VERGROOTINGEN
ATELIER N1ESTABT SCHAGEN.
M arkfbe* idötera.
Predikbeurten.
Binnenlandsch Nieuws.
UIT HET ROERGEBIED.
liet- blijkt steeds duidelijker, dat de communisten
in "het heele Roergebied op een staatsgreep aansturen.
Te Gelsenkirchen hebben de communisten, die den
toestand volkomen beheerschen, in onderhandelingen
met het stadsbestuur en de andere partijen over een
nieuwen politiedienst hun eischen Tokdmen doorge
zet en een reeks arbeiderskorpsen gevormd, die zul
len bestaan uit 150 leden van de vrije vakbeweging,
75 van de christelijke! vakvereeniging. en van de
Hirsch-Dunókeriaansche en 100 van de communisti
sche. Een commissie van een verleger": cordiger voor
elke richting zal met den inspecteur van politie den
dienst leiden. Ondanks den communistischen vei
ligheidsdienst zijn er vandaag te Gelsenikirchen vier
levensmiddelenzaken geplunderd. De toestand spot
met elke beschrijving, het politiebureau is geheel
leeggestolen, de toegangen tot do stad zijn door mo
de gardisten, meestal opgeschoten jongens, afgezet,
die iedereen naar wapens visiteeren.
Ook uit Dortmund en Langendreer meldt men
plunderingen. Te Dortmund zijn de communisten de
terreinen1 van de mijnen Borussia, Zollern en Gerbm-
ma binnengedrongen en hebben er schade aange
richt. Van de mijn Rremonie zijn zij. evenals gisteren
van de Neu-ïserlohn, door de aan het werk geble-
venen met behulp der politie verjaagd. Zij zijn er wel
in geslaagd de putten III en IV van de Konstantin
der Grosse stop te zetten en rukten vanmiddag op
naar de putten V en VI van die mijn.
De communisten hebben overal in het Roerbekken
vergaderingen gehouden. Te Essen en- Bochuin zetten
sprekers uit Gelsenkirchen. en Dortmund den toestand
daar uiteen en wekten op tot navolging. Te Essen
bleef het rustig; er was niet. buitengewoon veel be
langstelling.
Uit Gelsenkirchen,. Do communistische honderd-
'schappen zijn hier volstrekt de baas. Zij nebben de
brandweer, de recherche en de burgerwacht verdreven,
na het hoofdbureau van politie, dat door enkele brand
weerlieden en burgerwachten werd verdedigd, te heb
ben betsormd. Daarbij is een brandweerman gedood en
verscheidene lieden aan weerskanten zwaar gewond.
'Na de bestorming hebben de communisten in het
gebouw bar huisgehouden. Alle bescheiden zijn op
straat gegooid en verbrand.
Ook in de voorstad Gelsenkirchen— Hüllen zijn de
communisten thans heer en meester.
De communisten hebben in Gelsenkirchen een, vei
ligheidsdienst ingericht. Zij onderhandelden met het
gemeentebestuur oer de mogelvijkheid om dezen dienst
van gemeentewege te organiseeren, doch deze bêspré-
kingen dreigen te stranden op den eisch der commu
nisten dai alle ordebewaarders tot de hunnen moeten
behooren
Het aantal dooden en gewonden staat nog niet vas\.
Naar verluid zijn er 10 menschen gedood en meer
dan 60 gewond. De burgemeester heeft hij' den Fransehen
bevelhebber geprotesteerd tegen dcé'néming van Fran
sche soldaten aan de gevechten der communisten tegen
den gemeentelijken dienst van orde bewaring. In die
gevechten zijn bijv. twee brandweerlieden door Fransehe
bajonetsteken gewond en sndere door kolfslagen.
Uit Keu'en. Blijkens de uit het Roergebied ont
vangen berichten heeft de oproerige communistische
beweging zich in den loop van den nacht en den
ochtend van heden uitgebreid. Behalve de metaaine-
werkers zijn ook de arbeiders in tai- van andere bedrij
ven in staking gegaan. l>e mijnwerkers hebben echter
besloten aan de opwekking tot algemeene staking geen
gevolg te geven.
Te Essen en Dusseldorp is het nog vrij rustig, oi-
schoon ook daar in enkele bedrijven wordt gestaakt.
De leiders der beweging zijn "voornemens de onlusten
over het geheele Roergebied uit te breidn.
Sedert gisteren is ook Dusseldorp aangetast door
de stakingskoorts, die hier echter niet tot commu
nistische relletjes maar (tot stremming van het ver
keer heeft geleid. Als sanctie tegen aanslagen op de
sporen had de bezettingsoverheid verleden "Maandag
het buurtverkeer op de nog in bedrijf zijnde groote
spoorlijnen stopgezet, zoodat als eenig openbaar
vervoermiddel de gemeenetram overbleef Gistermid
dag om 2 uur eschten de arbeiders va.n gasfabrieken
en elecrtrische centrale plotseling aanzienlijke loons-
verhoogingen en gingen tot staking over, toen hun
die werd geweigerd. Dientengevolge kan, nu ook de
tram niet meer rijden.
Slechts in hei, stadsgedeelte op den linker Rijn
oever wordt het tramverkeer nog gehandhaafd, on
der dwang van de Belgische autoriteiten;
Onlusten zijn dot dusver niet voorgekomen, ofschoon
de communsen hun uiterste best doen om die ook
hier te ontketenen.
De toestand in het dlisAict Dortmund ls verergerd,
zij het dan ook niet in hooge mate. De communisten
doen stelselmatig aanvallen op do mijnen, waar zij het
personeel met geweld den toegang trachten te belet
ten of tot heengaan pogen over te'halen, hetgeen hun
tot dusver slechts op enkele punten is gelukt.
Te Gelsenkirchen was in den afgeloopen nacht het
aantal plunderingen veel grooter dan Donderdag-,
nacht. Talrijke etalageramen van levensmiddelen wer
den ingeslagen en de uitstalkast leeggeplunderd.
Slechts op zeer enkel© pnüten gelukte 't den commu
nistischen veiligheidsdienst de plunderaars te ar-
restecren.
In de mijnen ligt hei werk zoo gioed als overal stil
Daarentegen zijn de arbeiders in de fabrieken voor
het grootst o deel opgekomen.
Uit alle streken van hot bezette gebied komen be
richten, dat de communistische Hundertschaften de
staking over het geheele Rubrgebied trachten uit te
breiden.
Te Hamm, aan de grens van het bezette gebied, zijn
ook communistische onlusten begonnen.
Uit Mannheim wordt gemeld, dat het gansche per
soneel der groote industrieele bedrijven aldaar (Laoiz
en Co., Benz, Braun. Bovery enz.) bet werk hebben
neergelegd.
OP DEN BALKAN.
Op den Balkan heeft de toestand een zeer dTeigend
aanzien gekregen. Aan den westelijken oever van de
Maritsa hebben de Grieken sinds geruimen tijd hun
leger gereorganiseerd én zij willen dat leger nu ge
bruiken, om in de kwestie van de schadevergoeding
bun zin tegen Turkije door te zetten. Men weet dat
Griekenland weigert een penning te betalen voor de
verwoestingen die zijn troepen op de smadelijke ka-
tabasis in Kloin-Azië hebben aangericht. Angora
staat even stijf op zijn stuk, dat Griekenland moet
betalen. De Grieken die eiken dag hot onderhoud
van het leger in West-Thracië moeten bekostigen
(waarvan is een raadsel eigenlijk, als men bedenkt
hoe lang Griekenland nu al oorlog gevoerd heeft of
gemobiliseerd is geweest) hebben hun geduld verlo
ren en verwachten op zijn laatst morgen te Lausan-
De uitgemaakt te zien dat zij niet behoeven te beta
len. Generaal Pangalos, de opperbevelhebber van
het Grieksche leger, verklaart, dat hij slechts op een
ele.ctrischen knop behoeft te drukken, om al zijn
eenheden een concentrischen opmarsch naar Kon-
stanlinopel te laten ondernemen. De bruggen over
de Marisa, die zij over moeten trekken, worden *ch
ter door Britsche en Fransehe troepen bezet ge
houden. De geallieerden zullen Ismet Pasja en
Alexandris, den Griekschen minister van buiten-
landsche zaken, morgen samen zien te brengen, om
tusschen hen beiden den vrede te stichten. Hardnek
kig was in den loop van deze week verteld dat de
zaak al geregeld was. omdat de Turken, in plaats
van een schadevergoeding, genoegen namen met
Karagatsj, de voorstad van Adrianopel, welke de
strategische positie van deze laatste stad bepaalt.
De Grieksche delegatie liet echter gisteren bekend
iriaken, dat zij in zulk een transactie in het geheel
niet gekend is. Verbijsterend zoo moeilijk als bet is
achter de waarheid te komen, terwijl de gebeurtenis
sen zich voor onze oogen afspelen. De geallieerden
zullen ongetwijfeld al hun beet doen om de twee
houwdegens uit elkaar te houden, maar een de -ge
lijke verzoening is iets anders. De heele conferentie
•van Lausanne staat er trouwens nog slecht voor.
want drie andere kwesties zijn voorloopig onoplos
baar: le. die van het eiland Castellorizo, dat Italië
bezet houdt en Turkije opeischt; 2e. de Ottomaan
se he schuld (Hassan-bei is gisterenavond uit Parijs
veri rokken nadat de onderhandelingen met de Fran
sehe schuldhouders mislukt waren); 3e. de rechts
waarborgen voor vreemdelingen in Turkije.
Het uitbreken van een nieuwen oorlog op dm Bal
kan behoort voorzichtig gezegd, niet tot de onmoge
lijkheden, meent de N.R.Crt.
EEN FRAAI GEBAAR.
Een vriend van Baldwin heeft, naar draadloos
w'ordt. gemeld, de volgende anecdota van den nieu
wen primier verteld. Gedurende den oorlog was
Baldwin ontstemd door het feit. dat hij niet meer in
staat was de offers aan zijn land te brengen, wel
ke de jeugd der natie het vaderland bracht. Om toch
zijn land te helpen liet hij zijn particulier vermogen
schatten en stond er een vierde gedeelte van vrij
willig aan de schatkist af.
EEN BOM IN DE UNIVERSITEIT TE WARSCHAU.
Gisteravond ontplofte in het gebouw der universi
teit te Warschau een bom. Een professor werd zwaar
gewond. Tot dusver heeft de politie geen spoor van
den dader kunnen vinden.
EEN STEEKVLAM ONDER WATER.
Een merkwaardige ontdekking is voor marine-of
ficieren te Eastbourne gedemonstreerd. De bekende
duiker Dan Hammat, die indertijd de „Ariadne"
hielp opblazen, daalde in een 30 voert- diepen, met
helder water gevulden put af en vertoonde op den
bcdem daarvan de werking van een instrument,
waarmee het mogelijk is, een vlam onder water
„aan" te houden. Met deze vlam boorde hij een gat
in een stalen plaat van een Engelsche duim dik.
De proefneming gelukte uitstekend en belooft van
veel nut te zijn bij werkzaamheden, aan gezonken
schepen te verrichten, en voor andere voor de mari
ne belangrijke doelinden.
DE ETNA IN WERKING.
Uit Milaan, 24 Mei. De „Etna" is weder in wer
king. Door den krater, die in. 1911 ontstond, worden
met kracht gloeiende steenen uitgeworpen. De lava
stroom is thans ongeveer 10 meter diep en gaat
langzaam, doch aanhoudend voorwaarts.
BURGEROORLOG IN BULGARIJE.
Volgens berichten uil Boekarest en Belgraio dreigt
er in Bulgarije een burgeroorlog te zullen uitbreken.
De regeering kan ondanks haar Krachtig optreden den
Maoeoonischen opstand niet onderdrukken. I>e oppo
sitiepartijen verbonden zich met de Macedoniërs om
de regeering ten val' te brengen.
De regeering heeft maatregelen genomen tot hét doén
van massa arreslaties en zij' heeft daarbij de gewapende
boerengarden te hulp geroepen.
HET HERVORMDE BRITSCHE KABINET.
Uit Lon-den, 25 Mei. Baldwin heeft zijiu ministe
rie voltooid mei vrijwel dezelfde personen als in het
kabinet Bonar Law.
DE STAKING IN BELOIë.
Aan het Noorderstation te Brussel is het aantal
reizigers sterk ingekrompen. Zoo telde de trein naar
Bazel, die gewoonlijk heel vol is, gisteren maar twin
tig reizigers. Over 'het, algemeen zijn de aansluitin
gen weinig zeker en de treinen komen met zóó groote
vertraging aan, dat de regeering er aan denkt heel
wat treinen te laten uitvallen.
De steenkolenvooiTaden der spoorwegen raken in
verschillende steden uitgeput, bijv. te Aarlen, Aalst,
enz De treinen worden te Brussel van brandstof
voorzen; do voorraad is daar dan ook reeds sterk
vermin'lerd.
Te Antwerpen wordt de dienst door gemobiliseer-
den gedaan. Er wordt verteld, dat er een locomotief,
bestuurd door een gemobiliseerde zonder veel erva
ring. door de seinen gereden is en bijna in botsing
is gekomen met den trein AmsterdamParijs. Op
de lijn Luxenburg—AarlenAthus is een goederen-,
trein ontspoord.
In de haven, van Antwerpen wordt, de toestand"
steeds slechter. Vooral ontbreken er de kolensche
pen. Het is bijkan» onmogelijk de goederen weg te
krij'ren en treinen binnen te laten komen in de sta
tions. die met de haven in gemeenschap staan. Het
aantal schepen, dat te Antwerpen binnenkomt, ver
mindert. dagelijks, voornamelijk omdat het laden er
thans te lastig is.
Men is te Antwerpen ook bang, dat de arbeid in,
de bouwvakken binnenkort stil zal liggen bij gebrek
aan grondstoffen.
In het Midden, des lands staat het goederenverkeer
geheel stil en de kolenmijnen vormen reeds voorra
den
GEMEENTE CHAGEN.
OndertrouwdJan Koster, oud 33 jaren, tandtechnicus,
wonende te Zaandam fen D'ina Cornclia Roggeveen, oud
29 jaren, zonder beroep; wonende te Sohagen.
Overleden: Johanna Kok, oud 77 jaren, weduwe van
Johannes Gerardus Rode.
POLITIE.
Verloren: 2 portemonnaies, een haarstrik, een fiets.
Gevondeneen rozenkrans, een schroefslêutel, eén
sigarenaansteker.
ALKMAAR, 25 Mei
Op de heden gehouden kaasmarkt waren aange
voerd 179 stapels, wegende 175000 Kg.
Fabriekskaas: kïoine met rijksm. f53, zonder rijks-
merk f 47.50, commissiekaas met rijksm. f 60.
Boerenkaas: kleine met rijksm. f 53, zonder rijks-
merk f51, commissiekaas met rijksm. f61.
Handel goed.
ALKMAAR. 25 MeL
Op de heden gehouden graanmarkt waren aange
voerd 695 H.L. Tarwe f 12.2514, gerst chev. f 11.50
tot f 12, haver f 1112, paardenboonen f 11, bruine
boonen f 18—22, citroen boonen f 22, witte boonen
f25—30, blauw maanzaad f44, grauwe erwten f25,
per 100 kilo.
ALKMAAR, 25 Mei.
Bloemkool f 20 a 51 por 100 stuks. Aardbeien I 120
pi 142 per 100 Kg. Rabarber f 0.80 a 5.40. WforteUetnJ
t 12.40 a 19, per 100 bos. Uien f 3.10 a 5,20, per 100
Kg. Spinazie f 9.80 a 38.70 per 100 Kg. Kropsla f 2.40
a 4.9Ö per 100 stuks. Asperges, dik wit f 64 a 81.
Idem, dikbl. f 35 a 59. Radijs f 1.80 a 5.20, alles
per 100 bos.
HOORN, 24 Mei.
16 stapels kl. Fabriekskaas, gem. f51, 18 stapels kl.
Boerenkaas, gem. f54, 6 stapels Fabrieks Comm.
Ka.s .ongein, f 48, gem. f 58.50, 22 stapels Boeren
Comm. Kaas, gem. 160.
Aangevoerd 61 stapels, wegende 54145 Kg.
NOORDERMAJRKTBOND, Noordscharwoude.
24 Mei. BI. aardappelen f 1.10 a 2J50, bravo's
f 0.90 a 1.20, roode ster f 1.
Grove uien f 1.80 a 4.90, drielingen f 0.20 a 1.30-
peen f 0.10 a 0.70, Deensche witte kool f 9.40, kroten
f0 40 a 0.90, rapen f2, rhabaiber f 1.30, alles per
100 Kg.
Aanvoer op 22 Mei: 1500 Kg. aardappelen-, 13100
Kg. uien, 9975 Kg. peen, 50 Kg. roode kool, 1900 Kg
kroten.
LANGEDITKER GROENTENVEILING, Br. op L.
25 Mei 1923. 8400 Kg. rabarber f 1.30 a 1.90
20000 Kg. uien, le soort f 2.60 a 3.80, drielingen f 0.90
a 1.20, alles per 100 Kg.
ZONDAG. 27 MEL
GEBET. GEMEENTE t»!
Anna Paulowna, voorin. 10 uur, D». K. 7. Aalbert»,
van Wormerveer. Opsnb. belijdend, des geloofs
door jonge leden der kerk.
Nam. balfdrle, Da Aalbert», Bediening H. Doop.
HET RAADSLID COREMANS DOOR DE POLITIE
OPGEPAKT.
Uit Rotterdam, 25 Mei. Het nieuwe raadslid van
de Rapaille-partij. Coremans, heeft hedenmidd' 0, .rij het
niet in, da^. toch voor het nieuwe raadhuis voor de
eerste maal in zijn nieuwe functie van zich doen spreken/.
Met een groot bord, waarop in vlammende letters stond
geschilderd: „Waakt tegen laster, tegen troon en al
taar' en waarop verder ter illustratie eenige prentjes
waren aangebracht trok hij met eenige volgeling a over
den Goolsingel. Weldra had zich een vrij groote men-
fGhenmenigte verzameld. De politie achtte het toen pjaar
raadzaam in te grijpen, daar het bier een "ongeoorloofde
demonstratie gold.
Zonder veel plichtplegingen werd ..Zijn Edelachtbare"
naar de politie-wachtpost in de Raadhuisstraat gebréeht
waar het bord in beslag genomen en tegen het raadslid
procesverbaal wegens ordeverstoring werd opgemaakt.
OUDKARSPEL,
Onze plaatsgenoot de heer P, Zlweed is met ingang
vah 16 Juni benoemd als kantoorhouder voor de post
en telegrafie te Abbekerk (N.-B.)
NIEUWE NIEDORP.
Vrijdag 25 Mei geraakte een melkwagen, die voor
'n fabriek rijdt, te water in den Ooievaarswegv Met
eenige schade en oponthoud, maar gelukkig) zonder
persoonlijke ongelukken, liep het verder af.
AANVARING.
Woensdagmiddag omstreeks half twaalf voeren de
visschers P. E. en B. d. G., beide wonende te Groote
Lint, met een xoeiaak op de Oude Maas, even bsne
den de spoorbrug. Uit de richting Willemsdorp kwam
de motorboot Hendrika Elisabeth aanvaren. Deze
bemerkte do roeiboet eerst toen het schip enkele
meiers daarvan verwijderd was. Een aanvaring was
j onvermijdelijk. De motorboot raakte de roeiboot aan
den kop en de laatste sloeg om. Van de inzittenden
werd F. door eenige nabijzijnae schippers gered, de
G. verdween echter in de diepte en 's middags werd
zijn lijk opgehaald. F. was zoo door hert ongeluk ge
schokt, dat zijn opname in 't ziekenhuis noodzake-
i lijk was.
I TOENAME MOND- EN KLAUWZEER.
j Het mond- en klauwzeer neemt wekelijks in ons
land itoe. In de week van 6 tot 13 Mei kwamen 24
gevallen voor in 16 gemeenten. Bovenaan staat Zuid-
Holland met 14 gevallen in 7 gemeenten.
VERKIEZINGS VARIA.
Bij de raadsverkiezing in Uitingeradeel was op een
biljet, van de anti-revolutionnairen het puntje niet
rood, doch met zwart potlood ingevuld. De stem
werd daarom ongeldig verklaard, wat in dezen een
zetel kostte. Was zij geldig verklaard, dan had de
A.-R.-partij een zetel in den gemeenteraad gehacL
DE MOOIE(!) MEIMAAND.
Men schrijft van de Oostelijke zandgronden aan
I hert Handelsblad:
1 Prezen we onlangs de mooie Meimaand in haar
eemte stadium, thans hebben we reden tot klagen
over haar tweede helft. Koud, guur en regenachtig,
als echt herfstweer waren hier de Pinksterdagen met
wat daarop volgde en onmiddellijk daaraan vooraf
ging. De immer dorstige, zandige bodem zou van
het goede welhaast te veel krijgen. De neerslag toch
is sinds ettelijke dagen zoo overvloedig, dart men
zich angstig afvraagt, wat het lot der jonge gewas
sen zijn zal. Op 'n uitstapje door onze zandige streken
I was het ons echter, ondanks al het triestige, een
I troost, in hert belang van den bedrijvigen platte
lander dat er zooveel op akker en in weide rede
nen tot tevredenheid geeft Mochten de geweldige re
genbuien ook op tal van rogge-akkers hert koren te
gen den grond hebben geslagen, geen nood, het
krachtige gewas heeft zich nagenoeg overal hersteld
en staat er bijzonder fleurig bij. Zelden zagen we
j om dezen tijd mooiere korenakkers met in de aren
schoten graan dat een ruimen oogst voorspelt. En
I de wei- en hooilanden zijn er bij dit vochtige weer
sterk op vooruitgegaan. Het vee geniet in de weiden
van overvloedig gras; op de hooilanden zullen wel
dra de maaiers zwoegen, om het weelderige gewas
voor den oogst te vellen. De melkopbrengsrt stijgt
dan ook met den dag en daarom mag 't wel verba
zing wekken, dat de vorige melkprijzen nog steeds
gehandhaafd blijven.
EEN DUISTERE ONDERNEMING.
Uit Amsterdam, 24 Mei. Eendgen tijd geleden
verscheen, aldus de Tel., in een der bladen een ad
vertentie van een plaatsingsbureau voor werkzoe
kenden. Naar aanleiding van deze annonce daag
den drie personen op.
Men wist deze te bewegen respectievelijk f 1500,
f 1000-en f100 te storten als deelgenoot in „Het Al
gemeen Administratie, Incasso, Informatie en Tele
fonisch Inlicbtingenkantoor", vroeger Binnenkant
46, thans gevestigd Kerkstraat 332. De drie personen
werden aangesteld in verschillende functies tegen
een salaris van f 50 per week en vier procent in de
te maken winst.
Reeds spoedig ontstond een 'kwestie tusschen den
administrateur van het kantoor met den gewichti-
gen naam, zekere G. v. d. Laan en de drie personen.
Het gevolg hiervan was, dat het salaris niet meer
werd uitbetaald. Toen het drietal ook bleek, dat zij
hert gestorte geld niet meer konden terugkrijgen,
werd aangifte gedaan bij de politie. De Centrale Re
cherche stelde een onderzoek in en het gevolg was,
dat de „administrateur" gearresteerd werd. Deze
ontkent echter dat hij den opzet heeft gehad het
drietal te benadeelen.
Gisteren is het faillissement der duistere onderne
ming uitgesproken.
HEERHUGO WAARD.
Uitslag der Gemeenteraadsverkiezing le Heer-Hugo-
waard, gehouden 24 Mei.
Totaal uitgebracht 17g6 stemmen, waarvan 21 van
onwaarde, alzoo 1775 geldige stemmen; de kiesdeeiei;
is 161 4/11 st.
Uitgebracht op lijst 1 (A. R.) 116 stemmen; op lijst
2 (V. 1>.) 568 stemmen; op lijst 3 (S.D.A.Pj 72 stem
men: op lijst 4 (R.K.) 1019 stemmen.
Gekozen4 V. D., n.1. de heeren Jac. Met, P Kos
telijk, Jac. Blom en A. Mienis
7 R. Kath, n.1. de heeren G. Krom1, G. PoIa,nd, IDi.
Wijnker, P. Tromp P. Borst, Cu van Langen, en
C. Zuurbier de laatste met 106 voorkeurstemmen.
De heer Van der Oord, (A. R.) zali dus geen d^ejl.
uitmaken van den nieuwen raad, en diehs zetel zal
worden ingenomen door een R.K., terwijl voor den
heer J. Does (R.K.) inplaats is gekozen de neer P.
Tromp en voor den heer G. Kuiper (V.D.) de hoeij
A. Mienia.
Het aantal' kiezers bedraagt '1916, waarvan 120 niet
aan de stemming hébben deelgenomen.
De vierde zetel der V. D. werd verkregen met eén
rest van 83 5/11 st., de zevende zetel der R. Kath. met
een rest van 50 3/11 st. De V.D. behaalden gemiddeld
142 st., de R. Kath. gemiddeld 145 4/11 st.
Nieuwe raadsleden.
LANOENDIJK.
Verschenen is de balans, winst- en verliesrekening
van de Coöperatie „Nieuw Leven" rte Zuidscharwou-
de, zooals die door den accountant is opgemaakt.
Uit het rapport ter publicatie blijkit, dat het netto
overschot f 1650.11 is en de afschrijvingen op roerende
en onroerende goederen ruim voldoende zijn.
Uit 'de resultatenrekening blijkt verder, dart extra
afgeschreven is op gebouwen en loodsen f901.53, en
op inventarissen f655.14, Verder ie gereserveerd
voor eventueel dubieuse posten f250, terwijl voor de
vorming van een bouwre&erve f 750 gereserveerd is,
Met dart al is het overschot ven winkel en bakkerij
tezamen f 4206.78. De gewone afschrijving was, even
als het vorig jaar 5 pcj. op de steenen gebouwen, 15
pet. op de houten gebouwen en 10 pet. op de inven
tarissen. De omzert heeft bedragen totaal f 98722.05,
Uit de balans blijkt volkomen, een zuivere, krach
tige stand van het bedrijf, ondanks het feit, dat ze-
kar nog vele moeilijkheden rte overwinnen zullen
zijn. Een flinke jaarlijksche afschrijving op gebou
wen en inventarissen, met nu reeds voor de tweede
maal e*tra afschrijvingen, daarboven een normaal
winstcijfer, een normale vorming van een reserve
fonds, eon vrij belangrijke winstuitkeering aan de
leden, een reservevorming voor do stroppen die de
leden in de oude zaak geleden hebben, de vorming
van een klein fonds ten barte der leden en eenige uit-
keering van bedrijfswinst aan het personeel, zoo kan
het niet anders, of de coöperatie zal langzaam aan
den verkeerden geest te boven komen, die door da
debacle in de vroegere coöperatie ontstaan is,
BREEZAND.
Woensdagmiddag ontstond er brand bij de Wed.
J. Blaauboer, Meerweg alhier. Gelukkig waren' da
bewoners er spoedig bij, zoodat het enkel bleef bij
binnen brand. De vermoedelijke ooi zaak is, dat de
kat een test met vuur omgegooid had.
WIJZIGING LEERPLICHTWET.
Verschenen is de memorie van antwoord rem den
minister van Onderwijs betreffende wijziging; leer
plichtwet.
Daarin lezen wij;:
Reeds in de Momorie van Toelichting gaf de Mi
nister blijk van zijn leedwezen, dat de tegenwoordige
geldelijke omstandigheden des Rijks hem er toe noop
ten in dit wetsontwerp voor te stellen de invoering
van het verplichte zevende leerjaar op de lagere scho
len tot 1 Januari 1925 op te schorten.
Inrtusschen ware het onbillijk in het ontwerp meer
te zien dan1 het bevat, n.1. een uitstel tot 1 Januari
1925. Geenszins is hiermede, gelijk deze leden deden,
gezegd, dat in het vervolg de leerverplichting
met het volbrengen van hert zesde leerjaar zal eindi
gen; en de zienswijze van deze leden, dat het bif
kans geen twijfel lijdt, dat de thans voorgestelde
maatregel in 1925 ?-x> moeten worden verlengd, is
allerminst die van den Minister.
Bij de beoordeeling van dit wetsontwerp moet niet
uit het oog worden verloren, dat voor de sedert l
Januari 1921 nieuw opgerichte of gereorganiseerde la^
gere scholen het leerprogramma blijft bepaald op ze
ven leerjaren, zoodat veel tijdsgelegenheid blijft be
staan om onderwijn in het zevende" leerjaar, zij hei
dan onverplicht, te ontvangen». In zooverre kan dit
zevende leerjaar dus nog steeds beschouwd worden
als een vervanger van het vervolgonderwijs, daar,
waar dit tengevolge van de jongste herziening van de
Lager Onderwijswet 1920 mocht gaan ontbreken, welk
vervolgonderwijs tocih evenmin een verplicht karak
ter had.
Wel hebben verschillende gemeente- en - schoolbe
sturen het onderwijs op een zevenjarigen leeftijd in
gericht, soms met een leerprogramma, dat nog een
achtste en een negende leerjaar omvat, en is met
den leertijd' van zeven jaren bij den bouw van nieuw
ingerichte scholen dikwerf rekening gehouden, dit
neemt niet wog, dat de opschorting: gedurende twee
jaren van de invoering van de verplichting eene be
langrijke bezuiniging moet medebrengen, niet slechts
met betrekking tot den bouw, doch ook tot de alge
meene onderwijskosten, nu uiteraard, het zevende
leerjaar óf minder bezet zal zijn, óf zal ontbreken.
Waar voorgesteld word? eene tweejarige opschorting
van de verplichting, kan dén ook niet van verspil
ling bij den reeds plaats gefhad hebbenden schoolbouw
worden gesproken.
Bovendien is. het naar de overtuiging van den Mi
nister zaak. met de invoering van het verplichte ze
vende leerjaar te wachten tot 1 Januari 1925, op. wel
ken datum alle scholen gereorganiseerd moeten zijn.
De1 Minister acht het niet buitengesloten, dat zoor
wel op paedagogische gronden als om redenen van
bezuiniging opschuiving van de toelating) tot de la
gere. school en van den aanvang van de leerverplich
ting" met één jaar. voordeelen zou kunnen bieden,
waaronder de betere aansluiting aan de Arbeidswet
j Hierbij dient echter niet vergeten te worden, dat aan
de overweging van zocdanigen maatregel een gron
dig onderzoek ook in statistiek opzicht, zou moeten
voorafgaan, gedurende welken tijd het toch noodza
kelijk moet worden geacht, dat het onderhavige wets
ontwerp het „Staatsblad" bereikt.
De vraag, oi' de Regeering voornemens, is maatre
gelen te treffen ten opzichte van niet meer leerplich
tige kinderen, die krachtens die bepalingen der Ar
beidswet nog niet in eene fabriek of werkplaats te
i werk kunnen wo.rden gesteld, wordt in ontkennenden
zin beantwoord.
Bij Nota van Wijziging wordt het tijdstip waarop
de wet wordt geacht in) werking te zijn getreden, na
der bepaald op 1 Januari 1923.
DE STEMPLICHT.
Naar de „Nieuwe Arnh. Crt." verneemt, zal dit
maal in alle gemeenten van ons land tegen de kie
zers voor de gemeenteraad&verkezing, die ndet hun
stemplicht hebben vervuld en geen geldige reden van
verhindering, kunnen opgeven, een vervolging worden
ingesteld.
EEN CANDIDAAT GEWEERD.
Uit Engwirden, 25 MeL Bij de raadsverkiezing in
deze gemeente heeft men eenigszins eigenaardig ge-
handeld. Oin d)en heer De Wilde (aftredend lid) van
de S.D.A.P., op de candidatenlijst te weren, werd
diens zwager, de heer Hof, candidaat gesteld door
I eenige vrijzinnige kiezers. Deze aanvaardde de can-
didatuur en werd met ruim 200 voorkeurstemmen ge-
kozen. De heer De Wilde is ook gekozen, dOch deze
I is jonger dan zijn gekozen, zwager, zoodat hij geen
zitting kan nemen.
naar oude en verbleekte portretten.
SPECIAAL ADRES:
Staatsloterij.
Trekking van Vrijdag 25 Mei.
5e Klasse. 8e Lijst.
Nos. 17673 f 1000.
Nos. 96d 8951 en 22597 elk f 400.
Nos '1411 4625 19004 13860 en 11502 élk f 200.
Nos. 1487 1728 1857 12718 13369 15010 15813 eik (100.
Prijzen van f 70.
141 187 191 269 285 348 415
465 486 502 727 758 809 832
1001 1225 1233 1239 1898 1987 - 2011
2128 2286 23552 2364 2404 2525 2534
2706 2770 2833 2963 2968 3012 3342
3439 3488 3531 3566 3715 3832 3860
3919 3951 4176 4435 4171 4783 4784
4885 4949 4959 5120 5145 5166 5255
5494 5515 5719 5795 5937 5987 6070
6071 6258 6302 6319 6156 6505 6801
7174 7444 7621 7656 7822 7852 8403
8410 8692 8747 8883 8891 9123 9202
9234 9241 9-104 9462 9638 9685 9813
9921 9960 9964 9976 10092 10316 10318
10506 10818 11012 11359 11425 11456 11176
11543 11633 11041 11659 11670 11768 11827
11842 12019 12059 12221 12357 12435 12591
12787 12973 13018 13024 13061 13126 13137
13151 13297 13376 13396 13574 13881 13979
14036 14151 14179 14212 14262 14404 14548
14572 14600 14612 14668 146/4 14722 14935
14981 15093 15108 15279 15324 15486 15605
15803 15900 15922 15942 16018 16, .86 16249
16294 16323 16328 16451 16647 16665 16715
16785 16940 17054 17207 17218 17298 17313
17461 17497 17681 17708 17795 17894 18250
18379 18388 18471 18539 18718 18732 18829
18891 19876 19177 19189 19245 19654 19790 i
19801 19878 19938 19988 20105 20123 20142
20332 20386 20456 20610 20675 20660 20794
20628 20841 20903 21096 21161 21211 21296
21402 21427 21471 21510 21545 21598 21700
21701 21815 22117 22140 22313 22404 22556
22556 2261» 22683 22771 22790 22931 22961
0
