Alpitti Niiiis-
Mratiilit- Lniliiitlii.
tie
Geillusteerd Zondagsblad.
NIEUWE VOORJAARSSTQFFEN.
SPAAKDER 4 Co.. ALKMAAR.
LH hel Harl van Holland.
Belangrijke Uitbreiding
Uitgeversi N.V. v.h. THAPMAN Co, Schagen.
aat
lui-
lke
o. 4.
Zaterdag 4 Februari 1922,
SCHA
85ste Jaargang, No, 8979.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 *ur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENINO No. 23330. - INT. TELEF. no. 20.
Prijs per 3 maanden 1.65. Losse nummers 8 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN.
LERblt BLAD.
Er is weinig nieuws onder de zon en er zijn zelfs
menschen die beweren, dat er op die plaats in het
geheel geen nieuws is. Misschien is deze bewering
gedeeltelijk juist en vooral op het gebied van kran-
tennieuws. Wat in dit geval echter nieuws heeten
raag, hangt minder van het nieuwe en bijzondere
van de gebeurtenis zelf af dan van het belang, dat
de menschen er in stellen. En in het wereldgebeu
ren is de belangstelling haast beneden nul gedaald,
We zijn aan zooveel gewoon sinds de oorlogsjaren,
dat weinig of niets meer in staat is ons met onge
duld naar de krant te doen grijpen. Vergelijken we
dit eens met vroeger. Hoe was de wereld geschokt
door het vergaan van de Titanic en hoe onverschil
lig liet ons de Lusitaniakwestie. Hoe belangrijk von
den we de conclaves waar de twee laatste pauzen bij
gekozen werden, hoe lazen we alles wat er ons uit
Rome bericht werd, en hoe lauw laat het ons deze
keer, juist nu er iets belangrijks in dit geval schuilt,
nu we na eenige eeuwen misschien weer een niet-
Italiaansche paus zullen kunnen krijgen misschien
zelfs een Hollander, want kardinaal Van Rossum
schijnt eenige kans te hebben bij deze verkiezing,
waar wereldlijke, en politieke invloeden zich zullen
doen gelden naast kerkelijke.
En hoe koud laat ons het internationaal juridische
instituut, dat zijn vergaderingen begonnen heeft. We
vinden het ruim voldoende, wanneer we plaatjes
van de afgevaardigden in de geïllustreerde pers
vinden, en daarmede houdt over het algemeen de
publieke belangstelling op. Toch is de beteekenis van
dit hol' voor ons land zeer groot en ook het feit dat
Den Haag de zetel er van is, want dit hof is een der
belangrijkste resultaten van den Volkerenbond en
een der eerste schreden op het gebied van het
vraagstuk vrede door recht. En al is misschien de
belangstelling voor al het gebeurde over de geheele
wereld even slap als bij ons, voor zoover die bestaat
is ze thans voor een groot deel op ons landje en
op Den Haag gevestigd.
Met mijn opmerkingen over de onverschilligheid
van het nuhiiiïk voor wat er al zoo gebeurt, meen
ik niets 'kwaads. Het is een heel natuurlijk ver
schijnsel, want we zijn verzadigd. We hebben ko
ningen en keizers zien vallen, republieken zien op
richten, revoluties zien uitbarsten, honger en ellen
de zien heerschen,zoodat wij gewoon geraakt zijn
aan berichten van wereldschokkende gebeurtenis
sen, dat we er dagelijks te veel van krijgen, en ons
niet verplaatsen en inleven kunnen in eiken af
zonderlijken toestand zooals we dat deden, toen we
ons opwonden over de Dreijfuszaak en den Boeren
oorlog.
We lezen nu van nood in Weenen en Rusland te
gelijk, Lloyd Geo'rge vrahgt de aandacht met zijn
politiek, in Duitschland en Ierland zijn tegelijk troe-
belon, de Duitschers willen niet betalen en Frank
rijk is wat veeleischend, althans staat op zijn stuk
en wij lezen het door elkaar in een avondblad van
den hak op den tak.
Een ding is er echter dat langzaam aan wat van
onze aandacht gaat vasthouden. Maar dit gaat ni9t
volkomen natuurlijk. Daar zit een krachtige pro
paganda achter, eén voortdurend werk. Het is de
Russische kwestie. Degenen die zich dien nood heb
ben aangetrokken, die comité's hebben gesticht en
hulp trachten te verleenen, probeeren de noodkreet
uit dat verre oosten, waar we zoo weinig van we
ten en begrijpen, waarvan de mentaliteit ons zoo
vreemd is, en als spoken of nachtmerries tot ons ge
komen is uit de navrante Russische litteratuur, die
genen werken om de noodkreet die er klinkt te laten
hcoren in ons goede landje.
Dat is wat er uit het wereldgebeuren oprijst, de
nood van Rusland. En men collecteert. Men doet
er voor, wat we gedaan hebben voor Weenen, al
ligt het geheel ondanks de veel grootere afmetingen
van den nood, ons veel verder.
En verder gaat de belangstlling van het mensch-
dom uit naar zonderlinge bijzaken, die sensationeel
getint zijn. Die grijpen vast en boeien meer dan
de afschuwelijkste hongerverhalen en de grootste
politieke besluiten. Landru heeft het van Lloyd
George gewonnen in belangrijkheid in de oogen van
het publiek en Carpentier van alle ministers en ge
vallen en gevluchte of verbannen koningen en kei
zers met elkander.
Even heeft hier de treinmoord sensatie gemaakt.
Heel veel sensatie zelfs, zoo dat we allemaal gingen
defectieven, maar met een verschrikkelijke politi-
oneele iblunder is dit afgeloopen, deze belangstelling
en deze detectieverij sport.
We praten nu weer over het weer en over de
gladheid, wanneer die met al haar verschrikkingen
en ongemakken ons komt teisteren, en over de mist.
En mijn kapper heeft me vanochtend gezegd, iat
het al wat voorjaarsachtig begon te worden, dat je
merken kon dat de tijd opschiet.
Een nieuwe lente en een nieuw geluid, om maar
eens een meer gebruikte dichtregel toe te passen.
Misschien heeft hij gelijk. Ik hoop het zelfs, want
het interesseert me als ik er goed over nadenk ook
meer dan de vergaderingen in het Vredespaleis on
in het Vaticaan en in de Fransche Kamer, en de
Dail Eireann. De politiek is zoo erg ingewikkeld en
we krijgen er over een tijdje onze eigen Kamer
verkiezingen ook nog bij met als voorspel nu reeds
de ruzie onder de V.-D.
W. P.
Staatsloterij.
TrekJdag van Donderdag 2 Fohr
5e Klasse. 12e Lijst.
No. 12453 50.00a
No. 12024 5000.
■Nos. 5483 6199 6384 14459 18624 f 1000.
Nos. 7792 15398 19930 22267 1 400.
Nos. 11413 13709 16051 1200.
Nos. 1162 2523 3371 7112 7640 8643 9487 9595 10211
10715 15191 15779 17351 17507 17857 1100.
Prijzen van .170.
107 244 255 262 264 278 841
382 596 1129 1134 1326 1465 .1479
1ÖK7 1600 1673 2015 2159 2332 2410
251.1 2763 2835 2882 3075 3219 3281
3341 3520 3531 3548 3714 3799 3873
3932 8937 3992 4121 4120 4245 4386
4766 4854 4855 5009 5043 5104 5117
5135 5205 5322 5332 5417 5435 5001
5636 5654 5743 5781 5939 5991 6020
6023 6327 6443 6465 6489 6607 6*53
6734 0776 6899 6902 7083 7165 7185
7369 7491 7637 7095 7774 7775 7813
7883 7894 8084 8152 8279 8311 8354
8375 8407 8464 8588 8920 8925 9013
9006 0140 9411 9426 9519 9556 9579
9585 9602 9654 9745 9791 9796
10094 10153 10338 10352 10441 10401 10492
10504 10537 10641 10701 10725 10985 11042
11509 11609 11812 11830 11908 11924 11963
12027 12327 12G25 12695 12814 12823 12863
12865 12889 .12924 13152 13191 13301 13405
13435 13501 13642 13894 13- '2 14281 14292
14295 14298 14321 14371 14121 14465 14629
14633 14803 15045 15090 15117 15146 15344
15720 15852 15888 15989 16037 16045 16047
16095 16266 16271 16275 16314 16316 16465
16493 16507 16576 17207 17324 17355 17411
17606 17630 17736 17928 1S185 16262 18351
18353 18407 18428 18543 18636 18779 18833
18874 18S77 19232 193» 19474 19527 19531
196-17 19796 20017 20033 20122 20169 20182
20206 20256 20406 20551 20564 20571 20740
20862 20896 20911 21007 21153 21198 21227
21249 21269 21413 21527 21553 21560 21593
21662 21783 21789 22142 22169 22185 22310
22379 22442 22458 22478 22601 22619 22679
22765
H E T WITTE HUIS
HEEREN- en KINDERKLEEDING.
PRIMA STOFFEN en VOERING.
Eerste klasse bewerking.
H. S. CLOECK, Alkmaar.
kelijk was de grief, dat de heer Oud zich te veel
j met het referendum had bemoeid. Het H.B. heeft
dit onderzocht, en er is geen steek van overgeble
ven. De administrateur heeft een paar brieven ge-
schreven en daarin den heer Oud aanbevolen. Een
daar1" ,n, van 26 November, was gericht aan
as. Onnekcs te Den Helder, een intiem vriend
van den heer Oud, bij wien deze op 27 November
heeft gelogeerd. Het zou toch reine dwaasheid ge-
weest zijn als de heer Oud den administrateur op-
1 dracht had gegeven om aan dien vriend in die om-
standigheden nog eens een aanbeveling te geven. Spr.
i zelf beeft zich nooit mét de zaak bemoeid, alleen in
een brief, waarin de heer Oud verdedigd werd. Maar
de grief van den heer Teenstra is nu, dat spr. er
zich niet mee heeft bemoeid. Hij wilde dat niet, de
leden moesten z-.i. uitspraak doen. Overigens is
er weinig verschil tusschen de heeren Oud cn
'Teenstra. Als de laatste in de Kamer staat buiten
verband met de fractie, dan zal het anders zijn, dan
toen hij in dat verband stond. Er zijn nu echter.
nieuwe feiten. Het is eenvoudig een laagheid, dat
de heer Teenstra beweert, dat spr. en de onbekende
vrouw eerst het veege lijf hebben gered. Men geeft
de voorstelling, dat bet voorstel-Haarlem ten doel
had te voorkomen, dat spr. nummer 1 op de lijst
geplaatst zou worden. Dat voorstel hield echter in,
de partij bij referendum over alle vraagstukken te
laten beslissen. Het ging er dus in hoofdzaak om,
of wij een vrouw op nummer 2 zouden plaatsen, ja
of neen. Was dit voorstel aangenomen, dan zou er
van het nummeren van een vrouw op de 2de plaats
niets terecht zijn gekomen. Een besluit laten ne
men door een algemeene vergadering, zou nu niet
democratisch zijn. Spr. ziet dat niet in. Dat voorstel
is verworpen en men zegt, dat er een meneer zich
bij de stemming vergist had. Dat is best mogelijk,
maar het voorstel was verworpen; als er een komt,
komen er meer, en het besluit was gevallen. Toen
kwam er eon voorstel-Amsterdam, om spr. nummer
van ons
Te beginnen met het nummer van heden ver
schijnt ons Geillustreerd Zondagsblad in plaats van
in 8 pagina's in 12 pagina's.
Ondanks deze vermeerdering van 50 van het
aantal pagina's, hebben wij den abonnementsprijs
van ons Geillustreerd Zondagsblad niet verhoogd.
Wij vertrouwen dat nu ook al enzo lezers deze
flinke daad, welke vooral in dezen tijd beteekenis
heeft, op prijs zullen weten te stellen en zulks too-
nen door, indien zij nog niet op ons Geillustreerd
Zondagsblad geabonneerd mochten zijn, onderstaand
inteekenbiljet te zenden aan de administratie van
ons blad, alwaar op aanvraag ook proefnummers
gratis verkrijgbaar zijn.
Wij maken tegelijk van deze gelegenheid gebruik
mede te deelen dat door ons het uitsluitend recht
van uitgave is aangekocht van een buitengewoon
spannenden roman. Deze roman zal in de eerstvol
gende weken in onsv Geillustreerd Zondagsblad' als
vervolgverhaal verschijnen.
Ook zal binnenkort in ons Geillustreerd Zondags
blad een prijsvraag worden uitgeschreven waaraan
100 prijzen zullen zijn verbonden.
Wie dus nog niet op ons Geillustreerd Zondags
blad geabonneerd is, zende thans onderstaand in
teekenbiljet aan de administratie van ons blad.
DE UITGEVERS.
AL KM AAR'S ROEM.
Prima geurige PIJPTABAK gefabriceerd door de
Tabaksfabriek <J. R. KEÖSS Alkmaar.
Neemt proet met deze prima kwaliteiten in fraaie verpakking.
VRAAGT ZE UWEN WINKELIER.
INTEEKENBILJET.
Ondergeteekende abonneert zich op het
GtïLIMEtKI) ZONDAGSBLAD
tegen 72'/a ct. per kwartaal.
NAAMWOONPLAATS
DAGELIJKS 0NTV INGEN WIJ DE
MT* PRIMA COUPtUR. fa
AANBEVELEND,
Birmenlandscb Nieuws,
REDE MR. MARCHANT.
In een openbare vergadering, belegd door de af-
deeling Rotterdam van den Vrijzinnig Deinocrati-
schen Bond, in de salon, van den Doele, heeft mr.
H. P. Marchant Woensdagavond een rede gehouden,
die tot onderwerp had: Sluit de gelederen.
De heer Marchant merkt op, dat hetgeen hij gaat
zeggen, een gevolg is van het conflict in de partij.
Hij zal niet den geheelen avond vullen met alleen
daarover te spreken. Het is meer zijn doel om, daar
over heen, te spreken over de taak welke de vrijzin
nig-democraten hebben te vervullen.
Leest men de berichten over dit conflict, dan
dreigt men de kluts kwijt te raken. De zaak waar
over het gaat, is kinderlijk eenvoudig. De Kamer
fractie bestond uit 5 leden. Het hoofdbestuur be
sloot terecht, dat wij bereid moesteu zijn, plaats te
maken voor een vrouw. Men moest dus op de lijst
een van de eerste plaatsen inruimen voor de be
roemde, onbekende vrouw van den heer Van Bere-
steyn. jHet hoofdbestuur adviseerde de tweede plaats
voor een vrouw te bestemmen. Bleef de fractie uit
5 leden bestaan, dan zou dus een zittend lid ver
vangen worden. Zij die het voorrecht hebben, een
zetel te bezitten in de Kamer, zouden het natuurlijk
niet plezierigvinden, hun plaats te moeten inruimen.
Men zocht dus naar een „titel" om te kunnen zeg
gen: ik ben het niet, die moet afvallen. Daartoe
werd het principe van de anciënniteit, van de rechts
positie uitgevonden. Dat beteekende dus, dat mr. Oud
moest uitvallen, en niet de heer Van Beresteyn; de
laatste is in 1916, de heer Oud in 1917 gekozen. Dit
beginsel is echter in strijd met elk begrip van de
mocratie. Het ligt voor de hand, dat zij die beslissen,
de kiezers, elke 4 jaar opnieuw uitspraak moeten
doen. De heeren zeiden echter: Als jij niet ons
advies volgt, als jij niet moeite doet in het hoofd
bestuur, dan trappen wij de partij kapot. Meent men
nu, dat iemand die verantwoordelijk is voor de lei
ding, er maar een oogenblik aan zou kunnen den
ken te zeggen: ik vind het in strijd met alle oischen
van redelijkheid en gezond verstand, maar als je
dreigt de partij kapot te trappen, dan geef ik toe?
Niemand zou dat doen. Spreker heeft het niet ge-
I daan en het gevolg is geweest, dat de heeren hun
voornemen ten uitvoer hebben gelegd; de neer Van
Beresteyn heeft de plaat gepoetst en de andere sabo-
teeren de partij waarvan zij lid zijn. De eerste wei
gert bovendien zijn mandaat neer te leggen; trou
wens niemand had verwacht, dat hij anders doe?
i zou. Utrecht heeft hem uitgenoodigd, zijn bedanken
voor de partij in te trekken. Dat besluit is genomen
met 12 tegen 5 stemmen; men ziet daaruit, welk een
belangstelling er voor de zaak in Utrecht bestond.
Voorts waren er de heeren Teenstra en Koster, die
gezegd hebben, alleeen tegen den heer Oud grieven
te hebben, hoewel nu ook spreker van hen eenige
sneden over zijn gezicht krijgt. De heer Oud zou
ten eigen voordeele geknoeid hebben
met het referendum. Die beschuldi
ging is niet gering en men kan den hee
ren dan ook als eersten eisch stellen:
gelieve de gronden daarvan aan te
geven. De heeren antwoorden echter
dat zij geen feiten hebben; zij hebben
zoo den indruk. Hethoofdbestuurheeft
een commissie aangeboden, maar de
heeren zijn daar niet van thuis. Aanvan-
'1 te plaatsen. Hij heeft zich daartegen verzet en
hij heeft ten slotte toegegeven, omdat men het wil
de als een blijk van waardeering. Teenstra was
daar bij, en komt nu vertellen, dat spr. het veege
lijf heeft gered, dat is een vuiligheid, een gemeene
streek. Het bitterste daarvan is, dat men zich ver
gist in menschen, van wie men meende dat zij vrien
den waren.
Men moet de gevolgen van deze droevige zaak
niet overschatten. Dag leider van een begrafenis
stoet, beeft men in de Kamer gezegd; mag ik jo
condoleeren. Wij hebben er een grapje van gemaakt.
In het eerstvoljgende nummer van de Vrijzinnig-
democraat komen uit alle deelen van1 het land bij
dragen, die klinken als een klok. En de partijen,
die nu zoo'n medelijden met ons hebben, moeten
ook eens aan zichzelf denken. Daar is b.v. de ge
achte Vrijheidsbond. De beer Bijleveld is den boer
op geweest en heeft gemeend,, dat hij van den Vrij-
zinnig-democratischen bond niets behoefde te zeg
gen; die vermoordde zichzelf. De Vrijheidsbond beeft
de organisatie-Van Gijn, de actie van de officieren,
een briefschrijver als de heer Van Houten, die de
liberale St.aten-leden oproept tegen den Vrijheids
bond. Dat hebben wij allemaal niet, en wij hebben
ook niet, dat wij bij vergaderingen de deuren dicht
doen. Onze partij heeft de onderhavige zaak niet met
den mantel der liefde bedekt en onze algemeene ver
gadering te Amsterdam zullen wij houden met open
deuren. Intusschen is het conflict toch te betreuren
en juist omdat een dergelijk feit zich heeft voorge
daan, is het noodig dat wij vrijzinnig-democraten el
kander steunen, dat wij de gelederen sluiten.
Spr. komt nu tot zijn eigenlijke onderwerp. Het is
tegenwoordig overal misère, ook bij de overheid.
Overal grijnst het tekort; op de begrooting 1922 zal
het een sic rdige 100 millioen zijn. De spoorwegen
hebben een tekort van 30 millioen. Alles wordt steeds
duurder, ook posterijen en telegrafie, en het tekort
wordt steeds grooter. Blijft dat doorgaan, (de op
brengst van de belastingen gaa.t naar beneden) dekt
men de tekorten niet, dan kan men de bankbiljetten
pers laten draaien, maar dan zou de gulden de mark
en de kroon achterna gaan. Wat daarvan het gevolg
zou zijn, en dat degenen die het minste te verliezen
hebben daarvan het meeste zouden lijden, zien wij
over onze grenzen. Een beteekenende verhooging van
de directe belastingen is uitgesloten. Te Deventer be
taalt men van een inkomen van f 3500 f 4000 reeds
een belasting van f 1000 en het aantal oninbare pos
ten neemt steeds toe.
•Zegit men, diat hot te-kort gedekt kam worden, als
-de kajpiitalüstiisc/he kl-asse imaain (betaalt, dan misleddt
men de menschen. Anderen zeggen, dat de zaak wel
terecht zo-u komen bij- de toepassing van- een ander
stelsel. Wij toehoeven maar naar bet buitenland te
kijken ooi over stelsel niet meer te philosofeeren.
Zweden is in zekeren zin meet ons land te vergelijken
Daar- heeft men een -uitsluitend! sociaal-democratisch
ministerie. iDe Koning» heeft er een troonrede gehou
den,, maar er -stond, niets in. Een dood-fatsoenilijke,
zinledige troonrede. Alleen- stond' er d-ets in van kracht
tigen steun aan -die werküoozen. Van de ontwapening
n-iets, en daaronder stond een bericht, dat er in het
Zweeds-che leger meer g-riepl-ijders waren dan Neder
land ooit soldaten op de been heeft gehad. Als men
van dat alles kennis neemt, -dan geeft dit den burger
moed. De stelse-ltheorieën zijn -bij uitstek geschikt om
propaganda te maken maar zij helpen o-ns niet. Het
eenige" middlel ia, zich/ te bekrimpen. De kwestie is
daarbij: hoe moeten wij bezuinigen? Er is een partij,
die eerst naa-r sociale wetgeving en onderwijs kijkt
en die doet alsof de 135 miHiioen van oorlog en marine
niet bestaan, wamt anders maken de officieren in de
Nieuwe Courant spektakel. En naar die 135 miljoen
kijkt spr. nu juist zoo gaarne. Wil men gaan in de
I richting van. de ontwapening, dan kan men twee
1 wegen kiezen. Men kam steeds minder menschen op-
j r-oepen, en men kam het zoeken 'ia hot veranderen
j van het karakter van de weermacht. Dat laatste heeft
spr. altijd voorgestaan. In onze weermacht worden
de lakens uitgedeeld door het beroepskader. Er zijm
i veel te veel van die menschen, die den geest vam
Ludend-o-rff heb/ben^ die dien deskundigen draai in
i bun hoofd hebben. Dat is het wat uitgebrand moet
I worden. Dat zijn de menschen, die het volk niet ken-
i nem en- geen begrip heUben van een behoorlijke, socia-
l Ie wetgeving. Diezelfde menschen zien kans om au in
5^maand den jongens veel meer te loeren dan in
1901 i-n 12 maanden. Zij hebben altijd alles tegenge-
houden, ook de -ontwikkeling van het verlofskader
Er zul-len nu 250 beroepsofficieren naar huis worden
•gestuurd eru het is dam ook hoog noocLig. In afzien-
I baren tïjdj is een oorlogsmogelijkheid voor ons niet
te zien en men is dan toch stapelgek om voor 108
millioen kanonnen .te gaan knopen. Wij willen dus
het leger in de richting van ontwapening brengen,
door het te verburgerlijken. Men heefit er van ge
maakt, dat dat daiurder is, maar dat is natuurlijk niet
waar. Alleen in 3 of 4 zomermaanden wilden wij
de lichting .liaten opkomen. Zooal® men thans te werk
gaait, bestaat -het gevaar, dat de invloed' vam het toe-
roepskader steeds grooter wordt.
I Ten aanzien van de sociale wetgeving en het ondér-
1 wijs is er iets te doen. De eerste moét véréénvoudi^d
j worden en voor de geldverspilling bij de oprichting van
j ni-cuwe scholen m-oet een slokje gestokén wordén. An-
deren villen echter de sociale welgéving afschaffén. Dé
Vrijheidsbond zendt zijn spreker uila en Iaat hen specu-
leeren op den angst voor de dure wetgeving. Ook in Indifc
verzet men zich. Als men verstand genoeg hééft om té
beseffen, dat Nov. 1918 zich hernalen kan, waarom
propageert men dan in die richting Zij die dit doen,
lokken een nieuwe revolutie uit. Zij begrijpen alléén als
zij in benauwdheid zitten, dat een revolutiealléén dan
komt als er achterstand is in de sociale wetgeving. Men
kan niet aannemen, dat zij die beweren, dat de arbóids-
w-et, de sociale wetgeving de oorzaak van de malaise is,
dat zelf gelooven. De oorzaak ligt immers daarin, dat
I het geheele achterland, tot Azië toe verarmd is én tcr-
neer ligt en de verlaging van het loon, de verlénging
van den werktijd, die niet anders dan verlaging van het
j lono bedoelt, kunnen nooit het euvel goedmaken. Maar
men maakt gebruik .van de gelegenheid om van den
last van de sociale wetgeving af te komen. Daartegen
j moeten de vrijzinnig-democraten in het geweér komén.
H-et allermeest treft, dat men niet over dé géhéélé lijn
zegl, dat men geen staatsbemoeiing wil, maar aileen daar
j waar zij voor den werkgever lastig is. Als men subsidies
I wenscht, is men dan ook afkeerig van staatsbemoeiing?
j Spr. wijst op de Holland-Zuid-Afrika-lijn, op de internati
onale conferentie--:, de verdeeling van Oppér-Silczië. Voor
het streven van deze heeren om dé macht ovér dén Staat
te krijgen, moeten wii, zegt hij, oppassen. Wij hebben
dat-in Indië gezien. Spr. wijst ook op de rede, welke
graaf Herman Keyserling te Amsterdam heeft gehouden,
in welk verband (hij opmerkt, dat Duitschland h§t
m-eest kapitalistische land is, dat geheel onder de macht
is van Stinnes, hoewel de benoeming van Rathenau eén
overwinning op die macht is.
Breekt men het eenige middel, dé Twéede Kamér,
af, dan is men overgeleverd aan de macht in de maat
schappij, de groote exploitanten. Daarom is heL noodig,
dat wij democraten ons aaneengesloten houden. Wij
hebben geen groote partij, maar intrige, lage politiek
hebben wij nooit geduld, en als er iels is binnengeslopén
wat daarmee in strijd is, dan zeggen wij die elementén
behooren niet bij ons; liever klein zonder hen, dan groef
met hen. Spr. eindigt mei een beroep té dóén, vooral op.
de vrouwen.