Aluitti Mms-
Mmtratis- Lssllmllal.
OE LAKSE 8 DE MORAM,
Donderdag 5 Juli 1923.
668te Jaargang. No. 7258.
Uitgevers i N.V, v.b
Binnenlandse!) Nieuws.
,,'t Wieringer Veerhuis".
Credicten voor landbouw 011 handel.
ÏOURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending 'tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330.
I CeSE
INT. TELEF no. 20
Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIëN van 1 tot 5 regels f 1.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
SCHAGEBBRUG.
Dinsdagavond ten 8 uur vergaderde ten lokale van
den beer J. Broer de leden der Coöperatieve Benoïd-
gasfabriek „De Unie" alhier.
Aanwezig zijn 40 leden, waaronder een 3-tal dames.
Bij de opening vraagt de voorzitter, de heer K.
van Loenen, of iemand "der leden bezwaar heeft te
gen de aanwezigheid van de pers. Niemand iaat zich
hooren. en de voorzitter heet onzen verslaggever wel
kom. Na ook de aanwezige leden welkom te hebben
geheeten, volgt lezing der notulen door den secreta
ris, den heer J. Kossen, die onveranderd worden
goedgekeurd.
Voorzitter doet hierna mededeeling dat het geheele
bestuur een conferentie met B. en W. heeft gehad en
dat na de raadsvergadering van 5 Juni bij het be
stuur een schrijven van het Gemeentebestuur is inge
komen. Blijkens dat schrijven is de gemeente Zijpe
bereid, behoudens nadere goedkeuring, de gasfabriek
met geheelen inventaris, het buizennet, de meters
enz., over te nemen voor f 3000. met bepaling dat alle
leden, der fabriek hunne perceelen op het electrisch
net der gemeente aansluiten, althans, dat de aan
sluiting in voldoende mate geschiedt.
Het bestuur, zegt voorzitter, heeft nog getracht
de gemeente bereid te vinden de geheele schuld op
zich te nemen, maar dat is niet gelukt. Spr. hoopt
dat de discussies over dit punt kort en zakelijk zul
len zijn en het persoonlijke achterwege blijft en dat
do minderheid zich zal neerleggen bij het besluit
■van de meerderheid.
Daarna doet de penningmeester mededeelingen
over den stand der' geldmiddelen op het oogenblik,
daarbij aannemende, dat de voorraad gasoline ver-
.bruikt wordt en het geld ervoor binnen is.
De ontvangsten bedragen dan f 6389.87, uitgaven
f3772.94, in kas dus f2616,93. Rekent men daarbij de
f3000 aanbod gemeente Zijpe, dan wordt het bezit
f 5616.93, terwijl de schuld is f 5840.Het tekort be
draagt dan f224.07 of rond f300, wat bij overdracht
aan de gemeente dooit de leden zou moeten worden
bijgepast.
De heer J. van der Oord meent, dat ook nu weer
moeilijk een besluit/is te nemen, omdat de Vereeni-
ging niet kan zorgen dat de aansluiting bij het elec
trisch net voldoende is.
Voorzitter erkent dat de vereeniging haar leden
niet kan dwingen tot aansluiting. Wij kuninen niet
anders doen dan besluiten tot al of niet overdoen
der fabriek. De gemeente geeft 'bij1 aansluiting aan
Onze leden dezelfde rechten, ook 2 gratis lichtpun-
ten. Het aantal aansluitingen zal later wel den door
slag geven of de gemeente do fabriek al of niet
overneemt.
De heer J. Broer wijst op de wenschelijkheid dat de
minderheid zich neerlegt bij het besluit van de
meerderheid, omdat anders die minderheid door niet
aan te sluiten bij het net, zou kunnen verhinderen
dat de gemeente de fabriek overneemt. Er rust dus
een groote verantwoordelijkheid op die minderheid.
Voorzitter zegt dat we niemand kuninen verplich
ten. Het maakt trouwens voor de gemeente een groot
verschil of die minderheid groote afnemers van
electrischen stroom zouden zijn of niet.
De heer Fellinga meent, dat de gemeente zich op
een ruim standpunt heeft geplaatst door te spreken
over aansluiting in voldoende mate.
Den heer J. de Moor doet het genoegen dat het be
stuur cijfers hee.t gegeven naar den tegenwoordigen
stand. Zoowel voor tegenstanders als voor voorstan
ders van overdracht der fabriek is het van groot be
lang alles nauwkeurig van de zaak te weten. Spr.
vraagt echter of de penningmeester een becijfering
kan geven over den toestand der fabriek, wanneer zs
bleef bestaan. De uitkomst van het afgeloopen jaar
toch zal een groot verschil geven bi} die van dit jaar.
De carbid bijv. heeft langen tijd f48.— gegolden,
maar is nu weer tot f56.— gestegen. Uit de bere
kening die wij zooeven van den penningmeester heb
ben gehoord)» zou men afleiden dat het een kolossaal
winstgevend zaakje is. Spr. is van meening, dat hoe
wel een gasprijs van 40 cent abnormaal 'hoog is, die
prijs wel niet verlaagd zal kunnen worden, vooral
met een carbidprijs van f56.
De penningmeester zegt deze1 vraag verwacht te
hebben en heeft een overzicht gemaakt over 1922—
1923 en over 1923—1924.
Over 19221923 bedroegen de ontvangsten: Gasgjbl-
löden f3898, straatverlichting f275, meterhuur
f 145.95, gasartikelen f87,22, entréegeld f50 en bij
betaling voor tekort verbruik f40.—, is totaal
f 4496.17.
De uitgaven bedroegen: gasoline f2075.45, gasarti-
^iSSJ»53,35, i^rtyksche onkosten f 1103.42 is totaal
f 3232 22, een vooruitgang van f 1263.95. Aan gasgel-
den was ontvangen f 4163, terwijl de aankoopkosten
van gasoline bedroeeen f2075.45, winst dus f2097.55.
De gemiddelde gasoline-prijs bedroeg f52. De omzet
bedroeg 10316 M3. Spreker verwacht volgend jaar een
aanmerkelijk minder verbruik. Van de 57 leden zijn
er al die aangesloten zijn bij het electrisch net en
de begrooting voor volgend laar is dan ook sreba-
seerd op een verbruik van 6000 M3. Niet alleen dat de
ontvangst der gasgelden in verhouding met den min
deren omzet van gasoline zal verminderen, ook de
meterhuur en de winst op de gasartikelen De ont-
™orden geraamd op f2550, de uitgaven op
12403, zoodat er bij een gasprijs van 40 cent slechts
wins* zou worden gemaakt. Spr. wijst echter op
«J "JIa herstelling behoeft en waarmee een
ï/c a ïöu gulden gemoeid zullen wezen. Volgend jaar
a88** er 'efrder een tekort wezen dan een over
schot. De onderhoudskosten zijn bovendien de laat
ste paar jaar zeldzaam laag geweest en bij de be-
grootmg is rekening gehouden met die lage kosten.
- ir. w van der 0°rcl vindt de gemaakte winst
m het afgeloopen jaar veel te hoog.
De peprungmeester antwoordt, dat vorig maal werd
voorgesteld den gasprijs met 10 cent te verlagen, dat
J?Lee5 mindere ontvangst hebben beteekend van
f w» winst zou dan niet meer hebben bedragen
ÏÏJL;SV?n !*drÜg dat in verband met de weinige
onderhoudskosten der laatste jaren onvoldoende is
De heer J. Broer meent toch ook dat de gemaakte
vinst veel te groot is. Een coöperatie behoeft geen
winst te maken. Een reservefonds zou kunnen wor
den gevormd.
De hew J. A. de Boer zegt, dat de vergadering af
dwaalt, we behoeven niet te spreken over de al- of
niet-vorming van een reservefonds, doch alleen over
het voorstel van de gemeente Zijpe tot overname
der gasfabriek.
De beer E.Rentenaar zegt .dat die bespreking het
gevolg is van de gevraagde cijfers aan den penning
meester.
De heer H. Rezelman vindt het goed deze cijfers
gehoord te hebben. Hoewel we vorig jaar eenigszins
zijn vooruitgegaan, ia het zeer waarschijnlijk dat
we volgend jaar voor een tekort komen en spr. acht
het 'dan ook beter dat we ons van de fabriek ont
doen.
Ook de penningmeester is van die meening en
anders zou het verplicht gebruik wellicht van de
100. op de 150 M3. gebracht moeten worden.
De Ijeer J. van der Oord denkt ook dat op deze
wijze de fabriek geen toekomst meer heeft. Voor de
leden bestaat het bezwaar dat zij nu weer de korten
zullen krijgen van den aanleg voor de electriciieit.
De heer J. de Moor zegt dat de leden van „de Unie"
in hoofdzaak zullen nemen 3. 4 of 5 lichtpunten
Iemand1 met 4 lichtpunten krijgt er 2 gratis. De
andere 2 zal hij moeten laten aanleggen, kosten f 12
Daarbij komt de aanschaffing van lampen naar
eigen dunken. Waar dat lid verplicht is f40 gas te
verbruiken, zal hij hoogop voor f25.— electrischen
'stroom gebruiken en voor de gemaakte aanlegkosten
heeft hij dus in een jaar al f 15 terug, terwijl hij
I bovendien vrij is in het stroomverbruik.
I Voorzitter vraagt of het tegenwoordig stroomver-
bruiktarief, waarbij geen minimum-verbruik is be
paald, wel zal blijven bestaan.
I De heer J. de Moor zegt, dat in alle gemeenten
i het G-E.B. winst maakt en spr. zou niet weten waar-
om dat nu juist in de Zijpe niet zou gebeuren. Voor
den dagstroom voor huishoudelijk gebruik zal straks
door het P.E.N. een zeer voordeelige concessie wor-
den verleend, wat zeer zeker voordeel zal opleveren
'voor het bedrijf. Spreker verwacht dus eerder een
verlaging van den stroomprijs dan een verhooging.
Blijkens het laatste raadsverslag van den Raad van
Anna Paulowna werd daar vermoed dat de zuivere
winst f4000 Z9U wezen.
De heer Bléeksma verklaart zich voorstander van
gas en het is spr. opgevallen dat de penmngmeester
bij zijn verslag over den toestand pessimistisch was
gestemd. Zou de penningmeester de zaak niet te
zwartgallig hebben voorgesteld? Zou het ledental niet
te vermeerderen zijn door het maken van andere
.bepalingen, b.v. de afschaffing van entréegeiaen?
Toch vreest spr., nu we eenmaal het electrisch licht
Ihehben, voor de toekomst van de fabriek en daarom,
jis hij voor overdracht van de fabriek.
I De heer J. Broer vraagt of het niet mogelijk is dat
het buizennet intact iblijft om kookgaa uit Schagen te
krijgen.
Voorzitter zegt, dat bij overdracht dit een zaak is
die de gemeente aangaat.
De heer H. Rezelman zou het toejuichen als we
kookgas konden krijgen en zou een schrijven aan
het gemeentebestuur van Zijpe willen richten.
De heer De Moor acht een dergelijk schrijven over
bodig. Zoowel door B. en W. als door den Raad is er
reeds over gesproken wat eventueel met de fabriek
te doen. Het gemeentebestuur zal zeer voorzichtig we
zen en trachten te doen wat te doen is.
De heer Rezelman kan niet nalaten an het ge
meentebestuur daarvoor dank te brengen.
Voorzitter zegt tot zijn spijt niet anders te hooren
dan voorstanders voor overdracht der fabriek. Waar
overname van de gasfabriek door de gemeente Zijpe j
irdvoudt liquidatie van de vereeniging. zal twee derde
van de uitgebracht stemmen de beslissing brengen.
De beer De Moor zegt dat het hier niet gaat over j
1 ontbinding van de vereeniging, maar over overdracht
van de fabriek,' de vereeniging kan evengoed blijven j
bestaan.
De heer J. A. de Boer is het ook niet eens met de
opvatting van den voorzitter. Er zijn hier 2 zaken,
die uit elkaar moeten worden gehouden. Aan den
eenen kant hebben wij de vereeniging, aan den an
deren kant het materiaal en ibij verkoop van mate
riaal is er nog geen sprake van liquidatie der ver
eeniging. Het besluit kan dus bij meerderheid van
1 stemmen worden genomen.
De heer G. Vrijburg zegt het wel eens te zijn met
[de opvatting van de heeren De Moor en De Boer,
'maar toch vindt hij het geen eerlijke zaak. Wat be-
teekent onze vereeniging wanneer ze geen gas levert.
Als de vereeniging blijft bestaan, dient ze. het recht
te hebben gas te leveren. Spr. noemt het een verkapte
j ontbinding. Meer zal spr. er niet van zeggen.
De heer De Moor acht het wel degelijk een eer
lijke zaak. We hebben on9 thans alleen te houden
aan de agenda en dat is bespreking voorstel van de
gemeente Zijpe tot overname der fabriek.
I Voorzitter zegt dat het zijn bedoeling was om te
voorkomen dat de vereeniging nog eens moest ver-
'gederen om tot liquidatie te besluiten. Stel je voor
dat in een volgende vergadering besloten wordt niet
tot liquidatie over te gaan, wat is dan onze vereeni- 1
ging zonder gasfabriek? Het is echter juist dat de
vergadering zich dient te houden aan de convocatie.
I Het bestuur heeft gemeend de stemming over den
al- of niet-verkoop der fabriek schriftelijk te d^Qo
geschieden. Het is een teer puntje en persoonlijke
.invloed moet niet kunnen gelden.
De heer J. A. de "Boer wijst op artikel 30 van het
reglement, waarin staat dat over zaken mondeling
moet worden gestemd.
De heer Van de Poll meent dat we allemaal hier
'els Unie-leden zitten en is tegen schriftelijke stem-
i ming.
I Overgegaan wordt tot mondelinge stemming, met
als uitslag dat met 31 stemmen voor, 9 tegen, beslo-
jten wordt de fabriek enz. voor dén prijs van f3000
aan de gemeente Zijpe over te doen.
1 Voorzitter hoopt dat het besluit zal zijn in het be-
I lang van ons dorp en zijn inwoners en sluit de ver
gadering. 1
Spr. herinnerde aan do instelling van de staats
commissie, die tot opdracht heeft een onderzoek in
te stellen naar de vraag, of en in hoever maatregelen
noodig zijn om te bevorderen dat de land- en water
wegen en de spoor- en intercommunale tramwegen
op de meest economische wijzé dienstbaar worden
gemaakt aan 'het vervoer van reizigers en goederen.
Deze staatscommissie heeft het aanzien gekregen als
gevolgjran de belangrijke verliezen, welke de exploi
tatie vwk onze spoorwegen oplevert.
Spr. begrijpt niet goed, waarom de commissie, die
den weg zoekt tot het doen verdwijnen van dat te
kort ook moet bestudeeren de economische resultaten
van een gansch andere soort vervoermiddelen. Hij
ziet allerminst in, wat b.v. de binnenvaart met het
tekort heeft te maken. In de Staatscommissie "heeft
trouwens geen enkele vertegenwoordiger van of be
langhebbende bij de binnenvaart zitting. Uit de in-
stallatierede van den minister, die de binnenvaart
telkens ziet als de zwaarste concurrentie van het
spoorwegbedrijf, is het duidelijk, dat aan waterstaat
voor oogen staat een belasten van de binnenvaart
met het spoorwegtekort. In een heffing nu op de
scheepvaart, ten behoeve van de spoorwegen zou alle
rechtvaardigheid zoek zijn. Het is al de vraag, of het
rechtvaardig is, dat de Staat aan de aandeelhouders
in de spoorwegen winst garandeert onder alle om
standigheden; zeker onrechtvaardig zou het zijn, die
winstuitkeering door de binnenvaart te laten beta
len. Als de gemeenschap het wenschelijk acht in
eigen belang om met belangrijke opofferingen spoor
wegen en intercommunale tramwegen .in stand te
houden, moet de gemeenschap de daarvoor nooddge
offers maar brengen. Voor zoover de spoorwegen
dienen voor het algemeen belang, behoort men de
kosten van weinig rendabele, maar om het algemeen
belang wenschelijke lijnen niet in de exploitatiere
kening op te nemen, maar deze uit de openbare kas
te financieeren. Een vergelijking tusschen de publiek
rechtelijke waterwegen en de spoorwegen, die een
bedrijf vormen, gaat niet op. Een algemeen vervoer-
vraagstuk, zooals de toinister in zijn opdracht sug
gereert dat bestaan zou, maar dat hij: zelf in zijn in
stallatie-rede niet 'heeft kunnen aantoonen, bestaat
niet. Tenzij men mocht willen in studie nemen een
Bezoekt tijdens hel bezichtigen der
Zuiderzeewerken het Caié-Beslaurnnt
ELECTRISCH E. PIANOMUZIEK.
Beleefd aanbevelend,
W. WAIBOER - VAN EWIJCKSLUIS
ALKMAAR. - Ao. 1804
DONDERDAOS te SCHAGEN Hötel „Vredelust".
DE BINNENVAART EN DE SPOORWEGEN.
Een belangrijk vraagstuk behandeld.
De Amsterdamsche Vereeniging tot behartiging der
belangen der binnenlandsche scheepvaart heeft te
Amsterdam haar jaarlijksche vergadering gehouden.
In deze vergadering heeft, mr. J. A. M. Post, advo-
vaat te Rotterdam, ingeleid het onderwerp: de bin
nenscheepvaart en de spoorwegen in verband met
het eventueel leggen van nieuwe lasten op de vaart.
plan om ook van de water- en de landwegen gecon-
cessionneerde bedrijven te maken. Er is een finan
cieel spoorwegvraagstuk, daarbinnen moet het on
derzoek zich beperken; dit moet zijn zuiver en uit
sluitend een onderzoek hoe het mogelijk zal zijn
een zuivere spoorweg-exploitatierekening te krijgen.
Spr. acht het wenschelijk, dat de binnenscheepvaart
zelf een commissie benoeme, die klaar moet zijn om
bij verschijning van 'het rapport dor Staatscommis
sie te komen met eon tegenrapport op grond van
toestanden in eigen bedrijf.
De heer Verschure wijt het tekort der spoorwegen
aan het gevoerde beleid, en acht het zaak dat eerst
een onderzoek worde ingesteld of hierin te verbete
ren valt, vóórdat men uitziet naar een belasting van
hef. vervoer te water.
De secretaris, mr. Grosheide,, acht. het niet juist,
dat de spoorwegen ten aanzien van het goederen
vervoer, concurrentie van de binnenvaart ondervin
den. Is niet het omgekeerde het geval; ondervindt
niet de binnenvaart van de spoorwegen en. het auto-
vrachtvervoer een felle concurrentie? En is het niet
juist, dat het tekort van de spoorwegen niet ligt in
het goederen-, maar veeleer in het reizigersvervoer?
Is dat waar, dan zou een belasting op de binnen
vaart tot dekking van het spoorwegtekort nog veel
onbillijker zijn. Reeds thans drukken bovendien zóó
zware lasten op de binnenvaart, dat er veeleer aan
leiding bestaat, om die lasten te verminderen dan ze
te verzwaren.
De heer Cools (Rotterdamsche Beurtvaartvereeni-
ging) merkt op, dat het tekort van de spoorwegen
hoofdzakelijk veroorzaakt wordt door de hooge loo-
nen en de malaise, die het vervoer zoo sterk vermin
derd heeft. Hetgeen men van de reizigers ontvangt,
is maar 20 pet. van wat het kost. Men zal van tweeën
één moeten kiezen: van de spoorwegen een Staats
exploitatie maken, waarbij de Staat de tekorten
draagt, of er een particulier bedrijf van maken,
waarhij de leiding alleen aan de aandeelhouders re
kening en verantwoording schuldig is. Te dien op
zichte zij het uit met het hinken op twee gedachten,
waarbij de Staat zich onder alle omstandigheden
garant stelt voor winst-uitkeering.
Dc volgende motie is aangenomen:
De vergadering gehoord de inleiding van mr. Post,
besluit terzake diligent te zijn en contact te zoeken
met de andere vereenigingen, waarin de NederïAnd-
sche binnenvaart is georganiseerd.
LANDARBEIDERS NAAR FRANKRIJK.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld, dat er nog
steeds gelegenheid bestaat voor landarbeiders, die
op de boogie zijn met landbouwwerk, om in Frank
rijk werk te verkrijgen.
Do arbeiders moeten bij voorkeur kunnen melken,
of kunnen ploegen (me1 drie paarden), of goed met
paarden en landbouwmachines kunnen omgaan, zoo
dat zij als voerman kunnen optreden, en tevens land
bouwmachines kunnen bedienen. De beste plaats
vinden zij, die met het landbouwbedrijf in zijn ge
heel bekend zijn. Thans is er ook gelegenheid voor
plaatsing van arbeiders, die eenigszins bekend zijn
met landbouwwerk. Ook is er vraag naar arbeiders,
bekend met den hooi oogst (maaien, drogen, op hoo-
pen zetten, werk bij de maaimachines enz.). Het mi
nimumloon in genoemde betrekkingen als landbou
wersknecht of in tijdelijke betrekking als seizoenar
beider bedraagt 200 tot 24-0 francs per maand met
kost en huisvesting. Dikwijls is het loon aanzienlijk
hooger
Ook kunnen eenige gezinnen van landarbeiders
naar Frankrijk emigreeren.
in .het laatst van Juli en in den loop der maand
Augustus a.s. bestaat er gelegenheid voor groepen
van personen bekend met het maaien, binden enz.
van koren, om in den graanoogst te werken* Deze ar
beiders kunnen zoo zij het wenschen en dit geldt
ook voor zg. hooiers na het eindigen van het hooi-
seizoen en van den graanoogst werk vinden bij het
aardappel- en bietenrooien enz. Hieromtrent zullen
nog nadere inlichtingen worden verstrekt.
Personen, die als landarbeider of als seizoenarbei
der in den landbouw in Frankrijk wielen werken,
kunnen zich opgeven hij de arbeidsbeurzen en bij de
correspondenten der aihèidjsbemlddeling in hunne
woonplaats, welke instellingen alle gewenschte in
lichtingen kunnen verstrekken. Eveneens "worden
inlichtingen verstrekt door den Rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
(Ministerie van Arbeid, Handél en Nijverheid), Be-
zuidenihoutsoheweg 30, te 's-Gravenhage
De aandacht van belangstellenden wordt er uit
drukkelijk op gevestigd, dat de aanvragen in de hier-
bedoelde betrekkingen door de bevoegde Fransche
Regeeringsbureaux aan .den Rijksdienst voornoemd,
worden medegedeeld, zoodat er waarborgen zijn dat
de personen, die in deze betrekkingen worden ge
plaatst, niet behoeven te worden teleurgesteld, indien
zij in staat zijn den aitboid naar behooren ter ver
richten.
VERGIFTIGE BAGGER
Naar aanleiding van het feit dat gronden in de Gro-
ningsche gemeente Ten Boer, waarover 't vorige jaar
bagger uit het Damsterdiep gebracht, wed, thans niets
-T~ zelfs geen spiertje onkruid voortbrengen, houdt
dr. D. J. Hissink directeur van het Rijkslandbouiw-
pnoefstatiion, afdeeling grondonderzoek, in het jongste
nummer van het Groninger Landbouwblad belangrijke
beschouwingen over bodemvergiftiglng in 't algemeen
als gevolg van bemesting" met uitgobaggerdon grond,
met fironc ,;us. die geruimen tij'd geheel' of gedeeltelijk
van ae lucht afgesloten is geweest.
In gronden, waarin de lucht goed kan binnendringen,
zoo zegt hij, wordt de plantenmassa door de zuurstof
van de lucht ontleed, waarbij als eindproducten koolzuur
cn water ontstaan. Wordt echter de luchtverversching
in den bodem in meerdere of mindere mate bdemmera,
dan ontneemt de rottende planjtenmassa de zuurstof,
die zij voor haar ontleding noodig heeft, gedeeltelijk
aan de zuurstofrijke verbindingen van den Sodem. Er
neeft dus reductie van zuurstofrijke verbindingen plaats
en een zeer bijzondere soort van reductie treedt op wan
neer bij afsluiting van de lucht organische stoffen gaan
rotten in tegenwoordigheid van zwavelzure kalk. Onder
medewerking van een bacterie wordt de zwavelzure kalk
gereduceerd tot zwavelwaterstof, dat onmiddellijk in
werkt op de ijzerverbindingen van den bodem. Er vor
men zich ijzersulEde benevens vrije zwavel, terwijl bij
verdere reductie pyriet kan ontstaan-
Dit zwavelijzer vórmt zich o.a. op onze kweldergron-
den, daar 't zeewater zwavelzure kalk bevat en de grond
af en toe van de lucht is afgesloten., en bij toetrediijR
van de Tucht wordt 'dit zwavelijzer geoxydeerd tot
ijzervitriool,, een zeer zuur reagoerenne stof, Ts de
bodem nu rijk aan koolzure kalk, dan wordt net ijzer
vitriool omgezet in zwavelzure kalk (gips) en ferrocar-
bonaat, dat tot ijzerroest oxideert. Daar, de kwelder-
gronden rijk zijn aan koolzure kalk heeft daarin deze
omzetting plaats, zoodra de door zwavelijzer zwart ge
kleurde lagen met de zuurstof van de lucht in aanraking
komen.
Is echter de koolzure kalk uit den bodem weggespoeld,
dan kan het ijzervitriool niet overgaan in 't onschade
lijke fjzeroxyde. Er vindt dan, onder invloed van de
lucht, een andere omzetting plaats: met dc zuurstof
van fre lucht vormt zich uit net zwavelzure ijzer het
zoogenaamde basische fcrrisulfaat, een sterk zuur rea
geerernde stof en deze is de oorzaak van het kwaadin
een grond, rijk aan basisch ferrisul&at en zonder kool
zure kalk, treedt een stilstand in 't organische leven in.
Geen enkele levende plant en wort«'l komt daarin voor
en ook de gewone gistingen en rottingen, zooafr de huml-
ficatie, staan sttl.
Overat nu in de alluviale lagen van Nederland, zegi
de schrijver,.in Zuid- cn Noordholland, in Friesland,
in Groningen die vroeger door brak water gedrenkt
riju, treft itien gronden aan, die meer of minder rijk
rijn aan basisch ferrisulfaat en waar deze stof plaat
selijk sterk is opgehoopt, vertoont de grond geelwitte
plekken cn droogt tot een geelwitte massa in. Tot nu
toe werden deze zure lagen door hem alleen maar op
meer of mindere diepte onder de bouwvoor aangetroffen',
waar ze, als ze op geringe diepte liggen, in bouwland
oorzaak kunnen worden van een minder góed gewas
en in weiland, van een zure vegetatie. Door bemesting
met kalk in den een of anderen Vorm kan g'.meszöig
van den bodem plaats vinden, maar voor een radicale
genezing zijn, soms loeer groote Hoeveelheden van dit
artikel noodig. Zoo vermeldde de schrijver in rijn
Kort verslag van de \verkzaamheden der bodemkun-
aige afdeeling" een geval uit de Haarlemmermeer waar
per TLA. ongeveer 42.000 Kg. kalk hoodig zou zijn-
Een sterke kalkbemesting zal dus ook hier genezing
brengen, maar voor dit oogstjaar zijn de boeren, die deze
bagger cadeau hebben gekregen, leelijk gedu|)eerci en
de vraag is, zegt de schrijver, of men bij het uitbaggeren
in 't algemeen niet verstandiger doet de bagger weg te
voeren in plaats van 't land ermee te bederven. In ieder
geval acht hij het plicht van dc betrokken autoriteit^,
om in voorkomende gevallen tic uitgebaggerde specie op
de aanwezigheid van basisch fcrrisulfaat te laten on-
onderöoeken.
CONC0URS-HIPPIQUE TE HOOFDDORP.
Men schrijft ons:
Gelijk in een advertentie te lezen staat, zal met
enkele da#en te Hoofddorp, in het centrum van den
grooten Haarlemmermeerpolder gelegen, voor den
14en keer oen concqurs-hippique worden gehouden.
Dit paardensportfoost trok elk jaar al meer bezoe
kers en deelnemers. Verleden jaar (1922) was het
aantal deelnemers grooter dan op eenig ander con
cours in Nederland en het getal der bezoekers lien
