De Vijfde Alnemeene Vergadering
van den Volkenbend le Genève.
DE LANDBOUWTENTOONSTELLING TE HOORN.
Wü vermelden nog: de volgend© bekroningen
6 Runderen van erkende afstamming:, toebehoo-
hoorende aan één eigenaar, tevens fokker: le prijs
a. Groep 17 (6 dieren van één fokker. Eigenaard
fokker Jb. Kaan Sr.» Wieringerwaard.
8 Runderen, van erkende afstamming, toebeboo
rend e aan één eigenaar, tevens fokker: 3e prijs a,
groep 26 (8 dieren van één fokker). Eigenaar-fok
ker P. Donker Jz., Hoogwoud.
Konijnen: Lotharingor, jong., 3e porijs G. J.
Beunk Schagen; Blauwe Weeners, rammen, A. v.
d. Sluiïs, St. Maartensbrug, le pr. en 3e pr. Voed
sters A. v. d. Sluis St. Maartensbrug,'2o pr. en
zeer oerv. verin.: Hollanders, zwart en blauw, ram
men, 3e prils J. F. F. Hannema, Groetpolder Hol
landers, andere kleuren, rammen, zeer eerv. yerm.
J. F. Hannema, Groetpolder; zeer eerv. yerm. idem;
zeer eerv. verin, idem: Grijs en blauwzilver, voed
ster, le prijs D. Prinsen, Spanbroek: Zwaarste ko
mijn, le pnjs At van der Sluis, St. Maartensbrug;
voedster met jongen (groote rassen), 2e prijs S.
Timmerman, Aartswoua (reuzen); le prijs A. van
der Sluis, St. Maartensbrug, (Weeners)2e pcrys E.
Bos, St. Maartensbrug, (Gouwenaar); Nesten met
jongen, (kleine rassen), lo prijs J. F. Hannema,
Groetpolaor (Havana's).
Afd. schapen.
Ram met 7 directe halfjarige afstammelingen,
waaronder 3 mannelijke en 4 vrouwelijke: 2. A. Brak
Jr., St. Maarten, 3. W. Jimmink Hz., 'tZand.
Afd. Varkens.
Zeugen, geb. vóór 2 'September 1922, met leggen:
1. Adr. Bakker, Harenkarspel.
Afd." Paarden.
Merries met veulens: 2. Gratie, G. W. Waibo'er,
Anna Paulowna.
Veulens: 3. G. W. Waiboer, Anna Paulowna.
Tweejen-een-halfjarige paarden: 2. N. N., Jo"h.
Bakker Sz., Aartswoud.
Landbouwtuigpaard: 3. Diamant, G. W. Waiboer,
Anna Paulowna.
Luxe paard: 1. Adjudant Capenor, G. Schoorl Pzn.,
Harenkarspel.
Harddravers: 1. Dumas, G. Schoort Pz., Haren
karspel.
HET DU HE LAND»
In 1897 werd in de gemeente Winsum (Gr.) een
bderderij, groot ruim 49 H.A.. en bezwaard met een
beklemrecht van f 512, verkocht voor een bedrag van
slechts ruim f 19.000. Dezer dagen werd dezelfde boer
derij weer in publieke veiling verkocht en wel in
vier^perceelen, totaal bezwaard met bovengenoemd
bedrag van f 512 aan beklemrecht. Thans beliep de
opbrengst in totaal bijna f 117.000 of ongeveer het
zesvoudige van de in'1897 bedongen koopsom.
RUMOERIGE MILITAIREN.
Naar wij vernomen, heeft Vrijdagavond te Ede eenig
verzet tegen de militaire politie plaats gehad. Er is
een schot gevallen, waardoor een militair in de borst
werd gewond. Tegen den nacht heerschte wederom
volko-men rust.
Het verzèt ging niet tegen de meerderen en vond
geen aanleiding in voeding of ligging.
De Minister van Oorlog hoeft opdracht gegeven tot
het instellen van' een onderzoek, in verband met de
berichten omtrent de verpleging der troepen. De hoog
ste 1 eger.autoriteiten in de verschillende garnizoe
nen, waar belangrijke troepenconcentratie hebben
plaats gehad, hebben een onderzoek ingesteld,, het
welk tot. uit9lag had, dat de geest van de troepen
goed was en dat er algemeene tevredenheid bestond
over ligging, voeding enz.
Later bleef alles rustig.
INBRAKEN.
In den nacht van. Vrijdag op Zaterdag ls in ver
schillende huizen te Oosthuizen ingebroken. Door
openschuiving van een raam der woonkamer van
den heer Joh. Hellenberg verschaften de dief of die
ven zich toegang tot den winkel én haalden alles
overhoop. De winkellade werd geledigd. Bij den heer
Kuyn werd een nieuwe fiets medegenomen, terwijl
bij twel andere inwoners de raAen werden openge
schoven. Door het gerucht werden die bewoners
wakker
PE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Op den onbewaakten overweg aan1 deit Zegschen
straatweg even naast het emplacement der Neder-,
landsche Spoorwegen, te Oudenbosch is een ernstig
ongeluk gebeurd. De knecht A. Roset, van een stal
houder te Oudenbosch werd, met kar en paard', den
overwg overstekende, aangereden door oen trein
naar Roosendaal. Het paard kreeg een slag van de
locomotief tegen borst en kop. Door «den schok sloeg
de voerman van' de kar en kwam niet het hoofd te
gen de rails te vallen en bleefb ewusteloos liggen.
Hij werd naar het gasthuis vervoerd, waar bleek dat
zijn toestand ernstig was. Het paard werd dadelijk
ter plaatse afgemaakt.
BELANGRIJKE INBRAAK.
Gistermorgen óntdekte men ten kantore!van de af.
deeling Rotterdam van den- Algemee^en Ned. Me
taal bewerkersbond in de Mauritsstraat, dat er
's nachts was ingebroken. Door een naast het kan
toor gelegen autogarage hebben de inbrekers zich
toegang tot het gebouw verschaft. In het kantoor
werd de Brandkast opengebroken. Achtduizend gul
den aan bankpapier en zilvergeld, die aldaar waren
geborgen, en die bestemd waren voor uitkeeringen
aan werkloozen. worden vermist. Drieduizend gul
den aan kwartjes en dubbeltjes, die eveneens in de
brandkast lagen, werden door de dieven versmaad.
Ze hebben dit geld over den vloer van het kantoor
gestrooid. De politie heeft een broek ijzer, sleutels,
tangen en een paar glacéhandschoenen, benevens
twee'electrische zaklantaarns, die waren achtegela-
ten, in beslag genomen. Een politiehond, die men
aan deze dingen liet ruiken, zocht zijn weg naar de
Boomgaaird9traat, naar do woning van een bij de po
litie niet onbekende. Daar deze man echter op hot
oogenblik in de gevangenis zit, kan -men hem van
deze misdaad niet verdenken. Een% vrouw, die in 't
bedoelde perceel woont, is door de politie in verhoor
genomon. Ze beweerde, van niets te weten en is la
ter weer op vrije 'voeten gelaten. De inbrekers moeten
goed op de hoogte geweest zijn van do situatie. Zater
dags wórden er steeds uitkeeringen gedaan. Het
daarvoor benoodigde geld wordt Vrijdags steeds ge
haald van het .kantoor van' den dienst voor Maat
schappelijk Hulpbetoon. «Des nachts bergt de Metaal-
beworkersbond het steeds in een safe ten kantore
van een bank. Ditmaal oohter was hot, omdat er zoo
veel zilvergeld bij was, in de brandkast geborgen.
Zaterdagavond i9 een varensgezel, wonende aan1 de
Eendrachtstraat, aangehouden, tegon wien enkele
aanwijzingen bestaan.
SCHAGERBRUG
Zondag jl. heeft, in tegenwoordigheid van vele be
langstellenden alhier de jaarlljksche handicapdra
verij plaats gehad. 10 goede dravers waren opgeko
men, waarvan Vitality later uitviel. Dit paard viel
tijdens den strijd, en bezeerde zich zoodanig, dat het
niet meer kon meedoen.
le prijs, f250, Cabh&rine R, van J. Schoon; 2e prijs,
f100, Auto, van N. C. Hupkes; 3e prijs, f50 Ban
dage, van J. A. Bakker; 4e prijs, f25, Putzelinde,
van Harbrink Numan.
W ARMENHUIZEN.
Aan Dr. van Hesteren, gemeente-geneesheer alhier
is vrijstelling van opkomst onder de wapenen ver
leend.
ANNA PAULOWNA.
In den Tooneelwedstrijd, Maandagavond te Hoog
woud gehouden, behaalde onze tooneelveréeniging
„Ormenio" den eersten prijs. Waar dit de eerste
maal-was, dat „Ormenio" aan een wedstrijd deel
nam en nog wel met een zoo moeilijk stuk als „Het
Kind^' van Heijermans, is dit voor de vereoniging be
paald een mooi succes. Bovendien werd aan „Or
menio" de publieksprijs toegekend.
ANNA PAULOWNA
Onze plaatsgenoot C. Rezelman, die in het num
mer 3000 meter hardloopen den ten prijs won, be
haalde in den Maandag te Schagen gehouden wed
loop over 2000 meter den len prijs, met een tijd van
6 minuten 31 sec. Het is zeer zeker een mooie
prestatie.
JULIANADORP.
Naar ons werd medegedeeld, is Donderdagavond
een auto van den heer M. S. op den Rijksweg, door
een noodlottig toeval, over den kop geslagen en ge
deeltelijk vernield. De bestuurder is met een paar
schrammen en den schrik er goed afgekomen.
OUDE NIEDORP.
Tegen enkele eigenaren van aansluitpdiohtige por.
coelen is wegens niet voldoening aan de aanschrij
ving van het gemeentebestuur om het perceel vóór
[5 Augustus ]1. aan hot Waterleidingnet aan te
sluiten,; proces-verbaal opgemaakt. Zeer waar
schijnlijk zullen wel meerdere verbalen volgen.
DE NOORD.HOLLANDSCHE BANK.
's Gravenhage, 20 Sept. Wij vernemen dat tegen
de directeuren der Noordhollandsche Bank een in
structie is geopend op grond van art. 336 van het Wet
boek van Strafrecht, waarin een koopman die opzet
telijk een onwaren staat of balans openbaar maakte,
strafbaar wordt gesteld tot een gevangenisstraf van
ten hoogste óén jaar. Tel.
ZUID-ZIJPE.
Naar cxns werd meegedeeld, hoeft Ds. Homstra te
j Bellingwoldo, vroeger Ned. Horv. predikant alhier,
het beroep naar Warmenhuizen aangenomen.
ZUID-ZIJPE.
Tijdens het hevige onweer van Maandagmiddag
werd een in het land staande zaadsohelf door
bliksem getroffen en verbrand.
CALLANTSOOG.
Naar wij vernemen heeft de heer Kos 't Intiem Too-
neel van Bergen uitgenoodigd. Zondag 5 Oct. een op
voering te geven van het bekende Indische drama
„Blank en Bruin". Afgaande op de gunstige persbe-
oordeelingen over inhoud en vertolking belooft het
voor liefhebbers van mooi tooneelwerk een pracht
avond Vroegtijdig plaatsbespreken is zeer wensche-
Jijk.
ZUIDSCHARWOUDE.
Zooals men zich allicht herinnert, bestaat gedu
rende de kermisdagen, het verbod om na 8 uur
't avonds sterken drank te tappen Het vorige jaar
scheen men het met dit verbod niet zoo nauw geno
men te hebben en men sprak van een oogluikend
toelaten. Of het was, dat de kastelein Beers venvacht-
te, dat dit weer wel zoo zou gaan, weten we niet met
zekerheid (we hoorden verluiden, dat de herbergiers
aanzegging hadden gekregen, dat. nauwlettend op de
naleving «zou worden toegezien), doch dit is zeker,'
dat hij'; het verbod om na 8 uur sterkend rank te tap-,
pen overtrad en vérbaliseerd werd. De Burgemeester
is daarna ter plaatse verschenen en om 11 uur (het
gewone sluitingsuur) mocht geen muziek meer wor
den gemaakt, niet getapt en niet gebiljard. Dit was
voor den heer B. oen financieele strop. De oudere
kastelein kreeg het daardoor des te drukker.
ST. MAARTEN.
Gevonden: groóto schroevendraaier. Inlichtingen
ter gemeente-secretarie.
BURGERBRUG.
Bij gelegenheid van de kermis zal Maandagavond in
de zaal van den heer Langedijk optreden de Rederij
kerskamer D.N.O. te St. Maartensbrug met het too_
ueelspel „Wantrouwen" van K. H. Spijkman. Wij dur
ven voorspellen, dat belangstellenden bezoekers dier
voorstelling een aangenamen avond zullen passee-
ren; do inhoud van het stuk is daarvoor niet minder
waarborg, dan de bekwaamheid der spelers van D.N.
O., die meer dan eens getoond hebben, dergelijke
stukken uitstekend te kuónen vertolken. Wij wen.
echen D.N.O. het meeste succes.
ZIJPE EN HAZEPOLDER.
Voor de betrekking van secretaris-penningmeester
van bovengenoemd, waterschap, hebben zich, voor
zoover bekend, reeds 50 sollicitanten aangemeld.
SCHAGERBRUG.
De tijdens (de landbouwtentoonstelling: alhier ge
houden oollocte (verkoop van vlaggetjes) ten be
hoeve van het Roode Kruis, heeft f lo.Oo opgebracht
HET ANTLMHJTARISME IN ONS LAND.
Ons bereikt, aldus de N. R. Crt., het volgende
manifest, onderteek end door een honderd vrouwen
en mannen:
„Wij mannen en vrouwen, anti-militairisten, zien
met vreugde, dat onder de z.g. dienstpliohtigeU
de neiging tot hot vormen van „vredesudhtinTonj
toeneemt, cn dat het aantal van hen die weigeren
soldaat te worden, langzaam maar zéker groeit.^
„Wü gevoelen ons gedrongen oponlü.k de rijde
der princdpieele dienstweigeraars te* Hezen.
„Wii verklaren, voor zoover wü ooit tot direct
of indirect militair werk gedwongen zouden wor
den. vast besloten te zijn. zulk een „dienst" te wei
geren, niet alleen in kazernes, loopgraven, oorlogs
schepten vHegmaohines, maar ook in munitiewerk-
Êlaatsón, .fabrieken, in het' transportbedrijf,
ortom geen werk te zullen verrichten, dat mot
oorlog en oorlogvoorbereiding samenj^ngt.
„Wij bedoelen, mede door dit manifest een moge-
lisatie van oorlogskraohten te voorkomen.
Wü wekken allen, die voor den vrede strijden
willen, op, zich# onmiddellük met ons tegen den
oorlog te mobiliseeren, en wanneer oorlog dreigt
uit te' breken, die door daadwerkelijk! optreden be
verhinderen.
BEDRIEGELIJKE BANKBREUK.
Te Hilversum zijn dezer diagen de beide firmanten
van een kleine tabaksfabriek gearresteerd, ter zake
van bedriegelyke bankbreuk. In September failliet
verklaard, bleek, dat zü een belangryk bedrag aan
goederen aan den boedel haddén onttrokken, welke
goederen alle verkocht waren en niet in de boeken
verantwoord. Met een tabakshandel in Amsterdam
hadden zy een aocoord aangegaan, waarby" hun een
groot oreaiet werd geopend op de voorwaarde van
alleenlevering der benoodigde tabak. Geleverd weri
daarop een belangrijke party ruwe tabak, die niet
betaald werd. Toen dan ook van andere zyde infor
maties omtrent de gefailleerde firma bij' <]e leve
ranciers werden genomen, bleek dat zy' zich niet
hielden aan d e voorwaarde van aUeenlevering-. Zoo-
doende kwhm de zaak aan het lidht. Nog in Juli
hebben de gefaillieerden aan een broeder van oei
dor firmanten een leening van f5000 afgelost. Bei
den zijn thans ter beschikking van de justitk>
gestéld.
JULIANADORP.
Zondagmorgen hield de vereeniging „De Postduif"
een wedvlucht vanaf Deventer, afstand 120 K.M. Om
7 uur zijn de vogels aldaar losgelaten en hadden te
kampen tegen den zwaren stormwind. Dat het een
zware reis voor de gevleugelde vrienden is geweest,
zal iedere duivenliefhebber wel kunnen begrijpen.
De vlucht heeft dan ook lang geduurd, en met
wat onderling tijdsverschil van aankomst kwamen
ze toch eindelijk aanzetten. De uitslag is als volgt:
le prijs duif van B. Delver Pz., thuiskomst 11.38.40
uur; 2e prijs duif van C. W. de Graaf, thuiskomst
11.48.02 uur; 3e prijs duif .van W. van der Kaag,
thuiskomst 11.57.42 uur; 4e prijs duif van Jac. van
der Kaag, thuiskomst 1258.14 uur.
De volgende week een wedvlucht vanaf Horst, af
stand 185 K.M.
TEGEN DEN OORLOG.
Zondag zijn in tal van plaatsen in ons land be
toogingen gehouden tegen den Oorlog. Een tiental
meetings werden gehouden om te getuigen voor het
hooge ideaal: Geen oorlog meer!
En te Amsterdam b.v. hadden duizenden bij dui
zenden gehoor gegeven aan den oproep van het
N.V.V. cn de S.D.A.P.
Van uit alle hoeken der provincie was men op
gekomen en op het IJsclubtörrein was het dan ook
prop- en propvol en rondom de sprekerstribunes
stonden dichte drommen menschen. Als sprekers tra
den op mevrouw Pothuis-Smit en de heeren Kleere-
kooper en Kupers.
Op straat was het een indrukwekkende betooging
en het wa9 een lange, lange stoet die uit tien groe
pen bestond.
En deze stoet vol keurige vaandels en banieren
trok van het publiek de grootste belangstelling.
VRLJZ. DEM. BOND.
Het hoofdbestuur van den Vrijz. Dem. Bond heeft
met algemeene stemmen zijn goedkeuring gehecht
aan het ontwerp van prof. D. van Embden, gemaakt
ingevolge de opdracht van dat hoofdbestuur ter ver
vanging van de paragraaf „Landsverdediging" in 't
werkprogram van den Vrijz. Dem. Bond.
WINKEL.
De Nutsbibliotheek zal op Donderdag 2 October a.s.
weder de bibliotheek openstellen en dien avond
voor het eerst boeken ter lezing uitgeven, Aanvan
kelijk eens per veertien dagen in het kortst der da
gen en op het langst der avonden wekelijks.
NOORDERMARKTBOND, Noord-Scharwoude.
22 S ept. Duken f 4.80 a 5.20, kleine aard
appelen f 1.70 a 1.80. Spercieboonen f20.3Ö a 26.10.
Groote uien f4.20 a 4.30, uien f4.20 a 4.60, drie
lingen f 4.60 a 5.40. Gele nep f 5.80 a 7. Peen f 1 a
1.10. Roode kool f2.30 a 4.70. Witte kool f 1.30 a
f 1.60. Gele kool f2.40 a 5.70, alles per 100 Kg.
Boswortelen f 0.70 a 2.40 per 100 bos. Bloemkool f8
a 23.30 2e soort f2.10 a 5.40, per 100 stuks.
Aanvoer: 10300 Kg- aardappelen, 150 Kg. spercie
boonen, 12200 Kg. uien, 9800 Kg. peen, 28100 Kg.
roode kool. 61000 Kg. witte kool, 13500 Kg. gele
kool, 2600 bos wortelen, 2950 stuks bloemkool.
ALKMAAR, 22 September 1924.
Appelen f 4 a 29, peren f2 a £7, augurken f25 a
91 per 100 Kg. Bloemkool f 5 a '18.70 per 100 stuks.
Roode kool f 3.20 a 6.30. Gele kool f 3.40 a 5.10 per
100 Kg. Wortelen f3.80 a 9.20 per 100 bos. Uien
f 4.80 a 6.30. Tomaten f7 a 12, per 100 Kg. Andy'vie
fl.40 a 3.60 .per 100 stuks. Sryboonen f23.60 a
45.80. Spercieboonen, énkele f24.80 a 38.60, dubbele
f22.60 a 39.40 per 100 Kg.
LAXGENDIJKER GROENTEN VEILING.
22 Sept. Bloemkool, le soort f 15.50 a 23.20, 2e
soort f 4.30 a 14.20. per 100 ,bos. Wortelen f 1.10 a
1.30. Roode kool, le soort f3.10 a 5.10. Gele kool,
le soort f3.70 a 5.40. Witte kool, le soort fl.20-a
1.70. Uien f4.80 a 5.20, drielingen f4.80 a 5.50,
nep f 6.30 a 7. Slaboonen f 25 a> «1.80. Bieten f 2.50.
Aardappelen: schoolmeesters f5.10, Duc of York
f 4,80 a 5.10, alles per 100 Kg.
Aanvoer: 30200 stuks bloemkool, 6000 Kg. worte
len 26100 Kg. roode kool, 15200 Kg. gele kool,
161500 Kg. witte kool, 16500 Kg. uien, 134 Kg. sla
boonen, 800 Kg. bieten, 6600 Kg. aardappelen.
ALKMAAR, 22 September 1924.
Op de heden gehouden weekmarkt waren aange
roerd 32 koeien en ossen f 225550, 8 vette kalve
ren f80130. per ned. pond fl.40—1.70, 28 nuch
tere kalveren f16—36, 96 schapen f4052, 492
vette varkens per ned. pond f 0.80—0.94.
AMSTERDAM, 22 September 1924.
497 vette koeien le kw. f 1.101.28, 2e kw. f0.90
tot f 1.10* 3e kw. f 0.800.90 per Kg. slaehtgewidhti.
140 melk- en kalfkoeien f350550 per stuk, 124
vette kalveren 2e kw. f 0.961.05, 3e kw. f0.80
0.96 per Kg. levend gewicht; 50 nuchtere kalveren
f 1627 per stuk237 schapen f 4252 per stuk
560 vette varkens Holl. 2© kw. f 1.071.08 2e kw.
f 1.051.07 per Kg. slachtgewicht. Overzeesche en
Geld. le kw. f 1.07—1.08, 20 kw. f 1.05—1.07 per Kg.
WARMENHUIZEN, 20 September 1924.
Roode kool, le soort f3.30 a 470. Gele kodl, le
soort f4.20 a 5.10. Witte kool, le soort f 1.20 a 1.50.
Nep f5.70 a 6.10, drielingen f430 a 5.40, uien f4.50
a 5.10. Bieten f2.80.
Aanvoer: 9675 Kg. roode kool, 1100 Kg. gele kool,
32850 Kg. witte kool, 3985 Kg. nep, 872© Kg. uien,
675 Kg. bieten.
WARMENHUIZEN, 22 September 1924.
Witteflkool, le soort fl.40, 2e soort fl.20 a 1.30.
Nep f6.20 a 6.70 drielingen f470 a 4.90, uien f4,a
4.20. .Bloemkool f 15, 2e soort f 5.10 a 7.60.
Aanvoer: 12900 Kg. witte kool, 882 Kg. nep, 2205
Kg. uien, 230 stuk© bloemkool'.
ALKMAAR, 20 September 1924.
Op de heden gehouden weekmarkt waren aange
voerd: 34 paarden f150400. 77 koeien en össen
f275550. 49 nuchtere kalveren f1436, 695 vette
schapen f 4053. 1 vet varken f 80 23 magere var
kens f2040. 180 biggen, 10 w. f820, 8 bokken
en geiten f 4—12.
Boterpriié van heden: le soort f 1.20—1.35, 2e
soort f 1.051,15. Kipeieren f910, eendeieren f7.
ALKMAAR, 19 September 1924.
Op de gehouden kaasmarkt waren 187 stapels
aangevoerd, wegende 165000 kilogrammen.
De prijs der Fabriekskaas was: kleine met merk
f62.50 zonder merk f59; Commissie m. merk f66.
Boerenkaas: kleine met merk f63, zonder merk
f60. Commissie met merk f67.
ALKMAAR 19 Sept-mb?r 1924.
Op de gehouden graanmarkt waren aangevoerd
4527 H.L. Tarwe f 1325. rogge f 1415, Gerst
chev. f1315, haver 1113.75. paardenboonen
f20. bruine boonen f51, rood mosterdzaad f28 geel
mosterdzaad f 28, Groene erwtenkleine f 14 tot
f 23.75. groote f 2227, grauwe f 4060, vale f 32—
f 40 per 100 kilo.
WINKEL, 22 September 1924.
Appelen f211, peren f 1-r—11, sïaboonen f717,
snyboonen f821, kool fl2,. bieten fl1.50,
uien:"fl2.50, augurken f822, alles per 100
pond. Komkommers f 14, andy'vie £12, per
100 stuks.
VL
De belangstelling, die voor Genève bestaat en
de spanning, waarin wij ten aanzien van de daai
te verkrijgen resultaten verkeeren, wordt wellicht
het best gekenmerkt door (het feit, dat het ons
voor het meerendeel ontgaan is, dat die heecren»
te Genève thans reeds drie weken by'een zijn, en,
wordt de gewone gang van zaken ook dit jaar
gevolgd, aan het einde der volgende wook uiteen
zullen gaan. De teekening, die een vorig koer reeds
in de debatten viel waar te nemen, zet zich dan
ook duidelijk voort. Het beste blykt dit wel hier
uit. dat de derde Commissie, die zich met# het
ontwapeningsvraagstuk bezig houdt, aanleiding
heeft gevonden om een subs-Commissie *te vormen,
waarvan niemand minder dan Ben esj het voor
zitterschap heeft aanvaard, en welke sub-com
missie dan ook de taak heeft; om in een# Protocol
vast te leggen wat ten# aanzien van arbitrage dn
ontwapening gezamenly'k moet worden overeen
gekomen,» teneinde daaruit die door Frankrijk gp-
wenschte_ veiligheid te doen resulteeren. Men heeft
voorloopig voorkeur geschonken aan den vórm van
een Protocol, ornaat tot dit protocol de
Staten geleidelijk kunnen toetreden en de inwer
kingtreding ervan niet, gelyk b.v. by een wy'zi-
ging van de artikelen van het Pact het geval is.
afhankely'k is van de toestemming van al dadelyk
allé leden van Raad. Men ziet thans de zaak zoo,
dat in dit protocol de algemeene lijnen zullen wor
den uitgestippeld, ttie omtrent arbitrage en ont
wapening worden vastgesteld en dat daarin het
verband, gelyk de Algemeene Vergadering het tus-
schenbeide ziet, zal worden neergelegd- Zoodra dit
protocol dan door een voldoend aantal leden van
den Volkenbond is ge teek end, zal tot de byeenroer
ping der Ontwapeningsconferentie worden overge
gaan. Dit is blijkbaar het voorbehoud, dat in be
perkten kring door Frankrijk is gedacht, en dat in
verband met de eischen van veiligheid, die Frank
rijk ten allen tijde heeft gesteld, verklaarbaar is.
Men weet, dat het criterium voor den aanvals
oorlog hier in is gevonden, dat als aanvaller wordt
beschouwd de Staat, die arbitrale behandeling van
zijn geschil weigert. De Commissie van Juristen, die
als uitvloeisel van het Italiaansch-Grieksche inci
dent van het vorig jaar bijeenkwam om nader de
bevoegdheid van den Volkenbond juridisch te om
schrijven, verklaarde zich onmachtig om een defi
nitie van den aanvalsoorlog te geven; hier heeft
men ze thans, en in vrij gelukkigen vorm. Dit een
maal vastgesteld zijnde, zullen de leden van den
Volkenbond zich in het protocol vermoedelijk ver
plichten tot het navolgende: zij zullen loyaal en
krachtig samenwerken tot handhaving van het sta
tuut en tot tegengaan van eenige daad van aan
val. Afzonderlijk of tezamen verbinden zij zich een
Staat, die aangevallen of bedreigd wordt, bij te
staan, en elkander wederkeerig hulp te verleenen
door het toestaan van faciliteiten en wederkeerige
uitwisseling, wat betreft voorraden van grondstof
fen en voedingsmiddelen, het openen van credie-
ten, het bevorderen van transporten en doorgaand
verkeer e.d. Zij zullen tot dit doel samenwerken
om de veiligheid der verbindingen van het aange
vallen of bedreigde land zoowel ter zee als te land
te waarborgen. Zijn beido partfj'en in het geschil tot
aanvaller verklaard, met welke -mogelijkheid reke
ning moet worden gehouden, dan zullen de economi
sche sancties op elk hunner van toepassing worden
verklaard.
Benesj' voorstel, dat tot het definitieve protocol
moet leiden, bestaat uit een aantal artikelen, waar
van de eerste nauw verband houden met de arbi
trage. Het zevende daarentegen, dat het voornaam
ste artikel over de waarborgen ter uitvoering van
de arbitrageverplichting is, is door de subcommis
sie, waarin 12 Staten zijn vertegenwoordigd, aange
nomen, Zelfs spreekt men van eenstemmige aanne
ming, hetgeen natuurlijk het gezag van Benesj tegen
over de eerste Commissie, waarmede hij nu in ver
binding is getreden, zal versterken. Van de werk
zaamheden dézer eerste Commissie wordt nader ge
meld, dat men inderdaad' den weg opgaat van ver
plichte arbitrage omtrent alle, dus rechts- en be-
langen-geschillen beiden. Wordt deze vooruitgang
verkregen, hetzij in den vorm van een wijziging van
het Pact van den Volkenbond, hetzij; op andere wij
ze. dan is men veel verder gekomen dan aanvan
kelijk te denken vieL De berichten luiden, dat Sir
Cecil Hurst bezwaren maakte, maar deze golden ge
schillen,, die een/ vraagstuk van nationale wetgeving
betreffen. Hierin is, in verband met de verdére arti
kelen van het Pact van den Volkenbond, verschil
van meening tusschen Frankrijk en Engeland ge
bleken, dat echter reeds ls overbrugd. Aanvankelijk
bad men in Hurst's houding verzet gezien tegen
het Fransche voorstel tot verplichte arbitrage in
het algemeen, hetgeen nu gelukkig niet het géval is.
Voorts schijnt vrijwel vaat te staan, dat men zal
komen tot de.aanvulling van het protocol betref
fende de bevoegdheid van hot Hof van den Volken
bond te 'a-Gravenhage, dat dan een wereld-Gerechts
hof in den werkelijken zin van het woord wordt.
Men zal zich herinneren, dat toen een vorig jaar
het eerste rechtsgeding voor het Hof werd behan
deld, zijnde de zaak van de doorvaart van hot En*
gelsche stoomschip Wimbledon door het Kielerka-
naal, de drie groote Entente Mogendheden als uit
voerders van het Verdrag van Versailles eenvoudig
Duitschland voor het Haagsche Hof daagden, en dit
laatste zich tot 'een uitspraak gerechtigd zou; heb
ben gerekend ook al ware Duitschland niet ver
schenen. Maar dit geschiedde op grond van het Ver
drag van Versailles, en van de daarin opgenomen
bepalingen, die uitdrukkelijk naar het Hof van Den
Haag verwijzen. Wordt nu het 'protocol, bedoeld in
art. 36, algemeen aangenomen, dan is een dergelijk
voor het Haagsche Hof dagen van bijna eiken Staat
mogelijk in bijna elk geschil. Want de gevallen van
verplichten aard, waarover art. 36 loopt, zijtn vele,
en bestrijken in elk geval geheel het gebied der
rechtsgeschillen.
Om nu, parallel daarmede loopend, elke moge-
lijkheid van een oorlog tuschen de leden van den
Volkenbond te vermijden, heeft de eerste Commissie
ook onder handen genomen de mogelijkheid xan
herziening van het Pact. Onze landgenoot Mr. Lim
burg heeft daarbij uitnemend werk verricht, en
wordt i±L zijn voorstellen van Fransche en Engelsche
zijde gesteund. Evenals Minister van Karnebeek
heeft Mr. Limburg erop gewezen, dat een© combi
natie van de verplichtingen, neergelegd in de ar
tikelen 16 en 12 van het Pact van den Volkenbond,
erop wijst dat reeds nu verplichte vredelievende
beslissing van alle geschillen bestaat; slechts wordt
den leden van den Volkenbond een keuze gelaten
tusschen uitspraak van den Raad en uitspraak van
een arbitrale of de Haagsche rechtbank. Maar, óm
het gaatje dicht te maken, dat nog open blij.ft voor
het geval, dat de Raad in een politiek geschil niet
eenstemmig een advies uitspreekt, is verwijdering
van enkele woorden in artikel 16 van het Pact'
noodig. Dat schijnt heel eenvoudig, maar het is van
groote beteekenis en van. die beteekenis geeft men
zich voldoende rekenschap. De beraadslagingen du
ren dan ook nog voort, maar het is waarschijnlijk,
dat zij, voordat deze week teneinde is, een einde
zullen hebben genomen, en ^zoodoende de zaakrdér
arbitrage een heel eind verder zullen hebben ge
bracht.
Intusschen blijkt ook meer en meer van de werk
zaamheden, die de andere Commiasiën volbrengen.
De tweede Commissie heeft langdurig van gedach
ten gewisseld over het voorstel, tevens aanbod, door
de Fransche Regeering gedaan, om aan de Commis
sie voor intellectueele samenwerking een gebouw
met gebeele uitrusting te Parijs te schenken. Dat
aanbod vond men natuurlijk in het algemeen prach
tig, maar de Volkenbond is erop uit, en hier blijkt
zijn internationaal karakter meer dan formeel, om
het internationaal karakter van die stichting te Pa
rijs* te handhaven. Vooral de Engelsche gedelegeer
den kwamen met een geheele reeks van voorwaar
den, die voor de Franschen, welke meenden een
royaal aanbod te doen, niet zoo erg prettig waren
om aan te hooren. Reeds heeft men de mogelijk
heid geopperd, dat over de stichting te Parijs zal
gaan een Directorium van een vijftal directeuren,
alle van verschillende nationaliteit, en in elk geval
laügs internationalen weg gekozen. Prof. Van
Eysinga, die in de tweede Commissie, welker arbeid
op de organisaties in het algemeen betrekking
heeft, een autoriteit is, zag zich benoemd tot lid der
subcommissie, die nader deze zaak zal onderzoeken.
Ook hij meende, dat in de bovengenoemde richting
de oplossing zou zijn te vinden, intusschen brengt
het „Berliner Tageblatt" een brief van Prof. Ein-
stein, waaruit blijkt, dat de bedenkingen, die de En
gelsche Prof. Gilbert Muxray tegen het Fransche
aanbod heeft gemaakt, zich voornamelijk gronden
op mogelijkheden, dat het internationaal karakter
niet volledig in het oog zou worden gehouden. Ein-
stein gaat zoo ver met te wenschen, dat de zetel van
het instiuut te Genève moet zijn; wil sléchts aan
de Fransche regeering het recht gegeven zien om
een eigen instituut te Parijs op te richten, waarmede
Genève dan zou moeten samenwerken. Het is te ho
pen, dat de Volkenbond niet zoover zal gaan; het
zou elk initiatief als thans door Frankrijk, ver
moedelijk onder leiding van Bergson, den president
der Commissie voor intellectueele samenwerking
genomen, den kop indrukken. En de Volkenbond
heeft dergelijk initiatief zoozeer noodig.
In de vierde Commissie, welker werk betrekking
heeft op het budget, wordt naarstig, maar niet voor
de openbaarheid gearbeid. In de vijfde Commissie
daarentegen zijm verschillende vraagstukken van al-
gemeenen aard niet van de lucht Het is reeds ge
bleken dat het Arbeidsbureau het zoeken van werk
gelegenheid voor 150.000 uitgeweken Russen gaarne
zal ter hand nemen. Een ander punt, dat in deze
commissie heel veel belangstelling heeft gewekt, is
dat van de betrekkingen tusschen de Gemeentebe
sturen. Er is zelfs reeds voorgesteld om het Secre
tariaat op te dragen aan de volgende vergadering
