Overstrooming.
Ramp Anna Paulowna.
Brieven uit Engeland.
Binnenlandsch Nieuws.
Overstroomingsgevaar.
uit edam.
uit volendam:
een nieuwe dijkbreuk.
uit marken.
h. m. de koningin.
uit 's-gravenhage.
uit monnikendam.
daarop doW
«roek op langenduk.
Londen, 15 Januari 1916
Een sterfgeval geeft meestal aanleiding tot beschou
wingen over den overledene, én, in negen van de tien
ge\allen zullen we feiten vernemen, die ons gedurnd
het leven van den betrokkene, onbekend waren.
Eigenaardig is het, dat gebouwen in dezen een trou
we overeenkomst toonen, met menschen. Je zult da
gelijks vier of meer keeren een huis passeeren, waar
van je absoluut niets bekend is als de voorgevel. Ge
beurt erniets met dat huis, dan daal je hoogstwaar
schijnlijk ten siotte met je onwetendheid op dit
eene en alleenstaande punt bedoel ik-ten grave.
naar ais het verbrand \of verZeppelint, of omvalt,
of iets anders doet om de algemeene aandacht te
trekken, m. a. w. als het niet meer bestaat, dan zuJ
je er wat van hooren, of je wilt of niet.
En je zegt, had ik dat nu maar eerder geweten.
Want nu is mijn kennis tamelijk overbodig géworden
Op deze plek stond het huis, waar Floris V ge
boren werd,is lang zoo interessant niet, als: „Dit is
Nelson's schip, en dit is de plek, waar Engeland s
gTootste admiraal viel." 't Is zooveel aanschouwelij
ker niet waar? Het maakt veel meer indruk op de
menschen. Een oude dame tenminste, die op Nelson's
schip werd rondgeleid, antwoordde op bovenstaande
opmerking van haar gids: „Och ja he, dat begrijp ik
nou best. 't Is hier zoo glibberig, dat ik bijna seif ge
vallen was." Waaruit, blijkt, dat toch maar niets
gaat boven aanschouwing. t
Wat mij betreft, ik ben altijd erg geïnteresseerd
in gebouwen, die op een,of andere wijlze in verband
staan met de Engelsche letterkunde. Daar is dr.
Johnson's huis in Gough Square, waarover ik laatst
schreef, Dezen zomer heb ik het kerkhof te Stoke-
Payes bezocht, waar Gray zijn .beroemde Elegy
schreef. Ik heb gestaan op de plaats, waar Sha
kesper e optrad ais tooneeispeler in een van zijn
eigen stukken, en heb de bierbrouwerij bezocht, die
gebouwd is op de plek, 'waar driehonderd jaar ge
leden de Globe Theatre stond. Op deze wijze voort
gaande, zou ik een lange lijst kunnen maken, eindi
gend metl 't huis,waarin de kleermaker woonde van
dr. Oliver •Goldsmith. Goldsmith, dien we allen
kennen als den schrijver van Vicar of Wakefield,
verliet het leven, dat hem heel wat financieele moei
lijkheden had opgeleverd, met een schuld van negen
honderd /zestig gulden aan bovengenoemdeai kleerma
ker: Is het een wonder, dat dr. Johnson zei: Werd
ooit een dichter zoo vertrouwd? i
Waarschijnlijk zullen velen hun schouders opha
len over een liefhebberij als de mijne. Wat kan hei
je schelen,ztillen ze zeggen, waar die of die schouw
burg stond, enwaar dr. Johnson ter .kerke ging?
Maar smaken verschillen, en, zoolang een mensch
nog ergens pleizier in heeft, is hij nog niet reddeloos
verloren. Dus voorloopig blijf ik maar bij mijn „hob
by", zooals 'men het hier noemt.
Nu woon ik niet ver, ongeveer een half uur, van
een plaats, die Brentford heet. Herhaalde malen ben
ik er geweest, te voet, per tram, per fiets, zonder
ooit te weten, dat ook Brentford zijn letterkundige
bijzonderheid had. Sinds vanmorgen is me dit feit be
kend, en,natuurlijk,'te laat. Want De Drie Druiven
zijn, of liever, is, gesloten.'
Do,Drie Duiven is een herberg in Brentford, nu ge
sloten, omdat ze,volgens het oordeel van de autori
teiten, overbodig is. Men weet natuurlijk, dat wij
bier in Engeland de dronkenschap hebben afgeschaft,
en dus gaan, langzamerhand, ook dé herbergen weg.
Ik ben volstrekt geen bewonderaar van de Engelsche
„pubs"., maar als ik een paar dagen eerder Van
De Drie Duiven had geweten, had de eigenaar een
dubbeltje meer .en ik een evengroot bedrag minder
in mijn zak gehad, met het equivalent aan gember
bier in mijn maag.'
Dickens schreef over De Drie Duiven in een, van
zijn boeken „Our Mutual Friend", maar vond het
wenschelijk den naam'eenigsizins te veranderen. Hij
maakte er Drie]Eksters van.
BenJonson volstrekt geen familie van dr. John-
Bon, die anderhalve /eeuw later leefde, heeft het
over de Duiven in zijn tooneelstuk De Alchimist.
Van een club van drie afzetters spreken twee af er
met den buit van door te gaan, naar Brentford, en
hem daar'eens goed te raken in De, Drie Duiven, de
koffers uit te pakken, én deze te gaan deelen. Je
kunt beter met z'n tweeën deelen dan met z*n drieën
Aangezien een van de twee een dame 'is, en de an
dere een heer, eindigt bovenstaande 'eerlijke af -
spraak met een kus en omhelzing, waarop onver -
wacht nummer drie binnentreedt, en de'zaak in de
war stuurt f
Eigenaar van de herberg is jgewèest een zekere
lohn Lowin, ongetwijfeld een goede 'kennis van
Shakespeare, want 'hij was do eerste, die voor Fal-
staïf speelde in Shakespeare's Henry IV. Lo
win schijnt een van de voornaamste acteurs van zijn
tijd geweest tezijn, want hij speelde belangrijke rbl-
len (Falstaff was een zeer belangrijke) in Shakespéa
re's stukken niet alleen, maar ook in die van Mas-
singer en Beaumont en Fletcheir. Op lateren leeftijd
evenwel verminderde zijn roem, en als eigenaar van
De Drie Duiven stierf hij in den ouderdom van dri<
én tachtig jaren, zijn armoede, volgens den geschied
schrijver, even groot zijnde als zijn ouderdom.
In verband met een zékeren kleörmaker sprak ik
straks over Oliver Goldsmith, den schrijver van De
Vicar of Wakefield. Dit 'is een roman, zooals men
weet, maar Goldsmith heeft ook een'paar tooneel-
stukken geschreven, waarvan er een ,,She Stoops to
Gonquar", „Zij daalt af om te overwinnen", nog vaal
wordt opgevoerd. Dit is een heel vermakelijk stuk,
zoowel om te lezen als om Ite zien, en een van de
bedrijven speelt in De Drie Duiven. De vrooliJke los
bol, Tony Lumpkin, 'is niet langer thuis te houden:
„Ik kan niet langer blijven, zeg ik je. Ze zitten op
me 'te wachten in De Drie Duiven. We gaan een
lollig avondjehebben En even later zien we Tony,
de ziel van de bijeenkomst, met pijp in de eene hand
en bierglas in de andere, een jolig lied zingen ter
éere van De Drie Jolige Duiven.
En daar is Samuel Pepys. Dat is nu nog eens een
Engelschman naar mijn hart. Je kunt zijn naam let
terlijk uitspreken zooals je wilt, op drie manieren,
en alle drie goed. Maar een'waarschuwing vooraf:
spreek een Enelsch woord nooit uit zooals het er
staat, want dan is het altijd fout. 'Zeg maar wat,
hoe gekker hoe beter, dan heb je tenminste een
kans om het goed te doen. Zie je staan Leicester,
zegdanLester; 'zie je staan Gholmondeley (wat elen
heele mondvol lijkt, maar 't 'heelemaal niet is) zeg
dan Tsjurnli. Psyche wordt uitgesproken Saiki, Bear
champ: Bietsjum; Brougham: Broem; Caius: Kiess;
Colguhoun: Kohoen; Belvoir: BieVe; Vaughan: Von
Meen, beetje rekken de o); Pontefract: Pumfrit en
mijn naam zoo, dat je er akelig van wordt. Samuel
P<-pys wordt, uitgesproken Pips, of Peps (deze beide
uitspraken heb ik vaak gehoord en ook, maar die
uitspraak heb ik zelf nooit gehoord: Peppis.
Pepys leefde in de 17e eeuw, en 'is beroemd ge
worden om zijn r dagboek. Een 'eerlijker dagboek
bestaat waarschijnlijk niet. Pepys schreef het in
een soort geheimschrift, 'waarvan hij alleen den
sleutel bezat. Maar als hij dacht, dat 'het daar
door geheim zou blijven, heeft hij zich ver-
gisL Eerst werd een gedeelte gepubliceerd, 'vijftig
J iar later een deel van de rest, tn nog twintig Jaar
later alles, behalve sommige gedeelten, die voor pu
bliciteit ten eenenmale ongeschikt waren. De volledig
ste editie is van Wheatjey, uitgegeven in Londen,
van 1893*38, in acht deelen, met een 9e deel als in
dex. a -
Deze Peps nu, die ons o. a. vertelt in zijn dag
boek, dat hij in de kerk zat tusschen twee heel
aardige dames 'in, wie hij beurtelings de hand
probeerde te drukken, niettegenstaande er ook een
mevrouw Pepys bestond, die thuis op haar man zat
te wachten met het Sunda dmner, deze waardige
heer bezocht ook De Drie Duiven in Brentlord. Hij
was op wegnaarHampton Court, in een koets met
vier paarden. „Ik ging de herberg in vertelt Pepys.
wajarvan, de deur openstond. Niemand zag ik in
huis, maar ik hoorde een grooten 'hond blaffen. Ik
begon bang te worden, dat ik niet veilig meer weg
zou komen, en haaide mijn zwaard uit de scheede.
Evenwel bereikte ik mijn koets weer in veiligheid,
zonder het gebruikt te hebben."
Arme bamuel Pepys! Erg heldhaftig gedroeg hij
zich met hij deze gelegenheid. Zoomin ais ik heeft
hij ooit iets gebruikt )zoover als wij weten( in De
Drie Duiven te Brentford. Maar hij is er tenminste
in geweest, en dat is meer'dan ik kan zeggen.
Dan is er nog iets anders.
Hoe ver kan het overstroomingsgebiohmtwaddw
Hoe ver kan het overstroomingsgebiejd zich uit
strekken buiten het punt van doorbraak aan een on
zer zeedijken? vraagt men allicht.
Dat hangt in de eerste plaats af van den staat
waarin onze binnendijken verkeeren en in hoeverre
die het overstroomingsgebied kunnen beiperken.
F.n bier schuilt een gevaar, een gevaar van binnen,
dat al even groot is als 'het gevaar van buiten,
misschien zeifs grooter nog, omdat het) gewoonlijk
minder geteld i wordt.
jftT*
Alle polders' j en poldertjes zijn immers ieder op
zichzelf omringd of afgeschieden door een waterkeet-
ring, een kade of een dijkje of dijk, zoodat eene pol-
derkaart yan ons Noorderkwartier teen waar net
werk van binnendijken vertoont. Al van ouds zijn
die waterkeeringen hier en daar gebruikt voor we
gen, zoodat menige dorpsweg 'een waterkeering is,
waarin ge heel geen binnendijk meer zoudt herkenj
nero Zoo is het over het oude land.
Dan zijn er deringdijken en dijkjes van de in la-
tertijddrooggemaakte meren, zooals de Beemstcr, de
Wogmeer, de Heer Hugov. aard, en zoo veel anderen,
die tusschen de polders van hét oud© land verspreid
liggen.
AI,die binnenwaterkeeringen-zijn zeer,verschillend
van hoogte en zwaarte.
De drooggemaakte meren van grooten omvang zijn
er in dit geval het best aan toe. De ringdijk vande
Beemster reikt aan'de kruin tot 1.76 M. boven A.P.,
die van de Purmer tot 1.60 M-, die van de Sch>rmeT
toti M„ die van de Wormer tot even hooger. Op de
plaats waar hij in 1825 'is doorgebroken schijnt hij
niet hooger opgetrokken te zijn dan tot 0.35 boven A
P. ,die van den Starnmeer, den 'Sohaalsmeer en de
Schaapskuilmeer keeren nog tot een halven, meter
boven A.P., die van den Bergermeer, den Berkmeer
en den Heer Hugowaard tot 0.20 boven A.P., maar al
de andere ringdijken komen niet boven 'A.P. De ring
dijk van den Wogmeer blijft er zelfs 75 cM. énder,
die van den Baarsdorpermeer 1,20 M„ die van den1
Benneoieer 1.40 M., enz.
Over het, oudé land, buiten bovengenoemde polders
dus, is menig 'zoogenaamd dijkje, dat de scheiding
vormt tusschen uitgestrekte polders nog wel, en diat
boven het land of het maaiveld waarop het ligt, niet
hooger uitsteektdan uw stoelzitting, béven den vloer
van de kamer.
Zulke waterkeeringen behoeven 'in tijd van nood,
zooals we thans beleven, niet eens door 'te breken
het overstroomingswater loopt Ier ov^r heen en als
de n,aast liggende polder ook zulke waterkeeringen
heefft ondervindt het water al weinig tegenstandom
diep in het land te dringen. Dat konden we dezer da
gen lezen ove!r het Luiendijkje> hoog 40 cM. dat de
scheiding vormt tusschen twee groot© gebieden: Wa
terland ©n den Oostzanerpolder, het dijkje, dat ook
zoo in 1825 overliep.
Nu is er 'een groot deel van "Noord-Holland, dat
een menigte polders bevat en dat door een vrij stevi-
gen en tamelijk hoogen binnendijk afgesloten is, en
dus een zelfstandig waterschap vormt: dat is West-
friesland. Die binnendijk keert tegen Schermerboezelm
waarover straks tot eene hoogte van '1.25 M.
boven A.P., en heeft dan ook bij de veelgenoemde
oVeretrooming van 1825 het water uit 't, zuiden tegen
gehouden
Die Westfriesche binnendijk loopt van Lutjeschar
dam over Oudendijk, Avenhorn en Ursem tot Rus
tenburg, waar hij aansluit aan den Schermerdijk, die
dus 'eigenlijk vandaar tot Oudorp Westfriesche dijk
is, verder langs'de strijkmolens van Oudorp naar 't
Noordhollandsch Kanaal, daarlangs itot de Friesche
brug bij 'Alkmaar, verder naar de brug bij de Zes
Wielen, dan over de buurt Huiswaard naar het Ka
naal en d aarlangs over Koedijk en Schoorldam naar
Krabbendam. Vandaar loopt hij langs de aangedijkte
landen Zijpe, Wieringerwaard, Waard -en Groet tot
Aartswoud, waar hij aan den Westfrieschen Zeedijk
aansluit. Langs deze aangedijkte polders is de kruin,
hoog 3.40, M. tot 4 M. hoven A.P.
Alsalles goed in orde 'is over 'dien binnendijk
zit 'men dus in Westfriésland betrekkelijk veilig.
Ik zeg, betrekkelijk, want in het groot© Wést
friesland is maar een binnendijk, een schotje van dijk
tot dijk, dat water keeren kan tot een halven meter
boven A. P.; meer niet. Dat is de Zwaagdijk van
Wervershoof tot even ten zuiden van Wognulm mét
het'Keern tot op de stad Hoorn.
Bij de doorbraak van .1675, hiervoren vermeld,
hield die Zwaagdijk het ovecstroomingwater dan ook
tegen tot twee 'dagen na de tweed© doorbraak. Op
den 6en December van dat jaar bézweék hij tegen
over het oosteinde van Zwaag en liep met de Vier
Noorder Koggen ook geheel Drechterland ondier.
Toen het grootste gevaar geweken was na die| ramp
legde men ter beschrming van de Schager en Niédor-
per Koggen ten westen tegen de Langereis een bin
nendijk aan, zoo hoog, dat de kruin'tot 3 voet bovei
den boogsten stand van het laatste overstroomingswa
tor reikte. Dat deed men ook lang® de oostzijde van
den Venhuizen polder, tegen de Korte Laiurereis en
onder de brug, die deze "beide b dijken verbindt,
plaatste men keerdeuren. Dit is de zoogenaamde Ma
legasluis.'
Maar verderop liet men de dijken, van Berkmeer
en Heerhugowaard, zooals-ze waren: 20 cM, boven A.
P., terwijl de ringdijk van den Heerhugowaard ook
niet aangesloten werd aan den Schermérdijk bij Rus
tenburg, en de ringsloot van den Heerhugowaard on
belemmerd kan blijven dooreiroom/en Mar het wes
ten.
De verhoogde L angeredsdijk is dus eien halve wa-
terktTing ghlvn tot nog toe. 1
Stel n u eens daartegenover een waterstand in, zeé
bij Hoorn van 2.64 M,. boven A. P. zooals dezer
dagen bericht werd, of reken er zelfs onderhal ven
meter af en dan eenige dagen lang! Het water stond
tot aan den bovenrand van de sluisdeuren 1 En vraag
dan, in hoeverre men bijv. veilig is bij doorbraak
van den, zeedijk ergens tusschen Meöemblik en Hoorn
Ten opzichte van het overstroomingsgevaar, dat ik
hierboven noemde „het gevaar van binnen" moet ook
gelet worden op iest anders dan. op onze binnendijken
Dat andere is de Schermerboezem. Ge"'leest immers
onder de overstroomingsberichten uit Purmerend en
de Zaanstreek, dat het peil van den "Schermerboe
zem zoo- of zooveel is gestegen of gedaald'
Nu voor wie het niet mocht weten, wii ik hier
evenzeggen, wat die Schermerboezelm is.
Schermerboezem is het groot© binnenwater, dat
nestaa tuit het Noordhollandsch Kanaal van den H -
der tot Purmerend, de van Ewijcksvaai t w ho
Veer in den Anna 1'aulownapolder, de Groot© bloot
dn de Zijpe, de ringslooten om Schermer, Beemster en
Purmer, de Zau* en de Nauernasche \aart met
alle verbindingswateren daartusschten en de uitwate
ringen naar de zeesluizen van Schardam, e Edam en
Monnikendam.
Het is als het ware een reusachtige vergaarbak, db
buiten Westfriesiand om, in alle richtingen tusschen
de polders doorkronkelt en waarin tal van molens en
(stoomgemalen 't water van die polders uistlaan. Het
water van van Ewijcksvaart en Oude Veer kan te
Oude Sluis worden geloosd door de schutsluis al
daar en, ook deGroote Sloot heeft aan het eindo
schotbalken tegen het Kanaal, maar in gewonen tijd
staan die waterkeeringen open. r
Zoo'n groote, wijdvertakte boezeim is een geimakke
lijk en voordeelig ding voor de binnenscheepvaart,
tmaar tegelijk 'n gevaarlijk ding in tijden van ovef-
stxooming voor de lage polders met lage en zwakke
waterkeeringen, omdat die boezem 't overstroommgs
water wijd en zijd heenvoert. Zoo is die Schermer
boezem in zulke tijden te duchten als eene binnen
zee, waartegen gewaakt moet worden.
Toen dan ook met den storm van 13 Januari J.l.
het oostelijk deel van den Anna Paulownapolder on
der water gezet werci en de polder met het Oude
Veer een zee gelijk werd, en de sluis te Oudé Sluis
niet in orde bleek te zijn, zoodat het water er met
ptracht doordrong, is die 'sluis gestopt met zandzak
ken. omdat die onbruikbare waterkeering een dooi
braak te meer was in dezen tjid, lalthans voor de
Zijpe'en misschien voor alle landen om Schermer
boezem gelegen, indien namelijk de schotbalken aan
het zuidelijk etinde van de Grootesloot of onder de
bruggen over de egalementsvaarten langs het Ka
naal ook niet bij machte waren om het aandringende
water tegen te houden, zooals dat bij de sluisdeu
ren te Oudesluis het geval was.
Dan zou immers de Sdjermerboezem opgezet zijn,
em wat dat beteekent, herinnert men zich aan d'
overstroomirg van den Mijzerpolder, eenige jaren ge
leden, waarvan de* dijk alweder niet hooger was dan
10 cM. boven A.P., terwijl deze waterkeering, atfs
zoovele anderen in deze stréken, een slappen onder
grond heeft.
Men ziet d us: bij overstrooming door doorbraak
van dep zeedijk komt het vooral aan op de hoogte er
zwaarte der binnenwaterkeeringen of bir nendijkejn
en op dep waterstand in Schermer! oezemn, of er
gevaar is ook voor verafwonenden of niet.
Wordt vervolgd.
Aan den aanleg der door Gedeputeerde Staten ont
worpen noodwaterkeering wordt hard gewerkt. Zij
vordert flink.
Er wordt dagelijks vee weggevoerd, dat bestemd
is voor Duitschland of in dloor de'regeering aangewe
zen stallen in den Haarlemmermeer in veiligheid
wordt gebracht. Uit de in het wat^r staande boerde
rijen wordt nog dood vee gehaald. Uit een boerderij
onmiddellijk bij de plaats van de doorbraak t.Kat -
woude zagen we 16 doode koeien en een dood paard
aanbrengen. De beesten waren van benauwdheid tel
boven in, de stallen geklauterd.
Te Volendam tracht men de hondebden eenden, die
nog rondzwemmen, te lokken, om ze weg te voeren.
Dank zij de genomen maatregelen, is nu te Edam,
Volendam 'en Monnikendam alles beter geregeld. Dé
onrust der eerste dagen verdwijnt 'langzamerhand.
Toch is alle gevaar nog lang niet geweken, vooral die
Purmer h baart nog veel zorg.
Met het herstellen van dq|h zeedijtk bij Katwoude
wordt begonnen. De aanvoer van materialen eischt n
al tijd. Of mep spoedig zal slagen, hangt veel'van he
weer af.'
Maandagavond w as alhier'eene vergadering belegd
voor alle eendenhoudére, waarbij tegenwoordig was
de heer Belfort, voorzitter der Pluimvee-vereeniging,
om,te beraadslagen over de te nemen maatregelen,
om de eendenhouders voor ondergang te behoeden.
Alle ejenden zwemmen nog van den noodlottigen
nacht af in het overstroojndé gebied vrij rond. Er is
besloen tde eenden, ongevéer 70.000 a 80.000 suks,t
een waarde vertegenwoordigend van 2% ton, naar
Amersfoort te zenden, waarvoor 40.000 vierk. M.
grond is disponibel gesteld, om eendenkooicjn te doen
bouwen, waarvan de kosten ongeveer f 10.000 zullen
bedragen. Waarschijnlijk zal de getaeente in deze
kosten eenjgszins bijdragen.
Hoe het zal gaan me htet voeren en het verzamefe
der eierep is nog niet besloten.
Vandaag begint men met het opvangen der vogels,
om ze daarna'in partijen, met de beste gelegenheid,
te verzenden.
Maandagmiddag is bij Durgerdam aan den binnen
kant van den dijik een nieuwe breuk ontstaan ove|t
een, lengte van 50 meter. Er werden terstond meejr
dan 200 zakken zand in het gat geworpen, doch dit
baatte niet veel. Men vreest'voor nog mee|r verwoes
itog aan de binnenzijde van den dijk.
Tq Broek in Waterland is het water vol broksutk-
kep van vermelde huizen. In de Broekermeer waar
thans 5 tot 6 meter wate|r staat, zijn nieuwgebouwde
boerderijen geheel verdwenen.
Naar de Tel. verneemt, wordt de aan da Marken -
sche visschersvloot toegebrachte stormschade getax
eerd op f 25.000.
De firma Goedkoop, die met een drijvende hijscb-
kraan bezig is met he tlichten van de in de haven ge
zonken botters, zou daarmee vandaag gereedkomen.
Door het lager waterpeil van dej Zuiderzee was het
ondergeloopen d eel van het iland Maandagmiddag
weer grootendeels droog.'
Onjze Koningin, heeft gister een bezoek aan Lands
meer gebracht. Over Wormepveer en Krommenie ia
Hare Majesteit naar Alkmaar gereden.
Gistermiddag ruim zes uur kwam H. M 'de Konin
gin met klein gevolg per auto uit de) riehtinga Am
sterdam aan he tstationsemplaccjment te Alkmaar aa
waar de speciale koninklijke rtein op een door mi
litairen bewaakt gedeelte'voor haar onvta ngst gereed
stond. Er was van des middags twee uur af é^n groo
te menschenmassa nabij het station, die H. M. af
Door de Kennemer wordt een electriscbe verlich
ting gép.uakt langs den weg en bij het wer k. I agen
nacht zal er gewerkt worden. Zoo snel de) dam van
rijswerk .doorgetrokken is, volgen de locomotieven
met volgwagens om zand te storten.
De waterkeering voor de stad is gereed. Langs de"
vestingen zijn verschillende ophoogingen aangebracht
ombet instroomend watt* te keeren. Drie water ope
ningen zijn afgesloten. De machine is M udagmor -
gen begonnen te malen. Een niet onheU ;jjk stuk
van d «tad was langzamerhand door hét watér bezét.
Verschillende bewoners moesten andere kwaruelw
opzoeken, wat groote moeite veroorzaakte bij de dooi
vluchtelingen belangrijk versterkte bevolking. De
huizen buiten de stad zullen stelselmatig ontruimd
worden.
Gister is bier huis aan huls ejen schaalcollocte go-
houden, die'ruim f 64000 heeft opgberacht.
De (Koningin die'per auto naar het station reed,
hield eakelemalen op om aan een collectrice een
gift ter hand te stellen.
Een Jonge damö liet parmantig dé auto van de Ko
ningin stoppen en onvting eveneens een gift-
wachtte
groette.
en bij het 'passeeren, der auto
eerbiedig
mw
De arbeid tot herstel van den zeedijk ten noorden
ep ten zuiden van Monnikendam is door de firma
Blankevoort met kracht ter hand genomen. Voor db
opepjngen, waarbij nog een stuk berm is overgeble
ven, zijn hulpdijken gelegd, die tot 1 M. A. P. wa
terkeerend zijn. De instroomingsopeningen zijn daar
mede reeds belangrijk verminderd.
Intusschen zijn de voorbereidingen van de gaten va
8 tot 11 M. diepte j niet miner verzorgd. Een groot
aantal werklieden is hier samengetrokken.. Door Mor
nikendam wordt een spoor gelegd. Een vijftal loco-'
motieven zal de materialen naar de openingen vervoe
rep.
De laatste berichten van hedenmorgen zijn b^k-
keiijk gunstig te achen. Het watetr is overal bedui
dend gezakt, zoodat de kruin yan dep Molenvaarts-
weg reeds wefer hier en'daar richthaar is. \Vie flen
waterstand van Zondag bijv. heeft kunnen zi^n, en
waargenomen heeft hoe diep alles ondér lag, moet
dit wel een verblijdend verschil achten. Ging toen '1
rëddën /van meubilair mtet groote 'moeilijkheid ge
paard, thans is daarvoor de tocfstand gemakkelij
ker, zoodat dan ook velen nog bezig zijn weg tei
halen wat 'maar eenigszins mogelijk is.
De spoordijk beveiligt nog steeds becredigod hët
Wëstdeel van den polder' en nefgenB is bt cl itik ojp
't oogenblik. Ook aan de Zandvaart is de, toestand
heel goed te achten, hier is een waterkeering ge
maakt, die den zg. „Kooihoek" voorshands goed be
schermd.
Onze correspondent meldt van gisteren het volgen
de:
De spoordijk bij post 12, tusschen Anna Paulow
na en Oudesiuis begint ovejr een© lergte van circa 25
M.door té sijpelen. Deze zanddijk rust op een veen-
bodem volgens deskundigen, en het zand maakt met
het veen geen compacte massa. Hedenavond zal te
Anna Paulowna de ingenieur van den provincialen
waterstaat arriveeren, om o. m. met een inspcctebr
van da H.IJ.S.M. eene conferentie te houdn. I» in-
spëctur heeft vandaag reeds dat gedeelte van don dij
opgenomen. Er bestaat groote vrees, dat het, rtein-
verker zal wordën stopgzeect.
Hedenmorgen konden wij hieromrtemt geen nader e
heN< stiging k: jgne
BRI E/A D
Dinsdagmiddag werd in de zaal van den heer G. Borst
een vergadering gehouden voor bespreking van zoo
spoedig mogelijke droogmaking van het ondergeloo
pen deel van Breezand. De vergadering was goed be
zocht.
Op verzoek belastte de heer v. Zanten zich met de
leiding. Hij maakte daarbij de opmerking, dat er on
der de convocaties staat: Het voodoopig bestuur. Er
is echier geen voorloopig bestuur en spreker wist van
de geheele vergadering niels af, vóór hij de oproeping
kreeg, Hij vinctt het ech er wenschelijk een bes'uur te
kiezen, dat met de leiding belast wordt. Hij zelf zal
gaarne zooveel mogelijk medewerken, maar kan hier
niet voortdurend zijn.
Tot bestuursleden wonden daarop benoemd de hee-
ren P. v. Stipriaan, P. Machielse, P. Voorthuizen Sr..
A. Schildennan en Matth. Heiligenberg, terwijl de heer
D. Pranger met het hoofdopzidht belast wordt.
De heer v. Zanten deelt daarop mee, dat het denke
lijk wel mogelijk is het ondergeloopen deel van Bree
zand binnen korten tijd droog te leggen. Dat zal
echter geld kosten en de vraag is, wie dat zal betalen.
Naar ruwe schatting zullen de onkosten ongeveer
f 3000 bedragen, waardoor dan pl.m. 300 H.A. van het
water bevrijd worden. Daar dit geen zaak van den
Polder is, maar uitsluitend van de ingelanden van dit
gedeelte, moeten w(e pr pp reknien, Idat die het ook moeten
betalen. Wel zal getracht worden, dat de Polder ook
een gedeelte bijdraagt, maar met zekerheid is daar
omtrent niets te zeggen. Spreker vind! de beste manier
dat ieder bijdraagt naar het aantal H.a dit hij bezit.'
De heer J. Koole vindt f 3000 te veel, nu het reeds
ondergeloopen is. Waren we nog voor de overstroó-
ming, dan had hij er wel f 1000 voor over. Nu
kan het hem niet veel schelen, of het wat langer MmA
staat.
Op de vraag van den heer v. d. Linden of voor
het opwerpen van een kade, grond van den weg mag
gestoken worden, antwoordt de voorzitter, dat we van
den weg moeten afblijven. Tegen matige vergoeding
mogen we echter wel een strook grand van aangelanden
nemen.
De heer Heiligenberg informeert, of ervan den Balg
wegberm geen grond mag worden genomen, daar deze
toch breea is, welke vraag ontkenne'id wordt beant
woord. Wel kan de Kromme To h' wordpn u;'god;ei>t.
De heer A. Buij vindt het billijk, dat de ingelandm
pondspondsgewijze bijdragen, maar zou het goed vinden,
dat geheel Breezand: er toe bijdroeg.
De heer v. Zanten prijst het in den heer Buij, dat
hij ook wil bijdragen, maar vreest, dat niet allen er
zoo over denken. Bovendien hebben die ook ai heel
wat kosten gemaakt. Hij zal trachten gedaan te krijgen,
dat het Polderbestuur de gelden voorschiet, dan kun
nen de betrokken ingelanden het in den vorm van
verhoogde polderlasten in zeker aantal jaren terug bc-
alen. Als we met elkander iets (doen, moeten we elkander
binden. Hij vraagt daarom of allen genegen zijn er aan
mee te doen en of men het bestuur machtigt de noo-
dige stappen bij het bestuur van den Polder te doen.
Daar niemand daartegen zijn stem verheft, kan men
rekenen, dat het met algemeene stemmen is aangenomen
De heer Buij zou voor de vereeniging de Konink
lijke goedkeuring willen aanvragen, dan had ze mrer
machl de anwilligen te dwingen.
De heer v. Zanten antwoordt,dat dit niet noodic
is. Zoo meteen zal er een lijst circuleeren, waaroé
zij, die genegen zijin mede te werken, kunnen teekenen.
Zijn er soms, die daartoe niet genegen zijn. zooals de
mijnheer, die nu de deur uitsluipt, hoogstwaarschijn
lijk. dan kunnen die daartoe wel geno-odzaaikt worden
Nadat de heer Buij den heer v. Zanten bedankt
heeft voor wat hij m de laatste dagen voor het be
houd van het Westdeel deed. wordt de vergadering
gesloten, nadat de heer v. Zanten, dankbaar voor tori
greprokene van den heer Buij, verklaard heeft, dat
het bestuur den noodigen spoed zal betrachten
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
waarnemingen verricht ln dan morgen van den
1916, medegedeeld door toet Koninklijk
Instituut te De Bilt.
naar
26 Januari
Jcteorologisch uiii
Hoogste barometerstand nabij 775 te Zuid-Duitschl-
land, laagste barometerstand 731.3 te Haparandi.
w •n]atige,Z- 101 W- Nevelig tot zwaai^
bewolkt. Weinig of geen neerslag. Zelfde temporat.
AtJiier is een collecte gehouden voor de noodlijdenden
atersliood. Opgehaald wend' f 2580, terwijl nog
nkele giften zullen volgen. Het bedrag zal worden
atgedragen Ban de Algemeene Watersnood-Commissie.
anna PAULOWNA.
Dinsdagmorgen was de heer E. Aldershoff. arts te
Anna Paulowna, met zijn motorfiets bij her ramtri
