ROMMELKRUID.
SILO'S.
Er wordt heel wat graan verbouwd. De ge
middelde jaarproductie van de heele wereld be
draagt ongeveer 360 milliard K.G. of 360 mil-
lioen last. Het baart heel wat zorg die enorme
hoeveelheid doelmatig te bewaren. Want al
lerlei ongedierte aast op het voedzame koren
en tracht zijn deel ervan te verorberen. Rat
ten en muizen, korenmol en andere insecten,
al die dieren zijn ongenood© medeöters, zoo
dat we mogen aannemen, dat hierdoor 5
van de wereldproductie voor de menscoen
verloren gaat. Dat dit nogal iets beteekent,
blijkt uit een kleine rekensom. 5 van. 360
millioeni ton is 18 millioen ton. Rekenen we den
gemiddelden prijs van een ton op f125, dan
wordt het totaal bedrag per jaar meer dan
2 milliard gulden, wat op deze manier verlo
ren gaat
Men heeft natuurlijk gezocht naar opberg-
methoden, ten einde het groote verlies te voor
komen. Daar het graan het geheele jaar door
noodig is voor het gebruik, zal een belangrijke
hoeveelheid langen tijd. bewaard moeten wor
den. Met het oog op overvloedige oogsten in
sommige jaren en ook, omdat van wereldecono-
misch standpunt bezien een zekere roservevoor-
raad gebiedend noodzakelijk is, moeten groote
partijen graan' wel langer dan een jaar bewaard
worden. Een bewaarplaats, ontoegankelijk
voor ratten, en muizen en ander ongedierte,
kan dus groote verliezen voorkomen.
Zulke bewaarplaatsen heeft men verkregen
door den bouw van zoogenaamde silo's in ver
schillende deelen van graanverbouwende lan
den. Oogenschijnlijk zou men zulke silo's het
doelmatigst in de havenplaatsen kunnen bon-
wen, omdat het graan dan steeds direct voor
verscheping gereed zou liggen. Maar dit gaat
niet, omdat de vervoermoeilijkheden uit de bin
nenlanden te groot zijn. Men zou dan moeten
kunnen beschikken over een enorme hoeveel
heid spoorwagens, die slechts gedurende een
korte periode gebruikt konden worden en de
rest van het jaar onproductief zouden blijven.
van zijn vel schoenen heb laten maken."
Toen zei Reinaert luid: „Moord en verraad?
Wie dit zégt, i9 een leugenaar. Mijnheer Ise-
grim, ik raap den handschoen opl"
Nu sprak koning Nobel: „Kiest allebei twee
getuigen en komt morgenochtend in het strijd
perk."
Isegrim koos Bruun en Tibecrt; Reinaert koos
Grimbeert en Byteluus, den Aap.
Toen alles geregeld was, zei de Apin tegen
Reinaert: ,Neef, wees toch voorzichtig! Je oom
heeft me een paar spreuken geleerd, die van
belang zijn voor iemand, die gaat vechten. Als
je die woorden uitspreekt, moet je winnen. Ik
zal ze je zegger, neef. Wees daarom niet onge
rust, dat' de wolf je zal overwinnen.'*
De vos bedankte de Apin!, en zeide, dat hi| de
waarheid sprak zoodat hij niet aan zijn over
winning twijfelde.
Al de familieleden van. Reinaert bleven dien
nacht bij Reinaert en verkortten hem den tijd
met allerlei vertellingen.
Mevrouw Ruikenauw, de goede Apin, knipte
hem al het haar tusschen kop en staart af, en
smeerde hem toen in met vette olie. Toen werd
hij zoo glad, dat niemand vat op hem kon krij
gen. Zo zei: „Neef, nu moet je je staart tus
schen je pooten houden., dan kan Isegrim je
daaraan niet beet pakken. En ook moet je je
o<rrcn dicht langs je kop houden. Spring in *t
begin voor zijn slagen op zij; loop altijd zoo, dat
je veel stof kunt opwaaien; zorg er voor, dat
do wind het stof in de oogen van Isegrim waait.
Uit economische overwegingen is het dus beter,
dat de silo's overal in het korenbouwende land
voorkomen. Het vervoer naar de havenplaatsen
kan dani regelmatiger over het geheele jaar
verdeeld worden.
In silo's wordt het graan dus opgeslagen,
groote bakken, meestal van beton gemaakt,
zoodat ratten of muizen er niet in kunnen ko
men.
Hierin kan goed droog graan opgeslagen
werden en maandenlang goed blijven. Graan,
dat nog niet voldoende droog is en ook ons in-
Iandsch graan, dat tot de natte soorten be
hoort, kan men niet ongestraft in diepe silo's
storten en lang bewaren.
Om broei te voorkomen, moet men dan het
graan beneden uit de silo laten stroomen op
een transportband en door middel van een Ja-
cobsladder weer omhoog voeren naar een an
deren silo, en dit van tijdi tot tijd herhalen. In
piaats van Jacobsladders gebruikt men ook
holle buizen, waardoor het graan, pneumatisch
wordt opgevoerd, door middel van luchtdruk
dus.
Ook kan men door aanbrenging van hori
zontale schotten zorgen, dat de lagen niet te
dik worden. Het vochtige graan moet dan van
tijd tot tijd toch nog duchtig omgewerkt wor
den, om broei te voorkomen, wat vanzelfspre
kend met groote kosten gepaard gaat.
De nieuwe silo's bevatten tegenwoordig in
het midden een doorboorde pijp, terwijl de op-
staandogaatjes van kleine gaatjes voorzien
zijn, maar zoo klein, dat het graan er niet door
kan vallen. Is nu de silo met vochtig graan
gevuld, dan blaast men er door middel van een
ventilator droge koude lucht doorheen, nacht
lucht b.v. Hierdoor droogt het graan en koelt
tegelijkertijd af. Deze behandeling behoeft niet
vaker dan om de veertien dagen plaats te
vinden.
Ook met behulp van heete gassen kan het
graan gedroogd worden. In Amerika doet men
dit met gerst. De gerst ligt dan in den silo in
dunne lagen op bodems van strookon gaa9, die
om hun lengteas kunnen draaien. De heete
lucht of het heete gas dringt gemakkelijk door
de dunne gerstlagen heen. De bovenste lagen
worden slechts matig verwarmd. Maar door de
strooken gaas te laten draaien kan men een
Verweer je flink, neef; zorg er voor, dat we
eer aan je beleven. Het zou me spijten, als je
het verloor. En luister nu goed naar de spreu
ken, die mijn man Martijn me leerde. Dit zijn
ze: „Tsji, nan, ful"
„Dank u, lieve tante", zei Reinaert.
„Nu ben je goed beschermd, Reinaert. Wees
niet bang en ga een poosje rusten. We zullen
je tijdig roepen."
„Tante", zei Reinaert, „U is zoo goed voor me,
dat ik niet weet, hoe ik u danken moet Maar
nu ga ik wat slapen".
Toen ging hij liggen op het mos onder een
boom. Spoedig sliep hij in. Tegen den morgen
kwam de Otter naar hem toe, en maakte hem
wakker. De Otter gaf Reinaert een jong eendje
en zei: „Lievo neef, ik heb groote moeite ge
daan' om dit diertje voor je te vangen. Maar
toch heb ik 't klaar gespeeld. Neem en> eet!"
„Ik zou dwaas zijn", zei Reinaert, „als ik t
weigerdo. Ik zal je beloonen, als ik overwin.
Dank je well"
Hij at het eendje op en dronk er veel water
bij. Toen ging hij naar de strijdplaats.
De koning, die zag, hoe Reinaert geschoren
en ingesmeerd was, zei: „Ha, slimme Vos, men
kan» je vel wel als spiegel gebruiken".
Reinaert boog voor den koning en de konin
gin. Hij ging naar zijn plaats en zag, dat Ise
grim ook al daar was.
Nu zou hef gevecht beginnen.
Isegrim zei luid: „De Vos is een moordenaar
en een verrader; dat zweer ik."
graanlaag gemakkelijk een verdieping lager la
ten vallen, waar het graan iets meer ver
warmd wondt, terwijl het door het vallen van
zelf omgewerkt wordt en dus beter droogt.
Doordat de silo's van beton opgebouwd zijn,
kunnen ratten en muizen er niet in komen.
Door beton heen knagen kunnen ze niet Maar
tegen insecten is men natuurlijk niet gevrij
waard, want die worden met het graan zelf
meegevoerd, vooral de korenmot. Ora de insec
ten te vernietigen, gaat men den silo van tijd
tot tijdi door middel van een centrale verwar
ming tot ongeveer 50° C. verwarmen. Bij deze
temperatuur gaan alle insecten en eitjes dood,
maar wordt het graan zelf niet aangetast
Tegenwoordig gebruikt men ook we1 het
cyaaniwaterstofgas, dat sterk giftig is, en welks
toepassing minder kostbaar is dan verwarming
tot 50° C. In 24 uur kan men hiermede een
geheel pakhuis met de silo's grondig van alle
cncedierte zuiveren. Men heeft hierbij natuur
lijk bijzondere zorg te hebben vo.»- de ontwik
keling van het gas en maatregelen te nemen,
da: het giftige gas niet oi.tsnapt. Gedurende
den tijd, dat het gas in het pakhuis is, mag er
natuurlijk geen monsch aanwezig zijn.
We schreven hierboven van een pakhuis,
want doorgaans is een silo niet een alleen
staande bak, maar vormt een onderdeel van een
pakhuis. Een groot pakhuis met een aantal
silo's heeft men gewoonlijk. De ruimte, niet
door de silo's in beslag genomen, is voor een
groot gedeelte noodig voor een ingewikkeld bul-
zenstelsel, waardoor men pneumatisch het
graan kan voeren van de efene afdeeling in de
andere en waardoor men tevens verschillende
graansoorten naar een aparte buis kan blazen
om op een gemakkelijke wijze graansoorten
mot elkaar te mengen.
Toestellen voor het stofvrij maken van het
graan en het verwijderen van onkruid en doo-
de insecten, zijn mede aanwezig. Een dergelijk
groot pakhuis met verschillende silo's, een in
gewikkeld buizenstelsel, elevatoren, verwar
mingstoestellen, gasontwikkelaars en verschil
lende andere machines, geeft vrijwel den in
druk van een groote fabriek.
M.
Reinaert zei: „Isegrim liegt! Dat zweer ik."
Alle dieren gingen op zij. Mevrouw Ruike
nauw bleef bij Reinaert en sprak: „Lieve neef,
denk aan alles. Denk aan mijn raad. Wees slim
en overwin'1,
„Ik zal mijn best doen, tante", zei Reinaert.,
„ik zal zorgen, dat mijn familie trotsch op mij
kan zijn."
Nu begon de strijd.
Razend kwam Isegrim op Reinaert toe; hij
sloeg zijn pooten uit en meende, dat hij Rei
naert had, maar deze wist nog juist op zij te
springen. Isegrim sprong weer op Reinaert toe,
maar Reinaert sloeg met kracht zijn staart te
gen Isegrims oogen. Daarna krabbelde hij met
zijn pooten in het stof, zoodab Isegrim niets
meer kon zien.
,Wat scheelt er aan"* zei Reinaert. „Wat wrijf
je in je oogen? Of heeft misschien een bij je
gestoken? Begint nu je straf al? Veel onschul
dige dieren heb je verslonden en mij heb je on
gelukkig gemaakt. Nu zal ik je voor al je
slechtheid staffen. Eén ding wil ik je nog zeg
gen: als je op je knieën mij om vergeving
vraagt, zal ik je sparen."
Toen Isegrim dat alles hoorde, geraakte hij
buiten zichzelve van razernij. Hij gaf Reinaert
een harden klap, zoodat deze op den grond
neerviel. Toen meende Isegrim, dat hij gewon
nen had. Maar Reinaert, die zoo glad als een
aal was, schoot telkens tusschen de pooten van
den wolf door.
Wordt vervolgd.
NUTTIGE B DOMEN.
Boomen zijn over het algemeen zeer nuttig.
Zij geven onder bijna alle omstandigheden voor
deel of pleizier aan het menschdom. Het hout,
de bladeren, de bloesem, de vruchten zijn van
onschatbare waarde, de schaduw is vaak een
niet genoeg te waardeeren genot. Bekend is het
groote voordeel en nut, dat de Javaan heeft van
den cocospalm.
In Brazilië groeit een soort palm, die al bij
zonder veel voordeel oplevert.
De wortels zijn voor de geneeskunde van bo_
lang. De stam levert hout voor het houwen van
huizen. Het merg levert voedsel op, veel over
eenkomende met sago. Bovendien weet de Bra
ziliaan er door gisting een soort wijn uit te be
reiden. De vruchten zijn een uitmuntend vee-
voeder. Het vleesch van de vrucht, die nog niet
geheel rijip is, smaakt lekker. De vruchtpitten
geven olie en worden gebrand en gemalen door
de be won era als koffie gebruikt. Het harde ge
deelte van het hout is uitnemend geschikt voor
de vervaardiging van muziekinstrumenten
Boort men een gat in den stam, dan vloeit er
een soort melk uit als van een kokosnoot De
bladeren worden gedroogd en dan gebruikt
voor de vervaardiging van mandjes en matten,
ock wel van hoeden. Uit de groene bladeren
weet men een soort was te bereiden, waaruit
weer kaarsen gegoten worden.
Zoo ziet men, dat een en dezelfde boom in
zoo goed! als alle deelen nuttig is voor den
tnensch, M.
AMBER.
Reeds in de oudheid wordt over amber
gesproken en tallooze overleveringen zijn ont
staan, vooral in het Oosten, over het ont
staan ervan en over de bijzondere bovenna
tuurlijke krachten. Vandaar dat in de oude
receptuur telkens van deze stof gebruik ge
maakt werd, terwijl latere wetenschappelijke
onderzoekingen: aangetoond! hebben, dat van
eenige therapeutische werking geen sprake
kan zijn. Toch is de waarde ervan nog steeds
zeer hoog, omdat de aangenaam riekendo stof
alom> gebruikt wordt in' de parfumerie als
fixeermiddel voor allerlei andere reukstoffen.
Amber (ambergrisea of ambra ambrosiaca)
werd vroeger uitsluitend verkregen doordat het
aanspoelde aan de kusten van China, NecL O.-
Indië, Japan, Eng. Indië etc. Nog steeds wordt
het aan die kusten gezocht en dan dikwijls ge
bruikt voor allerlei godsdienstige •ceremoniën,
terwijl de rest in den Europeeschen handel
komt Het is gebleken, dat amber een afschei
dingsproduct is in de ingewanden van de ca-
chelots, een walvischsoort, vooral bij een be
paalde leverziekte. Het komt er dan in voor
in stukken van ongeveer 100 gram tot vele
ponden toe. Er zijn. zelfs wel stukken gevon
den van meer dan 100 K.G. Meestal wordt het
echter drijvende gevonden en bevatten de wal-
visschen deze stof niet. Zoo wordt vermeld, dat
Amerikaansche walvischvaarders in 1922 in to
taal 20 K.G. amber verkregen hebben, die ech
ter getaxeerd werden op een waarde van
11.000. Hieruit blijkt wel de hooge prijs. Voor
de beste grijze soort werd onlangs in Enge
land per ounce (ongeveer 30 gram) 93 shilling
genoteerd en voor de donkerste slechtste qua-
liteit nog. 35 shilling.
De versch verkregen amber riekt zeer on
aangenaam, maar door blootstelling aan de at
mosfeer vinden oxydatieprocesscn plaats,
waardoor een aangenaam aroma, iets gelijkend
op dat van muskus en van benzoë, ontstaat,
terwijl de oppervlakte langzamerhand wasach
tig en glad wordt. De stof is iets lichter dan
water en wordt zalfachtig bij ongeveer 60 gra
den Celcius. De samenstelling is zeer gecom
pliceerd en het aroma schijnt te ontstaan door
allerlei vetten en andere esters, terwijl het
hoofdbestanddeel een speciale stof is, die am-
breino genoemd wordt. De hooge prijs maakt,
dai amber sterk vervalscht wordt, waarvoor de
geleerden weer allerlei middelen bedacht heb
ben om eventueele vervalschingen aan te too-
non. Het is nog niet gelukt het duro product
kunstmatig te bereiden. Hdbld.
TEGEN VLIEGEN IN DEN STAL.
Niet alleen voor de menschen, ook voor de
huisdieren vormen de vliegen een ware plaag
in de zomermaanden. Zij komen af op afval
stoffen, zooal9 mest, e.d. om daarin hun eieren
te leggen. Tengevolge van het aanwezig zijn
van mest, vormt iedere boerderij a.h.w. een
vliegenkweekplaats op groote schaal, iets waar
tegen betrekkelijk weinig te doen is. In huis
kan een zindelijke huisvrouw veel met de be
strijding van vliegen bereiken, maar de stal,
welke natuurlijk niet schoon is te houden
oefent op deze insecten groote aantrekkings
kracht uit.
Op verschillendo wijzen heeft men getracht
het euvel te verhelpen, want hot wekt bij
iederen dierenvriend en wolke boer is dat
niet deernis op, te zien hoe de op stal staan
de paarden en runderen door de vliegen wor
den gekweld.
Goede resultaten! heeft men verkregen in
stallen, waar de ramen van blauw glas werden
voorzien. Aan blauw licht schijnen vliegen een
hekel te hebben. In stallen, welke wij op die
wijze tegen de lastige insecten beschermd za
gen, troffen wij aanzienlijk minder vliegen
aan dan in andere. Geheel vrij waren ze niet
Thans lezen wij dat men met succes een
ander middel ter bestrijding heeft toegepast
n.1. door witkalk te mengen met aluinpoeder.
De kalk wordt daar niet minder van en ook de
stucadoor ondervindt geen last bij het opsme
ren. Het schijnt dat de zuignapjes, wolke de
vliegen aan de pooten hebben, geen aluin kun
nen verdragen.
Het middel lijkt ons nogal eenvoudig en
men kan er gemakkelijk eens een proef mede
nemen.
AMERIKAANSCH BOUWEN.
Een sterk staaltje van Amerikaansche snel
heid is geleverd bij den bouw van een silo van
gewapend beton te Vanconver. In 15 dagen
heeft men dit werk klaargespeeld en het was
geen klein gebouwtje want het moest 850.000
bushuls kunnen bevatten.
Van den aanvang af stond h -erk in het
teeken van snelheid, ook reeds uitwerp, dat
binnen een maand tijds gerat- j' taakt werd.
De aanleg van de fundeering geschiedde op
een diepte van 35 tot 40 voet. Op de fundamen
ten voor silo en bedrijfsgebouw werd een
slechts 4 voet hooge bekisting opgesteld met
zware stalen staven of geleidere, 112 stuks
voor het geheele gebouw, waaraan dan op vij
zels rustende de houten bekisting werd aange
bracht, die onder gelijktijdig en gelijkmatig
draaien van de vijzels omhoog werd gevoerd,
terwijl het beton gestampt of gegoten werd.
Een ploeg was belast met het inbrengen van
het beton, een tweede met het stampen, een
derde mot het aanbrengen van de bewapening,
terwijl de vierde belast was met het bedienen
van de vijzels.
Bij ononderbroken arbeid met dag- en nacht
ploegen werd' gemiddeld per 24 uur over 6 voet
hoogte gestort. Onder het storten van beton
werd de bekisting met de werklieden door de
vijzels omhoog geheven, zoodat het versche be
ton steeds 3 i 4 duim onder bovenkant be
kisting bleef. De bekisting bleef dus in voort
durende opwaartsche beweging, mede om bet
hechten van het beton daaraan te voorkomen.
In een hangsteiger was een andera groep
werklieden belast met het glad maken en het
bepleisteren van het beton. Het gevolg van deze
werkwijze was, dat toen na 16 dagen de boven
want bereikt was zich daar alleen bevond de
slechts 4 voet hooge bekisting, terwijl de on
derste 86 voet reeds geheel waren afgewerkt
en gepleisterd. Het bctonstorten vereischtc 15
dagen. Men zal hierbij wel 'n zeer snel bindende
cementsoort hebben gebruikt. Met deze werk
wijze openen zich gunstige perspectieven voor
de toepassing van de nieuwe en snelbindende
cemontsoortcn. Do hooge kosten daarvan zullen
bü een dergelijke methode wel door verkregen
h<^s}>oediging in do uitvoering wordeni opgehe
ven.
EEN RAADSELACHTIG RANDSCHRIFT.
I
Welk kind kent niet de vijf gewone klin-
kers uit ons alfabet? D.w.z. de aeiou.
Doch hoeveel volwassenen zullen weten, waar
om deze letters eens zooveel pennen in be
weging hebben gebracht? Want er leefde eens
een keizer, die deze vijf letters liet aanbren
gen met alleen op munten en medailles, maar
ook op zijn boeken, zijn huisraad, zijn meu
bilair, enz.
Deze vorst was Frederik III van Duitsch
ip nd. Het lijdt natuurlijk geen twijfel of deze
keizer heeft met het plaatsen dier vijf lettere
eene bedoeling gehad. Maar welke bedoeling?
Daarover is dan toentertijd ook heel wat ge
schreven, heel wat gezocht, gegist en veel ge
mist, vooraleer men do juiste woorden kende,
waarvan a e i o u de voorletters waren.
De een zocht er den Latijnschen zin achter:
Austria erit in Orbe ultima (Oostenrijk zal
het laatste (rijk) zijn op de wereld). Een twee
de dacht aan de bekende woorden: Auf Er-
den ist Oesterreich unsterblich. Een derde
meende eruit te moeten distilleeren: Apuila
Exsuscitata Inimicis Ostendit Virtutem, d.wx
De opgejaagde Adelaar zal den vijand zijne
kracht toonen. Maar weer eén. ander las uit die
klinkers: Aquilae Est Imperium Orbis Uni-
verei, of: Over d© geheele wereld moet de
adelaar heerechen.
Edoch, allen misgeraden.
We stippen hierbij nog aan, dat merkwaardi
gerwijze op een muntstuk, dat geslagen werd
na de tweede belegering van Weenen door de
Turken, te lezen staat: Austriaci Erunt Imperii
Ottomannici Victoros, met de beteekends van:
De Oostenrijkere zullen overwinnaars zijn van
het Ottomaimische rijk. Maar ook dat was de
oorsprong niet.
Toen na het afsterven van voornoemden kei
zer diens oude geschriften gevonden werden,
bleek de oplossing van het raadselachtig rand
schrift te zijn:
.Austriae Est Impcraro Orbi Univereo", het
welk hetzelfde beteekent als:
„Alles Erdreich ist Oesterreich Unterthan"
Tot slot willen ook wij er enkele toepasse
lijke medeklinkers bijvoegen, n.1.: t—g>—m
(Sic transit gloria mundi). W.Kr.
DE STROOHOEDw
De dames-stroohoed, die thans onvoorwaar
delijk tot bet zomertoilet behoort, is in de ge
schiedenis van de mode een betrekkelijk jeug
dige verschijning. Boeren en boerinnen droe
gen reeds in het oude Griekenland en in het
oude Rome hoeden die van grof stroo waren
govlochtx om zich tegen de gloeiende zonne
stralen te beschermen. Maar de elegante vrou
wen zagen op dit hoofddeksel mot minachting
neer. In de oudheid is do atroohoed nooit popu
lair geworden. In de middeleeuwen kwam dit
hoofddeksel voornamelijk bij de bevolking van
het platteland evenwel weer te voorschijn. De
eigenaardig gevormde stroohooden, die het
volk droeg, hebben vindingrijke modistes het
eerst op de gedachte gebracht, aan dit langen
tijd als smakeloos beschouwde model een be
teren en sierlijker vorm te geven. Zoo hoort
men in het Italië en Spanje van de zestiende
eeuw het eerst, dat de boerenstroohoed ook
