Alieieti Nieaws- Alnitntit- laüniM Fa.W.DJESTADT&Zn. n ATELIER IEDEREN DAG GEOPEND. NIEMEYER's STER-TABAK Een bijzondere Vrijz.-Protestantsche School te Warmenhuizen. Zaterdag 21 |\fl©i 1921. 64ste Jaargang Ho. 6824. UITGEVERS: TRAPMAN C0.t SCBAGEN EERSTE BLAD. MODERNE FOTO'S. SCHADEN. Motorrijders en Automobilisten. SPAANDER CO. ALKMAAR HET WITTE HUIS ROOKEN SPAREN bij hel gebruik van Gele Zwarte Sier 60 ct. per 50 H 40 35 1 Overal verkrijgbaar. SCHA Dit blad verschijnt viermaal per weet :Dinsdae, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's m. 8 uur worden Advertentibn zoo\eel mogelijk in het eerstuitkomend nnmmer geplaatst. POSTCHEQUE en GIRODIENST 23330. INT. TELEP. no. 20. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN TIÉN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 ct. (bewijsno inbegrepen). Groote 'letters worden naar plaatsruimte berekend DIT NUMMWl BESTAAT UIT DRIE BLADEN. n« Onder voorzitterschap van den heer Ds. Oterdoom vergaderde Donderdagavond 19 Mei, des avonds 8 uur, ten lokale van den heer H. Slikker, de Vereeni ging tot Bevordering van Vrijz.-Protestantsche Be langen. De vergadering was druk bezocht, terwijl een 3-tal dames aanwezig was. Het deed den Voorzitter veel genoegen deze ver gadering met „Dames en Heeren" te kunnen openen en spreker wees er op dat we met het oog op punt 2 der agenda: „Oprichting van eene bijzondere Vrij zinnig Protestantsche School" voor een zeer gewich tige kwestie staan en het verheugde spr. dat men in zoo groote getale was opgekomen om getuigenis al te leggen van de belangstelling in deze zeer ge wichtige aangelegenheid. De zaak waarvoor deze vergadering is belegd, is reeds de vorige wéék op de algemeen? vergadering besproken. Zooals bekend is van Roomsch-Katholieke zijde het verzoek tot den Raad gericht om een onderwijsin richting in Roomsch-Katholieken geest. We hebben deze kwestie lang en breed besproken, de vorige week en daarbij kwamen 2 stroomingen naar vo ren, de eene wilde een krachtig optreden en was voor de oprichting van een bijzondere Vrijzinnig- Pro testantsche School, de ander wilde de openbare school handhaven. Het gevolg van de besprekingen is geweest dat we gemeend hebben nog eens een vergadering te moeten beleggen. Wij meénden dat het hier een zoo groot belang gold, dat we de uit spraak aan de leden moesten overlaten en daarom zijn zoo ruim mogelijk, huis aan huis, convocaties verzonden. Wij kunnen daardoor beter aan do weet komen wat er in ons allen leeft, welken kant men uit wil. We moeten in deze niet zoo maar een be sluit nemen, de zaak van alle kanten bekijken en spr. hoopt dat een ieder zal uitspreken wat hij op het hart heeft en dat een onherouwbaar besluit zal worden genomen. De notulen worden door den secretaris, den heer P. Klant gelezen, waarna ze onveranderd worden goedgekeurd. Hierna komt dan aan de orde punt 2 der agenda. Voorzitter wijst er op dat de vereeniging zich al tijd heeft gesteld op een zoo ruim mogelijk staftd- punt. Onze vereeniging wil niet over een nacht ijs gaan en in de jaren dat zij bestaan heeft is gebleken dat zij in de le plaats voorop gesteld heeft paraat te zijn, niet aanvallend te willen optreden, doch een verdedigende houding aan te nemen. Het percentage protestanten gaat achteruit. Ons getal blijft wel sta- tionnair, maar de groei aan den anderen kant is zoo verbazend, dat ons percentage kleiner wordt. We hebben dan ook gevoeld aan de toekomst te moeten denken. We hebben verschillende klanken gehoord, klanken die R.-K. onderwijs wilden. Doch die klan ken hadden we reeds eenige jaren gehoord en daar mee 'waren we vertrouwd geraakt. Geen oogenblik kwam het in onze gedachte aan het onderwijs te tornen, omdat het. openbaar onderwijs ons lief is. Als men ons echter den bal toeschopt, zullen wij niet aarzelen die bal terug te schoppen, we zullen niet aarzelen voor onze beginselen uit te komen. Wij willen ruimte geven aan alle menschon, maar wij vragen dan ook ruimte voor ons zelf. Wij zijn niet van plan ons zelf de strop om te doen en zullen niet eerder wijken voor ons de strop wordt omgedaan. (Applaus). We meencn in deze kwestie een ruim standpunt te moeten ihnemen, een besluit moet nu vanavond vallen. Spr. begint nu met een uiteenzetting over den toestand die de nieuwe onderwijswet in 1920 in ons land heeft gebracht, waardoor het openbaar lager onderwijs en het bijzonder onderwijs gelijk ge steld zijn en een geweldige verandering is ontstaan. Het onderwijs wordt voor het geheele land veel duur der, het aantal onderwijzers zal toenemen, ook al doordat de leergang 7. achtereenvolgende jaren moet I duren. Er zullen dus onderwijzers bij moeten komen j en geen klein getal ook. Voor Warmenhuizen kun- nen er in de toekomst wel 3 of 4 onderwijzers bij j moeten komen en wanneer men nu een leerkracht op f3000 rekent, wordt dat een meerdere uitgaaf van f9000. Die kosten worden wel gedragen door het Rijk, maar we voelen allen dat het van de inwoners terug moet komen, dat de burgers het moeten beta len in den vorm van belasting. Er is dan ook in de Tweede Kamer voorgesteld om voor het ónderwijs f40.000.000 meer uit te trekken. Voor ons is het de groote vraag, wat wij protestan ten nu moeten doen, een bijzondere Vrijz.-Protestant sche school of de Openbare school handhaven. De openbare lagere school wordt op het oogenblik door 59 protestantsche leerlingen bezocht, een fataal ge tal, .omdat het aantal 61 moet zijn om te hebben 1 hoofd en 2 leerkrachten. Wanneer men een bijzondere school wil oprichten, moet men dat aan het gemeentebestuur verzoeken en dat gemeeentebestuur mag dit dan niet weigeren. Van Roomsch-Katholieke zijde is het verzoek ge daan en het R.-K. onderwijs komt er dan ook. Als voorwaarde wordt gesteld dat er voor zoo'n bijzondere onderwijsinstelling zijn 40 leerlingen en dat de rechtspersoonlijkheid bezittende vereeni ging, die de bijzondere school aanvraagt, 15 van de stichtingskosten bijdraagt. Die kosten evenwel zijn niet weg, men krijgt er 6K rente van en binnen 20 jaar moet het bedrag aan die vereeniging zijn terugbetaald. De kostén van het onderwijs zullen evenwel veel oooger zijn. Door het verplichtend zijn van de 7 klassen zullen or meer lokalen,meer onderwijzers Jjoodig zijn, er moeten zijn terreinen voor lichame lijke oefeningen, waar aan sport gedaan kan worden. Die terreinen komen vóór rekening der gemeente. De gebouwen, de stichting van gebouwen, ook de bestaande onderwijsinrichtingen moeten door de ge meente worden overgenomen. Onze gemeente zal dus ZONDAGS TOT 5 UUR. levert U degelijke kleeding onder garantie. de onderwijsinrichting te Krabbendam moeten over nemen, getaxeerd naar de waarde op 1 Juli 1914. Ver der zal de gemeente moeten zorgen voor de in standhouding van het onderwijs, cLw.z. voor het onderhoud der gebouwen, onderhoud meubilair, aan schaffen en onderhoud schoolbehoeften, verlichting, en verwarming lokalen enz. Spr. becijfert dat de kosten voor Warmenhuizen zeker wel f3000 meer zullen bedragen dan op het oogenblik,. een becijfering die zeer zeker niet geflatteerd is. We komen dus voor geweldige dingen te staan. Het schijnt evenwel dat de andere kant daar niet tegen opziet, want die hebben het verzoek om een bijzondere school gedaah en hebben dus gezegd, de gemeentemoet het maar betalen. Kunnen wij nu de openbare school handhaven of moeten we overgaan tot een bijzondere onderwijsin stelling? De eindconclusie van de vergadering van de vorige week was wel dat we verplicht zijn tot het bijzonder onderwijs over ,te gaan, de eindgedachte was wel dat we er niet buiten kunnen blijven. Dat gebeurt dan niet omdat we zoo graag de open bare school afbreken, maar omdat we anders de kans loopen de openbare school te Schoorldam te verliezen. Het kan immers voorkoken dat bij stich ting van een bijzondere Vrijzinnig-Protestantsche school er toch ouders zullen zijn die hun kinderen naar de openbare school blijven sturen. Is dat aan tal 8 dan mag de bestaande openbare school niet worden opgedoekt. Heel anders wordt het wanneer er 2 openbare scholen zijn, dan kunnen die samen gevoegd worden en zouden de kinderen van Schoorl dam naar Warmenhuizen moeten komen. Onze vrijzinnigheid komt naar spr.'s oordeel niet in verdrukking als we het openbaar onderwijs laten schieten. We doen dat niet van harte, maar wor den er door de stap die anderen gedaan hebben, toe gedwongen. Wij hebben geen aanvallende beweging gemaakt, we hebben ruimte van denken willen laten en hebben dat zooveel mogelijk geprogageerd. Maar evengoed als ik ruimte van denken wil laten aan anderen, vraag ik ook ruimte van denken voor ons. Die vrijheid is ons even heilig en dierbaar als zij een ander kan wezen. (Applaus). Voorzitter doet hierop mededeeling van een in gekomen schrijven van den heer C. de Geus, onder wijzer, waarin het openbaar onderwijs wordt ver dedigd. Verder zegt spr. dat de heer Dijken, hoofd der school te Schoorldam, gemeend heeft in ingezon den stukken in de Alkmaarsche en Schager Courant zijn meening over deze kwestie te hebben moeten neerleggen. De heer Dijken schrijft over kleine da den, doch wie eenigszins op de hoogte is, zal moeten toegeven dat jarenlang ónze vereeniging een neu trale houding heeft aangenomen, dat alle agres sieve daden ons vreemd zijn gebleven. Ook in deze kwestie zijn we niet over een nacht ijs gegaan. We hébben echter gemeend dat onze vrijzinnige ver eeniging er zich voor moet spannen. Spr. vraagt zich af waarom de heer Dijken zich niet eerst op de hoog te heeft gesteld, in plaats van in een spontane op welling de zaak op een dergelijke wijze openbaar te maken, een zaak die alleen Warmenhuizen betreft. Ik geef u thans het woord. (Stormachtig applaus). De heer Dijken heeft het een kleine daad genoemd, omdat het, motief waarom een bijzondere Vrijzinnig- Protestantsche School zou moeten worden opgericht, vcor Schoorldam zoo misleidend is geweest. Dat Schoorldam zijn openbare school zou verliezen is een leugen. Spr. zal voorzichtig Wezen, maar hij zou v( el meer dingen kunnen zeggen. Een bespreking met den Inspecteur heeft reeds plaats gehad, er is al voorzien in verschillende plannen. Schoorldam echter zal nooit gevaar loopen en dat motief heeft op de Schoorldammers veel indruk gemaakt. Het is een misleidend punt geweest. Tot mijn leedwezen heb ik geen gronden gehoord waarom de bijzondere Vrijz.-Protestantsche school moet worden opgericht. De redenen evenwel zijn mij zeer duidelijk en men moet daarbij nagaan hoe de totstandkoming Van de bijzondere R.-K. school heeft plaats gehad. Ik durf beweren dat .dit niet is uitgegaan van de pastorie te Warmenhuizen. Het is wel békend dat verleden jaar de pastoor nog heeft gezegd dat er gestreefd moet worden naar vereeni ging en vrede. Een stem: De pastoor heeft het niet gedaan maar de 'pater. De heer Dijken vervolgt: Het is de invloed van boven geweest. Ik weet niet of ik het zeggen mag, maar daags voordat de bisschop onlangs hier is ge weest, is met spoed het verzoek om .een bijzondere school ingediend. Dat is een bewijs dat het geschiedt onder pressie van hoogerhand, van Haarlem. Mij berouwt de splitsing en vernieling van het on derwijle wiait ^eien groot nadeel voor die jeugd' is. Eer lijke menscben moeten erkennen, dat dóór den gods dienst de 'katholieken verplicht zijn op deze wijze te handelen. Wij voeten dat ze van jorgsafaan dn. die richting gedreven worden en we moeten dat eerbie-1 dngen, alis het niet zooals wij: willen. Ik weet, dat hun- eerste plan1 is geweest om zoo.min mogelijk on kosten te maken), ml. de oprichting van een meisjes school. Die achtergrond/ dis daarbij geweest ide kosten zoo gering mogelijk te maken,. ze hebben getracht het minste te doen. Ze ziin 2eer welwillend geweest. Hier gaat het echtetr om' -een persoon. De regeling is, dat ruiet mijnheer iKmijmenhurrg hóófd! moet wor den, maar het is een publiek geheim, dat de heer Nelisöen dan' hóófd) zou moeten worden. De benoe ming is evenwel nog niet gebeurd. 'Niemand izal kun nen zeggen, dat door den heer Knijnenbuig ooit een woord is gezegd, dat de protestanten niet zouden wienschen. Anders waren er wel klachten ter be voegd er plaatse gekomen. Heit is trouwens wel geble ken bijl het jubileum, zoowel van den heer de Geus als van den heer Knijnenburg, hoe algemeen men aan dat 'jubileum deelnaim, een (heiwijs dat men sym pathie voor de personen had. Wat nu de splitsing betreft, ideelt die heer Dijken de vergadering mede, dat het voornemen bestaat, om het bijzonder RJEL onderwijs onder te brengen in. de openbaré school, 'die nieuwe school zou dan. in het noordelijk gedeelte der gemeente komen. Er kan evenwel nog een 2e splitsing ontstaan, want het is nliet zeker dat alle protestantsche ■kin deren naar de bijzondere Vrijz. Piot. school zullen gaan.. Mem moet hier niet. denken dat ze allen een gelijk hersenstel hebben, maar het 'kan ook wezen, dat een paar ouders zeggen, ik doe niet jnee. En als die paar ouders dan 8 leerlingen, hebben, dan kun nen 'die noodzaken, 'dat de openbare school blijft toe staan'. Daar is groote kans op en dan zal men te 'Warmenhuizen 3 scholen hebben. Het bestuur van deze vereeniging zal moeten zor gen voor een woning voor het Hoofdi der School, er is geen woning, dus het bouwen zal wel een 7 a 8000 gulden kosten. De leden van dezen bond zullen dót moeiten betalen. Als dan de openbare school blijft toestaan, wordt ■het een «een-maria schóól, waarvan, het Hoofd' f700 boven een onderwijzer komt, een bedrag dót de ge meente moet betalen. Het gevolg van 'een en onder zal zijn; dat de inwoners kri'gen een hooge belasting en de leden van deze vereeniging bovendien een zeer hooge contributie. (Het plan is, wanneer hier minder dan1 8 leerlin gen zullen overblijven op de openbare school, dat die dan maar Schoorldam gaan. Dit is ook allang be sproken. Iemand die werkelijk vrijzinnig is, moet eeibied voor andersdenkenden hebben. Alleen omdat de 'ka tholieken .een bijtzondere school aanvragen, wat ge daan is tot spijt van de 'leden hier, mag men nog niet meehelpen de onverdraagzaamheid groot er te maken. Iedereen heeft hier geroepen om meer har monie en het is plicht van allen om te doen wat mo gelijk lis, om te zorgen dat niet meer. afstand, niet minder harmonie ontstaat, 'dat niet meer godsdienst haat wordt gekweekt. Applaus. .Voorzitter vindt het van den heer Dijken absoluut ongemotiveerd, dergelijke krenkende stukken in de courant te plaatsen en spr. heeft niets gehoord, waar door deze, handelwijze wordt goedlgesproken. De heer Dijken he^lt het over 'baantjeszoekers, over eerlijke vrijzinnig protestanten en' legt ons dus maar een klad op, die spr. niet zoo .maar wil accepteeren. .Spr. wijst met nadruk op dat eerlijke vrijzinnig-protes tanten...... 1 Die heer Dijken: Dat iis niet mijin' bed'oeiüng geweest, dat is dan' een fout van- den zetter. Voorzatter: Miaar bet staat er toch maar en dat' eer lijk nog wel gespatieerd., dus daar wilde u in het bijzonder op wijzen. U noemt ons vrijzinnigen van de onderste plank, maar ik dank er voor dergelijke beschuldigingen maar te aanvaarden. Wij hebben alle lankmoedigheid gehad, maar nu ons de bal wordt toegeöcbopt, schoppen we hem terug. De heer Dijken' heeft gezegd, dlalfc de kwestie om een per soon draait. Dat is een idee fixe. De naaim Knij nenburg is nooit in' onze vergadering gesproken, wij MEEREN- O KINDERKLEEDING. PRIMA STOFFEN en VOERING. Eerste klasse bewerking. H. S. CLOECK, Alkmaar. IS 99 99 99 99 99 99 hebben allen sympathie gevoeld met dien heer Knij nenburg en hem gerespecteerd. 'Het is evenwel een scheeve verhouding, dat de openbare school onder een R.K. meerderheid' komt, de protestanten heb ben dan niets te zeggon. De heer Dij/ken zegt ver der, dat hun leer de RJL er toe dwingt., ze doen het volgens hum' begeinselem, maar moeten wij vrij zinnigen daarom alles maar slikken, alles heeft tóch zdjn grens. iWe zijn zoo vrijzimg mogelijk geweest, door onze royaliteit en liberalisme hebben we veel 'dingen prijs gegeven. De openbare school heeft altijd onze sym pathie gehad., maar we moeten rekening houden met 'de plaatselijke omstandigheden.- De verdeeld heid komt er door .dien anderen kont, de onverdraag zaamheid komt er evengoed1. Als er verwijdering komt zullen we redden wat er te redden valt, en dan meen dik, het reohit te hebben te doen wat we nu voorstellen. U zegt, dat de RJK. altijd welwillend: zijn geweest, maar dat het voortkomt uit hun leer. Wat z© persoon-lijk willen, weet ik niet. U weet precies waar het 'R-K.onderwijs zal; worden gegeven, en waar de protestantsche school zal komen De heer Dijken: Ik héb óveral inlichtingien inge wonnen. Voorzitter: U vertelt ons hier dingen waar we niets van weten. '.Is dat nu welwillendheid? Met de plaats enz. heeft de bisschop niets te maken. De heer J. Swami Hiz. wil -niet ingaan op de scheld partij van den heer Dijken. De vorige week heeft spr. het idee afen de hand gedaan een afwachtende houding aan te nemen. Thans evenwel is hij een groot voorstander van directe oprichting van1 een 'bijzonJdëre Vrijz, (Protestantsche school, Daverend' applaus. •De 'heer P. Slot heeft op de vorige vergadering ge zegd, dat hij voor. een vrijzinnige school was, om dat bij het niet goed vindt, dat de openbare school onderwijzers krijgt 'die de -R.K meerderheid in den raad belieft te benoemen. Spr. is nu zeer zeker vam die meening, teneinde dergelijke elementen te weren, die zulke stukken dn de courant durven schrijven, 'Stormachtig applaus. Uitroepen: Dia is goed, dia is raak, daar kam 'hij het mee doen! Voorzitter zegt nogmaals, diat in de vorige verga dering de naam' iKmijmenburg niet in het debat is go- brachit. Alleen de beide onderwijzers hebben1 daar over gesproken. (Het is dus absoluut geen personen- kwestie. De heer Klant wijst er. den heer Dijken op, dat het absoluut niet vaststaat dat dé openbare school te Scbooridam zal blijven bestaan.. Het is niet denk beeldig, dat het aantal leerlingen daar beneden de 8 komt, het is al geslonken' tot 22 en de heer Dij ken heeft het aantal leerlingen niet dn de handl De heer Van der Mólen vra'agt, wie voor de bij zondere school de leermiddelen Mest en of het school geld voor de bijzonder© school hooger is dam voogd de openbare. De heer1 'Dijken antwoordt, dat het Hoofd de® schooi de leermiddelen biji IB. en Wi. moet aanvragen die de aanvrage moeten goedkeuren. De kosten zijn voor de gemeente. Mi Schoolgeld is evenveel als voor de openbare school, idajfc isneen uniforme regeling. De heer W. Guitker zegt, dat er -door. den hee® Dijken op is gewezen, dat het moedig is,'dat de kos ten vian het onderwijs 'zooi laag mogelijk worden gehouden. iLigt dat echter 'op onzen weg, terwijl de katholieken mee nen, dat de gemeente het maar moet betalen? Moeten wij nu zeggen, „we zullen izoo zui nig mogelijk doem?" Wie moeiten ons proteatantsch beginsel hoog houden. y De héér P. -Slot wil zijn twijfel uitspreken, over -de mededeelingen, die de heer Dijken heeft gedaan. Er is hier een wethouder, er zijn een paar raads leden en die schijnen niets te weten van. wat er ge beurt. -Spr. zou graag willen hiooren, of de heer Dij ken hiér leugens vertelt, of dat hij! hij1 verkeerde bronnen zijn lacht heeft opgestoken. De heer J. Swam Hz., wethouder, verklaart,dat hem officieel niets vam de plannen bekend is. De heer Dijken antwoordt den heer iGuitker, dait het niet opgaat, wanneer .een ander een verkeerde •daad idoet, daarmee te volgen. Diait .is geen .gezonde redéneerang. Wanneer iemand ieen moord doet, be hoeven wij het itoch ook niet te doen. Wat de woor den van dén heer Slot betreft, spr. zal zich niet uit zijn schuilhoek laten lokken». Wacht u dén tijd' .maar af dam zult au wel zien, dat bewaarheid wordt wat ik gezegd heto. De heer Gutlker zegt, bedoeld te hébben, dat wij niet een plan behoeven na te laten, .omdait we een plan van anderen zullen moeten betalen. Voorzitter doét tenslotte do mededéeling, dat het bestuur voorstelt een verzoek tot den Raad te rich ten, over te willen gaan. tolt de oprichting van een bij zond-ereschool met 'Vrijrinnjig-EProtestanitische be- ginselen. Hoewel het niet in hét adres zal worden geschreven, zal dit verzoek worden ingetrokken, j wanneer teen dergelijk verzoek van RTL zijde mocht j worden .ingediend. I Dij' hoofdelijke .stemming verklaren zich 68 leden j voor dit 'bestuursvoorstel, 1 'lid tegen, terwijl 3 blan co stemmen worden uitgebracht. .Bij de rondvraag spreekt de heer 'P„ 'Sevenhuijsen Gz. de wensch uit, dat volgend jaar uit het •jaarver- slag van, den secretaris zal blijken, diait 'dit jaar op 1 royale, 'degelijke wijze de belangen van idle Vrijlz, Protestanten zijn behartigd. De heer P. Slot zegt, diat de heer Dijken dmi zijn publiciteit het heeft over baantjeszoekers. Spr. acht dat een minne aantijging van het bestuur en zou graag willen dat de,heer Dijken hierover mededee lingen deed1. Die heer Dij,leen kon mededleelen, dat door perso nen moeite is- gedaan- om med'ezeggingscbap te krij gen in de commissie van Toezicht op het lager on derwijs. iSpr. heeft noodt ingezien waarom juist een bepaald persoon in -een dergelijke commissie zitting moest nemen .Voorzitter wil hierop antwoorden, omdat hiji ge-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1921 | | pagina 1