a
RAAD VAN SCHAGEN.
W0ENSDA6 13 AUGUSTUS 1919
62ile Jaargang No, 6463,
Uitgevers TRAPMAN Co.
SCHAGEN, LAAN D 5. Int. Teleph. No. 2a
Binnenlandsch Nieuws.
SCHAKER
Algemeen Nieuws-
Dit blad verschijnt viermaal per weekDinsdag, Woensdag,
Donderdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur wor
den ADVERTKNTIËN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
COURANT.
Aiiertentie- LiiAnvUil
Vergadering op Dinsdag 12 Augustus 1910, des mor
gens te half 10 uur.
Afwezig de heer Koster, 1 vacature.
Voorzitter de heer J. Cornelissan, burgemeester, secre
taris de .heer 'A C. Roggeveen.
Na opening der vergadering wonden de hoeren
Schoorl, Blaauboer en Snel belast met het nazien
der geloofsbrieven der nieuwgeboren raadsleden. De
zitting wordt geschorst; na heropening deelt de
heer Schoorl mee, dat die geloofsbrieven in orde zijn
bevonden en tot toelating wordt geadviseerd. Hiertoe
wordt met algemeens stemmen besloten.
Hierna volgt de lezing en goedkeuring dier notu
len.
Medegedeeld wordt, dat die heer Koster afwezig
is met kennisgeving.
Voorzitter deelt mee, dat van de bouwtvereeniglng
St Christopihorus (bericht is ingekomen, dat het be
wuste terrein door de heeren Rasch cjb. is aange
kocht en voor die volkshuisvesting gereserveerd
blijft.
Voorzitter deelt mee. dat door den adviseur der
gemeente, den heer Blom, nam Noorderlicht ge
vraagd is om specificatie Van het bedrag van 1125Q,
dat Noorderlicht bereid is als korting, voor de onso
liede afwerking vam het net toe te staan. Hierop Is
nog nooit eenig antwoord gekomen. Aüle stukken
zijn, zegt voorzitter, vierder door den secretaris en
mij nagegaan en van gemeentewege is geen brief
naar Noorderlicht gegaan om de dynamo al te be
stellen. Br is dienaangaande niets gezonden.
Is ingekomen een missive van den Commissaris der
Koningin, betreffende aanstelling tot buitengewoon veld
wachter van den heer Tamis Schenk.
Van Ged. Staten ia goedgekeurd terugontvangen de
verordening op de heffing van staan, waag en markt
velden tol 1 Juli 1920; dito kohier hondenbelasting 1919;
dito suppletoire begrooting, dienst 1919, dito raadsbe
sluit aankoop grond woningbouwvereemging Scha gen;
dito suppletoire begrooting. dienst 1918; dito raadsbe
sluit af en overschrijvingen.
Was verder ingekomen het reeds vroeger vorm 61-.
de schrijven van Ged. Staten, waarin voorkomt de
mededeeling op den eersten Dinsdag in Sep
tember, den dag waarop de nieuwe Raad voor ae
eerste 'maal bijeenkomt. Dij ontstentenis van den Bur
gemeester. het oudste lid in jaren als voorzitter op
treedt en deze dus beëdigt.
Ged). Staten hebben een paar aanmerkingen, op
het raadsbesluit (betreffende de betalingen uit den
post voor onvoorziene uitgaven. B. en W. stellen
voor aam de gemaakte bezwaren tegemoet te komen.
Allen voor.
Uit het laatste procesverbaal van kasopname
bleek, dat in kas moest zijm en is bevonden f 7843.79E
Van den heer I. Schoorl Pz. is bericht ingekomen,
dat hij zijn benoeming tot lid! dier plaatselijke school
commissie aanneemt.
Is ingekomen het verslag van de Noordier&toom-
trammaatsohappij over 1918. Het dividend wondt we
derom bepaald op 3 pet
Volgt het verslag van do (Rijkslamidlbouwwinter-
Bchool te Schagem.
Van den heer P. VerwelJ, ex-directeur van het 1«-
vensmidxtelehbödrijf was een dankbetuiging ingeko
men voor verleend wachtgeld over de maanden Juli
en Augustus.
Van (het Provinciaal Elactrtech bedrijf te Bloemen'-1
daal is (bericht ingekomen met de mededeeling dat
voorloopdg één transformatorzui 1 noodig is. Deze zuil
blijft het eigendom van het P.EJJ. en een huur wordt
gevraagd van f 6120 per maand.
B. en W. stellen voor hierop in te gaan.
De heer Trapman wijst er op dat deze brief van
Bloemendaal 28 Juni is ingekomen en nu half Aug.
eerst wordt behandeld. (En waar uit het schrijven
blijkt, dat met het bestellen der bemoedigde mate-
riolen zal worden gewacht tot het antwoord der ge
meente Schagen is ingekomen, was een vluggere
behandeling der zaak zeer noodzakelijk geweest. Dat
thans op andere wijze een noodverhkidimg tot stand
zal komen, was B. en W. toen nog niet bekend en
waar de zaak die t hier betreft zeer urgent ia, had
spoed) (betracht moeten worden.
Voorzitter wijst er op, dlat geen raadsvergade
ring in dien tijd is geweest, maar apr. belooft vlug
ger afhandeling.
Met algemeens stemmen wordt het voorstel van
B. eni W. aangenomen.
Tevens informeert de heer Roggeveen, in hoeverre
als aam het bestaande net veranderingen door het
P.EjN. worden aangebracht, de positie der gemeente
tegenover Noorderlicht verzwakt I
De Raad gaat hierover in comité.
Na heropening volgt het bericht van den heer J.
D. Klare, dat bij zijn vaste benoeming tot melkcon-
troleur aanneemt.
Van de Kon. Ned. Automobielclub is een schrij
ven ingekomen met de mededeeling, dat voor het
wegruimen van gezichtsbelemmeringen, afsnijden
van gevaarlijke bochten of hoeken, «an gemeentebe
sturen subsidie kan worden gegeven, mits het ge
meentebestuur minstens voor de bal ft. in deze kosten
bijdraagt
Van het Provinciaal Eleetrisch. Bedrijf is ingeko-
men een missive met de mededeeling, dat nu de
kabelfabrieken weder met hum volle productiever
mogen werken en de koperprijs enorm is gedaald, de
tijd gekomen is om een begroeting ««.n te bieden
voor een definitief electriach net in de gemeente
Schagem. Geadviseerd wordt, om, teneinde het op
richtingskapitaal niet te groot te maken, mede in
verband met het reeds bestaande net. het net
gedeeltelijk bovengronds, gedeeltelijk ondergronds
uit te voeren. Het omdergromdsch net te bouwen' op
8130 M., het bovengrondsch op 3160 M. Ben deel der
Oude materialen zal dan in het nieuwe net kunnen
borden verwerkt. De kosten der definitive electri-
ficatie der gemeente Schagen wordt begroot op
123600.De waardie van het bestaande Laagspan
ningsnet is (hierbij buiten beschouwing gelaten. Al
hoewel verschillend materiaal daarvan, nu het net
blljvendi wordt, niet te gebruiken is, zal toch zooveel
mogelijk bestaand materiaal worden verwerkt, het
geen de eindafrekening tem goede komt. Voor elec-
tricitedtameters moet f 15000 warden uitgetrokken.
Deze zijn momenteel nog niet te verkrijgen.
Waar dat stuk alleen ter kennisname is neerge
legd, wordt het naar B. en W. teruggezonden voor
nader prae-advies.
Prijs per 3 maanden f120 per post fi.40. Losse nummers 6 cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.75, iedere regel meer 14 cent
bewijsno. inbegrepen,. Groote lett. worden naar plaatsr. berekend
Van Ged. Staten is teruggekomen de door den
Raad vastgestelde regeling betreffende pensioenbij
drage onderwijzers. Ged. Staten deelem mede, dat
deze regeling niet aan de goedkeuring van Ged. Sta-
tan is onderworpen.
Is ingekomen een adres van het comité ter behar
tiging van de algemeene belangen van overheids
personeel, waarin gevraagd wordt een vacantie van
14 dagen en een toelage daarvoor hoven zijn bezol
diging met een mi-nirmirn van f 30.—
B. en Wstellen voor hierop niet in te gaan, om
dat deze aangelegenheid voor de gameentewerklio-
dem sedert kort is geregeld. Allen voor.
Ia ingekomen een adres van verschillende bewo
ners van TjallewaL, met het verzoek te onderzoeken
de mogelijkheid van eleotriticatie van dat deel dier
gemeente. Naar B. en W. om prae-advies,
Is aan de orde een adres van den heer N. Th.
Groot, die meedeelt niet accoord te gaan met het
bedrag dat B. en W. hebben wemschem uit te be
talen als huur voor zijn slachtplaats. Adessamt had
een vordering ingediend van f280, zijnde de huur
van 28 weken, 15 Nov. 1918 tot 31 Mei 1919. B. en
W. wenschten f 190 te betalen, zijnde de huur van
18 weken f 10 en 2 weken k f5. Met tal van rede
nen poogt adressant aan te toonen de (bdJiij'khedd van
zijn eisch.
B. en W. leggen het contract over en stellen voor
om op het verzoek afwijzend' te beschikken, aange
zien na het opzeggen van de huur door den ge
meenteopzichter, de stal omimidldellijk na dien ver
koop van het materiaal door adressant in gebruik ia
genomen, zoowel voor het slachten als voor stalling
van paarden', door welke handeling adressant kan
geacht worden ook reeds toen de huur als geëin
digd te hebben bescbouwdL Allen voor.
(B. en W. stallen voor aan den distributiearbedder
W. Domper een wachtgeld toe te staan van f 91, welk
bedrag hem1 volgens de bekende circulaire van den
minister toekomt. Allen voor.
B. en W. stellen voor het distributielokaal te be-
stemmn voor commissiekamer en vragen een crediot
van f200 voor de inrichting daarvan.
De heer Boekei informeert hoe of het staat met
de woning voor den bodet Is deze voldoende? We
weten dat het bij den vorigen bode een groote opoffe
ring, was deze kamer te moeten missen.
«Voorzitter wijst er op, dat de toestand! wel wat an
ders Is, omdat JPiaauw de kamer in het gebruik had
en moest afstaan. Deze (bode heeft het vertrek nooit
in gebruik gebadl Bovendien heeft deze bode ook
nog het gebruik van de kamer voor aan de straat.
De heer Trapman vindt juist in deze redenee
ring van den voorzitter aanleiding er op te wijzen,
diat deze voorkamer is de wachtkamer. Spr. zou
juist dit vertrek als zoodanig willen blijven behou
den en dan' ook werkelijk als wachtkamer willen
hebben. Thans komen dóór alleen wiens positie van
dien aard' is, dat zij in dit heilige der heilige mogen
binnengaan. Het heeft spr. al meermalen, onaange
naam: getroffen, dat menschen in een allesbehalve
prettige temperatuur in dia gang moeten blijven om
op den burgemeester te wachten. Spr. wenscht de
wachtkamer te gebruiken voor allen. Als de secre
tarie gesloten is, dus na vier uur, kan de bodie wat
hem betreft de kamer weer voor zich nemen.
De heer Roggeveen achtte het beter, als de kamer
die thans voor commissiekamer wordt ingericht, als
deze niet gebruikt werd. door den bode kón worden
gebruikt.
Voorzatter achtte het gewanschtec, om deze com
missiekamer tevens voor wachtkamer te gebruiken.
De heer Hopman is van het gevoelen van den heer
Roggeveen en wil de commissiekamer aan den bode
afstaan als er geen vergaderingen zijn Da voorkamer
moet wachtkamer zijn.
Aldus wordt besloten en de uitgaaf van f200 toe
gestaan.
B. en W. stellen voor de levensmiddelencommlssle
op te heffen en aan de dames en heeren eervol ont
slag te verleenen, onder dank voor de bewezen
diensten. Allen voor.
Vólgt de benoeming van hoofd der bewaarschool.
Na ingekomen rapport van de dames-leden der
plaatselijke schoolcommissie, bieden B. en W. den
Raad de volgendie voordracht aah: no. 1 mej. J. de
Vries te Alkmaar, no. 2 mej. M. S. L. KaJhle te Bor-
culo.
.Voorzitter doet nog mededeeling van een ingeko
men sollicitatie van een mej. Visser uit Amsterdam.
Mede in verband) diaarmee, vraagt de heer Trap
man bespreking in comité.
Na heropening wordt mej. J. de Vries met alge
meene stemmen benoemd.
Wordt aangeboden die rekening der gemeente, slui
tende, wat den gewonen dienst betreft, met een ont
vangst van f 11322023, uitgaven f 130.773.95, dus met
een nadeellg saldo van f 17553.72.
Tot leden van de commissie, belast met het onder
zoek, worden benoemd, de heeren Roggeveen, Meurs
en SneL
B. en W. stellen voor, gelet op de steeds stijgende
kosten van den reinigingsdienst, om de riool- en
tonnenbelasting te verhoogen. Voor de tonnenbe-
lasting te vorderen niet f L50 en f 2.50 per jaar, maar
f250 en f 4ü0 en voor tonnen in kramen enz. met
f 0l50 per week, maar f 1 per week. De rioolbedastmg
te brengen van fl op f2 per uitmonding. Goed-
g^ndTrondvraag zegt de heer Boekei, dat de Raad
indertijd heeft besloten, dat de privaten die boven
openbare wateren zijn aangebracht, moeten worden
verwijderd. In verband met de duurte dar mate
rialen is dit uitgesteld, doch spreker zag nu
tijdstip bepaald, waarop die privaten moeten
een
De beer Blaauboer stelde de vraag of het nu wel
zoo noodig was dat dit gebeurde waarop de heer
Boekei zei, dat de Raad eenmaal dat besluit had
8*Deh<!w Snel deelde mede, dot het ijzer beter en
tegen billijker prijs verkrijgbaar was en wanneer nu
bet tijdstip door B. en W. wat ruim wordt genomen,
diaai la ar kans dat de putten goedikooper zijn.
Voorzitter doet tenslotte toezegging, dat B. en VV.
zullen overwegen tegen weikan tijd dae privaten
moeten zijn verdwenen.
De heer Boekei zegt, dat de bewoners van. den
Lutjewallerweg straks in de g^egenheid zijn ach
aan te sluiten bij Ijet Electricitedtsbedrijf te
singerhom Spr. informeert hoe of het nu
de aansluitingen. Er zijn wel gemeenten die Óen of
meer lichtpunten gratis geven.
Voorzitter zegt, dat hier geen gratis lichtpunten
zijn gegeven, alleen is de gelegenheid opengesteld
voor die menschen die geen f 10 direct konden beta
len, het bedrag in gedeelten te voldoen.
De heer Trapman oordeelt het alleszins billijk, dat
de bewoners van den Lutjewallerweg dezelfde tege
moetkoming ondervinden als de menschen hier. Spfr.
wijst er op dat wel f 10 per lichtpunt is betaald, maar
de koeten waren hooger. Het is voor Schagen het
goedkoopst als Lutjewal eleetrisch licht vanBaxgin-
gerhorn ontvangt en Schagen heeft dan ook alle re
denen om mede te werken dat Lutjewal op dezelfde
conditie licht krijgt als Schagen heeft gehad. Spr.
hoopt dat het niet te long zal duren eer ook die
andere buitenwijken aan het eleetrisch net worden
aangesloten, maar ook die menschen hebben dan
aanspraak op dezelfde voorwaarden die de andere
ingezetenen zijn gesteld!. De Raad zal zeker wel aan
B. en W. willen overlaten-met de betrokken aanlig
gende gemeenten in overleg te treden om een' re
geling te treffen.
Aldus wordt besloten.
De heer Trapman wijst op den allertreurlgsten
en tevens allergevaarlijkste® toestand aan het sta
tion, waar de reizigers bij het oversteken van rails
en baan aan bloot staan. Wel zijn er bij de iHiolland-
scha spoor plannon in bewerking om verbetering
aan te brengen, doch dat kan' nog wel langen tijd
duren en spreker geeft daarom in overweging dat de
Raad1 eens zal trachten verbetering te krijgen door
een adres te rlcnten aan de Hollandsche Spoorweg
maatschappij en tevens aan den betrokken minister.
Ook voorzitter is dién gevaarlijken toestand opge
vallen en spreker heeft reeds geklaagd bij de Hol
landsche spoor, welke klacht tengevolge heeft ge
had, dat niet meer gerangeerd' mag worden wanneer
treinen binnenkomen. Spreker vindt het uitstekend
als eens wordt geschreven naar do Spoorwegmaat
schappij en den Minister van Waterstaat. Ook
schijnt het wel te geven dat een afgevaardigde vqqï
de Tweede Kamer in den arm wordt genomen.
De heer Trapman: Dat zal wiel gebeuren.
De heer Trapman informeert verder, hoe het staat
met de brandstof f onvoorzien ing in onze gemeente.
Verschillende gemeenten hebben reeds hun mini
mum winterrantsoen in bezit en spreker stelt de
vraag: Hoe staat onze gemeente er voor? hl hier
soms al wat opgeslagen of niet?
Voorzitter zegt dat toevallig gisteren door de
Brandstof fencommissie is vergaderd' en toen ook
daar er de aandacht op is gevestigd!, dat bijv, Am
sterdam) zijn im^-nnTmnri winiterrantsoen heeft. Br
is op die vergadering besproken of wanneer de aan
voer wat grooter nog .werd, ook zij die hun winter
rantsoen willen hebben; daartoe in de gelegenheid
zouden worden gestold. Op een volgende, dus de Sep-
tenrbervergadering, zal hiertoe wel worden' beslo
ten. Niet iedereen evenwel bijv. de minde® goed
gesitueerden zal zijn rantsoen dan kunnen krijh
gen, omdat er zullen zijn die het niet direct kun
nen betalen of bergen.
De heer Trapman zegt, dat voorzitter zich pre
cies zoo uitspreekt, als spreke® het heeft (hoeren
vertellen dezer dagen. Spreker heeft zich afgevraagd
hoe het mogelijk ia dat de gemeentenaren in de eene
gemeente hun brandstoffen reeds in den kelder of
op zolder hebben, terwijl in de andere gemeente
daartoe geen voldoende aanvoer Is. Spreke® wil niet
zeggen dat er iets aan de regeling van onze brand-
stoffenoommissde mankeert, maa® hij wijst er op
dat zi. allen dezelfde hoeveelheid brandstof moeten
hebben: Hij zou gaarne zien dat de brandstoffen-
commissie haar best deed dat binnen- den kortst mo
gelijken tijd de gemeente haar voorraad brandstof
fen kreeg.
En, aldua vraagt de beex Trapman: Hoe. gaat het
met de brandstof voor de minder gesitueerden, voor
hen, die niet direct kunnen betalen? Wordt die
brandstof bij de brandstoffenhaude laars voor die
menschen opgeslagen en bewaard. Het zou toch al
te erg zijn als de beter gesitueerden bevoorrecht
werden en de brandstoffen van da minder gesitu
eerden werden toegewezen aan de beter gesitueer
den, terwijl voor de anderen de risico bleef, dat zij
van dan winter niet zouden kunnen worden gehol
pen.
Voorzitter: Er zuilen er ook zijn dia geen plaats
hebben.
De heer Trapman: Dan zal1 ook voor dia menschen
de brandstof moeten worden opgeslagen en bewiaard.
•Voorzitter zegt, niet te kunnen waarborgen dat
we aanstonds zooveel brandstoffen krijgen dat de
geheede gemeente, ja het geheede district, haar 10
eenheden krijgt. Schagen dia® 9, omdat we reeds éen
eenheid hebben gehad.
De heer Trapman begrijpt zee® goed dat Voor
zitter dit niet kan waarborgen, maar wanneer er
dus voor alle gezinshoofden 3, 4 of 5 eenheden zijn,
blijven die 3, 4 of 5 eenheden dian ook voor alle ge
zinshoofden bewaard? Krijgt niet de een zijn 9 een
heden en de ander niets, omdat er menschen zijn die
niet direct alles kunnen betalen of geen ruimte heb
ben. Want het gaat niet op dat de een de risico loopt
van den winter geen brandstof te krijgen, terwijl don
de ander zijn rantsoen reeds in huis heeft
Voorzitter i Weet u zeker, dat voor die minder ge
situeerden en voor hen; die geen plaats er voor heb
ben. in Amsterdam de brandstof is opgeslagen?
De heer Trapman weet dit niet zeker, maar pou
toch bijna bevestigend 'durven antwoorden. Gezien de
zorg VOO® de burgerij en de politieke situatie in Am
sterdam; zou Bpe. wed durven zeggen» in Amsterdam
zal wel daarvoor gezorgd rijn.
Voorzitter belooft tenslotte onderzoek, terwijl de
heer Trapman nog zegt, dat hem de gelegenheid werd
gegeven brandstoffen te ontvangen en spreker accep
teert dat natuurlijk, maar dat neemt niet weg, dat bij
het onbillijk blijft vinden pis hndere, fninder gesitueerden
het niet zouden kunnen, krijgen.
De heer Trapman zegt, dat besloten is, de gasprijs
op 18 cent te brengen maar tevens dat, nadat 1 Juli
de balans der gasfabriek zou zün .opgemaakt, pou wor
den overwogen of die prijs verhoogd of verlaagd moet
worden of gehandhaafd. Het is nu reeds half Augus
tus en het mij nog niet gebleken, dat er iets van
dien aard hier .ter tafel ligt. Spreker voegt hier zijn
beklag aan toe, dat een zoo urgente zaak op zoon
kalme manier wordt behandeld. Wanneer we straks
weer bij elkaar komen, rijd er reeds 2 maanden in het
bedrijf verloopen, voordat het raadsoollege te weten
komt. hoe de zaak er voor staat en de gelegenheid krijgt
zich uit te spreken. Spreker wil nu maar buiten be
schouwing laten, wie hieraan de schuld heeft, doch
acht het noodig, dat het raadsoollege wat vlugger
kunnen beslissen tegen welken prijs gas geleverd
moet worden.
Voorzitter laat den secretaris hert rapport van de
secretarie halen, en zegt, dat dat rapport 4 Augus
tus is ingekomen. Op de vorige vergadering der Lichtr
commissie is het behandeld, doch hert kon niet meer
ter innige liggen voor deze raadsvergadering en por
doende moest het worden uitgesteld tot de volgende
vergadering. De heer Koster was uit, terwijl de leer
Meurs niet andere -Vrijdag! of 7at«vlags kas ver.
De heer Trapman noemt de verontschuldlgDgen die
voorzitter aanvoert, .voor zulk een urgente zpak al bij
zonder zwak. Het is in een bedrijf als.de gasfabriek
toch niet moeilijk, om enkele dagen na 1 Juli een
proefbalans gereed te hebben. Dan kon accountant en
Lichtcommissie deze beoordeel en en had Juli kon de
raad beslissen.
De raad had dan hoed gemakkelijk een vergadering
kunnen houden. Spreker heeft sPaks reeds ,og „de
noodzakelijkheid gewezen dat de sa ken hier wat vlug
ger behooren te worden behandeld, epn het gaat niet
aan, dat wij fcteeds moeten afgangen van de weinige
vlugheid van de leiding in he.' gasbedrijf.
De heer Jleujs zegt, dat de directeur nu eens niét
de schuld treft. Deze was namelijk met rijn proefba
lans klaar* fopat de accountant, de heer Schoorl, is
ziek geweest. Daardoor schijnt het rapport niet éér
der dan 4 Augustus te rijn binnengekomen. Wjj heb
ben er al een paar keer op aangedrongen.
De hoer Trapman segt,. dat de accountant niet ziek
geweest is misschien waren er ajnxlero redenén, dat'hij
het niet hoeft kunnen doen. dat is spreker niet fce.
kend. Maar -wat ljrj spreker net zwaarst we^t, is, dat
de raad zoo lnnj moet wachten eer hij oen overzicht
van het bedrijf krijgt, om oen beslissing "inzake de
gasprijs te kunnen nemen. Men moet niet eind Augus
tus komen vet een balans van 1 Juli en met die
verdere bijkomstige omstandigheden heeft ipr. niets to
maken.
Voorzitter zegt, dat de heer Schoorl, da accountant
wel ongesteld is geweest, de man zat vol mét uitslag*
Spr. beroept zich hierbij op. den secretaris*, dia be
vestigt dat de heer Schoorl uitslag had.
De heer Trapman meent dat voorzitter de zaak
n utoch wat ai te Intiem behandelt.» wat 'i.i. geen pas
geeft. Zi- bfehoeft uitslag geen fyeletsel voor het rap
port te zijn, dat pi van buiten en niet in de horeens*
De heer Snel vraagt nog, of de brandstoffencommis-1
sie niet pens voor briquetten kan zorgen,
(J Voorzitter belooft dit.
Hierna gaat dn raad ta comité*
GEEFT VLIEGEN SENSATIE?
Nu po de Eita de vliegsport rijn triomfen viert, spreekt
men algemeen over vliegen en menigéén is méde „dé
Lucht in geweest". Allerlei oordeel veilingen hoort' men
over de indrukken daar boven opgedaan.
Een redactrice van de Amsterdamsche Dameskroniek
heeft den vliegerjkoning Fokker nu eens naar zijn in
drukken gevraagd en cunósileflshaive laten vrij hier
onder volgen wat Fokker heeft „gezegd i
SjHoe lang vliegt u rif sxaagt de redactrice.
„Acht jaar",
„En welke sensatie geeft u hei vliegen?"
Nu lacht de ander. Ironisch.
„Geen sensatie. Of het moest die Van verveling
rijn. pindelooze verveling op den duuj; ik vlieg
nooit lang.'
En dan, doorgaande op dit onderwerp en zéér me
dedeelzaam i
„Och. 'de moderne toestellen vliegen zoo heel 'gb
makkelijk; het besturen van die vliegtuigen vereischt
zoo weinig inspanning, dat elke sensatie og den duur
heelemaal is uitgeschakeld. Daarbij komt dan nog. dat
door de groote hoogte, waarop wij komen, elk gevoel
van Snelheid totaal verloren gaat. Al die feiten samen
maken, dat ik het vliegen een Van de meest vervél
lende en langdradige bezigheden vind. Ik vlieg nooit
langer dan .tien .vijftien minuten qn ik vlieg„.. als ik
mij om het een of ander sterk geërgerd heb. of als ik
een nieuw toestel heb in ia vliegen, want dan heb ik
uitsluitend op de technische hoedanigheden van de ma
chine te letten .Af en toe krijg ik er pledzier in, wat
vreemde beweging met het toestel uit te voérén, maar
al 'die „wonderenzijn tenslotte niets anders dan bewij
zen van de technische volmaaktheid van da heden-
daagsche toestellen.
.jvroeger Joch baarde de stabiliteit van het vlieg
tuig ons de grootste zorg, maar door voortdurende ver
betering der techniek, door sterkere motoren vooral, is
die slabiliteitsquaestie zoo volkomen overwonnen Tlat
zij ons geen noofdbrekens meer kost. Integendeel. Hét
moge paradoxaal klinken^, wij rijn er du od uit, de
toestellen zoo bewegelijk mogelijk te maken, wat Pé-
goud deed; zóóveel jaren terug, is nu niets meer; wat hij
vroeg van zijn toestel; is thans eerste vereischte van
iedermodern vliegtuig. Zoo'n modern „vliegtuig kan
immers Hit eiken stand dien het; 't zij 'door een fout
in het besturen, 't rij dooropzettelijken wil van den
bestuurder; in de luent inngemt, weer in fcijn normale
ligging terugkomen; moet zelfs geheel uit zich zeil,
terugkomen in de oorspronkelijke ligging
Maar deze en andere eigenschappen van de mo
derne toestellen zijn niet zelden de aanleid ende oor
zaak dat een aantal vliegers, die niet zoo buitenge
woon groote technische kennis bezatten, tot lucht
acrobaten worden. «Zij laten hunne toestellen alle
mogelijke buitelingen uitvoeren, die inderdaad zeer
accentueeren den acrobatische® aanleg van den be
stuurder dan zijn technische kennis. Durf ia voor
dergelijke luchtbuitelingen dan ook volstrekt niet
noodig. Voor een leek blijft het evenwel moeilijk te
onderscheiden, wie nu wel de technisch goed onder
legde vlieger ia, die hoog in de lucht drijft, en wie
de acrobaat
„Het is mij dan ook al herhaaldelijk, een niet ge
ringe ergernis geweest, in de kranten te moeten
lezen, dat men mij ook al heeft gepromoveerd tot
zoo'n luchtacrobaat; dat men mij .bewondert" als
iemand, die gedurfde loopings maakt Ik wil het
hier wel graag vertellen, dat een looping een van
de minst moeilijke bewegingen is van wat men in
de lucht te zien krijgt; een looping is een van de
eenvoudigste evoluties, die bij de zg. luchtacrobatiak
meer een machine- dap. een pilotenquaeatie is".
«En uwe prachtige landingen?"