TWEEDE BLAD.
Een Engelsch Landbouw
proefstation.
De dingen om ons heen.
ïSSbSi iHe ^rSkC™^ nog Jrtaange-Indoen gulden( slechts ^468 (airco 5916 gulden)
FEUILLETON.
Van Tweeërlei Slag.
Zaterdag 30 Juli 1921.
64ste Jaargang. No. 6863.
.Ofschoon lk natuurlijk niet al te diep Jm de ver
schillende vraagstukken kan ingaan, waarmede
Rorthamsrted zich zoowel te velde als ln het labora
torium boczig houdt, wil Ik even uw aandacht vra
gen voor het volgende.
Een van de meest belangrijke factoren voor de
bevordering van. den plantengroei la de bevolking
van den bodem zoowel wat betreft door dierlijke
als plantaardige organen. Maar onder die organen
die voor hot meerendeel neer nuttig, ja zelfs on
misbaar zijn, schuilen er ook elementen, die aan
toet groeiproces belangrijk afbreuk doen.
Er houden zich dn het laboratorium te Rotham-
sted ndet minder dan 10 personen bezig met de be-
stu deering van dlit toodemabovolkingsvraagstuk. Ik
•wil u even het verschil doen zien van het aantal
dierlijke organen in onbemearten en bemesten grond.
Insecten
Acari
Aard/wormen
Duizendpooten
Totaal per acre aanwezig:
geen mest stalmest.
2.475.000 7.727.000
215.000 532.000
458.000 1.010.000
879.000 1.781.000
Daar nu de verschillende grondsoorten en de ver
schillende meststoffen van Invloed zijn op de aan
wezigheid van organen in den bodem, houdt men
zich in het Laboratorium ook bezig mat het vraag
stuk of het mogelijk zou wezen dat de meni9ch de
zeggenschap zou krijgen over het al dan niet toe
laten in den bodem van sommige organen. Maar
er zijn neg zooveel van deze problemen op te lossen.
Rotlh'aimst.ed iraoet tradhten oorzaak en bestrijding
te vinden van de in Engeland veel voorkomende
aardappelziekte. ,t My co logisch latoortaorium is met
de ernstige bestudeering daarvan zoowel als van
een® in de vruchtbooimien (heerschenide ziekte b*zig.
Laat. ik u weer uiit het laboratorium terugvoeren
naar de proefvelden. Wat betreft den teel(t van aard-
ttyk® wttw de® landbouw®* geholpen, landbouw aan
gemoedigd en don ex-splde/at aasgeraden landbou
wer te worden, hem daarbij steun varleenend.
Verladen jaar had men nu nog een wet voorge
steld, die ondanks heftige oppositie aangenomen
was om zoowel een miniiimufm prijs voor hef graan
als een minimum loon voor den landarbeider te
garanideenen. Over het algemeen waren de landbou
wers zelf daar tegen en voelden er veel meer voor
om adios vrij te laten, zoodat de vlijtige boer en de
vlijtige arbeiders meer zouden verdienen dan de
luilakken, dde nu door die garanties lekker lui kon
den zijn zonder schade te lijden.
Er is thans 'n wet bij 't Parlement aanhangig om
deze vroegere wet ongedaan te maken en het ziet
er naar udt, dat, ondanks het hevige verzet van de
Arbeiders Partij en verscheidene leden van alle an
dere partijen, deze herroepingswef aangenomen zal
worden.
Deze wet gaf o.a. aanleiding aan eenige Parle
mentsleden om de regeerimg van woordbreuk te be
schuldigen.
lEen afgevaardigde, nog wel tot de Regeeringspar-
tij beboorende, ging zoo v.er met te zeggen, dat do
Regeering het nu schuift oip den algemeen giekoes-
terden werusch om te geraken tot 'de noodzakelijke
bezuiniging door de Regaering, Maar, riep deze af-
gev.aarid%de onder luiden bijval van de Kamer uit,
geef liever aan den Eingetechen landbouw geldelij-
ken steun inplaats van veel geld te gebruiken om
den Joden een aangenaam „Thuis" in Palestina te
bereiden
Wie onder u het Handelsblad' leest, zal zeker even
als schrijver wel wat voelen voor de uitlatingen
van dlit Engeisdhe Parlemepitsüjd. Wij begrijpen
trouwens het Handeslblad niet, dat zijne lezers bij
na avond aan avond op dde in een raar taaltje ge
schreven Joodeche verhalen udt Palestina, over lie
ve Marokkoausche jongetjes tracteert. Een kennis
van mij zei laatst, dat, la het Handelsblad hier
mede doorging, hij nog vreesde, antisemiet te zullen
worden.
Degenen, die behalve in noodtoestand een „alles
regelen" van Regeeringawege afkeuren, zullen zich
verheugen, wanneer op landbouwgebied arbedd en
product weer vrij zijn. Die groote grondbezitters in
Engeland klagen steen en been en velen verkoopen
hunne bezittingen ai*un hunne pachters.
De hertog van Buccleuoh toont uit zijne boeken de
volgende cijfers aan omtrent rente en onkosten
voor een deel zijner beEdttdmgen:
nlfï aooBKTt, omdat o daas"
aan heeft. Wel 1# «ehter van héla™ dat een
Amerlieanech expert de bekwaamheid en prestatie
■van den Amerilkaawechen landarbeider veel hooger
etaat deun van den Engelechman. In percentagpe uit
gedrukt staat hat met die bokwaamhaid en pres
tatie ais volgt:
Aimerdka 100
Groot-Briltannië *3
©ultsohlanid 41
Frankrijk 31'
Italië 31
Zoadat men een Aanertikteanisdheo landarbeider ge
rust 100 gulden loon kan betalen voor hetzelfde tijd
perk dat men den Engelschman 43 gulden en den
Italiaan slechts 15 gulden kan betalen, wil men op
de wereldmarkt tegen elkaar op kunnen.
Wat zou de Hollandsche landarbeider waard zijn?
In edlgen oogen zeiker wel 150 popi Wat zou lk
trotsch zijn als het waar wasl
Ontegenzeggelijk is de doorsnee Hollander niet
dom en kan, als hij wil, het tegen den besten op
namen. Maar Juist dat ndet dom zijn Is dikwijls eon
gevaar dat aanleddding geeft tot zelfoverschatting en
zelfgenoegzaamheid. Hiertegen te werken Is nood
zakelijk. Daarom is het plicht van lederen Hollan
der, die daartoe gelegenheid heeft zijnen land-
genooten arbedd van andere volken voor de oogen
te houden. Althans zoo deruk lk er over en daarom
hoop dk ook door ddt artdked de belangstelling op
gewekt te hebben van leoersasen en lezers.
Ik hoop, aangetoond te hebben, wat hder op we-
tenschajpjwlijk landbouwgebied gepresteerd wordt,
en hoe nok hier ingezien wordt dat slechts, luidden
de wetenschap den akkerbouwer door voorlichting
behulpzaam is, deze de toekomst nog met vertrou
wen tegemoet kan treden.
Wellicht zal mijm artikel ln lantdbouwkntoïgen aan
leiding tot gedadhteniwisseMlng en tot hernieuwde
proefnemingen en inspanning geven.
jaar
■1912
1913
1014
1015
1916
1917
1918
1920
onkosten
8386
8389
8698
10767
14504
17222
17891
20642
22799
per Ponld Bruto-
3 s 10 4.
3 s. 10H <L
4 s. 0 'A d'.
5 IK d.
7 a 0K d.
8 s. SK d.
8 s. 10K d.
9 a 5X d.
10 8. 8X d.
Hoe weinig men io<p de Amcrilkaanaohe bladen aan
kan, blijkt uit bet feit, «Lalt (heel de wereld «©enig©
dagen beeft geleefd- dm d)e volle overtuiging, dot men
in Japon van Washington bad vernomen wat er op
de Ontwapeningsconferentie zou warden behandeld
en dat Japon primcipieefl izijn deelneming bad toege-
appelen "neemt men proeven met verachtende pot- Maar nu 1. In de bru^pbrengrt nog l^repen
asdhlbamestiingen. Men probeert het Fransche pot-hChew, ondeihmid, en ^eratle. Die kosten moet
ascb chloride, 't kalmijt van den Eilaas tegen ide Duit- dueooik mogaftoeM^m. .m<>
eche zwawelmre potasCh en hst kadnttTan Hessfurt.0e«Mertog ^nta^, dat «^koeten to 1912 nog
Men tracht veiSelljkingen te maken rtsschen het 5a 1®0 echtertl0. s. 7 d^per Sterltag
resultaat met ammonia choride en met zwavelzure iq 7^
ammoniak. Men heemit op een gedeelte ven Rotham- cijferr van 19 a 7 d. werkelijk omstellend. Het
sted proeven met elecrtricdteit en wel door het out- j löfp^droS jM22fi£7
laden van 50000-60000 volts boven de velden, (dit 1912 20327. doch .in 1920 slechts
BIJbruto-inkomsten van 42.490 (circa een half
ssss ss pais
ren van het onkosten/vraagstuk, o.a. door levende
telt voorspellen?
I'k durf echter niet veel over de electriciteit te
schrijven, wamt nu de Noordhollaindscfoe belasting
betaler ihet resultaat, van het Provinciaal Electrici-
tsütaböd'njif jóet en bijna, al in zijn broekzak voelt,
heb ik de bescheidenheid, dde Juist een journalist
zoo past, om te deniken: „In het buis van den ge
hangene spreke men n/tet over den strop"
Wij verlieten die velden, doch ndet dan nadat wij
nog even gestaan hadden voor de tarwevelden, die
geheel naar „model Rotham sted" behandeld waren,
dus geploegd, bemest en bezaaid waren zoo als het
onderaoek als „het beste en goedkoopste in bet ge
bruik" had doen oonstot/seren. en i'k moet zeggen,
de tarwe stond er prachtig bij.
Daarnaast lag een stuik akker omgeploegd en
braak. Dat was speciaal voor de practdsche land
bouwers, die op bezoek kwamen, gedaan. Vroeger,
toen men dit braakliggende stuk niet had', brom
den de bezoekende landbouwers in bun baard: „Nou
la, maar de grond zal ook weil extra zijn", maar Dr.
Russell, de directeur, is zoo'n leuke Piet, die zegt:
„Kijk daar ligt m'n grond".
Nu is het alleen maar ellendig dat bet er Juist in
Engeland mèt dien landbouw slecht voorstaat.
Voor den grooten ooriog was de Engelsche land
bouw niet bijzonder winstgevend., gedurende den
oorlog heeft die Englsche regeering op elke moge-
ROMAN VAN ANNA WAHLENBERQ.
1.
HOOFDSTUK I.
De zoon des huizes, de jonge kunettschilder, had
van die dienstbode gehoord, dat z'n moeder te huls
was. Hij hing zijn hoed en jas dn de gong aan den
standaard en stapte bedaard naar de 'huiskamer om
te wachten tot mama verschijnen zou, want „Me
vrouw was nog bezig zich te kleeden" had oude Til-
Hij was in verscheidene dagen ndet thuis geweeet;
hij had het dtruk gehad met de voorbereiding van de
bijzondere tentoonstelling van zijne doeken en die
van zijn- vriend' BiLrger Hoff, welke eerstdaags go
opendi zou woodlen Buitendien had hij van het mooie
Septemberweer gebruik gemaakt om een zeiltochtje
van een paar etmalen te doen.
Nu liep hij met een onderzoekenden blik en zacht
fluitend do kamers door. De hamdien in de zakken,
en het hoofd ietwat voorover gebogen, maakte hij
met zijne loome bewegingen d'en indruk van een
zekere slordigheid. Die lange, gespierde figuur kon
hoegenaamd geen aanspraak maken op sierlijkheid.
Icofuisscihen viel er in het fraalie salon niets nieuws
op te merken en in het daaraangrenzende kabinet
evenmin. De vleugel in de zaal stond open en mu
ziekbladen lagen overal verspreid. Friasche bloemen
prijkten op alle tafels, in kristallen vazen. De den
vorigen avond half afgebrande kaarsen in de kan
delabers en lichtkroon waren nog niet door ndeu
we vervangen. De eene portdère was nog altijd los
jes ovar den spiegel boven den haard geplooid; -men
behoefde alzoo de baret, dde daarin een half jaar
geleden gekomen was, niet te zien. Op den breeden
rond der mahoniehouten canapé stond een gebruikt
Punch-gla®, het was gisteravond vergeten en
op een igemakkelijken leuningstoel lag gen keurig
geborduurd batdat zakdoekje, dot een geur van hó-
liotrope, de lievelingsbloem zljmar moeder, verspredJd-
üe.
kracht zooveel- mogelijk door machifnal-e te vervan
gen. De tractor speelt daarbij natuurlijk oen groote
rol en stilt men ziich vooral wat ploegen en schoon
houden van' het land betreft, veel van den tractor
voor. Wat het kostenverschil betreft, beschik ik
over de volgende cijfers:
1919 ,1920
tractor paarden fract. paard.
Arbeidsloon, onderhoud
Olie, benzine en
petroleum
Afschrijving en
reparatie
7/7 10/0 6/9 12/6
7/8 22/6 10/7 28/3
6/3 -
21/0 32/9 25/10 40/9
In shillings. De tractor werkend' 4 uur, de paarden
IX dag.
Daarbij komt, dat de tractor zooveel sneller het-
-zelfde werk doet. Met éen tractor cultivotorde men
in X uur htzelfde als met drie paarden in IX uur.
Men ploegde in 4 uren met een tractor, waar men
met paarden IX dag over deed.
Enfin, zoo zijn r allerlei problemen. Ik zal u het
verschil in loonen van voorheen en thans der En-
Allduis meldidto de groote New-Yorksche pers en
waarom zou men dus aan de onjuliathedd van die
berichten twijfelen?
Thans blijikt evenwel, dat er van een (toezegging
tet deelneming uit Tokte nog geen woord is ver
nomen en dat Japan nog steeds niet heeft gehoord,
wat er ter conferentie zal worden behandeld.
Ja zelfs beroept de Japansche premier zich op be
richten in Ameriikaansche bladen, om zijn verzoek
om nadere inlichtingen nog eens Opnieuw aan te
vullen en te onderstrepen.
Ddie bladen, hadden ml. bericht, dat wel de qua est le
van iSihantoeng en Jap zouden worden behandeld
en wel op aandringen van Amerika doch zwe
gen iover ide speciale belangen der Japanners, zooals
die tet luiitidrukking komen ln het recht .van Immi
gratie dn Californië, Australië, en Mexico.
Japon wil (zeer terecht) niet begrijpen, waarom
het verdrag rvian Versadlles iwèl kon worden herzien
om maatregelen te nomen, ,dfie tegen de Japansche
belangen ingaan, maar waarvoor het tegelijk uitge
sloten moet zijn, dat Japan opkomt voor gelijke
rechten als alle andere naties.
Tijdens de vredesonderhandelingen hebben wij uit
den treure gehoornd van gelijkstelling van alle na
ties en alle rassen, maar aJl-s problemen uit de theo
retische in. de praktische zone komen, bemerkt men
van dde gelijkstelling en dde gelijke rechten niet
voel meer. Ddt ondervindt Japan dagelijks en het is
dus miert te verwonderen, dot het er niet aan denkt
verkregen rechten op te geven ten bate van lan
den, die er niet -aam denken hunnerzijds eenige te
gemoetkoming te 'laten zien.
Voor dit standpunt is veefl te zeggen, doch nlot
méér- dan voor het Amerikaanische.
De arbeider dn de Vetreendgde Staten heeft nu een
maal' een zeer hooge leverusstandaard1 veroverd. Hij
verdient-dollars tegen hier gulden en geeft natuur
lijk op een zelfde basis udt. In zijn- Land- komen nu
.vreemdelingen, die zeer weinig behoeften hebben,
heel andore eisehen stellen aan w-ontog, Meeding,
voedsel, ontspanning, menschen, die niets te ma
ken hebben met eien vakvereemigiinig, idiie een maxi
mum-aantal werkuren en een mdtoiimum loon 'decre
teert. iDde Japanners kutnnien nu tweeërlei doen: wer
ken voor minder loon en langer uren, dus de markt
bederven,- wanneer althans de 'kwaliteit van het ge
leverde werk gelijk is. -Of izij kunnen „lijntrekken"
als die inboorling, aanspraak makend op 'gelijk loon
en de "helft van hun loon sparen, waardoor
zij als izij het niet naar huiis sturen en dajarmede
Amerika .verarmen spoedig dn istaiat zijn een win-
fceltte op te srette» en zoodoende den
toondslaair té beooncurreeren.
In beide gevallen zijn die Japanners een lastpost,
zoowel voor de Ve-mndgde Staten als voor 'jet Au
stralische gemeenebest, en deihalve is het niet te
verwonderen, da man in die landen, die nu een
maal toch al protecrtioniistlsche nedgdhgen hebben, al
het mogelijke doet om hen door wettelijke bepalin
gen buiten te houden. i
Dit Is >een vraag van zelfbehoud en zoodra een
land zich op het standpunt plaatst, dat niet een
regeering de nationale dnduistriën en 'bedrijven moet
groot maken, is er alles voor te zeggen, dot men
ddt protectionisme nlt beperkt tot de productie,
doch ook tot de producenten.
Everybody ds doing lt nowi, luidt tegenwoordig
toet refrein en al, wfte neigt tot beschermende bepa
lingen, kan hert Amerika'ndet kwalijk nemen, dat
het van goedkoope arbeidskrachten niet wil hooren.
Een vrijhaDdelland moge er naar snakken, zijn
.producten goedkooper te maken en daardoor beter
toegerust binnen te treden in den strijd der natiën
op handelsgebied, nlat alzoo een protectionistisch
land, waar de „/welvaart" kunstmatig, wordt opge
schroefd en ihet hooger loon den werkman dln staat
stelt precies hetzelfde tegen -hoogen prijs te koo-
pen, wart zijn collega elders hij minder loon en lager
prijs weet te genieten.
Maar voor Japan As die emigratie leten levens
vraag. Het eilandenrijk toch -ns-emt voortdurend toe
in bevolking, zonder dat de productie daarmede ge
lijken tred houdt, en speciaal op gebied van voed
selvoorziening bestaata er dtn Japan een groot
deficit. Het imioet dus een dael zijner bevolking spui
en en bovendien elders grondgebieden -veroveren, die
iLevensmiddelenproductle toelaten.
-Zulke landen zijn er niet zoo heel veel te vin
den. In de tropische landen bevindt zich reeds een
bevolking en wel eene, die nog veel aninder eisehen
stelt aan het leven, dan de Japanner.
Die landen geven hem dus wel een gelegenheid
om ite werken als handelaar, als fabrikant, als plan
ter, dus als „kapitalist", doch geenszins als arbei
der, wat toch noodig dis, wtiil het moederland ©enigs
zins worden ontlaat van zijn ovabrevolking, van zijn
oversicfbarige (monden.
Dit vindt Japan alleen An streken, waar de le
vensstandaard hooger ds, dam in edgen Land en waar
nog behoefte aam goedkoope arbeidskrachten moge
lijkerwijze zou kunnen bestaan. Dat wil zeggen in
de niog ndet geheel ontwikkelde „wdtmamslanden".
Japan staat dus voor een gebiedende noodzaak,
Amerika en Australië voor een theorie: voor het
protectionisme in zijn verste consequenties, voor de
Monroel-eer en dergelijke.... abstracties.
De arme Amerikaan moet zijn drie of .vijf dollars
per d'ag kunnen .verdienen, zonder angst te hebben
Ao,4 mn-n'n tslailn naiol rr.o-ninotMo c((n ii-Vh ''if-rHÏOif An VPT-
dat zoom kledn geel mannetje zijn Job krijgt en ver
richt voor de helft.
Men ziet hoe moeilijk het ia deze rtwse standpun
ten met elkaar tot lovereienkomst te brengen. Zoo
ooit, dan i's hier sprake van een belangenstrijd,
lEn daar bovenop komt nog het feit, dat Japan in
den oorlog niets verloor, maar wel wist te profi-
iteeren, zoodot zijn vlioot nu althans theoretisch
-reeds lang As opgewassen tegen de Amerikaon-
sohe. Vooral ook omdat de Japanners izeelui zijn en
de Amerikanen te land zulke goed® aalailesen ver
dienen, dat zij mal zouden zijn, om zich de onaange
naamheden van het matrodenleven te getroosten voor
een loon, dait zooal, dan toch nauwelijks, hooger is,
dan wat men te land verdient.
Nu komt daarbij, dat Japan met Groot~Britanni3
een verdedigend vertxxnd heeft loopen, zoodot dus
in een oorlog, waarbij J'apan wordt aangevallen, En-
gelscbe hulp kan Worden ingeroepen.
Wie de geschiedenis van icfen grooten oorlog -en
vooral zijd vóór-geschiedenis met eenige aandacht
heeft gevolgd, weet, dat geen enkel land, volgens
zijn eigen mededeelingen, ooit een aanvallenden
oorlog voert. Het is altijd dl» geaneene tegenstan
der, die aanvalt, of uiterste concessie w de .tegen
aanval uitlokt.
De casus ioederis (het geval waarin toet verbond
dn werking treedt) is er dus altoos.
Dit verbond kan zich slechts richten tegen een
enkele natie, ml. tegen de Venöendgdie Staten. Andere
mogelijke vijanden zijn er aan de kusten van de
■Stille Zuidzee niet te ontdekken. Tenzij men dan
Soviet-Rusland die rol van vijand zou willen toe
denken. Doch in dat geval zou er bij ontstentenis
van een verrischte marine alleen sprake zijn van een
lanidoor-log, iets waarop do, Engelsche bondgenoot
nu eenmaal niet 19 Ingericht.
Tegen Amerika dit is een uitgemaakte zaak *-
zal Engeland noodt de wapens trekken. Canada op
zichzelf zou dit reedlh onmogelijk doen zijn. Dus
heeft ihet verbond alleen more-ele waarde in zooverre
dat Gróot-Britannië den Japanner als ebarbürüg
erkent.
Wie in Engeland geleefd hesft, en weet hoe zelfs
een heel klein beetje gele huidskleur voldoende is
Och neen, alles was bij het oude gebleven.
Hij iliet zich dn- den gemakkelijken leuningstoel
van hetkaMnet meerglijd'en, strekte de boenen voor
zich udt en begon een dagblad in it-e zien, om den
tijd dien hij zou moeten wachten, watt. te korten.
Nauwelijks echter had hij een paar regels in de
courant gelezen, toen hij door een driftig schel
len aam de voordeur gestoord werd-. Vroolijke, jonge
stemmen klonken uit de gang, dioor elkaar pratend,
en weldra werden twee jonge dames zichtbaar op
den drempel van de kamer waar de schilder zat.
„Ik zie een scihruml" riep de eene uit.
„Neen maar! Is 't mogelijk? Is meneer Klaas waar
lijk eens ithudis?" riep de andere.
En Klaas moest wel het ging niet anders!
opstaan en zijne buiging maken.
Over hat algemeen vermoedde hij zich niet met
bijzondere beleefdheden, als hij er van af kon; toch
mochten de dames hem gaarne lijden.
'De jonge medsjes nomen ied'er aan eene zijde van
hem laats en begonnen te vertellen waarom zij
reeds op dit uur hier waren gekomen. Zij waren
namelijk door zijne moeder besteld, om de num
mers nog eens tezamen rte herhalen, dde op Agda's
concert, dat Dinsdag over acht dagen moest plaats
hebben, ten gehoor© zouden worden gebracht.
Agida Bjork, het tengere meisje met het kroeshaar,
sloeg de schitterende, bruine oog en op, tot de hoog
ste vensterruit; daarna keek zij vóór zich, met een
verlegen lachje. Zij zag er zoo tegen op! Hoe zou het
gaan? Het was haar eerste optreden voor het pu-
blek. Maar het meest was zij angstig om Alice.
(Alice -was de moeder van Klaas.) Het zou zoo vree-
selijk Jammer zijn ala zij geen eer met haar inleg
gen mocht; zij had' er zich zoo veel moeite voor ge
troost; zij ihadi bij de menschen belangstelling voor
haar gewekt; zij had haar lessen bezorgd en nu ook
ddt concert op touw gezet.
„O, U zal best gaan! Alle is altijd fortuinlijk met
haar beschermelingen. -Denk cm aar eens aan mij,"
sprak Eldsabetlh -Sanden, éen kledn, scholksche blon
dine, me een wipneusje en geesrtdge trekken.
En zij had gelijk. Ook zij had aan Mevrouw El-
vln het grootste gedeelte van hare muzikale ont
wikkeling te danken. Nu was zij zoo ver, dat rij bij
de Opera geëngageerd.
Onder het druk gesprek over ddt onderwerp, ging
de. deur van de naastliggende kamer open en Me
vrouw Elviin trad binnen, lachend, .vriendelijk en
met veel drukte.
Hoog en stotdg in haar keurig met kont opge
maakt ochtendcostuutm, trad' zijn op de beide meis
jes toe, heeitte ze welkom, met eene vluchtige ver
ontschuldiging voor het lange wegblijven en streek
toen haar zoon ldielkoozend over haar en wangen,
als bij iemand dde na eene lange afwezigheid is te
ruggekeerd.
Op deze lietfkoozLngen anitwooTdde Klaas eenvou
dig met een kniikije. Over het algemeen houden jon
ge mannen er nieit van in tegenwoordigheid van an
deren lief te doen tegen hunne moeders. Maar de
blik, dien hij tot haar opsloeg, zeilde toch meer. Hier
in lag duidelijk die waandeering vam den kunste
naar, wiens gevoel voor schoonheid gestreeld was,
gepaard met de liefde van den zoon voor zijne moe
der. En hij hodi ook wel reden trotsch te zijn op
die moeder. Hoewel zij reeds een goed eind) boven
de veertig was, mocht zij nog aanspraak maken op
den naam eene-r bevallige vrouw. De schitterende
oogen, de sprekende gelaatstrekken, de friss oh e
kleur en het weelderige, donker© haar waarin nog
geen enkel grijze rte zien was, dlit alles maakte
haar 10 jaar jonger dan zij was; h'r keurige wijze van
zich te kleeden verhoogde nog den aangenomen in
druk van het geheel. Daarenboven dacht men niet
aain leeftijd, wanneer men haar zoo opgewekt en
vnoolijk zag, De beide meisjes gingen als gelijken
in jaren met haar om en zij behandelde ze evenzoo.
Op haar verzoek noemden zij elkandr wederkeerig
bij den doopnaam. Het stijve „Mevrouw Elvitn" was
al spoedig door de ouidsrte van het drietal in den
ban gedaan.
Behalve in de gelaatstrekken in sommige ten
minstegeleek haar zoon niet veel op haar Zij was
rijizig, maar levendig en elegant in al haar bewegin
gen; hij had eene zekere achteloosheid dn houding
en gebaren, en veel afwisseling vertoonden ^ijne
trekken niet. Slechts nu en don glom er iets in zijne
licht bruine oogen, alsof hij plotseling wakker werd.
De repetitie begon. De beide zangeressen herhaal
den om beurten haar liederen en duo's en Mevrouw
Elvin nam de piano-begeleiding voor hare rekening.
Zij was dn hare jeugd ook voor zangeres opgeledd
gewonden:; zij had op enkele concerten gezongen en
op het punt gestaan werkend lid aan de opera te
worden, toen haar huwelijk daartusschen gekomen
was. Later, toen een boosaardige ziekte haar stem
bedorven had, richtte zij haar talent met veel wils
kracht op de uitoefening van pianomuziek, met het
gevolg, dat zij eene uitnemende accompagnatrice
was geworden. Als zoodanig werd zij nu zeer ge
zocht, zoowel bij pariicuiliere, als bij publieke uitvoe
ringen. De belangstelling in de muziek een
groot gedeelte van haar tijd in beslag. Het kunste-
njaarsbloed bleef bij haar nog steeds aan het woord.
Klaas was mede naar het salon- gedrenteld en nu
had hij den gemakkelijksten stoel dóór, voor dien
van het kabinet verwisseld, strekte de beenen weer
lang uiit en gaf zich zelfs niet de moeite om
naar de zangeressen te zien. Hij lag met half geslo
ten oogen, en imen zou er aan hebben getwijfeld of
hij wel luisterde, als hij niet telkens flink had ge
antwoord op hetgeen hem gevraagd werd. Soms
maakte hij op- en aanmerkingen bij de uitvoering
die don meest werden tegengesproken, maar waar
mee toch rekening gehouden werd. Ja, meneer Klaas
wilsrt het wel te zeggen. Ofschoon hij geen enkel In
strument bespeelde en hij zijne frissclhe stem nioodt
anders dan ah denkleinen kring zijner vrienden
hooren liet, wist men toch, dlat hij gevoel voor, en
verstand van muizaek had, meer- dan mendg andere.
Het was ©en gewoonte geworden hem om raad te
vragen en zich te richten naar zijn smaak, zoowel
ten opzichte van kunstvoortbrengselen, toilet-aam-
'geilegenheden, het keuren van wijn, enz. als met be
trekking tot muziekuitvoeringen. Men hield Klaas
Elvih in zijn kring voor iemonid, 'die van al dde din
gen verstand had. Trouwens, hij was groot geworden
in een ouderlijk huis, waar hem steeds de gelegen
heid geboden werd deel te nemen aan de beste en
meest veredelende genietingen des levens.
Ten laatste was de beurt aan Mievrouw Elvdn, om
haar solonummer, waarmede het programma zou
eindigen, voor te dragen. Het was een Hongaareche
dans met vriendelijke, zachte melodieën, en zij
speelde dl© prachtig op hare ed&ene, artistieke wijxe
Klaas wiegde on der het fraaie spel met z'n stoel
op de maat heen en weer. Maar plotseling stond hg
