Alitmtti Mms-
Ruime veiljge stallingAutomiibielan,
le moet het maar snappen
Nergens loopt II billi
Ier Uw
RIJWIELEN en ONDERDEELEN.
Uit het hart van Holland.
Zaterdag 3 Mei 1924.
07ste Jftargapg. JSo, 7420,
Uitgevers i N.V, v.h. TRAPMAN Go., Scbagen
EERSTE BLAD.
Agent voor Scbagen Firma A, J. PK1NS,
A. DAM Co. ®»rejjoru!mt* v.40Anto'i
waarom ieder LENGHAUS
KLEEDIJVJG draagt.
Gemengd Nieuws.
Klaas Middelbeek,
Loet E 62.
SCHA
COC
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. BIJ Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Advor-
lentlën nog zooveel mogelijk in het eorstultkomond nummer goplaatst.
POSTREKENINO No. 23330. INT. TELEF -no. 20
Prijs por 9 maandon fl.05. Losse nummor» 0 cent. ADVERTEN-
TIöN van 1 tot 5 rogols f 1.10, iedoro rogol moor 20 cent (bówijsno.
inbegrepen). Groote lettors worden naor plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
J&, wol uit hot hort. Wont over dczo kworftle gnot
het blj> ons. Wat is het hart dar «tod en waar hoort
dan hot Raadhuis komen!
Dit vraagstuk lijkt voel minder Ingewikkeld dan.
hot feitelijk is. Want er zijn drie groepen (eigenlijk
zijn eir vier, doch de vierde, dde1 xn.1. gelijk heeft,
roert zich het minst «n komt dus niet ln aanmer
king). En die drie groepen hebben allemaal oen
eigen midd'enpunt geconstrueerd. Misschien mot pas-
eer en liniaal, misschien met een touwtje en een
theeschoteltje, en n' centimeter, doch ln elk geval
met lLef-de en vooringenomenheid met hun eigen
plan en hun eigen bevoorrechte plaats.
Sedert de ontdekking van Einetein dat ölles rela
tief is en twee evenwijdige lijnen elkaar snijden (of
kruisen precies weet ik het niet) Is alles mogelijk.
Ook dat men om het centrum van een stad te vinden
uitgaat van de onbewoonde of half ln aanbou^ zijn
de allerverste buitenwijken en zoo redeneert* naar
het (van te voren vastgestelde) plekje, dat „bet mid
den" moet voorsteilen.
Als men van de periferie afrekenend een centrum
bepaalt en dit aanwijst voor de plaats van eéu atadh
huls, is het logisch, dat men zijn raadhuis Jn een
gemeente ale den Haag, op rolletjes bouwt en oen
paar tanks in reserve houdt voor eventueele ver
plaatsing over do zooveel jaar. Want den Haag is
nog steeds op het oorlogspad tegen zijn naburen.
Kort geleden viel Looeduinen als slachtoffer van on
ze imperialistische veroveringszucht. Hierdoor ging
onze Zuidwestelijke grens een groot stuk verder dan
voorheen. Zeg een kilometer of vier. En dus zou het
stadhuis minstens twee kilometer verder naar het
Zuidwesten moeten zijn geplaatst, die vóór die an
nexatie berekend was.
Dahlia's.
Wenicht U let. fijn. op dit gebied, beitelt
d.n Uw planten hij
.SlIRSUM CDMU4" Ie SCHOOBt.
Wij hebben da nleuw.te en mooiste «oorton
tegen blltllke prijzen,
Aanbevelend, P, V. BODEORAVEN, I
het raam, doch werd vaitgehoudtn aan mijn b«on
door «en der pauoglert. Laat mij lo.l achr.auwd.
Ik, Doch hot vl.l niet gemakkelijk mij van do knal
Innde bandon te bevrijden, Toen kroop ik het raam
rlldan, Toen kroop ll
nlt van dan wagen, die In de enwah lag, Ik nern
een eprpng en zal tot aan mjjn dijen In de mod
der. M|jn horlogo, inUn geld en bagage waren
i achtergebleven..
;er. Men hoorde roepen
hulp gevraagd, De mg
MOLL/X/VD'S BESTE FABR.IKAAT
Binnen een paar jaar zullen we vermoede 1:jk een
groot stuk van Wassenaar inslikken. Gevolg dat het
stadhuis weer veel noordelijker zou moeten komen.
En als, wat ook geen tien Jaar meer duurt, Voorburg
en Rijswijk, de eer krijgen Haagsche belastingaansla
gen te mogen voldoen, polkeert het Raadhuis vol
gens de theorie van het absolute oentrum weer ver
in oostelijke richting.
Geen mensch die bij troost is, zoekt het hart van
een stad in het geografische midden. Het historisch
centrum moeten ten deze beslissen. Zelfs al zou dit
een half uur van het geografisch midden verwijderd
zijn.
Er zijn uiteraard niet veel steden die zich harmo
nisch uitbreiden en waar die beide centra samenval
len. Bij den Haag kan dit natuurlijk nooit het geval
zijn. Reeds niet om de eenvoudige reden, dat er zoo
iets bestaat als de Noordzee en dat onze ingenieurs
wel knap zijn met het maken van de blokken beton
die zij schijnen aan te zien of althans willen laten
doorgaan voor woningen en "huizen, maar zelfs een
betonnen uitbreiding op de Noordzee is vrijwel uit
gesloten. Den Haag kan zich dus, door annexatie,
slechts op beperkte wijze uitbreiden, nl. naar Noord,
Oost. Zuid en naar het Noorden kan wel de grens,
maar niet de bebouwing worden- uitgelegd, daar men
dan stuit op de duinen: ons waterleiding-gebied,
waaraan wel niet zal zijn te tornen, terwijl de park
bebouwing in het nieuwe Wassenaar en de uitge
spaarde open terreinen en domeingronden maken,
dat ook in deze richting dé „bebouwde kom" in fei
telijken zin nooit veel kan opschieten.
Dit brengt ons op een tweede vraag. Of nl. niet de
dichtheid van bewoning, veel meer dan het aantal
bunders, de beslissende factor behoort te zijn, voor
de keuze van een centrum. Immers als een Raad
huis het centrum der gemeente is, behoort de lig
ging ervan zoo te zijn, dat zij voor het grootste deel
der bevolking het meeste gemak oplevert. Wie aan
een (nog) verlaten periferie gaat wonen, weet wat hij
doet en weet, dat hij niet vlak bij het centrum zit
De groote massa, die woont bij een andere grensw
heeft er recht op, ook met haar belangen rekening
te zien houden. Een; dicht bevolkt stadsdeel aan do
eene grens behoort dus bij dé vaststelling van een
centrum méér gewicht in de schaal te werpen don
een buurt van enkele straten of huizen bij een ander
grensdeeJ.
Als de afstand van huis naar „oentrum" voor hon
derd menschen „niet te beloopen is", achten wij dit
erger, dan dat er ergens twee of drie het stadhuis
niet zonder tram kunnen bereiken
En bovendien heeft nog niemand ooit aangetoond
wat het nut is van centralisatie van alles en alles in
één gebouw. Rotterdam, dat pas een raadhuis kreeg
heeft in de venschillende buitenbuurten toch bu
reau* gehouden voor den Burgerlijken Stand, de af
deel ing waarmede het publiek uiteraard het meest
heeft te maken bij het doen van allerlei aangifie.
Voor belastingzaken heeft men ook hier een dozijn
kantoren, waar kan worden gestort. Plus den legen
darisch geworden óók-gecentralisearden Girodienst.
Wie er nu altijd van Loosduinsche. Rijswijksche,
Wassenaarsche grens naar het Raadhuis moet: het
motief voor het geografisch centrum, ontgaat ons
ten eenenmale. Ons en iedereen, die niet rondloopt
met de gedachte aan z'n huisje, vlak! in de buurt van
het te stichten Raadhuis, „waaraan wel iets te ver.
dienen zou zijn." Of met schoonheidsidealen. Of met
utiliteitsoverwegingen.
Wat van de drie het wijst is, wagen we niet te be
slissen.
We hebben dus drie plaatsen in Den Haag: het
Spui, het terrein der Oranjekazerne, het Alexander-
veld.
AVot 'het Spui betreft, zit men ln een rommelorn-
geving, waar slechts éen behoorlijk bouwwerk is, mU
de Nieuwe Kerk. Hier heeft het specu-lantendom al
les opgekocht om er beter van te worden cfls het
stadhuis or verrees. Maar de noodigé grond is in han
den der gemeente op prijzen van voor den oorlog.
Het terrein dér Oranjekazerne ligt buiten het wer
kelijk centrum en een gebouw daar zou, om ooit ge
zien te kunnen worden, van den toeschouwer niet ge
ringe acrobatie vorderen. Tenzij men natuurlijk, een
toegangsweg zou willen forceeren door de handen te
slaan aan het Voorhout.
Het Alexanderveld kan ook alleen een zichtbaar
Raadhuis opleveren als men eenige huizen weg
breekt.
Dio bewuste huizen zij» van de stad, doch het veld
zelf theoretisch, aangezien er w%l eens een paar hu
zaren en artillerieten rondrijden, zoodat het „dus"
aan' Oorlog behoort, dat er alleen afstand van wil
doen tegen bouwgrondprijs of een equivalent plus
nieuwe kazerne elders.
Zoo staan de zaken.
Natuurlijk heeft elk plan zijn verdedigers en
critici.
Het laatstgenoemde heeft de steun van de „artis
tieke" Hagenaars vermoedelijk dezelfden, die
dwepen met de Petroliepaleizen en wat dies meer zij.
(Dok heeft het de meeste critici wegens die millioe-
nen, die het extra zou koeten.
Nu is de vraag, of een nieuw Raadhuis werkelijk
noodig ia en dan zouden we haast zeggen, dat het
oude, historische gebouw aan de Groenmarkt uitste.
kendi bruikbaar zou kunnen \vorden gemaakt. Voor.
al in conjunctie met de ruimte, die de gemeente er
vlak bij heeft of voor weinig geld kan krijgen. Nl.
aan de Driehoekjes, met behoud van den ouden ge
vel van het Raadhuis en van de paar historische
vertrekken, is hier dóór verbouwing en overbrug,
ging alles gedaan te krijgen.
Vergaderzalen, „groote burgerzaal", trouwzaal,
bureauruimte, allesmits men zich niet blind
staart op overdreven eischen, van zalen voor elke
drie beambten en suites voor eiken ambtenaar en
dergelijke dingen meer. Een zaal als van de Eerste
Kamer is ruimschoots voldoende voor den Raad en
die ruimte is te vinden. Of in het eigenlijke gebouw
óf in het „noodgebouw" dat sedert 'n twintig jaar
staat en waarin de Burgerlijke Stand is onderge
bracht. Dit geeft op één verdieping ruimte over twee
raadzalen
Mits natuurlijk vervangen door een werkelijk ge
bouw.
Enfin, de Spuienaars, AJexandristen en Kazernis-
ten passen, meten en adresseeren nog maar.
Misschien krijgt het gemeentebestuur nog een hel
der moment voor het zoover 1s. A.
Bul ton wa* het stikdonker. Men hoorde roepen
en vru» allo konten werd hulp gevraagd. De ma
chinist, die op wonderlijke wijze Min den dood
was ontsnapt cm met eon Inlandschcm stoker door
oen kleine opening ongedeerd uit zijn hachelijke po
sitie was weggokomon, wos uiterst kalm en hielp
dadelijk do passagiers. Een Chineeseh reiziger,
die zijn been had gebroken, werd door eenige
Europeanen uit den trein gedragen. Allo wagons
lagen omver, alleen du achterste wagon was ri-ohfc*
op blijven staan.
Wij wisten van geen oorzaak, doch hielden ons
eerst bezig met alleen to helpen uit de soheef lig
gende, inwendig min of meer onttakelde wagons.
Er was een Duf
- ie pleegzuster in den trein, dio
dadelijk verbanden legde. Een dame had een scherf
van een ruit (of van een drinkglas) in den slaap
gekregen, anderen hadden schrammen aan hot
noofd, er waren een tiental personen geblesseerd.
Daar stonden we in do duisternis. Ik wensohtci
mij zelf goluk, dat ik or lovend af was gekomen en
oen ieder verbaasde zioh, dat een dergelijk ongeluk
uoo goed was afgeloopon.
Uw schoenen worden bi] ons gerepareerd
met prima kernleer voor billijken prijs.
VAN RIJSWIJK'S
Schoenhandel. Schoenmakerij,
Onze nieuwe Voor]aarsartikelen manten
nit door mooie conpe en afwerking.
Concurreerend.
fl Li K M A A R,|
In d« onmiddellijk* n«bjjto*td ven het lt*ilon.
(Zoek de Iweede advertentie In dil nummer)
EEN AANSLAG OP DEN EXPRES.
Het Bat. Nbl. van Maandag 31 Maart schrijft:
Zaterdagavond laat raakte hier bekend, dat de ex
pres-trein uit Soerabaja, die tegen acht uur te Bon-
doeng had moeten aankomen, even voorbij Rantja
Ekek gederailleerd was. De geheele trein was, op
één wagen na, uit de rails geloopen.
Er waren zoo luidde het eerste bericht verder
géén dooden, zelfs geen zwaar gewonden; de pas
sagiers waren er gelukkig met wat lichte verwondin
gen en den schrik afgekomen. Van Bandoeng uit wa
ren hulp-treinen gezonden.
Dit bericht door Aneta uit Bandoeng getelefo
neerd word gistermorgen vroeg reeds gevolgd door
nadere bijzonderheden, waaruit al dadelijk bleek,
dat het ongeluk te wijten was aan opzet. Met de
blijkbare bedoeling om den expres-trein te doen ver
ongelukken, waren eenige rails losgeschroefd. Het
misdadige doel was dus ten volle bereikt; alleen door
een wonder was geen verlies van menschenlevens te
betreuren.
Aan een Aneta-correspondentie uit Bandoeng is
nog liet Volgende ontleend:
De trein was goed bezet en een vijftigtal pasfla-
giers had in de eerste en tweede klasse plaats ge
nomen, terwijl in de derde kl. nog vele inlanders
werden vervoerd.
De reizigers, die meenden op den gebruikelijken
tijd 7 uur 40 in Bandoeng aan te komen, voel
den bij Tji-Endog gekomen, waar de expres haar
grootste snelheid van tusschen de 70 en 75 kilometer
heeft, een plotseling remmen.
Ik had een glas koffie in de hand, vertelde ons
een reiziger, die in den eersten wagen zat. en dit
werd plotseling uit mijn hand geslingerd, terwijl ik
met mijn achterhoofd tegen den wand werd gedrukt.
Ik lachte tegen de dame, die aan de andere zijde
zat en meende, dat er geremd werd voor een kar
bouw op de rails. Maar mijn lach veranderde, toen de
trein kantelde en ik in mijn lendenen een hevige
pijn voelde. Ik wist niet, wat er gebeurd was. doch
was mij van een groot ongeluk bewust. Ven- alle kan
ten werd er luid geschreeuwd; vrouwen riepen om
hulp en zochten haar kinderen, mannen schreeuw
den luid door een. en de vrouw, die aan de over
zijde van mij had gezeten; klemde zich aan mij vast
en zeide: ik sterf.
Maar op dit oogenblik werd ik mij ervan bewust,
dat de trein tot stilstand was gekomen. Ik wilde uit
Onmiddellijk, aldus vertelde ons een reiziger
uit, den achtersten wagen, zagen wij twee onder
officieren op weg gaan. de oen naar Ranta-ekek,
de ander naar Goae Baga (e naburige stations
waartussehen het ongeluk was gebeurd) om ver
dere hulp, te halen.
De ingenieur Massink overtuigde rioh even van
den toestand en ging ijlings telegrafeeren naar
Bandoeng om het ongeval te melden en een dokter
te bestellen.
Had de machinist niet de tegenwoordigheid
van geest gehad .om direot de remmen aan te rot
ten, wij zouden verlóren zijn geweest. In den ach
tersten wagen 'hebben wij alleen gevoeld, dat er
hard werd geremd en dat de trein tot stilstand
kwam. Dit geschiedde uoo plotseling, dat ik over
mijn kind heenbui telde, maar letsel Bekwamen wij
geen van allen.
De machinist verklaarde kalm, dat hij voelde,
dat de trein uit de reohter-rail was geloopen en
de wielen die rail niet meer pakten. Instinct
matig bijna zotte hij de remmen aan. Toen viel
de locomotief om en de machinist zou niet kunnen
verklaren hoe precies hij zich uit zijn benauwde
positie heeft gered.
Wij wachten nu op hulp. Men wilde allerlei
doen, doch de materialen, als een zaag en ha
mer, waren in den bagagewagen, die vlak achter
de locomotief was gekanteld. Gekerm daarbinnen
toonde aan, dat een zwaargewonde zich daarin
bevond. Men faalde het slachtoffer, de pakmeester
Sardjoe er uit. Hij was bedolven onder de pakken
en kisten en op zijn borst lag een zak met post.
Zün toestand scheen zeer ernstig en onmiddellijk
werd deze ongelukkige langs de baan gelegd ©n zoo
goed mogelijk verbonden. Overal zag men wonden
en overal klaagde deze man over pijn.
Er werden daar in het duister vele staaltjes
van hulpbetoon gegeven en wij geleken als één
enkele familie, door een ongeval verrast, zoo ver
klaard o ons oen der pa^apgiers. Wij wachtten, doch
het duurde lang eer deTichten van een trein lieten
vermoeden, dat eindelijk hulp was gekomen.
Men onderzocht den toe»tand# en bevond, dat
de Wnnenschroeven, welke do rails aan de dwars
liggers bevestigen, over een lengte van twaalf
meter waren losgemaakt Voor té waren de bouten
van de laschplaten weggenomen op één na, ter-
wül de laschplaten langs de baan waren gelegd.
Men vond den sleutel, waarmee de schroeven
waren losgedraaid, men vond een roode vlag en
uit de manier van ontsporing en den stand van
de rails kon worden afgeleid, aafc de rails een klein
beetje naar binnen was geschoven, zoodat het niet
van verre zichtbaar was, doch de trein in ieder
feval moest derailleeren. Hier had men dus te
oen, met een misdadig plan om speciaal de express
van Soerabaja, met een honderdtal passagiers, te
laten verongelukken, met de zoo goed als zekere
kan9, dat velen zouden worden gedood.
Er was geen twijfel mogelijk: dit was de opzet
geweest, want even tevoren was nog een gemerkte
goederentrein gepasseerd en toen was alles nog in
orde. Wel is het mogelijk, dat toen reeds de bin-
nenschroeven waren losgedraaid, doch stellig wOs
de laaoh toen nog intact.
Het ging dus absoluut tegen de menschen, niet
het S.S.-
ngrijkst
ger rijdt: den Soerabaja-expree.
derdrukkon. zoodot da oaüM»unl#tcn hun plan om in
gesloten geleduron naar dan Liwtgarten h trekken,
moesten opgeven. Een zeer sterke politiemacht \v«*
overal op de been. Troepje» agonton en ook bereden
politic patrouilleerde ln de drukke etraton. De bo-
toogere, die toch naar het oentrum der stad waren
Setrokken, werden door do agenten etoede terugge-
reven en bij deze gelegenheid werden een paar roode
vaandole, die een paar jeugdige communisten in den
Lustg&rton wilden ontplooien, ln beslag genomen.
Incidenten waren natuurlijk niet te vermijden.
Zoo zijn communisten te Kóponick in botsing ge*
komen met agenten en bij deze gelegenheid is er vrij
flink gevochten. In de Rose-strasse ln het centrum
van Berlijn moest de politie een paar maal in de
vlucht schieten alvorens de uit Neu Köln komende be-
tocgere ervan afzagen verder door te dringen. In de
Prlnzessinnenstrasse werd een neger, die toevallig
voorbijkwam, aangeechoten en ernstig gewond. Wie
er schuldig is, is onbekend. De communisten be
schuldigen de politie en de politie de communisten.
Vrijwel overal werd heden gewerkt. De trams re
den zooals gewoonlijk. Alle dagbladen zijn versche
nen. Do meeste fabrieken werkten door, daar slechts
de radicaalste der arbeiders weggebleven waren.
Roode vlaggen waren in de stad nergens te zien.
Alleen van het dak van de Russische ambassade
wapperde het rpode vaandel met de sowj etsten
Ook in de provincie schijnt de rust vrijwel nergens
te zijn gestoord. Alleen te Koningsbergen zijn agen
ten en communisten in botsing gekomen. Aan beide
zijden is een doode gevallen.
Te Hindenburg in Opper-Silezië hebben commu
nistische arbeiders uit de omliggende dorpen, die
naar de' stad waren getrokken, de echupo aangeval
len. De agenten maakten daarop van de wapens ge
bruik. Drie arbeiders zijn gedood en vijf gewond.
Ondanks het verbod trok een stoet van onge
veer 2000 man door de stad. Het kwam tot een bot
sing met de politie, waarbij eon wachtmeester van
de politie en een betooger gedood zijn. N. R. CL
De AMERIKAANSCHE VLUCHT OM DE WE
RELD.
Uit Falsepass (Unimak, Alaska), 1 Mei. Men koes
tert ongerustheid omtrent het lot van majoor Martin,
het hóófd van de Amerikaansche vlucht om de we
reld, die gisterochtend van Chignik vertrokken ia
om zijn makkers te Dutch Harbour in te halen, doch
van wien men sindsdien niets meer heeft vernomen.
NIEUWE RIJWIELEN vanaf f 33.-
CEBRUIKTE RIJWIELEN vanaf f 10.-
Beleefd aanbevelend,
tegen jj-I
tegen den belangrijksten trein, die in
.-materiaal'. De opzetwas. gericht
me-riilvston trein, die in de Brean-
'i rijuu. neu wciauagoc4,i«>«.
Nader is gebleken, dat de ontsporing zoo goed
is afgeloopon mede dank zij het afknappen der
vacuumleiding achter de Iqpomotief, waardoor alle
wagens automatisch geremd werden.
1 MEI IN ENGELAND.
Uit Londen, 1 Mei. Onder druilerig weer is
vandaag in Hy de park een betooging gehouden, waar
aan ongeveer 3000 lieden deelnamen. De redevoerin
gen verkondigden het evangelie van de internati
onale solidariteit van het proletariaat en eischten een
onverwijld omverwerpen van de bestaande órde.
Sommige sprekers vielen Mac Donald aan, die niet
rood eenoee oo de graat is.
1 MEI IN DUITSCHLAND.
Uit Berlijn, 1 Mei. De communistische betooein-
gen. welke ondanks het verbod, toch zouden wor
den gehóuden omdat, aldus de leiders, het proleta
riaat op 1 Mei recht op de straat hee't. zijn jam
merlik mislukt De politie wis' in alle wiiken elke
poging tot vorming van een ontocht terstond te on-
EEN KUNSTMATIG GEVORMD MEER.
Do Koning van Italië heeft te Torso op Sardinië
een kpnstmatig gevormd meer van 26 K.M. lengte
en H 5 K.M. breedte, het grootste van Europa, naar
de Italiaansche bladen melden, ingewijd.
De vallen van dat meer zullen de electrlache
kracht voor het geheele eiland verschaffen, terwijl
do reserve van water uitgebreide onvruchtbare etre-
ken zal besproeien.
HEVIGE REGENVAL IN HONGARIJE.
Uit Boedapest, 1 Mei. Hevige slagregens zün
oorzaak dat verschillende rivieren buiten hun oevers
zijn getreden. Er zijn vier menschenlevens te be
treuren. Overigens hebben de overstroomingen groote
schade aangericht.
WEER WAT ANDERS.
Er is een wetsontwerp ingediend bij den Senaat
te Washington, dat de strekking heeft, het verplicht
te maken dat van alle zuigelingen in de er. sta
ten kort na de gebêorte een vingerafdruk wordt ge
nomen, en ook een afdruk van de teentjes, hr moet
dan van die afdrukken een archief worden aan
gelegd. De bedoeling van de voorstellers is. hiermee
een waarborg te scheppen voor de herkenning van
kleine kinderen, die zijn weggeraakt of die in kin-
derbewaarplaatsen, ziekenhuizen of d.g. met andere
zijn verwisseld.
DENEMARKEN EN DE ONTWAPENING.
Uit Kopenhagen, 1 Mei. M. U Rasmussen, minister
van verdediging, in het kabinet-Staunlng heeft aan
de pers van Kopenhage meegedeeld, dat hij in de
herfstzitting van het parlement een voorstel tot ont
wapening zal indienen.
Het voorstel van dezelfde strekking, destijds door
do sociaal-democraten in de militaire commissie inge
diend, werd verworpen maar nu zal het weder wor
den ingediend als regeeringsontwerp. Het grondbe
ginsel zal ontwapening zijn en de instelling van een
internationaal noodige politiewacht aan de grens en
ter zee. De kosten zullen zeven tot acht millioen be-
dragen of een zevende van de tegenwoordigge mili-
i toire uitgaven. Indien de Rij-ksdag het voorstel aan-
j neemt zal er een volksstemming op volgen.
De herfstmanoeuvres werden dit jaar niet gehouden
cn de minister hoopt dat de Rijksdag in den ko
menden winter kan besluiteri om ze geheel af te
schaffen
ORKAAN IN HET ZUIDWESTEN VAN GEOROII.
U" !Icw York wordt gemeld, dat een geweldige
orkaan een groot gedeelte van het zuid-westen van
den staat Georgië heeft geteisterd. Reeds werd ge
meld dat 43 menschen zijn omgekomen. De schade
wordt voorloopig op 1.000.000 geraamd.