TWEEDE BLAD.
Brieven uit Engeland.
Binnenland» ch Nieuws.
Plaatseliik Nieuws.
Woensdag 30 November 1921.
64sle Jaargang. No. 6933
Amslordam, 26 Nov. 1921.
Wij verbeelden qjis zooveel i Nooit Is er een tijd ge
weest als die onze. Mot minachting zien wij neer pp. die
donkere eeuwen, die 'achter ons liggen, de middeleeuwen,.
De kleinste schooljongen van thans bezit mter kennis,
dan de grootste geleerde van zes, zeven eeuwétt ge
leden. 1
Wij verbeelden het ons, maar daarom ls het nog niel
zoo. Natuurlijk, er zijn massa's dingen, die iedere
schooljongen weel, en waarvan de vro.egere gelcerdón)
niets afwisten: spoortreinen, electriciteit, Amerika, om
maar eens enkele te noemen. DcyjlLwat is onze kennis
vanfde meeste dier zaken'/ Wij >veter\, dat ze bes tiB,a n
meer gewoonlijk niet.
Zevenhonderd jaar geleden, toen de wetenschap zich
nog niet zoo had uitgebreid .als thans,, toen was het nog
wel eens mogelijk voor een geleerde,, om zoo joed als
alle's te welen, wat er Ce welen viel. Zoo'n goieerde
was de Engelschman Roger JJacon, die leefde van
1214—1294. Die niets wist van een telefoon, nooit van
een motorfiets, of zelfs een gewone fiets gehoord had,
voor wien Amerika eenvoudig niet bestond; en toch
heel wat meer in zijn mars had dan de meesten van ons.
Roger Bacon studeerde voor geestelijke te Oxford.
Doch ?zijn studiën bepaalden zich niet tot den godsdienst
Natuur- en scheikunde, met al hare woTideren en -ge
heimen, trokken hem evenzeer of meer aan. Zijn kennis
dezer vakken werd zoo groot, dat zijn mede-monniken
jaloersch op hem werden, hfitn, verdachten, of keiden
dat zo hem verdachten, van omgang, met de zwarte
kunst, en beweerden,, dal hij niet zuiver in de leeir was.
Gevolg van een en ander was gevangenschap van
den gfeleerde. Gedurende zijn gevangenschap werd hém
verzocht een exemplaar van zijn werk te jenden naar
Rome, naar Paus Clementius "Iv. Bacon schreef daarop
zijn Opus Ma jus, dat later aoor een Opus Minus tij
een Opus Terhum gevolgd werd. Het is onbekend, wat
Paus" Clementius van deze werken dacht. Vast slaat
«venwel, dat Bacon uit de gevangenis werd ontslagen.
Zijn vrijheid duurde slechte tien [aren. Opnieuw van
ketterij beschuldigd, werd hij opnieuw opgeeloten, thans
▼oor veertien .jaar. Eerst in J292 werd hij vrijgelaten,
twee [aar voor hij stierf.
Detijdperken van gevangenschap mogen voor Bacon
minder aangenaam geweest zijn, zij verminderden even
wel in keepen dieele zijn werklust. Vele zijner geschrif
ten zagen tijdens zijfn opsluiting het 'levenslicht. Van
deze is zijn Opus Ma[us weL het belangrijkste, een
werk, dat nog steeds de bewondering opwekt van ieder,
die het leest.
Doch, herwas niet over 'die Opus Majus, of Minus,
of Tertium, óf een der andere, sinds eeuwen als van
Bacon afkomstige werken, dat ik dezen brief wilde schrij
ven. Het is over een werk van Bacon, dat eerst negcffi
[aren geleden ontdekt werd, door een zekeren Mr. W. M.
Voünich, in wiens bezit het zich thans bevindt
Dit werk is een manuscript in geheimschrifL eenl
klein kwarto-deeltje, geschreven op perkament. Gedu
rende de la^te negen jaren heeft 'dit manuscript, en
hebben photografieën van bladzijden er van, gecir
culeerd in bijna alle fanden van de wereld. Specialisten
in cijferschrift hebben er hun krachten op beproefd
Menscben, die nooit .gefaald hadden in liet eindelijk
ontdekken van den sleutel" van het meest ingewikkelde
geheimschrift, kojjden in Bacon'» manuscript nog zelfs
geen spoor van een beginsel ontdekken, waarop mis
schien kon worden voortgebouwd. En zoo bleef dit
werk van Roger Bacon in den waren zin de» woorcfo
een gesloten boek.
Intusschen werd ijverig gestreefd, althans iets over
het werk te weten te komen. Het werd door Mr. Voij-
nich ontdekt in een collectie met andere manuscripten.
SSommigo daarvan bleken eenmaal behoord fe hebben;
aan Italiaknsche vorstelijke geslachten, mogelijk dus ook
Bacon's manuscript. Politieke moeilijkheden in het be
gin der 19e eeuw, zijn dan waarschjjnlij'k 'de oorzaak 'ge
weest, dat de collectie werd verborgen, envergeten.
Aan het doorblad van het manuscjjpt was verder een
brief vastgehecht, waaruit bleek, wie "da laatst bekender
eigenaar er van geweest was. De' brief is afkomstig
uit Praag, gedateerd 1666, en geschreven door Marcus
Marei, die daarin het manuscript aanbiedt aan Athanasius
Kircher. Marei vertelt ICircher, dat het manuscript was
gegeven aan Keizer Rudolph II, door iemand, die ge
zegd had, dat het afkomstig was van Roger Bacon.
Photographie bracht den naam van een vroegeren
eigenaar van het munuscript aan het licht. Toeval
lige onderbelichting van een der bladzijden, vertoonden
sporen van een nanjd/teekening onder aan de pagij^a,
welke na scheikundige behandeling den naam Jacobj
de Tepenecz opleverden.
Deze Tepenecz, die o.a. directeur was van de keizer
lijke botanische tuinen, en ^en gunsteling van Rudolph
II, werd in 1608 tol den adelstand verheven., en had
eerst {jaarna het recht den naamde Tepenecz te voeren.
Dit 'bewees, dat na 1680 het manuscript in zijn handen
was gekomen.
Wie liad het dan uit Engeland naar Praag gebracht?
Een uitgebreid onderzoek werd ingesteld naar ar degga-
nen, die tijdens 'de regeering van .Rudolph II diens
hof te Praag hadden bezocht. Astronomen, astrologen,
botanisten, alchemisten, kwakzalvers zelfs, werden niet
vergeten. Van die allen bleef 6'e Jtfts één man over, J>r.
John Dcc. En van Dr. John Deo was bekend, le. dat
hij een ijverig verzamelaar was van Roger Bacon-
tnanuscripten; 2e. dat hij bij zijn bezoeh. aan Jiet
keizerlijk hof te Praag uren met den keizer zou gespro
ken hebben over Bacon. Zoo werden énkele tipies op
gelicht vanhet geheimzinnige el uier, dat dit manuscript
En niet meer, zult ge vragen? Toch wel. Dr. Ro-
maine Newbold, professor aan de 'Universiteit van Pen-
sylvanië, heeft het middel gevonden ojn Bacon's ma
nuscript te ontcijferen., Na langdurige onderzoekingen
bemerkte hij, dajt xle in het geheimschrift gebruikte
«jnen of teekens gebaseerd rijn op Grieksche stono-
g^phic. Vijftien teekens waren ontleend aan een systeem,
dat <b Grieken bekend was, zeven werden door Bacon
2ClL bij gemaakt.
To«h al ja het geheim ontdekt, de ontcijfering ,voi>
net manuscript zelf vereischt nog oen geweldigen arbeid.
De lengte van het manuscript wordt op ongeveer 800.000
«KSv» (S^chat, waarvan tot heden slechts ongeveer
14 zij11 "behandeld. Slechts een veertigste
6°dorite, 2y, .procent. Doch doz» 2Ti procent zijn róóds
voldoende om te toonen, dat het manuscript vfln buiten
gewone bctcckcnis is.
Een van de astronomische teekeningen in het ma
nuscript vertoont een voorwerp, dat, vólgens de be
schrijving, die Prof. Newbold er naast leest, door Bacon
gezien was in een hollen spiegel. Men hoeft dit voorwerp
thans herkend als jio groote Nevelvlek 'in Andromeda,
die onzichtbaar is voor het blooto oog. De holle spiegel
kan slechts die van een telescoop geweest rijn.
Andere ontcijferde gedeelten van het manuscript too
nen aan, dat Bacon een kennis bezat van embryologie,
die men nooit vermoed had in de 13o eeuw. Uit vroegdr
jeeds bekende werken van Bacon had men meenen op
te merken, dat "hij een theoretische kennis bezat van
oe telescoop, maar het manuscript, dat thans ontcijferd
wordt, schijnt geen mogelijkheid open te laten, dan dat
deze man in de 13e eeuw practisch gebruik maakte van
zoowel telescoop als microscoop, twee instrumenten, die
volgens de tot nu toe bekende geschiedenis, drie eeuwen
later wenden uitgevonden
LAGERE BOTERPRIJS.
Op de markt te Purraerend was gisteren de prijs
van de boter (2.40—2.60 per K.G. tegen 183.10 de
vorige week.
IJS IN FRIESLAND.
Tal van scholen hadden Maandagmiddag al vrijaf
om van het Ij» te profiteeren en menig huismoeder
moest zich haasten g&uw met' het micldagoten klaar
te zijn. Do Jeugd is zoo ongeduldig ais or pret in
zicht ia. Waar monig» club-ijsbaan nog droog ligt,
gaan de loden daarvan kleine moertjes in de buurt
opzoeken, om van hot ij» te profitoeren. Andors oen-
zaom cn afgelegen, heorscht daar nu middags een
gezellige drukte. In hot noordon der provincie klaagt
men er ovor dat het ijs niet erg hard is; men wijt
dit aan het hoogere zoutgehalte van het water, wijl
dezen zomer wel eons zeewater binnengestroomd is.
De Ijsbaan van Thiaff van Iieeronveon is al on
der water gezet; het langzaam rijzen van den water
stand was hot gevolg van een doorbraak, die Zon
dag hersteld is. Het water op die baan vormt zich
direct tot ijs, zoodat de directie plan heeft morgen
reeds de ijsbaan te openen, waar Zaterdagmorgen
nog geen water te bekennen was. Tal van hardrijde
rijen zijn reeds uitgeschreven; de ijsclub-besturen
hoorden van het weerbericht „matige tot strenge
vorst" en toen was spoedig het besluit genomen. De
beroepsrijders zullen te kust en te keur kunnen
gaan, eiken dag, want elke ijsclub rept zich nu spoe
dig een wedstrijd te houden, waarvan verleden jaar
niets komen kon. De prijzen zullen dit Jaar ook
hoog zijn, want de kassen der clubs zijn goed voor
zien en.... de heele wereld is tegemwoorcfig royaal.
Daarom ook verhooging van prijzen voor de hard
rijders denkt het IJsclub-bestuur. Overal is toch
het loon verhoogd!
EEN BEZUINIGING VAN J73AM.
Uit 's-Gravenhage, 20 Nov. De Tweede Kamer
heeft artikel 141 der Waterstaatsbegrooting (f75000
voor een nieuw huis in de Laan Copes ten behoeve
van de bureelen van de inspecteurs-generaals van
de Rijks Waterstaat) met 72 tegen 2 stemmen ver
worpen. Hqt aardige van deze beslissing is. dat de
bureelen reeds in hot nieuwe huis gevestigd zijn.
Zij zullen er nu weer uit moeten.
DE MOORD TE SCHIEDAM.
Uit Schiedam, 28 November. Omtrent Öe mishan
deling met doodelijken afloop alhier zijn de vol
gende bijzonderheden nog te melden:
De 28-jarige ijzerwerker, P. van Wieringen kon
het niet al te best met zijn 25-jarige vrouw vinden.
Reeds herhaaldelijk had dit tot onaangenaamheden
tusschen het echtpaas dat drie kiaderen heeft, ge
leid.
Zondagnacht omstreeks 12 uur kwam v. W. be
schonken thuis, waarover de vrouw zich eenige aan-
•merkingon veroorloofde. De man maakte zich daar
over zoo boos, dat hij een mes van tafel greep en
daarmee zijn vrouw sloeg, waarbij een slagader in
den arm werd doorgesneden. Hulproepend snelde
de vrouw de straat op, achtervolgd door den man.
Toen de eerste zich omkeerde, bracht de woesteling
haar een steek in de borst toe, waarop v. W. zich
uit de voeten maakte. De vrouw werdi gevonden door
twee nachtwakers van den part. Nachtveiligheids
dienst, die haar een café binnenbrachten, waar de
politie en een dokter gewaarschuwd werden. De doo-
delijk getroffene werd naar het ziekenhuis overge
bracht, waar zij kort na aankomst overeed.
Van W. die hard weggeloopen was, werd opge
merkt door een agent, die hem volgde. Op de Maas
kade was de man echter plotseling verdwenen en
toen de agent met zijn zaklantaarn achter een ver-
verschingstentje keek, kreeg hij plotseling een slag
met een hard voorwerp achter op het hoofd, waar
door hij bewusteloos neerstortte. De man wierp zich
op zijn slachtoffer en bewerkte hem met zijn vuisten,
waardoor de agent het bewustzijn herkreeg. Na een
worsteling op leven en dood wist laatstgenoemde zijn
belager van zich af te werpen en zijn revolver te
trekken, waarmede hij den man in bedwang hield.
Nadat assistentie was komen opdagen werd v. W.
naar het politie-bureau overgebracht, maar hij was
nog zoo beschonken en zoo in de war, dat hem geen
verhoor kon worden afgenomen. De agent is, na
verbonden te zijn, buiten dienst gesteld. Tel.
WAT DE SOLDATERIJ KOST.
Mr. Marchant heeft in Den Haag een politieke rede
gehouden o.m. over het militaire vraagstuk, speciaal
over het beroepskader, omdat hem een uitdrukking
zeer kwalijk is genomen, n.1. dat het beroepskader
moet worden uitgebrand.
Een lid van dit kader heeft hem zelfs genoemd
den Nederlandschen Landru (vroolijkheid).
Spr. is opgekomen tegen den toestand, welke men
thans heeft, dat op 2071 milliciens der lichting 1921
1008 officieren zijn, dat is dus op iedere twee solda
ten 1 officier.
Bij de brigade grenadiers en jagers heeft men op
245 soldaten 88 officieren en 49 man administratie
troepen. Het is nu zoover gekomen, dat de minister
van Oorlog in een geheime circulaire aan de officie
ren gevraagd heeft: wat doe je feitelijk den ganschen
dag? (Gelach.)
Men lacht hier nu wel om maar men bedenke dat
alleen aan officierssalarissen ppr jaar f 10.000.000
wordt betaald. Waar zoo met het geld wordt ge
morst, houdt hij vol dat het beroepskader moet wor
den uitgebrand. (Applaus.)
Begonnen ze al vast maar.
KOLHORN.
Het ijs is hier nu noik op die hoofdslooten vertrouw
baar, op de 'voorstoot wordt al diruik schaatsersere
ne n" De ijsclulb acht 'it echter nog niet verantwoord
die hanen, .voor die - bewoners open te stellen.
LUTJEWINKEL.
Zondiajg werd door de «voetbalvereenigimg L.W.V C.
a hier een wedstrijd gespeeld tegen K.V.C. uit Kol
horn. L.W.V.C. speelde aanrvankefli^k tmet 7, later met
9 man. Gedurende den geheelen wedstrijd werd ge
speeld op de helft Tan K.V.C., waarvan dan ook het
r«.s* i*sat va dait L.W.VC. won mol o—1.
LUTJEWINKEL.
Aan de alhier Zondag gehouden damseance, ge-:
houden ten lokale van .den heer Nap, door den hoer
C. Ameda, van Winkel, ■Werd' door 8 personen deelge
nomen.
ïtoor den hee* Amels werden, 6 partijen gewonnen,
terwijl door ham werd verloren van dien hoer Brou
wer van Winkel en remise gespeeld imet den hoer L.
van Wijk, alhier.
WIERINGEN.
Voor de vacante betrekking van onderwijzer aan
de O. L .school te Weateriand jheeft tzich geen en
kele sollicitant aangemeld, izoadlat «en herhaalde op
roeping zal worden geplaatst.
WARMENHUIZEN.
Den 28on dezer werd in «en der 'lokaflen dar O. L.
school ail'h'.er de eerete ouderavond gehouden, onder
leiding \ar don heer Burgemeester. Ruim een 40
tal personen .waaronder 5 dames, hadden aan de
uitnoodiging tot samenkomst gevolg gegeven.
Nadat de voorzitter aan do opgokomenen hot wel-
k-mi had toegeroepen, Jn 't bijzonder aan do wethou
ders, den predikant, socretaris en hot onderwijzend
personeel, zette hij in 't kort doel en beteokenis der
vergadering uiteen. Hoofdzaak was nl. het benoe
men eener otuiderconrumissio. Na eeniige besprekingen
werd tot de benoeming daarvan overgegaan en'ge
kozen de dames Klamt-de Moor en Quairt-Pronk,
benevens de heeren W. Gutker Jlbz., G. d« Moei, en
F. Stam, die de benoeming aannamen, waarna de
vergadering na een woord van dank door den voor
zitter, voor de betoonde belangstelling, gesloten word.
CALLANTSOOO.
Zonidaff 27 November krad! in het lokaal van don
heer S. Koe aflihder op de vermaande heer Daan Pool
De zaal was geheel vol, lettertijk geen plaatsje onbo-
zot. Alle voordrachten, ernst zoowel als luim, .vielen
zeer In den smaak en het applaus telkens bewees, dal
.valt» geauo&ei is» da keer Pao 1 sleden «mjq
I uur gezellig feiitenmeDd.
- OALLANTBOOO-
Op het Zwanerawelar althdsr wordt reeds druk
•chaotecngersden. Het ijs 4e hard en fjuü, de baan
lang on breed, nagenoeg hei geheela oppervlak li
goed berijdbaar. 1
- BUROERBRUO.
Ouzo vroegere plaatsgcnopj, do heer E. J. Jansen,
bohaolde de vorige weeK het diploma voor hulpkeur-
^uecsler van vee cn vleesch.
- SCHAGERBRUG.
Peer de Ctymr.dUtiek-verecnifllng .„Ons Genoegen" al
hier is f 7 opgebracht voor ua hoijgorendo Russische
kinderen.
WONINGBOUW TEN PLATTELANDS.
In bod HdM. lezen wij:
In de tijden 'voor don oortotg konden arbeiderswo
ningen, voldoende aan do van ihoogarhand gestelde
voorschriften, tegon bedragen van J 1200 a f 1400. op
behoorlijk solide wijizie gebouwd worden en .toen za
gen/ erveraU op het pOattolandi apaanaame en Ijverige
arbeiders kans om tegon den mididodbaron leeftijd
beizit'ter van een eigen huls te worden.
Ook in begin van den oorlog, toen d« gemeente
lijke bouwverordeningen, gebaseerd op de woning
wet, nog van toepassing waren, werd in vele gemeen
ten door particulieren nog doorgegaan met de stich
ting van arbeidershulzen. maar door de omstandig
heden en door de houding van die overheid is daar
aan sinds 1917 radicaal een einde gemaakt: de om
standigheden waren ommak dat do bouwkosten veel
meei- dan1 verdubbeld worden en de overheid, ging aan
de inrichting zulke hooge eischen stellen, dat er voor
een perceel, voldoende aan die eischen, heit ivierduJb-
ibdlie noodig waa van het bedrag, dat aribeiders voor
heen besteedden oan oen eigen huis t» krijgen, waar
in en waarmee ze volk omen tevreden en geftukkig
waren.
Duizenden arbeiderswoningen rijn er gesticht in de
jaren 1918, 1919 en 1920 tegen bedragen va* J5000 a
f5500 per stuk, womingen dus die, de kapitaalrente
op 6 pdt., en de kosten vam onderhoud plius grondbe
lasting op 2 pet. gerekend, per Jaar tf 400 a f 440 be-
hooren op -te brengen, doch waarvoor nergens meer
dan 1200 a f 225 aan huur gevraagd wordt en waar
mee de bewoners vrijwel nergens tévreden zijn. In da
ewsta plaats niet omdat de huur, die veelal gevonden
moet worden .uit -een weekloon van nog geen twin
tig gulden, hun te hoog is, en iverder niet omdat ze te
veel werk géven aan de huisvrouw. Want behalve
een kamer en een keuken bevatten ze drie slaap
kamers en aan 't onderhoud daarvan kan een vrouw
uit den arbeidersstand, dia geen hulp ka* nemen,
ja dikiwijC» nog uit wenken gaat om wat mee te ver
dienen, niet de noodige zorg (besteden.
't Is in de meeste gevallen dan ook door de* aood,
dat de «velidaiheidera te pdatten lande ertoe overgaam
om zoo'n woning te betrekken en zich ite belasten met
een huur, te hoog ivoor hun draagkracht en een hult,
te groot en te onpractisch voor hunne beboetten. Ve
len, zoodra ®e kans zien om een goedkooper perceel
te betrekken, dat meer voJdoeit aan 'de eischen, welke
®e steïlen, ilatern hrata bouwvereenjgingshuia in den
steek en .voor velen begint, nu door die daling der
hout- en steenprijzen ide bouwkosten weder vrij wat
gedaald -zijn, die kans langzamerhand in ft zicht te
komen. Volgens 'de bepalingen itoch der voor «en
paar jaar aangenomen! landarbeidenswet kan een
landarbeider, die zelf if-400 bezit, met behulp van. het
Rijk huiseigenaar en grondbezitter worden op de
.volgende voorwaarden: hij ontvangt 'van den Staa'
f3600, itegen 4 pet rente gedurende de eerste drie
jaar. Vervolgens betaalt hij Tan dat (bedrag per jaar
5,8 pet. gedurende een tijdvak van. 30 jaar en dan,
dus 33 jaar nadat hij begon, is het «voor hem gebouw
de huis -met het daarbij behoorende erf geheel zijn
eigendom geworden.
Vooral de laatste jaren hebben «tal van landarbei
der» karna gezien een aardig kapitaaltje aan. kant te
leggen en nu er voor ongeveer li 3000 a f 3200 weer een
huis gebouwd kam worden, dat aan de- eisahen der
gemeentelijke bouwverordening voldoet (hoogers
eischen worden voor dergelijke perceelen niet ge
steld). 'besluiten veilen om gebruik ite maken van de
rechten, die die landaibeiderswet geeft
We waren voor kort in de gelegenheid «en zestal
woningen te zien, gebouwd als gevolg van de bepa
lingen vam de itandarbeiderswet. Zo bevatten ieder
een keuken en een woonkamer; voor ft genieten der
nachtrust' waren, aüs vanouds, weer bedsteden aan
gebracht, doch op zoodanige wijze, dat er volop licht
en lucht wa s.em «ze werden stuk .voor stuk bewoond
door mensch-en', die volmaakt Itavireden waren en
zich (verheugden in hum bezit en o.ver de todkomst
Die toekomst bracht hen immers, tegen een. jaar-
lijksch offer van niet meer dan ongeveer f 200, steeds
nader tost het volle eigendomsrecht, over hun. huisje
en over de 25 are, daarbij behoonende, grond met de
opbrengst waarvan ide óaanlijksche rente betaald kan
worden, wanneer daarop in1 den vrijen tijd het tuin
ders-bedrijf op doelmatige «wijze wordt uitgeoefend.
Voorbeelden trekken en -die bouwkosten zullen,
door de aanstaande verdere dailing Van de steenprij-
zen, per arbeiderswoning in 1922 allidht weer f200 a
f 300 lager zijn dam ze in 1921 waren; Daarom is voor
vele gemeenten waar de veüdarbeiders de laatste ja
ren kans gezien 'hebben uit hun inkomsten een ka
pitaaltje te reserveeren en dialt is gelukkig op heel
veel plaatsen het geval thans reeds met zekerheid
te zeggen dait het aantal bouwaanvragen op grond
van de bepaflingen der lanidarbeiderswet zeer belang
rijk zal worden, hier en daar zelfs op 'het oogenbüik
reeds vrij belangrijk is. Em 't gevolg hiervan izal mis
schien- worden dat sommige bouwvereenigingshuizeri
leeg komen te staan of niet dan tegen zeer geringe
bedragen verhuurd kunnen worden; .maar 't zal ook
het zegenrijke gevolg hebben, dot vele kleine platte
landers een gelukkiger, Vrijer leven krijgen en hun
gevoel van eigenwaarde in belangrijke mate tullen
•versterken uit het bewustzijn ieder jaar voor een
grooter deel eigenaar te worden van 't hui», dat hun
tot woning dient.
DE DUITSGHE VALUTA.
De valuta-concurrentle vermoordt onze heele in
dustrie en van welk een beteekeni» dit is, wordt
scherp geteekend door het volgende: De loonen der
typografen zijn in Nederland f30 tot (40 per week,
terwijl de Dultacho typografen eon bodrag van 300
Mk. tot 400 Mk. ontvnngon (d.i. du» f3 tot (4). Het
papier mag Blechts mot oen hoogen tooslag van uit
Duitschland worden uitgevoerd, waardoor do druk
ker hier de kosten van zijn grondstof ziet verhoogd.
Bovendien wordt van dit onbedrukte papier door
den Nederlandschen fiscus nog weer 5 invoerrecht
geheven, terwijl b e drukt papier geheel vrij binnen
komt, Talrijke Duitsche firma'» bieden aan om ge
heel gratis tienduizenden exemplaren reclame druk
werk te drukken, waartoe zij in staat worden gesteld
door het verschil in porto dat in Duitschlahd 0.3 cent,
in Nederand 2 cent bedraagt.
DE MINISTER WIL WAT TOEGEVEN.
Vorschonen ia de memorie van antwoord inzake de
begrooting van arbeid on daaruit blijkt dat ook
minister Aalberse voelt dat do bonnrde economische
toestand van ons and andere maatregelen etscht.
Ook blJ hem leeft het inzicht, dat omzichtigheid
geboden is bij do bemoeiing, die do Overheid met het
bedrijfslevon hoeft. Vermoden dienen maatregelen,
die de ondernemers onnooflig zouden beperken in
do vervulling hunner taak. Nochtans is hij van mee
ning, dat de sociale voorzieningen voortgang raoeton
hebben en dat terugkeer of stilstand op den door dit
kabinet ingeslagen weg, ook onder de tegenwoordige
omstandigheden niet in het belang van ons volk
zou zijn.
De thon» heerachenda crisis vordert oen ongestoor
de samenwerking van alle factoren, die bij de pro
ductie zijn betrokken en der.o samenwerking kan
slechts worden gebaat, indien ook bij de arbeiders
de zekerheid bestaat, dat mst hunne rechtvaardige
verlangena op sociaal gebied rekening woedt ga-
houden.
Bi dwrrnmi pi. muirnm WJ tfüt *irm
bi) rü« beleid heeft laten lelden, hoopt de minister,
gelijkelijk aandacht schenkende aan de belangen van
werkgevers en werknemers, geleidelijk voort te gaan
met den verderen uitbouw der sociale wetgeving.
Al ie do minister bereid op economische gronden
tijdelijk afwijkingen van de wsttolijke voorschriften
betreffendedon arbeidsduur in fabrieken of werk
plaatsen toe te staan, voor de totstandkoming van
eon regeling, waarbij die voorschriften zelf zouden
worden gedifferentieerd uitsluitend naar mate van
de inspanning, die de arbeid vordert of hot gevaar,
dat hij oplevert, kan hij zijn medewerking niot
verleenen, overtuigd als hij is dat daarbij hot begin
sel van den achturendag ernstig ln het gedrang zou
komen.
Do minister overweegt het denkbeeld om het mo
gelijk te maken, dat binnen zekere grenzen en ond«r
controle der overheid, overeenkomstig door werkge-
vors rn werknemers in gemeen overlog getroffen
regelingen, kan worden afgeweken van de 45-urlge
arbeidsweek,
Dergelijke regelingen zouden dan kunnen vast
stellen in hoeverre door overwerk de voor do betrok
ken ondernemingen geldende normale arbeidsduur
kan worden overschreden.
Ook is de vraag in onderzoek of niet het thans
van kracht zijnde stelsel, volgens hetwelk overwerk-
vergunningen worden verleend, in dier voege zal
rijn te herzien, dat, wanneer voor een bepaalde groep
van ondernemingen seizoendrukte of andere bijzon
dere omstandigheden afwijking van de wettelijke
voorschriften noodig maken, de gelegenheid daartoe
wordt geboden bij een algemeene ministerieel» be
schikking, geldende voor alle tot die groep behooren-
de ondernemingen. Tel.
GEMEENTE ZIJPE.
Imgesdhrerve* van 26—29 Nov. 1921.
Geboren: Johammee tv. Theodorus Kooljman e*
van Grietje IJpma. Ntcolaoa, x. Nicolaas Ligtihari
en vam Anna Taimis.
Getrouwd: Arle Jomgejam, oud 29 J., ite Zijpe, en
Aaltje Suilizle, oud 28 J, te ZIJipe.
Overleden: Gerrlt Boontjes, oud 62 j.f echtgen. van
Amitrfe Bree«t. Gonnelis Nagelhout, oud 9 Jaren, z. v.
J. Naigielhout on (vam M/ftriJtje Moejes. Gir.leltjo Wit, oud
83 J., wed. Thijs Hartog, eerder van Pieter Kussen.
ONS STATION.
Dat ons station niet meer aan billijke eischen
voldoet, bleek vooral Maandag bij den sneltrein van
8 uur. In beide wachtkamers was heslist gebrek aan
ruimte. Niet alleen waren er geen voldoende zit
plaatsen, maar, zelfs aan staanplaatsen was er voor
de vele reizigers gebrek. Ook de vestibule was veel
te klein, men verdrong elkander letterlijk aan bet
loket, terwijl de trein al voorstond.
FEDERATIE HOLLANDS NOORDEN VOOR
STAATSPENSIOEN.
Vanwege bovengenoemde federatie was er Zondag 27
Nov. een vergadering in Cér£s. Aanwezig waren allle be
stuursleden en de afgevaardigden der afdeelingen Wifc-
ringerwaard, St. Maarten, Winkel, Anna Paulowna, Veen-
huizen en Kolhorn, van welke laatste af doding vier
leden aanwezig waren. Voorts waren in verband met
de te houden meeting de heeren Metzelaar en Van
Ketel van de afdeeling Schagen tegenwoordig.
De Voorzitter openae de bijeenkomst «n heetté vooral
de afgevaardigden van Kolhorn en Schagen hartelijk
welkom.
In de vorige bestuursvergadering was gebleken, dat
het met (je aXdecling Barsingerhorn, die 128 leden telt,
fout 'li^p. De gewone zaken werden er niet eens loopende
gr.houoien De heer C v. Twuijver had op zich genomen,
een onderzoek in té «stellen en zoo mogelijk de zaak
daar weer ip orde te maken. Veel voortgang wa» in deze
zaak niet gekomen, daar de beloften, door bestuurs
leden der afdeeling gegeven, nog niet vervuld warén.
Besloten werd de heeren G. v. Twuijver en J. Romar
nogmaals naar een ander bestuu'rslid af te vaardigen, ten
einde daar de zaak in 't reine té brengen. Eerst,
wanneer alles faalt, zal 't federatie-bestuur ingrijpen, zoo
als haar dit bij 't reglement is voorgeschreven.
De afdeeling Callantsocg zal na ausporing van den
heter Limpers, door krachtige medewerking van Ds.
France, aldaar spoedig weixlcr opgericht worden.
De afdeeling J ulianadorp, waar de zaken door vertrek
van den secretaris in de war zijn geraakt, zal door don
voorzitter, den heer De Boer, bewerkt worden.
Wat de afdeeling Dirkshoni betreft, achtte men den
tijd nog niet ^gekomen, daarvan werk te maken.
De aftredende bestuursleden, de heeren De Boér,
Limpers en Romar werden met algemeene stemmen
herkozen. Voor het nazien der rekening werden de
afdeelingen Anna. Paulowna en Kolhorn aangewezen.
Hierna begon een uitgebreide discussie over de a.s.
meeting, welke in Mei 1922 te Schagen gehouden zal
worden.
Voorgesteld werd de meeting te doen voorafgaan
door een rondgang door de gemeente en een muziek
gezelschap en zangvereeniging uit te noodigen, bencvéns
2, 3 of 4 sprekers. De meeting zal van 2 tot 5 uur
duren.
Uit de vergadering werd de wenschelijkheid g^uit, een
mooie groep, vanwege de federatie voorop in aen stoet
te laten gaan, terwijl verder iedere afdeeling voor eigen
kasten ieets dergelijks kan doen. De commissie van
voorbereiding zal trachten, iets goeds te bedenken.
Over .het aantal sprekers kan men nog geen besluit
nemen. Tegen ka m er ca ndida ten als sprekers, werd aan-
aangevoerd, dat zij zoo gaarne op zoo'n meeting hun
politiek hobbelpaardje berijden en ook, dat zij, bijv.
de heeren Oud en Otto zoo weinig in de Kamer voor
Staatspensiorineering dioen. Tenslotte werd besloten, dat
de commissie van voorbereiding in deze met voorstellen
op de volgende vergaderinc zal komen.
Aan 't Hoofdbestuur zal een waarborgsom gevraagd
worden, ook de afdeelingen benoorden 't IJ zal verzocht
worden, voor 't waarborgfonds te teekenen. Hoogstwaar
schijnlijk zullen een paar commissieleden bij die burgerij
van Sc negen om steun rondgaan. De afdeeling Schagejj
liet 'eenige financieel© steun doorschemeren.
Volgde samenstelling commissie van voorbereiding
voor de a.s. meeting.
Behalve 't bestuur ztyn hiervoor aangewezen de hoeren
Van Ketel en Metzelaar (met desgewenscht twee plaats
vervangers) voor Schagen; de heer Strijder voor Kol
horn, de heer Prins f afwezig) voor Barsingerhorn, ter
wijl de afdeelingen Scnagerbrug en Heer Hugowaard ver
zocht sullen worden, een commissielid aan te wijzen.
De lieer Limpers deelde mede, dat het met het
volkapolitlonnement niet hard gaat. Verscheidene af-
deelingon lieten niets van zich hooren, o.a. ook Dlrks-
horn, waar nota bene oen hoofdbestuurslid woont
Aan do afdeollngcn, die wegens financieel! omstap-
dlglteden niet voor 't petitionnement kunnen werken,
zal «en subsidie worden verstrekt. Men wende jdch tot
oen V"r leden der petitlonnementcommissic.
Het voorstel om de oude tooneelboeken der federatie
in het maandblad te koop aan te bieden, werd aan
genomen,
Als sprekers voor Jiet a.s. jelzoen beval het bestuur
de heoren Perio, Dorhout en Spaargaren oan.
Besloten werd, dat de bestuursleden tier federatie hun
reiskosten naar oen bestuursvergadering vergoed krijgen.
Den .secretaris werd weder een gnpificalic van F 25
toegekend, terwijl do afdeeling Kolhorn, die er finan
cieel slecht aan toe is, dit Jaar geen contributie behoeft
te betalen.
Hictaun. N\$rd. de voedering, die zich 'evenals de
vorige, door gezellige^, aangenamen toon kenmerkte,
onder dankzegging door den Voorzitter gesloten.
N.B. Na do vergadering hebben dc aangewezen heer-
ton te Barsingerhorn weton tc vorkrijgen, dat do hocfr
Prins rijn benoeming als commissielid noeft sangenomenf
terwijl aldaar per advertentie in do Schpger Courant
een nlgemcenq. ledenvergadering uitgeschreven aal wor
dt», tattUde as pjeu n regale*.
