llltlEll RitllS-
Mntu- LaMMlal
1 g?
Woensdag 6 Rpfil 1921.
64ste Jaargang Ho. 6800.
Een Kanaalpraatje.
Bïrmenlandscli Nieuws.
N.V. „DE TIJDGEEST
i»T
-s s
N.V. „DE TIJDGEEST
I i si:^3
s "S "S! .3 i
SCHAGEA
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week :Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's ra. 8 uur worden Advertentiën
zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
UITGEVERS: TRAPMAN CO., SCHAGEN.
POSTCHEQUE en GIRODIENST 23330. INT. TELEF. no. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.55. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN
TIËN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 ct. (bewijsno
inbegrepen). Groote [letters! worden naar plaatsruimte berekend
M. da R.,
Van bevriende zijd© wend mij 't vorig® Jaar toege
zonden, een Eto'klhluiizer Courant van Fetor. 1920,
met bet verslag eener rede van Mr. Wf C. Bosman
over de kanalisatie van WeOt-Frdesland. rk laa dat
vers-lag met zeer groot genoegien, omdat ik er door
ontdekte, dat mannen van naam en invloed krach
tige pogingen aanwenden om kanaalplannen voor
West-Friesland ten uitvoer te doen brengen, zoo
grootsch, dat men daarover 30 jaar geleden bij de
oprichting der Westfriesche Kanaalvereeniging, ze-
ker meewarig de schouders zou hebben opgehaald,
maar wat toen bespottelijk geleken zou hebben, is
nu misschien een wissewasje. En toch kost het
moeite te gelooven, dat nu in eens tot stand zou
kunnen komen:
le. een kanaal Alkmaar—Hoorn-—Enkhuizen
met een zijkanaal naar Medemblik en een zij
kanaal Bovenkarspel—Andijk;
2e, een kanaal Stolpen—SchagenKolhorn,
waar nog zoo betrekkelijk kort geleden een ka
naal StolpenSchagen als begin van verdere ka
nalisatie in de richting der lengteas van West-
Friesland als veel te kostbaar werd beschouwd.
Of is Schagen met zijn rampzalig kanaalontwerp
SchagenGroote Sloot wat al te bescheiden ge
weest?
De Duitschers zeggen:
„Bescheidenheit ist eine Zier,
Weitor kommt man aber ohne ihrl"
Zouden ze gelijk hebben?
't Is wel moeilijk alle hoofden in één zak te krij
gen, wanneer het geldt de uitvoering van plan
nen, die in de millioenen loopen. Het eigenbelang
spreekt dan sterk en waar 't eigenbelang spreekt,
daar zwijgt helaas vaak de stem van 't geweten.
Ieder denkt dan meer te halen dan hem toekomt,
minder te geven, dan hij verschuldigd, is en de
zaak loopt dan natuurlijk mis. Er volgt dan ge
woonlijk een tijd van rust, maar de goede zaak
herrijst na korteren of langoren tijd als een feniks
uit hare assche. Dezelfde zaak, min of meer ge
wijzigd naar de belangen en wenschen van hen
die haar nu propageeren, wordt opnieuw aan de
orde gesteld met de noodige kritiek natuurlijk op
hetgeen vroeger is geschied. Toen was het glad
verkeerd, een onbeduidend plaatselijk belang, dat
werd beoogd, maar nu, nu wordt in alle oprecht
heid niets bedoeld, dan bevordering van het alge
meen belang, nu zal niemand meer verlangen, dan
hem toekomt, niemand minder betalen dan hij
verschuldigd is, nu zijn geen drijfveeren verbor
gen, nu zal men beginnen of om met de Duitsche
spulleman te spreken:
Jetzt fangt 's an, jetzt f&ngst an,
Ohne doppelten Boden, ohne doppelten Boden!
Maar helaas, helaas, de menschelijke natuur ver
loochent zich niet zoo gemakkelijk: het duurt soms
wanhopig lang voor de dubbele bodems zijn ver
dwenen, de gewenschte samenwerking in aller
belang is verkregen.
De geschiedenis van zoo menig groot waterwerk
kan ons leeren, hoe de uitvoering van eene goede
zaak eeuwenlang kan worden tegengehouden als,
door afgunst en eerzucht gedreven, de een zich niet
een weinig wil schikken naar den ander, als ieder
wil, dat zijn haan zal koning kraaien en allen, zon
der zich om 't algemeen belang te bekreunen, er
op uit zijn, meer te halen dan hun rechtmatig
deell
Reeds in 1605, om een voorbeeld te noemen, ver
kreeg Jan Adiïaansz Leeghwater octrooi voor de
droogmaking der Haarlemmermeer, maar eerst
in 't midden der 19e eeuw was de noodige samen
werking verkregen, kon het werk worden uitge
voerd (1840—1852)1
Sterker nog spreekt de geschiedenis der Zuid-
Willemsvaart van de moeite, die het kost om de
menschen te bewegen, hun eigen belang te dienen
door het algemeen belang.
In 1573 werd door Philips II octrooi gegeven voor
een vaart van 's-Hertogenbosch naar de Peel. In
1623, dus 50 jaar later, werd de zaak nader onder
zocht. In 1751 werd door den ingenieur Caront uit
Luik een plan gemaakt, dat in 1873 door-den land
meter Verhees is onderzocht en gewijzigd. Dit ge£
wijzigde plan is door het Bataafsche genootschap
van proefondervindelijke wijsbegeerte bekroond,
maar beide ontwerpen zijn blijven rusten tot 1811;
toen werd een commissie benoemd om de zaak nog
eens te onderzoeken. De commissie onderzocht
verschrikkelijk veel, maar de heeren deden zooals
vroeger de Staten van Holland:
Ze lieten de zaak, zooals ze was.
Gelukkig werd korten tijd later de aandacht van
den zoo eminenten koning Willem I op het be
lang van dit kanaal gevestigd. Hij bekommerde
zich niet om de knoeierijen en onderlinge bedrie
gerijen, waardoor de goede zaak meer dan twee
eeuwen onmogelijk was gemaakt, maar gebruikte
zijn groote macht om door te zetten. In 1822 werd
tot graving van 't kanaal overgegaan en reeds in
1826 kwam de Zuid-Willemsvaart tot stand I
Is één groot belang op 't spel, dan kan een zaak
bij krachtige leiding snel haar beslag krijgen, maar
moet, zooals b.v. bij het Merwedekanaal, rekening
worden gehouden met Amsterdam, Rotterdam, Ut
recht en tutti quanti, dan kost het veel tijd en
veel geld vóór iets, dat amper voldoende kan wor
den genoemd, Is tot stand gebracht.
De tijden zijn veranderd. De groote verdiensten
van mannen als koning Willem I dankbaar er
kennend, willen we toch niet meer uit gemakzucht
onze zaken geheel aan anderen overlaten. We wil
len ons inspannen om in staat te zijn te oordeelen,
over hetgeen men in ons belang meent te moeten
ondernemen, we willen stem hebben In 't kapittel.
Intusschen kunnen we ons verheugen, dat der
zake kundige mannen van naam en invloed met
nieuwen moed en groote toewijding ijveren voor
de zoo vurig gewenschte kanalisatie van West-
Friesland. Wie een huis wil laten bouwen, die moet
zijn architect vertrouwen, maar hem toch duide
lijk voorschrijven, wat hij verlangt. Zeer terecht zei-
de de Ingenieur Ringers den llen Februari 1.1. te
Enkhulzen op eene vergadering ter bespreking der
kanaalplannen voor West-Friesland: „Niet de inge
nieur maakt de plannen, maar deze moeten komen
uit hot publiek".
De belanghebbenden moeten weten wat ze wil
len, ze moeten zich laten hooren; ze maken zich
schuldig aan plichtsverzaking, als ze zwijgen, wan
neer ze meenen, dat de leiders dwalen. Het publiek,
dat de lasten zal moeten dragen, is aan zichzelven
verplicht toe te zien, dat "het beste wordt verkregen,
wat zonder te groote offers te verkrijgen ie.
De Westfriesche Kanaal vereeniging is gesticht te
Schagen den llen September 1890; de Koninklijke
goedkeuring der Statuten heeft plaats gehad 7 No
vember 1890. De vereeniging beeft weinig tastbaars
tot stand kunnen brengen, maar dat, zooals de hee
ren Bosman en Ringers doen, te wijten daaraan,
dat ze zich te veel had geplaatst op het hekrompen
standpunt: „alleen de belangen van Schagen", dat's
onjuist en daartegen moet ik als mede-oprichter der
vereeniging protesteeren.
Aangemoedigd door den heer Willem Roggeveen,
wijlen den heer Vlaming en anderen, werd door mij
op 23 Maart 1890 in eene openbare vergadering het
groote belang bepleit eener goede kanalisatie van
West-Friesland.
Eene groote schetskaart van West-Friesland, door
mij voor deze gelegenheid vervaardigd, was in de
zaal opgehangen. Op die kaart was met duidelijk
zichtbare lijn een kanaal geteekend van het Groote
Noordhollandsche kanaal bij Stolpen naar Schagen
en verder brutaalweg in de richting der lengteas van
West-Friesland. Deze kaart gaf alzoo eene schema
tische v.oorstelling van het beoogde doel. Zeker, het
was mij volkomen duidelijk, dat die lengteas om
meerdere redenen niet gevolgd kon worden, maar
het stond bij mij vast, dat het kanaal minder zou
zijn in 't algemeen belang, naarmate het verder
afweek van die as.
Een kanaal vlak langs den Westfrieschen omring-
dijk in het Noorden en een ander langs dien dijk in
't Zuiden, doet mij juist denken aan heel iets anders
dan aan algemeen belang.
De heer Bosman zegt zeer terecht, dat de kanalisa
tie geen plaatselijk karakter moet hebben, maar als
hij voortgaande zegt: „Integendeel, men moet de
groote centra verbinden, n.m. Enkhuizen, Hoorn, Alk
maar", daar begrijp ik hem niet. Wat verstaat de
heer Bosman dan toch onder centra? Is centra dan
niet het meervoud van centrum, dat middelpunt be-
teekent?
Het zoogenaamd gemeeneland van West-Friesland
was geheel en al, evenals nog heden ten dage, omge
ven door een ringdijk. Hoorn en Enkhuizen liggen
niet in het centrum, maar aan den rand van
Alkmaar ligt zelfs geheel buiten West-Friesland. Hoe
kunnen die plaatsen dan als centra van West-Fries
land worden aangemerkt?
Alkmaar heeft het prachtige Groote Noordholland
sche Kanaal, Hoorn en Enkhuizen liggen aan Zee,
Schagen heeft geen vaarwater, en dus, zou men zoo
zeggen, eerst en voor alle dingen een kanaal Stol
penSchagen; volstrekt niet zegt Mr. Bosman, de
kanalisatie mag geen plaatselijk, karakter dragen en
duseerst een kanaal Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen
en later (ad calendas graecas)Ü.ls er nog geld te mis
sen is, dan zal er een kanaaltje komen, hoog in
het Noorden, stijf tegen den Westfrieschen omring-
dijk van Kolhorn (dat dan niet meer aan zee zal
liggen) naar 't Groote Noordhollandsche kanaal met
een zij kanaaltje naar Schagen.
De ingenieur Ringers zegt ervan dat het kanaal
tje daar in 't Noorden ook nog eenigszins van Scha
pen verwijderd zal komen, „wat ook goed is om
den groei van de plaats niet te belemmeren" en laat
dan de peroratie volgen; „Naast den tramweg een
haven met een voldoend groot scheepvaartkanaal,
beter is het niet te wenschen!"
„Mein Liebchen was willst du noch mehr?"
Dat men om den groei eener plaats niet te belem
meren de kanalen er niet te dicht langs moet laten
loopen, is voor mij wat nieuws en voor Alkmaar is
het dan wel jammer, dat daaraan bij 't graven van
het Groote Noord-Hollandsche kanaal niet is ge
dacht.
Of de burgers van Schagen inderdaad tevreden
zijn met het heerlijke vooruitzicht, dat hun is ge
opend, waag ik te betwijfelen.
In eene vergadering der Westfrieschp Kanaalver-
eenniging, gehouden in October 1890, werd mij op
algemeen verlangen de opdracht verstrekt om in
verschillende plaatsen van West-Friesland door open
bare bespreking belangstelling te wekken in het
streven der vereeniging omschreven in art 2 der
Statuten en luidend:
Het doel der vereeniging is:
lo. Het bevorderen der scheepvaart binnen den
Westfrieschen omringdijk.
2o. Het doen instellen van een volledig en gron
dig (technisch en financieel) onderzoek naar de
wijze waarop en de middelen waardoor de vaarten
binnen den Westfrieschen omringdijk op voldoende
wijze in gemeenschap kunnen worden gebracht met
de Zuiderzee en het Groote Noordhollandsche ka
naal.
Geheel belangeloos nam ik deze taak op mij. Ik
sprak te Spanbroek, te Medemblik, té Hoorn, te An
dijk, te Hoogkarspel, te Enkhuizen, te Zuidscharwou-
de en ook nog te Schagen.
Uit dat, alles sprak dan toch niet een op den voor
grond stellen der belangen van Schagen.
In het bestuur werden dan ook personen gekozen
uit alle deelen. van West-Friesland, maar helaas
bleek het mij, dat er onder de bestuursleden waren
die niet geloofden in de mogelijkheid om tot stand te
brengen wat de vereeniging beoogde.
Wordt vervolgd.
LAND- EN rUINBOUW-ONGEVALLENWET.
De HoOge Raad van Arbeid heeft in' zijn op 2
April gehouden vergadering zijto adres vastgesteld
omtrent het voor—ontwerp eener Land- eni Tuin-
houiw-onlgevallenwet.
De Raad ötemt in met de in diat ontwerp ontwik
kelde organisatie, wiaarlfoij de uitvoering der land-
bouWongeVailletovenzekering niet uitsluitend wordt
opgedragen aan bestaande publiekrechtelijke licha
men, zooaio de Rijksverzekeringsbank, de Raden
van. Atobcdd en de verzekeringsraden, doch waaijbij
deze uitvoering In handen wordt gelegd van als ge
lijkgerechtigden naast elkaar staande openbare In
stellingen en ln het vrije maatschappelijke leven
opgekomen hedrljlfsv ereenigilngc n.
iDe raad acht 't gewensctot dat lni het bestuur dier
vereeniging werkgever» en werknemers in gelijken
getale zitting zullen nemen. Hij sprak voorts als
zijn meenniig uit, dat wordt door de Regeering
aan> den wie rus ch gefvolg gegetvien de medewerking
der bedrijtffivierttekering bij de uitvoering der verze
kering op zjoo ruim mogelijke schaal behoort te
geschieden.
Zoo moet de beslissing! omtrent de schadeloosstel
ling, waarop een verzekerde, wanneer hem een on
geval overkomen is, recht heeft, aan de. hedirijfsVer-
eeniging worden overgelaten.
IDe meerderheid van den Raad1 wil de controle
over deze vereentgingen doen plaats hebben door
een daartoe in te stellen raad van toezicht, waarin
werkgevers en werknemers zitting ®ullen hebben;
e en kleine minderheid; wenschit deze taak op te
dragen aan bestaande overheidsinstellingen, de Rijks
verzekeringsbank, de Raden van Arbeid of 'de ver
zekeringsraden.
Wat de rechtspraak betreft, ito de uit deze On
gevallenverzekering voortvloeiende geschillen wijst
de Raad er op, dat over het algemeen noch door
da werknemers, noch doo rde werkgevers prijs
wordt gesteld op de rechtsptoaak door den adinind-
straibielven rechter. Hiji is daarom nagenoeg eenstem
mig van ootodeel, -dat ytotor. wat betreft de bedrijfs-
vereendlgingen aan een rechtspraak in eerste in
stantie door een commissie van schoidsliedén de
voorkeur moet worden gegeven boven een recht
spraak dóór den adminisitratieven rechter,
,D© Raad acht het ten zeerste gewenscht, eenheid
in de rechtspraak te brengen door het instellen
van een centraal college van beroep. De meerder
heid, van den Raad bepleit daartoe de instelling van
een centrale commissie van scheidslieden. De min
derheid geeft er de vlooakeur aan, de uitspraak in
hiooger beroep te gelvlen aan- dén Centrallen Raad
van Beroep, teneinde eenheid te verkrijigen in d:e
reohtspraak voor alle arbeiders, hetzij deze verze
kerd zijn bij de Rijksveraekeiingsbank, hetizij bij' de
bedirijtfsVereeni'gingen.
Ten aanzien van de vraag, -of de bijdragen van de
hij de Rijksveraefeeringsibanlk verzekerden zullen
worden berekend volgens de regelen vn het premie
stelsel, dan wed volgens het ontslagstelsel, geeft de
meerderheid van. den Raad de voorkeur aan het .pre
miestelsel. Verschillende andere leden -dringen er
echter op aan, voor deze verzekering een proef te
nemen met het omslagstelsel; ziji hebben de rede
nen, die hen daartoe noopten, uitvoerig uiteengezet.
VHENHUIIZEN.
IDe heer P. Groot alhier heeft tegen Zondag as.
een aardiigen avond georganiseerd. Er zal nl. een te-
lepaath optreden, dliel telvens een rmassn-suggesti e
en!z. zal doen. Dit is voor kleine plaatsjes iets nieuws
De telepaath noemt zich Favd, een zeer geheimzin
nige naam. Wie weet welke geheimzinnigheden ons
zullen onthuld wprden. Ter afwisseling voordrach
ten door den heer Leegwater vato Verlaat. Wij1 twij
felen-niet, of velen zullen deels uit. nieuwsgierig
heid, deels om wat te genieten, Zondag naar de zaai
van denbeer Groot trekken,
HiEERiHDGC WAARD.
(Door da commissie van actie tegen de vordering
van f| 130 der. leden van de instaat van faillissement
verkeerendd cooperatievewereeniging „Vooruit" te
Zuidschanvoude, worden die ledlen op het einde de
zer week wederom ter vergadering s'anaen geroe
pen om Verdere actie te bespreken,
CALLANTSOOG.
Tot ambtenaar ter Secretarie alhier is benoemd) de
heer M. van Dijk, te-Sauwerd (Groningen).
WTERINGOEN.
iZaiterdiagaVond hield de NiutsV.ereenliging „Obst-
Wieringen" in de zaal vami dén heer Kotster te Oos-
terland haar laatste bij-eenkomst in dit seizoen. De
zaal was maitdg bezet.
De voorzitter, de heer Spaander, opende met het
gebruikelijke welkom, waarna met de afwerking
van het patoigtramma werd begonen. Dit programma
bevatte een dramatisch tooneelstuk, getiteld ^Lief
de", in één' bedrijf en verder diverse voordrachten
door dames en heeren', benevens mulziek van d'e
Kleine iKiapel van de mulzdekvereeniging „Apolio".
Tooneel, voordrachten en muziek, alles werd1 keurig
weergegeven en- vieil in goeden smaaJk, zoodat de
spelenden telkens een daverend applaus ten deel
•viel 'n Extra pludmplje wiilien wij: nog geven aan den
heer Jb. Blbfc. Lont, van Sitroe, welke 3 lange voor
drachten, geheel utit het hoofd voordroeg en waarom
onbedaarlijk is gelachen. Deize beer, welke nimmer
op de planken is geweest, kweet zich uitstekend
van zijn taak en' bopien wdj, in volgende seilzoen
nogmaals kennis mee te maken. Na afloop sloot da
vo-orzd'ter met dank voor aller medewerking, deze
genoeglijke bijieenlkoimist, waarna het tradiitioneele
,Jbal na" een aanvang nam en de aanlweiziigQn nog
een piaar uur van deed profiteeren,
KAL VERDIJK.
Uitslag van de verknoping .van een boerenwoning
met tuin' en erf, benepens 40 snees grasland', eigen
dom van den heer G. Sneekes, aldaar., ten over
staan van Notaris' A. P. H. de Lange, te Alkmaar.
De boerenwoning werd opgehouden op f 3400.. 1
snees tuin, kooper R. Kuiper, voor f 210, 7H snees
grasland, kooper P. Bleeker voor fl 130 p. sn.; 6 sn.
idem, kooper C. Pranger, c.s., voto-r f 116 ,p. sn.; 7
snees idem, kooper D. Ulrsem voor f 108 p. sn.; 5H
snees idem, kteoper Jb. Schilder voor f 115 p. sn.;
IV» snees idem. kooper H. Buter, .voor f -122, p. sm;
8 snees idem, kooper Dj. Zutt, voor 1133 p. sn,
DIAT ZAL WEL GOED HELPEN.
De gemeenteraad van- Sijbekiarspel, NUBL, was ge
vraagd te berichten, of in die gemeente nog ingezete
nen warten, die „ontmuggingf" van stallen", en!z.
wenschten. D'e voorzitter noemde de werkwijlze van
de brigade allertreurigst. Die menschen, zoo zeide
de burgemeester, verdienen f 5 per dag, en bij een
rondgang door de gemeente trof hij de mannen van
de „ontsmettangsproerf" bezag met centenspatten
(dobbelen met centen). De burgemeester maakte -toen
aanmerking, op die tijdkorting, en hun antwoord
was„ diat ze op die manier dien volgenden -dag juist
konden vol maken. Een der raadsleden; die „het
vork" ook gezien had:, zeilde, dat het „omtmuggen'"
morsen met geld; was,
Trakklng van 600 nummara ten
ovarataan van NotaHa A. Q. MULIE
Dinsdag 5 April 192L
Prtfi van 5000 1477-4
1000 6065 6591 16988
400 11811 17400
200 3219
100 1422 4026 6789 15175
80
u. 1382. Da Hinn3001
Trekking van 600 nummert ten
ovarataan van Nourta A. QL MULiB
Maandag 4 April 1921*
20000 8944
W00 14575
400 2015 I9CQ7
20C 14466 17309
100 333 1529 13300 H254 HiO>
16791 20307
P*»n vn 190- Wg«gild
89 5015 8032 10343 J2f«Ö
S '8 10712
02 21 06 8202 10618
S ii
8010
306 w
2§ "oT
21 10
3! 4029
33 65
46 70
9U9 11962
2243 12008
44 10
69 12111 14915
s I
£2 4118 89 '29
«1 42K *87 «I 5 "f
S *31 '12 2 _g «7 1TSTO
31 88 12313 89 ift
VEENtHTJOEZEN,
De oudercommissie alhier koos tot haar voorzit
ter den heer P. Blauw en -tot haar secretaris den heer
T, Silver,
