Burgerlijke Stand.
Plaatselijk Nieuws.
Marktberichten.
Gemengd Nieuws.
KLAAS,
-
dient uw melis dus voor consumptie te worden alge-
leVTfe» maatregel ls zoolang mogelijk verscnoven, doch
nu word°T3Kr ons dan ook op gerekend, dat een
«tal ziin volle medewerking zal verleenen.'
DE FINANOXEEI.E GESTE VAN HET PJEJÏ.
i meldt
5 flton. l—Zooals wij reeds mededeelden,
hohhon deProv- Sloten von Noordholland gisten in
vihpime vergadering den Hnanticelen toestand van
hïf Provinciaal Electrjcitcitslwidriif bohandeld.
Nor wil vernemen ,is het in die vergadering so-mwii-
gfiirt toegegaan. Hot lidi van Gedeputeerden, do
heer J "clldrix, die mot het bei neer vqii liet
hedrilf is inlast cn het gedelegeerd lid uit de Com-
missie van Toezicht, ir. Th. van der Waerden, liebbcn
tocff#cvcn, <ial ziJ niot voldoende op de hoogte waren
««jjoudêii met den finaneioclen toestand, cn dat zij
van den directeur zeer moeilijk gegevens konden krijgen.
Een der leden viel daarop den directeur scherp aan,
en eischte diens ontslag, waartegenover andere leden
betoogden, dat de verantwoordelijkheid geheel bij Ge
deputeerden berustte en 'dat, indien het Üagelijksch Be
stuur dor Provinciale krachtiger ware opgetreden, dio
directeur gedwongen had kunnen worden, de gewenschbe
gegevens te verstrekken.
Er werd een motie voorgesteld, waarbii uitgesproken
werd, dat een commissie uit leden van ae Provinciale
Staten een onderzoek zou instellen. Deze motie werd
echter verworpen, o.a. omdat de voorzitter had toege
zegd, dat he-t rapport van den accountant, don heer Lim-
berg, binnen enkele dagen zou verschijnen. Zooals be
kend, bedraaen de tekorten von het bedrijf oenigo mil-
lioenen guldens.
EEN ONWILLIGE.
Tegen, öen huiseigenaar te Dussum, die aan een
voorschrift om zijn huis van een aansluiting aan de
waterleiding te doen1 voorzien weigert te voldoen,
wondt sedert. 27 Dec. eiken dag opnieuw door de po
litie procesverbaal opgemaakt.
GEKLEURDE LICHTEN.
De politie te (Bussutm zal streng toezien tegen "het
gebruik van fietslantaarns met gekleurde zijlichten,
daar in den loatsten tijd herhaaldelijk treinen bij een
overweg aldaar hebben gestopt bij het passé eren
van fietsen met rood zijlicht.
VERMINDERDE MISDADIGHEID.
Uit het overzicht der te Rotterdam opgemaakte
processen-verbaal in de vijfde politie-afdeeling, bu
reau iNassauka'de, linker Maasoever, te Rotterdam,
blijkt, dat in. 1920 400 processeiïr-verbaal werden- op
gemaakt wegens gepleegde misdrijven. In 1919 was
dit aantal 936, in (1918 974.
WONINGBOUW.
De plannen van sommige gemeenten, onder welke
Deventer, Apeldoorn en Schoten', tot het met spoed
bouwen, van woningen nat asbest-cementplaten, waar
mede de staatsmijnen te (Nuith een proef nemen,
zullen, maar aan de Telegr. wondt gemeld, niet tot
uitvoering kunnen ikomen, wijl de iregeerlng niet be
reid is voor den bouw van deze huizen als per
manente woningen aan de gelmeenten bijdragen uit
s Rijks kas ite verstrekken.
SLAPTE.
iBen der glasfabrieken te (Ndeuw-OBuinen heeft we
gens slapte een oven stilgezet, waardoor 50 arbei
ders werkloos worden. Een andere glasfabriek
bracht den werktijd op 4 uur per dag.
liet aantal werkloozeai in de glasnijiyerheid te
Schiedam is, volgens de „N. 'R. Ct.", thans gestegen
tot 1500.
Te Miierlo, -N.-Rr., is de werktijd bij de -N. V.
Mierlosclhe Katoenmaatschappij op 3 dögen per week
gebracht.
LAGER LOON.
Aan ongeveer 100 vaste arbeiders van de aard
appelmeelfabriek „De Twee 'Provinciën" te Stadska
naal, wi'cn ontslag was aangezegd, is aangeboden
tegen een lager uurloon aan het werk te blijven,
waarmede allen gen-oegen hebben genomen.
HET ONTWRICHTE SPOORWEGBEDRIJF.
De Nederlandscho Vereondging van Spoor- en Tram
wegpersoneel is voornemens o-p 30 Januari a.-s. te
Amsterdam een Buitengewoon Congres te beleggen,
teneinde maatregelen t»e treffen om den toestand*
waarin thans he t Spoorwegbedrijf verkeert en waar
onder het -Spoorwegpersoneel niet het minst lijdt, te
verbeteren.
SLAPTE.
In een gecombineerde vergadering van aideelings-
besturen der textielarbeiders-vereonigimgen, gehouden
te Enschede, werd, met het oog op den treurigen toe
stand der werk-l-ooze-nkassen on Oiet nog steeds niot
tot stand komen, van een wachtgeldregeling beslo
ten, aande hoofdbesturen te verzoeken zich onver
wijld- tot de gemeentebesturen te wenden om mede
werking voor het tos-tand komen van een zoo goed
mogelijke regeling en er bij den Minister op aan te
dringen, dat, zoolang geen wachtgeldregeling is tot
stand gekomen, de werkloo-zienlkassen. lm staat wor
den gesteld hunne -ui-tkeeringen voort te zetten.
DRONKEN MACHINIST.
De machinist dio op Nieuwjaarsdag den morgen-
D-trein van Amsterdam niaar Oklenzaal had ge
bracht en des -avonds den goederentrein van Olden-
zaal naar Amsterdam zou rijden, is in 'dien tusschen-
tijd aan het zwieren geraakt ten stond des avonds
dronken op de machine. -De stationschef gelastte
hem do machine -te verlaten, waaraan hij geon ge-
volg gaf, waarop de stationspolitie den machinist
verwijderde"-cn in verzekerde bewaring nam. O. D.
DE EERSTE GEVOLGEN.
Dut de inkrimping van -personeel, het verkleinen
der lichtingen, zich te avond of morgen zou wreken
op ae bereden wapens, was te -voorzien on wij heb
ben het voorspeld, zegt de .„Alvon-dp."
De mvloedon daarvan doen izic-h gevoelen. Dde wa
pens hebben een -dusdanig tekort afin personeel, dat
en niet' n,aiar behooren kunnen worden ver
zorgd. en bereden, om van eenige oefening niet te
spreken. Tuigen on- hamach eau enten zien -er dan
ook hier en daar allertreurigst uit.
Als -gevolg. i« nu bepaald, -dat milicien®, di'e zulks
wenisohen, na ommekomst van hun diensttijd, vrij
willig onder de wapenen kunnen blijven. Wat te vo
ren alleen in sommige gevallen voor de Cavalerie
was toegestaan. Thans ook weer voor de bereden
Artillerie.
Sommige betrokkenen ontvangen mededeeling, dat
zij in dienst konden, blijven of daarin terugkeeren
raison van f 1 per dag extra betaling. En, indien
zij het niet voldoende vonden, konden zij zelve met
andei e voorstellen voor den -diacr komen
MIDDAGSLUITING VAN POSTKANTOREN.
s."(J'ï'av^hage, 5 Jan. Naar aanleiding v-an
het bericht, -als zou het plan bestaan de postkantoren
des middags tusschen half één en twee uur te slui
ten, hebben wij ons gewend tot den heer E. P. Wes-
terveld, directeur-generaal der Posterijen en Tele
grafie. J
'De heer Westerveld was zoo vriendelijk on® mede
te de eten, dat het bericht i-n dien vorm absoluut on
juist is. Er wordt niet aan gedacht een dergelijken
maatregel te nemen, behalve dan -voor gemeenten,,
waar de dienst het mogelijk maakt.
De bedoèlde sluiting zal alleen plaat® hebben, zoo
verzekerde ons de heer Westerveld, „in gemeenten
waar het verkeer zoo gering is dat ook naar de mee-
mng der plaatselijke autoriteiten o.a. de burge
meester de sluiting zonder eenig -bezwaar kan
geschieden".
Hieruit volgt, dat de maatregel in geen geval zal
worden genomen voor gemeenten van eenige toe-
teekenis. Tel
OOK EEN NIEUWJAARSWENSCH.
»Nbl. v. Frl." komt de volgende Nieuwjaars-
odverienhe voor„Ondergeteekonde wenscht aan de laf
hartige leugenaars, die in verband met de inbraak te
lollega een stroom' van cemeene, vuile laster over zijn
persoon hebben uitgebraakt, bij de intrede van het nieu-
fatsoen, eerlijkheid en oprechtheid,
,£$?om*er diegenen, die zichzelf als
zulke brava(?) hoogstaande personen beschouwen, doch
bij: uitnemendheid zich els beroepslafaards hebben ge
kenmerkt. Dat al die laffe lasteraars zolf tot de gcu
meenste schurkenstreken in staat zijn, is geen wonder,
doch men zij toch ietwat voorzichtig, een ander als
zoon laag individu te kwalificeeren.
Tjerkgaust, 1 Januari 1921.
H. M. DE JONG Sr."
EEN HAAGSCHE STOOMSPUIT NAAR SITTARD.
(Na Eiirumon cn Maastricht hooft thans iSitUird de
hulp der lloagacho brandweer ingoroepemi, ditmaal
om do Gittardscho bevolking aan drinkwater .te hel
pen. Door 'eon defect aan do aiiachino y-an hei pomp
station dor wiatorlei-ding go-raakte n.1, Zondag do go-
heel e -stad iSittardi zonder drinkwater.
Telegrafisch werd do iHaagsche brandweer getovi-
teord, (hie-r de reddende hand te komen uitsteken. En
zij deed dit onmlddollij'k. Te half drie ijl den mid
dag werd een stoomspuit per -trein- afgezonden on
's morgein® te vijf uur arriveerde zijl te Slttard,
HET DONKERE VEEN.
iDe doodslag te Bargcrcompaiscuum gepleegd in 'dein
Oudejaarsnacht heeft een spoedig vervolg gekregen.
Gisteren werd daar een zekere N. zoodanig in do
borst gestoken, dat een long ge-raakt en een rib
doorgesneden werd, IDo toestond van den getro-ffeno
is levensgevaarlijk.
DE RECHTSCHE MOLEN. Veel oeklapper, wei
nig meeL
Tiet anti-revolutionnaire Kamerlid v. d. Molen, ex-
onderwijzcr, thans buraemeeslcr van het villadorp Rou-
kum, ou.dor wiens leiding dc rochterzijdo de billijke
salaris-eischen ook der •Christeliiko onderwijzers ncer-
siemde, wordt in het orgaan „De Christelijke Onderwij
zer" als volgt gehekeld met oen gedicht, getiteld „Van
de Molen"
't Was nacht, en dc Molen stond dreigend in 't donker.
De wieken heel hoog tegen maan-hedd're lucht.
'tWas stil; maar toch*ging van dien somberen Molen
Een dreiging uit, makend het harte beducht.
Maar toen werd het licht en de wind'ging er waaien,
De wiéken ze vlogen zoo vroolijk in 't rond,
En ieder was blij bij bet zien van dat draaien
Men wachtte nu spijs voor den hong'rigen mond.
De wieken ze zwaaiden, ze klapten, ze zongen,
In blijheid en glans van den nelderen dag.
De assen, ze draaiden en piepton en kraakten;
De korrels verpiotten met knerpend geklag.
Doch geen meel kwam er stuiven; slechts zemelen vielen,
Tot droefheid en schrik van de wachtende schaar;
Die dachten: de Molen zal eind'lijk nu zorgen
Dat wfe raken uit armoe en hongergevaar.
Toen klonken de stemmen heel luid in 't ronde:
„Vooruit met dien Molen, dio verknoeit maar ons graan,
Wat hebben w' aan al dat gedraai cn gezemel;
W-e willen nu meel vo-or 't geleverde graan."
Zoo malen veel Molens in Kamer en Staten
Veel zon cn veel wind, veel gedraai en geknars
Wij bouwden die Molens, wij maakten ze aan 't draaien
Én kregen tot dank voor ons zwoegen geon snars.
Of de christelijke onderwijzers, zich do bittere waar-
hoid van dit vers nog iu verkiezingstijd zulle nkerin-
neren? vraagt Het Volk.
GEMEENTE ST. MAARTEN.
Ingeschreven; gedurende de maiand December 1920.
-Geboren: Jan., iz-oan van iKlaas Fr.an® en Trijntje
Slok Aaltje, dodhter van Jan' Biersteker en Dorotlhea
Vree.
Ondertrouwd! en Getrouwd: Geen-e.
Overleden*. Aafje iKos, 88 jaren, ongehuwd. Aafje
Smit, 95 jaren, wed, van Ja-oob 'Winder, (Grietje
Leijen-, 44 j-aren, echtgenoot® v-an Jan Tiek
GEMEENTE CALLANTSOOO.
Ingeschreven over December 1920.
Geboren: Gretha Nelly, dochter van Bruin Appel
on Immetje Francis. Grietje Noeltjo, dochter van Jan
Toos en Trijntje Bakker. Pieter, zoon van Pietier Breed
cn Aagje Bakker.
Ondertrouwd, gehuwd en overleden goenc.
GEMEENTE OUDKARSPEL.
Ingeschreven in December 1920.
Geboren: Gerrit, zpon van Jb. Greeuw on Trijntje
Waij. Margootje Alida, dochter van G. de Jou en H.
Kramer. Maria, dochter van J. Hoogeboom en G. Schoen.
Jacob, zoon van J. Bak en Aaltje Maakal. Nicolaas
JohanncSj zoon van N. P. Brammer en N. Dekker.
Huwelijken: A. Kos en G. Storm.
Overleden: Jb. Kroon, weduwnaar van G. StuJj, oud
73 jaar.
ELEOTRICITEIT.
Wij vernemen, dat gisteren do ondlergronktech-e ka
bel van Sc hagen n'aar Helder ln bedrijf is genomen,
en du® Deni Helder van stroom wordt voorzi-en door
het PjE'.N.
O1 ver pl.m. 2 weken komt in bedrijf de ondergrond-
sclhe kabel van illugowaarid naar Schagen. Scliagen
kan dan van: drie kanten af van stroom Voorzien
worden.
GEMEENTE SCHAGEN.
Geboren: Jan Hendrik, zoon van Jan Heldor en
van Ne-eltje Brommer.
POLITIE.
Verloren: een omslagdoek; een kinderbontje; een
handschoen. Inlichtingen ter Secretarie.
Predikbeurten.
ZONDAG, 9 JAN.
NED. HERV. GEMEENTE t*i
Schagen, voorm. kwart voor 10, Ds. Poort.
Winkel, voorm. lü uur, Ds. Nijenhuis Ockhuijsen. Be
vestiging Korkcroodsledcn.
Oude Nicdorp, voorm. 10 Uur, Ds. Barnouw. Bevesti
ging Kcrkeruadslodon. Collecte.
Nooru-Zijpo, geen dienst
St. Maartensbrug, voorm. 10 uur, Ds. v. Gricthuyseii.
Wieringciwaard, voorin. 10 uur, l)s. Tinholt.
Culluntsoug, voorm. 10 uur, D». Franco. Doop en bov.
v. KerkeruUdsledon.
Ilocrhugowoaxü, voorm. halftien, Ds. Broekema.
Kerkebuurt, voorin, lialflicu. Da. Damsté.
Petten, voorm. 10 uur, Ds.v. Meura.
DOOPSGEZ. GEsMEENFE te:
Noord- on Zuid-Zij po, geen dienst.
Nieuwe Niedorp, geon dienst.
Barsiugerhorn, voorm. 10 uur, Ds. v. d. Veen.
EVANGELISATIE to:
Breezand, voorm. 10 uur, do hoor Boon.
Nam. nalfzevon, de heer Boon.
GE-REF. GEMEENTE te:
Anna Paulowna, Molenvaart. voorm. 10 uur, Preek-
lezen. Nam. haifdrie, Prcekiezen.
SCHAGEN, 6 Jan.
15 geldekoeien, mag. ',f 350 a 650, 99 idem, vette f480
a 8.80, 13 kalfkoeien f 600 a 850.
15 Nucht. kalveren f 28 a 40, 105 schapen, vette f60
a 92, 400 (overhouders f 44 a 62. 5 bokken en geiten
f6 a 15. 24 idem, vette, p. Kg. f 1.30 a 1.42, 80
biggen f 27 a 45, 69 konijnen f 2.50 a 5.75, 112 kip
pen f 2.50 a p, 29 Kg. boter f 2.95 a 3.05, 3209 kip
eieren I51/2 a 171/2 cent.
LANGEDIJKER GROENTEVEILING. Br. op L.
4 Jan. Roode kool f 3.40 a 6.30, 2e soort f 2.40
a 3.20, gele kool f 3.70 a 5.10, 2e soort '12 a 3.40.
witte kool ff 440 a 5, ,2e soort f 2.50 a 3.70, uien f 5.90
a 6.60, alles per 100 Kg.
Aanvoer 140000 Kg. roode kool, 67500 Kg. 'witte kool,
174750 Kg. gele kool, .2400 Kg. losse wortelen, 2250
Kg. uien.'
NOORDERMARKTBOND. Noordschaiwoudo.
5 Jan. Grove uien f 6.80 a 7.30, drielingen f 7.50
a 7.90, peen f 2.30 a 3, roode kool f 4 a 6.10, gele
kool f 420 a 5.10, Deensche witte I 3.9Q a 5.10, alles
per 100 Kg.
5 Jan. Roode kool f 440 a 6.20, 2e soort f 1.50
a 3.90, gele kool f 3.10 a 5.10, 2e soort f 1.40 a 3,
witte kool f 3.90 a 5.10, 2e soort f 1.90 a 2.80, uien
f 6.50 a 7, flosse wortelen f 2.60 a 2.80, alles p. 100 Ki
Aanvoer 143100 Kg. roode kool, 533Ö0 Kg. witte kool
134600 Kg. gele kool, 4400 Kg. losse wortelen, 880
Kg. uien.
WARMENHUIZEINi, 5 Jan.
Roode kool f.4 a 5.80, gele kool f 3.40 a 430,
witte kool, Deensche f 3.60, uien f 5.30 a 6.40, peen
f 2.50 a 2.60, (uitschot roode kool f 2 a 3.90, uitschot
file kool f 2.50 a 2.60, uitschot Deensche witte kool
2.10 a 2.40.
WONINGNOOD IN PARIJS.
De woningnood to Parijs blijft nijpen. L Oeuvre zegt,
dat de nood lederen dag nijpender wordt en zal eindigen
met een uitbarsting van woede te veroorzaken bij hen,
die er do slachtoffers van zijn. Duizenden en duizenden
Parijzenaars zoo meldt het blad, hebben op het oogen
blik geen woning, althans geen vaste woning. Hun meu
bels zijn hier of daar ln een bewaarplaats opgeslagen,
waarvoor ze betalen moeten en zij wonen zelf „ge® tolferd"
Er ontbreekt niet veel meer aan of deze kwart van
de woningen te Parijs zullen in gemeubileerde aparte-
menten veranderd zijn, want dit is de goede oplossing
die tal vun huiseigenaars cr op gevonden hebben om to
vermijdeu dat ze van speculatie beschuldigd worden
door hun prijzen onmatig te verhoogen. Zoodra er van
hen een woning* zeg van 1000 franc, leeg komt, zetten
zu er een paar meubels in en verhuren haar voor
vijf- of zeshonderd franc per maand. Er kan niets tegen
gedaan worden. Dikwijls ook zijn het de huurders,
die als hotelier optreden, menschcn in huis nemend,
niét slechts in hun woning, maur ook in andere wonin
gen, waarvan zij zich hot gebruik weten te verschaffen,
met behulp van opzichters, en conciërges. In het groot
worden deze pracüj'- n toegepast door zekere verhuur
kantoren, die, met medeplichtigheid van meubelmaga-
zijnen er in slagen eigenaars te worden van oen groot
aantal „gemeubileerde' kamers, die zij op naam zetten
van hun bedienden of van vrienden. L'Oeuvre dringt er
op aan. dat er een eind gemaakt wordt aan deze specu
latie, die al zeer onrustbarend is, maar ernstige gevolgen
kan hebben wanneer de wet, die nog gedurende een jaar
huurders onder bepaalde omstandigheden beschermt, niet
langer van toepassing is.
De Matin behandelt het vraagstuk van den woning-
noodi n beeld. Twee beertjes op leeftijd houden el
kaar slaande voor het fapis van een kaartlegster.
„Wat trek jij -oen somber gezicht I" zogt liet eene
heertje tot het andere, „kom je van de kaartlegster?"
—„In 1920 heb ik geen huis gehad en de kaart
legster zegt, dat ik er in 1921 wel aan zal wennen".
ARM OOSTENRIJK.
De tragedie van een stervenden staat heeft onze tijd
nog niet beleefd. Thans ziet bij een staat sterven, welke
het onverstand der overwinnaars en do kwaadwilligheid
van de in hun gelederen opgenomen nieuwe nationale
staten zoo heeft geschapen ,als hij thans is.
Was de vrede gevestigd op het zelfsbeschikkings-
rocht der volken, aan zou 'het nieuwe Oostenrijk een
levensvatbaar iets zijn geworden, 'ook wanneer m-en
het 'de vereeniging met Duitschland had belet; zijn
productie op landbouwgobied zou weliswaar lang Aet
toereikend zijn geweest om in do behoeften van zijn
bevolking te voorzien, maar bet industrieele Duitscho
gebied in Bohemen, Moravië en Silezië zou binnen de
grenzen van Duitsch-Oostenrijk, den nieuwen staat aan
zienlijke hoeveelheden kolen en een gunstige kandel-
balans verzekerd hebben.
Het vredesverdrag heeft deze Duitsche landstreken aan
Tsjecko-Slowakijo toegewezen, dat daardoor oen nieuwe
uitgave werd van een veeltalig Oostenrijk, en voorts
Duitsch gebied bij Italië en Joego-Slavië gevoegd.
De overigo bevolking van Oostenrijk kent misschien
het angstgevoel niet in die mate als tïlans de bevol
king van Weenen heeft bevangen c\n dat zwaar op
haar drukt, in weerwil van do in buiteniandsche bla
den nu en dan opduikende beschrijvingen van het te
genwoordige Wccncn, waarbij door zonderlinge gevolg
trekkingen wordt gewezen op de waanzinnige spil
zucht, welke thans in Weenen hccrscht, b-oschr ij vingen,
die do behoeftige bevolking van Weenen het daadwerke
lijke medelijden van hot buitonland zou kunnen kosten,
indien dit zoo weinig begrip had als bedoelde beschrijvers.
Dezen oppervlakkige waarnemers en nog oppervlak
kiger beoordeelaars van Weenen moet worden voorge
houden, dat Weenen, ook na den achteruitgang, die
zijn bevolking sinds hot uitbreken van den oorlog heeft
beleefd, nog steeds 1.8 millioen inwoners telt en dat
van die 1.8 millioen inwoners slecht® eenige tienduizen
den in overvloed kunnen leven (in 400.000 Weensche
huishoudens zijn slechts 50.000 dienstboden): dat, wan
neer de loonen der arbeiders Ihans twintigmaal zoo
hoog zijn als vóór den oorlog, zij toch niet voldoende
zijn voor een leefwijze als vóór den oorlog en hoogst
bedenkelijke economische toestanden ontstaan, wanneer
er nieuw ondergoed, kleeren, schoenen en woning- of
keuken >edschap moeten worden aangeschaft; en dat
juist dc ópilzicht, welke men in de voorname hotels
en in de waanzinnig dure amusemenlsgelegianhedenj
waarneemt, en uit het pelswerk, de sieraden, de schoe
nen en de spinragdunne zijden kousen der dames kan
opmaken, in hoofdzaak toch slechts een symptoom van
het vervak en van den angst voor de ineenstorting js;
voor zoover sieraden en andere weelde-artikelen niet
worden aangeschaft, omdat men gelooft, dat zulke za
ken, in weerwil van de hoog gestegen prijzen, altijd
meer waarde hebben zullen dan de "door de Oosten-
rijksch-Hongaarsche Bank gedrukte briefjes, die won
derlijk genoeg nog altijd geld heeten, alsof zij ook maar
iets waard zijn.
Oostenrijk is een staat van onmogelijk maaksel. Juist
al reeds daarom omdat van zijn 6 millioen zielen tel
lende bevolking vrijwel het derde deel in de hoofdstad
opeengehoopt is, maar. zich niet op de been kan hou
den. Het „probleem Oostenrijk" is ten slotte te redu-
oeeren tot een „probleem Weenen", zegt de correspon
dent der N .Ct., te Weenen en hij eindigt met 'het uit
spreken van de vrees, dat 'het niet zonder een groote
catastrophe zal kunnen afloopen.
De correspondent van de Temps te Weenen seint
aan dit blad over den kritieken toestand van Oosten
rijk: Mayr, de öostenrijksche kanselier, en de minister
van Levensmiddelen voorziening en Financiën, hebben
hun opwachting gehaakt aan het Fransche gezant
schap, waar zij een langdurige conferentie hebben gehad
met Levèfre-Pontalin, den gezang aan wien zij den
stijgenden ernst én de onmiddellijke gevaren van de
Öostenrijksche crisis hebben uiteengezet. De eischen der
staatsambtenaren zullen een suppletoire begrooting vai?
4 milliard kronen ndbdig maken en de regeering ziet
zich gesteld voor het alternatief om óf toe te geven,
hetgeen de levensduurte weer zou verhoogen en een il
lusoir middel zijn, dat Oostenrijk' slechts nog meer in
de schuld zou stekén, óf af te treden, hetgeen onfeil
baar een volkomen verwarring ten gevolge zou hebben.
EEN NIEUW WAPEN VOOR DE WERKLIEDEN?
iE«n Amorikaansdh medewerker van het London-
scihe weekblad „The N-atien" vestigt de aandacht op
©en nieuwe beweging in Amerika; op eon nieuw
wapen in de (handen der werklieden, dat (misschien
van groote beteekenl® kan worden.
Hij merkt op, dat langzamerhand het verzet van
het pulbli'ek tegen eteeds minder werkuren en steed®
honger loonen, waardoor yian oen dolen dan prijzen
geen sprake kan wwpti* mn dien- aarid! wordt, <Hax
men ln vakvereoniglngskrinigen zich begint af te vra
gen of de werkstakingen niet langzamerhand héb
ben afgedaan, omdat zij ten slotte voor de werklie
den «elven gevaarlijk kunnon worden en of niet do
tijd gék om en 1» om -to zoekcu naar oon ander strijd
middel, dat vol'komen wettig zal wezen en niet de
verontwaardiging van- het publiek zal opwekken,.
En dan «telt. hij- in (het1 licht dat eenige Aimcrikaan-
sohe leiders der werklieden ineonon hot nieuwe mid
del te hébben- gevonden, n.1. do leider® van do „in
ternationale As*ociattan> of Madhlnlston", 'n lichaam
van 300.000 gösc'hooltié werklieden mot oon «vakyer-
öonlglngska'H van. twee miiilioen dollars.
(Er was oon «tiaktng van rna-chI-no-werkers in do ha
ven van Norfolk out»Laan, toen 027 mannen hol. werk
hadden neergelegd, omdat de -werkgevers gewei
(hadden hun contract met de vaikvere-onlglng te her-
nio'Uwen- en teven® hadden (medegedeeld- diat zij ia
het vervolg, hun fabrieken zouden drijven izonder ro-
-kenJng te- houden met de vakvorecnigingBeischen.
(De staking had nog maar eon 1 go dagén geduurd
t-oen do lokiers daarvan te weten kwïimon dat de
„Cr esc ent Machine 'Works", een -der grootste fabrie
ken t/e No-nfoik, (belast- met eon. hypotheek, wel-ke in
handen wa®- van eon plaatselijke- bank on -dat dc 'hy
potheekrente achterstallig was. ZIJ gaven- nu allen
werklieden het bevel (hun. geld uit die ba-nlk terug te
nemen «n toen deze blijkbaar gebrek begon to krij
gen aan, kasgeld!, (boden do leidér» der vakvereoni-
ginfg de bank aan de (hypotheek -o-p do Ore®cent fa
briek over te nomen voor kas-geldw Het aanbod werd
aangenomen en de hypotheek kwam dn handen der
vakvereeni-ging.
Toen de trade-undon- bij de Crescent kwamen om
to onderhandelen bver een nieuwe overeenkomst met
de vakvereeniiginig, erkenden die directeuren -dat zij
dan.r niets tegen hadden, maar dat zij door een hy
potheek in de onmogelijkheid verkeerden. De vak-
vereenigdngslelder® toonden dat zij de hypotheek
hadden -en zeiden: „Als ge niet teek'ent, sluiten wij
uw fabriek'".
En- er wend get eek eind en- -de Crescent begon nu te
werken onder vakver eeniglngs-voorwaarden met een
loon.schaal van een dollar per -uur en de kleinere fa
brieken volgden. De staking was afgeloopen, doch
daarmede was de izaa-k niet uit, want de vakvereeni-
ging bemerkte spoedig dat -de banken krediet gin
gen weigeren aan; d'elgenen, -die on,trouw geworden
waren aan. het stelsel van arbeiden bulten- vakver-
eenigings-v-oonwaarden oto.
(De directeuren deelden de vt&kvereonngingen me
de, 'dat zij niet kond-en doorwerken zonder crediet,
on dat' de banken geen crediet wildemi verleenen, al®
men niet terugkeerde tot (het stelsel v-an. werken bui
ten de eischen, der vakverecnigingen. De vraag was
dus wat de vakvereoniging zou doen opnieuw sta
ken?
De 'leiders kwamen bijieien on vertelden d'on werk
gevers, dat de overeonkohast met de vakvereeniging
niet vehbro-ken behoefde te worden, want de „Machi-
nisitsC Asooc-iation" wilde de verlangde credieten ver
leenen en de werkgevers nomen dat dadelijk aan,
'Die volkomen- overwinninjg toonde den werklieden,
dat strijden met finantieele wapens heel wat minder
kostt'e dan een werkstaking, want een staking v-an
tonrnd-nste twaalf weken over 627 man, zou hun kas
zeker 60.192 do-llors aan- staking»-udtkeerlng hebben
gekost en het geld voor de hypotheek betaald, was
geon- uitgave, doch, eon geldbelegging geweest.
De werkelijke tegen-standers der werklieden te Nor
folk waren niet geweest do werkgever®, doch zij die
voor die werkgevers de credieten verschaften. Toen
de werklieden die credieten -te INorf-olk gingen ver
schaffen, kregen zij -die controle op alle andere ma
chinefabrieken in -die stad. De vraag ree® du® of een
-dergelijke taktieik -op- -grooter schaal mogelijk zou
zijn. iDe machine-werkers meenden van wel, want
het geld bij de honken was voor een groot deel geld
v-an 'de arbeiders zeiven en ais die deposito's beheerd
werden door mannen, -die de werklieden vriendelijk
gezind waren, zouden zij allengs het geh'eele orediet-
stelsel in han-de-n kunnen krijgen. De to,anken toe-
heerschten het huidige ere diets telsel en dus richtte
de „International Association oif (Modhinists" een ei
gen bank -opi, de „Mount Vernon Savings Bank of
Washington", en die honk vroeg om de beleggingen
niet alleen van de vakveretondgingsleden, doch van
het pulbliek in 't ol-geme-on.
■Andere bloeiende 'vakVereen-igingen volgden het
voorbeeld o.a. werd een millioen dollar bank opge
richt te Cleveland door de „Brotherhood1 of Locomo-
tive Bngineers" en allengs zullen sterke werklieden-
banken in staat zijn de nijverheid te toetoeersc-hen',
do-ondat zij het crediet in handen hebben.
„Die soort controle J» echter", dus vervolgt de schrij
ver in «„The Nation", „niot (de controle waarnaar de
werklieden streven, want zij willen- een controle, die
bezit insluit Zoodanige controle is alleen mogelijk óf
door 'beslaglegging óf door aankoop; het eerste is ln
do Vereeniigdo Staten onmogelijk, rest de 'vraag of
aankoop wèl mogelijk is.
Dat scheen in den oJnvong zoo te -wezen, -doch bij
nadere overweging, -gingen de leiders der -machine-
werkers het anders inzien. iZij vroegen -zich af wat
de werklieden bijl die spoorwegen zouden kunnen
doen als izij 'een som van 625 millioen dollars, on
langs in Loóiisverhooging gekregen, zouden kunnen
-besparen.
Het kapitaal in A'merikaansche spoorwegen belegd,
bedraagt ongeveer 6500 millioen d-ollars. Belegdon de
werklieden hun -loon®verhooging in spoorweg-effec
ten en ook het. dividend daarop, dan 7x>ude© zij bin
nen vijf jaar 3490 millioen dollars of de meerderheid
in aandeelento eezitten, en als zij de effecten kochten
telgen den huidigen- prijs, beneden -pari, zouden zij
binnen, drie j-aar die controle in jhanden hebben.
Het leek alles mooi op papier, doch zou vermoe
delijk in -de -praktijk onmogelijk blijken, doch hoe
dit zij, de mach ine-werk ers kond-en niet Inzien, w-aar-
om het 'beginsel niet kon woTden toegepast op klei
nere nijverheid s-ondernemingen-, die niet zul'ke groo
te kapitalen hebben alis spoorwegen, machine-fabrie
ken e. d.
De -leiders der vakvereeniging doen nn een krach
tig toeroep op hun leden- om te sparen, zooveel zij
kunnen, opdat zij later, als het wapen der werksta
kingen zal falen, zullen- kunnen strijden met het
financieele wapen, 1d.i1. de spaarpenningen der werk
lieden.
Om het doel te bereiken overweegt de Association
nu het oprichten van een beleggings-departement der
vakvereeniging en andere valkvereenigingen worden
opgewekt iets dergelijks te -doen.
De va'kvereenigiinig heeft reeds een1 aantal kleine
machine-fabrieken in de buurt von Washington
overgenomen en- tracht de aandéeleh dier fabrieken
in lmnden te -krijgen, om zoodoende een aantal dier
fabrieken te doen, explolteeren -door de „International
Association of Machinist®". Op die wijze izij-n zij over
tuigd-, 'diat een uitweg ds gevonden voor de A'meri
kaansche arbeiders: e(en -uitweg, die leiden kan tot
beheer der nijverheid! door eigendomsrecht, en toch
zonder „bolsjewisme" of eenige andere „anti-Ameri-
kaansche" theorie.
Advertentiën.
Heden overleed, na een smarte
lijk lijden van slechts enkele da
gen, ons eenigst geliefd Zoontje,
in den aanvalligen leeftijd van
bijna 6 maanden.
Zijn diepbe'droefde Ouders:
G. BRAK.
G. BRAK—Schermer.
Schagerbrug, 5 Januari 1921.
