AlfiittrNimis-
Alrattmit- Lnüiiillii
J. STUURMAN
Laagzijde B 50 - Scbagen
TABAK
Alkmaarsche Tabak van J. R.
is duur.
KEUS5.
1
Koegras eigen gemeente
ra vé
Siste Jaargang. No 6254,
EERSTE BLAD.
ZATERDAG 24 ADGÜSTBS 1918.
Uitgevers; TRAPMAN Co.
Üinnenianasch Nieuws.
Kapper-Haarwerker
Parïumeririën - Liue-Toile (artikel en
Leerwaren - Foto-artikelen
China t<
SCHA6E1
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag.
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 'a morgens S uur wor
den ADVERTENTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
SCHAGr.N, LAAN D I. lat Telafk. No. 21
Prijs per 9 maanden ft.10; per post fl.90. Losse nummers 5eont
ADVERTENTIËN van 1 .tot 5 regels f0.65, iedere regel meer 12 cent
(Bewijsno. inbegrepon). Groote lett. worden naar plaatsr. berekend
Uit nummer bestaat alt drie bieden.
GRAAN UIT AMERIKA.
Iu verband mot hel bericht, dat de „Nieuw Amster.
Jam'' 1Q.000ton broodgraan uil Amerika zal moe.
brengen, vernemen wij, aldus de TeL hel volgende:
Zooals men weel, hebben de geassocieerden indertijd
iOO.OUO ton grondstoffen voor do broodbereiding als
voorloopigo schikking toegezegd. Daarvan is ihaus reeds
een flink gedeelte binnen of onderweg. Spoedig worden
weer één of twee graanschepen hietr ie lande verwacht.
Intuaschen zal er nog wel eenige tijd heengaan, alvo
rens de volle toegezegde voorraad in ons tand is geu
arrivaerd, maar wanneer de aanvoer op dezelfde wijze
blijft geschieden als in den leaisten tjjd, kan dat niet
lang meer duren
Intusschcn zal, wanneer de 100.000 ion bunnen is.
zeer vermoedelijk het broodrantsoen nog niet wor.
den verhoogd. De nieuwe minister zal hierom,
trent een beslissing dienen te nemen, maar die zaj weJ
tot handhaving van het bestaande rantsoen besluiten.
Het Btreven is er op gericht, een bescheiden reserve aan
le leggen, wanneer Jat mogelijk is. In verband hietr,
mee zal een groote voorraad aardappelen worden gej
droogd, teneinde als grondstof voor de broodbereidiiig,
te dienen.
Het staat thans zoo goed als vast, dat de militaire
Cn voorraad in den tomenden herfst niet zal beu
en te worden aangesproken.
Ontegenzeggelijk is er in onze graan-posilie een lichte
verbetering waar te nemen, ook al is deze nog niet van
dien aard dat het rantsoen kan worden verhoogd. Ini
tusschen zou deze verbetering weer verdwijnen, wanneer
de aanvoer uit Amerika ophield. Het streven van onze
autoriteiten er dan ook op gericht, oen geregelde»
aanvoer te verkrijgen, ook nadat de voorloopig toe.
gezegde 100.000,1oii binnen zullen zua Maar in ver.
band hiermee is de oplossing van de regeringscrisis
van het allerhoogste belang. In tweefirlri zin. in de
eerste plaats moet er een spoedige oplossing komen
m vervolgens dient de nieuwe regoering in tiaar nou.
traliteits-jiohtiek volkomen het vertrouwen der geasso»
e eer Jeu te bezitten, zoodat ook de personen dor beu
trokken ministers gewicht in de schaal leggen.
De vraag, of in de naaste todkomst het broodrant
soen verhoogd kan worden, hangt gehcxjl samen fne:
het slagen van de onderhandelingen Inzake een gcrogeL
den graanJnvoer uit Amerika.
HET NIEUWE GEWAS.
Reedde en paar maal hebben wtf het een en ander
meegedeeld over het nieuwe gewas ChenOpodium Qui.
no# oi Gierstmelde Men verzocht ons net volgende
over ie nemen uit Do Veldbode van 17 Aug.
Dit gewas werd zooals men weet, door den directeur
van het Rfjksproefstation voor zaadcontrolé te Wa.
geningon het vorige jaar op kleine schaal verbouwd.
Toch won hji zooveel zaaa, dat er dit jaar'15 H.A
mee beteeld had kunnen worden Niet zonder betce.
kenis, daar de oorlo^omstandighoden, stel voor 1919.
en „wie weet voor 1920, dit gewas van zeer bijzonder
belang voor ons zouden kunnen doen zjjn en diezelfde
omstandigheden oorzaak zijn, dat het zaad nu met
geen mogelijkheid van elders is aan te voeren. BI)
Duitschland aóuden wo terecht kunnen, ais dit land
«ie nog be:rekkcHjk kleine voorraden niet voor zichzelf
behield. Cheaopodium Quinoa is daar, wagens haar
hoogo opbrongsten, tot oorlopgewas geworden. De plant
kwam in hoofdzaak in botanische tuinen voor, werd
soms ook in 't klein geteeld ora de Jjladcren, ais sm,
nazie te eten. Weinig zaad voor beginproeven, In 1915
was dus disponibel. Er kwam groote animo voor dan
v<rtxniw. 't vorige jaar waren er al honderden en hon
derden verbouwers. De regeering, altijd wakker, zeg
zooveel in dit familielid van de melden, dat verboden
^wd het als veevoeder te gebruiken. Ook werj
Joof fFfnzai 'oor den uitvoer er van gesloten. Vóór
n Jüjlal jtiren nam do hoer Bruyning er al proef moe.
Toen echter mislukte te. Zooals' ge^gd, deze zoo bij-
rondere tijd heeft de aandacht op dit gewas gevestigd
eti het weer naar voren gebracht. In zooverre is het
gewas nieuw, maar in waarheid is hot oen zeer oud
cultuurgewas, 't Was bij üo Inca's in Zuid-Amerika
reeds bekend en nu nog is hot in Chili cn lteru voor
do monschclijke voeding van groote betcekenis.
„Gierstmilde'' kan oen kolossaal gewas worden: oen
paar meter hoog on even boven de op;>erviakte 6
11 ,°.M. in omtrek. Een zeer holle stand is daarom
uo<Mig: 12 a 16 planten per vlerk. M. schijnt ai ruim
schoots voldoende Do kleine platromde zaden bevat-
17 a 23 pet ruwofwit, 57 o 71 pet. zetmoolachtiga
stoffen, 4 n o pet vet en 4 a 5 j» t .esch. Te WaJ
Werd 300Ó Kg. per H.A geoogst. Echter werd
'Je proef t<j Wageningcn onder de ongunstigste omstan-
'»Rhod«i genomen. In plaats van einde April -"word
Ixgln Juni gezaaid op oigio zware klei, in ten.
12 jaar niet bemest en Jn «m hoekje - mto»
schien oen veratten hoekt van den tuin. Geen wonder
dus, dal Choriorxxüum Quinoa veel hoogcr opbrengsten
«on geven. De literatuur maakt 'zelfs van 8600 H.G.
zaad per HA, iwwng. Zeer waarschijnlijk zal gierstj
md<je nu in zeer verschillende deelon van ons land
m op verschillende gronden, verbouwd worden. Voor
Peowcn veldjes van ééti are rijn 500 pakjes zaad
beschikbaar gesteld We maakten roods kennis
de/-, pakjes Nog gean vingerhoed vol Is er Ut
Sf Pakje cn toch is dit ruim genoeg voor oen Are
a tedoi zHr klein en, zooals gezqgd men moet
dun zaaien. Vele .nrothn^mmgen zijngewenscht:
taerori &-a dan iifct be&l kennen. Veie
Xloren m uiiog onbeantwoord. Verbouw onder
meest uiteen'nopende omstandigheden zal kenbaar
öa' k «ceUw de meest gewcuscbie cultuurmaatregeien
*oo ctV-i'K gi/ .vlon zijn. Toch kunnen nu roods ver.
•chiife wken, do teelt betreffende, rfqgeven woraou.
y.-ttfce dschan dc bodem moot béantwooruen is
JJjoia nb* te i men. fk, hoer Bruyning aciit het dan
wenschdijk, thans proerm ie nem«m op de tpoe^
UI"***jloopendo bodems. Aldus leenJti wo do ongeschikte
Rresiden fcasuza en, die kunnen voor duo verbouw op
schaal uitgeschakeld worden.
h wuns. 'trlijk d«u grond met zoiu la b«w«rk«i.
Utotyteneide Ls dr.oldw.ar voor oen goéd voorbvVi'tai
Astab' tien wedt vóór het m/nen, hel jrt.rte»u
AavLm al ta ««gen fewr *ke< «sok, omdat
'l zaad zeer oppervlakkig ondergebracht moet worden
Fijne zaden mogen in het algemeen niet diep onderge
bracht worden. .Drie. gram gterstmcldezaad is genoeg
voor 1 Are. Om wat meer in da hand te hebben, en
te kunnen zien, dat regelmatig gezaaid wordt, kan
ook hier van zand gebruik gemaakt worden. Men kan
ook op rijen gaaien. Do rijeuafstand kan 3 d.M. bei
dragen. In de rij wórdt later uitgedund, op afstanden
van 8 a 4 d,M, da uitgetrokken plantjes kunnen ten
doele gebruikt worden, om er de opengebleven gaten"
mee in te boeten. Wie volle 5 gram voor oen Are aam
wendt, ml waarschijnlijk planten genoeg krijgen. Er
gaan hoogstens 1000 planten od een Are en in een pakje
bewinden zich minstens 2800 zaadjes.
Chenopodium Quinoa knn het ook op migeren grond
doen. ioch is óenige bemesting z*-er aen e bevelen,
vooral met kalizouten. Men kan tot 16 baal tainiet
per H.A gaan. En voorts 400 H.G. s^perphosphaat
en 550 U.G. chili, zooals de proeven in Duitschland
hebben aangewezen. Men ziet "het, bepaald weinig is
dit niet. Als het grootste doel der zaden tot voldoende
rijpheid is gekomen dat zal in 't algemeen wel in
laatst van September zijn is de oogsttijd daar.
Op de gewone wijze kan gezicht en in hokken geplaatst
worden. Te Wageningen werd goed uitgerijpt geoogst.
Hetdorschetn met de machine ontmoet bezwaar. We
hopen eenige proeven met de „gierstmelde" te nemen
en la tgr in staat te zijh iets omtrent tien uitslag te melden.
Wh kunnen er nog aan toevoegen dat üit gewas door
heef gie er belang in mochten stt"
den heer C. Wij
Het ruim 2
zaad tooi.
stellen te zien is bij
Pz., Broeszand. tegenover de schoot,
gewas slaat «laar met een enorme
DE POLITIEK DER ENTENTE TEN OPZICHTE
DER NEDELANDSCHE KOLONIëN.
Wolff seint uit Berlijn: Volgens de ,jVoss. Keft*'
komt de „Iswestija" nogmaals terug op de politiek dor
Entente ten opzichte der Nederlandsche koloniën. Do
referent van het volkscommissariaat voor Oost-Azié
schrijft in een der laatste nummers van het blad:
„Met genoegen bevredig--n wij de nieuwsgierigheid dcx
Nederlandsche pers. levens zullen wij bij deze om
lcgenheid ophelderen door welke reden in dien tijd
et
strijd tegen do verspreiding fcn het buitenland van beu
ncaten .dio schadelijk ziju voor onze belangen, wordt
net weiisi'heirjk geacht een iinanücele ondersteuning
ie verlecneu aan den Peiersbuisschen con-cspondent
van de Nederlandsche courant „De Tclcgraar Ftelix
Doodsla". De hoer Ikgadski treedt tegelijkertijd op,
gelijk oasonof in oen geheimen brief aan den minisd
raad no. 15G2 uiteenzet, als Petersbuigschon oomsn
iioudent voor hei iMoskousche blad „Russaoje én u©
i arijsciie „Teinps.Hij was aan het ministerie van
builenlandsche zaken bekend ais iemand mie, ervarinw
en verstand.
EEN OVEREENKOMST MET FRANKRIJiK.
L>e Nederlandsclio schoepvaaximaa (schappijen hcbboii
met do Fransche regeermg eau overéénkomst getroL
fen, om eengeregelden dienst tusschen PorUSaïd, en
Nod. OosLlndië ,ie openen. De desbetreffende ondeig
handelingeu zijn nog niet beëindigd.
Frankrijk -zal moeten waaxborgwi dal de schepen
van Foruiiflïd naar N'éd>„Lndië mei voile ladingen uil
i raukrijk, Italië en Zwi^senand kunnen lerugkeei-eu.
In schcepvaartkringem, die belang hebben op de -
vaart op Java vernamen wij, dal dit bericht volkomen
juist ls. De bedoeling der overeenkom® i is in lioofifiiuia
Java te helpen.
in verbanu met dit bericht was men echter eouigsj
zou» sceptisch gestemd ten opzichte van een vorige
Huylodoelmg over 40 schepen, die iin de vaart tusschen
indië en Amerika zouden worden gebracht, daar er
geen Nederlandsche tonnenmaai werkeloos ligt. Men
heeft echter goede hoop dat de benoodigde schepen
voor een vaart tusschen Indië en PorLSaïd vrij zubi,
leu worden gemaakt. Ta.
VETWAREN.
Op de geruchten dat mogelijk per s.s. Nieuw Amster.»
dam verlor gegeven zou worden va en oliën naar
hier te vervoeren, vroegen in de eerste d^gen dezer
maand verschillende importeurs om offerten, voor ver
lading per s.s. Nieuw Amsterdam in Amerika aan.
Dezer dagen zijn de antwoorden hief aangekomen
en berichtte men dat men bij de War Trade Boord
heeft geïnformeerd en veel moeite deed om het geu
wenschte verlof lot verlading van vetten en 'oliën te
krijgen, doch dat men op het oogeublik nog geen ver
lof daartoe kon geven. De Amerikaansche exporteure
zetten hun pogingen onverminderd voort. Voor de voor
export in aanmerking komende vetten, verwacht men
aan Amerikaansche markten in de eerste toekomst geen
verder verhoogingen.
HOUTLADINGEN UIT ZWEDEN.
De vaart van Nederlandsche schepen op Scandina
vische havens sclignt grooteren omvang te krijgen dan
aanvankelijk gedacht was. Donderdag vertrokken na
melijk de twee groote stoomschepen Minerva en Sa.
turnus der Kon, Nod. Stoomboot Mij. van IJmuiden
naar zee, teneinde voor Nederlandsen,; rekening een
houtlading uil een Oostzeehaven te halen.
WIE GOED EN LEKKER WIL ROOKEN GEBRUIKT
afgrond wantrouwen jegens Japan uit dc kolommen
der Nederlandsche pers zoo onverwacht plotseling is
verdwenen. Wij wendden ons derhalve tot het geheime
archief va* den vroeaeren Russischen minister van buL
tenlandsche zaken. Hier vinden wij wat wy zoeken in de
rubriek: politiek archief, verkrijging van medewerking
der Japanners aan het westelijk front, afdeeilng com
pensaties.
Den 3den Febr. 1915 berichtte Swetsjen, de Russl.
sche gezant te 's.Gravenhage aan den heer Sassonof
onder geheim telegram No. 28: '„In het zooeven verj
schonen nummer van de Parijsche „Tempa'" staat een
artikel dat krachtig, na Pichon en Glcmenueau, opkomt
voor onmiddellijke medewerking van Japonsche troe
pen op oen der Europoesché fronton.
Ik kim Uwe Exc. met verhelen, dat voorzoover ctc
zaak Nederland betreft, bij het hier jegens Japan hoer-
schcnde wantrouwen wegens het aan dit iand toegcC,,
sciireven verlangen naar de Nederlandsche koloniën,
zich de moeilijk weg te nemen zorg' openbaart, dat
Nederland het offer «ter Japansche oorlogihulp zal blij-
ken Te rijn Ik zou zeer dankbaar zijn, wanneer Uwe
Exc mij in' de quaostie bepaalde leidende aanduidingen
wilde geven" Op dit telegram gaf Z.E. het volgende
olympische antwoord met een omdubbelzinnigen uit,
brander aan den wcotmerigen gezant: Cijfertelegram van
minister Sasonof van 8 Febr. 1915 a<in den Russischen
gezant te 's-Gravcuhago No. 421: ..Uw telegram van
J F'cbr ontvangen. Het ia mogelijk, dat Jüi-anscho
troepen'jop grond van do militaire nooÜzatoliikheiii
tot deelneming aan den strijd worden uitgenoodigd.
Deze -noodzakelijkheid zou van zoo gebiedenden aard
kunnen rijn, dat irntt do verhouding van Nederland
lot a« beslissing der bondgenooten mïjachien geenszins
rekening gehouden zou wdhden."
In gewone spreektaal moet het telegram van 3a.
sonof eenvoudig zonder sleutel zoo gelezen worden:
Wanneer dc militaire noodzakelijk had de bond^va
nooten dwingt, sullen wij de Nederlandsche koloniën
aan Japan geven, en oas in geen geval erom bokomj
njhren, lof de Nwteriamtera willen of niet."
Nog was de inkt vrn .Susanofs lelagram niet droog
of do Jbondgenooten raakten in groote zorg over do
vraag, hoe rij d«o argwach Nod-Tlandscho ppepj
bare •meraung ic 3laap konden sussen. Men behoefde
niet lang na te denken. Het oude ieoept der imperiaj
listische politiek wa.« voldocndB: De belangrijkste btaJ
den, of hunne eorresponrtenten koopen, ©n daardoor de
pers muilhanden. Da bomdgenooten werden het ci over
orais dat elk een der groote bladen voor zijn rekening
zou Hemen.
Dit
Zwitscrknd, ^^s^de beurt aan Nederland oen plattelacdsche 1«mdst-reek aiaaliwiij^el ffl
Vrljdiagavandi had te Koegraa in het lokaal van
den heer Bijvoet een dtru-k bezochte vergadering
plaats dm verband met het streven om Koegra» van
Den Helder af de Bcheiden en een eigen gemeente
*o varmeni. De heer Swaterts opendie deze door cm-
geveer 150 belangstellenden bezochte vergadering
met oen' hartelijk wolkom, waarna da héér M. Smit,
de notulen der vorige bijeenkomst Las, dde wmlien
goedgekeurd. s
De heer A Noorden deélde daarna miew; hoe een
jaar geleden ongeveer een algemeen© vergadering
was gehouden om te trachten van Koegraa te ma
ken een eigen gemeente. De ghootstte en algemeen»
grief tegen den Helder was de zoo hoogo belasting.
In 1917 werd door Koegras aan Helder aan1 belasting
afgedragen.1 ongeveer f 17000, terwijl Den Helder
maar f 1000 voor Koegras ten koste had gelegd-. We
hadden nu als gevolg dar actie hier, een verloskun-1
diigo en politie gekregen, maar die belasting was dan
ook niet verlaagd, IMogienidetol zeer -verhoogd. Ie
mand die met zijn honden zijn brood molest verdio-
uion. botoaldte In 1910 f28, Ln 1917 f85 en In 1918
f 165- belasting aan Helder. Dat gaat alle perken to
«uitten. En dat er kracht en energie in Koegras is,
tiowijét wel het algemeen opkomen togen, doze be
lasting. Do hoer Noorden vertelt nu, wa* door do
toen voorloopig» commissie ls gedaan, om zich op
de hoogte der zaken te stéllen en hoe dezie toen
op aanraden zich heeft gewond tot den rochitage-
leerd» Mr. Vér koutoren. Het werk van het voorloo
pig comité ia thans afgoloopen on zal dlat moeten
worden omgezet in een definitief bestuur.
Do heer Maters doet het voorstel hlet voortooplgo
lx-atuur tot diefdnittof te benoemen. Hiontoe wordt
niet acclomatdie besloten. Dit bestuur bestaat uit de
hoeren: A. J. Swaerts, voorzitter, iM. Smit, secre
taris, A. Noorden^ C. Kant, C Hoogtsahagopa Sr., I*.
Niouwland, J. Blauwboer, P. -Pluisiiar. D. Vries.
Hieraan zullen enkele personen worden toegevoegd.
Daarna krijgt de heer Mr. VonkouiMaen het woord,
die boe-tut mot aan te halen een worstje van het vroe
gere hoofd dier school te Koegras, den heen- W. 'Wes
tendorp, md.
Wie te Koegras te gefcNv^-,
Of er woont rinds 'L-ngen- DFÏ,
Heeft behoefte, een 'led te hcov«tn,
Aan zijn laartetnenk triogKrvijd'l
genover Engelatudj toen dit lamd' eigen owaihanke-
lijkhedid wieinscMe en zegt dat hier iéts deagolijka
op kleine schaal geschiedt. Koegras voelt cn -te
recht een neiging om zichzelf te zijn en te wenden.
Laat Helder aan Koegras zijn zéUstandigheid ge
ven en als Provincie en Rijk dlaartoe meewfaiken,
kunnen Helder en Koegras aJs goede vrienden nnsst
elkaar Levenf elkaar steunen als goede buren. Het
«i» een huwelijk van twee eleimenitien, die nd-ett bij el
kaar beboeren en dart op een echtscheiding moet
uitloopen.
Spr. wijst er op hoe de antotnioimiie der gemeenten
niet meer zoo groot is als vroeger toen h.v, Am
sterdam eigen 1-eger, vloot, wetgeving enz. had. Veel
van dezelfatandigihedd der gemeenten ia opgeofferd
aan het algemeen. Maar wart er van is kunnen over
blijven, moet er ook van ovorhldjven, moet worden
aangemoedigd. Immers in- de -kracht dier gemeenten
Ligt de kracht vap het Rijk, en uit de gemeenten is
het Rijk opgebouwd. De gemeenten hebben steeds
het land' beheerscht en het ls het belang van den
slaat, om dat gevoed van eigen zelfstandigheid aan
te kweekein, het krijgen en houden van een eigen
gameenteiziel moet wonden bevorderd. Spr. verwijt
het Thorbecke, dia* hij o.lLa gemeenten te "veel heeft
geschoren over één kam, ar van heeft gemaakt ad-:
uilnistratleve eenheden en «tod en dorp te veel heeft
Spanfo
WB3 d
St viel de Tsaristische redering
to boiuri - een stad moot. levtan. Stedeling en dca'psgenoot begtrij
pen «Vksan niet altljo. Een <torp liecft rijn rigeu
gekomen.
'"h ^«r'ir- hrif3 vanr^n0lUi^Sen oahus'.eiwad vla-1darpaléven. Ala iwddw te Koegras Wtt «Us
Itot» net arom« j tWw, Riu <®ctrnfhflrMtft cv&chtididiBiDi oni £f*iioioï»t'
don vy he'. vjto*fcIIOMcv. Ben <ferg«Hjka
zonder journaal, «;n V™»™ en -bom» f. «UtwUdteMag te
pSJSVSfïïï/ ren 'draü I fteu opr. wijsi op de ga^ddatjoai. van amerika
geschoren over één kamt, Een gemeente heeft zijn
eigen geschiedenis, heeft eigen zelfstandig leven en
heeft recht om tot die zelfstandigheid te komen.
Liefde voor ons vaderland, spruit voort uit de liefde
voor de vaderstad, voor hét vadierdorp, uit de liefde
vóór eigen bakermat. Deze (liefdé moet worden aan
gekweekt
Spr. brengt ondier -da aandacht, hoe die liefde van
het dorp en de stad zich uitdrukt in het bouwen
van mooie stadhuizen en wijst op Graft, Rijp, Rot
terdam enz. Zulke gevoelens voor eigen dorpsziel,
leven ook in Koegras, hier is een centrum van eigen
gemeenteleven, «lat zich groepeert om een gemeente
centrum!
De belangen van hert platteland, zijn to Nederland
te veel opgeofferd aan dat dér steden. De landbouw
is steeds opgeofferd aan scheepvaart 'en industrie,
maar juist in tijden aJls thans, komt de landbouw
op den voorgrond. De industrie mag de landbouw
nooit neerdrukken. Men mag groote steden en platte
land niet over één kam scheren en- spr. wijst op
Duitschland, waar aparte reglementen voor steden
zijn gemaakt, waar het bellang ven den landbouw-
stand die bloeit, wordt begrepen.
Koegras ls eenkleine gemeente, Me de finanti-
eo-le kracht heeft cxm op eigen, beenen te .staan. We
hebben, "aldus «ie redemeering van reden, klei
ne gemeenten genoeg, er behoeven er niet
meer bij te komen. Want -kleine gemeenten rijn
finamtieel zoo zwak. Maar spr. gaat na, dat juist de
kleine gemeenten zich het best -kunnen bedruipen,
de minste schuld-en hebben, terwijl de groote ge
meenten «wilder hun schulden worden begraven. On-
dierwijs, armenzorg, verfraaiing en tal van die «lin-
gen eischen da grootste uitgaven, terwijl een kinine
gemeente veel goedkoopetr en eenvoudiger is te be
stieren.
Spr. ziegt, hier to Koegras ls gelegenheid tolt uit
breiding, er ls gpond, er is vaarwater. We zien, hoe
de industrie door dé Hinderwet meer naar het plat
teland gaiat en hoe som® om één fabriek zich een
heel dorp groepeert Spr. noemt verschillende voor
hoedden, als Nijiverdal enz. Het kledn-bedrijf kan zich
hier ontwikkelen, de bevolking gaat vooruit en er
11-gt voor Koegras een goede toekomst Dat Koegras
een te kleine gemeente zou worden, acht spr. onmoe
dig en uit als gedachte dlat een verbinding van Koe
gras en Callamitsoog ni-et onmogelijk zou zijn. Wij
zouden dan krijgen een flinke gemeente van 2000
3000 zielen, terwijl een voordeed, zou zijn-, dat de
kleine gemeente Callamrtsoog zou verdwijnen, 't Is
maar een gedachte, maar ook alleen acht spr., dat
Koegras heeft recht van bestaan. De financieel»
regeling acht spr. eveneens mogelijk. We zien hoe
hert Rijk voel op de groote gemeenten afschuif* en
waar kleine gemeenten iets noodag hebben, kunnen
zij gezamenlijk daarvoor zorgen. Ook de zong «lier
provincie kan zich uitbreiden en spr wijst hier op
levensmiddelen keuring, waterleiding enz.
Of Helder Koegras kan missen, dat, zegt spr., heb
ben wij niet te oordeel-en. Wij hebben te vragen: ka*
Koegras Helder missen, en dan zal elkeen zeggen:
jal Koegras moet niet langer de kurk blijven waar
op Helder drijft, Koegras moet zijn eigen weg, lo
ven zijn eigen bestaan. Koegras -veelt daartoe de
kracht om te komen tot een stijgende Welvaart hier.
Voor Koegras is gekomen het oogonblik, dat het
eigen vrijheid .noodig heeft en waard ls. Er is geen
eulielp roden om Koegras dio vrijheid te weigeren,
het mag niet langer staan onder voogdij of curaleele,
van Helder.
Spr. vertelt nu, wat er «"erder gedaan moet wor»ten.
Er gaat een adres naar God. Staten, wélk collogo hot
i:rooiciid«Jels jn handen heeft. En to dat adres moet
alles wat de zaak k«n bevorderen naar voren worden
gebracht cn ook een finantieele regeling wo™™
gegeven. Het advira van Helder wordt door Godhta-
lm gevraagd, «te gemeenteraad krljgt do ra.ak ,^^1"
mclesT Owrhf enting schrwtt hier «n spr erndigt ntet
aller hulp a» modeworiüig to' eetn welslagen in te
roepen (applaus).
Thans worden «te heeren A. Grin. M. Noot en P,
Deiver benoemd afc commissie die «net hnt bestuur
de notulen aal goedkeuren.
De heer S. Kuiper noemt hnt streven naar zeiL;
standigheid van kleine gemeenten reactionnair, dal is
roden tegen de stroom in. dat gaat tegen den geest
des Ujds. Algemeen is het streven om de groot ere
gemeenten uit te hreidén En spr. acht «lat g-ved, beter
als daar alles is verzorffd en wijst op verlichting, ver,
warming, hygiëne, onderwijs enz., enz Kletué gcmoc-iw
ten óf verwaarioozou deze dingen, óf leren boven liaar
krachten. Spr. wijst op do belastingen in k^ino, ge.;
meenten, «de niel progressief xijn en wanr do arbddr-a
evenwel betalen als een hoer. Voor levensonderhoud en",
wordt niets óf to weinig afgetrokken, Spr. toont dil
aan met voorbedden. Voor de boeren in Koegras kan
hel voordeel4)'n een dgen gemeente, voor de trbriderr;
Biet. b(,tr. beeft ook «te» hf-refcraung gemaakt, ais