Alienctn Nitiis- KOMMIES. rwijs. De dingen om ons heen. WINTERJASSEN, D EM l-S A I S O N S. EERSTE BLAD. heerenI Vereeniging voor Zaterdag 29 September 1923. SCHUIER 66ste Jaargang. No. 7307. CII1AIT. Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst. Uityövmi N.V," v.h. TRAPMAN Co, üciiaiitD POSTREKENING No. 23330. INT. TEI.EF no. 20 Prijs per 3 maanden f 1.65. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels fl.10, iedere regel meer 20 cent (bewijsno. inbegrepen). Groot6 letters worden naar plaatsruimte berekend. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. Voor de tweede maal moet Duitsohland capifcu- Tn 1918 stond het tegenover een „wereld van vij- 1 anden" alleen. Doch het bezat_ nog wapens en mannen en crediet. Het was uitgeput door den langen strijd, maar zijn gebied was ongerept en geen vijand had nog de Westergrens overschreden. Nu capituleert bet opnieuw. Zonder wapens, zon der crediet, verkleind aan bezit en met den vij and diep in het land. Het eene industriegebied definitief, het andere tijdelijk in vreemde handen. Toen een revolutie, die inplaats van het keizer rijk een republiek bracht, doch de staatsorganen on veranderd liet functionneeren, #de machine liet loopen, zij het met personeel-wijziging. Na een janboel waar ieder commandeert en decuteert, besluit en beveelt, en bijna niemand gehoorzaamt. Toen een ernstige depreciatie van het geld.. Nu een totale waardeloosheid. Toén de overtuiging, dat men zwaar zou moeten betalen aan den vijand, doch dat men er met hard werken na niet te langen tijd weer bovenop zon zijn en als verdere troost de veertien punten van Wilson, de basis der capitulatie. Nu de zekerheid van monetaire ruïne, de groote waarschijnlijkheid van economisch kreupel zijn voor lange jaren de wetenschap overgeleverd te zijn. zonder pardon aan het bon plaisir van Parijs en Brussel. Zonder eenige andere hoop, dan die op het economisch inzicht van den tegenstander. Toen gehaat en vervloekt door zoo goed als iedereen t Thans verzekerd althans van eenig medelijden bij sommige der oude tegenstanders. Medelijden niet gewekt door eigen verdienste, doch alleen door de methoden doorParijs en Brus sel toegepast op den weerlooze, die tegenover de militaire macht niets kan stellen, dan zijn snel persen voor bankbiljetten. De eenige troostgrond is echter niet zonder be tekenis. Modelijden is veel in de wereld. En het inzicht, dat men Duitschland als eoonomischen factor in de wereld niet kan missen, dat Duitsch land niet ten onder en niet den weg van Rusland op mag gaan, dat het geholpen zal dienen^ te worden zooals Oostenrijk geholpen werd, biedt meer houvast op. den duur, dan het program van actie van Wilson. Dat kon men overboord werpen en dit heeft men gedaan, zoodra de kans zich bood. Economische waarheden kan men niet overboord werpen. Die bestaan en blijven gelden, al zouden dan ook Matin en Temps benevens de Brusselsche Soir en de Daily Mail net tegendeel van de daken schreeuwen. Duitschland's onmisbaarheid in de wereldorde is tevens op den duur Duitschland's redding. Het lijdelijk verzet in het Roergebied heeft mets gebaat. Het kon niets baten, zoodra Frankrijk in te van optreden te sparen. ernst besloot geen kostten, gee offers, geen soherp- ernst besloot, geen kosten, geen offers, geen scherpte van optreden te snaren. Krijgsraad vonnissen, fusilades, verkeersverboden, zelfs voor evensmiddeen, verbanning, gjjzeaars- naming, gevangenisstraf, georganiseerde diefstal van bankpapier uit particuliere kantoren, omkoo- ping en mtrigue: niets heeft Frankrijk nagelaten om het verzet te breken en na negen maanden van weerstand komt de capitulatie. Frankrijk zelf heeft evenmin als België in al den tijd iets ontvangen van de overeengekomen le veranties. Deen steenkool en oókes, geen verfstof, mets, behalve dat men kans zag bij particulieren te requireeren zonder betaling, wat in het dage- lijksch leven stelen heet. Hoevoel menschenlevens het nemen van dit „pro ductieve pand" heeft gekost, weet niemand. Hoe weinig het feitelijk heeft geproduceerd evenmin. Maar wel staat het vast, dat de wereldproductie en dus de wereld-rijkdom er belangrijk door is af genomen en dat de kans om van Duitschland iets te krijgen, dat de moeite waard is, zeer belangrijk is verminderd. Ieder mensch ter wereld, die marken of vorde ringen in marken bezat, hééft zijn bezit uit dien hoofde practisch tot nul zien daen, omdat het productievermogen van Duitschland grootendeela was verlamd, terwijl de uitgaven niet alleen door gingen, doch zelfs belangrijk stegen, waar de met meer produceeren'de Roerlanders gesteund moesten worden. Bij gelijkgebleven dekjong vei- tien- (of honderd-) voudigde men de paplercircuïa- tie en maakte daardoor het „geld" waardeloos. Hét zal wel een onuitgevochten kwestie blijven oi dit waardeloos-maken geschiedde uit grenzen looze domheid, dan wel uit opzet, of uit eejfy mengsel dier twee. En ten slotte doet dit aan het t? waa^deloosheid dan opk weinig af of toe. Doch dat Duitschland door het financieren van het hjdelijk verzet financie'el enorme schade heeft gele den en dus aan zijn schuldeischers ontzaglijke schadeheeft toegebracht is .buiten kijf. -crankrijk en België echter hebben niet veel minder geleden naar verhouding, aangezien al die maanden lang de levering krachtens het vredesver drag stil stond cenv zij natuurlijk groote kosten hebben gehad voor de bezetting. Wel is waar, werd er gerequireerd op goote schaal, doch dit dekt in de verste verte niet de gemaakte kosten van allerlei aard, het besiagleggen op de vele werkkrachten, die als "soldaat aan de Roer stonden inplaats van op het land of in de fabriek werkzaam te zijn. Immers, het spreekt boekdeelen, dat volgens een officieel© opgave in geheel Frankrijk slechts 16.000 werkloozen zijn, een geringer aantal dan in onze 'groote steden. Dit cijfer is zoo laag, dat men veilig kan spréken van gebrek aan arbeidskrachten, het tegenovergestelde van wat men in alle andere landen waarneemt. Een verschijnsel te frappanter, nu de metaal-industrie in Lotharingen gehjeel en elders zoo goed als stil staat, sedert uit gebrek aan Duitsehe cokes de eene hoogoven voor, de andere na,moest worden gedoofd. Wat dit beteekent bij de passieve handelsbaans en begrooting wordt duidelijk, als men ziet, hoe Frankrijk nog jaren lang rekent met •een annuï teit van 4Va milliard francs uit Duitschland en zelfs bü ontvangst van dit bedrag voor een groot tekort blijft staan. Nu wordt er natuurlijk wel op gerekend, dat men de kosten van de bezetting van het Roergebied op Duitschland zal verhalen, doch wij gelooven dat er zeer weinig neiging zal bestaan om dit goed te vinden. Noch bij Duitschland, dat daardoor het bedrag zijner verplichtingen of den duur van de betalingen nog belangrijk zou zien vergrooten. noch bij Engeland, dat zoodoende bet tijdstip waarop het ook eindelijk eens iets zal gaan^ ontvangen, nog verder in de toekomst ziet verschuiven. Bovendien is het zeer twijfelachtig of men aan do bezettende mogendheden het recht zal toekennen op de nota, die zij uit dien hoofde zouden willen aanbieden. De bezetting van het Rijnland door een gemengd leger der bondgenooten was een daad, voortvloeiend uit een onderlinge overeen komst, vastgelegd bij het vredesverdrag. Daarom trent was uitdrukkelijk een regeling der kosten gemaakt. Met de Roerbezetting is dit een ander geval. Hier verrichten twee dor geallieerden een actie,waaraan de anderen niet alleen hun mede werking onthielden, doch waarover zij ook hun afkeuring in moor -of minder gematigden vorm uitspraken. Nut door die actie de waarde der vordering is vermindord, gaat het niet aan, bovendien al.»; crediteuren van Duitsohland ook nog te laten be talen voor de kosten dier bezetting. Men zal het immers met ons eens zijn, dat het precies het zelfde is of men spreekt van. Duitschland of'van puitschjand's crediteuren, nu 'toch feitelijk de sre- heele rijkdom van het land opvorderbaar is gestald ten behoeve der schuldeischers? In verband hiermede rijst nu de groote vraag, wat er eigenlijk te Parits tusschen Baldwin en Poino&re is behandeld. Of die twee het werkelijk zijn ééns geworden over hun toekomstige gedrags lijn en in hoeverre Baldwin daarbij aan zijn col lega heeft toegegeven. Do oplossing in de Daily Telegraph aan de hand gedaan, dat het bekende communiquéalleen is uitgegeven om Duitschland te doen zien. dat het van Engeland ten deze niets had te hopen, is zeer vernuftig gevonden. Het zou kunnen, dat dit de waarheid was. en dat het als daad van welwillendheid ten opzichte van Duitschland is te beschouwen,* om dit land uit den droom te helpen en te maken, dat het zijn ruïneus verzet opgeeft, nu er toch van Brit- sche ïntervontie geen sprake zou zijn. Maar dan rpst de vraag: waarom heeft En geland zich dan niet reeds vroeger solidair ver klaard met Polnoaré. Want: zou Duitsohland ooit zijn begonnen met" het lijdelijk verzet als het niet gedacht had. dat men te Londen de Roerbezetting werkelijk afkeurde en dat die afkeuring zich dus op den duur in de een of andere daad zou mani- festeerenP De nota's van Balfour en Curzon, de verklarin gen van Bonar Law en Baldwin wezen tocb wel zeer pertinent in de riohting van verzet tegen een eoonomischen blunder, als hoedanig Londen de Roerbezetting beschouwde en nog beschouwt. UITKIJK. VAN RLJSWIJK'S Schoenhandel Schoenmakerij. WINTERMUILEN en PANTOFFELS. ontvingen STOFFEN in Ratiné's, Eskimo's Duffels en Lakens voor SchetlanÜ's en Marengo's voor Onze Kleermakerij staat onder leiding van prima krachten. Groole voorraad Sloffen, alles aan 'I stuk Ie zien A. SPA AN DER Co., Alkmaar.fï Opleiding per brief v. landbouw, Kommies, Bewaar der, Politie. Beginsel, i 1300. Leeft, 22—35 j. Plm. 1000 geslaagden. Inlicht, verstr. gratis: M. v. d Broek te Groningen, Postbus 70. Binnenlandsch Nieuws, - EEN AUTOMOBIEL OP DE RAILS. De directie der Nederlandsche Spoorwegen, op bezuiniging bedacht, gaat een proef nemen inet benzinomotor-wagens op hot traject Zwo'le Kampen. Drie van zulke wagens zijn besteld, één is er (met aanzienlijke vertraging tengevolge der Ruhrbezetting) geleverd, en aeze begint morgen zijn dienst. Deskundigen verwachten werkelijk eeri groote besparing. Gisteren heeft de eerste wagen proef gereden van^ Utrecht naar Zwolle. De tocht stond onder leiding van prof. Franco, chef van den dienst van materiaal en werkplaatsenvoorts gingen mede baron Krayenhoff, chef van de af deeling Publici teit, 'de ingenieurs Hupker, Bolleman, Kijlstra, Kranenburg, resp. chefs van meteriaal en wagen- bouw, districts-ingenieur van tractie en ingenieur van de werkplaatsen te Zwolle, eindelijk vertegen woordigers van dagbladen en enkele andere genoo- digden. Om 9.59 verliet de wagen het Centraal Station te Utrecht, reed met een flinke, maar ge lijkmatige vaart naar Amersfóorfc en liet daar aen sneltrein passeeren, die om 10.16 uit Utrecht ver- Utrecht vertrekt; om 10.47 werd van het Amers- foprtschc station de tocht hervat, en om "12,8 be reikte men Zwolle, een paar minuten vóór den es telden tijd. Geen enkel incident deed zich voor, e wagen liep vlot en zonder schokken, en bleef, toen men zonder te remmen den motör afzette. hriek en kantoren ter delging van) een belasting schuld. Zoo zitten we meteen "midden in den' Zaandijfc- schen belastingoorlog. Beide partijen staan onvermurwbaar tegenover elkaar. Eenerzijdis het gemeentebestuur, dat de door dén gemeenteraad ingestelde nieuwe zakelijke bedrijfs belasting wenecht in te vorderen volgens de letter der wet -gelijk de burgemeester, de heer D. J. Hel- lema„ ons verklaarde. Anderzijds de industrieelen, die genoemde belas ting moeten opbrengen, doch dit nagenoeg, eendrach tig weigeren, daar ze haar onbillijk vinden en daar ze geen gehoor kunnen vinden met bun bezwaar er tegen. En zoo wordt de strijd op de spits gedreven, dat reeds bij twee firma's, die d!e belasting weigeren to betalen, na waarschuwingen en dwangbevelen, be slag is gelegd, waarop, zooals wij reeds eerder meldden, 1 Ootober a.s, executie zal volgen. Stellig een uniek geval in onze vaderland'sche be- lastinghistorie; een daadwerkelijk verzet, dat in wijden kring de belangstelling zal wekken. De hoogstaangeslagene in de bedrijfsbelasting is de Zaanlandsche Cacaofabriek met f 1400, Maandag morgen a.s om 10 uur heeft er de „executie" plaats. Des namiddags om 2 uur volgt de executoriale ver koop bij de fa. S. Bakker Jz-n., nabij het station. Of er neg een kansje bestaat, dat op 'het laatste moment de laatste en krachtigste maatregel 'niet door zal gaan? informeerden wij. Doch de kans daarop is al uitersit gering: die zaak' zal wel op den spits worden gedreven. Van dien Raad is ten deze geen heil meer te verwachten De Raadi bestaat thans uit 7 leden: 3 van de SJXAJP., 1 izgn „werk- looize",, 2 vrijizL-de(mocraten en 1 ant.-rev., terwijl, ge lijk we schreven, de bedde wethouders uit de soc.- dem. fractie zijn benoemd. De raadsmeerderheid staat op het standpunt, dat de industrieelen die be drijfsbelasting kunnen betalen en dat de opbrengst noodig is voor het voeren van de gemeentelijke huishouding. Het volgend jaar komen 'er nog 8 of 4 nieuwe aan slagen bij. Als die toestand blijft, gelijk het zich laat aanzien, zal de Zaandijksche belastingkwestie ze ker de aandacht trekken van de hoogste autoritei ten in den lande, hetgeen dan ook de bedoeling van de betrokkenen ie. Een serie van executies Staat Zaandijk op deze manier te wachten: de wet moet worden nageleofdl Ondertusschen treffen de indu strieelen d'e noodige maatregelen om hun bedrijven zoo min mogelijk schade te doen lijden door do ge dwongen verhoogingen, terwijl zij bovendien eén vast front vormen tegen hot huidige gemeentebe stuur en de raadsmeerderheidl Zoo vernemen wij nog, dat de industrieelen- voornemens zijn pogingen in 't werk te stellen een eerstvolgende Zaandijksche gemeente-leening te doen mislukken! nog vijf minuten rijden, langzaam vaart min derend om eindelijk' zachtjes te stoppen. Dit laat ste waarborgt ook een zuinige exploitatie, daar de bestuurder dus tegen de nadering van een station alleen maar den motor even van te voren behoeft uit te schakelen om op de stopplaats te blijven staan. Maar dit is maar een kleine factor in de goedkoopere exploitatie. In de eerste plaats is daar de besparing op personeel, brandstof en ma terieel. Een motorwagen 2e en 3e klasse vervangt loop motief, bagagewagen, rijtuig 2e en rijtuig 3e klasse, die op minder drukke lijnen gewoonlijk maar voor een deel zijn bezet. Geen keeren, geen water- innemen, geep vullen van olielampen, geen s t o- k e r is noodig; voor de bediening van den motor wagen is maar één man vereischt, en bovendien kan in bepaalde gevallen (namelijk wanneer bet rijtuig maar voor één klasse is ingericht) de wa gen als éénmanswagen worden gebruikt. Sterker nog: niet alleen kan op deze wa'gens de bediening van de beide motoren, waarvan zij; voorzien zijn, door één man* (van elk der beide wagen einden) geschieden, maar zelfs bü het rijden met twee dergelijke aanééngekoppelde wagens kunnen de vier motoren ook van uit één punt bediend worden, zoodat het ten slotte mogelijk is, dat één man zon der eenige hulp twee rijtuigen voor zijn rekening neemt. Wanneer we nu weten, dat één wagen 65 zit- en 20 staanplaatsen bevat,dan begrijpen wc pas goed. hoe ver de bezuiniging op personeel- uitgaven kan gaan. De veiligheid komt hierbij niet in het gedrang, omdat ook deze wagens automa tisch tot stilstand worden gebracht, wanneer de bestuurder door onwel worden of waardoor dan Pok het handle loslaat. Geraakt, de ééne motor defect, dan zet^ de andere het werk voort, ja houdt zoo noodig ook verlichting en ver warming in stand. Besparing op brandstof: een kleino trein kost tegenwoordig aan steenkool een 20 cent per kilo meter rijdens, deze motorrijtuigen hoogstens 15 cent (0.6 L. per K.M.) Daarbij komt dan oen min der kostbaar onderhond op allerlei kleine onder- doelen; inwendig zijn dezo wagons waarvan hot geraamte gohoel van staal is gemaakt, keurig netjes, maar hoogst eenvoudig. Van buiten zijn mj geel en groen geschilderd en dus al op verren afstand te herkennen. Deze eerste spoorweg-automobielen, die door de Ned. Spoorwegen in dienst worden gesteld, zijn in Duitschland vervaardigd, waar men metdit fabrikaat de meeste ervaring ongedaan heeft. Le verancier is de Allgemeine Elektricitats Gesell- schaft te Berlijn, die in samenwerking met den Dienst van Materieel en Werkplaatsen en der Eleotrische Tractie der Nederlandsche Spoorwegen het motorisch gedeelte deed vervaardigen door de Nationale Automobil Gesellschaft te Berlijn, den wagen door de Linke Hofmann Werke te Keulen. Wat de inrichting betreft,kan worden verteld, dat het rijtuig^ op twee-assige draaistellen rust. Van elk der beide draaistellen wordt een as aan gedreven door een 75 P.K. oylinder benzinemotor, geplaatst aan het wageneinde. In totaal is er dus 150 P.K. vermogen. De overbrenging der beweging van motor op as komt overeen met die van oen automobiel, met 'dit verschil dat de verschillende tandraderen in de wisselkast steeds in elkandef grüpen, doch achtereenvolgens met wrijvingskop- pelingen door middel van luchtdruk worden in- en uitgeschakeld. Ook de omkeerinrichting en de gas- regeling wordt bediend door middel van luchtdruk. 2fan elk einde is een bestuurdersafdeeling van waaruit beide motoren tegelük of afzonderlek worden bediend. Normaal werken beide motoren tegelijk. Verlichting heeft plaats door Bosch-dyna mo's, verwarming aoor koelwater van de motoren. De^ assen rusten in schijfblokken, een verbeterde inrichting van z.g. kogelhlokken van de Nordiska Kullager Aktiebolaget. Vijf en zeventig kilometer is de maximum-snelheid. En zoo zijn de Ned. Spoorwegen, die eind van dit jaar of begin van het volgende de eerste elee- r1^8611 betreffende den stand' van zaken bij; den trische treinen van Den Haag naar Leiden zullen ^a®tchèque- en Girodienst t 's Gravenha^e. Zij heeft doen 'loopen natuurlijk om deze lijn later door aaartxoe .^en heer mr. G. H. M, Del-prat, directeur- te trekken naar Amsterdam langs verschillende 99c1re^ns, uitgenoodigd. Mr Deliprot heeft zijn wegen .bezig, het groote vraagstuk .van lagere ex-1 w^kzaamheden ter plaatse reeds aangevangen. gloitatiekosten tot een juiste oplossing te brengen. p den duur kan het benzine-motorrijtuig waar- R® Minister van Waterstaat heeft geantwoord op schijnlijk een flink aandeel in die oplossing heb- vragen, die eenige Tweede Kamerleden tot hem ben. Hdbld. hadden gericht inzake de centralisatie van den EEN NACHTELIJKE INBRAAK- Postchèque- en Girodienst. Uit Amsterdam, 27 Sept. Omstreeks vier uur in Op de vragen van den heer Van Braambeek ant- den afgeloopen nacht hoorde de heer M. Noach, woordde de Minister: goud- en zilversmid, wonende A motel straat 25, een Inmiddels getroffen maatregelen zullen mij eerst- paar huizen naast het „Grand Théatre", gestommel daags in staat stellen, naast een meer uitvoerige aan de achterzijde van zijn huis. Hij was dadelijk uiteenzetting van hot betreurenswaardig verloop klaar wakker en van zijn slaapkamer uit op de der centralisatie, een scherp omlijnd! beeld van het tweede verdieping, zag hij( door het raam van de toekomstig herstel te geven. daar achterliggende kamer, het gelaat van een man. D® Minister is van den huid'lgen stand van zaken Hij! sprong dadelijk ove<reindJ en zeide tot zijn bij, den Postchèque- en Girodienst op de hoogte vrouw: j Oo kil et ongerief voor velen ontstaan door de Geef mijn revolver aan. voor het oogenhlik gebrekkige werking van den ge- Met dit wapen, d'at steeds geladien is, liep hij op centraliseerden dienst is hem bekend, het raam toe en schoof dit open. Op hetzelfde oogen- j Ben terugbrengen van den dienst in den ouden blik liet de geheimzinnige gedaante zich vliegens- vorm zou de stagnatie slechts kunnen vergrooten. vlug aan een touw zakken naar de binnenplaats, De Minister kan een zoodanigen maatregel dan ook, terwijl de goudsmid den inbreker nog drie schoten zoowel ter wille van het publiek als van den dienst, najoeg, welke in d'e duisternis echter niet raakten, uiet bevorderen. Onder het afzakken riep de man nog iets naar bo- Gok de andere' Kamerleden kregen antwoorden ven. Blijkbaar bevond zich nog een tweede ihbrer van gelijke strekking. ker op het dak. EEN OUD GEBRUIK IN EERE HERSTELD. Op het geluid der schoten en het geroep van de Uit Venlo, 27 Sept. Een zeer oud gebruik dat ge- familieleden van den heer Noach kwamen eenige durende den oorlogtijd' achterwege was gebleven, agenten aansnellen, die op het binnenplaatsje eerst is gisteren alhier wederom in eere hersteld. Het den eenen inbreker en op *t dak een- anderen ar- Akkermansgilde maakte 's middags zijn rondgang resteerden, die dadelijk naar het- politiebureau op door de stad, met den koning der schutterij, bene- Sin# elwerden overgebracht. t t vems reuzen-poppen, o.a. voorstellende de stichters BELASTINGOORLOG TE ZAANDIJK- van Venlo, Valuas en zijn vrouw. Volgens oude re- Zaandijk, 27 Sept. Hedenmorgen, aldus de gelen werd die optocht vroeger gehouden, op den Tel., heeft de deurwaarder een groot officieel papier Maandag der najaarskermis. Op d'e vier hoeken geplakt tegen, den gevel van de Zaanlandsche Go- der stad en bij den deken, werd met het vendel ge- cao-fabriek. dat den volke kondschap doet van den zwaadd en door Valuas en zijn vrouw een darisje exécutorialen verkoop van den inboedel van fa- ten beste gegeven. Tel. Tot den nieuwen vijfjarigen cur sus in Lundbouwhuishoudonderwijs Ie Schagen, te beginnen in October, kun nen nog enkele leerlingen worden toegelaten. Aangifte vóór 4 Ociober bij Mej. W. KOOPMAN, Landbouwslraal 85. Schaqen. DE POSTCHèQÜE- EN GIRODIENST. De Nederlandsche Bank heeft zich bereid ver klaard aan den Minister van Waterstaat advies uit

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1923 | | pagina 1