Uit het Hart Yan Holland.
DERDE BLAD.
Reclames.
Binnenlandsch Nieuws.
Zaterdag 11 Maart 1922.
65ste Jaargang. No. 6990.
De Tweede Kamer heeft gisteren besloten, dat de zo-
ameiitljid blijft. Die strijd tuisschen stad .ent land fis dus
besLiisü en gew-omimen door idfe stedelingen. En als fite-
deling hen ik blij oan deze overwinning, niet om do
-overwinning alleen, maar om het resultaat zelf.
Er schoon aan deze schijnbaar onbelangrijke kwes
tie meer vast te zitten, dan men zou denken, waait
politici «hebben er al .over gekrakeeld, en beweerd dat
er candidaten waren, die in die dorpen tegen en In de
steden voor don zomertijd waren. Welk economisch
voordeel er precies aan vast zit wil ik in- het midden
laten. De klachten van de boeren, die zich .regelen
naar de zon, kan ik even rata beoord'eelen. Men heelt
de agrarische dfgevaarld%denj nauwelijks kans gege«-
ven, eni die he er Br aait, de wat ongene erde afgevaar
digde van het platte land is er in woede over ont
stoken. De regeling van heit internationaal spoorweg-
ver keer gaf den doorslag, en hiertegenover had de
motiveering van den heer Braat weinig belang. Ook
de industrieel© voordeelen van den Centralen Indu
striebond bleken overwegend, en zoo mochten we dus
onze mooie lange zomeravonden behouden.
En men moet dit niet onderschatten. Het is een
voordeel dat niet op politiek en. economie gebaseerd
en de Kamer heeft zich er niet mee bemoeid. Het is
voor dit college niet ernstig en gewichtig genoeg, of
we een uurtje langer aan de boulevard kunnen zitton
en of wo na het eten nog «eeni klein' fietstochtje kun
nen maken. Maar voor wie den ganschen dog gewerkt
heeft is het niet onbelangrijk om nog een uur langer
van den dag te mogen profiteeren, om nog tijd te heb
ben, voor een avondwandeling, voor een zitje bud/ten,
voor een zomerschen avond met een mooien zonson
dergang, wanneer heit den geheelen dag onhoudbaar
warm is geweest en we komen wat itoü rust, en heb
ben tijd om uit te rusten van hitte en benauwenis.
Ook de zomerpensions en uitspanningen, die een
tuinconcert geven zullen er wel bij varen en de zo
mertijd leek me de eenige weldaad, die ;de oorlog
ons gébracht heeft. We hebben er alleni van geprofi
teerd zonder iets van die economische berteekenis te
vioelen. Het lengon dier dagen is iets dat altijd vreug
de brengt, en we zijn blij als het zoo ver is, dat we
izonder de lamp op te steken aan tafel kunnen gaan.
en dit werd ons, al is het dan wat' kunstmatig, al zoo
spoedig gebracht. Dan was er na 't eten nog wat sport
nog wat tennissen of voetballen, iets dat ons anders
door invallende duisternis al zoo spoedig onmogelijk
werd.
«En al was het een verkrachting van de natuur, al
was het een voor de gek houderijtje voor ons zelf, on
natuurlijk kwam het ons niet voor behalve dien
eenen cag. als we de klok juist hadden verzet. We
waren .soms uit ons humeur, wanneer we dit van
mooder natuur gtteen-de uur weer moesten terugge
ven in hot najaar Nu mogen wo het gelukkig houden.
Ik spreek hier natuurlijk slechts voor die stadganoo
ien, voor degenen, die het kleine gemak, het uiterlijke
plezier' en het aangename voordeel meenamen, zon
der «zich bewust te zijn wat er maatschappelijk en
economisch aan vast zat, en ik hoop, dat wat ik
schrijf «een ergernis op het platteland zal verwekken
dat men me nikt zal verwijten, dat ik een egoist ben,
die voor het .onbelangrijke van een uur gezelligheid
por dag meer, alles zou willen opofferen, en mis
schien zou ik een agrariër, die me uiteenzette, hoe
veel moeite en last en werk en nadeel hem de zomers
tijd bezorgde, gelijk moeten geven.
'Zooals ik zeidc, heeft ook de Kamer izich niet met
diezo zoo belangrijke futiliteit van den niet geïnteres
seerden burger beziggehouden. Zelfs het Kamerlid
van publieke vermaken heeft er zich niet eens mee
bemoeid. De hoor Ter Hall, die een open oog heeft
voor de genoegens en vermaken van de menschheid,
die naast zijn Kamerlidmaatschap er een revuegezel-
sohap op na houdt, heeft zich onzijdig gehouden bij
het vraagstuk, dat naast allerlei' belangen van econo-
mischen aard zoo rochtstroeks de gezelligheid betrof
en do genoegens van hotel en caféterrassen.
En do heor Ter Hall, die maar matig au serieux ge
nomen werd, toen hij do Kamer betrad, als afgevaar
digd o van het vaniété hoeft getoond, dat .ook het ver
maak bet recht hooft meo to sproken, dm zaken) van
bestuur en zich zoo verdienstelijk gemaakt, dat de
sArieuze Vrijheidsbond hem opnam, en hem vermoe
delijk op )do camdidatenlijst een niet onbelangrijke
plaats zal verleenen
En wanneer de tijden zoo veranderen, dlat er een
minister van/ publieke vermakelijkheden noodig, zal
zijn, - het idee is niet meor zoo zot al9 vroeger, want
do wereld danst en drinkt thee als nooit te voren, en
loeft voel meor voor vermaak, dan .ze oodt heSft ge
daan; zal hij; voor dit ambt. dadelijk aangezocht
worden en door allo partijen worden) gehandhaafd'.
Wo krijgen dan misschien eindelijk de Juiste gren-»
zen eens ito zien ovier >wot kunst en, wat vermakelijk
heid moet heeten, een dór lastigste vraagstukken
van dozen tijd, nu 'het bij gemeenten over subsidie en
kunstwaarde gaat en nu men de kunstenaars, die bij
gebrek aan subsidie kasstukken geven, verwijt, dat
ze niet artistiek genoeg werken, zoodiat hum het geld
voor ondersteuning onthouden wordt, 't Zal dam de
•heer Ter Hall wezen, die het voor de niet zwaar ar-
tisfcieken, maar des ondanks zeer nuttige en noodige
werkers vooii. beschaafde ontspanning opneemt. Want
een revue v«am Ter Hall de vaak aangenamer om bij
te wonen daim veel wat «heit gesubsidieerde tooneel ons
brengt. W. P.
Waterzucht en de nieren.
Waterzucht is ophooping van water in het lichaam,
doordat de niet in staat waren om 't zelf af te voe
ren. Het is niet een ziekte op zich zelf, maar een
verschijnsel van. een organische ziekte. Of gebrekkige
nieren, of een hartkwaal kunnen de oorzaak zijn,
doch daar nierkwalen zoo vaak het hart aantasten,
zijn gewoonlijk de nieren schuldig.
's Morgens optredendo verschijnselen van water
zucht (pafferighoid onder de oogen on in het ge
zicht) wijzen op een nieraandoening. Zwellingen van
de voeten en handen na inspaning, vooral 's avonds,
kunnen aantoonon, dat het hart is aagedaan.
Dikwijls treedt waterzucht door nierzwakte tijdens
zwangerschap op. Dit wordt verklaard door het feit,
dat de nieren dan meer bloed te filtreeren hebben.
Deze overspanning kan de nieron verzwakken.
Andere indirekte oorzaken van waterzucht zijn.
bloedarmoede, ovorwerking on zorgen. In verwaar
loosde gevallen kunnen de beenen en het lichaam
enorm opzwellen, en de buik, de borst en de horse
nen wordon aangedaan.
Heete luchtbaden zijn nuttig, doordat zij de huid-
poriën openen en reinigen, en geregelde stoelgang
is noodzakelijk. Deze beide voorzorgen verlichten
het werk van de nieren. Maar gebruik om deze or
ganen te holpen on te versterken Fostor's Rugpijn
Nieren Pillen. Duizenden zijn blijvend gebeterd door
dit speciale niorgeneesmiddel.
Te Schagen verkrijgbaar bij de bekende drogisten
f 1.75 per doos.
DE STORM.
Tengevolge van den storm heeft de brandweer te
's-Gravenhage Woensdag verscheidene malen hulp
moeten, verleenon rpet het opruimen van, omvorge-
waaide schoorsteenen, afgerukte jalouzieën, dakpan
nen enz. Aon den Drogeradljk te Scheveningen waai
de bij een heftigon rukwind van een der porceelen
zelfs een groot gedeelte van bet dak en een stuk
van den voorgevel in.
Aan de Ronb&anstraat kwam een geheelen schoor
steen naar beneden, gelukkig zonder ongelukken te
veroorzaken. Stukken zink en lood moesten worden
verwijderd van onderscheidene percoelen. Op de
glasfabriek aan het Trekvlietplein, geraakte op het
dak een tuimelraam los; het zware voorwerp viel
tegen eon aldaar arbeidenden timmerman, die van
hot dak naar beneden stortte en erastigo verwon
dingen aan het hoofd bekwam. In bewustoloozon toe
stand werd hij per auto van den Geneeskundigen
Dienst naar het Gemeenteziekenhuis vervoerd. Zijn
toestand is ernstig.
Te Enkhuizen hebben de horingvisschers door
don storm een groot deel van hun reepnetten ver
loren.
Op do hoeve van den landbouwer Vaassen te
Horrlon is Woensdagmiddag een veestal ingewaaid.
Vijl koeien zijn daarbij omgekomem
Te Maastricht heeft Woensdagmiddag en
-nacht oen zware storm gewoed/ Massa's hoornen
in do parken en langs de wegen zijn ontworteld
en omgevallen. Een noodwoning van beton in het
Wittevrouweveld is omgewaaid. Van het oude stad
huis en vele particuliere woningen kwamen schoor
steenen naar beneden. De vorst van de St. Mathias-
kerk hangt scheef. Stukken zink van meters lengte
vlogen over de straten en het gaan was levensge
vaarlijk. Halve daken lagen bloot, zoo rolden de
panneif en stroopoppen en leien naar beneden.
Woensdagmiddag woedde op het eiland Wie-
ringen eon hevige storm. Toen deze te ongeveer vijf
uur een weinig bedaarde, verliet een motorboot van
de firma Gebr. Kaan de Oeversche haven, met nog
eon boot, die gehuurd was. Bezuiden het eiland ter
hoogte van Hippolytushoef gekomen, stok de wind
eensklaps weder op, zoodat de schepen genoodzaakt
waren te ankeren. Echter sloeg de gehuurde boot,
waarop de schipper met zijn vrouw en vijf kinde
ren en twee man personeel van firma Gebr. Kaan,
van achter haar ankers weg en werd zoo overgele
verd aan het spel der golven, zonder dat de andere
boot gelegenheid kon vinden om hulp te bieden.
De noodseinen werden te Wieringen opgemerkt
en dadelijk is de postboot uitgevaren om assistentie
te verleenen. Ofschoon in den donkeren nacht do
zee werd afgezocht, mocht het niet gelukken het
afgedreven schip te vinden. De geankerde boot kon
des morgens vier uur de haven te De Haukes be
reiken. De vermiste boot is later gestrand bij Molk-
werum op de Friesche kust. Alle opvarenden zijn
behouden.
Uit Venlo, 9 Maart. Gisteren is door een he-
vigen storm de spits van de Paterskerk te Venlo
over eenige meters afgebroken en gedeeltelijk te
rechtgekomen op het daaronder liggend dak.
Te Helden is de woning van den heer P., ter
wijl de man ziek te bed lag, gedeeltelijk ingestort.
De man kreeg onbeduidend letsel.
Een schip, geladen met 10.000 K.G. kruit, kon de
haven van fort Sabina niet invaren. Men moest te-
rugkeeren naar do haven van Numansdorp. Door
een hevigon rukwind is het schip tegen een dam
geslagen en gezonken. De menschen wisten zich te
redden.
Door den storm is gisternacht het ijzeren zeil
schip Antonia, schipper Kreuk, komende van Rot
terdam, geladen met steenkool, even beneden Tiel
op een krib terecht gekomen. De schipper en zijn
gezin werden gered. Het schip zit nog op de krib,
maar schijnt niet geleden te hebben.
D» storm in Rijnland en Westfalen.
Uit Essen, 9 Maart. Do op een orkaan gelijkende
storm, welke gisteren in Rijnland en Westfalen
woedde, heeft niet alleen het telegraaf- on tele
foonverkeer voor het grootste deel oritrodderd, dat
met Nederland, België en Frankrijk geheel gestremd
was, maar ook in tal van plaatsen groote schade
aangericht. T3 Munchen Gladbach ls een 15 M, hooge
fabrieksschoorsteen omgewaaid on op de portiers
woning terecht gekomen. De portier en zijn gezin
zijn zwaar gekwetst. Op de Chamotte- und Dinaa-
werke bij Dusseldorp stortte een muur in en bedolf
20 werklieden. De brandweer haalde 8 dooden, 2
zwaar- on 2 lichtgewonden onder het puin vandaan.
Op den weg van Krefeld naar Bochum wooi eon
boom om op een tramwagen, doodde eon man en een
meisje en wondde eon vrouw levensgevaarlijk:.
Te Krefeld woei oveneeens oon fabrioksschoorsteon
om. De brokstukken doodden twee fabrieksmeisjes
,en kwetsten er nog verscheidenen. Op do staalfabriek
van Becker te Krefeld zijn twee arbeiders, die bui
ten do fabriek aan het werk waren door een wind
hoos opgenomen en tegon een muur geslingerd,
waarbij zij levensgevaarlijke kwetsuren opliepen.
De storm in Engeland.
Uit Londen, 9 Maart. De storm van gisteren, die
Zuid-Engeland en het kanaal teisterde, was de ho-
viuste, die hier ooit is opgeteekend. Op zeker oogen-
blik bereikte de wind een snelheid van 108 mijl
(175 K.M.) in het uur. Het record tot nu toe was
103 mijl (ongeveer 167 K.M.)
Boos weer aan da Franscha kast.
Uit Parijs, Maart. Een hevige storm heeft
gisteren over geheel Frankrijk gewoed en vooral aan
de kust veel schade aangericht. Er worden ver
scheidene schipbreuken gemeld. Bij Boulogne is een
vaartuig vergaan, waarbij vijftien opvarenden zijn
omgekomen.
Noodweer in België.
Ook uit België komen berichten over het noodweer,
dat daar geheerscht heeft.
Te Brussel is iemand gedood door neervallende
steenen, terwijl verschillende menschen werden ge
kwetst. De telefoon- en telegraafverbindingen met
binnen- en buitenland zijn verstoord.
HEERHUGO WAARD.
Ter afdoening eener tamelijk uitgebreide agenda
vergaderde «de vereenSging „Nieuw leven" dn het lo
kaal van den fheer K. de Boer.
iNa opening der vergadering «door den voorzitter,
werden door den heer P. Kostelijk, secr., de notulen
dier ivorige veagadering gelezen, welke -werden goed
gekeurd.
Ingekomen was een schrijven van den heer J. Ak
kerman, waarin idieae, onder dankzegging voor het
zoovele jaren genoten vertrouwen, bedankt! Nals be
stuurslid, tengevolge van zijn vertrek naar elders.
De voorzitter meent, te (mogen verklaren, dat de
heer Akkerman veel voor de verconiging heeft ge
daan, zoowel als bestuurslid als In de functie van
markt-betaalmeester. Het bestuur da dn zijn geheel
deze meendng toegedaan, waarom het aan de verga
dering voorstelt den heer Akkerman te benoemen tdt
eerelid van „Nieuw leven". Onder applaus wordt dit
voorstel door de vergadering aangenomen.
Voorts deelt de voorzitter mee, dat de- heer Akker
man in helt bestuur van den Noorder Marktbond ver
vangen wordt door den heer P. Kostelijk.
Aangezien de algm. vergadering van de Holl. MIJ.
van (Landbouw in heit najaar te Alkmaar zal wor
don gehouden, vervalt het verzoek om samenwerking
voor het houden eener tentoonstelling in onze ge
meente.
Voorgelezen wordt een circulaire fcdtreffenle de
Tuinbouwschool te Alkmaar; krachtig wordt het vol-
?;en van «dit onderwijs aanbevolen, voor onze n.a.
uinbouwera Door dien «heer Meereboer worden eenige
mededeel Inge n gedaan naar aanleiding van bespre
kingen in de Comim. van Beheer.
Als punt 3 der agenda komt aan «de orde de reke
ning over 1921. Deze is vóór de opening der verga
dering nagezien door de h.h. Jb. Klaver en 'S. Doorn,
Deizo commissie verklaart de rekening in orde te heb
ben bevonden. De heer Mereboer brengt nu helt finan
cieel verslag, uit, waaruit blijkt, dat in don loop des
jaar a 20 leid'en hebben bedankt, dodh 9 ndeuiwe leden
zijn toegetreden', zoodat het aantal thans 228 be
draagt; de totale ontvangsten bedroegen f506.50, dó
uitgaven 1439.92, alzoo een batig saldo groot «f 66-58.
Nadeelig saldo van 1920 bedroeg f 37.22, alzoo in kas
f 29.30, wat met het bezit der verconiging een totlaal
vormt van 1983.03. iDe rekening wordt goedgekeurd
en den penningmeester wordt dank gezegd voor zijn
accuraat beheer. Nog wordt door den heer.Meereboer
meegedeeld, dat de omzet der markt' 18.388.413.17
'heeft bedragen.
Vervolgens krijgt de secretaris het woord! voor het
uitbrengen van hdtJ jaarverslag. We stippen hieruit
aan, dat 10211 zich inzette met hooge- koolprljzen,
waarvan door vele léden nog geprofiteerd1 mocht wor
den. Veel schade heeft echter de zeer langdurige
droogte berokkend, waardoor voor «zeer velen 1921
een treurig Jaar da geworden; wel worden de prijzen
der wiinterproducten' hoog, velen konden daarvan
door den zeer geringen oogst niet profiteeren; wat de
teelt der vroege aardappelen betreft, (hierbij: heeft
ook de vorst vrij wat schade veroorzaakt. Spr. maakt
ook melding van- een -nieuwe ko-oMekte, -welke zich
tamelijk sterk openbaaHdie en aangeduid wordt met
de benaming „stip". Het hierdoor aangetaste product
is vrijwel waardeloos. 'W Xs maar goed, zegt apr., dat
de prijzen van- dien Aard zijn geweest dat voor velen
toch het bedrijf nog als loonend mag worden her
schooi wd.
Door heit bestuur werd dit jaar slechts «tweemaal
vergaderd, terwijl tevens twee algem. vergadertógen
werden gehouden. Voorts worden gereleveerd' ver
schillende zaken, door het Bondsbeetuwr ter hand ge
nomen, Met de beste wensch-en v-oor 1922 eindigt de
secretaris zijn 'verslag, waarvoor (heem namens de ver
gadering dank wordt gezegd.
Bij de verkiezing van bestuursleden, wordt namens
hot toestuur in overweging gegeven -nu er een vacar
ture is, of het miert! wemschelijk wordt geacht, een
lid! wonende aan «de Langered® te kiezen, Spr. wenscht
dit «alleen opgevat te zien als wenk, dó vergadering
blljflt natuurlijk 'vrij «in haar keuze.
Daartoe udtgenoodilgd, leest de secretaris de lijst van
lödenl aldaar woonachtig. De uitslag der stemming
wijst aan, dat de heer F. Liefhebber is herkozen, en
dat voor de vacature-Akkerman is gekozen de heer,
G. Gaijaard. Eerstgenoemde zal w-orden aangeschre
ven, de ihieer Gaijaard verklaart de benoeming te aan
vaarden, wordt aan de bestuurstafel genoodlgd en
door voorzitter welkom gebeetien in het bestuur. Hij
hoopt en -verwacht, diat de vereemiging in den heer
Gaijaard1 -een goed bestuurslid zal (hebben.
T-ot afgevaardigden naar de Bondsvergadering wor
den aangewezen «de (lub. J. Hage, T. Kostelijk, F.
Liefhebber, G. Gaijaard, A. van der Veer, P. Waker,
J. Klaver en K. de Boer, tot plaatsvervangers de hjh.
Jb. Kostelijk, Jc. Blom, H. «Reijne en J. Brouwer.
Een tamelijk uitvoerig debat, ontspint zich naar
aanleiding eeneul opmerking van idlen iheer P. Koste
lijk, dat de boete, bij het dm de keur zijn, nl. 5 pet. bij
de thans geldende prijzen der producten, z.i. te hoog
zijn. Van verschillende zijden wordt deze m-eeniing be
streden, al eikent men, dat iemand er buiten zijn
schuld wel eens leelijkl tegen aan kam ioopen. Een
voorstel in dden geest vindt dan ook bij de vergade
ring geen voldoenden steun.
Eveneens brengt de heer T. Kostelijk het wensChe-
lijke van selectie bij het verkrijgen van pootaardap-
pelen ter sprake. (Het debat hierover leidt er toe, dat
voor de Bondsvergadering zal worden ingediend het
voorstel: De Noorder Marktbond riohte een keurings-
dnstituoitl op voor aardappelen, zoo noodig met zuster-
vcreeniigingen. Tevens wil de vergadering «aam het
bestuur van 'den Noorder Maiktbond opgedragen
zien. te onxteiteodkeh welk lichaam opkamt voor het
onderhouden der kluft ten zuiden van den toevoer
lijn. Nog zal wonden ingediend het voorstel, dat van
den-Minister «van Landbouw, H. en N. de besliste ver
klaring wordt afgevraagd, bij eventueele uitvoerver
boden het overvedlsy-steem te laten toepassen.
Nog eens komt Iter sprake het volgen «van een win-
tercursus. Gezien vroegere ervaring gevoelen enkole
bestuursleden er niet veel «meer voor, de «zaak weer
aan te pakken. Toch leiden de besprekingen er toe,
de vraag aan de vergadering voor te leggen, zijn bier
gegadigden voor een cursus voor volwassenen. Het
resultaat -Ia, dot een tiental zich aanmelden, die te
vens toeteeggeni, anderen tot deelname op te wekken,
die zich dan intijds bij den secretaris kunnen aan
melden.
Aangezien er vrij wat behoefte aan manden be-
bostaat,' wordt besloten deze coöperatief aan te koo-
porn. Op de agonde der volgende vergadering zal als
punt van bespreking voorkomen: Coöperatieve aan
koop van kunstmest. Nog wordt besloten de algem.
vergadering voortaan uit te «schrijven te 7 uur.
Bij «do gratis verloting onder de vorgaderingibexoo-
kers wordon de prijzen getrokken door de h.h. C.
Groot, K. Dekker, A. van der Voor, Jac. Stam. C.
Wiggers, F. Kaspers, T. Kostelijk en P. Meereboer.
Door den voorzitter wordt te 12 uur ongeveer de
vergadering gesloten met een woord van dank voor
de aangename -samenwerking en met' den wensch,
dat 1922 voor de tuinbouwers een beter jaar mag
wezen, dan er door velen, gezien den toestand in ons
afzetgebied, er van verwacht wordt.
Door het bestuur werd naderhand nog uitgemaakt,
dalt de helft der ideaal-poters «dor vereenJging zal
worden verbouwd door den- heer K. Dekker en do
helft door den heer Van Essen, aan dé Langere!».
NIEUWE NNEDORP.
Donderdagavond 9 Maart 1922 werd in het lokaal
van dén «heer C. Kooiman alhier een feestavond ge
houden door de coöperatieve verbruiksvoreenigkig
„De Tijdgeest", van Winkel. De zaal was eivol. De
administrateur van „De Tijdgeest", de heer J. Bree-
baarlti Jz., van Winkel, opende de vergadering met na
mens het Bestuur de zeer talrijke aanwezigen te ver
welkomen. Het doet «spreker genoegen, dat er roove-
len izijni -opgekomen. Ook op de gisteravond to Win
kel gehouden feestavond was in spijt van het ruwe
weer, een groot aantal belangstellenden present en
is het daar een zeer genoeglijken avond geweest.
Voorzitter wil gaarne de hoop -uitspreken, dat we ook
heden een prettig «samenzijn zullen hebben en deelt
voorts mede, dat mevr. Hugenholtz uilt Haarlem een
voordracht zai houden in verband met de coöpera
tieve vereentgdng., terwijl -verder do heor Daan Pool
medewerking, zal verleenen met het geven van. voor
drachten. Deze mededeelingoü wonden mot applaus
begroet,
Daarna treedt op mevr. Hugenholtz, die verklaar
de, met genoegen de uitnoodiging om het een en an
der over coöperatie te vertellen, te hebben aangeno
men. Zij doet zich kennen ala een begaafde spreek
ster, die bij machte is oen duidelijk beeld van het door
h-aar gekozen onderwerp te geven. Al is oon vereeni-
ging als doze klein in do groote maatschappij, toch
reikt haar macht zeer rver. Coöperatie is samenwer
king, oen (bepaalde soort samenwerking. De slechte
toestanden, die onder do arbeiders heerschten zijn
aanleiding geworden, tot het ontstaan van de coöpe
ratie. «Spreekster gaat na den invloed die stoom on
groot-industrie hobbon uitgeoefend, alsmede de toe
standen! zooal-8 cliie vroeger, voor dien arbeider wa
ren. Verder wordt besproken hoe de coöperatie van
haar eerste begin af zich gaandeweg verbreidde. In
het doel ervan was begrepen winstverdoellng en -hot
zorgen voor zuivere waar. Al is er verbetering geko
men in de toestanden van den arbeider, toch vol
doet de maatschappij nog niet. De grondslag waarop
wordt voortgebracht is niet bevredigend. Er wordt
voortgebracht dn concurrentie en om winst te maken.
De coöperatie heeft niet ton doel om winst voort
te brengen. Trouwens als win»! hef doel is, van de
voortbrenging, dat leidt tot allerlei knoeierijen en ver-t
valsohimgen. Iets, wat de coöperatie juist wil tegen
gaan. En de praktijk toont wel, dat do coöperatie le-
vonsvat«baarheid bezit on -zich- al meer uitbreidt. De
co operatie vie vereenilgingeri do ons land) gingen öriich
vereen igon tot een groot handels ver oonlgiiig.
In Engeland werd do eerste groothandelsvereeni-
ging, opgericht en met goede resultaten. Daarna
volgde Schotland', waarna ook ons land volgde. In
ons land' werd) ln 1874 de eerste vereeniging o*»»*-
richt en er ia toen eerst een tijd geweest dat u*
AJP. Mets van coöperatie wildo weten en er een be
lemmering in zog voor hun .politiek. Maar later ia
men toch gaan inzien, dot coöperatie, ook al is men
van verschillende richtingen, toch goed ia
In verschillende landen (rijn thans groothandel»*
vereeniiiglngen. In -ons land is te R-otterdam een groot-
handelsvereeniging gevestigd', dde, als we allen krach
tig. de zaak steunen, nog weer tot meer uitbreiding
kon komen. De Nationale Bonden zijn Jn een Interna
tionalen! Bond veoeonigllgd, waarin verschillende Lan-«
den aansloten, walt tot bevordering van de verbroe
dering leidt, terwijl het doel, dat de aangeslotenen
^hebben, niet afhankelijk is van nationaliteit. Door
de internationale «samenwerking vallen- er ttiusschen-
porsonen weg, wat goedkooper is en den verbruiker
ten voordeele komt. Oprichting van een internatiötoa-
len 'Bank wordt needB overwogen, maar door «de zeer
ongelijke waarde van het geld -thans, w-ordt er nog
mee gewacht. Met een warme opwekking, vooral ook
tot do vrouwen-, om ijverig mede to werken tot be
vordering «der coöperatie, obj het steunen mm- eigen
vereonigtog eindigt -spreekster onder hartelijk ap
plaus hare vlot uitgesproken rede.
Oütet verdere gedeelte van het programma bestond
uit voordrachten van den heer Daan Poolfterwijl we
in de pauzen mooie muziek ter afwisseling hoorden.
De eerste voordracht was „Jantje Kordaat" en werd
door verschijnende; andere, meest luimige gevolgd.
En Daan Pool werd uitbundig toegejuicht en heeft
veel succes gehad-. Hij heeft zijn talrijk publiek een
aangenomen avond bezorgd.
Nadat de reeks voordrachten ten einde waa, deelde
de heor Breebaant imede, dat hiermee het officdeole
gedleelte van deni avond was gesloten, terwijl voorts
nog vergunning was verleend ivoor 'n dOnej-e.
IDe heer «Breebaart dankte mevr. Hugenholtz voor
hare «gloedvolle «rede en den 'heer Pool voor walt hij
allemaal heeft' voorgedragen, wees er -op, dat deze
avond' voor propaganda is -bedoeld' en riep aller me
dewerking in tot (het groot maken der coöperatie.
Daarna volgde «sluiting onder hartelijk applaus. Aan
het gezellig bal na werd nog door velen deelgenomen.
DE TWEEDE-KAMERVERKIEZINGEN.
Hoewel inderdaad, gelijk reeds is gemeld, officieel
nog niets is vastgesteld omtrent de data voor de
candidaatstelling en stemming voor do aanstaan
de Kamerverkiezingen, meenen wij toch te kunnen
rnededeelen, dat de candidaatstelling hoogstwaar
schijnlijk zal plaats hebben vóór, uiterlijk op den
23 Mei.
De Kieswet (art. 124) bepaalt, dat zij moet geschie
den op den vóórlaatsten Dinsdag, der maand Mei,
dat is in dit geval op den 23sten. Maar in verband
met do Kamerontbinding, die noodzakelijk is ten
gevolge van aanhangige Grondwetsherziening, zal
de candidaatstelling wel vervroegd worden, als de
Eerste Kamer eenigszins tijdig gereed komt met de
behandeling der Gron<lwetsvooorstellen. Zij (de
Eerste Kamer) moet dat wel, wil zij althans geen
dubbele verkiezingen veroorzaken, want wanneer de
Kamerontbinding niet eenigen tijd vóór het tijdstip
der candidaatstelling is afgekondigd geworden
on do regeering zal, al vallen de verkiezingen sa
men en al is het voorbereidende werk ervoor reeds
voltooid tegon dien tijd, tusschen de afkondiging
van de ontbinding en de candidaatstelling toch een
zekeren termijn moeten in acht nemen; zij kan
moeilijk een dag vóór de candidaatstelling a& ontbin
ding afkondigen I dan moet op den voorgeschre
ven wettelijken tijd, dat is op den 23sten Mei, de
candidaatstelling voor de gewone algemeene verkie
zingen plaats hebben en is een samenvallen van de
beide verkiezingen practisch onmogelijk. Do Kamer
ontbinding en de daarmoe verbond houdende candi
daatstelling moet namelijk, wil men met één ver
kiezing volstaan, staatsrechtelijk wel voor „den ge
wonen tijd" der candidaatstelling mogelijk zijn.
Maar niet erna.
Met deze kleine staatsrechterlijke finesse zou dan
ook verband houden de waarschijnlijkheid, dat de
datum voor de candidaatstelling zal worden ver
vroegd. De stemming zal op ongeveer veertig, of
twee-en-veertig dagen erna worden bepaald-
ZEVEN MENSCHEN OMGEKOMEN.
Men meldt uit Dordrecht:
Woensdagmiddag tijdens den storm, zijn. in het
Volkerak bij de vluchthaven Dintel gezonken do
sleepboot „Edison", (kapitein den Breejen), thuisbe-
noorende te Dordrecht en 'het met steonen geladen
Rijnschip „Binnenvaart 19" (schippor Noome).
Bij eon onderzoek ingesteld, is alleen do hond ^van
den schipper dood gevonden. Van de drie opvaren
den der boot cn de vier van het schip i9 niets ver
nomen, zoodat vermoed wordt, dat allen verdron
ken zijn.
In de Dordr. Ct. lezen wij over dit ongeluk:
Woensdagmiddag is door den hevigen storm de
Dordtsche. sleepboot Edison, kapitein M. den Breejen,
op weg van Dordrecht naar Vlissingen gezonken. De
sleepboot was Woensdagmiddag met de met steen
geladen Rijnaak Binnenvaart 19 achter zich in het
Volkerak. Op de Rijnaak bevond zich de schipper
Noome met nog 3 andere schepelingen. Deze Rijnaak
ls volgeloopen en gezonken. Het vermoeden bestaat
dat de sleepbooj zich heeft losgemaakt en getracht,
de drenkelingen te redden, om met hen in de vlucht-
d® Dintel een schuilplaats te zoeken. Voor de
vluchthaven is de sleepboot gezonken.
Donderdagmorgen heeft men met een stoomboot'
een onderzoek ter plaatse ingesteld. De Rijnaak
vond men op een zandbank gedeeltelijk boven water.
Lr was niemand aan boord; de hond van den schip
per lag dood in de kajuit; de roeiboot hing vol
water achter het schip.
De sleepboot, metende 22 ton, werd gezonken voor
ae vluchthaven gevonden. Men vermoedt, dat zoo-
wei de bemanning van de sleepboot, die bestond
uit den eigenaar-machinist P. J. de Geus, den ma-
troos J. Komijn en den kapitein den Breejen, alle
dne uit Dordrecht, als die van de Rijnaak verdron
ken is. Men heeft van hen geen spoor meer gevonden.
jJe kapitein en machinist waren gehuwd; de eerste
had vier kinderen van twee tot veertien jaar. De
matroos was gehuwd.
DAT MAG NIEf DOMINél
\xrJid d?r S;DA'P« d& beer Melchers, predikant
\V.ar£a>, is door enkele afdeelingen in de ge-
combineerde kieskringen Groningen en Drente, even-
?Il^„F 08 andJ to<iffevoe8d aan de groslijst van
candidaten- voor de Tweede Kamer.
°?tTin£ n" d0 mededeelinir, dat de heer
Melchers aan hen, die hem voor de verkiezingscam
pagne spreekbeurten vragen, antwoordt:
lo. dat de mate, .waarin hij aan propaganda zal
dfSst WJ^aDgen van de PlMt8' 1110 hlJ
i bet meest zal optreden ln dien kies
kring, die hem het meest succes belooft;
bfj boven en behalve zijn vergoeding reis-
en verblijfkoston, aanspraak meent te moeten mar
v,erfL0,?diJnff van do onkosten die hij moef
maken, als hij door het vervullen van spreekbeur
ten zijn grooten tuin niet zelf kan bewerken.
De secretaris der S.D.A.P. deelt in genoemd blad
Ju .2 breedvoerig te zullen aantoonon, waa»*
om hij deze methode zeer laakbaar acht voor een
propagandist, die geacht moet wordon in de eersto
plaats zijn krachten te geven alleen tot verbreiding
der beginselen. SignaloerenA van zulk beginnend
kwaad is. dunkt hom, voldoeüde om te zorgen, dat er
geen navolger» vaa deze xnotbodó sullen komen,
