Binnenlandsch Nieuws.
Gemengd Nieuws.
f
DINSDAG 6 MEI 19»
62sIe Jaargang No, 6407,
UitgeversTRAPMAN Co.
SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 20.
ichap Wienngen" werd wegens periodieke aftreding
'■n den dijkgraaf, den heer Jb. Nj Keijzer de vol
gende voordracht opgemaakt: 1. de hwr C Mam, te
Oosterland- 2 de hw C. Kooijman te Wwterkhef; 3.
J. P. J. Mulder, te Westerland.
SCIAGE1
Alpicei Nieuws-
COURANT.
limit- LaiibmlM
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur wor-
den ADVERTENTIËN in het cerstuitkomend nummer geplaatst.
Prijs per 3 maanden fl.20 per post fl.40. Losse nummers óecnt
ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels f0.75, iedere regel meer 14 cent
(bewijsno. inbegrepen). Groote lett. worden naar plaatsr. berekend
NEDERLAND EN BELGIS.
De Etoile Beige komt met een uitvoerig artikel over
6e oplossing van het geschil tusschen Nederland en
België. waarin staat: het is wenschelijk, dat de vraag
stukken door een conferentie of den volkenbond worden
beslecht Er bestaat een; middel om de kwesties op een
voor beide landen voordeelige manier vereffenen.
Dat sou bestaan In het tot stand brengen van een oeco
nomische unie tusschen België en Nederland, die door
een militaire unie kan worden aangevuld, want iin
weerwil van de waarborgen van den volkenbond zul
len de -twee landen ten plicht hebbcln, zich gereed te
houden om een altijd mogelijken aanval te fnuiken.
UITVOER VAN TABAK EN SIGAREN.
De minister van landbouw, nijverheid en handel heeft
thans den ongel imiteerden uitvoer van sigaren naar
geallieerde landen toegestaan. Voor de centrale rijken
i><vit nog steeds de beperkende bepaling van 500 mil-
Iioen stuks.
Tevrtis zal de uitvoer van ruwe tabak door de fabri
kanten, mits N. O. T..vrjl naar de geallkeido landen
veroorloofd zijn. echter ntet naar de •oentralen.
Een exportcommlaste uit de aigarennijverheid al
Kvens omtrent de voor uitvoer bestemde voorradige
kken bij de nijverheid verzamelen, om zoowel den
uitvoer van tabak als van sigaren, door middel van
«•menwerking te vergemakkelijken. Evenwel dient tc
worden opgemerkt, dat niet de geallieerden, doch tuist
de oentralen groote behoefte aan rook materiaal hebben.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN,
De secretaris van de S.D.A.P., de heer Matthijssen,
•chrjjft aan Het Volk:
In Schoonhoven is de lijst der Liberale Unie voor
de raadsverkiezingen ongeldig verklaard om een dier
vormgebreken, welke ook in «enige andere- gemeen
ten tot nietigverklaring van de door een S.Ü.A.P.-
afdeeling of door andere partijen ingediende lijsten
leidden.
Dientengevolge zouden de yrijzirnnlgen in genoem
de gemeente van vertegenwoordiging in dein raad uit
gesloten zijn. De afdoe!mg Schoonhoven der S.D.A.P.
heeft zich nu in overeenstemming met het advies vain
het partijbestuur bereid verklaard, er toe mede te wer
ken dat een nieuwe verkiezing moet worden uitge
schreven. waaraan dan alle politieke groepen kunnen
deelnemen. Zij beet aan de afdeejing van de Liberale
Unie in overweginggegeven, tn overleg te treden met
de kiesvereenigingen, die een lijst inleverden, ten
einde te bereiken, dat geen der op de lijsten genoemd
cendidaten zijn geloofsbrieven inzendt.
Indien dit geschiedt, heeft de gemeente Schoonho
ven in September geen gemeenterad meer.
Wat In deze omstandigheid 8^Wed« moM I» bjj VOTO uu» u»
i «n commissie instelde ter bestvAwing van een wijzig;:.y
noodwetje, dat voor dit geval hert idtschnjvea van een d t de Kamers A teaainde to tornen
nieuwe verkiezing gelast, kan spoedig genoeg in deze K
leemte voorzien.
Er gebeuren, in de kerkelijke wereld wel nu en
dan •zonderlingen en ook ergerlijke dingen.
Een mooie kerkeraad die op zulk een manier zijn
dankbaarheid toont en 2)00 nauwgezet waakt voor
de belangen der armen!
MR. TROELSTRA.
In zijn laatst en staatkundigen brief handelt nor.
Van Houten over mr. Troelstra's optreden te Arn
hem, waaromtrent 'hij opmerkt:
„Hij houdjt altijd urenlange redevoeringen om
dat ihij niet kort en kilaar zeggen wil wat hij
denkt en beoogt. Zijn rede vdn drie uur kon
hij toch in dezie enkele zinsnede formuleer en:
„Ik hoop dat anderen den boel in de war gaan
sturen; dan zal ik brachten de baas te worden
en ik wacht dialt gij unij daarbij zult helpen".
UITVOER KLEIAARD APPELEN,
Naar aanleiding van een bericht, overgenomen
uit „Het Volk", dat spoedig toestemming tot uitvoer
van duizenden wagons klei-aardappelen zal wor
den gegeven, deelt de directeur van (het Rijikskan-
toor voor Aardappelen, mede, dat dit bericht ten
eenenmale onjuist is.
Wel is het w aar, dat overal veel meer aardappelen
voor den dag komen, dan de boeren bil de inventa
risatie hebben opgegeven, waardoor het rantsoen
dan ook reeds kon worden verhoogd van 4 tot 5 K.G.
per week ,en is het quantum kiel-aardappelen zoo
groot, dat de gemeenten op aanvrage het heale rant
soen in klei-aardappelen zullen kunnen ontvangen.
Echter zullen geen klei-aardappelen worden uitge
voerd. Wanneer de (verbouwers naar waarheid hun
voorraden hadden opgegeMen, dan was het niet
noodig geweest dat zoo lang zand- en veenaardappe-
tlan hadden behoeven te worden gegeten,
VERLAGING VAN VRACHTPRIJZEN.
Naar men aan het Haagsch Corr. Bureau mede
deelt, zijn de goederenvrachten der Holland-Aime-
rika-Iijn van. New-Yoric naar Nederiand, die in
Maart j.L reeds aanzienlijk werden verlaagd, thans
opnieuw belangrijk lager gesteld.
Ook de vrachten van Java naar Nederland heb
ben in de laatste weken een gevoelige verlaging
ondergaan.
ORGANISATIE VAN DEN ARBEID.
Dezer dagen heeft de Vereeniging van voorzitters en
secretarissen van Kamers van Arbeid in Nederland te
Amsterdam een bespreking gehouden met de vertegen
woordigers van de landelijke centrale organisaties
van werknemers en werkgeiers in zake een nieuwe
organisatie van den arbeid, ter vervanging van die
neergelegd in de wet op de kamers van Arbeid.
De voorzitter der vereeniging, de heer Jos. de Ster
ke, herinnerde in zijn openingswoord er aan, dat de
vereeniging. direct na haar oprichting in 1906, een
Bereids is aan de soc._dem. Kamerfractie in over
weging gegeven, tot den minister van hkmenlandsche
zaken de vraag te richten of hij eventueel bereid zou
cfjnaan een spoedige oplossing in dezen zin made te
- BARSINGERHORN.
De verkoop der Emmabloempjes ten bate der tuber
culosebestrijding heeft In de gemeente Barsingerhoro
opgebracht I 73,26Vi.
lïekmin^vei^j^t^erfonds te Harenkarspel Ver
zekerd waren over de maanden Februari 749, Maart
748 en April 681 stuks vee. De omslag, door verlies
van 7 stuks, bedroeg respectieveWk f 0.40, f 1.60 en
f 0.50. De gèheele uitkeemg Is f 1787.69.
KT. PANKRAS. A
Inplants van whlen den heer S. Duif b tot voor-
«itter van de benne Sl Pancras gekozen de heer Jb,
Tol
De^eSoonprin» heeft naar aanleiding rijn®"
lering 0p Dinsdag 6 Mei a s aen zekere som gdds
aan den Burgemeester van Wieringen ter hand ge
stald om onder de behoeftige gezinnen van rijn ge
meente te verdoelen en wel voor de tegemoétkoméndé
houding der bevolking van het eiland ten zijnen opzichte.
Whthingen. 1
Naar wij vernemen, ral op Woensdag -8 Mei a s.
door het Hoofdbestuur der Posterijen ai Telegrafie
te 's Gravenhage in een der lokalen dor posterijen
aldaar publiek worden aanbesteedHek bouwen van
©en posL en telecmafkantoor annex een direoteurs#
woning te Hippolvtushoef. alhier. Inlichtingen enz. zim
aldaar te bekomen en ten kantore van den heer Di-
reoteur van 't Postkantoor te Anna Paulowna.
WIERINGEN. tT
M de algemeens vergadering van ,Het Heemwad-
Da afiredenjde dijkgraaf wensqhte wagens gevorderden
leeftijd niet meer in BflntT"frklng te komen.
- wiehinoen.
De lammerenmaikten. welk» dit Jaar gehouden «ul
Jen worden, zullen beginnen op Woensdag 14 Mei a.s. op
5*' Kerkplein te Hippolvtushoef en vervolgens lederen
Woensdag tot en met 25 Juni a.s. gehouden worden.
Worden er in den regel al voor de markten een 6ari-
jjng nemen, menig partijtje in voorkoop opgekocht
thans hebben wij van zooiets nog niets vernomtai. Het
Mhrale koude weer is jfeekor hiervan wel de oorzaak.
BET STOOMSCHIP HOLLAND VERGAAN?
Heit stoomschip HdlllanJi van de N. V. Algemeene
Rotitemdameoha Overzee Scheepvaartmaatschappij,
«Argadoors v. Muydien en Co., Rotterdam, varende
luasahien Hottqpdam en Bordeaux, is vermoeid cddjk
"•n ongeval overkomen.
Sedert het (vertrek v>an Rotterdam op Dinedag
16 April 1.1. is niet» meer >van het schip .vernamen.
EEN PRAAI GESCHENK!.
Men eohrUft aan het a|WhfcML voor de Vrtjz. Her
vormden", dat eenigen tljtt geleden een predikant
voor een beroep naar elders bedankte en d aanvoer
döor den kerkeraad werd verblijd) snet een geschenk.
Toen echter de tijd aanbrak van hert nazien deT
diaconie-rekening, veranderde zijn blijdschap ln
droefenis, en ta« hij ddh genoodzaakt tolt een heftig
protest, omrie.t lihm uit dde rekening bleek, «lat zijn
■eacihenk waa betaald door de diaconie, betaald dus
van, geid dat bwrtwiTwi waa voor de armen.
tot een betere organisatie va» den arbeid dan ia ge
noemde wet is neergelegd, i^ze commissie bracht in
1911 rapport uit. Sinds dien tijd heeft de Vereeniging
00 kverder niet opgehouden haar aandacht aan dit on
derwerp te wijden en bij opvolgende regeeringen op
wijziging der wet op de Kamers van Arbeid aange
drongen.
Het bestuurslid, mr. dr. J. H. van Zanten, bracht een
praeadvies uit. dat in de vergadering van 29 Januari
werd behandeld en dat hij nu toelichtte. Met het oog
op de tijdsomstandigheden en op de plannen der re
geering dienaangaande wees hij ia het bijzonder <ro
de waarde van een bespreking van de volgende drie
punten: Instelling van colleges tot steun der regeering
nij de voorbereiding en de uitvoering van wetten op
den arbeid; regeling der belegging van belangenger
sclhillen; wettelijke regeling van net colleotleï ar
beidscontract.
Het bleek echter, dat iedere vakcentrale voor rioh-
zelve haar standpunt in deze materie nog niet had
vastgesteld. Algemeen wtfd wel de behoefte gevoeld
de genoemde onderwerpen nader ander de oogen te
zien en de wenschen dienaangaande vast te stelle11.
Besloten werd. dat iedere centrale de zaak in eigen
boezem zou bespreken in de verwachting, dat daaruit
van seli de wensoh naar voren zou komen om daarom
trent onderling overleg te plegen en tot overeenstem
ming te komen, teneinde de noodlge stappen gezamen'
lijk te doen.
Op de bespreking wBren de volgende oentrales ver-
tegenwoordigaVereeniging van Ned. Werkgevers,
Bond van R..K. Werkgeversvereenigingen, Chr. werk-
geverswrc*uiring Boaz. Ned. Verbond van Vakver
enigingen. Nat. Arbeidssecretariaat, Ned. Verbond
van Neutrale Vakvereenigingen, Chr. Nationaal Vak
verbond. Bureau voor de R..K. Vakorganisatie
EEN NIEUWE VORM VAN PENSIONNLEHING.
Het weekblad van den NdcL Bond Van Gemeente
ambtenaren maaklt melding van het besluit van
den gemeenteraad van Naaldwijk, am aan den om
gezondheidsredenen eervol ontslagen gemeente-se
cretaris te schenken t vruchtgebruik van een ka
pitaal van f20.000, rentende 5 pet.
DE VERVALSCHINGEN EN DE VREDE
In het Maandblad t. d. Verv. adhftjft dr. Van. Ha
mei Raas:
iDe wapenstilstand, af wel de vdor vele O. W.-era
zoo ontijdig „uitgebarsten Ersata-Vrede" heeft, wel
iswaar ten minste ten deele een einde gemaakt aan
Ihun onguur bedrijf van uitplukken van het publiek,
doch natuurlijk geenszins aan het in den handel
brengen van hun vele ondeugdelijke vervangmid-
delen af verval«dhte waren.
Het komt «ns derhalve ln het publiek belang
vkvvn prnritiir te •aarechuwen tegen tal van artike
len 'die zooals van telf spreekt, toodra mogelijk
1. bén opgeruimd moeten warden, altvarene de
Saïge stortvloed van goede waren door den
edhten Vrelde plaaU vindt.
We hadden gelegenheid dezer dagen de ondeug-
'^Jo.^'jeneveT had" «n
minder alcohol, hetgeen
een evenredig nnde^l voor de beurs van den kooper.
S, BteT betwelU «tract-gehalte van ca l
pCt. bleek te bezitten, en slechte uit met caramel
gebrande suiker gekleurd water bleek te be
staan, waaraan de moedige hoeveelheid koolzuur
en een weinig hop toegevoegd was geworden.
„Waa njoor de huishouding, welke niet minder
dan 85 pelt, water bevatte, en derhalve in dezen
schoonmaaktijd, gevoegelijk en goedikooper door
schoon water met een weinig zeep vervangen kan
worden.
Eetlepels. Deze bleken nu niet uit ijzer met een
loodhoudend laagje te bestaan, doch uit een alliage
met niet minder dan 35.51 pet. lood; Zoodat men
ernstig gewaarschuwd: wordt tegen den aankoop
van dergelijke, besilist vergiftig, eetgereedecbap.
Waar onze regeering blijkens een dezer dagen ge
publiceerde meded/eeling allerlei invoeren wcnscht te
beperken, moge haar aandacht vóór alles gewijd zijn
schadelijke of vervalschte varen, en in een niet geringe
plaats aan de tallooze ,Esariz"jartikelen van onze
paburen, die dezen bij lijdelijke ontstentenis van con
tanten aldaar, maar al te graag liefst voor zoo zuiver
mogelijke nationale waren zouden willen inruilen.
ZUPE
De alhier bestaande burgerwacht bestaat thans uit
73 leden. Als commandant is aangewezen de heer J.
A. Rolhde te 't Zand. Het bestuur bestaat uit de hoeren
J. Smit. voorzittri-, N. Kruijor, vlce.voorzitter, C. Dort,
Secrelaris.pcnningmeester. D. Raat en J. Nagelhout,
leden. f
IIJPE.
De dienstplichtige A. P. Louwe lichting 1920, is
voor den tijd van 1 Jaar van den dienst bij de militiq
vrjj ges leid.
CALLANTSOOO.
Burgemeester Lovink is gekozen lot lid van het hoofd
bestuur van den Bond" voor N oordzoibadpiaatsen als
vertegenwoordigers voor Callautsoog,
ST. MAARTENSBRUu.
Zondagavond gaf de harmonicavirtuoos, de heer C.
F. Losscher een uitvoering ln het lokaal van den beer
Swarthol Het pulhek was vrij goed opgekomen. Hel
programma bevatte een 12_tal muzieknummers die zeer
leq genoegen van het publiek werden uitga/oecd. Vooral
mochten „Ouverture" van Willem Tei en van de .xtra
nummers „Stille nacht" bevallen. Moge net applaus
voer den heer Losscher'een bewijs zijn. dat hei publiek
genoten heelt. Het gebruikelijk bal na was het. beunt
van den avond.
NIEUWE NIEDORP.
Zondagavond werd alhier ip de kolfbaan van den
heer G. Kooiman de 27ste jaarlijksche voordrachtoefe
ning voor zang, viool en piano door den heer A.
Olie met zijne leerlingen gehouden. Het programma,
dat hoofdzakelijk nummers voor instrumentale muziek
aangaf, begon met verschillende nummertjes voor pia
no. die door de zeer jeugdige leerlingen aardig werden
vertolkt. Later kregen we ook vioolmuziek en daarna
zang te hooren die evenals de hierop vo'gmde plaats
nummers voor meergevorderden veel bijval verwierven.
Het geheel werd besloten met een operette.,DÓ gé-
leende koekepen" en het .vijftal, dat de errolking hier
van op zich had genomen levende uitstekend werk.
't Was een succesvolle avond met een prettig dansje La.
NIEUWE NIEDORP.
Zondagmorgen j.l geraakte alhier ©en rijtuig met
twee inzittenden door het schrikken van het paard in
een sloot langs den weg naar de Leien, Gen juist pas-
seerénde motorfiets geraakte eveneens te water, térwijl
de berijder er nog tijdig af wist te springen en op het
droge bleef. Alles liep g»i"kltig zonder persoonlijke
ongelukken al
KOLHORN.
Hier ós nog weinig ansjovisvangst; 't wordt tijd dal
de 10 tallen lOOO.talIen worden zoggen de visschers.
want '"t seizoen is zoo kort. Mdt t warmere weer hoopt
men op verbetering.
KOLHORN.
In Jiet lokaal Jonker werd 4 Mei door de S.D.A.P.
propaganda dub opgevoerd het tooneelstuk «Vergulde
leugens". Het stuk bier al eerder opgevoerd, wjfd
voortreffelijk gespeeld en maakte dan ook groote in
druk Voor den 1 Meidag is het Stuk als geschn&en.
De opkomst was. 't seizoen in aanmerking genometi,
zeer bevredigend te noemen.
-WIERINGEN
Naar wij vernemen zal de verkiezing van 4 hoofd-'
ingelanden van ,,Het Heemraadschap Wieringen" we
gens periodieke 'af ut 11 g van de heeren J. N. Rot
gans. J. N. Mostert en D. J. Lont en wegens benoeming
tot Heemraad van den heer J. P.J. Mulder, plaats
hebben op Dinsdag 13 Mei a.s., des voonn. van 10
tot 12 uur ln 't hotel van den heer D. D. Lontte Hipp.
JULIANADORP.
Zondag 4 Mei werd bij F. de Beurs ringsteken op
fietsen gehouden Voor dames en heeren, waarvoor 43
deelnemers zich hadden opgegeven. De uitslag daarvan
luidt als volgtle prijs K. Jongejan, Anna Paulowna;
2e prijs R. Noot, Kocanas. 3e prijs J. Johannes, Ourtel
sluis 4e .prijs Mej Tr. Hoogvorst, Julianadorp, 5e
prijs A. Kater. Koearas, 6e prijs P. Constant, JuhaatW
dorp. Troostprijs C. Middelie, Koegrae.
WIERN GER WAARD.
Door mej. R, Jansen alhier is met gunstig gevolg
examen afgelegd voor kanloorstenograhe (Nederlandsen)
3 vakken, n.1 opnemen dictaat, lezen dictaat en handels
brieven, waarvoor ze resp. 7. 8 en 9 punten heeft ver
worven.
versierde fietsen, Vreldewagen, de Ijsbond, De Vier
Jaargetijden, De Balkanners, Piek en Polka en tot
slot 8 ruitere.
Het geheel was prochMg gearitend en streng ge
reglementeerd. In de allerbeste ord e en zona er
eenige storing, bereikte mem Spierdijk, alwaar het
echtpaar een bloemenhulde ontving. Half drie be
reikte men, nadat tmen bijna alle wijken van de
dorpen Opmeer en Spanbroek had doorgereden, het
schoolplein te Spanbroek, alwaar de stoet in de
grootst mogelijke orde werd ontbonden. Toen spoed
den wij ons naar de kolfbaan van dien heer Bij
man. Allereerst werden twee liederen gezangen
door de dameszamgveröeniging, njL: Holland' is een
heerlijk land en Belde Vöor het Vaderland. Toen
natm de eere-voorzitter, Dr. Van Balen Blanken het
woord Om de feestrede uit te spreken. Op de hem
bekende wijze sjSrak hij het echtpaar Kpmimandeur
toe, wijzend op de beschikking ivan H. M., wie het
behaagde olm den heer Kommandeur te benoemen
als burgemeester van Oipimeer en Spanbroefls- Ter
hare.r eere werd toen gezongen Wilhelmus van
Nasaaue. Zijn relde hervattende, verklaarde de spre
ker, dat de vrouwen eigenlijk, de hulde verdienden,
wamt dat deze er het eerst op« gewezen hadden zijn
Edelachtbare in ta holen. Daarna bod Eensgezind
heid het initiatief genomen en allen zonder onder
scheid hadden meegewerkt om dit feest zoo prach
tig mogelijk te doen slagen. De hoop werd uitge
sproken dat er een hechte 'band moog ontstaan
tusschen burgers en burgemeester.
Een daverend applaus was aller instemming.
Tot slot werd aangeheven: Bescherm o God, ene.
Daarna voerden de heeren Wijnkar en Klaver nog
het woord, waarna de Burgemeester in welspreken
de woorden izlln donk betuigde aan allen, hopende
op aller medewerking
Daarna sprak de jongejuffrouw Annle Appel het
echtpaar op recht hartelijke wijae toe en overhan
digde namens de roaenimaaksters een welkomstlied,
ter herinnering, aan dit feest. Uit lied werd door de
razenmaaktiter het echtpaar toegezongen, waarop
het publiek: Lang 'ziullen zij leven lieten volgen.
Ue heer Van Roaendaal sprak daarna zijn Edel
achtbare toe en telkens werd de Neder,lanJdsche vlag
als symbool aangehaald.
Tot slot sprak Dr'. Van, Balen nog eenige woorden
en sloot met het volgende:
'Eet smakelijk,
Vanmorgen waren wij zakelijk,
Vanalvond vermakelijk.
Het officieel® was hiermede afgeloopen en
vermelden we nog dat èn optocht en verdere ceremo
niën keurig en ordelijk waren.
iDes avonds voerde de Rederijkerskamer op „Pape-
geno". Vrij entrée en bonnen werden verstrekt, enz.,
enlz., een waardig slot van deaen dag, welke zich
kenmerkte door echt zomerweer en samenzijn.
SPANBROEK.
Intocht van Burgsmmstsr A Kommand<mr.
Reeds vroeg in den morgen was men druk dn de
weer om allee voor elkaar te krijgen. Bedde dorpen
Opmeer en Spanbroek waren in vlaggen tooi. Precies
half elf begon, de klok te duiden en zette tte stoet
zich in beweging naar Spierdijk, vanwaar zijn
Edelachtbare zou worden afgehaald. De optocht be
stond uit Wapenheraut met het wapen der familie
Kommand eur, twee hoornblazers, twee ruiters Ln
oostuum, rood, wit, blauw wagens, twaalf versier
de fietsen, muizdefkwagen, gymmaatlekvereenlging,
Land- en Tulnbouwbond. Laindarbedd Ambachten,
vier ruiters, de Roze «maakster», de Jeugd, Feest
van de Burgerwacht 1648, Westfriesland óp zijn
daan» en op zijn Zondags, twee versierde fietsen,
vereeniging Eensgezindheidi twaalf ruitere, twee
herauten/heraut met het Wapen van Noordhoh
land, open landauer bespannen met vier goudvos-
bleesen, waarin de Burgemeester en rijn1 Echtge
noot®, twaalf ruitere, boeren»J des, fatrnlllerijtulg
Kommand eur, Schout en Schepenen uit 15.2, Oud-
Holland, Taveerne uit Knollendam, Het Roode Kruis,
reclamewagen, acht versierde fietsen, commissiele
den in rijtuig, clown te paard, versierde fiets, d
HET VERHONGERDE RIGA
Elen leizer zendt een brief aan de N. R. Ct. van
een fam&lleM, idia tot jvoor enkele maanden in
Riga woonde en thans in Duitschlond vertoeft Wij
ontleen en er het volgende aan:
Telen de boQsjewiki Riga veroverden, bestond de
bevolking uit elen 200.000 ztólen, o.w. een groot aan
tal vrouwen en kinderen, die onder de moeilijke
omstandigheden weilkie in December iLL heersohten,
niet weggevoerd hadden kunnen worden. Volgens
de berichten tot den 20sten Maart uit Riga ontvan
gen, (had de daar uitgeroepen bolsjewistische regee
ring tot dien tijd de Inwoners vrij draaglijk behan
deld. Spoedig na de kamst der botejewikl trad ech-
ter ihOTUgeTOinooKi ia, diaar ojLLö 1 eiv^iniamiclxieden, di«0
van het platteland wedden aangevoerd, in t>-.»liig
werden genomen. Het heette dat ze voor de bevol
king bestea«d waren', doch in werkelijkheid gingen
heale treinen met voedsel naar de reeds lang hon
gerlijdende oostelijk van Riga gelegen gouverne
menten. De meeste families hadden maar weinig
voedsel ln huis, vele zelfs ln het geheel niets en
waren op de volkskeukens aangewezen, die echter
weldra door de bolsjewilki gesloten wenden. Toen
kreeg de bevolking nog slechts dunne soep en H
pond brood per hoofd en per dog van overheids
wege.
JDe bolajewiki requlreerden tal van woningen en
lieten (het aan de bewoners over ergens anders hun
heil te zoeken; de bevolking moest voorts geld,
kleeren en linnegoed boven een vastgesteld; zeer
kleine norm afgeven. I«tusschen werd de schijn van
een wettelijk bestuur bewaard ofschoon de bevol
king blootstond aan de grofste willekeur, die zich
vooral uitte in tallootze arrestaties, waarvoor niet
de minste reden bestond.
Na de herovering van Mitau veranderde de toe
stand echter binnen enkele dogen volkomen. Dè
bolsjewistische commissarissen vluchtten als .hazen
uit Riga en toen was het hek1 heel etmaal van den
dam. De onontwikkelde (volksmassa, die gepaald
was met beloften van geluktn rijkdom, ontstak ln
wilde woede, toen zij zich in al haar verwachtin
gen bedrogen zag. De bolsjetwistische leiders zouden
stellig vermoord zijn, indien zij hun heil niqt tij
dig in de vlucht hadden gezocht. Nu moesten ande
ren het ontgelden. Het gepeupel sloeg aan het plun
deren en bedreef toen er weinig of niets meer
te roaven was, de ergste gruweldaden.
De toestand la thans volslagen hopeloos, daar ln
de stad nagenoeg niets meer .wordt Ingevoerd en
de naaste omgeving ook reed» 1» leeggeplunderd.
Lijkten van verhongerde menschen liggen in de stra
len, lieden uit vroeger welvarende kringen toekan
ln vuilnis naar iets eetbaars. Ratten, die ln 'het. be
gin van April 4 roebel per «tuk opbrachten en voor
een lekkernij doorgaan, rijn zelf» niet meer te krij
gen. Toen de ellende van dag tot dag erger vor-
mien aannam, werd besloten, ten einde de stad te
ontvolken en tegelijkertijd het bolsjewistische doel:
de inteUectueelen uit te roeien, sneller te berei
ken, de betere standen op de buiten de stad ln de
Duna gelegen eilanden in barakken te interneeren.
Het bevel daartoe werd den 16en Maart gegeven en
reeds den v olgenden dog werd met de uitvoering
begonnen. Niemand van de teliloove onigelukklgen,
die op de eilanden tot den hongerdood rijn veroor
deeld, mocht meer kleeren meenemen dau hij aan
het lijf had en in hek geheel geen geld.