ilititti Nitin-
De beryroepeerlng der partijen aan
de Linkerzijde.
Raad HarenkarspeU
Donderdag 16 Maart 1922.
65ste Jaargang. No. 6993.
SCHA
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 aur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstultkomend nummer geplaatst.
Uitgeversi N.V. v.h. TKAPMAN Co, Sciiagen.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. no. 20
Prijs per 3 maanden fl.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewljsno.
Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dinsdagavond sprak tin ih-et lokaal van den heer
Igeaz de (heer Th. M. Ketelaar, M der 2e Kamer, ivoer
de afdeeling van Vrijt2diiiniiigh®emociratAacflleii Rond al
hier, met bovenstaand .onderwerp.
Nadat de heer L. J. -Roggeveen de inlet druk be
zochte vergadering had' geopend, zegt de heer Kete
laar, dat (koxrtJ geleden ia ontstaan een nieuwe partijw
giiioepeering, waarbij verschillende partijten (bijeen zijn
gekomen, dlie (meenden, daardoor een ibelangrijlke par
tij 'te (vermen en daarmee het land ,te dienen. Aan- otna,
vrljlziinnfig-diemocraten dis (verweten, diat wij' daarbij
weer die stoornis aanbrengen, dat iwij weer zijn de
.spelbrekers. Maar hoe oneer wij dié groepeerinig! ben
zien, ihoe imeer wij -voelen ndet aan de nieuwe groe-
peeiitng ité kunnen meedoen, een- groepeering, waarbij
vooral oo-k de conservatieven zijn aangesloten, i
(Waarom (hebben de vrijrinnlig-demooralten zich ndet
bij die 'groepeering aangesloten? Omdat wij weten,
dat toet is een formatie van.' zeer uiteenloopemde toe*
standdeelen, straks zal blijken dat (het meest conser
vatieve gedeelte het tempo zal aangeven waarin de
vertoe teringen zu llen komen.
S(pr. heeft meermalen de Vrijliberalen Unie-ldbera-
len en tvrijizininiigridiem&craten vergeleken imet 3 men-
aahen, een grootvader, vader en zoon, dde uit wand ij
len gaan. -In 'het begin zal (heitl de jongste wezen, die
den ipais aangeeft, .maar al spoedig -trekt vader den
zoon aan de jas en zegt: Je moet ook om grootvader
denken" Grootvader wil tenslotte eens rusten en
kijikii Daar den weg die achter hun ligt, de kleinzoon
daarenlegen kijkt waar hij heen imoet en zal Inzien
dat hij er met grootvader met komt Zoo gaat toet ook
met de politieke partijen.
De vrij-liberalen -zullen dien pas aamgeven, ,en ten
slotte zullen de meest conservatieven bepalen, wa$
wij moeten doen-, slechte dn enkele gevallen zouden
wij hun een stukje meegesleept hebben. Zij zouden
ons -een blok aan 'it been .zijn- geweest.
Wanneer wij nu reeds atten hoe de lij-sten van den
Vrijheidsbond worden samengesteld, dan zien! wij,
dat bet conservatisme troef is.
De laatste dagen geven dn dat opzicht verbluffende
vensdhijmselen en spr. zal1 als hij thans spreekt over
de nieuwe groepeering der linker partijen, dn (hoofd
zaak bespreken, het programma dézer nieuwe partij,
de Vrijheddsbond.
Spreker behandelt hierna het ontstaan, een jaar of
4 geleden, tegen den tijd (van die vorige Verkiezingen,
onder het stelsel van evenredige- vortegenw-oorddgtitng,
van verschillende nieuwe (partij-en -o.a. de economi
sche boud, -een partij- opgericht door -dien heer Treub,
dlie uit de Vrijlzinnigi-d'eniooratiische partij igling, om
dat hij( .ontevreden was, dat wij- riet met zijn (belas
tingvoorstellen meegingen en wij. Voorstelden een hef
fiing ineens. ïHoe jammer, zegt spr., dat men dat toen
ndet gedaan heeft Ün een tijd, dat er nog, geld was.
De economische bond heette geen politieke partij te
zijn en het heette louftler toeval Ite zijn, dat met dé
verkiezingen In 1918 'de economische bond met éigen
lijsten voor den diag kwam en bovenaan do heer
Treub etond. Toen de Verkiezingen dan waren afige-
loopen, (heeft men van het eigenlijke weikon van dia
partij niet© gemerkt. De economische bond had) zijn
plicht 'gedaan mëti Treub en nog een paar (menacben
in IdJe Kamer te brengen, 'en dia-armee was het uit.
Zoo zijn cr nog meer kleine belangenpartijen met
aanldMaten gekomen en werd vergeten, dat men dn de
Kamer niét over éón 'ding spreekt, maar telkens ge
roepen wordti zijn oordeel uit te spreken over ver-
soh'Ulendo zaken, -in hoofdzaak politieke zeiken.
De vertegenwoordigers van daze belangenpartijen
hébben gewoeld, dat zij afzonderlijk niets konden uit
voeren of bereiken en het beter was, in- de Kamer een
neutrale club te vormen, waardoor een club vaan 7
Kamerléden ontstond' ondier leiding de© heeron Treub.
Spr. vraagt! wat voor kracht er van (die neutrale club
Ka uitgegaan-, een club, waarin ;over begdmiselpunten
nooit een .compromis was gesloten. (Treub trok zich
daim ook meer en .meer 'terug, .er ging geen kracht
meer van de overige 6 uit Verder waren 4m de Ka
mer de vrije-liberalen, de lUnnie-Ilberalen, die waren
geslonken van de 22 -tot de 6 leden, en ook van die
ginlgj niet te veel kracht) uit. Alleen van den heer
Dresselhuijs, (dié krachtig in die conservatieve rich
ting stuurde.
Mén heeft gevoeld! dait dit zoo niet k-on blijiven en
men meende, door alle partijtjes bij elkaar te idoen,
een (krachtige partij te kunnen krijgen. Zeker, met
een deagelijk go tal, Unfie-lfiberalen 6, Vrije-liberalen 5
of 4, en diie 6 neutralen, .zou een krachtig© partij zijn
ontstaan, indien men maar had gelijkgezinden en ge-
lijkldienkenlden, maft-r diaitl is juist niet zoo.
De Liberale Unie heeft ook ons Vrij'zünnigJdemocra-
ten uitgenoadigd, .ons tojji dlie partijgroepeerin® aan te
sluiten, maar ide virijöannfigHdemocraten hebben daar
voor (bedankt, omdat wij voelden dait onze beginselen
dn den druk zouden komen.
De (heer Ketelaar gaat nu na de wij®® van totstand
koming van het programma van 10 punten van den
Vrijheidsbond, vastge srteld1 en opgemaakt dn verschil-
lenlde geheime vergaderingen, der aporie partijen,
aldus wegmoffelend de ware en juiste bedoelingen.
Gij kiezers, aldus 1de heer Ketelaar, (zult straks moe
ten stemcmen en dient dus te weten, wat een (program
ma beteekent, duidelijk en klaar te kunnen zien, wat
in idaSfl programma zit. Met de programmapunten van
de -vrijizjinndg-diemiocmteni -zal ook niet een delder het
eens zijn, .sommigen zal het te ver gaan, anderen
weer niet ver genoeg, maar wanneer men ons pro
gramma cuagaalt, zal men weten .wat cwij- willen. .Dot
is niet het geval met het programma van den VriJ.-
heldSbondi, .waarover men in openbare vergade
ring noodt een toelichting heeift gegeven.
In Januari dis opnieuw door den VrijlhedldiSbond ver
gaderd., tot vaststelling wan het -verkiezing&program,
maar van de heele discussie leest men geen woord,
Ook, toen wds alles in gehelLme vergadering. Alleen
Dis. Vos liet zich enthousiast uit over deze vergade
ring: het was allemaal zoo mooi geweestll wat (hem
een berisping' bezorgde dat hij uit een comitéverga-
.dering had geklapt.
Udt dat programma van 10 punten- van iden Vrij-
heiddborid kan iedereen ihalen wat men zelf maar
wil, dat zeg ik, zegt spr., maar dat zeggen ook le
d-en van de partij zelf. De heer Roodhuizen, Idie heel
blij was, met zijn- Vrijheidsbond, noemt (hot program
ma vaag, maar da-t dis Juist het m-ooie, volgens hem,
de Nieuwe- Rotterdarnscfo© Courant noemt het pra-
BTW» «ei?- «trrvote 'hnetfU wmarwdf? Iedereen gevangen
Xaw mtiïw
Moeten wij vrijizdnni'g-demor^ten nu die hoed op
zetten, miert het gevaar dat (hij ons over de ooren zakt
en we nieits meer kunnen iztilen? De to-eer Hiulshof Pol,
ook een Vrijheidisbonder, noemt het programma een
slap geheel, zonder vaste (kern-, een kind zonder ru-g-
gegraad. Welnu, als iets ons rechtvaardigt dat wij
niet meegaan met deze nieuwe partij, dan zijn het
wel zulke uitlatingen van onze tegenstanders zelf.
Hert, zou spr. verwonderen, als de heer -Dresaelhuijs
hier jl. Vrijdag in. de gehouden vergadering de pun
tje® -op die I's heeft gezet, precies -had gezegd, wat de
Vrijheidsbond) wil. (Bdji den .VrijheUdsbondl houdt men
allemaal redevoeringen, met verschillende beschou
wingen, al naar1 omstandigheden toet eftsctoen. Inzake
de müldtaire uitgaVten, een lari waaronder wij zoo zee-r
gebukt gaan, geven ziji geen enkel positief antword.
De vrijzinnig-democraten willen- daarvoor zoo- min
mogelijk geld uitgeven en wij hébben meermalen den
ministers van Oorlog en van Marino geprikkeld om
te komen met een zoo laag mogelijke begrooting en
die prikkels van ons hebben meermalen Hot gevolg
gehad, dat ministers verdwenen:
Maar hoe staat de Vrijheidsbond tegenover dit
vraagstuk? In zijn programma leest, men: handha
ving van ons onafhankelijk /volksbestaan, handha-
vdnlg rvan (ons gebied dn en buiten Europa en (het daar
toe brengen van -offers, doch- slechts rvioor zoover en
zoolang dat noodzakelijk is in velband met (dien Vol
kenbond. Wat zegt dat nu? Wat voor offers wil men
zücto getroosten, (hoe ver denkt men rte gaan? Wat be
teekent deze vage en nietszeggende uitdrukking?
Niets en alles is daaruit op te maken, pas voor Jan
en alleman.
Bij de Unie-liberalen was ten opzichte van deze zaak
vroeger een andere stemming dan bij de Vrij-liberalen
en spr. vraagt zich af, ot de mentaliteit van die men-
schen nu direct is veranderd.
Spr. 'wijst op de behandeling van de dienstplichtwet,
verleden zomer, waarbij het contingent van 13500
werd voorgesteld op 23000 en waarbij de heer Drion na
mens den vrijheidsbond verklaarde, dat het eigenlijk nog
I meer moest zijn, dat wanneer voor kanonnen 90 k 100
I millioen wordt uitgegeven, het eigenlijk nog meer moet
I zijn. Is zulk een optreden niet teekenend voor wat de
Vrijheidsbond wiL
Én als we dan nagaan wat er nu weer bij de dienst
plichtwet-van Dijk gebeurt, en we zien de Vrijheids
bonden» met benauwde gezichten daartegen stemmen,
dan begrijpen we dat niet, dat zij dwars tegen een vroege
re meening ingaan, en dan meenen, vele, dat dit zeker
komt, doordat we in 't gezicht van de stembus komen.
De militairisten in den Vrijheidsbond hebben dan ook
ai over deze houding der Vrijheidsbomdsche kamerleden
speciaal gemaakt en .gezegd, wat gebeurt en nu, we zijn
juist b\j aen'Vrijheidsbond gekomen omdat we van dat
neiliooze streven van Marcnant tegen Iegeruitbreiding,
niets moesten hebben.
De heer Dresselhuijs vindt In 1920 de oorlogsbegroo-
tinc veel te hoog en zegt tot flen minister, dat dit ver
anderen moet en bij geen voldoende toezegging hii tegen
het geheele ministerie stemmen. Het volgend jaar is
de begrooting van 100 op 125 millioen gebracht; met
den wensch van den heer Dresselhuijs is dus geen
rekening gehouden, maar de heer Dresselhuijs heeft zijn
mond niet eens openge2ct en heeft met tegen de be-
grooting van oorlog en marine gestemd. Als men nu een
dergelijke houding ziet aannemen, door dezen leider van
den Vrijheidsbond, is het dan wonder, dat wij vrijzinnig-
democraten ons bij een dergelijke partij niet kunnen aan
sluiten. Dat mogen conservatieve elementen doen, of zij
die half om half zijn, maar echte democraten kunnen en
mogen dat niet doen.
De heer Ketelaar vestigt voorts de aaandacht op punt 8
van het programma van den Vrijheidsbond, de verhou
ding tusschen arbeider en patroon. Het kapitaal, intellect
en arbeid moet samenwerken heet het en bovendien
moet de arbeider medezeggingschap hebben in de daar
voor vatbaar zijnde bedrijven. In de vrij-liberale peis
is een storm van verontwaardiging opgekomen en ge
zegd: wat medezeggingschap van de arbeiders, wij willen
komen tot de vrijheid, en die vrijheid is, dat ïedert,
werkgever en werknemer moet trachten het zoo goed
mogelijk met elkaar te vinden. De Nieuwe Courant
noemde deze zinsnede een concessie aan den geest des
tijds. maar die courant meende, dat November 1918 nu
ver genoeg achter ons was, zoodat we niet meer zon
den bij de toen reeds begane zonden hadden te voegen.
Dat blad bekende dus ronduit dat in November 1918 de
snelle sociale maatregelen uit vrees waren gedaan, toen
de heer Rink verklaarde, dat groote democratische hen-
vormingen onmiddellijk moesten worden ingediend,
toen "de heer Treub zich verklaarde voor den 8-urendag
en die blijkbaar zelfs ook geen bezwaar vond voor den
landbouw, toen mijnheer Dresselhuijs zich verklaarde
voor een algemeenen 8-urendag en een 6-rendag voor de
mijnwerkers. Zoo sprak men in 1918 en drong men
aan op grooten spoed.
Spreker heeft zich in die dagen ook verstout in de
Kamer wat te zeggen en er op gewezen, dat buiten de
Kamer wel eens spoedig die toenmalige democraten
een ander geluid zouden doen hooren. Spr. had echter
niet gedacht, dat dit 2 jaar Later op zoo'n brutale wijzb
zou gebeuren. Hadden de vrijzinnig-democraten in die
dagen niet het vrouwenkiesrecht weten ingevoerd te
krijgen, wie weet "hoe lang het dan nog had geduurd,
want als wij in de harten van velen zouden kunnen*
kijken, zouden wij zien, dat men niet zoo erg blij is met
dat vrouwenkiesrecht
In den laatsten tijd is de toestand veranderd en men
tracht den indruk te vestigen, dat de vrijzinnig-demo
craten het jammer vinden, dat de Vrijheidsbond is
opgericht en is geworden een conservatieve vereeniging.
Öa's niet juist, want de Vrijzinnig-democraten hebben
altijd gezegd, dat de scheidingslijn ra de politiek .moesl
veranderen. Wij moeten trachten een nieuwe verdeeling
te krijgen, aan den eenen kant alleen democraten, aan
den anderen kant moeten de conservatieven samenwer
ken en dat zal de oprichters van den Vrijheidsbond
slechts kunnen bevorderen.
Zoover is het nog met, maar die dagen zien wij
komen en het fs wel zeker dat bet de Vrijheidsbond is,
die die komst zal verhaasten. Die vrijheidsbond zal pogen
te bereiken, dat het conservatieve gedeelte van de rechter
zijde met hem zal samenwerken.
Spr .wijst op de teekenen, die zich in dezé voordoen
en die wijzen op een mogelijk samengaan straks van
den Vrijheidsbond met de Christelijk Historïschen en
het "behoudend gedeelte van de Anti-revolutionnairen^
Spr. wijst 'op dé helderziendheid van den hoefijzer
correspondent van het 'Handelsblad, die dit reeds vorig
jaar voorspelde. De stemmingen voor het opmaken der
groslijsten voor den Vrijheidsbond wijzen het reeds aan,
dat de Vrijheidsbond naar reehts marcheert en ra,en lette
maar op de Lijsten van Den Haag én Amsterdam, waarop
de conservatieve elementen bovenaan staan en wat het
Handelsblad er reeds weer toe gebracht heeft, nierop
te wijzen en dat feit te coiistateeren onder het motto
rechts richt ui En heeft de heer Dresselhuijs het vorige
week hier ook meegedeeld? .Spr. betwijfelt dit zeer.
Aan de vruchten kent men den boom, zegt spr. en het
is noodig dat het programma en net werken van die
partij eens belicht wordt, wanneer de mens enen van
die partij dat zelf niet doen.
Spr. behandelt nu het ontstaan van allerhande partij
tjes, als pensioenpartij, plattelandspartij, bezuinigingjs-
partij. Wat heeft men aan die partijen, die niet uitgaan
van een politiek denkbeeld. Over enkele kwesties die
ter sprake komen en die hare belangen raken, kunnen
zij eens spreken, maar er zijn zooveel andere vraagstuk
ken, die opgelost moeten worden, en waarom hun partij
als zoodanig geen aandeel heeft. Wij moeten hebben af
gevaardigden ra de Kamer van wie we weien, wat we
aan hun hebben.
Langzamerhand zullen we krijgen een nieuwe scheidings
lijn en daar is noodig een flinke democratische partijs
die in een tijd van reactie een tegenwicht kon vormfen.
We moeten hebben in de Kamer burgerlijke democraten,
die niet tot de sociaal democraten behooren. Juist als
tegenwicht daartegen en wat onze kleine groep der Vrijz.
Dem. in «Ie afgeloopen periode in de Kamer heeft gedaan,
is inderdaad zeer veel geweest. Wanneer een kleine
groep gedragen wordt door haar beginsel kan er wei ke-
Bjk door haar veel tot stand gebracht worden. Wij willen
in democratischen lijn steeds vooruit, met dogmatisch,
want wij erkennen, dat de tijden veranderen en daar
naar moeten wij ons richten, maar steeds in den lijn
die ons beginsel aangeeft Door alle meerderjarige bufl
gers en burgeressen moet voor de verkiezingen aanstonds
worden gestemd en spr. hoopt van harte dat de vrij
zinnig democratische partij niet een grooter aantel
afgevaaardigden uit de stembus tevoorschijn komt. Een
groot aantal mannen en vrouwen zal op de Vrijzinnig-
democratische lijsten hun stem moeten uitbrengen, opdat
een krachtige, zij het dan ook kleine groep, net demo
cratisch beginsel in de Kamer zal hoog houden en daar
naast de vrijheid1»
Applaus.
De fcieer Smeding vraagt aan den spreker, hoe de
Vrijzim^g^deynocratischc partij denkt over de mede-
zeggingschap in het bcdnjf door de arbeiders en in
hoeverre deze moeten rneédeelen In de winst, in het
industrie-bedrijf en of dit ook zich zal kunnen uitstrek
ken tot het landbouwbedrijf. In de 2e plaats hoe of de
partij denkt over den grondeigendom.
De heer Ketelaar antwoordt dat in het programma
zijner partij wordt gesproken over medezeggmgsckap in
het bedrijf, maar dat dit niet insluit .meeoeelen in de
winst. £r zijn velen die meenen, «tot door die mede
zeggingschap en winstdeeling zal wordfen verkregen een
vernooging van de belangstelling van den arbeider
in 'het bedrijf en dat, zooals men bet mei een mooi
woord zegt: de arbeidsraoeheid er door zal verdwijnen.
Of Wie medezeggingschap ook in het fandbouwbedrijf
kan worden toegepast, spr. is te weinig op de hoogte
met het landbouwbedrijf, om nierop een antwoord te
kunnen geven.
Wat de vraag over jdö\ grondeigendom betreft, wij oor-
deelcn dat de ^ronvteigeiiaom moet blijven en dat wan
neer rijk, provincie oi gemeente groote complexen heb
ben, die het eigendom moeten blijven van rijk, provin
cie of gemeente, omdatveelal na evcntiieelen verkoop
die grond weer noodig blijkt, en duurder moet worden
ingekocht Daaren'-cgcn zijn wij voor het uilgeven van
kleins iomplexeji grond aan landarbeiders eii zijn we
niet voor nationalisatie van het land.
De heer Smeding wijst er op, dat de z.g. pacificatie
in het tenólxmwbedrijf niet uitvoerbaar zal Wijken ie
zijn, doordat het niet mogelijk is, de arbeiders in de
winsten te doen deelen en dat velen van meening zfjn
dat men daarom moet komen tot grond nationalisatie.
Hierna sluiting.
Vergadering) van dan RaaJd op Dinsdag, 14 Maart
1/922, des mkMagis 2 uur.
Aanwezig allen.*
Voorzitter de (heer J. Burger, burgemeester, secre
taris de heer Tb. Daim.
iDitmaal rijm in vertoornd met de adressen, houden
de profest tegen d!e verplichte 00118111110111® aan de wa-
idainlkizieigigin'g aam dén secretaris, wonden goedige-
ring aanwerig.
iNia opening warden die notulen gelezen, die, onder
danlkizegigiimg aan dien secretaris, wonden goedge
keurd.
•Enkele mediedeelüngen wordlen gedaan, o.a. dat aan
mep Tuk op verzoek eervol ontsla® is verleend als
onderwijzeres te Kerkebuurt en dat als tij'delijkl is
aangesteld mej. 'Schouten (Leljnis.
De collecte voor de toébceftigen in de venen bracht
op f 33425 en voorzitter brengt dank aan de gemeen
te naren.
Op 7 Maart was (blijkens kasveaificatie in kas
(f24623.
Goedgekeurd izijn die kohieren schoolgeld; over het
4e kwartaal (1921,, heit leenSngsbeisluit voor dien (bij
houw school te Kerkehuurt. De leening! is geplaatst in
aandeelen van 'f 300 in ide gemeente, tegen 6 -pet.
Ged. Staten hebben bericht gezonden dat de nood-
uitkeering aan detze gemeente bedraagt f 2777.68, «zoo
dat die uitkeerlng thans 4s verdubbeld.
In 1921' is door de gemeente aan gas verbruikt
■1I8150 M3., zoodat door Wormenhuteen aan onze ge
meente moet worden uitgekeerd) een (bedrag van
•f240.95. Vorig jaar was do uitkeerimg ruim f600.
Voorzitter vertelt van het kleine aantal sollicitan
ten voor onderwijzer te Waarland en B. en W. heb
ben besloten in overleg met den inspecteur en het
•hoofd 'dier school niet in de vacature te voorzien'. Voor
heen waren er 5 onderwijskrachten voor 4 lokalen,
nu zullen er dus 4 krachten zijn.
Gelezen wordt het verslag, van den keuringsdienst
over 1921, 364 keuringen zijn geschied, waarvan 78
noodslachtingen. Het ontvangen keurloon,1 bedroeg
f501.25,
Ged. Staten berichtten dat 1 Februari de keurings
dienst van waren in werklhg was gegaan.
Van de afdeeling van Het Witte Kruis is een schrij
ven ingekomen, waarin melding wordt gemaakt van
de moeilijkheden die tzlch hebben voorgedaan bij een
benoeming van' een wijkverpleegster. Ér koint geen
voldoend «amtall sollicitanten, maar nogmaals zal een
oproeping worden gedaan.
B, en W. hebben deze Kaak, besproken, maar oor-
deelen het niet gewenischt, dat de gemeentelijke sub
sidie ad f 1200 wordt verhoogd. Wanneer toch het sa
laris werd verhoogd, zouden wellicht meer sollici
tanten komen. Hoewel het Witte Kruis geen meer
dere subsidie vraagt, meenen B. en W. dat de leden
der afdeeling door contributiieverhooging een hooger
salaris koüden mogelijk' maken.
Ook de heer De Vries is van meening, dat de ge
meen! te zich. nliet onbetuigd laat en vindt hét beter,
Ida/t de conitirdbultlie wat werdl verhoogd.
IDe heer Framicds denkt er oiotk zoo over, hoe miuttilg hij
de instelling wijkeverpleging ook vindt.
Voor voarzittGr staat het onomstootelijk vasit, dat
wanneer Het Witte Kruis niet klaar kan kennen, am
dere wegen zullen moeten worden gezocht en dat b.v,
getracht wordt, kerkbesturen te doen bijdragen.
Dan nog deelt voorzitter mede, dart voor onderwij
zer te Dirkshorn voor 8 betrekkingen «tóh 2 sollici
tanten hebben aangemeld.
De verordening op de heffing van' schoolgeld! ia
goedgekeurd.
DE WATERLEIDING.
Aan de 'orde komen thans 7 adressen van Ingezete
nen, iho-udende protest tegen de verplichte aanslui
ting aan de waterleiding.
De inhoud van 6 dezer adressen is dezelfde en be
vatten gezamenlijk 192 handteekenlngen. Om finan-
tieele bezwaren wordt gevraagd, de aansluiting ntert
anders verplichtend te stellen dan voor nieuw te bou
wen huizen en de bouw- en wondngverordening in
dien zin te wijzigen.
Dan is een zevende adres Ingekomen uit het Oost-
deel der gemeente, voorzien van 67 handteekenlngen
en waarin wordt (te kennen g«eigeven, dat men zich
slecht kan vereenigen mat het raadsbesludifl tot aan
sluiting (biji het P.WR.
Adiressahten noemen 'bet hét krijgen van een mleun
we hypotheek; op hun huls, de gezondheid,
die hier niet ongunstig is, moet worden toevertrouwd
aan andere hoogere machten, terwijl de vrijheid van
particulier 'bezit wordt aangerand. Het is een Rus
sische maatregel, die verplichte aansluiting, die niert
op Hollandsoh gebied UhuSs hoort Verzocht wordt het
ingrijpend' raadsbesluit dn «te trekken.
B. en W., aldus voorzitter, hebben fin den toreede de
adressen besproken' en stellen, iniettegenstaande dé
vele hondteefceniragien, toch' voor de adressen voor-
kennisgeving, aan te nemen.
B. en W. wijzen er in de eerste plaate, op, dart! de
bouw- woningverordening reeds is gewijzigd., dat
Ged. Staten de wijziging hebben goedgekeurd, dafi toet
Prov. Waterleadhégshiedrijl reeds bericht van onze
aansluiting heeft- gekregen en het staat dan-ook voor
B. en W. onomstootelijk vast, dat daarin/ zoo maar
ndet verandering lis te krijgen.
De aanbestedingen hebben in verband! met ons be
sluit reeds -plaaitis gehad, reeds vóór de lijsten circu
leerden hert materiaal is aangebracht en van retiree-
reni uit het (bedrijf zal wel geen sprake zijn. Voorzit*
ter wijst dan op den langen (termijn, die is verioo-pen
tusschen de eerste 'officieuze mededeeliing in open
bare vergadering, dat B. en W. me\ -een dergelijk
voorstel zouden (komen, ©n het officieel raadsbesluit
tot aansluiting. Die .termijn was minstens 13, 14 of
15 weken. Toen ia echter geen protest gehoond Had
den wij toen deze adressen gehad, dan zouden 7» wel
licht. van invloed zijn geweesrt. op het besluiti van den
Raad. r
Bovendien, B. en W. gelooven nog, dat dé water
leiding noodig 3b. Het vraagstuk is door ons behan
deld in een tijd, dialt de regenwarterbakikeni leeg waren
en voorz. wijst er .op, dat de perioden van gebrek aan
•water terugkomen.
'Op de adressen staan '192 hamdteekemiingenj, aan te
sluiten zzdjn 369 .perceelen, zoodart 50 pet. van de ge-
meenifienarien) de waterleiding wel wenschen. Hert ia
opgevallen, dot er ondierteekenaiars van de adressen
zijn, die nu de waterleiding dm (huis hehbeni,. Boven
dien is het «teekenend, zegt voorz., dart iemand, die
een der adressen liet circuleeren, vanmiddag ver-'
klaarde van (tegenstander voorstander te zijn gewor
den.
Wat nu de verplichte aansluiting betreft, indien
het mogelijk is, zou het misschien op onzen weg lig
gen de bepaling soepeler toe te passen.
■Wart het adres van Waarland toe treilt, spr. lis het er
mee eens, waar gezegd wordt, dat -wij onze gezond
heid aan (hoogere machten) moeten .toevertrouwen,
maar daarom moe tem we nog niet) Godls water over
Goicte akker laten Loopen en men gebruikt toch ook
de middelen vami den dokter.
De gezondheidstoestand fis niet ongunstig, neen, ge
lukkig niert, maar het da de .vraag, of hij niet gunsti
ger zou zijn, als we waterleiding hadden.
Dé heer FranciS erkenlt, dat er finamftieele bezwa
ren zijn, maar oordeelt, dat de voordeelen wel tegen
de bezwaren opwegen. Bovendien moeten adressan
ten rekening houden met de omstandigheden, waar
onder de Raad het beelufit tott aansluiting heeft ge
nomen. Er is voldoende t ijd geweest om rte protestee-
ren en Iedereen, kon op de hoogte zijm van 't .te ver
wachten besluit. Ook de Raad voelde wel degelijk, dat
bezwaar van verplichte aansluiting. De laartste jaren
te er zoo vaak gezegd, dart de stedelingen zooveel op
voor hadden bij de bewoners van het platteland en
het zou onverantwoordelijk van den Raad zijn ge
weesrt, als de gelegenheid tot aansluiting niet was
aangegrepen. Latere aansluiting, zou zeker veel duur
der worden. Het te wel gek, dat de Raad nu een be
sluit neemt tegen al de menschen in, doch «pieker
beschouwt deze zaak als een uiting van veranderde
omstandigheden. Wij hebben de eerste werkzaamhe
den aan het bedrijf gezien, maar men moeit niet ver
geten, diat die zijn gebeurd' in een slechten tijd, vorst
en dooien. Wanneer dé -zaak eenmaal aan kant fis,
zal de gelegenheid de genegenheid wel scheppen.
De heer Dekker «zegt, dart het zeker een provinciaal
besluit was, dat de waterleiding zou gaan naar Hoorn
een werk waaraan ontzaglijke kosten zijn verbonden,
en waarvoor ook wij belasting zullen moeten beta
len en hert zou toch zeer verkeerd zijn, als wij niet
van het -water profiteerden, terwijl het door onze ge
meente gaat. Verder wijst spr. er op, dat er nu wel
geschetterd wordt, dart de bakken goed' zijn, maar men
moet maar eens na#aam boe men In dan drogen tijd
