onzantschapspost Sofia op te heffon ca de Neder-
inndschc belangen in Bulgarije te laten behartigen
n uit een der posten in een dor omliggende rijken.
ERNSTIGE BKAND TE ROTTERDAM.
Zuterdognacht omstreeks half vier is een folio
iirand uitgebroken in de groote zani van hot feost-
■bouw in do Oranjeboomstraat te Rotterdam. Zoo-
»"el het feestgebouw als oen aantal woningen zijn
heel uitgebrand. Deze grooto, uitslaando brand
..^tw.vlan nuehi iln rvulinnln IlfittothlnvtlUhlHt
ZUID8CHARW0UDE.
Het R. K, fanfarecorps „Kunstmin" behaalde op hol
concours te Alkmaar tk-ü 2den prijs ïq do 2e afdceling
met 141 punten.
BURGERBRUÖ, j
Onze vroegere plaatsgcnooto. Mej. J. E. Slkkema,
behaalde de vojigo weck do liootducto L.O.
ZIJPE.
Hot aanleggen vun do waterleiding inpar Schagca en
den gcheolen nacht do geh'eeio 'ltottordauiscbe den Helder "oor do Zij po is opgodnigen aan do to. do
D.ii.lni* 4A 1 malawlAm
h'rundwesr'in actio gebracht/ HHHjj
De Harmoniovereeniging „Klein maar Dapper
i icostftvond in liet gebouw gehouden, die tot
ltu ij ter te Amsterdam.
KEINSMERBHUO.
De vrouw van don hoor Rossen pan de Kciin* hit)
i n<j 0en ioestavond m hot gebouw gehouden, uie tot vrouw yuu '«.u n'-w ivunoyn pua uw aww» iwu
hRii drie duurde. Korten tijd lator ontdekte oen dezer dagen het voorrecht een bon te vindon in och
i,.. ii .ïi.. .1,. .,.,..1 stuk Sn tinna zeen. tfckoeht hii don .winkelier G. de
.stuk Sultanozcep, gekocht bij don twinkelier C. de
(Iraat alhier, recht gevende op een zilveren horlogckct-
tting. Direct na iiiloveriug werd liem ecu prachtige
ketting toegezonden.
- HOOGWOUD.
Door Burgemeester cn Wethouders is aan den hoor
N. van Duin utliie-r verlof verleend tot verkoop v«n
Knecht don brund, Ulo in de groote zaal was ont
staan. vormoodolijk door het wegworpen vun oen
brandend oiudje sigaar tuöscheu do papieren feost-
ortikelen, waarmede do grond was bedekt. Het
vuur verspreidde zich buitengewoon snol en was in
don uunvung niet te sluiten.
Do grooto zaal van het feestgebouw is tusscheu do - - r -
hulzen van do Oranjeboomstnaat ingebouwd. Ver- olcohopioudenden, anderen dan sterken drank, In
gcliillendo nooduitgangen loopen onder de woningen perceelZu^nd H, no. 4.
door. in een dozor woningen bemerkte een vrouw KOLHORN.
het gevaar dat voor do omringende huizen bestond. Zaterdagavond speelde in het lokaal van den neer
zij deed haastig eenige kleedlngstukken aan, bracht Jonker hot laatste bedrijf al van het 1 inkstercon-
haar twee kinderen in veiligheid en ging toen do cours, en do stemming was door de onderbroking
huren alarmeeren. Hieraan is bet te danken dat bij »"et bedorven, alles jool en vreugde. Het lokaal was
dezen feilen brand midden in een volkrijke buurt, K'dieel gevuld, waaronder heel wat vreemdelingen,
waar de mensehen dicht opeon wonen, geen per- Hu muzieknummers werden allo onberispelijk uit-
Booblljke ongelukken zijn voorgevallen. gevoerd. Do voordrachten der vier Jonge dames en
Veertien woningen werden in alle haast ont- v«" Ion heer G. blaeuboer vonden «en dankbaar
ruimd. De helft hiervan ging geheel in vlammen ^■z;n" nnrn plaateelijke
op-
Met vier stoombrandspuiten en acht handspuiten
in totaal ongeveer 20 slangen, word een enorme hoe-
voolhoid water in het brandende gebouw gewor
pen. Hot geheele blok, do woningen incluis, was
Mn vuurzee. Eerst tegen den morgen begon men te
w unen en pas om half acht s morgens was men
den brand meester. In totaal zijn behalve het feest-
rienri ter Hal, had gezorgd voor een rsvus van Uit
concours, die geweldig Insloeg. Op verdienstelijke
wijze reikte hierop de Edelachtbare lieer Burge
meester, van Barsingerhoru, do heer K. Breebaart.
Dz., do medailles uit met oen toepasselijk woord
aan elk der aanwezige vereonigingen. De sluiting
van ons schitterend geslaagd concours mocht niet
undigen zonder een geanimeerde danspartij,, waar-
gebouw zeven woningen verbrand. 15 gezinnen zijn h e do lieor Burgemeester met zijn bekende wolwil
üukloos. Het feestgebouw was voor f35000 verze- 1 éndheid, toestemming gaf.
kerd.
Do inboedels der bewoners van de overige huizen
zijn gedeeltelijk wel en gedeeltelijk niet verzekerd.
De burgemeester lieert faciliteiten toegezegd aan
do daklooze gezinnen, die zoo spoedig mogelijk ge
holpen zullen worden. Crt.
DE MALAISE IN DEN GROENTENHANDEL.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
West-Friesland te lloorn heeft aan den Minister
vun Waterstaat oen adres gezonden, waarin gewe
zen wordt op de zeer grooto malaise die In don
groontenhandel heerscht. liet artikel is zoo laag ge
noteerd, zegt hot adres, dat het ter veiling bron-
DE KABINETSCRISIS.
Men deelt vun anti-revol. zijde mede:
Naar in parlementair© kringen verluidt, ls een spoe-
die oplossing der Kabinetscrisis niet te verwachten.
Het rogeeringsprogram, gelijk dit aan de rechtscho
groepen is voorgelegd, moot op verschillende leden
dor drie fracties een onbevredigenden indruk heb
ben gemaakt.; aan veelheid van wetsvoorstellen
schijnt het niet te ontbreken, als waren do veriaog-
lijstjes dor verschillende candidaat-miuisters samen-
govoogd; wel wordt gemist een groote gedachte en
oen vaste lijn voor den zweren tijd, dien ook ons
gun niet loonend is, zoodat het product op hel land ll"ld tegengaat
verrot. Vun grooten invloed zijn hierbij de hooge Wen wenacht met name hij do anti-revolutiunnairen
vrachttarieven bij liet vervoer por spoor. Worden kun program van actio spreekt hot trouwens uit,
deze verlaagd, dan beeft dit een gunstlgen in- K0CI> deelneming aan en geen samenwerking met do
vlood op den export en dus ook op de prijzen ter regeering, tenzij volkomen klaarheid en overeen-
veiling. In het belang van groenten- en aardappel- stemming op do hoofdpunten is verkregen, zoowol
telers dringt do Kamer er hij don Minister op aan, tusschcn hot te vormen kabinet en de kamorclub,
zoo spoedig mogelijk maatregelen te nemen, die er als tusschcn do drie rechtsche groopon onderling,
toe leiden, dat bijvoorbeeld voor den tijd van drie overeenstemming Uiormode is het volgende
maanden oen vorlaging van 75 op de spoortarie- df}1 wiJ ontleenon aan de (anti-revolutionnaire)
ven voor groontenvervoer wordt toegestaan. Nieuwe Haagsche Courant:
ANNA PAULOWNA. In aansluiting met wat wij gisteren schreven naar
Moj W Walst, ondorwijzeres alhier, slaagdo voor aanleiding van het bericht in De Residentiebode,
de Hoofdakte. do anti-revolutionnaire partij (bedoeld zal zijn
HARENKARSPEL. do A "H. Kamorclub) zich had veroenigd mot het re-
Do herijk der malen cn gewichten zal in dezo gomoqntc goorlngsprogram van den hoer Ruys de Boeren-
plaats hebben op Vrijdag 8 Sopt. oJi. in hot lokaal brouck, vernemen wij nader, dat de A.-R. club als
van den heer D. Bruin ie Dirkauorn. resultaat harer besprekingen te 's-Gravenhage en te
DIRKSHORN, Bazel een aantal bedenkingen ter kennis van den
Do Muziekvereciugiug „Onder On»" kreeg dezer dagen Kabinetsformateur heoft gebracht naar aanleiding
do modededing. dat zij op het Nationaal Concours te van bot door hem voorgestelde program. Dozo op-
Oostwoud in den ccrwcdstrijd een derden prijs iiad merklngon houden hoofdzakelijk verband mot do
gewonnen, n.1. een verguld zilveren medaille, niet 71) wcnschen van hot program van actie onzer partij
punten- Het corps lieert dien dag 3 prijzen behaald, voor de jongste verkiezingen en met do vraag, hoe
waaronder 1 gouden medaille voor het hoogit aantal men geraken wil tot do gewilde bezuinlgingon.
punten van het dagconeours. Naai ons ter oore kwam. zal do heor Ruys in
ZEILBOOT OMGESLAGEN. den loop dor volgende wook mot do leiders dor rocht-
Gistcrmpklag is le Zandvoort oon dor zeil'uoosii o.n- bclio groepen confereeren ovor don inhoud van zijn
geslagen, waarmede do badploalshczoekcra zoo gaarne program en do daartegen ingebracht bedenkingen,
loeiden maken op zoc. Do Hoef ijzer-redacteur van hot Hdbl. merkt hierbij
Do lvJolionna" ls oon der grootste slrandboolen e» "nog vip, dui mot name do modedoeling yoji do N. H.
- personen, 'loon, bei Cl. een bevestiging is van wat hij onlang» schreef,
slechts acht passagiers n.1. dat do politieke positie, vooral wat do bezuini
ging belangt, beheeracht wordt aoor dun hoer Co-
lijn. Dat hot ministerie nlot ook rood» zelf een be
au Inigingspl hu had, hooft onze redacteur nooit be-
bledl plaals aan zes en vijftig personen,
ongeluk plaals had, bevonden zien
in liet vaartuig.
Schipper was do heer Ario Molenaar, terwijl nis ma
troos aan boord waren Piet Molenaar en Klaas Iteap.
Het ongeluk ls dan ook In geen onkel opzicht nar, woerd: zoo iets. sprak trouwens baast vtinzolf. Al
do bemanning te wijten, daar dozo voor haar tauk leen doelde nij mede, dat do verlangens van don
borokend is als echte varensgasten, maar ls hel gevolg beer Collju, én wat het bedrag, en vooral wat do
vun oen noodloltlgen samenloop van omstandigheden. waarborgen voor spoedige ou ingrijpende bozuini-
Dc zoo was kalm. Do waarschuwingsdienst luid nlel ging belangt, heel wat verder gingen dan do voor
den wilton bal uithangen, wat voor do zeilers boteekent; ncmons van het Kabinet.
,4'ust op bij liet zeilen. Alleen oon do kust stond 6ón Hii bevestigt overigens het bericht van hot anti-
Blierkc branding niet lioogon golfslug. Toen du b(/ot. uit rovolutioriaire blad, dat do leider» der drio recht
zee kwam cn op do bank do branding inging kroe^ »r.ho fracties dozo week oon btjeonkomst mot minis-
do boot een slag van do opstuwende golf, waardoor zij ter Ruys zullen hebben. Hom wa« dit onder ver
even stuurloos werd Dit heeft vonk plaats, maar waar- plichting tot geheimhouding rnedegedeold en hij
schijnlijk is do bocfl te veel teruggetrokken door de acht zich dan ook niot gerechtigd, den juisten da-
tcrugloopcnde golf, omdat ze te licht bomand was. turn van die bijeenkomst to noemen, wolke hom
Hadden er een twintigtal passagiers in gezeten, dun
zou do boot niet zo ogemokkelijk meegenomen zijn- Nu
draaide do boot ecnigszius dwurs en bij do kort op-
loopende golven ,<lio achter eikaar aankwamen, is do
boot gekantckL
Allen geraakten to water, maar 't was gelukkig dicht
oij het strand, hoewel er groot gevaar bestond van ver
drinken door het onverwachte en don schrik van liet
o ogenblik. Ook leverde de sterke branding gevaar op.
Met ongeluk gebeurde ter hoogte van do Zeestraat.
Dadelijk was <Le vlet vun de badinrichting „Neptunes'
ter plaatse, terwijl ook do badman aanstonds ter luilp
snelde. Ook van de andere badinrichtingen werd
aanstonds geholpen. E©n drietal flinke redders .waren
eveneens waa gezegd.
I)e drie fracties worden, in dezo besprekingen,
vertegenwoordigd door do hooron Nolens, Schokking
eu Do Montó Ver Loren. Do heeren Coliju on Rut-
gera zijn holdon buitensland*.
VERDRONKEN.
Gistermiddag omstreeks 4 uur la de 80-Jartge W.
Hofman uit Rotterdam, die zich te Noonhvljk bij
hot baden to ver in zoo had begeven, verdronken.
Ongeveer drie uur later is zijn lijk opgehaald.
Gistermiddag is het Zandvoortscho pleiziervaar-
lulg Johannu bij Zandvoort In do branding omge
slagen. De bemanning, bestaande uit den schipper
^lTpï,au^{i,wm nb,rozen'en "u ttcht ~'»r8
KraaijerwKjrd en Jacob Kraaijcnoord. Ook de jeugdige
employé van Hotel d' O range sncldo het water in én
mocht oen drenkeling behouden aain wal brengen, zoodat
wc ook Jolian van de Geer bij de redders willen noemetn..
Het omslaan van de boot gaf een opstand op 't
geheele strand In een oogenbiik zag het zwart van
dc zich verdringende toeschouwers, want toevallig was
het een mooie 2x>ndag en daardoor bijzonder druk.
Een aantal leden der Zandvoortsche Reddingsbrigade
waren aanwezig en onder leiding van den beer Gunters
werden de jioodige maatregelen genomen om het red
dingswerk zoo onbelemmerd mogelijk fcc doen plaats
hebben. Ook de heer Lovink. commissaris van politie,
cn de heer Frceman waren bijna terstond ter plaatse.
Met eenige agenten werd n© voldoende ruimte gemaakt
De reddingsmiddelen van do badinriehtiipg „Neptunes"
bewezen nu in uitstekenden staat te zijn, want alles
werd gebruikt om te hulp te snellen.
Gelukkig werden allen, dank zij de gul geboden hulp
en den voortreffelijken maatregelen, "gered.
Een viertal pejsonen had echter bij de onvrijwillige
onderdompeling zooveel zeewater binnengekregen, dat de
kunstmatige bewerking voor drenkelingen op hen moest
worden toegepast. Ook werd het zuurstofapparaat nog in
werking gesteld. Vier doctoren waren aanwezig.
De heer Hoek, bedrijfsleider van Hotel d'Orange,
stelde zijn serre beschikbaar voor de drenkelingen. Na
van het overtollige zeewater verlost te zijn kwamen ze
«poodig weer op hun verhaal. \Nu werd "hun een
slaapkamer van het hotel beschikking gestekt, waad
enkele uren rust hen wel geheel oq al zullen hebbén
opgeknapt.
Twee anderen gingen met huin natte pakjes met dfcü
heer Jac. Koning naar diens huis, waar ze van droge
kleeren werden voorzien, terwijl de andere twéé de
zelfde bewerking ondergingen ten huize van dfcii héér
Weening.
Zandvoort is dus voor een ramp gespaard gebleven.
Maar tevens heeft de dadelijke hulpverleening en de
bedding bewezen, dat de maatregelen aan het Zandvoort
sche strand wel zoodanig 'zijn, dat men zc.li met volle
vertrouwen in en op zee kan wagen, al blijven onge
lukken, zooals heden ontstaan door het samenjoopen
van noodlottige omstandigheden, altijd mogelijk.
ERNSTIG ONGELUK.
Op de wielerbaan in het Stadion te Amsterdam is
Zondagavond een ernstig ongeluk gebeurd. De Keu
lenaar l'lruch reed met een vaart van ongeveer 80
K M. in het u ar; bij het passeeren van do open tri
bun»» keek h.j naar rechts. Daarbij schijnt hij het
stuur van zijn motorfiets te zijn kwijt geraakt. Hij
werd over don motor heen op het groene veld ge
worpen; de motor sloeg tegen de twee helpers Hor-
lemans en Jan de Lange, die op het veld stonden,
en deed hen neerstorten. Beiden kwamen onder
den motor terecht. Onmiddellijk spoedden zich de
aanwezige dokters naar de plaats van het ongeval.
De 33-jarige helper Horlemans bleek er het ergst
aan toe. Zijn beide boenen waren gebroken, het
ecne been tweemaal met complicaties. Toen de man
nen van den geneeskundigen dionst hem in den
ziekenauto droegen, overleed hij. Ulrich zelf heeft
een lichte horsenschudding en inwendige kneuzin
gen gekregen. Zijn toestand is vrij ernstig. De 21-
jarige helper. Jan de Lange heeft een been gebro
ken. Het lijk 'on de beide gewonden werden naar
het Wilhelmina-gasthuis overgebracht.
De wielerwedstrijden werden in verhand met het
ongeluk gestaakt.
TREURIGE PRIJZEN.
Te. Hoogkarspel heeft een tuinder een schuit vol
roode kool (ongeveer 1600 K.G.) verkocht voor 160
centen, 100 kilogram voor een dubbeltje. Hij
had dan nog de moeite van het vervoor.
Te Venhuizen was de roode kool nog goedkooper:
daar was aan een paar huizen een briefje aange
plakt, dat men voor niemendal roode kool kon
krijgen.
DE REIS VAN DE KONINGIN NAAR SKANDI-
NAVIë.
Omtrent de reis naar het buitenland van de Ko
ningin met officioele bozookon aan de hoven van
Denemarken, Zweden en Noorwegen wordt gemeld,
dat het vertrek uit Apeldoorn bepaald is op Maan
dag 4 September en de aankomst te Kopenhagen,
waarheen do Koningin zich per trein begeeft, op
5 September zal plaats hebben.
De bedoeling is, dat het verblijf te Kopenhagen
tot «n met den 7den September zal duren; op den
8sten September vertrekt 11 M. naar Stockholm. De
dagen van den lOden en llden September zijn bo
st omd voor het verblijf to Stockholm, welke arod
de Koningin per 12den verlaat. Na een nlet-officiool
oponthoud onderweg wordt II. M. den 15den Sep
tember te Christlanlft venvacht. Het vertrok uit
Christiania zal /don 18don September plaats hebben;
do Koningin kan den 20sten September te Apel
doorn worden terugverwacht.
ROEIBOOTJE OMGESLAGEN.
Een drietal Jongelieden van 18 tot 20 Jaar, die in
een roeibootje zaten, sloegon, doordat, zij het vaar-
tuigje spelenderwijs lloton schommelen, nabij hot
stoumpontveor overbpord, mot hot droevig gevolg,
dat twee hunner verdronken. Do andoro, die kon
zwummon, werd gered.
Onmiddellijk begaven zich oen vljrtal roeibootjes,
waarin oen schipper en oon aantal burger» uit do
omgeving waren gezeten, naar do plaats des on
heil», on wisten don dronkoling Van Leeuwen uit
Beverwijk, on te pikken. Do namen dor belde «lacht-
of feis zijn Longera en Van Keulen, eveneens uit
Beverwijk afkomstig. Do beide lijken worden ruim
tien uur opgehaald en naar het kerkhof Do Biescn
vervoerd.
DRIE HUIZEN VERERAND.
Men meldt uit Stadskanaal:
liet huis van den heer Niks, slager in don Val-
thermond, stond Zaterdag plotseling in lichte laaie
on door den harden wind volgde spoedig het aan
liggende huls van de weduwe NsnJore. Vervolgens
verbrandde de woning van W. Oothof waar in een
geleelte nog een alleen wonende vrouw Geerttuida
Mulder haar heele hebben on houden zag verteren
in hot, vuur. Ook de woning van don heor A. Toren
bosch brandde uit.
Tn totaal brandden dus drie huizen af. waarvan
dat van de familie Oosthof niet was verzekerd.
Door don sterkon wind was het vuur aanvankelijk
niot, te stuiten, zoodat do perceelon, ondanks de
pogingen der brandweer, geheel zijn afgebrand. Do
levende have werd gered.
ENGELSCH BEZOEK AAN WIERINGERWAARD.
Bezochten reeds dit seizoen Spanjaarden. Afrika
ners on Denen onze veefokkers, thans maken En-
golschen, waarbij do vice-voorzitt.er van 't stamboek
van Holinmlsch vee in Engeland, een studiereis in
ons lund. waarvoor ze dc vorige week enkele van
de meest bekende veefokkerijen alhier bezochten.
Zo kregen een zeor gunstigen indruk van het vee
cn van de controle er van. Alleen begrepen zo
niet dat nog zoovelon hier de waarde van stam
boekhouding cn controle niet erkenden, waardoor
zo guen lid vun damboek of fokvereeniuing wa
ren.
Deze Engel-schen die hier zoo gaarne fokveo zou
den willen knopen, maar door verbod van invoer
in Engeland dit nog niet kunnen doen, zullen al
les ln het werk stellen om van hunne regeertng vrij
heid van invoer te verkrijgen.
Voor den oorlog werd al heel wat zwart-bont
vee uit, Nederland naar 't buitenhuid verkocht.
Steeds werd het daar meer hekend en gezocht, om
dat, het overal, waar verschillende melkveerassen
met elkaar werden vergeleken, 't bosto bleek te
zijn.
Do belangstelling or voor en de lust, tot tfankoo-
pen nam in allerlei dooien der wereld toe. Vroe
ger moest men de dieren hoofdzakelijk op 't ultor
lijk beoordeelen. Sedert hot stamboek en de fok-
vereoniglngen de resultaten der fokkorij contro-
leorcn en vastleggen, terwijl van allo melkgevendo
dieren do opbrengst en t vetgehalte der molk wordt
ond< rzocht, is er voel minder risico aan 't koopen
vort on don en is inen voel zekerder dat te krijgen,
wat men zoekt. Had de oorlog do conncctios niot
verbroken, dan zou do uitvoer zeker van groot he
in v zijii peworden, nu orhtor word die zoo goed als
,;ehcel stop gezet. Nu or thans weer uit allerlei lan
den belangstellenden hier komen om zich op do
hoogte te stellen van den stand onzer veofokkerlj.
die intusHchon do laatste Jaren sterk ls vooruitge
gaan, mag men verwachten, dut er blnnonkort we
derom levendige vraag naar goed iokvou zal komen.
J/ CHT.
Do Jacht oj) grof en klein wild zal ln do pro-
vim lo Nüordholland geopend worden vóór:
reebokken op Maandag 2 October mot zonsopgang
cn lesloteu worden op Vrijdag 1 December met
zonsondergang;
voor reegeiten op Woensdag 15 Novembor mot
zonsopgang en gesloten worden op Vrijdag 1 De
cember met zonsondergang;
dc Jacht oj) reekalven zal niot goopond worden;
voor klein wild, met uitzondering van die op ha
zen en fazanten op Zaterdag 2 September mot zons
opgang;
voor hazen en fazanten op Maandag 2 Octobor mot
zoniopgang;
uu korte jacht mag dagelijks mot uitzondering
van uen Zondag, de lange jacht alleen op Woens
dag en Zaterdag uitgeoefend worden.
AANGEREDEN.
Gistermiddag is op den Hongeloichon wog on
der Lonneker do op hot rijwielpad rijdende vvielrlj-
dui iioetebrij uit Enschede door een auto uit Almelo
aangereden, waarvan de chauffeur ondor don in
vloed van sterkedrank zou zijn gewoost. Hestebiïj
weid met een gebroken been en een schouder
kwetsuur in hot ziekenhuis te Enschede opgenomen.
De politic stolt een onderzoek in,
DE POSTWISSELDIENST MET DUIT8GHLAND
GESTAAKT.
Dc directeur-generaal der posterijen en telegrafie
maakt bekend, dat de dionst dor postwissel», qui-
tantiön, vorrekonzendingon en pakketten met ver
rekening in het verkeer met Duitschland mot in
gang van vandaag in beide richtingen is gestaakt.
EEN TABAKSINSPECTEUR.
Gistorochtend is gevankelijk uit Druten te Tiel
binnengebracht een man, die zich voor inspecteur
dor tabaksbelasting had uitgegeven en op verschil
lende plaatsen in Maas en Waal de bordjes „ta
baksvergunning" bij de winkeliers had „afgekeurd"
en hun nieuwe bordjes had verkocht. Bij enkele
winkeliers had hij 15 voor „tabaksbelasting" geind.
PARTICULIERE TELEGRAAFKANTOREN.
Eenige maanden geleden vermeldden wij, dat de
Regoering concessie had verleend aan de Ameri-
kaansche Western-Union C.able Telegraph Compa-
ny om een eigen telegraafkantoor te exploiteeren.
Thans wordt ook in Rotterdam 'n telegraafkantoor ge
vestigd en wel van do Commercial Cable Telegraph
Cy., 'n tegen de Wsetern Union concurreerende maat
schappij, welk eveneens 't kabelverkeer naarNoord-
Amerika gedeeltelijk beheerscht. Het kantoor der
W. U. wordt binnenkort geopend in het Beursge
bouw van de Ver. voor den Effectenhandel; het
kantoor der Commercial zal op do Zuidbaak te
Rotterdam komen.
DE VOGEL-CHOLERA.
Nu thans, blijkens enkele berichten van de laatste
dagen het vraagstuk der vogel- of hoendercholera in
ons land aan do ordo is, moge hier in herinnering
worden gebracht wat over dat onderwerp is meege
deeld door dr. B. J. C. te Hennepe Jzn., bacterioloog
aan de Rijks-seruminrichting, alhier, in een brochure
over „bestrijding van bosmettelijke pluimveeziek
ten." Doze brochure welke op ruime schaal wordt
verspreid (zij is gedrukt in 30.000 exemplaren) is
een uitgave van de Nedorlandsche Federatie van
vereenigingen van Bedrijfspluimvcehouders (Neder-
landsche Pluimvee Federatie). De tekst wordt ge
vormd door een lezing, door dr. Te Hennepe, dezen
winter op verschillende, plaatsen gehouden. Wij le
zen in de brochure o.m. hot volgende:
Hot komt helaas nog voor, dat een eigenaar, bij
wiens dieren eene ziekte uitbreekt, en die bemerkt
dat do ziekte niet te keeren is, do rest zijner dieren
opruimt, d.w.z. ze op de markt verkoopt of aan op-
koopers verkoopt. Wie van doze vogels koopt, haalt
natuurlijk daarmede do smetstof binnen. Maar ook
ieder die do vogels beetgepakt heeft, zooals dat op
markten zoo vaak gobourt, neornt. do smetstof medo.
Verder ls ook hot, transportmateriaal, mundon, kis
ten, stroo enz. besmet on dit zelfde materiaal wordt
zonder ontsmetting herhaalde malon gebruikt. Wor
den or nu eenige dagen later gezónde vogel» in ver
linkt, dan worden dezen ook boamot on brengen do
smetstof weer ovor op hoterf van don nieuwen
eigenaar.
Maar wo weten ook allen hoe de opkoopors zelf
den boor afreizen en ovoral rondloopen en in do
hokken komen. Van het eene orf trokken zo naar
hot andere, aan, klooren, handen of schoenen vaak
eon massa smetstof van hot oene erf naar hot ando
ro overbrengende.
Do dieron die naar do markt gebracht worden,
kunnen ook schijnbaar gezond zijn, doch „srnetslof-
dragora" zijn. Blijven dezo dieron nu ln goede comli
t lo dan gebourt or niets, maar worden ze tijdens
hot ;ranspori %er*vakt, dan kunnen zo weer ziek
worden on heel veel smetstof verspreiden. Ze wor
den dan vaak tijden» hot transport reeds ziek en
kernen dood aan. Men spreekt daarom ook wol van
„transport ziekte". Zoo i» er met Pooltjcho ganzen
voel cholera overgobracht naar andere landen van
Europa, terwijl toch da ganzen in Polen gezond afge
leverd werden. Hot. geval te Rolda staat ons allen
no» duidolijk voor don geeBt. Als men leost hoe do
hoor Koning in Avicultura beschreef, de slechte
transportwJjze dan begrijpt men dut de ganzen tij
dens het. transport ontzettend leden en verzwakten
on als slachtoffers vielen van de bacillen, waar ze
lerst geen last van hadden. Van een transport dat
uo heor Koning ontving waren 500 ganzen gestorven.
Kapitein Koolman hooft op doze manier omstreeks
1900, do cholera met Ituliaansehe kippen in ons
land zien komen on dezo ziekte kroeg toon groote
uitbreiding in Limburg, Brabant., BelgiÖ en West-
falen.
Maar ook door transport binnen 's lands kunnen
de dieren erg lijdon. Zoo beschrijft do heer van As-
peren Vervenne, pluimveeteeltconsulent ln „Kleinvee
teelt", hoe hij tc Dunnerend op 19 Juli 1921 op een
smoorheeten dag, 'a morgens een paar duizend een
den zag laden, bestemd Voor Voloiidarn. I)u eene
kist werd op de andere gezet, uren lang moesten do
dieren daarin vortooven. Op de waarschuwingen, van
den deskundige werd niet gelet, wat Volenuam
waarschijnlijk achteraf zoor berouwd zal hebben.
Door mij zelf zijn vorschiïlende gevallen te Volen-
dam geconstateerd, waarbij mcnschcn op de rnarkt
to Purrnerend oen hok eenden (plm. 60 stuk» koch
ten cn doze binnen 2 weken allen aan do cholera
stierven, daardoor nat.uurllik hun geheele omgeving
besmettend.
Door deze „smetstofdragers" i» dan ook hot feit, te
vorklaron, dat do handelaars to gocdor trouw be
weren dat do ziokto door hot, transport ontstaan ts,
terwijl wij nu weten, dat zij roods van tevoren tn
aanleg aanwozlg was. doch alleen door de slechte
transportwljze tot uitbarsting kwam.
Tot zoover do brochure. Uit do berichten van do
laatste dagen, weet men, dat er weer nieuwe geval
len van do ziokto geconstateerd zijn.
Ditmaal komt do besmetting, die via Eysden is
Ingevoerd, uit Itullö.
In do hier genoemde brochuro vindt men alles bij
een wat onze pluimveetelers en autoriteiten dienen
to weten om do verspreiding dor gevreesde ziokte te
gen te gaan.
GAS VOORZIENING OVER GROOTE AFSTANDEN.
In het weekblad .Vnuifl en Aanbod" van 17 dozor
behandelt ingenieur A. C. Kopnejan do technische vraag
stukken dlo bij de gas voorziening over' groote af
standen optraden, wat wij op on»o beurt uit do Tel.
overnemen. Dit onderwerp is thans ootn de orde van deh
dag, zoowol wegens do concentratie van gasfabriek ent
waartoe de Minister van Binnonlandsclie Zaken dc mede
werking van Gedeputeerde Staten heeft ingeroepen, als
mot hot oog op aanhangige planndn om eon utthtal stodfeti
in liet Zuiden van, on» land to voorzien mot gos vnh
do cokesovena der Staatsmijnen.
Wij ontlocnen aan dit artikel het volgende:
De gasvoorziening over afstanden tot 10 K.M. blocïl
geen bijzondere moeilijkheden, zoodat modern ingerichte
gasfabrieken met kamerovens binnen dleii kring sleed»
n het voordooi zullen zijn. De cokce-ovon», zooals dlo ln
Zuld-Lmburig o.a. bij de mijn ,jïmma" zijn gevestigd, cn
ook bij het hoogovenbedrijf tc Vel.sen worden opgericht,
beschikken als regel over een belangrijke overmaat van
gas nis nevenproduct. Het Lag voor de hand om oen
afzet to zooken door gasvoorziening van do omgeving.
Wegens do grooto beschikbare hoeveoLhcdón ls mCÏ
dikwijls aangewezen op afstanden van vele tfcnfalicji
kilometers. Om met betrekkelijk nauwe buisleklingon te
kunnen volstaan, i» het hoodig om den gasdruk tot
enkele otmosfeeren on to voeren. Voor afstanden lx>von
K.M. komen druk kon tot '30 atmosfoeron in aanmer
king. maar gewoonlijk 'gaat men niet zoo hoog qp
.schakelt liever cenlgo porsinslallaties in do leiding, soodaf
het transport in een overeenkomstig aantel trappen
plaats hoeft.
Het ls daarmede mogelijk 'bil gelijke bulsdlameterai
en gelijk arbeidsvermogen voor hot sa men norse n, meer
gas to transporleeren of omgekeerd voor dezelfde hoó-
voelhoid gas kleinere buisdiometers (of kleinere pompen)
tc kiezen.
Vroeger dacht men, dat het sterk samenpersen van gas
(ie kwaliteit zou benedeelen (condensatie van koolwater
stoffen), doch dit bedraagt slechts enkele procenten vott
de calorische waarde voor rijke gassen, en vervalt geheel
cn al hij do gassen, welke arm Dan koolwnkrsÉoffcrf
zijn. liet gas nu der moderne gasfabrieken bevat zeer
we-nlg koolwaterstoffen cn deze worden er bij do cokés-
ovens zelfs nog uilgcwassehcn (hcnzolwasschers.)
Voor gasleidingen over betrekkelijk geringe afstanden
kunnen gietijzeren of stakm naadloozo buizen met de
gewone sokverbindingen, met lood en strik touw afge
dicht, toegepast worden. Boven 2 atinosfccren komen ook
wel flensverbindingen voor jfnet ingedraaide groeven cli
klingeritverpakking of volgens Amerlkaanj&oh voorbeeld
overschuifnioffen met gummidichting. Voor alle drukken
kunnen ook schroefdraadverbindingen gébruikt wordeh,.
terwijl in den laatsten tijd stelen huizen veel' autogcéfc
aan elkaar worden gelascht. hetzij stomp of nog met ceq
soort sokverbinding. Daarbij zijn de gasverliezen aan
merkelijk kleiner dan, bij de gewone verbind ingén. Dé
stalen buizen worden vooral toegepast voor zeer hoogeji
druk en in grond, welke aan zakkingen onderhevig
is, zooals bijv. in do mijndistricten of in slappen bodem.
De gietijzeren buizen worden in- On, uitwendig geas
falteerd, de stelen buizen bovendien omwikkeld met
in heete asfalt gedrenkte juteband tor bescherming tegen
beschadiging.
Het gasverlies kan bij de toepassing van gewone
sokverbindingen voor drukken tot 0.4 atmosfeer practiseh
na eenige bedrijfsjaren gesteld worden op ca. 1 kub. M.
per kilometer buis en per uur, vrijwel onafhankelijk
van don buisdiameter. Voordrukken tot 2 atmosfeer
zal dit verlies reeds 2 a 3 ikub. M. zijn en stijgt verder
ongeveer evenredig met den wortel uit cle drukken.
Teneinde een vergelijking te kunnen maken van do
bedrijfskosten eener gasvoorziening over groote afstanden
met de transportkosten der benoodigde kolen ^oor gas-
afbricage ter plaatse van gebruik, geeft de schrijver nog
een berekening van de vcreischte buisdiameters, van
do gasverliezen en van het arbeidsvermogen voor dc
perspompen. Om een zekere hoeveelheid cokesovengas
op een druk van 4 atmosfeeren te brengen, blijkt 10 pGL
van die hoeveelheid noodig te zijn bij! samenpersen aocxr
middel van gasmotoren, zoodat 90 pGt. voor transport
overblijft
Aan hot slot van zijn artikel komt de heer Koppejau
tot de conclusie, dat althans technisch er geen moeilijk
heden bestaan om desnoods geheel Nederland vaJn uit één
centraal punt van gas te voorzien. Economisch zal het
wel voordeeliger blijken to zijn de verschillende grooto
gasfabrieken en verscheidene middelmatige, goed inge
richte of nogal afgelegen fabrieken 'te laten bestaan,
maar de tija is toch werkelijk rijp om althans ecu
begin to maken met do gasvoorzicmnf
standen.
i gasvoorzicmng over groote af-
