverre het kon, te bekorten in zijne rede.
En Ds. Schermerhorn beloofde kort te zijn, allang
reeds medelijden met den President en de anderé héé-
ren gevoelende.
Ds. Schermerhorn zei in een gloedvolle verdediging,
waarin hij weer onmiskenbaar van zijn vele gaven
als redenaar blijk gaf, onder meer het volgende:
Mijneheeren! Ik gevoel grooten dank aan degenen
die deze vervolging op touw gezet hebben; nu toch
is de aandacht gevestigd op het manifest en de anti-
:i:i .i 1_ „i „1dm Tim r. V-, nf Andotu? riTrOl
uit dien hoofde vrij te spreken.
Een luid applaus brak los uit de zeer dicht bezette pu
blieke tribune, doch werd door den President verbo
den. Ook binnen de balie waren tal van advocaten en
verdere belangstellenden, .waaronder verschillende da
mes, aanwezig.
Volgde beklaagde Ds. Teriet uit Zuidscharwoude, die
ook het manifest onderteekend en ter verspreiding van
den inhoud aan een paar dorpsgenooten had a£ge^
geven. Eisch 2 maanden gevangenisstraf.
Ook deze beklaagde verdedigde zichzelf.
BIJ KENNISSEN OP BEZOEK.
Beklaagde V. de Haan," vrouw van K. J. E. v.
militairistische beteekenis daarvan, waar het anders over j^00n van °Den Helder was afwezig. Aangezien haar
het algemeen zich niet in veel belangstelling mocht ver-zoont:e vroeger les ha<l ontvangen in muziek van 'nu
willen den he« Van Gijzen, was diens weduwe. Her-
echter zeer kort zal zijn, waar er al zooveel over ge-bTeëmreïgen, pan? ëcfngenoote vau Hendrik t«
k Kleij en woonachtig te Amsterdam, eenigermate met
it He dAtfvaardiTU? kriiff ik roo den indruk dat de juffrouw De Haan bekend. Hermina was op 13 No-
O. i.,. S-fVS h« «ch.pa.r Van" Bo» .e
gegrepen om mij wegens mijn optreden op de ver- Helder te logeren gekomen, s Zondagsmorgens, 14 Nov.,
gadering te Hooi exüa te nemen en heb ii daaraan 0611 Pittig, bittertje gedronken, welkom bH dames en hee
tte maand meer Jn den strafeiscb te danken. Dan ren en ien 113111 mevr- Roon-De Haan haren
heb ik twee bezwaren tegen de dagvaarding waarin
een leugen en een groote in-correctheid voorkomen.
Er wordt daarin gesproken van een anti-militairistische
vereeniging te Hoorn. Die is er niet. Wel is er een
internationale vereeniging, waarvan in Hoorn een af-
deeling bestaat. Dan wordt er gezegd in de dagvaar
ding dat ik te Hoorn in een zaal van het Park op
20 September bovenbedoeld strafbaar feit heb geplaagd,
door opzettelijk, met de bedoeling om tot bedoelde
feiten op te ruien in die vergadering, alwaar publiek
aanwezig was, het bovenomschreven manifest heb voor
gelezen. Daar wordt dus gezegd dat ik het daar voor
gelezen heb met? het opzettelijk doel om op te ruien.
Maar het is toch niet meer dan logisch, dat als men
wordt verzocht te spreken over een manifest, men
dan dat manifest voorleest. Ik zou me kunnen voor
stellen, dat de commissaris of de garnizoenscomman
dant tegen het manifest sprak. Dan zal het toch worden
voorgelezen! Dan zal de O. v. J. er niet aan denken
om vervolging in te stellen...
Verder haalt spreker een gedeelte uit een vérslag van
die vergadering in de Hoornsche courant aan en spreekt
er verder zijn verwondering over uit, dat men tot ver
volging is overgegaan en dat het met het vrije spre-
slag waar om Hermina eveutje^i f 138 uit een taschje te
ontstelen. En nu moge het waar zijn, dat de dievegge
f 113 daarvan heeft vergoed, \tocn maakte Hermina
d'r werk van en wilde heden zélfs graag nog op het
restje van de gestolen f 138 aanspraak maken, daar zij
van een klein zaakje moet bestaan.
De O. v. J. het woord verkrijgende, ^naakte een einde
aan het zaakje door f 15 boete of 10 dagen hechtenis
tegen beklaagde te eischen.
ZE HADDEN EEN „SPATJE" OP.
Volgen vier beklaagden tegelijk, P. de Boer, Cornelis
Kom, Simon Venneker en Nicolaas Hes, boerenjongens,
in den aanvalligen leeftijd van omstreeks 20 jaren, uit
Oudorp en omstreken. Ze waren op Donderdag 18
November op stap en een beetje onder den invloed van
een genoten „spatje". En dan moet er gewoonlijk wat
gebeuren. Zoo kwam het hier ook af. Bij Jan Mole
naar stond zoo'n aardig hekje en Piet de Boer kon
niet laten, daar een stuk of wat palen en een flink
stuk schroot af te trekken. En met hem hebben ook
de anderen zich begeven op het erf van Molenaar.
En dit in den voor den nachtrust bestemden tijd. Later
hebben ze nog tegen de huisdeur van Molenaar staan
bombardeeren en de heer des huizes had bij al dat
ken gedaan is. Men leest opruiing in het manifest, maar 1 gedo® schoone gelegenheid om te zien, wie hem dat
,P. -i r lapten. En toen deed hij aangifte en stonden de heeren
'ze ligt er niet in.
Verder wijst spr. op de tegenstrijdigheid, beschul- hóte® terecht. Ze kregen een aardige schraap over
j--j j-- _L -.V-r hun nachtelijk optreden bij Molenaar en werden ieder
digd te worden "van opruiing waar hij een manifest
voorlas dat geen opruiing is en wil hij constateeren,
nog in het volle bezit van zijn geestvermogens 'Je
zijn en nog piet Jte lijden aan seniele aftakeling, dk
zou niet graag willen dat ik werd vrijgesproken op
grond, dat niet bewijsbaar is wat mij is ten laste
gelegd. Is het opruiend in den zin der wet? Men zal van
velen hooren dat Dominé Schermerhorn een opruier
met ©en eisch tot een maand gevangenisstraf opgeknapt
wegens het bij nacht op andersmans erf vertoeven.
NOG MEER OP ZIJN KERFSTOK.
Daarna mocht Piet de Boer nog een apart terecht
staan wegens zijn liefhebberij tot hekkenverniéling en
werd hij deswege vereerd met een eisch tot eén maand
geva ngenisstraf.
is... Opruier tot den strijd ter vernietiging van deze DEUREN DICHT.
Maatschappijin dien zin wil ik een opruier zijn! i Toen kregen we tot beslit de zaak tegen-C. Snij?
Maar dat heeft hiermede niet te maken. Is het op- van Alkmaar, die met gesloten deuren werd behandeld.
ruien in den zin der wet? De menschen, die de ver-
volging op touw zetten, zouden ze niet kunnen of niet f Uitspraken in de zaken contra de predikanten over
willen lezen?... Als het manifest werkelijk opruiend dagen; in de andere zaken a.s. Dinsdag.
was, als dit opruiend moét zijn, dén is het stum-
perig gesteld. Als ik het opgesteld had zou het heel
anders zijn geweest. Als het manifest beteekent opruien
in den zin der 'wet, dan verbaast het mij, dat ik hier
voor u sta. Dan moest ik al lang in de gevangenis zitten, j
In de kerk en in de vergaderingen spreek ik over anti- s
militairisme. In de kerk is wel geen politie. Maar op I
vergaderingen wel. Ik spreek al sinds jaren over anü-
militairisme en ik heb nooit proces-verbaal gehad. De
Mijnheer de Redacteur,
I
tijdsomstandigheden van nu hebben de verantwoorde
lijke personen geprikkeld om tot vervolging over te gaan.
Als ik in het manifest opruiing had gelezen, had mijn
naain er niet Onder gestaan. Ik vind het immoreel,
iemand op te wekken tot iets wat gevaar voor hem
oplevert.
Als voorbeeld: Ik loop op de Oudegracht en... de
Officier van Justitie valt in 't water Ik zal mijn eigen
leven wagen om hem te redden en hopen dat anderen
het ook doen. Maar ik heb niet het recht te zeggen:
„Redt dien manl" Want is er gevaar voor de redders
aan verbonden. Zoo heb ik ook niet het recht, iemand
aan te sporen tot de daad van dienstweigering. Wat
ik wél mag is: in 't algemeen sympathie betuigen voor
dienstweigering.
Verder wijst spr. nog op de jarenlange propaganda
voor a nti-militairisme, door hem gevoerd in „De wa
pens neder". Maar daarin heeft spr. nooit aangespoord
tot dienstweigering. Spr. zegt, er zich wel voor te zul
len wachten, ooit iemand aan te sporen tot dienstwei
gering. Maar ik zal mij, zegt spr.. door niemand laten
afhouden van het verkondigen der ideeën die mij lief
zijn. Wanneer mern voor een courant schrijft, zit men
rustig aan zijn tafel. Maar lk spreek ook op vergade-
Beleefd iverzoek ik u een plaatsje in uw geacht
blad voor de 'volgende regelen:
In den laatsten tijd wordt in den polder Koegras,
en waarschijnlijk ook daar buiten, druk propaganda
gemaakt voor een nieuw soort mest, met name nor
maal mest.
Zooals met veel nieuwigheden, zij men ook in
deren voorzichtig, want de monsters van deze meet-
soort in het afgeloopen jaar te Maastricht aan het
Landbouw-proefstalion onderzocht, bevatten slechts
onderdeeien van een, procent aan stikstof, phosphor-
zuur en kali, naast een vrij aanzienlijk gehalte aan
koolzure kalk. f
Tevens kan ieder door een eenvoudige slibbings-
proef ervaren dat er heel wat fijn zand in aanwe-
zigis.
Daar nu onze landbouwers deze meststof zullen
koopen, niet om het zand, niet om het kalkgehalte,
maar om de drie overige hoofdvoedingsstofen, die
er blijkbaar in niet te groote hoeveelheid in worden
aangetrofen, zijn wij zoo vrij voor het oaankoopen in
't groot te waarschuwen. Laat men eerst goed uit
gevoerde proeven nemen 'door geheel niet geinter-
resseerde personen, en onder niet bevooroordeelde
