SJtÏÏTrSS: KDaa^p kwam nü en dan spora
Plaatselijk Nieuws.
Marktberichten.
Gemengd Nieuws.
•ffiCTW .■BSSJRi coumT
Predikbeurten.
Tweede Kamer.
Burgerlijke Stand.
twee-en-twintig schepen oerequireerd.
de scheepvaart.
marktoverzicht.
politie.
zeppelins.
geslaagd als onderwijzeres.
onze vloot.
het algemeen congres van arbeiders
en soldaten.
de stijfselnood in engeland.
m^.^^^pelen en vleesch.
m .COURRS dü la chakpaonl- in
doopsgezinde skmkhnts te:
Burgervlotbrug, voorm. 9.45 uur, Da Huizinga.
Hippolytushoef, voorm. 10 uur, Da Leendertz.
evangblisatir te:
meisjes. Men drahgt het kruis dat opgelegd werd
door een wreed noodlot Maar tonder een uiter
lijk spoor van aandoening.
De materieele schade beloopt in de tonnen gouds,
Velo huizen en huisjes behooren den vervener in
eigendom en zullen meest zij het ook laag ver
zekerd zijn. Met het meubilair is dit evenzoo.
De nog voorradige turf is zoo goed als weg. We
mogen voor die venen het getal wel op 4 h 5 milli-
oen ramen. En de al reeds achterlijke veenarbeid
van 1917 zal door deze ramp zeker vertraging on
dervinden.
Uit Nieuw-Weerdinge wordt gemeld:
De vertegenwoordiger van het Rijkskolen-diatri-
butie Bureau voor de turfdistributie te Weerdinger-
mond deelde mede, dat hij Dinsdag de schade had
doen opnemen door den brand in de venqp aan
gericht. Men was gekomen tot de volgende cijfers:
In Emmercompascuum en Emmererfscheiden-
veen zijn verbrand 803 dagwerk turf en 216 stobbe
beggerturf, benevens 8 huizen; in Valthermond en
overige plaatsen waar de brand gewoed heeft, zijn
verloren gegaan ongeveer 700 dagwerk turf, onge
veer 300 stobbe baggerturf, 82 huizen en 5 schepen.
Rekent men de waarde van dagwerk turf gemid
deld op f100, en van een stobbe baggerturf o pf 40,
dan krijgt men alleen aan turf al een schade van
bijna f 190.000. Daar men volgens deskundigen de
waarde der huizen mag rekenen op gemiddeld f1500
is er aan huizen verloren gegaan ongeveer f135.000.
Rekent men daarbij de schepen, de inboedels, de
schade aan bruggen, wegen, gewassen en gereed ge
maakt veld, dan komt men zeker tot een totaal
schado van drie ton.
Naar wij vernemen verzendt het hoofdcomité van
Het Nederlandsche Roode Kruis uit zijne maga-
zijnen nog heden goederen voor kleeding en lig
ging naar de door den veenbrand in Drente ge
teisterde streken.
VOOR DE MOEDER VAN DEN ZEEMAN.
Aan een particulier schrijven omtrent een gebeur
tenis aan boord van een NederlandBch stoomschip
ontleent „De Avondpost":
„Na het gebruikelijke „Eén, twee, drie, in Gods
naam", ging de kist over boord. K. had z'n zee
mansgraf en er was één man minder aan boord.
Na dien ging alles in een bedrukte stemming
weer z'n gewone gangetje.
Eenlge dagen later werd de Inboedel van den
stoker aan boord verkocht
Een rommeltje ter waarde van nog geen vijf gul
den wer dten bate der oude, alleen achteblijven-
de moeder voor een kleine duizend gulden verkocht
Ik zal eenige fabelachtige prijzen noemen: Een
doosje lucifers bracht 100 gulden op, een paar oude
versleten pantoffels f 65, een bltterglaaaje f50, een
ander f25.
Daarbij werd bijna ieder ding, wanneer het ge
kocht was, weder teruggesmeten, zoodat er voorwer
pen bij waren, o.a. het doosje lucifers, dat vijfmaal
verkocht werd en zoodoende f200 opbracht
Nagenoeg allen aan boord, van den matroos tot
den kapitein, die het voorbeeld gaf, droegen hier
toe bij.
Aan het eind van den verkoop werd het meeste
over boord gegooid"
- WIERINGER WAARD.
De rundveefokvereeniging alhier heeft tot controleur-
Stamboekhouder-secretaris benoemd de heer J. Beze-
mer te Dirkshorn. Er waren zes sollicitanten
- CALLANTSOOG.
Tot Heemraad van den polder 't Hoekje" te Cal-
lantsoog is bij den 23sten gehouden gtfoouden stem
ming herbenoemd de heer W. de Wit. aldaar.
- DIRKSHORN.
Dinsdag had alhier de verkooping plaats van 2 woon
huizen benevens 3 13.50 H A. bouwland, eigendom van
wijlen mej( de weid. P Schoort, alhier, ten overstaan
van Notaris van den Berg te Schagen,
Koopers werden van peroeel l, 2 3 huis en bouw
land, tezamen groot 0.89.80 II A de heer A. J. Salm
te Helder voor de som van f 5230, peroeel 4 en
5 een dubbel woonhuis met 42.70 A. bouwland, de
heer K. Slot, te St, Maarten voor de som van f 4815.
cn perceel 6. 7, 8 en 9 bouwland groot 1.68.70 H A.
de neer L. Wink en c.s alhier voor de som van
f 5240. Totaal f 15.285
PETROLEUM.
Uit lJmuiden wordt geseind:
Het Nederlandsche Petroleum tankstoomschip
„Wieldrecht" van de reederij Ph. van Ommeren te
Rotterdam is gisterenavond van Amerika aangeko
men met eene volle lading petroleum, geconsigneerd
aan de Nederlandsche regeerlng. Het laatst was
lialifax aangedaan, van waar het stoomschip de
Noordelijke route rond Schotland volgde.
Het op denzelfden dag vertrokken stoomschip
„Mijdrecht" van dezelfde reederij wordt heden
eveneens met eene lading petroleum Mmmn ver
wacht.
EEN BRANDKAST GESTOLEN.
Wormer, 23 Mei. In den afgeloopen nacht hebben
dieven zich toegang verschaft tot het kantoor van
de gasfabriek. Ze zijn er met de brandkast van
door gegaan zonder een spoor achter te laten. Dit
is wel sterk als men in aanmerking neemt, dat
het kantoor in de onmiddellijke nabijheid van de
fabriek staat, waar den geheelen nacht gewerkt
wordt. De directeur, wiens woning aan het kantoor
grenst, was juist afwezig.
DUITSCUÉ SCHEPEN TE ROTTERDAM AANGE
KOMEN.
De Telegraaf schrijft:
Er is een opleving in onze Rotterdamsche ha
ven te hespeuren, die van verre herinnert de
dagen vóór den oorlog. Het eigenaardige is, dat
deze opleving veroorzaakt wordt door het binnenko
men vanDuitsche schepen! Niet minder dan
14 Duitsche stoomschepen, volgens opgaaf, van
Hamburg, Emden en Lubeck afkomstig, zijn sinds
eergisteren hier binnen gevallen. Gisteren kwamen
er zelfs 9 achter elkaar!
Al deze vaartuigen hebben als cargadoor het
„Fr^chtkontor" G. M. B. H., welke maatschappij
ziph bezig houdt met de export van kolen. Zij ko
men in ballast en worden hier geladen met kolen.
Deze lading wordt dan vervoerd naar Duitsche,
Zweedsche en Noorsche havens.
De 14 schepen komen niet alle van Duitsche har
ven». Er zijn er bij, die regelrecht uit Noorwegen
komen en op deze wijze trachten kolen naar dit
land te brengen. Duitschland heeft dezen maatre
gel getroffen, om, nu het hinnenl&ndsch vervoer
moeilijker is dan ooit tevoren, langs een anderen
weg zijn kolen te vervoeren. Rotterdam doet zoo
doende dienst als transito-plaats voor het vervoer
van Duitschland naar Duitschland. Ook moet het
vervoer op deze wijze georganiseerd, kolenbeepa-
ring met zich brengen en een aanzienlijke ontlas
ting vormen van het overbelaste Duitsche spoor
wegverkeer Aanleiding tot de maatregel is ook
geweest de niet gering te achten slijtage van het
olie 8Poorwegmateriaalbij gebrek aan smeer-
kofen^oUH** wn eenl®e opgelegde schepen met
t« n lat6n vertrekken. Zij kwamen veilig
Do uroefkonHroSa* hler' om 'kolen te laden,
en da&roD is Rebben de vuurproef doorstaan
pen De licon^ hJDn^0 van U <*he-
dat sinds d^riog fn'o^Kn^ïf
ook voor vertrek gereedfremaakt 8
zelfde doeleinden gebezigd*^!"°°r d0"
i.idouane-beambten komt t.h»™ een moei
lijken ti'd. Hoe vaak heeft men niet reeds bu vr,r.
trekkende Duitsche schepen op alle mogelijke en
onmogeliike plaatsen smokkelwaar aangetroffen!
en streng toezicht in de lading en in de verblij
ven der bemanningen zal dan ook wel niet uit
blijven.
De minister van kuadbouw, nijverheid en harwH
heeft krachtens de Schepen vorderings wet. telegrafisch
'22 schepen gerequireerd, om in ballast uit te varen,
ten einde over Halifax hi de Vereenigde Staten van
Amerika graan voor de regeering te gaan halen,
Deze schepen, welke te zamen ongeveer honderddui
zend ton graan kunnen vervoeren 'zijn: de Glio, de
Vesta en de Bacchus, van de Kon. Nederlandsche
Stoomboot-Maatschappijde Soestdijk en de Zuider-
dijk. van de HolJana-Amerika-lijin; de Winterswijk,
van de firma Erhardt en Dekkers te Rotterdam; de
Java en de Bormeo. van de Maatschappij Nederland;
de Rijndijk, van de firma Solleveld, Van der Meer en
Van Hattem, te Rotterdam; de Texel, van de "Maat
schappij Triton; de Besoeki, van den Rotterd. LJoyd;
de Phecda, dè Alkaid, de BeUatrix en de Merak, van
Van Nievelt, Goudriaan en Co., te Rotterdam; de
Veerhaven, de Waalhaven en de IJsselhaven, van
Gebr. Van Uden, te Rotterdam; de Bestum dn de
Leersum, van de Stoomvaartmaatschappij Oostzee; de
Larenberg. van de Stoomvaartmaatschappij Hillegers-
berg qn de Noordbrabant, van de Stoomvaartmaat
schappij Noordbrabant.
Te Amsterdam is de Stella aangekomen van de
Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij, van Antofagat-
ta en van Caleta Colota. De lading bestaat uit 35092
zakken nitraat, bestemd voor de Kunstmestcom-
missie.
Met uitzondering van lammeren had Het weidevee
heden eene vooruitgaande markt. De verbetering der
welden eensdeels en de verhoogde vetprijzen anderdeels
lieten hier hun invloed gelden. Geldekoeien waren zoo
doende vast met hooger prijs, melkkoeien waren duur.
470 gulden.
Ook o verhouders waren williger, besteed werd 41
gld. De kwaliteit van lammeren laat nogal te wen-
schen over. Het zeer slechte voorjaar, eene onder
voede moeder, waren nadeel en, die nu voor den dag
komen. De handel is daardoor vrij lusteloos Eigenlijk
is er nog geen handel, en moet het nog uitkomen,
hoe het aanstaande verloop zal zijn. De aanvoer was
vrij groot, grooter dan wij om dezen tijd gewoon
zijn. de prijzen varieerden van 10 tot 18 gulden.
Vette koeien waren duur, dat waren koopers en
verkoopers ditmaal eens. De eerste kwaliteit was „stijf"
f 0.75. Wij hoorden, dat er wel verkocht zijn, die
op 78 cent kwamen te staan, De heenen Schermer en
Zn, Hoogwoud, verkochten er een voor f 700. De heer
K. Meurs van Winkel, verkocht er een voor f 670. Kip
pen ook iets duurder, goede kwaliteit f 2.75 a f 3.
t Is jammer zulke kippen van de eerste leg voor
den dood te zien verkoopen, Als er niet meer voer
beschikbaar komt. ziet het er met ons pluimvee treu
rig it
Verloren: een gouden oorbelletje. Gevonden: een
zwarte portemonnaie.
Inlichtingen ter Secretarie.
Uit tal van plaatsen komen berichten dat drie
tot vijf Zeppelins zijn gezien, 't Waa zoo ongeveer
tusschen half 9 en half tien dat ook hier Zeppelins
zijn waargenomen. Ook uit 't Zand en Callantsoog
ontvingen wij bericht dat 3 Zeppelins zijn gezien.
Onze vroegere plaatsgenoote mej Joh, Vedtman, be
haalde Woensdag 23 Mei te Venlo de acte als onder
wijzeres.
3 Juni a s. 's avonds 8 uur zullen In de Royal
Bioscope alhier, eenige films worden vertoond be
trekking hebbende op het Marineleven, toegelicht door
den luitentant ter zee Braam uit den Helder
De loge is besproken yoor de leden van Kon. Ned.
Vereenigirvg Onze Vloot met 1 dame en de genood
digden, die toegang hebben pp vertoon van de invi
tatiekaart. Voor de ahdere plaatsen moet de gewone
prijs worden betaald.
Nieuwe leden voor de vcreeniging kunnen Zich vóór
dien datum aanmelden bij den heer Prent. De mi
nimum contributie bedraagt f 1 's iaars. Het doel der
Vereeniging is de kennis van en ae belangstelling in
de Nederlandsche Zeemacht aan te kweeken en te
versterken bij alle Nederlanders.
Naar aanleiding Van de propaganda-avond kortelings
door de Vereeniging hier gehouden, schreef de Heb
dersche Courant:
„Het is bedroevend, >dat men in Schagen, om zoo
te zeggen, liggende onder den rook der oorlogsschepen
van oen Helder, zoo weinig op de hoogte is van
het wezen en werken der Kon. Marine"
SCHAGEN, 25 Mei.
8 Paarden f 200 a 400.
8 Stieren f 150 a 460.
193 Geldekoeien, mag. f 170 a 280.
102 Idem, vette f 200 a 670.
65 Kalfkoeien f 260 a 470.
50 Pinken f 75 a 155.
76 Nucht kalveren f 12 a 25.
736 O verhouders f 25 a 41.
1259 Lammeren f 8 a 20.
14 Bokken en geiten f 2 a 14.
4 Varkens, mag f 16 a 30
145 Biggen f 7 a 15.
176 Kippen f 1.85 a 2.
597 Kg Boter f 2 a 2,10
29180 Kipoioren I 8,25 a 6 75
5000 Eendeieren f 9.
UANGEDIJKER GROENTEVEILING. Broek op L.
23 Mei. Bieten, binnenland f 203, idem bui
tenland f 1561. Rabarber, binnenland f 4.70 a 8 20,
idem, buitenland 1 9.80 a 10.90
TELEGRAFISCH WEERBERICHT
medegedeeld door 1 Kon. Ned. Meteorologisch In
stituut te De Bildt, naar waarnemingen in den
morgen van 24 Mei,
Hoogste barometerstand onder 770 te Z.O. Duitsch
land, laagste barometerstand 759.1 te Haparanda
Verwachting tot den avond van 25 Mei.
Meest matige Zuidelijke tot Westelijke wind half
tot zwaarbewolkt, waarschijnlijk enkele regen óf on
weersbuien, zelfde temperatuur.
Het Petrograd Telegraaf-Agentschap meldt:
Het uitvoerend comité van den Raad van Arbei
ders- en Soldaten-afgevaardigden heeft besloten
tegen 14 Juni een algemeen congres bijoeu te roe!
pen van afgevaardigden van alle Raden van Ar
beiders en Soldaten, alsmede van alle Soldatenver-
eenigingen. Op de dagorde komt voor, dat bespre
king zal plaats hebben van de kwesties met be-
trekking tot den oorlog, de landsverdediging en de
vrede, de landarbeiders, die financieele politiek van
Rusland, de levansmiddelanverzorging en toestan
den in het leger.
't Blijft niet alleen bij het dragen van ongesteven
boorden. De stljfselnood legt der Engelscho bevol
king nog andere verplichtingen op. Naar wij in een
vakblad lezen is het den behangers verboden stijf
sel bij hun werk te gebruiken en heeft de „Food
Controller" een beroep op het publiek gedaan om
de kamers niet te laten behangen.
Den menschen die zich met het aanplakken van
affiches belasten 1b meegedeeld, dat ze voor het
brulken^^n van kun Plantod geen meel mogen ge-
te Ta«,bUlt1 mededeelt heerscht
te Berlijn groote «chaarachte aan aardappelen en aan
öinAX"£X ftaS vla ^""n.brTemï
rantsoen aardappelen een grootere hoeveelheid brood
m^ttenteko7^an vleesch schrijft de ma^traat toe
aan de slechte qualiteit die de producenten Ie«ren.
Weliswaar waren <k aangevoerde
schijnbaar groot genoeg, maar na het slachten bleekbei
vleesch ongeveer 30 pond per dier te z^n
Voor de slagerwinkels staan dan ogk weer de bekend
la Champagne" het oudste dagblad van Rheims heet
zich verplicht gezien, de uitgave van zijn blad, da
gedurende den geheelen oorlog geregeld was versche
nen te staken, 11 ij vertelt thans in de „Daily Mail
een'en ander omtrent zijne lotgevallen als journalist in
de geteisterde stad.
Van September 1914 tot April 1917 bevatten de
beide te Rheims verschijnende bladen, ook het mijne,
behalve plaatselijk nieuws, uittreksels uit de Panj-
sche pers. Wij hadden geen oorspronkelijk nieuws,
noch Delangwekkende feiten van buitenaf. Een en der
tig maanden lang moesten wij óns werk doen zonder
telefoon, telegraaf of correspondenten. Onze rotatie
persen konden niet draaien omdat wij geen electro
inotor konden krijgen en onze zetmachines stonden
stil omdat er geen gas was.- Een paar oude, niet-ge-
mobiliseerde letterzetters en een aantal leerlingen zet
ten het blad met de hand.
Het werd ook met de hand gedrukt; ploegen mannen
wisselden elkander af bij het draaien van de ouder-
wetsche persen.
In het 'begin van den oorlog had et blad 150
medewerkers, maar voor wü de bureaux sloten, was
dit aantal tot 15 gedaald. De heer Goberl, de tech
nische directeur van het blad, had vijf man van het
redactiepersoned en twee kantoorbedienden die gemo
biliseerd waren, vervangen. Toen Go bert, die ook op
geroepen werd, naar Verdun was vertrokken, ver
ving ik hem. Ik behoefde nog niet op te komen, om
dat ik vader van zeven kinaeren ben. Zoo wdrd ik
dus hoofdredacteur, technisch leider, drukker-helper
tegelijk.
Gedurende de laatste twee jaren had de „Cour-
rier" tweemaal moeten verhuizen. Eerst 'betrokken wij
de werkplaats van een cllchéfabrikant, welke gelegen
was in een deel van -Rheims. dat betrekkelijk rust
genoot. Toen wij van daar vertrokken, namen wij
onzen intrek in het mjdden van de stad, in eene han
delsdrukkerij tegenover den kleinen ingang van de Ka
thedraal,
Deze laatste verhuizing was veroorzaakt door de
volgende omstandigheden. De „Courrier" was oorspron
kelijk gevestigd in het gebouw van een bekende Engel-
sche firma, Sir Isaac Holden en Sons, van Bradford,
die eene groote wolkammerij te Rheims heeft. Het
blad had de particuliere woning van Sir Isaac ge
huurd. dat tusschen de wolkammerij en de Colbert-
kazerne gelegen is. Dit bleek esn dubbel gevaarlijke
ligging te zijn, want het gebouw werd getroffen door
de te ver vliegende granaten die voor de kazerne,
en door de te dicht neervallende die voor de wol
kammerij bestemd waren.
Op zekeren dag waren wjj bezig onze oplage te druk
ken. toen een granaatsplinter de cylinder van de pers
trof en de stukken in het rond vlogen. Door een wonder
werd niemand getroffen. Het personeel ging op de
vlucht, doch onmiddellijk na de eerste kwam een twee
de granaat, die midden in een rol rotatiepapier uit
een barstte Allen wilden we naar het redaetiebureuu
sneTtn maar daar viel juist een derde granaat, die
dooi het dak heen was geslagen en eene adresseer-
mac vernield had. De werklieden konden nog juist
bijtij dm kelder, die twaalf meter onder den grond
is genegen, bereiken. Dezelfde kelder diende later tot
toevluchtsoord voor eene batterij artillerie, die op den
naburigen boulevard reed, toen een granaat er mid
denin neerviel.
UIT he tverwoeste frankrijk.
Het Fransche departement der Somme Is thans
geheel bevrijd. Onder den druk der Engelsche troe
pen zijn er 40.000 hectarèn bebouwbare grond aan
het Fransche nationale gebied teruggegeven. Het
is het vruchtbare land van Picardië, de vette klei
van Santerre, waar in hoofdzaak beetwortel en tar
we verbouwd worden. De Matin vertelt van de pogin
gen, die er gedaan worden om al dat land weer
in cultuur te brengen nu de dorpen ar verbrand,
de landbouwwerktuigen vernietigd, de vrüchtboo-
men omgehakt of doodelijk getroffen, de waterput
ten onbruikbaar gemaakt zijn. Het land van San
terre met de dikke kleilaag is er niet slecht aan toe,
maar in Picardië is de vruchtbare laag, die een on-
vruchtbaren krijtachtigen ondergrond bedekt,
slechts betrekkelijk dun en door het delven van
loopgraven en door de tallooze granaten is deze
grond nu dermate omgewoeld, dat volgens den bij-
zonderen berichtgever der Matin in deze streken
wel voor een eeuw elke hoop op oogst, opgegeven
moet worden. De natuur zelf, het onkruid, mos, gras,
struikgewas, zal langzaam het leven in de 18.000
hectaren geteisterde grond moqten herstellen.
De Fransche regeering is er, zoodra de Duitschers
weggetrokken waren, op uit geweest de boeren te
helpen hun land weer onder handen te nemen. In
het centru mvan Santerre, te Neslee, is vanwege het
Fransche departement van landbouw een station ge
opend, dat vee, landbouwwerktuigen en -zaden ver
strekt Zij, die van deze voorschotten gebruik ma
ken, verhinden zich die den staat terug te betalen.
Er is reeds heel wat gebruik van dit station ge
maakt en particuliere vereenigingen hebben bijdra
gen geschonken. Zoo heeft de landbouwvereeuiging
in Picardië voor het bezaaien van de warmoezerijen
te Haan, Nesles, Roye enz. 12000 frank beschikbaar
gesteld. De berichtgever der Matin spreekt voorts
met groote instemming van den steun, die de En-
gelschen aan den' landbouw in dit gedeelte van
Frankrijk verleenen. Niet tèvreden, zoo zegt hij, me
ter voor meter den grond van ons vaderland te her
nemen, willen de Engelschen uit overmaat van hof
felijkheid ons dien grond zóó teruggeven, dat hij
voor bebouwing geschikt la Engelsche soldaten, die
uit de loopgraven komen en in de achterhoede wat
rust nemen, werken op bet land. Het Engelsche le
ger stelt paarden, materiaal, vrachtauto's beschik
baar. Door de Duitschers bedorven landbouwwerk
tuigen worden hersteld in een door de Engelschen
ln het leven geroepen inrichting. Zelfs hebben zij
landbouwmachines uit Engeland laten komen, die
zij tegen lagen prijs aan de boeren verhuren, enz.
In de laatste drie maanden heeft de landbouwdienst
van een Engelsch legercorps in Picardië 12000 hec
taren gronds bebouwd.
Zondag 27 Mei 1917. (Ie Pinksterdag.)
NED. HERV. GEMEENTE te:
Schagen, voorm. 10.30 uur, Da De Graaff.
Hippol ytushoef, voorm. 10.30 uur, Da Tinholt
Den Oever, nam. 2 uur, Da Tinholt
Nieuwe Niedorp, geen dienst
Noord-Zijpe, geen dienst
Burgerbrug, voorm. 10 uur, Ds. Groeneveld.
Callantsoog, voorm. 10.30 uur, Da Van Griethutisen
Julianadorp, nam. 2.80 uur, Ds. Van GriethuUsen.
Anna Paulowna, geen dienst
Winkel, geen dienst
Wieriugerwaardi, voorm. 10.30 uur, De. Barnouw
Heerhugowaard, voorm. 9.30 uur, Da Broekema
Dirkshorn, voorm. Da Damsté.
Zuidscharwoude, voorm. 9.30 uur. Da Haara.
Veenhuizen, voorm. 10 uur, Ds. Óterdoom
Barsingerhorn, voorm. 10 uur, Ds. Van Loon.
Kolhorn, voorm. 10 uur, Ds. Theeeing
DOOPSGEZINDE SHKBENTB te«
Oudeeluls, voorm. 10.30 uur, Da Huizinga
Nieuwe Niedorp, geen dienst
Stroe, voorm. 10 uur, Da Leendertz.
Wieringerwaard, voorm. 10 uur, Ds. Van der V
EVANGELISATIE te:
Breezand, voorm. 10.15 uur, Da Warners van tv.
Helder. "en
Schagen, nam. 7X uur,Zangdienst
Maandag 28 Mat (2e Pinksterdag.)
NED. RERV. GEMEENTE te"
Schagerbnig, voorm. 10 uur, Da R. v. d. Veen. iw
gez. predikant te Barsingerhorn. I°°pe-
Huisduinen, voorm. 10 uur, Da Van GriethuUsen
Winkel, voorm. 10 uur, Da Kara
Kerkebuurt, voorm. Ds. Damsté.
Haringhuizen, voorm. 10 uur, Da Van Loon.
Schagen, voorm. 10 uur, Da Boeka
Breezand, geen dienst
Den Haag 23 Moi
Heftige aanval. - g'abine,
mer - Gwn votum - Finale
Zooals kon vermoed worden heeft de heer Mar
chant in rijn antwoord op dl» verklaringen van de mi
nisters Cort v. d. Linden en Ramboimet over de voor
loopige oplossing der CTÜtis aan Oorlog en de opróe-"
van ao Landstormera 1908 geen uitspraak van de Ka
mer uitgelokt. In rijn slotwoord zei de interpellant
dat 't hem er voornamelijk om te doen was geweest'
het kabinet te toonen. dat de Kamer niet wenscht té
berusten zonder meer tn een z i zoo autoritaire
gedragslijn, als bij de Landstorm-kwestie gevolgd En
dit zei de heer Marchant ook in entwoord op wat
de heer Schaper gezegd had. namelijk: gaat t aan
aldus tegen de Regeering uit te varen en vervolgers
„niets te doen"?'..
En toegegeven moet worden, dat de interpellant den
minister-president in tweede termijn niet heeft gespaard;
Zijn grief, dat de Regeering niet het mogelijke heeft
gedaan om een conflict met de Kamer te vermijden.
dat was na de rede-Cort v. d. Linden^ bij mr. Mar
chant onwankelbaar als overtuiging blflven bestaan.
Van deferentie voor het Parlement had hij bij den
premier niets bespeurd; wél „van het omgekeerde"
Wat blijft er riep de interpeflant uit over van dé
hoogste rechten der Volksvertegenwoordiging op deze
wijze? De premier heeft legen den geest der Grond
wet gehandeld. Het kabinet maakte welbewust herstel
der goede verhouding met de Kamer onmogelijk Zij
heeft getoond op die goede verhouding geen prijs te
stellen en „het conflict opzettelijk gecontinueerd, op-
zettelijk gaande gehouden Niets aldus de heer
Marchant deed de premier om het conflict te ont
wijken. Niets van regeerkracht bleek hier; wel van
krachtvertoon; een „wijs en sterk bewindsman had
dit beneden zich moeten achten." Ik betreur 't
zei de interpellant dat aldus een schaduw is ge
worpen op de verdiensten van den minister-president.
Zfin beroep op den volkswil deed den heer Marchant
echter denken aan zulk beroep. „door alle tyran-
nen gedaan." Het A.K jawel' Maar als dit niet
werkelijk het schip van Staat in democratische rich
ting stuurt beduidt het niets. Het thans tusschen ka
binet en Kamer gerezen conflict achtte mr. Marchant
van zeer ernstigen aard. ernstiger dan sinds tien
tallen jaren te onzent is voorgekomen. In normale
omstandigheden zei hij zou de Kamer zeker
hare positie hebben moeten handhaven Thans is slechts
een krachtig protest mogelijk; Overmacht dwingt tot
berusten. En juist het besef daarvan .had tot mati
ging niet tot misbruik moeten kiden1 De gedachte
aan de bui timgewone tijdsomstandigheden en dit
alleen hield mr. Marchant en zijn vrienden ervan
terug om een votum van de Kamer uit te lokken
Het debat, dat op deze buitengewone scherpe in
groote uiterlijke kalmte voorgedragen rede volgde bood
weinig bijzonders. Dr. Nolens bleek een tegenstander
van de Regeering dwingende, het regeeren feitelijk m
mogelijk makende moties. Wat de Landstormers 1908
betreft gaf hii de „groene tafel" den wenk" toch
nog eens rijpelijk te overwegen, of de gevolgen van
den maatregel niet ©enigermate kunnen worden ver
zacht
De heer Schaper kon begrijpt men met den
feilen aanval-Marchamt meegaan. Maar hfl kwam toch
imns eventjes herinneren, dat slechts de soc.-democra-
der soc.-democratische club rust dus hier wél de
gelijk mede het „odium" voor de Landstorm-ellenda
Majoor Van Twist, van oordeel, dat het lego* afge!
mat is, deed ook nog eene poging om den minister
van Oorlog ai. te vermurwen .En de heer K.
ter Laan riep in -warme gemoedsstemming uit dat
de Regeering, die de belangen van hen om wie
't hier gaal. „niet behartigt zooals t moethu nog
„b rug kan en moet gaan".
De premier was kort 'en waardig bezadigd van toon
in zijn tweede rede. Nogmaals zei ZE dat ingrij
pen op 10 Mei J.l. misschien het leven 'van den mi
nister had kunnen redden, niet diens gachokt gezag
En wat het zoeken naar een opvolger van minister
Bosboom betreft, wees de premier erop hoe men niet
moet vergeten, dat de beslissing daarb'ij ook van de
Kroon afhangt. In dien zin begrijpt men dat
vertraging in die oplossing onafhankelijk kan zjjn van
den wil des verantwoordelijken ministers.
Is er hier een conflict tusschen Kabinet en Kamer?
De premier antwoordde: neen Een conflict ontstaat
eerst als er een votum dor Kamer is. Zulk votum
als een bevel voor de Regeering te aanvaarden; die
constitutioneele theorie /aldu-, de premier) aanvaard
ik niet. Ik ben zeker besluit Z E gesteld op
den voortdurenden steun van de Kamer; de omstan
digheden maakte 't nu eenmaal niet steeds mogelijk
dien te genieten.
En ten loste wees de premier erop, dat „wie Jaren-
achtereen dag aan dag den last der verantwoordelijk
heid moest dragen zeker den wensch wel eens u>
zich voelt opkomen die verantwoordelijkheid te kun
nen overdragen"
M a wwie denkt dat 't ntf verdrietm K
gestoelte der eere" te moeten verlaten; hij »>u zien
deerlijk vergissen. rvvrfna
Na een korte repliek van den minister 9°™*
- ai. wbs 't gedaan Kon de Griffier de notuhmi^_
Was 't met do in Juni 1913 gekozen Tweede
mnr a Ima.1
mer afgeloopen. u»
Inhoever mr. Marchant het gevoelen -van effli
langnjk deel dier Kamer heeft weergegeven, is
aanstonds uit te maken. Te ontkennen valt
op de verhouding tusschen Kabinet en Pai*m«*»
op de verhouding tusschen Kabinet en itarianem -
oen schaduw" gebleven. „11 en reste T)e
choee zegt de Franschm&n van z^kediiige
toekomst moot leuren of ook deze nevel v
trekken?...1
GEMEENTE EIJPE.
Ingeschreven va nl9—22 Mei 191f.
Getrouwd: Cornelis Hoogeboom, 25 Jaar
bath Olgers, 19 jaar. Cornelis Siewertaen, ci
en Jannetje Wit, 22 Jaar. echtgenoot»
Overleden: Jannetje van Dok, 29 Jaar, ec np»
van Jacob Manneveld.
GEMEENTE HOÖGWOOTX
Ingeschreven van pi ,,tor Pa-
Geboren: Anna Coraelia, dochter van
lenstijn en Louwerina Vleeach du Bols. vatn
Overleden: Wolter Vetter, oud 92JHar>
N eelt Je Vroom, te Alkmaar ?vOTled«m Aafj0
Ondertrouwd: Jacob Groot to Hoogwou jjooff-
Klop te Akersloot Gerrit Schekkerman te doos
woud en Aafje Klstemakar. „n Geer-
Getrouwd: Gerrit Strengman te OpmeOT Cft.
trulda Bos alhier. Jan Verwerte Weriwoud^^
tharina Smit. alhier. Jacob Schipper to HorenJtare
en Eliaabeth Kolken.
