Schagsr Courant
Naar, Indië.
derde blad.
De dingen om ons heen.
Binnenlandsch Nieuws.
Zaterdag 8 September 1923.
66ste Jaargang. No. 7295.
Het neerschieten van eenige Italiaansche officieren,
door den Volkenhond, als deel der Internationale
Commissie, heiast met do afbakening der Grieksch-
AibaneeschG grenzen, heeft in de wereld een niet ge
ringe opschudding veroorzaakt.
Warê do ramp in Japan niet onmiddellijk erna ge
komen, dan zou die opschuddiug nog veel gro.oter
zijn geweest.
Op zich zelf is een moord, zelfs een internationale,
niet meer van zoo groote beteekenis. Na vier jaar
oorlog pleegt men zich niet meer zoo héél druk te
Diaken over zoo iets. In het Roergebied zijn der
gelijke aanslagen schering en inslag geweest en ook
elders in andere landen, waar de sc-hijnvrede woedt,
zijn zij helaas geen zeldzaamheid.
De moord bij Jannina is dan ook in de eerste
olaats belangrijk om de gevolgen, die men er van
lucht, om het oorlogsgevaar, dat er door ontstond.
De oorspronkelijke lezing was, dat de officieren
door bandieten zouden zijn aangevallen.
Een lezing, die onmiddellijk is tegengesproken en
vervangen werd door de veel ernstigere mededee-
ling, dat soldaten van het Grieksche leger, ceder
bevel van officieren zich aan de misdaad hadden
schuldig gemaakt.
Aangezien het Grieksche woord Vöor kapitein
.klept" luidt een woord, dat men zal herken
nen in „kleptomanie" en dat dan ook nieta andera
beduidt dan dief of roover, behoeft men zich over
bet feit dier twee lezingen niet te zeer te ^erwonde-
•oii. Het hangt af van de welwillendheid van den
ertaler, die het woord „klept" voor zich krijgt
Zoodra voor Mussolini vast atond, dat geen ge
wone roovers. doch mannen van het Grieksche'leger
le daders waren, zond hij zijn eischen in den vorm
/an een ultimatum naar Athene.
Dit ultimatum nu en zijn gevolgen zijn de knup-
jel in het. hoenderhok geweest.
Men heeft het vergeleken met dat van VVeenen
ian Belgrado in Juli 1914.
Ten onrechte, gelooven we.
Van een medeplichtigheid van officieel Servische
zijde aan den moord van Serajewo was niets geble
ken. Hier wel. De eischen van Weenen waren Diet
overeen te brengen met eer en prestige eener sou-
vereine mogendheid, terwijl Mussolini niets vraagt
dan verontschuldiging, eerbied voor de Italiaansche
vlag, bestraffing der misdadigers en uitkeering aan
hun nabestaanden. Dat wil zeggen: de goedmaking
van een misdrijf op de eenige wijze, die tusschen
Staten mogelijk is.
Hier is dus een zeer gewichtig punt van verschil.
Servië kon blijkbaar niet, Griekenland blijkbaar wel,
verantwoordelijk worden gesteld voor het gebeurde.
De eischen aan het nog niet van schuld overtuigde
Servië waren oneindig harder, dan die aan Grieken
land gesteld, welks officieren en soldaten blijkbaar
wol aan den moordaanslag debet waren.
Wel is ook hier waar nog geen gemengde
enquete plaat9 had het juridisch bewijs nog niet
geleverd, doch het feit, dat Athene zulk een enquete
weigerde, moet toch op ieder onbevooroordeeld man
een ongunstigen-- indruk maken. Als men zich in
Athene van geenerlei schuld bewust is, zou men
zulk een onderzoek moeten toejuichen en hot. zeer
aangenaam vinden, als de heer Mussolini bij het
ongegrond blijken zijner beschuldiging bakzeil zou
moeten halen voor zijn groote woorden.
Nu wil het ons voorkomen dat de Italiaansche
premier veel te hard van stal is geloopen. In de
eerste plaats begon hij nog voor zelfs zijn eigen
zeer summier onderzoek geëindigd kon zijn. Doch in
de tweede en veel gewichtiger plaats stond het niet
aan hem op te treden doch aan den Volkenbond.
De vermoordde officieren waren Italianen, dit is,
juist. Doch zij waren noch als zoodanig werkzaam,
noch ten behoeve van Italië of van eenig Italiaansch
belang. Integendeel: zij waren (of behoorden te zijn)
do onpartijdige leden eener Internationale commissie
van den Volkenbond. Deze en deze alleen heeft dus
het recht Griekenland ter verantwoording te roepen.
Alleen als de Bond dit nalaat, kan Italië zich zelf
officieel het gebeurde aantrekken.
De moord op overste Thomson was destijds een
groot verlies voor Nederlap,d, doch waar hij. om zoo
te zeggen aan den Mbret geleend was, had niet
Nederland, doch de Albaneesche regeering te zorgen
dat er satisfactie kwam. Precies hetzelfde geldt hier.
Tellini en zijn staf \yaren op gezag van een ander
dan hun regeering werkzaam en alleen die ander
heeft de plicht te zorgen, dat ér recht wordt gedaan
en schadevergoeding komt.
Nu Mussolini ten deze van de eenig-fuiste pro
cedure is afgeweken, is de aangelegenheid op ver
keerd spoor geraakt.
Men moet thans dien wat deze verkeerde procedure
zal opleveren.
De verdere feiten dus.
Athene begon met een afwijzing van het complete
ultimatum en met als tegenvoorstel een beroep
op den Volkenbond.
Die weigering werd beantwoord door de Italiaan
sche maatregelen: o.a. de bezetting van Korfoe.
De wettigheid van dezen maatregel is aanstonds
in twijfel getrokken. Men beriep zich op het tractaat
van 1864 van Londen, waarbij de Sonische eilanden
door Engeland aan Griekenland werden afgestaan
onder het uitdrukkelijk voorbehoud, gegarandeerd
door Frankrijk, Engeland en Rusland, met instem
ming van Pruisen en Oostenrijk-Hongarije, dat die
eilanden ten allen tijde neutraal zouden blijven.
Tn verband waarmede zelfs de bestaande vesting
werken op Korfoe zouden worden geslecht.
Wat dan ook geschiedde voor een groot gedeelte.
Ontegenzeggelijk zou dit beroep op de neutraliteit
van Korfoe van waarde zijn, ware het niet, dat de
neutraliteit van een landstreek alleen dan als ge-
schonden kan worden beschouwd als de bezitter er
van de streek tot uitgangspunt van militaire opera
ties maakt.
De bezetting ervan door een andere mogendheid
kan een inbreuk' zijn op de souvereiniteit van den
eigenaar. Doch het is zeer dé vraag in hoeverre pand
beslag die souvereiniteit aanrandt. Men zou zelfs
kunnen stellen, dat het beslag juist implicite e£n
erkenning dier souvereiniteit is.
In elk geval blijft de neutraliteit onaangeroerd
zoolang niet de beslaglegger of invaller de streek ge
bruikt als uitgangspunt voor operaties tegen derden.
Doch er is meer.
Het tractaat van Londen van 1864 is wat Frankrijk
en Engeland betreft, afgeschaft door het tractaat
V?,I\ Lausanne van 1920, waarbij die mogendheden
uitdrukkelijk afstand deden van alle rechten, die
zij oj) grond van dit en andere verdragen zouden
kunnen doen gelden op de Sonische eilanden en Grie
kenland in het algemeen. Griekenland kreeg dus het
recht het eiland desgewenscht te versterken. De eisch
van neutralisatie, die oorspronkelijk aan Grieken
land was opgelegd en die niet kan worden uitgelegd
als in het belang der Grieken te zijn, werd daardoor
wat Engeland en Frankrijk betreft, opgeheven. Zoo
dat de eenige staat, die zich kan verzetten tegen een
fortificatie van het eiland, de Sovietregeering zou zijn,
als niet geheel erkendl erfgenaam van het
Czarenregiem.
Vandaar dan ook dat Italië (geheel en règle in dit
opzicht) te Moskou heeft laten mededeelen, dat de
bezetting geen militair karakter draagt en niet van
blijvenden aard zal zijn. Het zenden eener dergelijke
kennisgeving aan Londen en Parijs is een pure be
leefdheid, geen noodzaak.
Als men dus de grondfout: (n.1. het niet afwach
ten van de actie van den Gezantenraad) uitschakelt,
valt er op het verder optreden van Italië weinig aan
te merken. De deurwaarder heeft beslag gelegd zoo
als de deurwaarder dit deed aan de Roer. Wie het
een billijkt, kan het ander niet afkeuren. Alleen de
gene, die op juridische gronden de Roerbezetting fout
vindt, heeft het recht tegen die van Korfoe te pro
testeeren. Economische overwegingen, die ten op
zichte van het Roervraagstuk van zoo groot belang
zijn, hebben met de Korfoekwestie niets te maken.
En politieke overwegingen feitelijk nog minder.
Geografisch beheerscht Korfoe den ingang der Adri-
atiscbe Zee en dat zal het blijven doen onverschillig
welke vlag er boven het eiland waait.
Geheel iets andera is evenwel of het verstandig is
van Italië, thans en op deze wijze dit pand te nemen
voor de gewenschte satisfactie. Of die excuses, dat
eerbetoon aan de Italiaansche vlag de moeite waard
zijn, dat geheel Europa op stelten wordt gezet. En of
het niet veel verstandiger zou zijn geweest den aange
geven juridischen weg te blijven bewandelen en het
verkrijgen der genoegdoening over te laten aan den
Gezantenraad, als een der organen van den Vólken-
bond.
Nu laadt Italië het odium op zich het prestige
van den Volkenhond aan te randen.
Vooral na het kinderachtig dreigement, dat Italië
zou uittreden, als de Raad van den Bond wel gehoor
zou géven om het verzoek om interventie.
Kinderachtig, omdat Italië, als het in zijn recht
is bij de bewering, dat de moord uitgaat van of
althans plaats had met conniventie van de Griek
sche regeoring, het onderzoek gunstig voor Rome
moet uitvallen en billijke eischen van satisfactie dus
met te meer klem zullen worden gesteld. Gesteld, niet
alleen door de beschadigde partij, doch door het al
gemeen geweten, dat Volkenbond heet.
Kinderachtig ook, omdat uittreden pas twee jaar
na kennisgeving mogelijk is en nadat de wegloo-
pende staat heeft voldaan aan al zijn internationale
bondsverplichtingen. Bij gebreke waaraan niet. al
leen geen décharge wordt verleend, doch ook andere
machtsmiddelen tegen den nalatigen staat kunnen
worden gebruikt.
Als Rome er toe kan worden gebracht in te zien,
dat hot zijn eisch tot instellen eener gemengd
Grieksch-Italiaansche enquête (door Athene gewei
gerd) moet laten vallen ten faveure van een der
gelijk onderzoek door het aangewezen lichaam, wiens
vertegenwoordigers'zijn vermoord, n.1. den Gezanten
raad, verloopt alles en règle.
Dan is alleen noodig, dat de Italiaansche vlag op
Korfoe wordt vervangen door die van den Volken
bond, die toch evenzeer tegenover een weigerachtig
Griekenland een pand noodig kan hebben.
Als Mussolini dien kant uit wil, zal hij niet slechts
een man met 'n biceps, maar ook 'n man met her
sens blijken.
Anders? Welnu: de chaosi
UITKIJK.
(Vervolg.)
Na Colombo kwam Sabang aan de beurt, waar
mee de eerste Ned.-Indische haven werd aangedaan.
Begrijpelijkerwijs was dus de belangstelling groot.
Sabang is een mooi eiland, geheel begroeid met
eenige hooge toppen.
Vrij vroeg in den morgen stoomde 't schip de mag
nifiek gejegen haven binnen; een haven, zoo schit
terend door de natuur voorzien van de goede kwa
liteiten die een drukbezochte haven behooren te
kenmerken, als geen der havens die wij te voren
aandeden.
Het we,ter van den Indischen Oceaan komt tot rust
in deze beschutte kom, die geheel is omgeven door
land. Het schip dat den ingang zonder ingemak is
gepasseerd, is gewaarborgd hier bescherming te vin
den tegen het woeden der elementen. Het Ned.-Ind.
Gouvernement, dat de in het Moederland opgedane
ervaringen benutte, maakte er een modern kolen-
laadstation van.Het voorzag de haven van kolen-
transporteurs, zoodat wat in de gepasseerde havens
met mènschenhanden werd verricht, mand voor
mand, hiér door groote logge gevaarten werd gedaan.
In korten tijd hadden zij den inhoud van de kolen-
lichters in de bunkers uitgestort.
Meen niet dat de gerechte trots op den vader-
landschen ondernemingsgeest, die de moderne hulp
middelen ook in 't-Vorre Oosten bracht, ons blind
of liever doof jnaakte voor de minder aangename
zijde. Het koleir/erslihdend gevaarte produceerde al'
werkend een lawaai, dat ons hooren en zien ver
ging. Met angst en vreeze gingen wij den nacht tege
moet, toen ook 's avonds het rumoer niet afnam.
Gelukkig werd hét tegen 11 uur stil, zoödat het mo
gelijk was na een vermoeienden dag goed te Bla-
pen.
Want een vermoeienden dag hebben wij op Sa^
bang doorgemaakt. 'Het is wellicht een eigenschap
van individueelen aard, die schrijver dezes geen
rust laat om bij het zien van hooge punten, deze
ook te willen beklimmen.
Het mooi begroeide eiland lokte door zijn heu
vels den reizigers, die zoovele dagen de golven van
den Oceaan hadden begluurd» tot een meer inten
sieve beweging dan op het promenadedek van het
schip mogelijk was.
Een flinke wandeling zou voor onze stramme le
dematen een weldaad zijn, een klimpartij een ge
not.
Het pakte anders uit.
Ook de geringe stijging van een goed onderhou
den bergweg valt in het tropisch klimaat niet mee.
Op den duur mag men de groote warmte minder ge
voelen, het lichaam ondergaat dien invloed toch wel
degelijk, 't geen zich bij de minste krachtsinspanning
in geweldig tran9pireeren en spoedige afmatting uit.
Het werd tenslotte een trieste amechtige stoet van
druipende menschen, die tevergeefs schaduw zoch
ten aan weerszijden van den weg.
Plotseling, zooals dit in deze streken meestal ge
beurt, vertoonden zich geweldige wolken en zonder
eenige waarschuwing kletsten zware droppels uit den
pikzwarten lucht. Een echte wolkbreuk volgde, die
een grondige, hoewel minder gewenschte afkoeling
aan onze lichamen gaf. Wij keken uit naar een
schuilplaats; op 10 pas afstand stond een huisje van
matten en palmbladeren, maar eer wij die droge
plaats bereikt hadden, waren wij al kletsnat. Toen
het buitje over was, begonnen wij den terugtocht,
die bergwaarts en tegen den wind in, minder ver
moeiend was. De warme zon en de zeewind droogden
onze i^atte plunje in korten tijd, zoodat wij, zonder
ons al te erg voor ons uiterlijk te behoeven te ge-
neeren, ons in een restaurant konden vertoonen om
onze dorstige kelen wat op streek te helpen.
Na Sabang volgt Singapore. Belawan, de Delische
haven, wordt niet aangedaan, d.w.z. ons schip bleef
daar pl.m. een uur varens buiten de kust voor anker
liggen. De vele reizigers die hier evenals dit te Sa
bang was gebeurd, de boot verlieten, werden met een
stoombootje afgehaald. Tevoren had dit vrienden en
bekenden van de passagiers aan boord gebracht, die
hier gebruikmakend van de gastvrijheid van de
Maatschappij Nederland, met hun kennissen het ont
bijt gebruikten. Als uitgehongerd smulden deze gas
ten van het Hollandsche wit brood en het krenten
brood, waarvoor het onsmakelijk Indische baksel een
weinig bevredigend surrogaat biedt. Geen wonder
dat aan de ontbijttafel dien morgen een ongekend
aantal eters verscheen.
De laatste haven voor Batavia is Singapore. Het
is gelegen op een klein eilandje, evenals Perini, door
de Engelschen, die er steeds op uit zijn, zich o& stra
tegische punten vast te zetten, geoccupeerd.
Singapore is de Chineezenstad bij uitnemendheid.
Men vertelde mij dat er. Nederlandsch-Indische han
delshuizen hebben hier hun vertegenwoordigers, zoo
dat er e-en vrij groote Nederlandsche kolonie is. De
booten der N.-I; Packetvaart, die voor het verkeer
tusschen de vele eilanden van den N.-I. Archipel zor
gen, doen ook Singapore aan, dat voor den handel
in deze streken door zijn aardrijkskundige ligging,
het knooppunt is. Ook met Ned.-Indië zijn de han
delsbetrekkingen zeer voornaam.
Het Europeesche oog gewent met moeite «aan de
eigenaardigheden dezer interessante stad. Wel het
meest opvallend is, zoodra men de loopplank van
het schip overschreden hèeft, bet eigenaardige ver
voermiddel.
De meeste N.-I. steden kennen naast een groot ge
tal auto's als göedkoopor vervoermiddel de Zeeie-
mans, de sado's. Dat zijn kleine rijtuigjes met klei
ne paardjes er voor. Te Singapore en Medan vervan
gen menschen de paarden. Voornamelijk Chineezen
beoefenen dit vak. Het is een vreemd gezicht deze
grootendeels half ontkleode mannen in gestrekten
draf hun voertuigjes te zien voorttrekken.
Natuurlijk wilden wij ook eens een dergelijk ver
voermiddel probeeren. In een ommezientje waren wij
omringd door een aantal luid de qualiteit hunner
wagentjes aanprijzende Chineezen, die den weg ver
sperden voor andere voertuigen.
Een Maleisch politieagent bracht er met een*rottan-
riet wat orde onder, waarop de troep met ongeken
de snelheid uiteenstoof. Het was niet hartverheffend
bruin tegen geel te zien optreden. Onze Westersche
gevoelens zijn aan zachtzinniger middelen tot hand
having der orde gejvoon. Ook in Ned.Indië is de
politie niet tot dergelijke krachtmiddelen gemach
tigd.
Wij stapten in een wagentje, waarop enze gele
vrienden het op een luopen zetten. Onwillekeurig
girifc ik in mijn geheugen terug naar don tijd toen
ik als zuigeling in een wagentje gezeten, op overeen
komstige wijze rondtoerde. En die terugkeer van de
tijdon van voorheen was des te grappiger, toen wij
ons in het stadsgedeelte voortbewogen en wij daar
duizenden zagen, die zich in rickshaws, om u ein
delijk den naam van het voertuigje te noemen,
hadden neergezet.
Het was een potsierlijk gezicht al- die lieden in
tweewielige karretjes te zien rijden. En er zijn er
duizenden van, ik zag zelfs het cijfer 14000. Toen ik"
de keurige orde waarnam waarin zij zich door' de
straten bewogen en de preciese manier waarop zij
zich op stelden om hun passagiers die even waren
afgestapt, op te nemen, als soldaten in een gelid
wachtend voor de winkels waar een „vrachtje" mo
gelijk hun deel zou kunnen zijn, begreep ik bet hard
handig optreden van den agent wat beter.
Later hoorde ik dat deze gele heeren alleen op
deze wijze te regeeren zouden zijn.
Het schuim der Chineezen bewerkt de mijnen die
ten Noorden van Singapore in zoo rijke mate tin
leveren. Door de tegenwoordige malaise zijn veel
van deze liedon ontslagen, die, zooals dat steeds
gebeurt, de groote stad opzoeken om er op de een
of andere wijze aan den kost te komen. Het totaal
cijfer van gepleegde moorden en diefstallen ging plot
seling enorm naar boven, de politie trad actiever op
en de heeren die zich verhinderd zagen hun vak
van misdadiger uit te oefenen, werden trekkracht
voor een rickshaw. Zoo motiveert men het hardhan
dig optreden, want alleen lichamelijke pijn werkt af
schrikkend op deze zwarte zielen en brengt orde in
het verkeer der duizenden rickshaw's.
Minder geschikt voor een bezoek waren de Chi-
neesche buurten. Onbeschermd en mlet dames dorsten
wij er ons niet in te wagen. Van vrienden hoorden
wij dat het er zeer interessant moet zijn. Zoo hadden
eenigen het groote Chineesche theater bezocht. Als
Europeanen tusschen de menigto Chineezen die de
schouwburg geheel vulden, 'genoten zij reusachtige
belangstelling.
Zij traden er binnen door een nauwe spleet, die
blijkbaar om practisch de entró's te kunnen innen,
ruimte overliet voor slechts één mensch. Gedurende
de voorstelling maakten de muzikanten een oorver-
doovend lawaai, terwijl ook de tooneelspelers hun
kunst ten beste gaven. Het was onmogelijk iets van
hetgeen op het. tooneel voorviel, te begrijpen. Plot
seling kregen twee vrouwen een hoogloopende ruzie.
Muzikanten en tooneelspelers zwegen en luisterden
met de toeschouwers oplettend toe. De vrouwen kre
gen gelegenheid om uit te razen, waarvan door het
publiek zeer werd genoten. Toen do kwestie was bij
gelegd, begon de voorstelling weer opnieuw. De stoor
nis werd heel gemoedelijk opgenomen.. Een schreeu
wende baby, want de Chineesche moeders hadden
alle hun kindertjes meegenomen, verdween al
schreiende van hand tot hand door de toeschouwers
overgegeven, naar onbekende bestemming.
Na een Chineesch diner, waarbij zij vruchteloos
gepoogd hadden met stokjes hun maaltijd naar bin
nen to brengen, kwamen de hoeren opgetogen weer
aan boord terug.
Van het verdere stadsbeeld is weinig wetenswaar
digs te schrijven. Want het oude liedje geldt ook
voor Singapore: Vies, Oostersch vuil, met enkele
fraaie Europeesche winkels.
Singapore was de laatste haven voor Indië ge
weest. De rest van de réis verloopj onder zwoegen
en transpireeren, want dan moeten de cntpaktö kof
fers weer gepakt. En de inkoopen enderweg heb
ben de groote massa die de koffers vulde, nog ver
meerderd. Met veel passen en als laatste redmiddel
door de koffers oenigon tijd als zitplaats te gebrui
ken," komt alles in orde.
De gemoedsstemming van de passagiers daalt van
uur tot uur. Want een ieder is de reis goed bevallen.
Wij willen allen nog wel wat doorvaren. Op den
dag van aankomst, 's morgens vroeg, is de stem
ming erg gedrukt.
„Nu begint de. ellende weer", zegt een dame die
denkt aan de haven van Batavia, Priok, waar we
aan zullen komen op 't heetst van den dag in de
barre zon, met een temperatuur van een fantastisch
aantal graden, om daar nog, tot overmaat van ramp,
een douane-onderzoek te moeten onderaan.
„O, heerlijk, ik zie Priok al", zegt daarentegen
't j'onge meisje, dat straks haar verloofde zal ont
moeten.
Werkelijk, daar is nu voor allen Java zichtbaar
een waas je aan den horizon nog. Daar ligt onze
toekomst, even weinig te doorgronden als overal
elders ter wereld. Kalmer wordt de golfslag, nu de
zee de nabijheid van het land voelt. Wij turen tct
onze oogen pijn doen van het glinsterend water,
waarover de zonteen overvloed van licht uitgiet.
De nevels die op land daar in de verte duiden,
krijgen kleuren, bruin en groen, 't Watervlak wordt
levendiger en draagt scheepjes met wonderlijke zei
len. Wij onderscheiden loodsen en pakhuizen, boo
ten, alles nadert in dit helle licht met groote duide
lijkheid.
Daar ligt Priok! Daar begint Indië.
VERSTOKING EENER GODSDIENSTIGE SAMEN
KOMST.
Gistermorgen tijdens de herdenddngsplechtigheid
in do Jacobikerk te Urechit, juist, toen' ds. Boerens
zijn preek beëindigd; had' en het zingen zou aanvan
gen, begon e-en der aanwezigen, de hoer Boeke, uit
Bilthoven, met de menigte toe te spreken. Een der
omzittenden verzocht hem dadelijk daarmede op te
houden, aan welki verzoek evenwel niet voldaan
werd. Twee and ore omstanders verzochten toen dén
heer Boeke de kerk te verlaten, wat) deze, zonder
eenig protest, onmiddellijk deed. De commissaris van
politie, de heer Wijnmalen en do inspecteur Weij-
burg, die zicb onder de kerkgangers bevonden, arres
teerden den heer Boeke en brachten' hem" in een
voor de Jacobikerk staande gerequireerde auto,
naar het hoofdbureau aan de Ganzenmarkt, waar
den heer Boeke en zijn echtgenoot© door voornoem
den commissaris een- verboor afgenomen werd. Pro
ces-verbaal is opgemaakt, wegens verstoring eener
geoorloofde kerkelijke plechtigheid. Na dit kleine in
cidentje ging de kerkdienst gewoon door. U. D.
EEN VROUWELIJKE WETHOUDER.
De gemeenteraad van Gasselte (Drenthe) heeft mej.
E. ten Bos-Harkema tot wethouder benoemd.
DE EERSTE?
De gemeenteraad van Wijd-ewormer beeft dn zijn
Dinsdagavond gehouden1 vergadering reeds de ge
in eentebegrooting voor 1924 behandeld en vastge
steld. Dat is -floch wel vlugl
KINDERUITWISSELING NEDERLANDVLAAN
DEREN.
De Dietsche Bond voor Holland, het Vlaamsche
Front voor Vlaanderen hebben het ondernomen, jon
gens en meisjes van ,10—18 jaar' uit Nederland en uit
Vlaanderen tijdens de zomervacantie mot «eikaar uit
te wisselen. Het vorige jaar is do proef genomen mot
25 kinderen; ze slaagde zoo goed1, dat thans op groo-
ter schaal kon worden gewerkt en dat ditmaal 76
jorgelui ervan hebben geprofiteerd. Van Vlaamsche
zijde waren vooral de drie groote steden vertegen
woordigd: Antweipen, Gent en Brugge, voor Neder-
land waren er uit Amsterdam, Arnhem, Amersfoort,
Enkbuizen, Den Haag, Kedichem, Zandvoort, Gronin
gen Baflo, Delfzijl, Schiermonnikoog, Scheemda,
Veendam en Winschoten. Opmerkelijk en verheugend
is de levendige medewerking van .Groningen en om
streken. De leiding berustte bij de dames J. van
Puymbrouck, R. de Guchtenaero en A. Maréchal voor
Vlaanderen 'en hij dr. Minnacrt (Utrecht) en mr.
Schaap (Groningen) voor Nederland.
Ook dit jaar is het resultaat uitstekend geweest.
Ten einde de wederzijdsche kennismakjng te bevor
deren. had men afgesproken dat bezoek eb. tegen
bezoek niet gelijktijdig, maar achtereenvolgens zou
den geschieden. Het eerst reisden de Nederlandsche
kin d oren naar Vlaanderen en zij- werden d aar ge
durende de eerste helft der maand Augustus bij
Vlaamsche gezinnen kosteloos gelogeerd. De meeste
dagen werden gemeenschappelijke uitstapjes ge
maakt onder deskundige leiding. Do kinderen die te
Antwerpen verblijf hielden, bezochten.b.v. Brussel en
Brugge, zagen den Juweelenstoet en de vertooning
van Oidipous te Kolone.
Na 14 dagen te hebben genoten kwamen'de Neder-
landscfie kinderen terug en brachten zij de Vlaam
sche kameraadjes mee. Dezen hebben nu de tweede
helft der maand in ons land doorgebracht waar zij
op'hun beurt zeer gastvrij werden- onthaald. De be
sturen vah musea en instituten in verschillende ste
den hadden met welwillendheid het bezoek toege
staan en voor leiding gezorgd; zeer gewaardeerde
medewerking werd ook ondervonden van bot spoor
wegpersoneel ter vergemakkelijking van de reisjes.
Een van de mooiste uitstapjes was hot bezoek aan
Schoonhoven. Do kinderen waren 's morgens vroeg
per auto naar Vreeswijk vertrokken en van daar do
Le«k af gevaren door het schilderachtige weideland
schap. To Schoonhoven werden zij zeer hartelijk ten
stadhuize ontvangen door den burgemeester den
heer F. M. van Kempen, met den gemeente-secreta
ris. De beiaardier, de -hoer Lense, liet van den toren
de Vlaamsche Leeuw klinken, gevolgd door allerlei
Vlaamsche liederen. De kinderen bezichtigden de
edelmertaalbedrijven van den heer Hooykaas en wer
den ten slotte hij den burgemeester op versnaperin
gen onthaald.
De prettige tijd heeft aldus voor onze kinderen,
een heele maand geduurd. De uitgaven waren gen
ring eigenlijk niet veel meer dan de treinreis, en
dezo was nog tegen zeer verminderden prijs (uit
stapjesbiljet).
De vriendschap, die de kihderen hebben gesloten,
zal niet licht teloor gaan; allen willen een volgend
jaar weer mee! Vele ouders hebben afspraken ge
maakt om elkaar in den loop van het, jaa.r te gaan
opzoeken. Het is werkelijk verheugend, dat op dat
vrij groote aantal kinderen en gezinnen, protestanten
en katholieken, rijkere en armere, geen enkel o wrij
ving is ontstaan.
Men kan vertrouwen dat de uitwisseling het vol
gend jaar in grooter stijl zal worden voortgezet.
DE VRIJWILLIGE LANDSTORM AFGESCHAFT?
Naar de Maasbode verneemt behoort, tot een-van de
door Minister .Colijn geëischte bezuinigingsmaatregelen
ook de afschaffing van den vrijwilligen landstorm, de
zoogenaamde weerbaarmaking buiten liet leger, waarbij
thans een groot aantal beroepsofficieren en Onder
officieren als instructeur werkzaam zijn.
Deze vooroefeningen moeten jaarlijks ongeveer zevén
millioen kosten, waarvan door de afschaffing en de als
gevolg daarvan geheele militaire opleiding in het leger.*
vele m'illioenen bespaard worden.
De buitengewoon vrij willige landstorm, dat is dc
organisatie van geoefend dienstplichtigen, blijft echter
bestaan.
ONEERLIJKE GEVANGENBEWAARDER.
Te Groningen is een 27-jarig gevangenbewaarder ge
arresteerd, die zich had schuldig gemaakt aan diefstal
van kleeren en stoffen voor de vervaardiging van kleeren
behoorende aan het Rijk. Bovendien bleek dat de man
op zoo goeden voet stond met enkele gevangenon, dat
hij zorgde voor geregelde correspondentie van dezen
met de buitenwereld.
Zijn vrouw, die van alles op de hoogte was, is xmder
verdenking van heling eveneens gestcla ter 'beschikking
van de justitie.
VERNIELZUCHT.
Gisteren werden te Wildervank de feesteneer gélég^n-
heid van het regeeringsjubileum van de Koningin ge
vierd. Den nacht te voren is een der versierde bruggen"
over het Oosterdiep met benzine overgoten en in brand
gestoken. Niet alleen de. versiering doch ook al het
houtwerk van de brug werd door het vuur vernield. Het
verkeer over de brug is gestremd.
Do politie* die «ogenblikkelijk een onderzoek instelde!,,
heeft twee personen gearresteerd, die événwél ont
kennen den brand gesticht te hebben.'
NIEUWE NIEDORP.
Bij den heer P. Koopman alhier, is mond- en klauw
zeer geconstateerd.
CALLANTSOOG.
De herbouw van de verbrande bakkerij te Callantsoog
is bit aanbesteding bij (uitnoodiging gegund aan den heer
P. Tuin té 't Zand.
MELK VOOR JERUZALEM.
De heer N. Pinto te Groningen kocht deze week 40
melkkoeien, meest stamboekvee. voor Palestina„ Woens
dag zijn deze dieren over Amsterdam naar hunne
bestemming verzonden. Zij moeten dienen voor melk-
voorziening van Jeruzalem.
NAAR HET BUITENLAND.
In de 4 volle weken van Augustus werden uit ons
land .690 koeien naar het buitenland verzonden en wol
20 naar Tsjeeho Slowakije, 556 naar België, 100 naar
Duitschland, 3 naar Chili, 9 naar Noorwegen en 2
naar Noderl. Indië.
SCHAGER WAARD.
Uitslag tfer verkooping. van 2 watermolens in de
Schagerwaard, die vervangen zijn door een windmotor.
De verkooping had plaats ten overstaan van Notaris G,
Vrijburg.
Benedenïnolenkooper *A. Bromtaer, Hmrenkarspel,
voor "f 350; Bovenmolcn: kooper A. Jonk, Kólhóm,
voor f 2102 ijzeren roeden mot as en bijkomend hekwerk
opgehouden voor 400; houten molenroede, köóper A.
Eriks to Burgervlotbrug, voor f 90.
JULIANADORP.
Bij den heer A. Tiel alhier is komen aanvliegen 1
postduif voorzien van, 1 gummiring gemerkt Z 355 en
1 aluminiumring, gemerkt no. 43767 '23 met 2
sterretjes.
