Alietneen Ninis- Aan onze Koningin. B. H. Lenghaus, Winkel. I EERSTE BLAD. Tsjecho Slowakije. WEET U DAT Zaterdag 22 September 1923. s cTaTe li 66ste Jaargang. No. 7303. courant. J\ Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder- t N V Vb ÜL f 111 KITUilfHUBPÏ1 Per maanden f 1.65. Losse nummers 8 cent. ADVERTEN- dag en Zaterdag. Bij inzending tot 'smorgens 8 uur, worden Adver- p TIëN van 1 tot 5 regels fl.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst. POSTREKENINO No, 23330. INT. TELEF no. 20inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. Borovsko, 9 September 1923. Vrijdag 31 Augustus was een gewichtige dag voor mij. Om half 12 kwam de post en bad ,o.a. een postpakket dat al als vermist was opgegeven, het pakket was ruim 14 dagen onderweg geweest. Ik wist dat het nogal een betrekkelijke waarde in hield en vermoedde dat het in Duitsche handen was gebleven en dus den gelukkigen „vinder nwlii- onnair had gemaakt. Onder meer moest er een halt pond goede Hollandsche tabak inzitten, ook voor mij een kostbaar iets. Maar het kwam op goede bestemming, voorzien van 121 merken en stempels, waaronder een dat heel laconiek meldde: „Zollamt- lich geprüffc". Maar bü opening bleek er niets werkelijK geproefd te ztj'n, het pak was nQg on geschonden. Het pakket was echter aan de -Duit sche en aan de Tsjechische grens open gemaakt. Tevens kwam er een briefkaart - van Bosch uit Caslav met bericht dat hij 's pmiddags overkwam. Caslav ligt rechtuit gemeten, hier 30 K.M. vandaan, posterijen zijn echter soms ruim 2 dagen onderweg, 's Middags had ik vrij om mijn kameraad op te wachten en jawel daar kwam hij. Hij had geschre ven, dat hij per rijwiel zou komen en dat gebeurde ook. Nu moet de lezer niet denken van rydende* neen, de fiets aan den hand; de wegen hier zijn niet fietsbaar. Ik ben hier nu ruim 2 maanden en heb op Borovsko eenmaal iemand per fiets zien Êasseeren; die reed werkelijk, de kleine kinderen epen hem na en de groote menschen keken hem na want fietsen is hier een soort reuzenkrachtpres tatie. Bosch was uren onderweg geweest, wat hier rechtuit 30 K.M. afstand is, is te reizen on geveer 50. Nadat mijn kameraad zich van het over tollige stof had ontdaan en gegeten en gedronken hadw gingen we naar mijn kamertje en mijn eerste vraag was: „Heb je je pijp meegenomen?", waarop ik ten antwoord kreeg: „Neen, die heb ik opge zouten, daar hier geen rookbare tabak is". Tot zijn groote verbazing toonde ik hem mijn kostbaar bezit, het half pond Hollandsche tabak. Nu was zijn berouw groot, maar dat ging over en z'n eerste zeggen was: „Ik ga ook tabak uit Hol land bestellen?' Hierbij wil ik even opmerken, dat ik voor het geheele pakket 4 kroon 70 heller in voerrecht moest betalen, nu dat was niet zoo erg. Tk sprak hier laatst iemand die een vriend haa, die in Amerika was geweest en die bestelde zijn tabak uit Amerika, nmgelijk begrijpt nu de lezer, wat voor tuig die Tsjechische tabak wel is. We hadden een gezellig tijdje: we hadden bei den in twee maanden geen Hollander gezien en geen Hollandsch gesproken, dus haalden wij den achterstand ineens in. Zaterdags was het een gewéldige drukte in de keuken, de reusachtige bakoven werkte met dub bele kracht en het huis rook van heerlijk gebak dat in tientallen werd bereid. Op mijn vraag wat er gebeuren moest, kreeg ik ten antwoord, dat het s avonds bdbé, was. Nu, dat bdbé. was iets dat onder het personeel al ling een onderwerp van gesprek was geweest. De naam is in 't Hollandsch vertaald: oogstfeest, en dus zou het oogstfeest zijn pp Borovsko. Ik was door bijna alle arbeidsters, jongen en ouden, al een paar maanden van te voren gevraagd, of ik met ze dansen wou en dat haa ik beloofd. Dus waren Bosch en ik vol span-, ning wat dat babé. brengen zon. De geheele oogst was binnen, alleen hét ophark- sel van 4 H.A. haver lag nog; ik had er me al eens over verwonderd, dat clat zoo lang bleef liggen. Door de machinale en niet zeer voorzichti ge handbewerking der graangewassen bleef er al tijd heel wat liggen en als dan de hokken waren weggereden, werd het veld met de harkmachine met een os er voor, aangeharkt. s Avonds waren we op mijn kamer, toen er in de verte muziek, gezang en knallen van de zweep weerklonk. Wij naar beneden.en daar naderde de oudste paardenknecht met zijn gespan met het restje van den oogst, het haverkarksel. En op dén wagen bijna al het personeel,vooral van de ion- geren ontbrak niemand, plus iemand met een har monica. De paarden met Bloemen in het tuig en de meisjes elk -niet een grooten ruiker bloemen. Tevens was er nog een hoofdpersoon op den wagen, een netjes opgekleede stroopop, geen vogelverschrikker, neen, iets zeer moois. Uit volle borst werden Tsje chische oogstliederen gezongen, totdat de wagen voor de groote poort van het woonhuis stil hield. Eerst stegen vier meisjes af die den heer en me vrouw Rest, Bosch en mijn persoon een prachtige bloemenruiker overhandigden. Daarna kwam ae rest van het personeel van den wagen en werd ook de stroopop afgeladen, die onder gezang en gejuich tot aan de deur werd gedragen en voor de deur neergezet. Toen viel de muziek in en begon het personeel voor de deur op het kiezelpad een dansje te maken. De eerste ronde werd de stroopop voor- uitgedragen, waarna die rust kreeg.. Schilderach tiger schouwspel dan dit, kdn men zich al moeilijk voorstellen. Het werd al iets schemerig en dan die menscnenverzameling (we waren met 40 menschen) bet groote de vrouwen met de nationale hoofddoek op, de danslnstigen hadden voor deze Zijt gij arm of welgesteld, Draagt LENÖHAUS' kleeding 't Spaart U geld ONTVANGEN: NIEllWE STOFFEN voor hel a.s. seiioen. AANBEVELEND. Overal te ontbieden. Vraagt stalen. felegenheid schoenen aangetrokken, echter geen ouseri en de anderen ook geen schoenen. Al spoe dig vroegen de meisjes Bosch en mij te dansen. Mijn kameraad kon echter niet dansen, wat voor een oogenjdik een soort rouwstemming onder do jongere dames veroorzaakte. Maar ocfk dit passeer de en het ging er een klein half uur lustig door, tot allen naar binnen werden geroepen en vrij gebak eten kregen, en heerlijk gebak ook; nu daar werd gebruik van gemaakt, met zoo'n beetje, want dit kregen de menschen niet alle dagen. Er was echter op gerekend, zoodat er nog vrijwat overbleef, welke resten der arbeiders (wjj aten op dat moment niet mee. daar het te vol in de keuken was) wij de volgende dagen heel democratisch hebben opgo« maakt. In den tusschentijd was de llaatste wagen met haver, als symbool van den goed geslaagden oogst, in de graanschuur gereden en zou die 's Maandags worden afgeladen. Na het gebak-eten werd den heer Resl een serenade gebracht, muziek en zang; het laatste mooier dan het eerste, waarna ook de meester knecht en de paardenknechten een serenade kregen. Daarna ging alles naar huis. Mijn kameraad maakte de opmerking: „O, had den 4 we hier een filmopnemer gehad, net zou de moeite waard geweest zijn." Nu, ik beaamde het volkomen, er wordt wel eens minder moois dan dit vertoond. VAN RIJSWIJK'S Schoenhandel Schoenmakerij. WINTERMUILEN en PANTOFFELS. de arbeiders van den heer Resl; de onderwijzer en zijn vrouw waren er echter ook, als g-oede bekenden en nog wat meisjes van Borovsko. Jongens echter niet, buiten het personeel; dat gaat niet vanwege het vrij bierdrinken; er zou misbruik van gemaakt kunnen worden. Andere oogstfeesten worden hier op Borovsko niet gegeven, daar er geen groote boerderijen meer zijn. Deze plaats is 105 H.A. en dan is de grootste 8 H.A. Wel een verschil dus. Zondags weer na*»* Dolni Kralovice. Do heer Resl ging zaken doen en wjj zochten den professor der landbouwschool op, welke inrichting wij, ter eere van Bosch, weer bezichtigden. Maandag namiddag zou mijn kameraad vertrek ken: ik bracht hem een stuk weg, daar in deze om streken toch niet* gefietst kan worden. De Tsje chische rijwielen zyn ook niet hooi practisch ge bouwd alleen de remmen zijn best. i)e fiets dio mijn kameraad had, was tevens verschrikkelijk oud en slecht; men moet nu eenmaal geen gekregen paard in den bek zien. De reis ging# over Vonsoves, tot daar te voet, ongeveer 3 kwartier en dan zijn het verder over Zbraslavice (niet Zdislavice, datl C3 E3 t=3 C3 tza ca cza IDOOOGÜÜQODOOOGÖOOÖDOGOQQGGOOOQOQGQOOÜOGQDGQÖOQÖQOQQOGGGQQQQQOQÖGDGOG! i Daar klinkt door de landen van Schelde tot [Eema, Langs Indiënis velden en stranden, Een ju blende juichkreet van 't dankbare volk, Het vrije der Hollandsche landen. Het zilver het hoofd van zijn Leidster [omstraalt, Millioenen het dankend gedenken En vragen den Hemel, aan hun Koningin Zijn blijvenden zegen te schenken. Gezegend het Hoofd, dat door storm en gevaar Het schip van den staat wist te sturen En pal stond en moedig, vertrouwend op God, Een lichtbaak in donkere uren. Gezegend het Hoofd, dat in stonden van vreugd, Van voorspoed en wel gelukt streven Met 't Volk, dat haar liefhad om geest en om [hart, Met innig gevoel wist te leven. U, heil, Koninginne, U geldt Hollands groet, Het land aan Oranje verbonden; Oranje en 'Neerland één ziel en één zin 't Weer luide de klokken verkonden. Wilhelmina van Oranje Beiert het van strand tot strand, Wilhelmina van Oranje Eén met 't groote Nederland. Vijf en twintig jaren vloden, 't Zilver siert Oranjes hoof dl Neerland juicht en Neerland jubelt, Buigt de knie: God zij geloofd. Nederland en oud Oranje Beiert hetzijn hecht vereend Als het machtig rotisgevaarte Met 't onwrikbare aardgesteent. Treurt de Koningin ook Neerland;, Vreugd van Haar het Land verheugt. Neerland en zijn Koninginne Eén in smart en één in vreugd. En daarom .trompetten, schal vreugdevol uit En klokken, klink blij met Uw monden. Oranje viert feest en Oud Holland viert feest, Oranje met Neerland verbonden. Koninginne, als een MoedeT Waart ge voor Uw Nederland; Waar getroost moest was Uw stemme, Waar gesteund Uw milde hand, Koninginne, schoono kunsten, Wetenschap en nijverheid, Hun hebt gij Uw volle aandacht, Bijstand, leiding, kracht gewijd. D'oude bron van Hollands welvaart, Handel, had Uw wakend oog, Landbouw hield door. Uw bezieling Koningin, het vaandel hoog. D'oorlog vond U vastberaden, Kloek en krachtig aan het stuur. Holland wist ge vriji te houden Van het moordend oorlogsvuur. Met U balsemde 't de wonden, Die de krijg der menschheid sloeg. Nederland noch zijn Vorstinne Naar geloof of landaard vroeg. Een toekomst vol zonne na zulk een verleén Zij 't loon en de kroon van' Uw leven. Vorstinne, omstraalt nu het zilver Uw hoofd, Zij eens ook het goud U gegeven De Hemel beware Uw Vorstelijk gezin, Den Prins aan Uw zijde gezeten, De hope des lands, Juliana, Uw kind, Uw Moeder, wier .trots ge moogt heeten. Door 't land van Oranje, van Schelde tot Eems, Van Sabang tot Aroê's palmen, West-Indiën. klanken van dank en van vreugd Om 't feest der Vorstinne weergalmen. Het: Heil U, Vorstinne., doord&yert de luehtl In 't harte verheft zich de bede: „Beware de Hemel Vorstinne en Land „In eendracht, in vrijheid en vrede." M. VISSER. ca ca d ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca CS ca ca ca ca Cl ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca cs ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca ca zaamheden. Met het ploegen wordt goed werk gemaakt, voor- zoover als dat in zoo'n grond gaat, voren worden niet gemaakt, die worden op kunstige wijze weggemaakt Dat is noodzakelijk, daar bij sterke regen die voren riviertjes zouden worden en door de bijna altijd: ster ke helling, van het land stroomen ze tot op de steen laag schoon. Dat is dus juist andersom dan in Hol land, waar we meer last van dichtregenen hebben. De k opeinden worden ook met de rondte geploegd, dat is dus practisch. Land dat zoo sterk helt, dat do grond niet naar boven geploegd kan worden, wordt met wendploegen, geploegd, dus elk jaar naar bene-, den. Als het zoo sterk helt dat het bijna onbruikbaar is, wordt het terrasvormig gemaakt, strooken van een akker breedte en dan soms weer een terras van 2 meter hoog. De menschen zijn hier wel uitgeslepen om bouwland te maken. Hoeveel ploegen en eggen er zijn, weet ik niet, daar ben ik de tel van kwijt geraakt. Ploegen in alle soor ten en vormen, eggen alle met korte tanden, anders zouden die ook nog in de steenen vastloopen. De smid heeft bijna werk ploegijzers scherp te maken, daar de paarden ook voel aan 't stoppelen zijn met driescharigen en drie span ossen met een of twee wendploegen, dus tweescharige ploegen. En onze smid houdt qr ook een zeer lage maximum werk- snelheid op na. Als er een perceel klaargeploegd is, wordt het direct gewenteld eni blijft voorloopig zoo liggen. De tweede snede graishooi is binnen, het meeste heeft de heer Resl als heelgras verkocht, alles in kleine perceeltjes aan menschen met 1 en 21 koeien, Zoo'n perceel bracht nog een reuzenprijs op. En voorts is het dorschen. Laatst was de haver, voorzoo ver ze moest gedorscht worden, gedaan, toen we op een morgen weer rogge zouden dorschen. Als goed machinist had ik om 6 uur vol stoom, toen de zakken aankwamen. Die worden namelijk op den graanzol der leeggestort en 's nachts voor dievengevaar in huis bewaard. Maar toen zaten1 er nog havertjes in de zak ken en ging al het personeel, behalve de meester knecht en ik, aan 't zakken uitkloppen en havertjes uitpluizen op halve manier, terwijl de locomobiel stond te blazen. Dergelijke arbeidsraethodenj komen meer dan eens voor, practisch is anders. Toch heeft de heer Resl een uitstekend: inzicht om trent het bedrijf, met den oogst was de regeling van den arbeid volmaakt, maar de arbeiders bederven de zaak wel eens. Ook kan de heer Resl niet overal te gelijk zijn. Ik kreeg brieven en kranten uit Holland, die meldden eenparig: storm, regen, regen, storm, met als afwisseling onweer. Heel anders dan hier, het heeft een paar halve dagen wat geregend, maar anders was het altijd goed weer. Maar hier is ook geen zeeklimaat Gister, Zaterdag, hadden we een vrijen dag. Wat het beteekende kon ik niet te weten komen, mijn scheurkalender vermeldde Noras P. H. Waarschijn lijk was het een kerkelijke feestdag., we waren ten minste in Dalmi Kralovice en in die kerk was het' bij na doorloopend dienst. Ik heb langs een omweg uit Holland een verzoek ontvangen om nogmaals mijn adres op te geven. Wel nu, men adresseere gewoon: J. Lont Pz., bij den heer V. Resl, Borovsko, p. Daln i Kralovice,' Tsjecho-Slo wakije. Meer niet Men denke vooral óm Dalni Kra= lovice te vermelden. Dolni is vertaald beneden,, Kra lovice 11111. Er is? bij Praag ook een Horni Opper Kralivice. Voor de aardigheid zal ik melden hoe mijn volledig Tsjechisch adres is. Ziehier: Pan J. Lont, u. p. Resla, velkostakór v. Borovsko p. Dolni Krélovice. Cesko-Slovenskó,. Later meer. IGQQGQQDGÜOOGGGQQDOOGOOOQGOGQQQQGGGGOOGGGGGGDGGGGGGGGQGGOQQGQGGQGGGQQI C3 ca Als ge nu denkt dat het oogstfeest'in een ruiim uur was afgeloopen, zyt ge mis. De heer Resl had de herberg afgehuurd en 's avonds zou er dansen i zijn op harmonica-muziek en voor de mannen vrij bierdrinken. We hebben hier zelfs nog een soort herberg op Borovsko, een zaal half zoo groot als een Winkeler kolfbaan, daarbij is hij altijd zeer ruim, aan een zijde een_ lange tafel met 2 regels banken. Ruim 8 uur gingen wij, mevrouw Resl, mijn kameraad en ik daarheen; het personeel stond al te wachten; mevrouw Resl opende de feestelijkheid. Nu waren allen in gala, de mannen de beste plunje aan, de vrouwen ook, zelfs bij de jongeren zag ik witte en bruine kousen en scnoe- nen, gewoon Hollandsch baltoillet. Daarna begon het dansen. Geen 4 dansen achter elkaar, als in Holland,neen één voor één, maar verbazend lang. In 't midden van zoo'n dansje wordt een sóórt stepbeweging gemaakt, dat is om op adem te ko men. De héér Resl was thuis gebleven; mevrouw danste met alle mannelijke leden van het personeel een paar deuntjes en ging om 12 uur huiswaarts. Wij, Bosch en ik, verwonderden er ons over zoo netjes en ordelijk als het er toeging; er werd ab soluut geen herrie gemaakt en matig bier gedron ken, ofschoon ze vrij drinken hadden. Ook met het dansen ging het heel ordelijk. De muziek, (de har monica) zweeg bijna niet; de spelers werden afge lost. Er is gedanst, het was een prettig feest. Om half twee gingen Bosch en ik huiswaarts en >was het afgeloopen. Nu echter gaan de gesprekken van het personeel nog over het baba; nu dat is te begrijpen, daar er hier bijna nooit wat is te doen en naar ander<| plaatsen gaan ze niet. Deze menschen hebben al zeer weinig ontspanning. Het feest was alleen voor ik al eens eerder genoemd heb) tot Caslav berijd bare wegen. Halfweg tot Vonsoves namen we af scheid, daar moest Bosch de Zelivka, onze rivier, oversteken en daar we hier geen bruggen hebben, moest er een bad genomen worden. Dit is nog wel een tamelijken verkeersweg, maar alles, wagens ook, moet niet over maar door de rivier. Alzoo vertrok de tweede Hollander, die zoolang deze plaats "bestaat, hier is geweest, volgens menschen- weten, van Borovsko. Tegenwoordig zijn de arbeiders aan t land' klaar- ploegen voor de rogge en winterwikken en1 tarwe. Dat gaat ook eenigszins anders dan in Holland. Het mees wordt met de ossen geploegd, de paarden1 hebben meestal ander werk, o.a. de laajtste dagen, aldoor steenrijden naar de omliggende plaatsen. Die wor den! verkocht voor 300 kroneni p. duizend franco thuis Het land wordt ongeveer 10 c-M. diep geploegd! en wat dieper zit i3 half grond en de rest keien en soms ba- zal trots. En zelfs die dunne bovenlaag is nog alles steen. Als ze aan 't ploegen zijn hebben ze er een hou weel bij om de uitstekende steenen eruit te 'halen, keien van 40 pond kwamen1 voor den dag. Als men die bewerking ziet, kan men niet begrijpen hoe het land nog zoo vruchtbaar kan zijn in zoo weinig teel aarde. Er zijn perceelen waar meer teelaarde is, maar waar ze de laatste dagen ploegden was het geweldig zooals er gemarteld werd. Onophoudelijk) zat de ploeg vast en moest er gehakt worden. Die houwee- len zijn hier nutige werktuigen. Daar aardenéze de aardappelen mee aan, hakken er onkruid mee weg, als er een maaltje gerooid moet worden ook met de' houweel, de composthoopen die op. het land gebracht zijn, ermee loshakken, als de weg al te slecht is de grootste huiten weghakken en dé grootste keien stuk slaan en dan met ploegen en nog meer nuttige werk- REKKEN in Alkmaar een le klas Kleer makerij bestaat Vraag Uw kennissen eens. Tweede Kamer. e S- In de eerste zitting de beste was het spel der poli- I. tiek dn vollen gang. s, Nadat de voorzitter, Mr. Kooien, zijn gewone eerste i, rede had gehouden, werden door hem, als eerst en- e kele commissies zijn benoemd, aangekondigd de rege- e ling der werkzaamheden. e En daarbij was het voorstel om Donderdag 11 Octo- s- ber in behandeling te nemen het wetsontwerp tot versterking der zeemacht en het inrichten van r- steunpunten in Nederlandsch-Indië. »- Daar had je het: de Vlootwet Toen was alles in actie, en Mr. Dresselhuys vroeg eerst het woord en liet een scherp woord van protest hooren. Sinds de uitvoering van de wet is gebleken, dat in oen financieelen opzet belangrflke vergissingen zijn gemaakt Verder is gebleken, dat de kansen op oor log in den Stillen-Oceaan zeer zijn verminderd en 'e tenslotte hebben belangrijke publicaties van deskun- s, digen een heel nieuw licht op de kwestie geworpen, t, De Kamer moet daarom schriftelijke inlichtingen van de regeering inwinnen. Bovendien wordt door do behandeling op 11 October elk verband losge- maakt tussohen den toestand der finantiën en de uit gaven voor de Vlootwet Die zullen binnen 6 jaar Ci'fl ir.illk en beloopen Daarom stelt spr. voor een amendement om de behandeling der vlootwet uit te stellen tot na de al- gemeene begrootingsdebatten en de Indische begroo- tin g. De beer Troelstra wijst op wat er gebeurd is met de ministercrisis tijdens de Kamervacantie. Toen. had het parlement bijeengeroepen moeten worden, om op de hoogte gesteld te worden der belangrijke gebeur- tenissen. En nu wordt zonder eenige toelichting voor- gesteld de vlootwet te behandelen. Alsof er niets ge- sr beurd is Groote groepen der bevolking zijn tegen de Vlootwet, evenals de afgetreden minister van Huan-. tien, de heer De Geer. De Kamer weet van wat er ge beurd is niets. Spr. wil geen verdere vragen doen, zijn verontwaardiging bedwingeno\fer die doordrijven der regeering in een tijd waarin de levensstandaard .S zakt en de salarissen omlaag gedrukt worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1923 | | pagina 1