Plaatselijk Nieuws
M.a
Brieven uit Engeland.
HOOGWOUD.
De opbrengst van den verkoon van Witte Kruis-
spekljes bedroeg op ons dorp f 32. Dit bedrag is be
stemd voor het sanatorium Heideheuvel. Het succes
is een mooie belooning voor den ijver der dames.
DE VRIJHEIDSBOND.
Ze zeggen hét nu zeli.
De voortdurende daling der stemmen van den Vrij
heidsbond, nu ook weer bij de Haagsche raadsverkicgciijö
gebleken, doet het Vrijheiasbondsche „Vaderland' schrq
ven
De Vrijheidsbond zou toch verkeerd doen, als hi]
de oorzaak van zijn gestadige afbrokkeling in Kamer,
Staten en Raad maar steeds aan oorzaken buiten de
partij bleef toeschrijven, want do oorzaag ligt ook in
de ï^artij zelve. Wij willen het nu eons openlijk uil
spreken; het is er nu tijd voor.
„De portij is niot één, en kan ook niet één zijn om-lnt
daarin menschon worden geduld, die op den naam n n
liberaal geen aanspraak kunnen maken.
„Zoolang men in dien bond niet alleen als lid ge
doogtmaar zelfs nis spreker over het „Ideaal van den
Vrijheidsbond" laat optreden rnr. P. H. RJtter Ji.
redakteur van het „Utreehtsch Dagblad'die in dat blao
krachtig propaganda gevoerd hoert voor het fascisme,
zoolong men in de Kumor gerepresenteerd wordt door
een man als vain. Gijn, wiens okonomie niet boven de
Broek- en Waterlandsche van drie eeuwen ge'edel.
uitgaat (volgen nog ectnige dergelijke sappige kwalifika-
lies)....., zoolang zulke personen, hoe achtenswaard
ook. jm den Vrijheidsbond ceno vooruitstaande plaats
innemen, zal een deèl van hen die anders gaarne dien.
bond zouden steunen naar de vrijzinnig-demokratie Ja
gen. Terwijl men aan de andere zijde niets wint. Kon-
servatieven en mammonisten zouden full speed (met
volle vaart) met den Vrijheidsbond meegaan, als die
enkel uit Van Gijns cn Ritters bestond, maar zoo is de
zaak niet; daartegenover staan, voor 't kOnServatisme
te veel koningen der verschrikking. Wie van twee wallen
in de politiek: wil eten is als de jager, die op twe©
hazen tegelijk joeg, en komt,platzak thuis.'"
DE STAKING BIJ DE HOLL. AMERIKA-LXJN.
De staking op het s.s. „Rotterdam" van de Holland
Amoriko-lijn is geëindigd, nadat de directie hadi toe
gezegd, dat weer op de oude voorwaarden zal wor
den gemonsterd.
WINKEL.
Door stemgerechtigde Ingelanden van den. Neder
landspolder is besloten den omslag voor 1923 te bepa
len op f 4.50 per H.A. en geen verhaal van pensioen
bijdrage toe te passen voor de in dienst zijnde amb
tenaren.
WINKEL*
Door zijn benoeming tot lid van den Raad heeft de
heer D. Brugman Jbz. ontslag genomen als hooiste-
ker te Lutjewinkel.
HET VREDESWERK VAN HET ROODE KRUIS.
Den Haag. 2 Juli. Het Dagelijksch Bestuur vair
het Nederlandsche Roode Kruis heeft het voornemen
in October een groote actie op touw te zetten, ora gel
den te verzamelen voor zijn vredeswerk. In 't bijzon
der is bedoeld te trachten den nood te lenigen die
ten gevolge van verschillende omstandigheden1 in
ons eigen vaderland wordt geleden.
BEZOEK VAN MINISTER RUYS DE BEEREN
BRQUCK AAN VOLENDAM.
Vanmiddag hoeft do minister van binnenlandscho
zaken en landbouw het aangekondigde bezook aan
dé cendenhoudorijen te Volendam gebracht In ge
zelschap van de heeren dr. P. van Hoek. directeur-
generaal van landbouw,- mr. Ch. van de Bilt, lid der
Tweede Kamer en dr. B. J. C. te Hennepe Jzn,, van
de Rijksseruminrichting, werden de verschillende
terreinen bezocht.
Na het bezoek aan Volendam zou de minister naar
Hoorn gaan.
EEN AFSCHEID.
Zaterdagnamiddag nam de heer Th. M. Ketelaar
afscheid als voorzitter van d.e commissie van bestuur
van het Prov. Ziekenhuis ..Duinenbosch" te Bakkum.
De heer K. Czn. de Boer, lid v. <L commissie van be
stuur, memoreerde daarbij hetgeen de heer Ketelaar
zeven jaar voor het ziekenhuis heeft mogen doen.
Namens het kantoorpersoneel sprak de heer J. Bu*
fijn, boekhouder.
MOTORONGEVAL.
Zondag zou een koppelwedstrijd voor wielrenners
over 100 K.M. gehouden worden in de buurt van
Roemster. Een paar K.M. was men weg, toen een der
rijders over ..de kop" zou gaan. Plotseling brak zijn
voorvork en kwam hij met een smak op straat te
recht. Herig bloedend werd hij bewusteloos (opgeno
men en bij een der -naastbijzijnde boeren ingebracht.
Zonder bij kennis te zijn gekomen is hij per boot naar
een der gasthuizen te Amsterdam vervoerd.
INBRAAK IN DE KERK-
In den nacht van Zaterdag op Zondag is in de R-
Kath. Kerk te Hazerswoude ingebroken. De dieven
hebben een brandkast geforceerd en de voorwerpen
van waarde, alsmede eenig geld, meegenomen.
BEDRIEGELIJXE BANKBREUK.
De Leidsohe recherche heeft een winkelier aldaar
die voor een aanzienlijk bedrag aan zijn boedel heeft,
onttrokken, terwijl de man. failliet was verklaard,
aangehouden, er. in arrest gesteld. De man was van
plan het land te verlaten, doch werd nog te Utrecht
gearresteerd.
GEDEP. STATEN VAN NOORD-HOLLAND.
Do Zaterdag gehouden vergadering van Roorosch-
Katholieke Statenleden in de provincie Noord-Hol
land heeft haar standpunt bepaald ten aanzien, der
verkiezing van de leden van Gedeputeerde Staten,
welke -op 3 Juil a.s. zal plaats hebben. Besloten werd:
le. De vier aftredende leden, do heeren Gerhard,
Hendrix. Van Lennep en Michels, te herkiezen; 2e, in
de vac.-Hubrecht te benoemen mr. J. B. Bomans 3e.
in de vac.-Ketelaar te benoemen den heer D. Kooi
man. burgemeester van Purmerend.
INBRAAK.
Toen luit-kolonel De Reus. wonende te Oegstgeest,
in het laatst der vorige week thuis kwam, kwam'hij
te t do ontdekking dat in zijn villa was ingebroken.
De dieven hadden een keukenruit uitgesneden en
waren daardoor in slaat gesteld die deur to openen.
Gouden en zilveren sieraden, tafelzilver en eenigo
ju woelen zijn gestolen. Een collier van onechte paar-
len hebben de dieven echter laten liggen. Geld heb
ben zij niet van beteekenia .gevonden. De politie
vond nergens vingerafdrukken., zoodat wordt veron
dersteld. dat de dieven handschoenen hebben gedra
gen. Overigens hebben deze zich niet gehaast en op
een der slaapkamers ia een ledikant van dé ver
moeienis van het inbrekerswerk blijkbaar uitgerust
INBRAAK IN EEN ZUIVELFABRIEK.
Uit. Zelhem (Geld.). 2 Juli. In de stoom zuivel fa
briek ..Erica" alhier is cn inbraak gepleegd, dio het
zij in den afgeloopen nacht, hetzij in den nacht van
Zaterdag- op Zondag moet hebben; plaats gehad.
Vermist wordt bijna f13000.
De politio stelt een nauwkeurig onderzoek in. Voor
alsnog ontbreken nadere bijzonderheden.
MOORD?
Zondagmiddag werd de 76-jarige juffrouw R., bij
wfe een 74-jarigo man inwoont, in haar woning aan
de Hoogkamersgang te Amsterdam dood gevonden
met een bloedendo wonde aAn het hoofd. Het geval
schijnt zioh als volgt te hebben toegedragen. De 74-
jarigo inwoner was des morgens vroeg vertrokken
cm te gaan visschen en koerde te omstreeks 3 uur
Zondagmiddag in de woning van juffrouw R. terug
in half-beschonken toestand. Tusschen den man cn
de oude vrouw ontstond kort na aankomst een
twist, waarna het «til werd cn de man bet huis ver
liet. Op straat, gekomen sprak hij een agent aan,
wien hij mededeelde, dat hij zijn kost juffrouw daar
op den grond had gevonden. Nadat de agent een be
zoek had gebracht aan het huis aan de Hoogkamers-
gang en daar de vrouw stervend had aangetroffen,
verzocht hij den ouden mar. mede te gaan naar het.
bureau van politie aan de Pietershal, waar hij1 voor-
loopig in bewaring werd gehouden.
De commissaris, de heer Heeroma, crtelde daarna
oen onderzoek in en constateerde, dat in de kamer
waar de vrouw gewond lag, bloedsporen waren waar
te nemen.
Op de verklaring van de buren, dat. er een hoog-
loopende ruzie hadi plaats geahd, heeft de politie aan
leiding g&vonden, den 74-jarigen N., die bleef volhou
den dat hij de vrouw in dien. toestand had aangetrof
fen, te arresteeren.
Het valt nog niet met zekerheid te zeggen, op wel
ke wijze de doodslag heeft plaats gehad. Tot dusver
werden neg geen moordwerktuigen gevonden en hst
is niet onmogelijk, dat de vrouw door den man bij
den twist tegen den grond werd geworpen,, tenge
volge waarvan een hoofdwonde is ontstaan en een
bloeduitstorting, die een einde maakte aan haar le
ven.
- NIEUWE NIEDORP.
In de Zaterdagavond gehóudon Raadsvergadering
waarvan uitvoerig verslag ie gezonden aan onze
abonné's te Nieuwe Niedorp een dmgeving, kwam, o.
m. in behandeling een verzoekschrift van eenige
schippers uit Barsingerhorn en Winkel, om de Leijer-
sloot beter bevaarbaar te maken.
B. en W. hebben ook een schrijven van den Burge
meester van Oude Niedorp ontvangen, waarin mede
op ondiepten in genoemd vaarwater de aandacht
wordt gevestigd. Voorgesteld wordt een onderzoek te
doen instellen en voorts in overleg te treden met de
gemeentebesturen van Barsingerhora en Winkel.
Voorzitter licht toe, met schipper Kuiper een on
derhoud te hebben gehad. Voor diepgaande schuiten
is het vaarwater te ondiep, maar vooral het, passee-
ren van 2 geladen schepen té lastig en geeft groot
ongerief. Het idee van B. en W. is, om het water door
Strijder te laten opnemen, hoe diep het is en dan te
zien wat er gebeuren moet. Het vaarwater dient aan
de eischen die de scheepvaart tegenwoordig stelt, ie
voldoen. Evenwel, hot meeste belang hebben Bar-
singerhorn en Winkel erbij, schippers van Nieuwe
Niedorp vragen het niet. Maar dat neemt niet weg,
de wegen willen we goed hebben, maar 't vaarwater
moet tevens goed zijn. Ook polder Waard en Groet en
Niedorper Koggen kunnen, om steun worden aange
schreven, die hebben er ook belang bij. Bovendien,
een gedeelte van het water, van de I/eijerbrug tot de
Rijd is van dé Niedorper Koggen en als dat onver
anderd bleef, zou verbetering van het overige deel
niot baten. B. en W. stellen dus voor, Strijder opna
me te laten doen, daarna aan do verschillende cor
poraties steun te vragen en dan kan een besluit wor
den genomen.
Algemeen werd dit goedgevonden., terwijl ook de
gemeente Oüde Niedorp om subsidie zal worden ge
vraagd.
Ten opzicht© van de salarisering van den gemeen
te-ontvanger gingen B. en W. in hoofdzaak accoord
met de regeling, neergelegd in het rapport van de
commissie uit de Vereen!ging van Burgemeesters en
Secretarissen, in liet kanton Schagen, waarbij de
jaarwedde van den ontvanger thans zou moeten be
dragen van f 050 tot f 900.
Wijl och ter in dat rapport de bedragen der togen woor- j
dige rdgoling als grondslag worden genomen cif deze» i
naar de meentyig van B. on W. wat aan den hoogen
kant zijn, stelt het College voor aan God. Staten te j
verzoeken de aanvnihgsjaarwoddo vast te 'stelten op
f 600 mot twee verhoogingen van f 100, na 3 en b
dienstjaren als ontvanger dezer gemeente en ingevaj
do ontvanger teven» secretaris is, de verhooging na 6
dienstjaren niet te te passen.
Dit Laatste omdat met. de voorgestelde regeling de
bezoldiging van den tegenwoordigen ontvanger niet f100
zou stijgen, wat niet ia de bedoeling ligt. Daartegenover
ware echter aan Ged. Staten te berichten., dat ingeval1
door dat College aan een andere regeling de vooriceur
wordt geneven, het door den Raad op prijs zaï worden
gesteld, dat. voor den tegenwoordige^ titularis de hui
dige regeling (van f 700 tot f 1100, voor den ontvanger,
die tevens secretaris is, f 700 zonder verhoogiingen]
wordt behoifden.
Door den1 hoer Wit werd voorgesteld het salaris
op f 000 te bepalen- zonder verhoogiugen-, in vèrband
met do vermindering der werkzaamheden.
B. en W. meenden, de voorgestelde regeling in bo
vengenoemd rapport ta moeten handhaven, meenen-
de, dat de werkzaamheden niet zoo weren vermin
derd. Zonder 'hoofdelijke stemming werd het voor
stel van B. en W. aangenomen.
Voorts was ingekomen een rapport ven den school
arts. 71 Kinderen die de school kwamen bezoeken,
waren onderzocht en gewezen werd op de uitsteken
de hulp die de schoolarts van Zuster Kok onder
vindt. Gewezen wend op het nut van het instituut
schoolarts.
Naar aanleiding van dit rapport stelde Mevrouw
Maats wan voor, Zuster Kok te benoemen tot
school verpleegster, tegen een vergoeding van f50.—.
Hiertoe word met algemeene stemmen besloten
ROOFMOORD.
In haar woning te Ubachsberg, waar zij alleen
woonde, is Zondagmorgen een 72-jarige vrouw ver
moord gevonden; het lijk was reeds in staat van ont
binding, zoodat het drama zich reeds eenige dagen
geleden moet hebcn afgespeeld. De vrouw werd ge
bonden in haar bed gevonden, haar hoofd was inge
slagen. Het parket uit MaaeCricht was spoedig ter
plaatse.
Een uitgebreid onderzoek werd ingesteld. De moor
denaar heeft door een gat in den muur te maken
zich toegang verschaft tot de woning. Een gouden
kruis wordt vermist: Het was bekend, dat de vrouw
geld had. De moordenaar heeft gedacht zijn slag te
slaan, maar vond niet veel, waar de vrouw haar
geld in va si goed belegd liad-
Roof is de drijfveer van -den moord. Waar de moord
reeds eenige dagen geleder begaan moet zijn staat de
justitie voor een moeilijk geval. Nadat dr. Smedding
en dr. v. d. Heijden, uit Maastricht do sectie gedaan
hadden, is het lijk begraven.
LANGENDIJK.
Voor het eindexamen 3-jarige Handelsschool te
Alkmaar, slaagden o.m. A. Kist te Zuidscharwoude
en P. Spanjaard te Oudkarspel.
KANTONRECHTER TE UTRECHT.
Mr. P. I. du Pui, vroeger griffier bij het Kantonge
recht alhier, thans Kantonrechter te Zwolle, komt
voor op de aanbeveling voor Kantonrechter te
Utrecht.
OPENLUCHT-UITVOERING,
Op Zondag 3 Juni had alhier vanwege den Turn
kring Hollands Noorderkwartier plaats de groote
openlucht-uitvoering. Toen is een groot deel van die
uitvoering verregend en was besloten, de rest van
de uitvoering te geven op Zondag 1 Juli.
En ditmaal heeft men het geheele programma kun
nen afwerken.
Het was nog lang geen zomerscho dag, maar toch
het bleef droog en het soms wat koude en ruwe weer
deed gelukkig niet veel afbreuk aan de uitvoering en
ook niet aan het bezoek.
Deze turndag word geopend door een samenkomst
in het Noordho 11 andsch Koffiehuis van den heer
Zwaag cn daarna werd de optocht opgesteld en on
geveer 2 uur gingen eet 600 turners en turnsters on
der de opgowekto muziek van onze Harmoniekapel
door onze gemeente. Het was een fleurige stoet, al
dio geuniformde gymnasten* de mooie vaandels en
vlaggen cn, als steeds trok ook ditmaal deze optocht
een groote belangstelling. Na oen korte ommegang
werd het feestterrein op de Loet, Schagene sportpark
opgezocht, dat voor ditmaal door zijn kleurige vlag-
gentooi een recht feestelijk aanzien had gekregen.
En het was weldra dat een dichte schare van be
zoekers, geschat op een 1500, do afwerking van het
lange en rijkvoorziene programma volgde.
Zooals steeds werd begonnen met een Vaandelde-
filé en volgden toen de vrije oefeningen voor de hee
ren, onder leiding van den heer Nol van Alkmaar.
Dit nummer slaagde goed en verwierf een hartelijk
appl&us.
Het was toen een afwisseling van toestelturnen
door heeren en dames en al de vereenigingen deden
hun best om goede gymnastiek te zien te geven.
Een paar bijzonder aardige nummers waren vrije
oefeningen voor jongens erf meisjes en knotsoefenin
gen voor dames welke beide stonden onder leiding
van den heer S. Keesman van Schagen. Vooral het
laatste nummer had door zijn uitstekend elagen
veel succes en aller belangstelling.
De wedstrijden die aan het eind van het program
ma stonden, blijven steeds een punt van groote at
tractie uitmaken. Daar zat spanning en strijd in.
De uitslag der verschillende kam-pen laten wij
hieronder volgen;
Hindernisbaan, voor dames; Verguld zilveren me
daille L. Butter, Nieuwe Niedorp, Hébé, 17 3/5 sec.,
zilveren med. N. Bakker, HeerhugowAard, T.A.V.E.
N.U., 17 2/5 sec., groote bronzen med. M. Moorman,
Helder, Pro Patria, 174/5 sec.; bronzen med. G. Mo
lenaar, Schagen, Lycurgus, 17 4/5 sec.; bronzen med.
Tr. Floor, Nieuwe Niedorp, Hébé, 181/5 sec.
Ver-9pringen heeren: Verguld zilveren med. J.j
Wonder, Schagen, Lycurgus, 5.45 M.; zilveren med.
W. v. Walveren, Helder, O.K.K., 5.41 M.; groote bron
nen med, A, Koster, Ewijcksluis, D.O.K.E.V., 5.40 M.;
brongen med. N. Dekker. Ewijcksluis, D.O.K.E.V.,
5.37 M., bronzen med. P. Clowing, Helder, O.K.K.
5.34 M.
Estafette-Joop heeren over 4 maal 100 M., Wissel-
prijs: Verguld zilveren med. en tevens de wisselprijs
zilveren krans, die 3 maal moet worden gewonnen,
Pro Patria, Helder, 501/5 sec.; zilveren med. D.O.K
E.V., Ewijcksluis, 503/5 eec.: groote bronzen med. O.,
K.K, Helder, 52 sec.; bronzen med., Hercules, Oud-i
karspel, 532/5 sec.; bronzen med. Lycuigus, Schagen,1
53 2/5 eec.
Dames estafette-loop over 4 maal 80 M.; oveneens
een wisselprijs: Verguldzilveren md. en wisselprijs
O.K.K., Helder, 493/5 sec.; zilveren med. T.A.V.E.N.U.
Heerhugowaard, 513/5 sec.; groote bronzen med.
Hébé, Nieuw»' wiedorp, 518/5 sefc.; bronzen med. Pro
Patria, 51 3/5 sec.
Mot oen gepast woord werden daarna do behaalde
prijzen door den heer Kemp, lid van hot Gewestelijk
Bestwur, uitgereikt.
En hiermee was de tuindag ten einde, die met
recht de algemeene belangstelling heeft gehad.
Zoowel gedurende den optocht, als den geheel en
middag op het terrein, heeft onze H&rmoidekapel
zeer veel bijgedragen tot het algemeen welslagen., j
's Avonds gaf deze kapel,1* ook nu weer onder lei-
ding van den heer Dol, een goed geslaagd concert.
Door het gure weer was het bezoek niet groot, maar
het waren toch een paar hoogst aangename uren,
die onze Harmonie a?-n de bezoekers heeft bereidt
Al met al is het. een welgeslaagde dag geweest.
REGEN IN 1923 EN 1822.
Vergelijking van den neerslag gedurende de maan
den Mei en Juni in de jaren 1Ö23 en 1922, opgenomen
aan de RIjkslandibouwwinterschol alhier:
Mei 1923:
Noorslag 124.9 m,M.
Aantal regendagen 23
Grootste neerslag per dag 45 m.M.
Kleinste neerslag per dag 0.1 m.M.
Juni 1923:
Neerslag 54.4 m.M.
Aantal regendagen 21
Grootste neerslag per dag 12.4 m.M.
Kleinste neerslag- der dag 0.1 ztlM.
Mei 1922:
Neerslag 14.1 m.M
Aantal regendagen 10
Grootste neerslag per dag3,5 m.M.
Kleinste neerslag per dag 0.2 hlM
Juni 1922:
Neerslag 46.0 m.M.
Aantal regendagen 11
Grootste neerslag per dag 27.0 m.M.
Kleinste neerslag per dag 1.0 m.M.
1 m.M. 1 L. per M2.
RAAD SCHAGEN.
Vergadering van den Raad der gemeente Schagen,
op Vrijdag den C Juli 1923, des namiddags lK uur.
Punten van behandeling:
'1. Onderzoek geloofsbrieven gekozen raadsleden.
2 Ingekomen stukken en adressen
3. Planner» tot verbetering der Nieuwe Laagzijde.
4. Vaststelling Instructie Keurmeester markt vee.
5 Vaststelling hypothecair crediiet. bouw midden-
©tandswor.lnge n
6. Vaststelling kohier Hondenbelasting.
7. Reg ling- Comptabiliteit dienst 1922.
8. Reclames Hoofdelijke Omslag (navordering).
Schagen. 2 Juli 1923.
De Burgemeester.
J. CORNELISSEN.
LANGENBIJKER GROENTENVEILING, Br. op L.
2 Juli 1923. Wortelen f 7 a 8 20 per 100 bos.
Schotsche muizen f 6 o '8.20 Drielingen, f 3 a 4.60.
i Kleine aardappelen f 1.50, alles per 100 stuks.
Aanvoer: 31800 bos wortelen, 123300 Kg. aardappelen
ALKMAAR. 2 Juli 1923.
Aardappelen f 5.80 a 8 30 per 100 Kg.BloemkWol,
le soort f 12.50 a 18,90 per 100 stuks. Aardbeien
75 a 99. Peulen f 015" a 57 per 100 Kg. Wfolfedi
f 6.80 a 11 40. Uien ïjO.20 a vf.20, per 100 hor». Spinazio
f 15.10 a '20 50 per 100 Kg. Kropsla t.20 a 4.20
per 100 stuks. Raoarber 5 20 a 7.80 per '"100 bos.
ALKMAAR, 2 Juli 1923'.
Op de heden gehouden weekmarkt waren aangevoerd:
30 koeien en ossen f 300 tot f 450, 17 vette kai'vcren f60
tot f 130. p.'ned riond fl;l tol fl.20, 31 nuchtem
kalveren f 12 tot H 24, 11 vette schapen 'f45 tot 50,'
321 vette varkens n. ned nctnd f 0.70 tot 0.78.
AMSTERDAM, 2' Juli 1923.
Aangevoerd 300 vette kooien le k'w. f 1 30 tot 1.36,
2e kw. f 108 lot 1.26, 3e kW. 0.84 tot 1.04, 18
stieren f 100 tot f 120, 130 melk- en kalflcoeien f350
tot f 500, 86 vette kalveren 70 tot 76 cent per Kg., 66
nuchtere kalveren f 16 tot f 26 per stuk, 26 schapen f50
per stuk, 33 zuiglammeren f 28 lot f 35, 527 varkerss,
IIoll.. le kw 92 tot 94 ct., 2e en 3e kw. 86 tot 90 U.
per Kg., overzeesche en Geld vette 82 tot 84 ct. p. Kg.
MEDfcMBLlK, 30 Juni 1923.
Aardappel-n: Groote muizen f2.70 a f 3. K'cifne"
muizen f 1.20 a 1.30 Groote ronde f 3.65, per 50 Kg.
MEDEMBLIK, 2 Juli 1923.
AardappelenGroote muizen f 2.90 a 3,10. Kleine
muizen r 1.20 a 130 per 50 Kg.
NOORDERMAR&TBOND, Noord-Scharwoude.
30 Juni 1923. Schotsche muizen f 5.60 a 6 40.
Drielingen f 3.30 a '4. Kleipe aardappelen f 120
1.70 per 100 Kg. Bloemkool f 11.60 per 100 stuks."
Aanvoer op 29 Juni: 39508 Kg., aardappelen, 230
stuks bloemkool.
2 Juli 1923. Schotsche muizen f 6 10 a 6.60. Drie
lingen f 2.80 a 3 80. Kleine f 1.50 a,'1.70, alles per 100
Kg. Bloemkool fll.90 per 100 stuks.
Aanvoer op 30 Mei: 47488 Kg. aardappelen, 69 stuks
bloemkool.
WARMENHUIZEN, 28 Juni 1923.
Schotsche muizen f 6 a 6.60. Drielingen if 4 30 a 4.70.
Aanvoer: 4764 Kg. aardappelen.
ALKMAAR, 30 Juni 1923.
Op de heden gehouden weekmarkt warep, aangevoerd
22 paarden f 150 tot f 525, 25 koeien etn ossen f 250 tot
f 475, 58 nuchtere kalveren f 12 tot f 32, 85 vette
schapen f 38 tot 52,. 44 lammeren f 16 tot 32, 7 fiia-
aeore varkens f 35 tot *f '0, 136 biggen, 10 w. f 16 tot
f 25, 4 bekken en geiten, f 4 tot f 16, kleine bek
jes f 1.75 tot f4."
Boterprijs van heden f 0.70 ©n f 0.80, kipeieren f 5,
f 5.50 en f 6, temieLren f 4.75.
I
Heemstede, 30 Juni 1923.
Enkele uren ge'edem het was in den trein heb
ik een heel merkwaardig bodk diclit ges t-gen. Dickt
geslagen, omdat het uit was. Want „Moby Dick ot
the Whale" is ni t een boek, dat men dichtslaat tenzij
het uit is, of omdat de tijd er toe dwingt.
Moby Dick is geen nieuw boek. Een goede zeverfigT
zou ik denken. Ia: schrijver er vam, Herman Me.vi le is V
al een dertigtal jaren dood: Maar zijin voornaamste
werk, het bovengenoemde Moby Dick, zal "we neen,
zal ongetwijfeld blijven leven, ook honaerd en n->g eens
honderd en weer honderd jaren na Melville's dood. „Ik
gelopt niet', zegt Sauire, de bekende dichter an cri-
fieus, „dat de Enge.sche taal een grootor prozawerk
bezit dan Moby Dick."
Het is niet mijn plam hier de geschiedenis te vertel
len. Voor wie het lezen wil, is het gemakkelijk genoeg
te krijgen in de bekende uitgave: The World's Gassics.
De prijs is een paar shiliingen. Alleen, vóór ik koni
aan fiatgene, wat ik mee wilde deelen, moet ik dit
zeggen voor mogi-lijke lezers: Het geheele bo k van 675
bladzijden gaat over de walvischvangst. Moby Dick
yor the Whale is, zooals de titel aangeeft, een walvisch,
°en witte walvisch, een woeste en zeer gevaarlijke.
Hij wordt met een aóodelijke haat, die tot waanzin is
overgeslagen^ over de oceanen, achtervo'gd door kapitein
Ahab op zijn schip de Peguod. Want kapitein
,Ahab heeft op een vroegere reis in eön strijd tegen
Moby Dick een been aan hem moeten achterlaten.
Tusschen Ahab en Moby Dick is het een. 'strijd op
leven en dood. Wie dien strijd wint ten slotte kan
men lezen in Moby Dick.
Zooals ik zei, het was mij niet om de geschiedenis
te doen 'ftitmaal, noch om de diepere philoSophische
beteekenis van het verhaal Want wij! zijn allen kapitein
Ahabs; de jacht is de jacht van het leven, Moby Dick
het dierlijke, het beestachtige, dat onkwetsbaar schijnt on
eeuwig....
Genoeg daarvan.' Het zaT wel niemand verwonderen,
dat in een boek over wafvischvamgst wij Ht> ladders
meermalen genoemd worden. Wel verwonderde het
mij eenignszins dat Melvi'le, wien» gr olvader vm moe
derszijde een Hollander was, zóó weinig met onze taal
op de hoogte was, ais in ztyn 'boek af en toe,b'.ijktr
Toch was mijn verwondering al weer niet zoo heerfèrg,
omdat ik in Engeland een dame heb gekend 'en
nog ken wier moeder een Hoiilandsche was en
wie onze taal gehee I vreemd is.
Staan wij Hollanders op de geheele wereld niet bekend
als goede eters Ik meen van wel. Ongetwijfeld zijn
er genoeg van zulkem in ons land. Of het daarom eèn
eigenschap is van het geheele volk 'is nog een andere*
vraag. Maar boeken al* datgene, waarover ik terstond
ga spreken, moeten bij buitenlanders we! het denkbeeld
gevestigd hebben, dot wij met zeer bijzondere magjn
ter wereld komen.
Melville, dio z'ijh walvisrtboek Moby Dick 'uit eigen
ervaringen heeft neergeschreven, had piot verzuimd een
uitgebreide studio over zijn onderwerp te maken. Do
lezer krijgt den indruk, alsof geen enkel werk, van hoe
grooten of hoe geripgen omvang ook dat gehee! óf ge
deeltelijk, of misschien alleen maar m het voorb:;gaan
over walvisschen of do vangst van wa!visschen handelde,
aan zijn aandacht is ontsnapt.
Een van deze boeken was een Holtandsch werk,
getiteld: Den Coopman, welke titel Melville meende te
moeten vertalen als: -^kuiper. Uit deze foutieve
vertaling, en, zooals Mei ide zegt: uit de walvischrouk,
die aan het boek zat. meende bij te mogen af'eid©n>
Adt heit b'ric zou handelen over de walvisch vaart,
waarschijr lijk de waardevolle herinneringen van die
vaart zou bevatten, neergeschreven door o©n kuiper van
een Oudhol'andscHe walrischvaarder.
Evenwel een vriend, moer op de hoogte van onze
taal, vertelde Melville wat dat „c< o oman beteekende.
Mocht dit het begin eenige teleurstelling wekken,
dan verdwoe.i deze toch af weer spoedig, toon Me'vi'.Ie
bemerkte, dat he tkoopmansboek in elk geva! een geheel
hoofdstuk bevatte over de walvischvangst, een hoofdstuk
getiteldSm- er.
Dit hoo'dstuk Smeer nu zou misschien, we! aan
leiding kunnen g-ven t >t de straks verkond'gfe. in het
buitentand vcrbrlde meening, dat wij, Hollanders,
zulke goede eters zijn.
Immers, de lijst van bnn' o 'igdhedon, eten cn drin
ken, voor de walvischvloot, zooals we die vinden in
Den Grjooman, 'ge-ft te donken. Die vloot, iaat ik dit
voorop zoggen, bostond uit 180 schepem. Een aan
zienlijk aantal, ma^r toch......
Doch laat ieder voor zich zelf oordeelen:
400.000 pond ossevleesch.
60 pond Fiiesoh spek.
150 000 pond atokvisch.
550 000 pond beschuit.
72 000 pond brood.
1 2 800 vaatjes boter.
20 000 pond Tesselsche en Leidsohe kaas.
IU.000 pond kaas (waarschijnlijk, zegt Melville,
van een mindere kwaliteit),
550 ankers jenever.
10800 vaten bier.
Statistieken,, zegt Melville. zijn gewoonlijk droo?.
Maar droog was deze in elk geval niet. 10 800 va
ten bier! Daarbij in aanmerking genomen de duur
van de reis. De walvischvangst greep plaats in den
korten zomer van de Noordelijke IJszee. Met inbe
grip van uit- en thuisreis een maand of drie. 180
schepen, met ieder een 30 man aan boord, dus 5400
tezamen. Precies twee vaten bier voor iederen
ir atroos, op te drinken in een week of twaalf, der
tien. Om nog niet te spreken van het rechtmatig aan
deel, dat ieder had in de 550 ankers jenever. Melville
vraagt zich dan ook af, hoe de met jenever en bier
gevulde karpoeniers kans zagen rechtop te staan in
de sloep, en den in volle vaart zwem menden wal
visch te raken. En toch konden ze dat, merkt hij op.
Zeker de invloed van het koude Noorden.
Melville's verbazing, eo de onze, wordt er niet min
der op, wanneer .hij zijn gedachten laat gaan over
de verder onderdeden van het menu dor Holland-
sche walvisohvaarde rs. Waar do bakker zit kan de
brouwer niet zitten, zegt een goed Hollandsch spreek
woord, dat we toch zeker ook mogen omdraaien. Vul
een man met bier en jenever, en vindt dan eens
plaats voor stokvisch jon. spek en ossevleesch. Voor
bioot met boter en kaas. Ieder man een half vaatje
beter voor de driemaandsche reis en een dertig pond
kaas. Dan kun je je brood nog wel beleggen, en hoef
je je beschuit -- ruim 100 pond per man ook nog
niet eens droog te eten.
Die goeie ouwe tijd! Die bovendien nog steeds nar
Want is het niet eigenaardig, zooals Melville op
merkt. dat, terwijl de Engelsche koopvaardiivloot de
bemanning harer schepen zeer karigjes voedt in den
regel, de Éngélsche walvischvaardors de bloemetjes
buiten zetten en genieten van het vette der aarde?
Dat hebben ze te danken aan de Hollanders, hun
voorgangers ter walvisch vaart. Verscheidene hunner
scheepstermen hebben de Engelschen aan ons ont
leend. Geen wonder dan, dat ze ook de provisiel ijst
als voorbeelden namen.
Om te eindigen met de woorden, waarmee Melville
zijn provisiehoofdstuk besluit:
„Niet meer; genoeg is gezegd om te toonen, dat de
oude Hollandsche walvisch vaarde rs van twee. drie
eeuwen geleden, er goed van leefden, en dat de E<i-
gelsche walvischvaarders niet verzuimd hebben
zoó'n uitstekend voorbeeld te volgen. Want, zeggen
zij, als je rondkruist in een leeg schip en je hebt
niets beters van d© wereld te verwachten, haal er
dan tenminste een goed middagmaal uit.
