Alitiui Nieais- Bf LANGE 4 DE De Malariacampagne in Noordholland in 1921. Dinsdag I Augustus 1922, 65ste Jaargang. No. 7069. Uitgevers s N.V. v.h. TKAPMAN Co., Sctiagen "JwinK is niet sleckU Twink Twink DEPOSITO'S. Uit en Voor de Pers. Binnenlands ch Nieuws. SCHAKER COURANT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 *ur, worden Advor- tentiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst I Prils per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 0 cent ADVERTEN- TïöN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meen 20 cent (bewijano^ POSTREKENINO No. 23330. INT. TELEF. no. 20 inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. In do Verslagen en mededeel!ngen betreffende de Volksgezondheid en ook in het Noderlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde is onlangs het tweede jaarverslag ge publiceerd van de malaria commissie voor Noord-Holland. Daaraan ontlecnen wij' de volgende vermddetna waardige bij zonderheden1. De oommissie wijst, er nadrukkelijk op., dat zij zich thans niet de bestrijding zelve., maar do 'oplossing der moeilijkheden welke zich bij 'de bestrijding voorde den en de bestudeering der maJariavruagstukken ten doel gestold had. Van 'groot belang was daarbij de gere gelde voeling met inspectie en hoofd-inspectie van hot staatstoezicht op de volksgezondheid en mest den Ge zondheidsraad. De commissie bespreekt dan systematisch de verschil lende onderwerpen die haar aandacht gevraagd hebben. 1. Voorkomen der malariamug als volwassen insect en als larve. Deze werden iets vroeger dan het vorig jaar £n- de Amsterdamsche vijvers gevonden. In den vollen zomer werden de larven in ae vijvers van alle Amsterdamsche stadsparken gevonden., dit jaar ook in het ;Oosterpark waar zo veneden jaar niet 'gevonden werden. In vergelijking tot 'de broedplaateen rondom de stad kwalnen Je weliswaar ook dit jaar in de stads- vijvers in klein aantal voor, docih als waarschuwing is het zeker van belang er de aandacht eens aan te blijven geven. De droge "zomer;, het inlaten van zeewater in ae boezemwateren opspiiiting met zand benoorden Am sterdam, hebben allen een nadeeligen invloed op de teelt der malariamug gehad. Voor het verhoogde zout gehalte was deze invloed vermoedelijk 'gering. Er wer den larven gevonden in het water met 7 gram' ohloor per liter. Het feit, dat Tn Italië inlaten van zout water wel als vercielgingsmicldel van larven aangeraden werd, is hiermee niet m Strijd, dan toch wordt plot seling het zoutgehalte belangrijk 'verhoogd terwijl dit in Noord-Holland langzaam plaats had en de llarven, al thans die opeenvolgende generaties., er aa,n konden wfcn- nen. Door de warme zomer en herfst trad de wintel- rust bjj do muggen ook later dan anders in- 2. Bestrijding der malariamug, a. Larvenibestrij- dinlg. Een systematische» larvenlbestrijding in ons polderland wordt ondoenlijk geacht, in bijzondere omstandigheden kan deze evenwel plaatselijk aan gewezen zijn. Zoo in do vijvers van, het Julianapark (overzijde IJ). Ondlanks het feit dat deze vijvers in den vorigen winter leeggepompt en uitgediept wa ren, nam het aantal larven snol to§ zoodra om streeks Juni de plantengroei weer weliig werd en bereikte een hoogte grootor dan het vorig Jaar. (Ver moedelijk in verhand mot de opspuitingen tusschen Buiksloot en Nieuwenidam). De planten zijn toen verwijderd en 30 gram creoline per vierkanten me ter op het water gespoten. Allo dierlijk leven werd zoodoende gedood!. Een week later bleven reeds alle in het water gebrachte larven in het leven. Nog veertien dagen later wemelde de vijver weer van larven, zelfs poppen en groeiden allerlei algen cn waterplanten welig. Door deze proeven op eenigs- zins ruime schaal is dus gebleken dat het practisch onmogelijk is op snelle en betrekkelijk eenvoudige wijze door creoline alle larven te verniotigen en dat het water zeter spoedig opnieuw in staat is als kweekplaats te dienen, zoodat een vernieuwde ver nietiging! na circa drie wekeni noodzakelijk ia. Bij wateren waar de vischstand van beteekenis is, kan deze verdelging zeker niet worden toegepast, ooK waar het water tot drank voor het vee diént, zouden we voorloopig althans de verantwoording niet op ons durven nemen. In den nazomer werd nog een proef met vloeibare paraffine genomen» De larven gingen in water met clit middel bestoven spoedig te gronde. Waardoor zullen voortgezette proeven nog moeten uitmaken. Een voordeel van dit middel is dat het voor het vee zeker onschadelijk is en voor de visschen mo gelijk ook. Ook kunnen mogelijk eenden door be perking der vegetatie hot water minder geschikt voor larvenkweekplaat3 maken. Het polderbestuur te Westzaan was er niet voor te vinden ondertus- schen. 3. Bestrijding der malariamug, h. bestrijding van de volwassen mug. Ook deze tak van bestrijding is in den zomer een onbegonnen werk. De ontmuggdngscampagne werd dan ook in den winter met kracht ter hand genomen en centraal geregeld in 24 districten, terwijl1 in enkele districten nog zelfstandig „ontmugd" werd. In elk district werd een ontmuggingsploeg van 37 werklieden aan'gesteld en voor hun taak opgeleid Als regel werd met een sproeier van 3 procent lysol gewerkt. Petroleumibakken zijn voor de algemeene bestrij ding te tijdroovend, voor individueels bestrijding niettemin zeer aanbevelenswaardig. Zoo ook de elec- trische stofzuiger op plaatsen waar electriciteit be schikbaar is. In konijnenholen in de duinen, en in de onderaard- sche gangen der vestingwerken te Naarden werden geen malariamuggen aan,getroffen, gewone muggen, waren er in de laatste wel. De commissie beveelt het gebruik van een steekvlam aani om die muggen op te ruimen, met het oog op de muggenplaag zo mers. Over het algemeen is geen misbruik gemaakt van de betrekkelijk groote vrijheid waaronder de verschillende ontmuggingsploegen hebben gewerkt. Toch komt een meer direct toezicht des betrokken inspecteur nuttig voor. In het geheel zijn ruim 23.000 schuren en stallen enz. ontmugd. Slechts 279 maal weigerden de eigenaars hun toestemming, zoo dat gesproken mag wortten van groote- medewerking bij de bevolking. De gronden waarop geweigerd werd, wareni soms van godsdienstigen aard. (Een mooi onderwerp voor een interpellatie van het nieuwe Kamerlid Da Eersten: de ontmuggings- dwang in strijd! met den bijbel!), een ander maal werd opgegeven dat men het nut niet inzag of dat men voor schadelijke gevolgen bij het vee vreesde, (door slordigheid der ontmuggers zijn inderdaad enkele varkens het slachtoffer geworden). Kippen hokken, konijnenhokken, eendenhokkon, schapen stallen en hondenhokken bleken meestal zoo weinig muggen te bevatten (het is er te winderig) dat men zich later meer beperkte tot schuren, kelders, zol- dera. ><oe-, paarden-, vaFkens- en geitenstallen. Op een paar kaartjes ia het resultaat der ontmug- ging (driemaal herhaald) graphisch uitgebeeld De toekomst en de ervaring zullen nog moeten leeren welke waarde men aan deze mooie graphische uit beelding hechten mag. Zoodra de malariamug haar winterverblijven begon te verlaten werd de ontmug- ging stop gezet. 4. Bloedonderzoek en onderzoek naar malaria- morbiditeit. Het Centraal Laboratorium, de gezond heidsdiensten en het Instituut voor troponhygieno verleenden weer medewerking voor bloedonderzoek. Met uitzondering van twee quartana gevallen uit Alkmaar, was steeds tertiana in het. spel, Uit bet verslag blijkt, verder dat de artsen nog in onvol doende mate gebruik maken van deze kostelijke, .en kostelooze gelegenheid om het bloed hunner patiën ten die zij voor malaria-lijders verslijten en met chinino behandelen, te laten onderzoeken. Deze klacht werd ook in het eerste jaarverslag geuit en door ons overgenomen en dient ook thans weer vor- melding. Het zou jammer zijn als het tenslotte zoo ver komen moest dat men do patiënten zonder tus- schenkomst hun huisdokter in staat zou moeten stel len hun bloed op malaria te onderzoeken. Interessanto cijfers worden medogedeeld uit de praktijken van twee enthousiast medewerkende art sen. Beide tellen ongeveer 8000 personen, de eerste had daaronder 249 malarialijders (8.3 pet.), do tweede 248 (ruim 8 pet.) tegen 485 (16 pet. het vorig jaar!) Een derde arts, had ochter op 1700 patiënten 174 ma larialijders (10 pet. tegen 9 pet. het vorig jaar). Of de malariabestrijding de voornaamste oorzaak was van de belangrijke verbetering in do districten der bdeide eerstgenoemde artsen, of dat de opspuiting tusschen Nieuwendam en Buiksloot daartoe belang rijk heeft bijgedragen is vooralsnog niet uit te ma ken Chinine-slikkerij door fondsleden in Alkmaar in 1920—7,3 gram en 1921—6.22 gram, in Zaanland in 1920—109 Kg. en 1921 98 Kg., In dit jaar konden de artsen van de inspecteurs evenals bet vorige goed- koope chinine krijgen. Daarvan werd in Zaanland in 1920 door 49 deelnemers gebruik gemaakt (287.75 Kg.) in 1921 door 52 (238.20). Deze cijfers wijzen mede uit dat 1921 een gunstig malariajaar is geweost. In hoe verre dat aaii de actieve malariabestrijding te dan ken is, wij herbalen het, zal de ervaring en de toe komst nog moeten leeren. 5. Onderzoek op muggeninfectie. (Prof. Swollengre- bel). Daarbij kwam het merkwaardige feit aan hot licht dat (van 1920 en 1921), voorjaar en zomer, geen enkele of slechts een zeer enkele anopheles hesmet word gevonden, dat echter van September in beide jaren een sterk klimmend percentage besmot bleek, j In den daarop volgenden winter daalde het besmet- tingscijfer even snel als het gestegen was (in 1920 roods in December) in deh daarop volgenden winter j eerst in Januari 1922, vermoedelijk in verband met i het warme late najaar van 1921. Het lage besmet- tingscijfor in voorjaar en zomer heeft echter een tweeledige oorzaak: in het voorjaar omdat er dan werkelijk geen besmette muggen zijn (in verband met de tomperatuur), in don zomer omdat men ze dan niet meer in de huizen vindt: ze vermengen zich dan met de ontzaglijk veel talrijker muggon uit de stallen en met de telkens nieuw geboren worden de generaties, 't Is zoeken van een speld in een hooi berg om ze daaruit terug te vinden. Eerst in Septem- bers als het weer koeler wordt cn do drang tot eiorleggen overgaat, worden ze stabieler en bestaat er kans dat ze in hot zelfde huis, waarin ze besmet werden, nog na één of enkele weken worden aange troffen. Het betreft hier inderdaad vondsten, die onze Noordelijke streken geheel nieuw zijn, die zelfs in tegenspraak, zijn met de algemeen geldende mee ningen en die zeker van practische waarde zijn. Uit de gogoven feiten blijkt ook, hoe nuttig en dank baar hot is van September tot December in de mala- riaiiuizen de malariamug grondig op te zoeken en te verdelgen. Omgekeerd blijkt ook dat het geen zin heeft in den zomer speciaal in de malariahuizen de muggen niet zorg te vangen. hei middel om verucko. len kleedéren "weder* nieuwe fria5<he kleuren ie cjevendoch kan. ook uilsl ekend qebruiki woo den voor gordijnen, draperiën en derqehjke artikelen. Hei maaki alles wedev nieuw! W05CHT tri VERFT TCOe.LlMEft.TLID IA VERKRDOOAAR tri 2.4 KLEUftül DE Itvttrs 2EEP MY VtAAftOtUGttH FaJyrilconè&n v*n en LUX óunli$hl i ALKMAAR. Te SCHAGEN Donderdags in Bölei Vred. lusl. 6. Onderzoek naar malariagevallen, voorgekomen in streken, waar geen malaria heerscht. Geen nieu we gezichtspunten. 7. Kinineverstrekking. De prijs der chinine werd op aandrang der malaria-commissie door de chini- nefabriek wederom belangrijk verlaagd. Tegen den vorm van tabletten rezen allerlei bezwaren (moeilijk uiteen vallen). In de praktijk bleek niet, dat de wer king dientengevolge te wenschen liet. De chinine- fabriek had geen bezwaar on ongesuikerdc tablet ten goedkoop te leveren, maar wel tegen het ver strekken van chininepoeders en van tabletten van 300 miligram, omdat zijl vreesde, dat dan groote hoe veelheden naar het buitenland zouden afvloeien. Daar do ongesuikerde tabletten gemakkelijker uiteen vallen dan de gesuikerde, hoopt de commissie al thans ten deele aan de geuit bezwaren te zijn tege moet gekomen. In het Centraal Laboratorium werden vergelijken de proeven genomen met niet en wel versuikerde ta bletten en poeder. De resultaten zullen eerst na voortzetting dezer proeven waarde hebben. 8. Gaasbescherming. Hiervoor werd weer op ruime schaal propaganda gemaakt omdat deze methode ten onrechte in discrediet geraakt is. Op de Hygiëneten- tconstelling werden modellen van beschermde ra men tentoongesteld en' in het verslag zelf prijken de werkteekeningen, door den Amsterdamschen wo- ningdienst ter zake vervaardigd. 9. Diversen. Overwogen wordt op Walcheren, spe ciaal ook te Vlissingen, de malariabestrijding met kracht ter hand te nemen. De beperktheid van het terrein vergemakkelijkt daar de bestrijding. Hoewel op Wieringen geen malaria voorkomt, werd toch in het belang der werken tot drooglegging der Zuider zee een onderzoek naar het voorkomen der malaria mug ingesteld. Zij kwamen daar slechts in geringen getale voor. Water is er trouwens op dit eiland zeer weinig: de weilanden sija niet door sloten, maar door zanddijkjes van elkander gescheiden. Ook is 't water sterk ijzerhoudend en zijn do weinig slooten kaal en steil van wandè Eenige ledon der commissie maakten een excursie naar Emden om de werkwijze van het „malaria-station" aldaar te bostudeeren. Dat station onderzocht niet alleen bloedpraeparaten en patiënten al of niet in overleg met hun huisarts maar behandelt ook in voorkomende gevallen. In voor en najaar worden telkens de muggen verdelgd in de malariahuizon en naaste omgeving. De apothe kers leveren daar op verzoek van het station kinine uitsluitend op recept, aan drogisten ia de verkoop van kinine verboden, de geneeshoeren zijn verplicht nieuwe gevallen aan te geven (bloedonderzoek daar toe niet noodig). I)c werkelijkheid was ondortusschen natuurlijk minder Bchoon dan zo naar deze gegevens leek. Er werd nog a eens verzuimd de kinine in te namen en het was ook bekend dat, 'de gratis verstrekte kinine wel bij ande ren don voor wie ze was voorgeschrewen belandde. De si rijd tegen do- volwassen anopheles werd te Emden veel. minder intensief gevoerd dan bij ons., gaas-bescher ming was er onbekend, het vernietigen der malariamug in de huizen met een glas petroleum) eveneens. Iu één opzicht werkte men echter te Emden in veel gunstiger omstandigheden., het 'is daar een hooge kleigrond met een beperkt aantal sloten die gemakkelijk schoon ge houden konden worden- Men werkte daar met sapiol en omrag zich zelfs niet de drinkvijvers van het vee te sapidiseeien. Het is te begrijpen dat onder deze omstan digheden do larvenbestrijaing te Emden meer succes be loofde dan bij óns het geval is. De malaria js uen taats ten tijd te Emden sterk verminderd. In 1918 waren er 5000 matarialijdcrsv in 1919 2400, iu 1920 641, in 1921 zouden het er 500 worden. Het werk strekt zich uit over de geheele Krcis Emden een oppervlakte van circa 3 bij 4 uur gaans, met een, bevolking van 50.000 zielen, waarvan ongeveer dc helft in de stad woonde. Het geheele werk weid verricht door dr. Hapke met ééne zuster, ter,wijl drie marinesoldaten tot zijn beschikking stonden- In hoe verre de sterke vermindering de malaria aan het krachtigste werk van dr. Hapke kan worden toegeschre ven. valt moeilijk te beslissen. De intensieve larvenbe- strijding zou naar hel inricht der commissie evenals naar dat van dr. Hapke, den grootsten invloed hebben uitgeoefend. Helaas zal deze in onze streken moeilijk- na te volgen zijn- Na nog eenige wetenschappelijke en populaire voor drachten en leringen On meaedeeliingen in de pers ver meld te hebben, besluit de commissie haar verslag met de volgende zinsnede,, waaruit blijkt dat haar stem ming minder pessimistisch ïs dan verleden jaar: .„De arbeid van dit jaar overwegende, meent onze commissie dat die niet 'nutteloos was. Van weinig ziekten zijn sedert de ontdekkingen der laatste veertig jaren zoo goed de oorzaken cn het verloop bekend; de middelen om haar te bestrijden liggen zoo voor de hand, dat bij opper vlakkige beschouwing de overwinning eenvoudig en gemakkelijk schijnt. Toch leert de ondervinding het tegendeel en een diepere studie maakt 'het ons duidelijk,, waarom telkens zooveel teleurstelling ondervonden wordt. Men stelde zich 'de zaken te eenvoudig voor en overschatte zijn kracht van in te grijpen in een kringloop van leven waarin protozoon, insect, mensch betrokken zijn. Niet door vooropgevatté meenijigen uit te werken, maar door ernstige natuurstudie moet ons inricht gelou terd worden. Hoe theoretische studies tot een zeer prak tische gevolgtrekking kunnen leiden-, moge bijvoorbeeld blijken uit het hoofdstuk onderzoek' op muggeninfectie. in dit tweede jaarverslag behandeld.' Inderdaad, de resultaten van de onderzoekingen van prof. Swellengrebel vormen het pièce de résistance van het geheele verslag. dan zal het tweede Kabinet onder zijn naam dat hij straks den Kamers gaat presenteeren geen copie zijn van het eerste. Niet dat daar andere personen moeten staan; dezelfde personen zullen anders rijn, Of liever want ook dat is deiuiste uitdrukking niet zelfs wanneer in het nieuwe Kabinet zoo goed als geen of geen enkel persoonlijk verschil met het oude werd gevonden, dan nog zou het beeld van de komende regeeringsperiode niet oen afspiegeling zijn van die welke achter den rug ljgt. De personen, mogen dezelfde zijn, rij treden .op" in dermate gewijzigde omstandigheden, gunstige in een, ongunstige in onder opricht 'dat de wetgeving eensdeels met hun volle instemming, anderdeels uit noodzaak een ander karakter zal dragen. Niet de personen zijn ver anderd, ze hoeven het althans niet te zijn en we zouden zulks ook niet gaarne beweren, maar ze zijn geplaatst in een, andere omgeving, welke een andere wyzé vah werken aan den eenen kant mogelijk, aan den anderen kant noodzakelijk maakt. Dc gunstige omstandigheid is deze, dat het tweede Kabinet Ruys de Beerenbrouck, komt het lot stand, zal steunen op een meerderheid welke het voéren van oen principieel© politiek mogelijk maakt. De uitspraak der kiezers is in alt opzicht aan geen twijiel onderhevig. En evenhén lijdt het 'twijfel, of de Katholieke kiezers die op zoo verheugende wijze Katholiek hebben, gestemd zonder eeinijg bijoogmerk, 'Katholiek, .eenvoudig omdat zy Katholiek zijn, verlangen dat voorzoover zulks een vruchtbare samenwerking met de ooalitiegenooten ge doogt, aan, de Katholieke gedachte recht zal wedervaren. We gaan met drieën in zee; niet één enkele bepaalt do richting, maar, al eis ebt verstandige tactiek dat wij onfl (bjet al te sterk op den voorgrond dringen, zeker dient met de Katholieke stem in het kapittel terdege rekening te worden gehouden. Een andere houding zou het Katholieke kiezerscorps niet begrijpen fen kwalijk verdragen. De ongunstige omstandigheid welke de komende re geeringsperiode beïnvloedt is de geweldige economische depressie welke het treffen van maatregelen noodzakelijk maakt, wa.ar.bii in, tegenstelling met wat in de afgeloopen periode geschiedde meer het oog zal moeten worden gericht op de bedrijven zelf, op hun instandhouding en heropleving dan op degenen die daarin werkzaam rijn. öat proces zal tuinder ingrijpend zijn en minder pijnlijk, naarmate het economisch leven rich sneller van zijn inzinking herstelt, maar gevoerd zal het moeten worden. Zoo kriigen we dus een dubbele neu-oriëntierung, een in christeljj ken en zoover zulks in overeenstemming is tc brengen met beleidvolle politiek, in katholieken geest, een in sociaal-economisch bpzicht Die dubbele ncu-oriëntieruiig zal ook in het nieuwo Kabinet tot uitdrukking moeten komen, hokri] door een verandering in de bezetting der portefeuilles, door wisseling der personen, hetzij doordat de afgetreden ministers de noodzakelijkheid van die neu-oriëntierung verstaan,. In dien zin herhalen wij, dat het nieuwe Kabinet, onverschillig welke personen daarin zitting zullen heb ben, geetn copie van dat, hetwelk de vorige weck is afgetreden, kan of mag zijn. Het zal zijn eigen cachet bezitten. f Geen copie. Gesteld, hetgeen wij, 't 'spreekt vanzelf, van harte hopen, dat de heer Ruys de Beerenbrouck slaagt bij de gewichtige opdracht hem door de Koningin verstrekt, KAASKEURING. Door den Bond van op Coöperatieven grondslag werkende zuivelfabrieken in Noord-Holland, werd Vrij dag wederom een kaaskeurifng gehouden In café „Gentral" te Alkmaar. Aan deze keuring werd door 45 der aange sloten fabrieken deelgenomen. De ingezonden kazen warejn behalve 2 Edammers 20-f- en, 1 commissiekaas, allo Edammers 40-f. Een deskundige commissie, be staande uit een veehouder, een kaasmaker, een kaashan- deaar e-n als wetenschappelijk lid, de Rijkszuivelconsu- le|n(t 'is toet de beoordeelimg der kazen belast. De kazen worden Beoordeeld: le naar den vorm, 2e. den korst, 3e. algemeen voorkomen, op doorsnede, 4e. reuk en smaak en 5e. smedigheid van het zuivel. Vanaf 11 uur waren de gekeurde kazen met bijbehoo- rende bereidiugssta ten en puntenlijsten tentoongesteld voor bestuursleden, beheerders en kaasmakers der aan gesloten fabrieken- 's Middags 2 uur werd voor genoemde personen, onder voorzitterschap van den heer G. Nobel een bijeenkomst belegd. Door aen heer J. E. Miltenburg, technicus van -den Bond, werd een inleiding gehoudèn over: „De korstvorming en de verschillendo korstge- breken gevolgd door een gedacbtenwisseling over dit onderwerp niet de kaasmakers. Door den heer D. Kramer* kaasmaker te St. Maar tensbrug, was bij deze gelegenheid een ezer interéssantc, op het zuivelvak toepasselijke proeve van houtsnijkunst ter opluistering ingezonden. DE TOESTAND IN DE LEDER-INDUSTRIE. Men schrijft uit Waalwijk pan de Maasbode: Bij de aanhoudende malaise werken zelfs op de groot ste fabrieken, thans maar kleine groepen van het perso neel,- om binnenkomende orders af te maken, terwijl andere fabrieken geheel stop staan, of een tweo dagen per week werken, om kleine bestellingen uit fe voeren. Ondanks het 'bestaan eener wachtgeldregeling groeit het aantal ontslagen arbeiders steeds aan. Er moot echter bij vermeld dat niet ajle patroons zijn toegetreden. De lederMwiek „De Arnstel" dio voor eenige weken een loonsverlaging van 15 pCt. invoerde2 werkt thans lult speed en Leeti niehw personeel "er bij aangezei. Een krachtige actie is thans ingezet door «ene com missie van overleg uit de diverse bonden in do schoen en leder-industrie, en door de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor de Langstraat, die in uitvoerige adres sen eene invoerbelemmering vragen. Zij vragen respec tievelijk aan den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel $p. aan de Tweede Kamer der Staten-Gcneraal, dat t£n allerspoedigste een. verbod wordt uitgevaardigd voor den invoer van schoenen. EEN GODSDIENSTDRAMA OP ZEE. Een schipper van een Scbeveningschen logger, die Vrijdag vóór den tijd binnenkwam, heeft ©en zeer bewogen reis gehad. Toen de logger enkele dagen op zee was, kreeg eén der manschappen, de reepschieter L. J. D., 22 jaar en wonende te Rotterdam, een soort godsdienstwaanzin. Hij beweerde, dat de duivel aan boord was m sugge reerde de manschappen, 'dat zij veel in den bijbel moesten lezen om aen boozen geest van het schip te verdrijven. De man had "werkelijk Veel invloed op de mannen, met hét'gevolg, dat 'een groot deel der beman ning den geheelen dag niet 'anders meer deed dan bijbel lezen en de andere noodige werkzaamheden in de steek ieten- Hoe de schipper hier ook' Tegen te keer ging, hij bereikte niets en de manschappen bleven maar bezig

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1922 | | pagina 1