B. H. LÊNGHAUS - Kleermaker DE TARIEFWET. Uil hel harl van Holland. TWEEDE BLAD, De dingen om ons heen. nx. Verloren Gevonden te WINKEL. Voor Uw succes WYBERT Een Boeren-Trouwpartij in Schaumburg-Lippe. Zaterdag 25 Oclober 1924. 67ste Jaargang. No. 7526. Het bericht, dat Kanselier Marx eindolijTr gebruik heeft gemaakt van de volmacht om dien Rijksdag te ontbinden, komt ten slotte .toch nog onver wacht. Hy vroeg en verkreeg het dooument toen het twijfelachtig scheen of er oen voldoende meerde» hoid in don «Rijksdag kon worden verkregen voor de verschillende biimenlandsche wetten, die ae riah- tige uitvoering van het Dawesplan vereischto. Feitelijk had hij die volmacht kunnen krijgen op het «ogenblik, dat hü hot kansorliersohap aan vaardde. Reeds toon -was het te voorzien, dat zy n regeerinflswagentje niet op een zandweg zou rijden, doch telkens kans zou loop en in het mulle zand' te blijven steken. ,r. Ken behoorlijke meerderheid bezat hy niet, daar een deel der coalitie, waarop hy steunde, steeds oogjes gaf naar andere er buiten staande groepen en hem dus elk oogenblik in den steek 00? kunnen laten. y Alleen op de kern van zijn „meerderheid ae so ciaal-democraten, en het centrum, kon hy vast re kenen. Volgens het oude recept .der Pruisische Jun- kers: „Hoch der K-önig abselut, wenn er ma ren Willen tut." De andere groepen duldden den kanselier healè- maal niet als absoluut leider, dooh alleen als eea. soort knechtje, dat moest doen wat zy begeerden en deze volgzaamheid beloonden zij volstrekt met met een „Hoch", doch veeleer met een „pas op". Zulk een regeering is onhoudbaar. Duitsche so cialisten, democraten, volkspartymannen zijn iets anders dan hetgeen wij onder dergelijke termen ver staan. Alq jnen afgaat op die partij benamingen, raakt men, wat Duitschland betreft, al evengoed den kluts kwnt als wat Frankrijk betreft, >vaar iedereen, die met ultrazwartoonservatief is, radicaal of socialist heet te zijn of wat Amerika aangaat waar men (tot voor zeer korten tijd) met radicaal den woedenden anarchist of barricade-revolutionnair placht aan te duiden. Men heeft destijds de stemmen van een deel der Duifech-nationalen (d.w.z. de conservatieven) ge kocht ten behoeve d'0r Daweewetten, door hun eeni- ge portefeuilles te beloven. Dit lokaas heeft go- werkt en thans zou hun'leider, de heer Hergt; iwel graag de vervulling dier belofte willen zien. Dit is te begrijpen. Doch eveneens spreekt het •vanzelf, dat de partijen, die uit vrijen wil het\Da- wesplan steunden, er «enigszins huiverig van zijn de vier allergewichtigste portefeuilles m" handen te stallen van een party, wier instemming met het plan tot zoo duren 'prijs «noest worden gekocht., Want dit zou beteekenen, dat de tegenstanders van de regeling ten slotte in het kabinet en in ide prak» tyk een overwegenden invloed zouden t kunnen uit oefenen. En het dus op allerlei manieren zouden kunnen saboteeren. A Het ligt dus voor die handi, dat de andere party en niet al te zeer bereid waren het'volle pondte geven. Zoodoende kwam Marx er toe aan de Duitsoh-natdonalen te vragen -zeer beleefd te vragen of wellicht dan Graaf Kanitz als mi^ nister van Volksvoeding mocht blijven en of zy met drie portefeuilles genoegen^ wilden nemén. Men beseft van hoeveel' gewicht dat ministerie is, daar het feitelijk naar goeddunken door prjja regeling, in- en uitvoermaatregelen en wat dies meer zij, aan den eenen kant de producenten: het platteland, anderzijds de \erbruikers: de stedelijke bevolkingen, gelukkig of rampzali? kan maken efl dus (mits er staatsgeld voor disponibel is) elke stemming in het leven kan roepen, die overeen stemt met de politieke belangen van den minister. De Duitsoh-nationalen zouden zich bedenken. Maar dan moest die minister van Verdediging, Gesz ier, aan blijven. De brave kanselier ging met deze boodschap naar Dr. Koch (helaas met de beroemde parasieten* dooder, docH wen handelaar in politiek), die er ook over zon denken. Toen werd Marx boos en haalde het ohde papier uit zijn zak: Alle hoeren naar huis en over een maand nieuwe verkiezingen. "We zullen den N lezer niet vermoeien met eên opsomming van de zetels, die de verschillende par tijen in iden Rijksdag bezetten. Trouwens: bij het zeer wisselend karakter van dje partijen en bij de flauwe grensafbakening zou niemand er iets aan hebben. In Nederland heeft zoowat 75 pot. van het lde^ zersoorps een soort politieke overtuiging, van huis meegekregen of in de dagolyksohe omgeving op gedaan. .Vijf en zeventig procent 'der volksvertegen woordiging is dus verdoold over linksen reohtó, vrij zinnig of d'ericaal, vooruitstrevend of "behoudend. AI naar gelang de strijdleuze'die bij een verkiezing wordt aangeheven, meer van economischen of vail ethisch en aard is. Daar tusschen blyven de 25 pet. die .tenslotte sedert vele jaren den doorslag gevén. Bij ons heeft dus de voorgaande verkiezing en de leus der komende, eenige waarde als materiaal voor een voorspelling. Eenige, niet veel. Maar in Duitschland, waar de programma's be staan uit frasen en wenschen en variaties op „we wouen", waar monorohisten zich volksmane n oerre- actionnairen zich socialist („nationaal" dan) hoe- men weet geen sterveling wat het groote pu- bliek eigenlijk 'denkt en wil. Tegenover de 25 pet der Meurloozen middenstof ten onzent, staan er in Duitschland 80 pet., die niet in staat zyh 'te zeggen, wat de partijen eigenlijk willen en niet willen. Dit inmiddels kan men als vrij zeker aannemen, dathetplatteland meer dan genoeg heeft van Socialistische experimenten, hetgeen dan ook de reden wol zal zyn, aat men van allerlei roodé ipro- gram-eischen niets merkt als het op verwezen lijking aankomt Dat er, behalve in de streken en enkele kléind steden, waar de feodal-adel en zyn afl.nhfl.ng de1 baas is, ergens een streven zou bestaan tot herstel üot Hohenzollern, is ondenkbaar. .Geheel iets anders evenwel is de vraag, of men m®l Jiojer wordt gecommandeerd en dat ge- ^dnedt toch -door een vorst of diens lasthebber, 1 n V11 <*en naam van den braveni zadelma ker Ebert, die doet, wat een RyksdagmeerderheX wil. Gecommandeerd worden ia voor een Duit scner —'Iniet heef erg. Hy en rijn vaderen hebbel nooit iets anders gekend. „Maar als het dan moet, hoort er een beetjq„aam kleedingr" bij. Moet het niet gebeuren door den „jongen van Aïóis, die bij ons op de verdieping woonde" of door den „zoon van Bertold, die vroe ger de schillen bij ons ophaalde". Dan willen de Duitscners net als alle an dere wezens op aardenog Kever een commando stem uit een keel, die al vroeger placht -te .com mandeer en. Dit alles is geen prognostic van de a.s. Duitsche TOTJaezLngen, zal men zeggen. ~"We geven dit dadeKjÜ toe. Niemand kan hier iets voorspellen. De ontbinding komt te Iaat of te vroeg, j Te laat voor wie een werkelijke meerderheid voor de Erfullungspolitik 'wensoht, omdat men er nu eenmaal de reactie heeft ingehaald. Na de bekende wetten voor het Dawesplan en met hulp door beloften verkregen hulp der conser vatieven te hebben doorgehaald, spreekt het bijna van zelf, dat deze conservatievennaar twee kan ten „de mooie man" zijn en dat zij bovendien, (naar bevind van omstandigheden die wetten behoorlijk kunnen uitvoeren of ze in het honderd kunnen laten loopen. 1 Te vxoeg bomt de ontbinding, omdat als Marx en de rijnen een werkelijk begin hadden kunnen ma ken met 'htm Erfullungspolitik, men eenigszins houvast had gehad. Thans niet, want met de onder-, teekening eener overeenkomst door een wankélén- de regeering en dito parlement, is nog niet véél gezegd. Als Marx blyfb met een behoorlijke meer derheid achter zich, voor zyn .politiek van thans, zullen we 'pas kunnen zien in hoeverre het Duitschland ernst is mot zijn aanvaarding van het Dawesplan. .Het blijft echter zonderling{ dat deze ontbinding juist samenvalt met het tydstap waarop men de „groote" leening binnen heeft. 'U1TKIJK> is er niets door onze STALENCOLLECTIE aan te vragen. is er veel door Uw KLEEDING te koopen bij Nu wildo ik toch ome en Kef ding, dat de tijd schriften eens ophielden (met hun verhalen om za- merreizen en tochten naar het Zuiden. Wat hebben de hoeren Van Rossem *3.8. er aan een mensch ja* loersch en ontevreden te maken? Het leven is toch al geen pretje. Je behoeft die tijdschriften niet te lezen, zal men opmerken. En er zit een fond van waarheid in deze opmerking, zooals in de meeste onaangename din» gen. Maar een journalist, niet waar, moet alles lezen en tot dit alles behooren toch ook zeker onze tijdschriften en weekbladen. Er kón eens iets in staan, .pleegt een hatelijk oollega te beweren, die er om bekend is,Adat hy een Zondagsnummer van een der groote .bladen in 'drie minuten „uit?' heefU Het beroep brengt dus mee, dat je alles leest, rij* fcet dan ook in sneltreinvaart. Maar als een mensch dan bovendien piet kamillen en cucalyp- thus en zijden /lassen en dekens aan 'het vechten is met een hardnekkigeverkoudheid^ die hem on geschikt maakt voor de richtigo uitoefening van zyn beroep, behalve voor hot doar-telefoneeren van ae namen van overwinnende Chineosche generaals, nieuwe Poolsche en Zuidslavische ministers en der gelijke niesbuien, kyk, dan lees je anders dan in gezonde dagen. Dan lees je hoe A. aan de Italiaansche meren; B. in Sicilië. jO. (Ln Portugal, D. in Algiers rit, je van blauwe luchten en onafgebroken zonne dagen, van Roeiende geblakerde wegen, met scha duw van palmen -en oranjeboomen. Lees je van landen, waar de „oudste inwoner", als haj een kachel te zien krijgt, dankt dat het een nieuw soort huisaltaar uit TMbet is of een dergelijke rariteit, omdat hij zich, als stond hy op zijn leven, niet zon kunnen voorstellen wat een mensch met zoo'n ding i moet uitvoeren. 1 Dan ril je en glij je nog dieper onder je dekens en neem maar weer een teug kamillenthee... Als de jmenschen zoo iets schrijven, moeten zy en de redactie het weten. Maar dat zy het publiceeren anders dan tijdens een hittogof, zooals die van 1923, zie, dit is. bijna strafbaar. Althans in net oog van een doodverkoudem tmensch die zijn eigen vacantie zag yerregenen en geen warm oogenblik heeft gekend. Als je zooiets Jeeet op Scheveningen, nadat je moeizaam door het gloeiende zand bent heen ge zwoegd en aemechtig in de dubieuse schaduw van een Badstoel neer te zinken, krijg je meelijden met Ae stumpers, 'die uren, neen, dagen in stoffige warme treinen hebben gezeten om in dat Zuiden te komen. Dan begrijp jo» dat zy hun 'ellende niet stil kunnen houden en aat rij, in zelfbespotting, doen of zy het heerlijk vinden zich te laten roosteren. 1 Dan neb je bewondering voor .die mannen, die zon der noodzaak al die warmte, al dit ongemak trotsee- j ren en ten slotte de eer van hun vak'noog weten te 1 honden, door er opgewekt over te keuvelen in een tijdschrift. Dan ben jk bereid jne trotsch te ge voelen op mijn collega's, zooals ik het ben opf hen, die steeds nieuwe woorden en superlatieven weten te vinden voor den pas geopenden winkel van een goed adverteerder or voor ei en koninklij k bezoek. Dan is het de risico van het beroep. Niet ieder krijgt van rijn chef de kans op de groote reportage. En.... ik geloof, dat voortdurend winkels helpen openen, moeilijker, is. Dit allee neemt niet weg, dat ik al die jmenschen, die schrijven uit het Zonnige Zuiden begin te ha ten, als ik uit 'hei3, venster van kamer, ondeFrie dekens uit, niets zie dlan een effen grauwe lucht en regenstrepen op de vensters, die straks verdwij nen als de lucht breekt en groote wolkslierten voor bij schuiven en takken zwiepen, zoodra ge afwisseling de regen plaats maakt storm. Dan fcan het me haast goed doen, als zoo'n (man ri het Zuiden op 'n oogenblik klaagt over een verbrand en pijnlijk gezicht, oen vuile kamer, slecht eten en ongedierte in zyn bed. .Dan betrap ik me op den wensch, dat het ongedierte de grootte krijgt van een boschkat of dta do muggen zoo steken, dat zij alle inkt uit zyn vulpenhouder leeg zuigen Of nog flnooder, dat geef ik toe, ik wensch dat 't wondertapijtje uit de „Duizend-en-Een Nacht" tot myn beschikking staat en dat de man, die het in Algiers of op Madeira „toch eigenlijk wei wat warm vindt", op eens, met draadlooze snelheid wordfc neergepoot by ae Boeohjee van Poot, waar nn de Zuidwester direct van de Azoren, zon der iets er tusschen in" om rijn ooren zou wuiven en zyn palmen handaplmen dan zou doen glinsteren vande regendroppels. Hij in zijn ia nellen pak. Wij, die met flanel onder on3 pak, maar niet warm' niet_ behagelijk 'kunnen gaan voelen. Het zou het verdiende loon zyn van die ge notzoekers, die juist door hun genieten en net uitweiden erover, de ellende, waarin een ander zit, nog aooentneeren- l Of eigenlijk rijh het 'niet die collega's, die ver moedelijk hun indrukken .zoo juist mogelijk weer geven, dooh de uitgevers. Waarom geven aie ons in deze dagen geen reis beschrijving uit Bergen of Edinburg, waar het a> tijd regent en miezerig is? Waarom nu geen verhalen van de natte Friese no heide, van de veenstreken Waarom gaan er geen eerste klasse reisbeschrij vers naar Holyhoek of hoe ddie wille daar buiten Amsterdam-city heet, waar do brandweer niet kan doordirngen wegens de slytwegen en waar een brand van zelf uitregent als alles plat ligt? Waarom kweeken die directies ontevredenheid met een der weinige dingen, Vüe als het nieuwe ta- Het hoofdargument der protectiondsten voor hun stelling is, dat de binnenlandsche bedrijven door pro. tectie tot bloei komen. Gesteld een bedrijf kan niet concurreeren met het buitenland, omdat bet buiten land in staat is een bepaald artikel tegen lager prijs te leveren. Gaat men nu aan de grens bij invoer van dat artikel belasting heffen, dan moet de buitenland- sche fabrikant zijn prijs niet het invoerrecht verhoo- 1 gen. De binnenlandsche producent kan dan zijn prijs ook zooveel hooger ntellen en is t invoerrecht maar hoog genoeg dan zal de binnenlandsche industrie met winst kunnen gaan werken. Het gevolg daarvan zal zijn, dat de binnenlandsche bedrijven zich uitbreiden Er komt meer vraag naar arbeidskrachten; de loo- nen stijgen en de werkloosheid neemt af. Dit is het verlokkende beeld; dat do protoctiouisten ons voorhouden. Voor zoover het beschermde be drijf betreft, ia deze voorstelling van1 zaken natuur lijk volkomen juist. Geen vrijhandelaar zal tegen spraken, dat de protectie voor dit bedrijf gunstig werkt en zal kunnen leiden tot meerdere welvaart voor allen, die or hun brood1 in verdienen. Men mag echter een maatregel, niet beoordeelen naar de ge volgen, die zij voor een exikel bedrijf, dois voor een enkele groep van mensohen. met zich brengt. De vraag is, hoe zal do maatregel werken voor de alge- moe 11e volkswelvaart. Daarop nu luidt het antwoord beslist, dat de bescherming nadeelig werkt. Daar is in de eerste plaats het nadeel voor de ver bruikers. Verbruiker is het geheele volk. Terwijl, be halve kinderen, zwakken en renteniers, ieder Neder lander slechts op een zeer beperkt tererin aan de productie deelneemt, zijn wij allen over de geheele lijn verbruikers. Als zoodanig moeten wij allen de hoogere prijzen betalen, terwijl van hoogere winsten en loonen slechts zij, die in de beschermde bedrijven werken, zullen profiteeren. In de tweede plaats is de bescherming nadeelig voor alle niet beschertnde bedrijven. Doordat wij voor een deel van onze artikelen meier moeten beta len, blijft er van ieders inkomen een geringer bedrag over om zich andere artikelen aan te schaffen. Maakt men door bescherming onze schoenen, kleeren. hui zen, enz. duurder, dan zullen wij moeten gaan be zuinigen op ons voedsel Wij zullen minder boter moeten gebruiken of de boter door margarine moe ten vervangen; wij zullen ons minder kaas of melk of andere landbouwproducten kunnen verschaffen. Daardoor moet iedere bescherming op industrie-ar tikelen al dadelijk een zeer ongunstigen terugslag hebben op onzen landbouw. Daarbij komt, dat aan den anderen kant de bedrijfsonkosten voor den- land bouwer warden verhoogd. Allerlei zaken, die hij voor zijn bedrijf noodig heeft, zal hij duurder moeten be talen. Zijn arbeiders zullen een actie voor loonsver- hooging beginnen, omdat zij met het oude geldloon door de verhoogde prijzen van allerlei artikelen niet meer kunnen rondkomen. Worden daardoor de las ten voor den landbouwer zoo zwaar, dat hij zijn pro ducten niet meer tegen- den ouden prijs kan blijven leveren, dan treedt ook bij de landbouwproducten prijsverhooging in. Het gevolg daarvan is onafwend baar, dat de binnenlandsche verbruiker weer minder landbouwproducten, kan koopen en. wat wellicht nog erger is. dat daardoor de concurrentie met het bui tenland wordt bemoeilijkt. Vooral dit laatste punt is het, waarop het aankomt. Onze landbouwer is voor het grootste deel op export aangewezen. Hoe hooger de onkosten worden, voor hem aan' het uitvoeren zijner producten verbonden, hoe moeilijker de toestand wordt. Men denke nog maar eens aan Iden toestand in het tuinbouwbedrijf van twee jaar geleden. De lage prijzen, die het bui tenland voor onze producten kon besteden, maakten bij de hooge vrachten, die moesten worden betaald den uitvoer praktisch onmogelijk. Met kracht is er toen in de Kaïmer op aangedrongen, dat de regeering maatregelen zou neimen om in de eerste plaats een goed koop er vervoer mogelijk te maken. Zoo'n goedkoop vervoer, een levensbelang voor-on zen land. en tuinbouw, wordt door beschermende maatregelen onmogelijk gemaakt. Alleen reeds om dat het spoorwegpersoneel en het personeel van an dere vervoerondennemingen door de hooge prijzen gedwongen hooger loonen moet ontvangen, waardoor de vrachten zich weer in stijgende lijn zullen gaan bewegen. Bij dit alls komt nog Iets anders. Er is in den in ternationalen handel tusschen uit- en invoer van producten een vast verband. Wanneer wij aan H bui tenland leveren, dan berekenen wij onze prijzen wel in geld, doch dit wil volstrekt niet zeggen, dat die prijzen ook in geld worden betaald. In werkelijkheid betaalt bet buitenland' ons terug met producten die dooit het buitenland naar ons land worden ingevoerd. ■Er kan wel eens tijdelijk een verschil tusschen invoer en uitvoer zijn, dat in geld moet worden betaald, doch op den duur moeten beide tegen elkander op wegen. Een eenvoudig voorbeeld kan dit duidelijk maken. Gesteld, dat wij alleen naar het buitenland uitvoer den en niet van het buitenland betrokken. Alles moest dan aan ons land in goud; bet internationale geld, worden betaald. Daarvan zou hot gevolg zijn. dat* wij in Nederland een zeer groote hoeveelheid goud zouden krijgen. Dit zou weer met zich brengen, dat do waarde van het goud, evenals die van ieder an der artikel, waarvan een teveel in het land is, zou gaan dalen. Als het geld' echter minder waard wordt, gaan alle prijzen stijgen. De in Nederland voortge brachte producten zouden aldus hop langer hoe duur. der worden, tot zij zoo duur waren, dat uitvoer niet meer mogelijk zou zijn, ja, dat het buitenland met groote winsten tot invoer* zou kunnen overgaan. Iede re belemmering van den invoer heeft daardoor een belemmering van den uitvoer ten gevolge. Voor be drijven, die het van den uitvoer moeten hebben, ls daarom een protectionistische politiek in de hoogste mate verderfelijk. Een beschermende politiek door Nederland gevoerd zal er voorts licht aanleiding tot kunnen geven, dut het buitenland niet middelen van verweer komt. Wanneer wij de schoenen, in het buitenland geprodu ceerd, gaan weren, of met een hoog invoerrecht gaan belasten, dan zal or neiging zijn om ook onze produc ten uit dat buitenland te gaan weren. Bedriegen wij ons niet, dan heeft het beruchte schoenenwetje reeds een dergelijk gevolg gehad. Toen de schoenenfabrie ken in Tsjecho-Slowakije zich dien uitvoer naar Neder land zagen ontzegd, heeft Ae Regeering van dit land een gelijksoortige maatregel willen toepassen tegen den invoer van Nederlandsche tpinbouwproducten. Natuurlijk zou Nederland daarop dan weer hebben kunnen antwoorden met een invoerverbod op andere in Tsjedho-Slowakije geproduceerde zaken. Zoo ont staat dan een vorm van strijd met het buitenland, dien men tarievenoorlog noemt. Het is met dezen ta- riefstrijd als met de bewapening. Ieder nieuw oor logsschip. iedere legeruitbreiding in het eene land, leidt tot het bouwen van nieuwe oorlogsschepen en nieuwe legervorming in het andere land. Zoo komt men in een noodlottigen cirkel, die .de verhouding tus schen de volkeren vergiftig! De handelspolitiek van sommige Europeescbe staten in de jaren vóór 1914 is een der groote oorzaken geweest van den wereld oorlog. Vooral in den tegenwoordigen tijd; geleerd door de lessen van den vreeselijken wereldbrand, die achter ons Ligt. moeten wij doen, wat wij kunnen om deze oorzaken weg te nemen. Juist thans schijnt zich, na de hoopvolle teekenen uit de Volkenbondsveigadoring te Genève, een betere verhouding te gaan baanbre ker. Het zou roekeloos zijn dit streven thans te gaan verstoren. Ook eei^ kléin land. neen, vooral een klein land, mag daaraan niet mededoen en heeft in dezen het goede voorbeeld te geven. Meer dan ooit moe ten wij ons thans doordringen van de groote waar heid van het dievies der EngeLschen Cobden Club., de oude Engel sche vereen iging voor den vrijhandel., dat uitspreekt, dat vrije handel beteekent vrede, vriend schap en welwillendheid tusschen de volken. Het is onbegrijpelijk, dat een zich christelijk noe mende Regeering in dezen tijd komt met maatrege len. die lijnrecht tegengesteld zijn aan de eischcn eener werkelijk christelijke staatkunde. De rechter zijde moge dit alles met minachting voorbij gaan en zonder volksuitspraak een zoo bedenkelijke tariefs herziening willen doordrijven, zij zal. daarvan zijn wij overtuigd, nietemin haar vonnis niet ontloopem De uitspraak der kiezers in dien zomer van het volgend jaar zal vernietigend' zijn. Mr. P. J. OUD. rief is aangenomen, niet duurder zullen worden, te weten ons eigen Nederlandsche klimaat f Is er dan nog geen ontevredenheid genoeg? M<^t het er (ian op aan worden gelegd, dat de een of ander straks een staatsparty vormt, die een iaarlyksohe imtruiling van de Nederlandsche en Siciliaansche bevolking in haar vaandel schrijft, zoodat die arme verbrande en verschroeide Zui derlingen eindelijk eens een frissohen neus zou den kunnen halen .en de Nederlanders eindelijk eens zouden kunnen ademen, zonder er met een verkou den gericht als maar op nieuw Szohbrnsky of een ander Poolsch minister by te moeten halen? Die nieuwe party krijgt mijn stem. Althans vandaag. A(tschi) is een welluidende stem van groot belang. Gebruikt daar om vóór het zingen en spreken de verfrisschende TABLETTEN Groote doozen 65 Cts. lmmm. Bij de boerenbevolking van het kleine vrijstaat je Schaumburg-Lippe in middien-Duitschland, worden nog allerlei oude gebruiken bij geboorte, huwelijk en dood in eere gehouden. In het bijzonder "zijn in teressant de gebruiken bij rijke trouwpartijen in „Hager Amte". Vóór den bruiloftsdag worden de gas ten door een speciaal daarvoor aangewezen persoon ter bruiloft genoodi, welke bruiloft "steeds plaats vindt in het huis van den bruidegom. De bruid wordt op'den gewichtigen dag op feestelijke wijze afge haald uit de woning harer ouders. Een met dichte dennentakken overwelfde ladderwagen, gesierd met guirlandes, kransen, bloemen en kleurige vaantjes, dient als bruidswagen. Bruidsmeisjes en gasten ne men op den wagen plaats, maar niet de bruidegom. Vóór het rijtuig rijden op fraai opgetuigde paar den de met sjerpen en vederbossen getooide bruids jonkers. Zij worden dOor den vader van den bruide gom ontvangen, die hun vraagt wat hun voornemen' is. Na eenig geestig heen en weer gepraat krijgen ze vergunning de bruid) mee te nemen. Deze houdt zich echter verscholen en moet door de bruidsjonkers ge zocht worden. Is ze eindelijk gevonden, dan gaan de bruidsmeisjes .de gasten van den wagen en de bruidsjonkers aan een gemeenschappelijk maal. Tij dens dien maaltijd wordt de bruid voor het feest aangekleed cn voorziet een der aanwezige vrouwen een spinnewiel van vlas, dat der bruid wordt mee gegeven voor haar eersten arbeid!. De gasten offeren bij dat gereedmaken menig blank geldstuk, dat in het vlas gewonden wordt. Het spinnewiel en een omkranste heibezem worden op den bruidswagen verder meegevoerd. De bruid neemt afscheid van het ouderlijk huis, dat ze naar oud gebruikin geen zes weken na haar trouwen bezoeken mag. Zij mag bij het wegrijden niet omzien en behoedit zich voor het krijgen van heimwee door het meene men van een stuk brood. Dan gaat het in vrool ijken draf naar het huis van den bruidegom. E<fn van de voorrijders neemt daar op den dorsch als spreker het woord. Hij verkondigt in verzen .de deugden en voor treffelijkheden van de bruid voor welke hij een brui degom zoekt. Achtereenvolgens wordt den .spreker een ouden man en een kleinen jongen voor de bruid aangeboden,, die hij echter beiden weigert. Dan ver schijnt de rechte bruidegom. De spreker vraagt hem of hij ook een vrouw noodig heeft en wat hij haar eventueel wil aanbieden. De bruigom biedt water en brood aan. Dit wordt aan debruid verteld, die deze gaven echter to gering vindt en weigert Na lang heen en weer praten en bieden zegt de bruidegom eindelijk wijn en koek te zullen geven. Dat bevalt de bruid en onder het Vrool ijk spelen der muziek rijdt de bruidswagen het erf op. De inzittenden stijgen uit en worden door den bruidegom begroet, die de bruid bij do hand neemt en in zijn ouderlijk huis voert. De bruidswagen wordt daarna omvergeworpen de bruid is gebracht waar zij wezen moet. zij keert niet weer terug. Allen zet ten zich nu weer aan tafel waar als hoofdschotel brood en worst wordt opgediend. Daarop maakt men zich gereed om de huwelijksvoltrekking in de kerk te doen plaats hehbem Op den terugweg wordt hiler en daar voor het jonge paar de weg versperd •door een daarover gehouden stang, ketting of stok. Den doortocht moet het zich koopen door het schen ken van geld. De vader van den bruidegom wacht hét jonge paar in de huisdeur op en heet het wel kom. Hij drinkt de jonge vrouw uit een glas gevuld met wijn toe en deze uit het zelfde glas haar man. Als de jonge man het gla.s aan zijn vrouw heeft te ruggegeven drinkt deze 'het uit op het welzijn van haar schoonouders en hét geheele huis, waarna ze - het glas tegen den grond aan stukken gooit Dan eerst overschrijdt het jonge paar den drempel van het huis. Na de gebruikelijke eeredansen voor bef jonge paar, de bruidsmeisjes en de bruidsjon-* kers, begint het eigenlijke bruiloftsmaal, dat uiterst eenvoudig is. Het bestaat, naar oud gebruik, uit rundvleeschsoep, kalfvleesch met gedroogde vruch ten klaar gemaakt en rijst Gebraden vleesch wordt niet aangeboden en evenmin aardappeleq. Groote schijven brood vervangen- deze. Tijdens het eten wordt bij de gasten een geldinzameling gehouden voor de bediening, de muziek en de dorpsarmen. Groote vroolijkheid geeft het als het naar gebruike lijk is te beproeven een der gasten gelukt iets aan de bruid1 te ontnemen, dat door de bruidsjon kers alleen voor geld weer terug kan worden ge kocht. Als een bijzondere eer geldt het wanneer het jonge .paar met stoel en al onverwachts door de jon gere gasten wordt opgenomen en ónder het spélen der muziek wordt rondgedragen. Een gewichtige rol speelt bij het dansen de uitvoering van den echt na- tionalen dans, genaamd de achttoerige. In den loop van het bruiloftsfeest bezoeken vele gasten de naburige boerderijen waar ze onthaald worden op boterkoeken en koffie. Gewoonlijk duurt zoo'n bruiloft den ganschen nacht door en vindt rij eerst laat in den morgen haar einde. Vroeger was het gebruikelijk vreugdeschoten te lossen bij een brui loft De vele daarbij voorgekomen ongelukken heb ben echter tot afschaffing van dit gebruik geleid.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1924 | | pagina 5