Jinnenlandsch Nieuws.
G
a
Gemengd Nieuws.
Dinsdag 24 Maarl 1925.
üösie Jaargang. Blo. 7609.
TWEEDE BLAD,
•a IK1.:
5-
va:
IR
ZILVEREN HUWELIJKSFEEST VAN EET
«LIK ECHTPAAR,
p zijn Llifccht een groot aantal afgevaar,
van üranje-vereenigingen uit verscnhl-jnde
des Juiica tezaum gekomen, bijeenger -epen
iet bestuur van dd Vereeniging Koninginne-
recht, ter bespreking van de plannen in zake
bieding van oen huldeblijk aan de Koningin
i Prins bij gelegenheid van hun zilveren hu-
S feest.
voornemen bestaat namens do Oranjevereenl-
j aan tö bieden een groote schilderij, voorstol-
^'®|KoninginI Prins en Prinses, en geschilderd
jen der eerste Nederlandsche schilders. De
il geheel gebeeldhouwd worden en onder meer
pens bevatten van het Koninklijk echtpaar,
k en de provincies. Het huldeblijk zal verge-
ian van een album met d© n&pien van het. be-
der Oranjevereenigingen, die er aam hebben
ïoir.en.
HET TE VERGETEN.
schrijft aan de N.R.Crt.:
w avondblad van 5 Maart jL kwam bet vol-
10§bericht voor:
de dezer dagen gehouden vergadering van: den
van Arbeid te Nijmegen zijn aanvullingabe-
igen behandeld, waarbij eeen verhooging van
n lijgaven voor personeel in 1925 met f 1000. De
HU ter lichtte toe, dat deze som benoodigd was
iet in dienst nemen van extra personeel. Dit
eet was noodig voor het overschrijven van de
lijksche rekeningkaarten; de nu vijf jaar ge-
kaarten' moeten vóór 1 April a.s. naar de af-
f f statistiek der Rijksverzekeringsbank worden
11 gilden. Voor deze overschrijving, die uiteraard'
voren bekend was, heeft reeds meer dan een
eleden de voorzitter van den Alkmaarschen
van Arbeid een werkwijze aangegeven, welke
temming van de Raden verwierf. Hierdoor
zonder kosten, tusschen het gewone werk
uccessievelijk alle kaarten worden vernieuwd.
I de Raden hiermede bezig waren, kwam be-
tt van het bestuur der Rijksverzekeringsbank
n nieuw model kaart zou worden ingevoerd,
tor het reeds gedane work vergeefsch was.
in het begin van 1925 werden de nieuwe kaar*
tvangen, zoodat thans extra werk onvernyjde-
welk werk voor alle Raden tezamen kan
begroot op ongeveer f 50.000".
bericht is te belangrijk, om het te laten pas-
in de rij van de dagelijksche nieuwsberich-1
ie men leest en vergeet.
rond van een wetsbepaling of van een, ter uit-
van een wetsbepaling gegeven voorschrift
de bij' de Raden van Arbeid aangehouden]
ngkaarten voor de invaliditeitsverzekering
zeker tijdstip bij d'e Rijksverzekeringsbank
i ingeleverd ten dienste der statistiek. Deze
faa te voren bekende omstandigheid' noopte
Jen van Arbeid maatregelen te nemen, waar-
ou worden voorkomen, dat zij op een gegeven
blik van de voor hen noodzakelijke gegevens
r. zijn beroofd. Een der Raden weet diaarbij een
^atoe te passen, welke in de gelegenheid zou
geleidelijk tusschen het gewone werk door
e kaarten afschriften te maken, zoodat straks
ex:ra kosten een dubbel stel zou zijn verkre-
raarvan er een overeenkomstig d'e voorschrif-
in de Bank kan worden opgezonden. Deze
ehe werkwijze wordt door de overige Raden
>lgd, waardoor een belangrijk resultaat, ver-
g van extra administratiekosten, over de ge-
lijn bereikt schijnt,
niaad.het schijnt zoo; maar -de werkelijkheid
ers. De Rijksverzekeringsbank zelf zal voor 't
oos bedrijf van onkostenbesparing wel een
komen steken, met de mededeeling dat na.
lor inlevering van de' kaarten bestemden ter-
>en ander model kaart zal wordien ingevoerd,
atische overleg der Raden van' Arbeid is daar-
verijdeld. extra werk is thans niet meer te
den en f 50.000 is naar d'e maan.
igeen zal zich afgevraagd' hebben: „Kan dat
et anders?"
dat kan niet anders, het kan blijkbaar
nders zoolang de Staat zich geroepen blijft
f5 een rol te spelen' op een terrein waar hij
mis behoort. Is heft denkbaar dat in een .ge-
bedrijf waar verantwoordelijkheid nog iets
i is dan een woord alléén, en waar misslagen
tans hun auteur wel weten te vindien, zondier
blikken of blozen een dergelijk admini-
if decreet wordt uitgevaardigd zonder dat
es wordt nagegaan of d'at ook kwaad kan?
wij erkennen, in het particulier bedrijf zijn
lerliezen, groote verliezen geleden tengevolge
erkeerd inzicht of roekeloosheid. Maar met die
zen. die op de d'ebetzijde der balans vani het
•bedrijf óók niet ontbreken., zijn deze ver
te f 50.000 niet te vergelijken. Deze zijn geof-
ffikfat de overheid haar doel in zichzelve meent
iden, omdat de overheid' nu eenmaal te veel
eid is om met alle kleinigheden rekening te
6ii houden.
zal zoo blijven, zoolang wij' niet wakker zullen
n en verlangen dat de Staat zich houdt bij
publiekrechtelijke taak. Zoolang wij dergelijke
lin gelatenheid blijven dragen, zoolang blijft
eest doeltreffende politiek voor een sluitende
ïting half werk. Wij moeten leeren inzien, dat
iatswerkzaamheden natuurlijke grenzen heeft
t die natuurlijke grenzen ver zijn overschre-
Vie daarvan overtuigd is, zal hopen, dat voor-
i als het hier genoemde hun gerucht zullen
reiden niet alleen voor doovemansooren.
MOLPLOEG.
erdag jl. is op de landerijen van den heer P.
blaker in den Waardpolder een demonstratie
uden met d!en molploeg, geconstrueerd! door den
eProf. M. F. Visser.
I 'st werden op den dorsch eendge lantaarn-
jes vertoond van dozen ploeg en zijn werking,
■jde prof. Visser in het kort, waarop de voordee
lt z.i. aan het gebruik van zulk een p-loeg ver
en, neerkomen,
door Prof. Visser gecontrueerde ploeg heeft aan
Jangen T-balk. welke voor en achter door een
prielen wordt gedragen, een mes zitten, dat een
in den grond snijdt, en onder aan dit mis zit J
feenlijke „mol',' welke den gang van 6 c.M. dia-
r. in den grond maakt. Dat is een cylinder-
aaf"? massief stuk ijzer, dat aan den voorkant
onderen toe, onder een hoek van 45 pet. spits
>pt. Achter den „mol" met een ketting beves-
komt een kogel, welke een iets grooteren dia/-
beeft dan de ,.moi". Hierdoor wordt dus de
L o van het kanaal, door den „mol" getrokken,
I - aangedrukt.
1 er' meesten weerstand ondervindt de ploeg,
rel PÜ de trekkracht natuurlijk boven den grond
ks Pjipt, bij den „mol", zoodat dicht daar boven
,tb 1]Jk een kracht van 1000 Kg. wordt uitgeoefend.
>mstaat derhalve een koppel, hetwelk in een ver-
P* en een horizontale kracht is te ontbinden. In
05
32
12
10
het begin had men meefte met de rertfXale Wracht
Deze was zoo sterk, dat raen verplicht was drie
man op den staart van den ploeg te doen plaats
nemen, om den ploeg tijn goeden gang te doen be
houden. Door den mol echtor den vorm te geven,
zooals hierboven is aangegeven, heeft men die kracht
geheel opgeheven. De ploeg „zweeft.' dan ook, zoo
dat de wielen bij dien staart geen dienst behoeven te
doen.
Het Engelsche bouwland' heeft van nature een gol
vend oppervlak. Blijft men dós met den molgang
evenwijdig als dat oppervlak, dan krijgt de drain
van nature genoeg holling, om verzekerd te zijn van
voldoende afstrooming naar de slooton.
Het Nederlandsche bouwland' is echter vlak, zoo
dat hier aan den gang een helling moet worden ge
geven. Door een zeer vernuftige constructie heeft
prof. Visser dit mogelijk gemaakt. Een gemakkelijk
te bedienen verstel inrichting maakt het mogelijk,
steeds de juiste helling te geven. Om het den ploe
ger zoo eenvoudig mogelijk te maken, wordt van
sloot tot sloot een touwtje gespannen, dat ln' het
midden, van het terrein, waar dus de mollegang het',
dichtst d'e oppervlakte nadert door een lat op do
juiste hoogte wordt gehouden. De ploeger heeft dus
niets anders te doen, dan eenvoudig langs dat lijn
tje te ploegen.
Om te beginnen wordt de ploeg op een paar stevige
planken boven de sloot geplaatst, zóó dat het mes
met mol direct in den bodem kan insnijden. De mo
dem© trekker levert verder voldoende kracht om
den weerstand in den bodem te overwinnen. De
praktijk heeft nu reeds uitgewezen, dat het verstan
diger is, niet direct den trekker voor den ploeg te
zetten, doch deze beide werktuigen met een stalen
kabel, welke over een katrol loopt, aan elkaar te
verbinden. Terwijl de katrol met een anker in den
bodem wordt vastgelegd, zoodat de ploeg van sloot
tot sloot kan werken. Men is dan in de eerste plaats
er van verzekerd, dat de trekker onder de meest
ongunstige omstandigheden den: ploeg kan trekken.
Wel moet de trekker dan d-eni dubbelen afstand af
leggen, terwijl de ploeg half zoo snel opschiet, doch
de trekkracht wordt daardoor van 1000 tot 600 Kg.
teruggebracht. Bovendien is de langzamere gang
bevorderlijk voor een goede afwerking van de mol-
lengangen.
De bijeenkomst op den d'orsch en later ook de de
monstratie op het veld. werd door een groot aantal
belangstellenden gevolgd, de demonstratie is schit
terend gelukt en het mag gezegd; worden, dat de
ploeg uitstekend werk leverde.
In het midden van het terrein werdén een paar
gaten gegraven, zoodat iedereen zich kon overtui
gen. dat de „mol" een zuivere ronde opening maakt.
Verder heeft d'e ploeg een volmaakt rustigen gang
en is in staat elke gewenschte helling aan den gang
te geven en op iedere verlangde diepte het werk te
beginnen.
In zijn voordracht wees Prof. Visser er nog op.
dat deze wijze van draineeren zooveel goedkoopef
is dan met buizen. En ook dat de mollengangen op
korten afstand bij elkaar gelegd kunnen worden.
Daardoor heeft de uitwatering sneller plaats. De
kosten worden geschat, wanneer de afstand' der
mollengangen 4 M. is, op f 20 per H.A. De einden
der mollengangen moeten natuurlijk van draineer-
buizen zijn voorzien, daar ze anders spoedig worden
ingetrapt'..
Deze demonstratie was uitgegaan van de werktui
gencommissie voor Hollands Noorderkwartier en de
heer Joch. «BlaauboerGz. opende dan ook namens «le
ze commissie met een gepast woord.
PROV. STATEN NOORD-HOLLAND.
De commissaris der Koningin in1 Noordholland
heeft, aan de Koningin machtiging gevraagd tot liet
bijeenroepen der Staten op Dinsdag 31 Maart,, ter
behandeling voornamelijk van de spoedeischende
voordracht van Gedeputeerde Staten in zake de con
versie van leeningen der provincie.
AUTO'S.
Hoe snel' hefc gebruik van aufcos aufc obussen en
vrachtauto's'' toeneemt, blijkt wel sterk uit het j
feit, dat in <zeer korten tijd op het eiland Texel'
niet minder dan 80 van zulke kraohtwerktuigen in
gebruik werden genomen, dat is 1 auto op minder j
nog dan elk 100-tal inwoners.
PETTEN.
Vrijdagavond jl. had in café Sneeboer een verga
dering plaats ter oprichting van een Vereeniging
voor Ziekenhuisverpleging. Hoewel de vergadering
niet druk bezocht was, werd toch besloten alhier een
dusdanige vereeniging op te richten. Besloten werd,
vooral vanwege de financieel© omstandigheden het
bestuur van de vereeniging „Hulp in Nood" ook als
bestuur van deze nieuwe vereeniging te laten fun-:
geeren. Verdér werd' overeengekomen, de inschrij-
ving van nieuwe leden voorloopig open te stellen
tot 1 Mei. Toelating na dien datum brengt weer be
perkende bepalingen met zich mee. We hopen, dat
de nieuwe vereeniging zich in stand zal kunnen
houd'en en een frisschen bloei zal tegemoet gaan.
PETTEN.
De Alkmaarsche tooneelvereeniging „Onderlinge1
Vriendschap" trad hier Zondag voor het voetlicht
met de Engelsche klucht: „In de mist". Het stuk
concentreert zich in een groot Londensch huurhuis!
waar twee personen wonen, allebei John Smith ge-
heeten, de een hulpprediker, de ander een jong za
kenman, die bijwijlen graag eens de lichte zijde van
het leven opzoekt. Deze John Smith heeft 's avonds
laat in de mist een ontmoeting met een actrice, ter
wijl de vtouw van den predikant in het huis van
den zakenman terecht komt. Dit geeft zooveel dwa
ze vergissingen, en verwikkelingen dat bij goed spel
het publiek zich moet amuseeren. Dit is dan ook ten
volle gelukt. Het publiek heeft den heelen avond'
geschaterd, de lachsalvo's waren niet van de lucht.'
Schitterend spel leverden d'e heeren Potharst, Zel-i
lenrath en Pauls, respectievelijk als John Smith, I
zakenman, logé en kolonel. Het was prachtig spel
wat deze heeren gaven. Minder goed kon ons dei
hulpprediker bekoren. Wij vonden hem eenigszinsj
zwak. Ook d'e detective Duffell, die alles ini het reine!
meende te kunnen brengen, wist goed spel te geven.
Ook de dames, de vrouw van den hulpprediker.1
die van den zakenman, de actice en de huishoudster
deden uitstekend haar best. Ze leverden heel goed
werk. De eerste drie genoemde heeren spanden ech-j
ter de kroon boven alles.
Alles bij elkaar was het een goedgeslaagde uit
voering en wij willen de vereeniging „Onderlinge
Vriendschap" in' Petten d!an ook wel eens terug:
zien.
NIEUWE NIEDORP.
Zondagavond braóht hef fanfarecorps Excelsior
alhier, een serenade aan don heer JEi. Borst, tori
gelegenheid van tzij'n 25-jarig huwelijk.
De heer 'Borst is medeoprichter en nog steeds
werkend lid der vereeniging.
DIRKSHORN.
Vrijdagavond werd ten huize van den heer D.
Swager de al'gemeene vergadering van de vereeni
ging „Door ons, voor ons gehouden. De opkomst
was, mede door het ongunstige weer, niet groot.
Na opening door den voorzitter, den heer C.
Nierop, leest de secretaris, de heer Af. de Pee,
de notulen, die onveranderd worden goedgekeurd.
Aan het jaarverslag ontleenen wij', dat het leden
tal 1924 is en voorts, dat „Door ons, voor ons"
uit den Bond van Ziekenfondsen is getreden.
De rekening van den penningmeester, den heer
A. Kistemaker, geeft over 1924 aan een ontvangst
van f 1656.65 en een uitgaaf van f 1G20.56, batig
saldo f 36.09. De kapitale reserve is nu gestegen
tot f2307.84.
Nadat de fmantieele commissie, bij monde van
den heer P. Biesboer, heeft gerapporteerd, dat de
rekening in de beste orde is bevonden, wordt deze
onder dankzegging aan den penningmeester, bene
vens aan de commissie, goedgekeurd.
Tot oamzzrissteSd wordt alsnu benoemd de heer
D. Dam, terwijl herkozen worden de heeren G.
Kuiper en W. Molenaar, je^peotieveiijk tot Be- j
StT^?L0Il^M^8w!' P.~, EET OHOOTE WKRKLOOZENDESIONSTHATIE.
Icpiaats van den heer Bos. die bedankt heeft, Een groot aantal socialistische leiders, o.w. alle
wVp tot Be3tuu™hd eekozen de leden van het vroegere En«e!sche Labour^abinct,
oo. r/»Kr»f An Koor incf^rv.ov- uitgenoodigd om zich b.0.ji het hoofd te stellen
van 6611 demonstratie van werkloozen, die 30 Maart
if kwkf aLonden van het Embankment naar het Hydepark
n ^vf Inar zal hebben bestaan en aangezienzuuen- trekken. Tot do commissie, die deze demon-,
I 9trati* voorbereidt, behoort o.a. George Lansbury,
geeft noj m overweging, dit ook bij deze te doen. het GROOTSTE MOEDERSCHIP VOOR VLIEG-
Na ampele bespreking wordt besloten, aan de
volgende algemeene vergadering voor tó stellen,
die herdenking ©enigszins feestelijk te vieren in
September van hot volgende .jaar.
De heer P. Bieeboer brengt ter tafel de stichting
van een tonds voor Ziekonhuisverpieging. welk
idéé bij de vergadering wel instemming vindt.
De heer Kistemaker licht in, dat er reeus enfcelo
dergelijke instellingen bestaan, van welke do eene
werkt met eou omslag over do leden naar behoefte,
de andere mot een vaste jpremio van 1 cent per
week.
Ter nadere uitwerking van dit plan worden door
het bestuur van „Door ons, voor ons" toegevoegd de
heeren P. iBiesboor, A. Prins en L. Reuvers, dona
teurs der Vereeniging.
Wat de etiohting van de Begrafenisvoreeniging
betreft, waar eveneens over werd gesproken, de
vergadering oordeelde zulks voor .deze kleine om
geving te kostbaar.
Hierna sluiting van de gezellige vergadering.
WARMENHUIZEN.
21 dezer dacht de federatie Nd. Holl Noorden*
van de Ned. Ver. tot afschaffing van Alb. Dr. een
openbare bijeenkomst, met opvoering van een pro
paganda- tooneels tuk te houden in het lokaal van
den heer Slikker. De opkomst was echter zóó ge
ring, dat men dacht onverrichterzake weer te moe
ten keeren. Op verlangen van de aanwezigen word
echter beslóten liet programma af te werken. Men
moest echtor nog wat geduld oofenon, daar de
speelsters en spelers een gezelschap uit Anna
Paulöwna er niet op gerekend hebbende, voor
zulk een gering aantal op te treden, zich nog
moesten voorbereiden.
Onderwijl' nam de aangekondigde spreker, de
secretaris-penningmeester der federatie, de heer
Kreijger van Anna Paulöwna, tevens leider en
medespeler van 't gezelschap, tusschen 't publiek,
waaronder wij ook een onzer wethouders opmerk
ten, plaats, om, zooals hij zich uitdrukte, inpiaats
van een formeele redevoering, waar hij in de ge
geven omstandigheden liever van af zag, een
„praatje" te houden.
Hij vroeg de aanwezigen enkele dingen te vragen,
die hem een leiddraad konden zijn -v oor een rede-
neering van 'datgene wat tmen 't liefst besprokenhad.
TUIGEN.
Het Amerlkaansche moederschip voor vliegtuigen
„Saratoga", het sterkste schip op dit gebied van de
geheelo wereld, verlaat den 7en April de werf van
Camden in New Jersey. Het zal 72 vliegtuigen mee
voeren, welke van het dek kunnen opstijgen. De
„Saratoga" is 880 voet lang. 105 voet breed en 30
voet diep.
EEN BEDELAAR-MTLLIONAJR.
Te Genua is een bedelaar, Timeteo Odino gear
resteerd. 08 jaar oud, die gedurende veertig jaar,
bedelend zijn inkomsten heeft opgehaald. Meest&I
stond hij op de kaden bij de haven, waar de grooto
booten aankomen. In zijn huis werden 200.000 lires
gevonden en gebleken is, dat hij een groot paleis te
Genua bezit, een villa in de buurt en groote deposi
to's in de ..Banca dl Roma" bij het „Cre-dito".
HONGERSNNOD IN HET ZUIDEN VAN RUS..
LAND.
Uit Riga. 20 Maart, In de Zuid-Russische
districten Cherson en Nikolajew is de toestand wat
de voedselvoorziening betreft kritiek.
Men maakt melding van talrijke gevallen van
scheurbuik en buikaandoeningen tengevolge van
den hongersnood in het gouvernement Odessa, waar
75.000 kinderen gebrek lijden.
HET INSTORTEN VAN HELGOLANXk
Het Pruisische geologische instituut heeft een onui
derzoek ingesteld naar de oorzaak en do gevolgen
van het kort geleden instorten van' een gedeelte
van het eiland Helgoland. Gebleken is, dat 6000 kiib.
meter rots in zee ia gestort en dat waarschijnlijk
verdere steenmassa's, echter van geringen omvang
zullen volgen. De instorting is hoofdzakelijk door
onderspoeling en door het indringen van regenwa
ter ontstaan, doch zonder twij'fel heeft ook de op
ruiming van de oorlogshaven, die door middel van
dynamiet geschiedde, meegewerkt. Teneinde verde
re instortingen*te voorkomen, zal het noodig zijn
onverwijld maatregelen te nemen.
EEN BUSTE VAN EBERT.
De commissie voor de versiering van den rijksdag
heeft Zaterdag principieel besloten het aandenken
van den overleden rijkspresident Ebert te eeren
door een buste van hem in het Tijksdaggebouw te
doen plaatsen. Een definitieve beslissing is nog niet
ogenomen, aangezien de Duitschnationalen zich hun
Daar niemand echter iets naar voren bracht, leidde beslissing nog hebben voorbehouden. De communis»
hij in met op te 'merken, dat er voor maat^Jchap- ten hebben zich legen het plan verklaard, alle an-
pel'hke dingen over 't algemeen zeer weinig belang1-dere partijen er voor.
stelling is te oonstateereu, in tegenstelling met de
vele diverse „uitvoeringen enz., met bal na". De
weinige aanwezigen maakten heden op de grooto
ma3sa een uitzondering, wat voor hein wel roden
was, juist niet hen eens te wi'Jen pratery
Hij stelde voorop, dat voor 't geval hij zich eens
wat klemmend mocht uitdrukken, hij1 do nietrontl:
houders! jalls mensoh niet minder wil achten, als de
onthouders; alleen dan dreigt de aohting to dalen,
wanneer iemand voor zicfli Zelf overtuigd zou zijn.
onthouder, misschien wel drankbestrijder te moeton
zij'n en dit nochthans niet is. Wanneer men dus
handelt tegen beter weten in en eigen persoonlijk
heid niet hoog houdt.
Hij' schetste iu 't kort de moreel'e en ook wel
materieele ellende, door 't alcoholisme veroorzaakt,
't alcoholisme, door ons aller, meestal matig drin
ken, door de drink-gewoont en.in stand gohouL
den. Waardoor dus goed beschouwd, een elk die
INBRAAK IN HET RUSSISCHE GEZANTSCHAP.
Een dezer dagen is in het gebouw van het Sovjet
gezantschap te Parijs ingebroken in de kamer van
den eersten secretaris Volin. Twaalf documenten
van groote waarde zijn gestolen. De dief of dieven
waren er blijkbaar mee bekend waar deze papieren
opgeborgen waren, want niet de minste wanorde
was er in de kasten te bespeuren.
Gesfoienz ijn o.a. een copie der instructie van de
Executieve der 3de Internationale, bestemd' voor de
leiders der communistische partij in Frankrijk,
welke slappen moesten gedaan worden om een re
volutie te Parijs en in de Noordelijke gewesten en
in de kolonies te doen ontstaan. Eepige origineele
brieven van leiders der Sovjet-regeering aan Fran-
sche communisten en een copie van de geheime co
de der Sovjet-regeering.
De politie heeft geen enkel spoor d'er dladers kun-
aan die drinkgewoonten meedoet, verantwoordelijk i nen vinden. Krassin is over het gebeurde zeer ont-
is voor dat leed en die ellende. Echter is er ook stemd en heeft óver een en ander een uitvoerig rap-
een meer direct-economische quesfcie. Werd door port aan Moskou uitgebracht. Een der voornaam-
ons Ned. volk niet in 't afgeloopen jaar voor 400 ste leden der Ambassade is telegrafisch naar Bcr-
millioen gulden uitgegeven voor alcoholhoudende1 lijn ontboden om over dezen diefstal mededeeling
dranke t ?-Wo.dt door 't gebruik va i die drankemonze te doen.
samenleving niet heel veel schade berokkend? Bijv.,
om eens emceie dingen te noemen, door verlies aap NA DEN TORNADO.
arbeidsprestatie, door ziekte, ongevallen, krankzin-'Uit New Yórk wordt gemeld, dat de omgeving
nigheid, opsluiting vanwege misdadigheid en wan-1 van Evansville, in het Zuiden van Jndiana; na door
gedrag van alle gevallen) enz., ten gevolge van fden tornado te zijn geteisterd, thans door een ern-
alcoholgebruik, onkosten voor bouwen en on- stige overstrooming van do Wabash, een zijrivier
derhouden van ziekenhuizen, la*ankzinnigongestioh- i van de Ohio, wordt bedreigd.
ten, gevangenissen, salarieering van politie, verpier Te St. Louis dreigt, ondanks den toevoer van
gend en bewakend personeel, enz. 1 groote hoeveelheden levensmiddelen, gebrek aan
Indertijd berekende minister AD*. Goeman Borge voedsel, daar de verkeersmiddelen zich in een
sius, dat de directe uitgaven tot de indirecte ver-1 wanhopigen toestand bevinden. De banken zijn
187. Volgens deze voorloopig gesloten. J)e verzekeringsmaatschappij-
liezen zich verhielden als 113
rekenende, Zouden die van thans -Zijn: ipl.m. 400
662, of 400.000.090 061.980.000. De juistheid waar
voor spr. echter niet instaat. „Men mag er mij
nentwege ook wel 1 of 2 honderd millioen afreke-
nén, dan is 't nog belangrijk genoeg."
In verband"hiei-mcde wordt gewezen op de schijn
baar noodigo bezuiniging op verschillend gebied en
o.a. ook berekend, dat men 100.000 werkloozen (eens
in 't ergst van de werkloosheid) een jaar lang per
week f 25 kan uitkeeren van „slódhts' *113 millioen.
Dat voor }t onderwijs wordt uitgetrokken, volgens
de jongste staatsbegTooting, f 140 millioen.
Het totaalcijfer dier begrooting bedraagt pl.m. 700
mill. gld. enz. Dat indien geen alcoholisme bestond,
onze Maatschappij zeker veel meer geluk zou waar
borgen, veiliger en zeer belangrijk welvarender zou
zijn.
Zoodat het alcoholvraagstuk wel terdege een be
langrijk maatschappelijk vraagstuk is, waarbij allen
geïnteresseerd zijn en dat niemand, vooral niet ie
mand die in eenigerlei opzicht aan maatschappelijk
werk doet, dit kan en mag negeeren.
Daarna ontwikkelt zich nog een gesprek tOsschen
den heer Groet en inleider, totdat laatstgenoemde
wordt weggeroepen voor 't tooneelstuk „Vrij", een
stuk in 4 bedrijven, dat duidelijk en voelbaar toont
de mogelijkheid van noodlottige gevolgen, ook van
matig gebruik van alcoholh. dr. en 't verkeerde voor
beeld. Een arbeider, vroeger reeds door drankgebruik,
dat een enkele maal mislDruik werd, een misstap be
gaan hebbende, waardoor z'n gezin in ellendige om
standigheden kwam te verkeeren, doch die op aanra
den van de verpleegster, die onthoudster is, en uit
liefde voor zijn gezin het drinken nalaat en de her
berg mijdt,wordt er door z'n besten vriend, in dieuis
onnadenkendheid, weer toe gebracht, waardoor hij
weer eens „te veel op krijgt", een droevig, pijnlijk
huislijk tafreel veroorzaakt en naderhand een on
geluk bekomt, waardoor 'hij zijn verder leven lang
lichamelijk een wrak zal zijn en de welvaart voor
goed' de woning schijnt ontvlucht. Wat de verpleeg
ster aanleiding geeft aan bedoelden vriend, dia vroe
ger zeiede „vrij" te willen blijven, te vragen öf hij
zich nu ook vrij (van schuld) gevoelde....
Het stuk is tamelijk zwaar te spelen, enkele toonee
len in 't bijzonder. Toch werd het goed ^weergegeven,
hcewel er een paar zwakke punten in 't spel waren
aan te wijzen. Eén der ondergeschikte rollen was in
én richten in allerijl filialen op om zoo snel
mogelijk de aanvragen om uitkeeringen to kun
nen behandelen.
Aan een relaas, in de „Paris Tempo" oaifcleeneax
wij nog, dat de heen en weer zwaaiende, stijgende
en dalende wolk van vernieling eerst de stad Annar
polis in Missouri van den aardbodem wegvaagde.
Even -na twaalf uur Woensdagmiddag werd do
stad door den tornado getroffen, die allo huizon
en gebouwen op zlij.n weg omverwierp. Een tram
wagen werd ondersteboven gegooid en eenigo yards
weggeslingerd. Huizon sprongen uit elkaar door
den eigen luchtdruk toen zij' omgeven weiden door
den lagen druk van de langzaam voortbewegende
wolk .Mannen en vrouwen en kinderen worden
levend begraven en vonden daarop don dood in de
vlammen, daar op den doortocht van do tornado
spoedig brand volgde.
Van Annapolis zette de tornado zijn weg voort
naar South .Groenfield^ in Alissouri, waar de trans
continentale express trein van New York naar San
Erancisco omver geworpen werd. Hefc aantal doo
den tengevolge hiervan was brjhefc afzenden van
het bericht nog niet bekend. Te een uur in den
middag werd Murphysboro in Illinois door den
tornado bezocht. Hier ontwikkelde hij zich tot
'een waren cycloon, die do geheele zakenwijk weg
vaagde.
Dank zü de oordaatheid van een .spoorwegtele
grafist, Jfce Contralia in Illinois, konden berichten
om hulp de wereld worden ingezonden. Hij* kreeg
van zijn collega to Alurphysboro, voor daar hefc
statioq. uit elkaar sprong, een bericht en bloef
ondanks de waarschuwing, dat de tornado op Cen*
tralia aankwam, op zijn jx>sfc om verzoeken ojn.
hulp door to zonden. Do reusachtige wolk trok
echter, Alurphysboro verlatend, in een andere rich
ting en daalde op De Soto neer, waarvan weliswaar
slechts! pion smaCTo strook vernield word, doch
waar zijn doortocht oen brand deed ontfetaan, die
de stad met ondergang bedreigde.
De tornado zette rij n. weg door Zuid-Illinois voort,
al' het leven op zijn weg doodend, boomen ontwor
telend, telegraafpalen omverwerpend on huizen als
speelgoed in het rond slingerend. De omgeving van
Carmi en Grayville, beide in Hlinois, werd ver
woest, doch de steden zelf bleven gespaard.
Na overgestoken te zijn naar Indiana, schijnt de
minder góede .handen Een~paar lui speelden mat. tornado iets yan zijn kracht te hebben verloren,
Anderen daarentegen, in 't bijzonder Antje (hoofd- ofschoon te Princeton een smalle strook van do
rol) heel goed Het einde van het tweede bedrijf deed j woonwuk vernield werd. Zich in noordelijke noh-
aanvankelijk wat vreemd aan, doordat 'tdoek een tóng voortbewegend, verminderde de tornado nog
moment te vroeg viel. snelheid en z^n kracht was aanzienlnk af-
Over 't geheel een stuk en spel dat betere opkomst I genomen toen hij door de buitenwijken van ludiar
waard is en dat na elk bedrijf van de weinige aan
wezigen een krachtig applaus verwierf.
Met een klemmend beroep op gevoel en verstand.
napolis trok. Hier waren slechts enkele dooden te
betreuren. Na India napolis te hebben verlaten, nam
de snelheid van do wolk weer toe. Zijn laatste
spoorde de leider de aanwezigen aan te overwegen 'doodelrjko bezoek bracht de tornado aan W^t
of zij langer 't dtankbestrijderswerk aan anderen Frankfort, in Indiana, waar een meisjesschool werd
mochten overlaten of mede een handje moeten hel- w A
pen.
Waarna met een woord van dank voor belangstel
ling en betoonde sympathie werd gesloten te pijn.
half twaalf.
Vernield.
De tornado van Woensdag is de ergste geweest
sedert 1900, toen de stad St. Louis er door^ werd
bezocht. Er werden toen in den staat Alissouri meer
dan 1000 menschen gedood.
