Een Dieselmotor uiteengesprongen
DINSDAli 8 OCTOBER 1918.
61ste Jaargang. No. 6289.
Uitgevers: TKAPMAN <fe Co.
Kaad Sint Maarten.
Binnenlandsch Nieuws.
Voorstellen tot Wapenstilstand
en Vredesbesprekingen.
8 DRAAIT
Dit blad verachjjnt viermaal per vreekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending t#t '9 morgens 8 uur wor
den ADV8RTHN TEÊN in het eerstuitkomend jnummer geplaatst.
«CMAttBN, LJlAM D f. lal l«l«|h. No. M.
Prys per 3 maanden f 1.10per post f 1.30. Losse nummers B eont.
ADVERTENTÜÜN' van 1 tot B regels 10.55, iedere regel meer 12 cent
(Bewijsno. inbegrepen). Groote lett. worden naar plaatsr. berekend
n to eiland
le gehoelo
itieele ge-
t Vergadering van don raad op Maandag 7 October 1918
des middags nalftweo. Afwezig de hoeren Schoorl, Bruin
en SJot do beide oersten met kennisgeving. Voorzitter
Je heer A Klerk, burgemeester tevens secretaris.
Na opening volgt lezing dar notulen, die onveranderd
worden goedgekeurd.
Naar aanleiding van die notulen vraagt de hees lilas
oi er gevolg is gegeven aan het pp de vorige verga-
dering genomen raadsbesluit een oproeping te doe®
voor een ambtenaar belast met de distributiework-t
xaamhetten.
Voorzitter zegt. dat dit niet is gebeurd, *pmdat B.
en W. nog niet weten hoe deze zaak het boste is
to regelen. 13. en Wl zijn van meoomg. dat het n<
ia wanneer wijziging in den thans bestaande®
wordt gebracht, dat er komt iemand die do
zaak op ach neemt, zoodat ook het finantieeie ge
deelte den burgemeester wordt ontnomen. Dan zal eciu
t«i de nieuwe salaris regeling van H enerveer ingaah en
«ou dus zijn salaris van f 1600 teruggebracht worden
op f 1062. tenzjj de gemeente Henetweer een duurtetoe.
s&g geeft en het dus voor de gemeente finantieet oen
sdiadépost zou worden. In do vergadering van B. pn
\V. is ook ter sprake gebracht de oorlogstoestand en
mode in verband hiermee hebben 13. en W. nog geen
oproeping gedaan. Evenwel ls hun aandacht wal pp
deze zaak gevestigd..
De hoer Glas kent dat het .moeilijk is een goede
regeling hier te tAffen. maar juist in dezen tijd is het
zoo noodig dat Heneweer zijn veldwachtersbetrekking
■oo veel mogelijk waarneemt
Van het Provinciaal Electrisch Bedrijf b een schrij
ven ingekomen, dat het tennis heeft genome® van het
verzoek dezer gemeente om aansluiting aan de boven
gronds che leiding van den kabel OudkarspelSchagc®
cn dat dit verzoek zal worden onderzocht en binnenkort
uitvoerig beantwoord.
B. .en W. hebben de gemeentepandgn 50 pel. hooj
fr geassureerd waardoor ze totaal verzekerd zijn voor
71.300-
poort in het hek van de begraafplaats is voor f 315
opgedragen aan den heer Van der Ham.
Door voorzitter b geschreven over het openstellen
van den telefooncel. De afschouw is,gebeurd en voor
zitter heeft nu herniunerd .aan de belofte dat de cal
(Ht jaar tn werking zou worden gebracht Het is waar.,
schijnlijk dat de toestellen thans zijn gearriveerd
Van den heer Heneweer is een dankbetuiging inge
komen voor do verhooging van zyn salaris als tcJxD
wachter-bode.
De gemeenteöegrooting wordt goedgekeurd, de post
hoofdciijken omslag is gebracht op f 12500 de post
onvoorziene uitgaven op f 1263.72V2. Tevens wordt goed.
gekeurd de verordening op de heffing van den hóófde-
lijken omslag e>n het maximum te heftetn bedrag gebracht
van f 10.000 op l 15.000,
Ingekomen is een schrijven van d« huurders .van de
gemeentetuintjes, 'óm in verband met de as. verhuring
der landerijen de perceeltjes weer onderhandse® te ver
huren doch een oproeping voor huurders in de Schager
Courant te plaatsen „omdat wellicht nog andere ingev
zetenenJxiervan gebruik zouden willen maken. Mochten
er nog een tweetal gegadigden komen dan zouden de
perceeltjes iets kleiner worden, komen er moer gega
digden dan zou toewijzing na loting volgen. Mei al-
oemeene stemmen pordt dit voorstel goedgevonden ter
wijl de verhuur zal geschieden voor den tijd van zes
jaar en geen hoogeron huurprijs van het geh^ele
perceel zal worden geheven dan f 130.
Hierna sluiting.
dat zij maar om
ar was amder© hulp
HHH herstel te brengen.
VRAGEN VAN DEN HEER TER HALL.
Wh vernemen, dat, naar aanleiding van het bericht,
dat de groote vertragingen bij de post, telegraaf en
telefoon net gevolg zijn van overbelasting wegens hel
veelvuldig gebruik voor militaire doeleinden, de heer
Ter Hall aan den Munster van Waterstaat heeft ge-
het
den
door
van de
BBPBW nijverheid
landbouw, in dien toestand verbetering te b,
beperking te verkrijgen van het militair
pest telegraaf en telefoon.
KLACHTEN VAN LANDBOUWERS.
Men schrijft uit Twenthe aan het IldWd.
Onder de landbouwers in deze streken heerscht groote
ontevredenheid over te optreden van politie en ma.
roehaussée hij het bewerken van den oogst In de
eerste ^plaats vinden die klachten haar oorzaak in hel
groot aantal bekeuringen bij te dorschen der rogge,
wanneer ook maar een enkele roggeaar. waarin nog
wat korrels aanwezig zijn. Lu het gedorschte stroo
wordt aangetroffen, volgt reeds een proces-verbaal, bet
weren ze. En de boeren zeggen, dat JjUst onmogelijk is.
de rogge zóó te dorschen. dat er géén enkel zaadkor
reltje meer in hei stroo te vinden is. Wie dan pok
Het stoomgemaal van da Nfedorper Kogiga is
oen Ddesaelmotar van ongeveer 200 PJC. Da mn/>htfn«
is gedurende enkele Jaren reeds in gebruik. JEm ter
wijl men Zaterdagiawond om ongeveer 10 uur bazig
was dezen motor óp gang te brengen Is een ongeluk
gebeurd, dat in zijn gevolgen nog best afliep. Dezte
Diesselmotor wordt, als hij op gang wordt gebracht,
gezet onder een 50 atmosfeeren druk. En toen dit
had plaats gehad en de motor op gang zou worden
gezet, had. er bij de eerste aanzetting reeds een ont
ploffing plaats, met als gevolg dat de geheele man
tel van den motor uit elkaar ls gebarsten. De ma
chine van dezen Diesselmotor bestaat uit 'n tweetal
staande framen van ongeveer 4 M. hoogte en eene
daarvan ia totaal verbrijzeld. Overal in do machine
kamer liggen brokstukken, de motorimantol is zoo-
als gezegd geheet! uit elkaar geslagen, do zuiger ls
over den kop gevlogen en de Stalen stang daarvan
van ongeveer 20 c.M. dikte, is gebogen als een ijzer-
draad. Het gehoele stalen bordes is vernield, allerted
stangen zijn gebogen en vernield en een groot ge
deelte van den motormantel hangt hoog in het ge-
liouw, gedragen door tal van gebogen on verdraaide
«tangen. Verschillende ruiten in het machinogo-
bouw zijn door dón geweldigen druk gesprongen en
ver In den1 ganschen omtrek is do dreun vah de
uiteenbarstlng gehoord, die mion algemeen toe
schreef aan het springen van een mijn.
Het is wel wonder, dat do 4 mensctoon die tijdens
de ulteenbareting in do machinekamer waren, niet
gewond1 zijn. Zij allen moesten hals over kop door
een 75 c.M. breed gangetje vluchten, terwijl d,o ein
den der verschillende machinedeel en rondom vlo-
gon. Een enkele kleine onboteekenemdie wond was
net eenige gevoOg.
De verwoesting is van dien aard, dat het maanden
zal duren eer alles weer hersteld is. In dit natte
seizoen is het zeker een dubbel zware ramp die d'e-
heeW getroffen. Gelukkig ia men nog dn
•net bezit van een oud] gemaal dat thans dienst doet,
uraar niet voldoende is om al het overtollige water
uit t «meien, Voorloopig heeft de Schager Kogge
f,It ,!<*ï?eae6'd- Vandaag, Dinsdag, vergadert
Ixwprekerf^*8 UI" 0111 nemön maatregelen te
rwuLr Werkspoor, de leverancier,
Mn ernstig ongeluk had plaat»
hulp noodig wa». De monteur» vonden bdj
van hun bedrijf en de rechters krijgen handen
vol werk om de overtreders^?) te straffen. En hetzelfdo
geldt ook al van den aardappeloogst Met denatte
weersgesteldheid neemt te aantel zioke aardappels. weL
ke voor de menschelijke voeding totaal ongeschikt zijn
geworden, zeer toe Als nu deze aardappels als voeder
vqpr de varkens worden gebezigd. krjjgt men evejiehns
een bekeuring, omdat slechts uitsluitend kleine aard
appelen vervoederd mogen worden. Dat zulks bij te
groote gebrek aan voeder voor deze dieren enorme
ontevredenheid wekt, laat zich denken. J2® zoo is er
meer. dat tot oppositie stemt Bij gewone klachten
blijft het dan ook niet Zoo heeft het bestuur van den
aartsdioc. R. K. Boeren- en Tuindersband te Arnhem
zich gewend tot de ministers van landbouw nijverheid
en handel en van justitie met het verzoek, die maatre
gelen te Jreffen dat de marechaussee, aa. te Oatmar-
sum kalmer zullen zijn in hun optreden en dat de be
palingen milder zullen worden toegepast Geteemd be
stuur heeft er op gewezen, dat de marechaussee aldaar
ha kselvoeder voor paarden onderzoeken en wanneer zij
een korrel rogge daarin vinden, proces-verbaal opmat-
ken en bovendien Inog de strengste maatregelen nemen.
Waar haver in bedoelde 5treken niet best wil groeien,
aldus het adres, was het reeds jaren gebruikelijk, do
paarden te voederen met rogge. Ook hiertegen werd
laag niet altijd tactisch opgetreden. Het gevolg daarvan
is,dat verschillende peroeelen braak zijn blijven liggen
daar de boeren liever geen graan verbouwen, dan bij
't wél telen te moeten procedoeren en zoodoende groote
onaangenaamheden en last te ondervinden. Zonder twij
fel is hier een meer tactisch optreden van marechaus
see en andere politie ten zeerste noodig
VERVALSCHINGEN.
Dr. Van Hamel Roos schrjyft la het „Maandblad te
gen de Vervalschingen"
De toenemingen der vervalschingen schijnt gelijken
tred te houden met die der ^tllooze inbraken en dief
stallen, welke de dagbladen dagelijks vermelden, en wel
ker bodrijvers evenals do knoeiers effl vervaisch.ers_ door
gebrek aan gevangenisruimto nun misdaden ongestoord
kunnen Wijven voortzetten. Wij laten hier de üjst van
nieuwe, door ons dezer dagen geconstateerde verval-
schingetn volgen, en zullen ze verdoelen in voor de
gezondheid schadelijk» voedings- cn verhruiksartikelen
en vervalschte handelswaren.
wege de groote bevolking, de daar gefabriceerde kleeft
dingstukken, ter besparing van distributiekostcn aldaar
in voorraad te houden.
Ook moet hot in da bedoeling liggen de zeer duro
stoffen, niet In de-rantsoctneering te betrekken.
Naar aanleiding van de loopende geruchten vah slui
ting der kieedingmagazij nen 'is door den Bond van
Confectiebedienden en de Bond van arbeiders in de
kleedingindustrie .telegrafisch den minister vah Land
bouw verzocht een regeling te willen treffen waardoor
bij eventuoele sluiting^ de belangen dozer mefnsi-.h^n m&nt
worden geschaad.
AANGEHOUDEN.
polil
dad<
VBMHVHI Niedorp
der van den gepleegden diefstal van 100Ö broodkaar
ten uit hot Raadhuis te WinkeL Het is een zekere P.
de Leeuw, thans sinds korten tijd in Amsterdam woed.
achtig.
Van jongsaf aan te Winkel woonachtig geweest zijn
de. en aus met die plaatselijke situatie goed goed bekend
zijnde, hoeft het heerschap zijn slag trachten te slaan.
Wij constateeren in een los geleverde meelsoort ab
tarwegries voor kindervoeding' (1) verkocht a f 450
per Ka„ niet minder dan 12 pet. $luin .(zw&velzune
„jiudding
„surrogaa.1
ome bleet
per Ka„ niet minder dan 12 pet.qluin .(zw&velzure
potasch en aluinaarde). Een tweede monster „„pudding*
poeder" bevatte 4 pet krijt, terwijl een „surrogaat
voor eiwit" a f 12.13 per Ko. geleverd foscine bleek
to zijn met borax vermengd, blijkbaar ter bevordering
der oplosbaarheid, doch tevens van de schadelijke uit
werking op de gezondheid Verder bleek pen
poeder" gedeeltelijk uit bollenmoel san
wij "herinneren hierbij aan het zoo
cissenmeol en achten do aanwending
tenzjj raen zeer besliste waarborgen bezit voor da af
wezigheid van de schadelijke soorten, hoogst bedenke
lijk uit het oogpunt der volksgezondheid. Ditzelfde geldt
natuurlijk voor de pronkboonenmeelsoorten. die zonder
behoorlijke afkoking. ook vólgens onze proefnemingen
beslist
soorten
nerale bestanddeelen (zand en silicaten) te Bevatten,
terwijl Peper eveneens, behalve met rnéel, met zand
vermengd was.
Waar wij in ons vorig nummer hef bedrog met dub-
belchroomzure kali constateerden, kunnen wij hieraan
toevoegen, dat ditzelfde bedrog zich herhaald noefldocb
nu tegen f 42.50 per Ko. in plaats van f 17. De uam
bieding had plaats aan een onzer Rijkalaboraloria(l)
heigoen inderdaad wol een record van brutaliteit mag
heeton. Ook nu bleek het artikel, weder rood bloedloog-
zout Ite zijn (waarde f 4 a f 6). Monsters bteokpoedor
bleken in plaats van 35 pet actief chloor, slechts 12
pet daarvan te bevatten terwijl „soda",aan do deuren
aangeboden als „prima n f'0.40 jxsr pond, vbor do
wasch nagenoeg waardeloos glauberzout (zwavelzure so
da) bleek to zjja
I: - -
kooi
nmaakpptten Weken loodhoudend to zijn. da wü
uwen ernstig vooral tegen dergelijke ,spotgood-
Brtikelen van onbekende herkomst Ition koope
nd van degelijke firma's die mot haar naam
voor de zuiverheid der waren instaan.
KLEED INGVOORZIEN ING.
Naar ons uit alleszins betrouwbare bron wordt mee
gedeeld. hangt inderdaad een maatregel in do lucht om
over enkele weken, ter inventarisatie van de voorra
den. de confectie-, manufacturenmagazijnen pn lingerict-
zakèn voor eenige tijd te sluiten. Deze maatregel wordt
voor een goede regeling der a.s. kleedingnantsoeneerijig
noodzakelijk geacht
Inmiddels worden regelingen getroffen voor do fabri
cage van vrouwen-, mans- en kihderondergoederen- Omf
trent de kwestie van de werkverdeling en de vast te
stellen loonen zal in het begin der volgende weók hel
Rijksbureau voor kleeding te Rotterdam confereer0n
mot-vertegenwoordigers van de werkgevers- en werkne
mersbonden in de kloedingiïidustria
Hot moet in de bedoeling liggen to Aaudwrdam. van.
Aanvaneklijk is hem .dat gelukt, maar dat succes is
van korten duur geweest Aan de ijverige bemoehngeh
der politie is hert to danken, dat egus goede vangst is
gedaan.
BURCERBRUG.
De rederijkerskamer, die hier tijdens de kermis met
zooveel succes speelde, kreeg de uitnoodiging om bij
gelegenheid van de kennis te Petten aldaar een too-
neelstuk op te voeren.
BURGERBRUG.
Zondagavond gaf het gezelschap Akkerini dat ten
gevolge van het ongunstige weer tijdens de kermis niet
in zyn tent had kunnen optreden, een voorstelling in
de zaal van Bregman. In goochelen, acrobatische toe
ren enz. is dit gezelschap een van dm eersten rang
te noemen. Men zal dan ook goed dom een bezoek te
brengen aan het theater te 't Zand. waar het gezeL
schap bij gelegenheid van de kermis voorstellingen
gaat geven.
TJURGERBRUG.
De postboden alhier hebben van den Inspecteur der
posterijen vergunning gekregen, dm dienst op klom
pen te verrichten. Sommige beambten maken daarvan
dan ook al gebruik.
EEN EIGENAARDIGE DIEFSTAL.
Op het bureau van een der compagnieën der
Alkmaar in garnizoen liggende iinfautiieJlroepen zijn alle
straflijsten van onderofficieren, korporaals'en manschap
pen ontvreemd.
NIEUWE NIEDORP.
Zondagavond den 6en October 1918 werd alhier in café
Prins Maurits eene openbare uitvoering gegeven door
de Tooneeivereeniging „Hofdijk" uit Hoorn. Opgevoerd
werd Summa cuni laude", een aardig bijspel, dat
een geheeden avond vult En de wijze, waarop de ppj
tredende dames en heeren deze klucht weergeven, ver
dient allen lof. Zonder het er te dik op te leggen,
wordt er toch met het noodige temperatuur en met
veel ambitie opgetreden
Hofdijk heeft ten volle een warme loftuiging Jerdiend
voor het zoozeer te loven spel, dat hier te genieten is
gegeven Het jeugdige strijkorkest,, onder leiding van
den heer Hovenier luisterde de pauzen met verschillende
muzieknummertjes op. Tot slpt een gezellig dansje.
WINKEL.
In deze gemeente zijn thans drie gevallen van rood
vonk geconstateerd, waarvan 2 in Winkel on 1 in
den Groetpolder.
CALLANTSOQG.
Alhier zijn weer mijnen aangespoeld, o.a. twee juist
voor den Strandweg naar het Dorp en em bij paal
12. Deze mijnen zijn onder militaire bewaking gesteld,
zoodat den goheelen Zondag de toegang tot het strand
verboden was. Zondagmorgen tegen 4 uur. Ontplofte e^n
mijn nabij paal 15. zonder schade aan te richten.
CALLANTSOOG.
De heer Joh. Langhorst alhier is door de Noord- en
Zuid-Holiandscbue Reddingmaatschappij benoemd tot lid
der jplaatseJijk» Commissie dier Maatschappij alhier.
De commissie bestaat thans uit de heeren G. J. Lo-
vink. burgemeester, voorzitter, E. R. Braamt, secretaris.
Wi Govers en Joh Langhorst, lieden.
HEERHU GO WAARD.
Het schijnt, dat ook hier Inbrekers eens een kansje
hebben willen wagen. Door verbrijzeling van ruiten
toch heeft men in den nacht van Zaterdag op Zondag
zich toegang weten te verschaffen tot het kantoor dor
Stoomgraanmalerij „De Goede Verwachting". Op de
brandkast schijnen de krachten vergeefs beproefd te zyn.
Er wordt niets van belang gemist
ANNA PAULOWNA,
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer P. Hartog, slaagde
voor de te 's Gravenhage gehouden examens in de
Handelswetenschappen en accountancy.
ANNA PAULOWNA.
De uitslag der gehouden hardrijderij .op Zondag 6
October was aldus
bracht de lachspieren geducht In beweging. Na afloop
hiervan droeg de heer G. Gorter nog voor „Een vors
da tais een nachtkaars uitgaat", door Dr. j£. LauriLi
Lard. Dit luimige vers werd bijzonder goed voorgedragen
had aller aandacht eveneens een voordracht van
oen heer J. C. 1. de Haan. .getiteld „Liefdesmart en
Liefdekracht Nu volgde sluiting door den voorzitter
met dank voor opkomst en medewerking voor dezen
zoo hoogst gezellige® avond. Nog 4 nieuwe leden gu
va nfcich. op
waar
^ijp®.
ruigerwaard.
WIERINGEN.
van
Za-
Algemeene vergadering van de afd. Hlppolytushoef
don Bond voor Staatspensiontoocring. gehouden op
terdag 5 October j.l„ des avonds om 7l/a uur in 't
lokaal van don hoer J>. D. Lont. Door 't sjechte weer
regen en wind .was de opkomst niet ^bijster groot
Na ojieping door den voorzitter, don heer CL J. Bos.
kor werden door don secretaris, „don hoer JbL Bruut.
notulen on jaarverslag gelezen welke onder dankzegt,
ging voor do nauwkeurige wedergoving. werden goech
gekeurd.
Hierna kregen we rekening en verantwoording van
den penningmeester, dch heer CL Gorter. De ontvangsten
waren f 119.20 de uitgaven f 102.92. alzoo een batig
saldo, groot f 16.28. 't £en <jn ander werd in orde
bevonden en met algemeen» stemmen goedgekeurd, met
dank aan den penningmeester voor zyn richtigo ad
ministratie
Nu volgde bestuursverkiezing Aan de beurt van aj
trading waren de heeren CL Gorter. J. Lubt en A.d.
Welle welke allen werden herkozen en nuinnfi herbet
noeming aannameto.
Besloten werd omstreeks half Maart 1919 een pro-
eganda-avond te organiseeren en jlaarvoor een sprd-
er van buiten trachten te verkrijgen. Verder enk&o
huishoudelijke aangelegenheden en daarna ter aan-
vullinfl van den avond opvoering, van hot kluchtspol
De macht der vrouw", jh «on bedryt Dit kluchtspel
w«rd prachtig opgevoerd, viel amr ia 'don «naak «m
Aan nieuws op het groote werölditoomeeii thans
geen gebrek. De eene groote gebeurtenis heeft nog
niet plaats gelhad of de tweede ia reeds daar. Wij
zullen wat zich sinds Zaterdag heeft afgewikkeld
in ivolgorde laten passeeren. Em dan komen wij eerst
op de groote redevoering van Ptrins Max von Baden,
den nieuwen Rijkskanselier van Duitschland. Hier
uit laten wij de volgende brokstukken volgen:
H«t program, waarop ik steun, bevat allereerst ean
erkenning van het olntwoord der vroegere rijksregew
ring op de nota van den Paus vajn 1 Augustus 1917
en de onvoorwaardelijke instemming met de Rijksdag-
resolutie van 19 Juli van hetzelfde jaar.
Het verkondigt voorts da bereidwilligheid zich aan
t* sluiten bij een algemeenesn volkenbond, op den
grondslag van rechtsgelijkheid voor alten, de sterken
zoowel als de zwakken.
De oplossing van het voel betwiste Belgischs
;yraagstuk richt zich naar een volkomen her
stel van Belgiö. in het bizonder ten opzichte vajn
zyn onafhankelijkheid en zijin gebiedsomvang. Ook
zal haar edn vergelijk in het vraagstuk nopens de
schadeloosstelling worden gestreefd.
Het program wil de tot dusver gesloten vredesvecj
dragen geen hinderpaal voor den algemee.
nen vrede laten worden. Het streeft ei" in het bi
zonder naar dat zich in de Oostzeelanden, in Litauea
en Polen spoedig op een breeden grondslag volksver
tegenwoordigingen zullen vormen. Het tot stand bren
gen der daarvoor noodzakelijke voorwaarden, zullen
wij 'zonder dralen door het invoeren van burger-bet-
sturen bevorderen. Elk gebied zal zijn staatsinrichting
en zijn betrekkingen tot de naburige volken zolfstanw
dig regelen.
In de binnenlandsch» politiek heb ik door de methode
waarop de regeeringsvorming is geschied, een duide»
lijk en vast standpunt ingenomen. Op mijn voorstel
zijn de leiders der meerderheidspartijen als mijn on
middellijke raadgevers tot hun ambt geroepen.
Mijne Heeren. ik was de overtuiging toegedaan dat
de eenheid in de rijksregeeiing niet slechts zou wor-
meening
gezind
stellig
nog
gewichtiger. v-Yan dit gezichtspunt ben ik uitgegpan,
ook bij keuze mijner medewerkers, jvolke niet tot
het parlement behoorea Ik heb er het grootste
wicht aan gehecht dat de leden van den nieuwen Rijks
dag op het standpunt van den vrede door recht staan
onafhankelijk van den oorlogstoestand; dat zij zich
openlyk op dit standpunt "hebben gesteld op een tijd
stip toen wij óq het hoogtepunt onzer mbjitaire suc
cessen stonden.
Mijne Heeren. ik ben overtuigd, dat de wijze, waar
op thans de rijksregoexing. met medewerking van ddO
Rijksdag is gevormd niet iets voorbijgaands is en dat
er bij den vrede niet wederom een regeering kon war
den gevormd, jvelke niet op den Rijksdag steunt ön d«
leidend» mannen daaruit tot zich trekt De oorloq
heeft ons over het oude veelal gescheurde partij leven
heengebracht, hetwelk het zoo bemoeilijkt heeft een
vastberaden, eens gezinden, politieke®, wil te® "uftvoer
te brengen. De meerderheadsvorming beduidt de vor
ming van den wü én het is ean niet te bestrijden re
sultaat van den oorlog, dat in Duitschland voor het
eerst de groote 'party 'tot een vast en uniform prq*
gram hebben aaneengesloten e® aldus in staat zijn
gesteld het yolk mede te bepalen.
Laten wij onze dappere troepen herdenken, die on
der schitterende "leiding gedurende den geheelétt oorlog
bijkans bovenmenschelyke dingen hebben verricht e»
wier daden stellig waarborgen dat ons aller lot ook
verder in vertrouwbare handen ligt In het Weste®
woedt sedert maand»® een -moorddadigen slag. Dank
zij «de onvergelijkelijke heldhaftigheid van ons logeT 13
het front ongebroken. Dit trotsch bewustzijn doet ixw
met vertrouwen in de toekomst zien.
Juist echter omdat wij Koor dit govoetea en
overtuiging zyn bezield, E het onze plicht <m ns
kerheid te verschaffen dat de
an zware of-
enkelen dag
"Vch? «tirorei handelend ter bevordering der vr<y
gedachte op te treden Steunende op do instemming
va daartoe geroepen personen i® bet rijk e® op
da goedkeuring van de gemeenschappelijk mot on» hain-
dojende bondgenooten. heb ik in de® QBcht van 5
October door dei bemiddeling van Zwit?
orland eten nota gericht aan de® presU
dent der Vere.enigdo Stoten, waarin ik hem
verzoek het tot stand brengen van de® vrede t«r hand
te nemen en daartoe mot alle oorlogvoerende state® in
verbinding te treden.
De nota za'1 reeds heden of morgen in
Wiashington aankomen. Zij is gericht tot de®
president der Veroenigde Staten, daar d©ze in zij®
Congres-boodschap van 8 Januari 1918 en in zij® Ui
tere verklaringen. In het bizondor ook in zijn rede
en New-York. den 27en September, program
voor den slgemee non vrede heeft ot,j®
gesteld, dat hls grondslag roo(r onJ
darhandelingen kunnen aanvaard»*