lliiltti Nitns-
ationale Ontwapening.
GLASTRA'S SCHOENEN
Woensdag 8 April 1925
68 ste Jaargang. No. 7618.
ültQevers i N.V, ?.ii. TRAPMAN 8, Co., Scïiaoea
EERSTE BLAD.
ZIJN MOOIER EN
GOEDKOOPER
-Binnenlandscb Nieuws
n d
3 f
rmo
rooi
KNi
t. dl
In
rle^l
U'Bg
tu
•"lig
lote
hel
v<x
aren
n£
Fre
twi
>m
SCHAOER
COORAMT.
Mail vororliljnt viermaal por wook: Dinsdag, Woonodag, Dondor-
on Zatordag. Bij inzonding tot 'o morgona 8 uur, wordon" Advor-
ittën nog foovool mogelijk in hot oojcBtuitlcomond nummou goplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEP no. 20
PïIJo por 8 maan.lon fl.05. Lasso nummers 0 pont. ADvr.iUFN
TlflN van 1 tot 5 rogolo f 1.10, iedazo Keg®! moaz 00 cent (bewljaao»
Irihogropon). Grooto Isitozs wogdan naag planlaznimto bozskand»
al )IT NUMMER BESTA AH UIT ffWEE BLADEN.
aai
li-dei
ïkwi
ine
hott
neei
d
ïen
en n
ercti V°°r de afdeeling Schagen van den Vrijziimig-De-
ecratischen JBondi sprak Maandagavond de beer
j, of. Dr, D. van Ernibden. met als onderwerp: Na-
i >nalo ontwapening.
'oetefNa het openingswoord. van den voorzitter, d'en heer
de Heer, die daarbiji ini bet bijzonder de aanwen
ren van puiten de gemeente welkom heette, be-
Za de heer Van Ernibden met te wijzen op het ver-
et 1< igen naar vrede dat er door de wereld gaat. den
schuw- voor den1 oorlog den weerzin' tegen de be-
apemng. Ook door Nederland vaart deze stroom
cn« iq afschuw en tegenzin, maar die stroom moet op-
ime men tegen de sterke kortzichtigheid en behoud-
edei oht der partijen van rechts en van den Vrijheids-
ercli nd, die erkennen, dat dft oorlog afschuwelijk js,
me ch juist daarom bewapening noodzakelijk achten,
oer ljthetdshond en de rechtsche» partijen achten be-
ati tpening ter afwering noodzakelijk, zoolang er geen
d. E femeene internationale ontwapening plaats heeft,
sti Alge mee me Ontwapening, zeker als het kon des te
ssar ter. Doch is ze spoedig te verwachten? Het denk»-
t0< eld is niet nieuw, maar is reeds tientallen jaren
t hjjgeworpen. Reeds in 1899 kwamen in Den Haag
rtegenwoordigors der verschillende landen' bijeen,
hielden de le Vredesconferentie, omdat de last
ar h n bewapening ondragelijk werd en die last moest
daa ------
bilje
rtiö
)0
'12.4
MM I
wden afgeworpen, door gelijktijdige vermindering,
lar wat is er van dat doel bereikt? niets, er was
en begin van] vermindering der bewapening. Acht
dacl ren later, in 1907, werd de 2e Vredesconf erentie
Vaa< houden, opnieuw werd de machtelooze verzuchting
slaakt dat het dringend noodig was den wedijlvbr
bewapening te doen eindigen, maar, ook. toen is er
bev ets van terecht gekomën.
sche Totdat dan in 1914 de bewapening bracht den
chcifooien oorlog.
Ook wijst de tegenpartij op den Volkenbond, die
idsaien is gesticht Het is waar. we leven thans in
n Volkenbond, den Bond1 van Staten, en die Bond
iat gelijktijdige beperking van bewapening voor.
met dat al, de Volkenbond bestaat aanstonds 6
ar en met daadwerkelijke verwezenlijking is nog
en begin gemaakt. Er zijn wenschen, en plannen
Doeg, maar 'n begin' van beperking is er niet en be-
rking houdt toch miaar in, dat er wat minder moord-
ig zal worden gemaakt. Al de pogingen om gelijk-,
dig tot vermindering van ontwapening te komea;
n dus op niets uitgeloopen en in arwachting dat
pogingen beter zullen slagen, gaat Nederland
•rt op den ouden weg. met het aanschaffen van
rdelgingsmiddelen, totdat ook hier eenmaal dp
gel -barsting ontstaat. Een uitbarsting, die vreeselijker
1 zijn dan ze tot nu geweest is, door de. voorbeu
iding die gemaakt wordt met gifgassen en waar
geen middel te slecht, te duivelsch is. Moet dat
voortgaan, omdat het voorheen nooit anders ge-
Best is?
q Wij, vrijzinnig-democraten,-zeggen daar tegenover
tl het nu zal uit wezen, dat we nu moeten1 breken
et dien tijd. van 't verleden en wij voor ons kiezen
Alt. öds de volkomen ontwapening, tot op de rest van
anln politiemacht, dienende om den vrede en veilig-
id binnen ons land te bewaren. Reeds thans wil-
we de onmiddellijke opruiming van onze nationa_
weermacht, om eerst later, als de Volkenbond dat
icht. in samenwerking met de andere leden vAn
Volkenbond, een volkenbondsleger te helpen
P11 Jj,rrD eiL
Waardoor zijn de Vrij'zannig-Democraten tot dien
2 j 'ers gekomen? Om drie redenen, le, omdat de be-
r apeedng van de nationale weermacht van een
ein volk nutteloos is, 2e. omdat de nationale ween.
.^gacht niet alleen nutteloos is. maar erger, het oor-
gsgevaar vergroot; 3e. omdat de nationale verde
lging eischt een moderne bewapening en1 die be-
l'" apening is onzedelijk, nutteloos en gevaarlijk.
•^Uitvoerig behandelt de spreker - het nuttelooze van
op
Maar de. veiligheid kan niet worden verkregen,
de uitgaven zijn nimmer genoeg:. Zetf® de Duitsche
Rijksdag wordt vani schrielheid ten aanzien van het,
beschikbaar stellen van gelden voor militaire doel
einden beschuldigd. Als dit het geval is in eeni mi..
litairistisch land als Duitschland, als zelfs daar dio
ontzettendde uitgaven het land geen veiligheid kun
nen bieden, wat moet dan een klein land als het
onze.
Spl? noemt dan de door deskundige bewapen aars
opgesomde onmisbare middelen om het wrakke
schip weer e enigszins bevaarbaar te maken. Hij
wijst daarbiji op de voortdurende wijziging ten aan
zien van de eischen die aan het oorlogsmateriaal
worden gesteld en doet daarbij scherp uitkomen de
onmogelijkheid voor een klein land om aan dat,
groot aantal tekortkomingen), aan die vele gevallenvan
weerloosheid, een .einde te maken. Wat zouden al
die nuttelooze uitgaven aan den dijk der landsverde
diging, die nimmer veiligheid biedt, omdat een an
der hem weer volkomen ondermijnt, doelmatiger
gebruikt kunnen worden voor onderwijs, verbetering
volksgezondheid, volkshuisvesting enz.
Spr. wijst op de verklaring van Mr. Nolens, dat
de stelsels van landsverdediging nooit een bevredi
gend resultaat opleveren, maar toch geeft hij met de
zijnien steeds zijn stem aan het stelsel, dat onbereik
baar is, waarbij! wat vandaag toereikend' is. morgen
ontoereikend is en waarbij het onontbeerlijk mini
mum het .dwaallicht is, dat ons straks in den nieu
wen afgrond, in een nieuwen oorlog zal brengen.
Wanneer er daarentegen) komt een politiemacht,
dan zal al dat nuttelooze verdwenen zijn. dan heb
ben we geen veroudering meer van oorlogsmateriaal,
maar krijgen we daarvoor in plaats zeer lage uit
gaven. Opruiming van de oorlogsmacht en een meer
beperkte politiemacht daarvoor in de plaats, kan
j een besparing geven van 60 k 70 millioen per jaar,
wellicht meer. Zeg niet, dat het materialisme is over
geld te spreken, want die 60 70 millioen heeft voor
1 het volk een groot© waarde, wanneer dat geld vrlj,-
l gemaakt wordt voor verbetering van de volksge-
zondheid, kinderverzorging, het Verkrijgen van be
hoorlijke levensvoorwaarden. Zoolang hier de
oude mienschen nog met een) staatspensioen van
f 2.50 of f 3 per week worden afgewezen, is dit geen
laag bij: de grondsche opmerking. Applaus.
Een uitgebreide keuze DAMES-, HERREN- en
KINDERSCHOENEN bij
VAN RIJSWIJK'S
SCHOKNHANDEL-SCHOENMAKERU. Prijzen naar
kwaliteit, zeer billijk.
DAN VAN' IEDER ANDER.
niet ongerust behoeven te maken en het is vooral de
kapitein Maas die dit met klem van redenen meent
te hebben aangetoond, inzake den gassenoorlog! en de
brochure van Kapitein Maas. die een belangrijke ge
ruststelling moet inhouden, wordt door onzen Minis
ter van Oorlog met welgevallen begroet. Spr. be
spreekt o.m. de in die brochure aangekondigde nood
zakelijkheid tot het bouwen van vluchteden, in de 4
groote steden het overige gedeelte van ons land zal
blijkbaar niet door luchtaanvallen worden lastig ge
vallenen doet scherp uitkomen de dwaasheden, die
deze geruststellende verzekeringen van de Neder
landse he officieren bevatten.
Toen spr. in de le Kamer in een motiq voorstelde
om een oommissie van onderzoek in te stellen tot
taak hebbende te onderzoeken of in tijd van oorlog
door het gevaar van gassen werpen landsverdediging
mogelijk was, heeft de geheele kamer, behalve, do
sooiaal-democraten en vrijzinnig democraten, tegen
die motie gestemd. Sedert het vereöhjjhen van de
brochure Maas heeft spr. begTepen waarom, het
was de vrees dat een commissie van onderzoek de
zaak zou vinden zooals wij die foorstellen. Applaus.
In het tweede gedeelte van zijn rede behandelt de
l\eer Prof. van Ëmbden dan do gas bewapening en
de middelen der tegenpartij. Spr.. vindt daarbij alle
gelegenheid om te wijzen op het "Wreode, en- boven
aien op het geniepige, geraffineerde optreden in
den gassenoorlog, waarbij iedere persoonlijke moed
ontbreekt, maar een sluw stelsel van uitmoorden
tlomineert. Wat (helpt ons de veronderstelling van
onze militaire deskundigen, dat de burgerij door
den vijand niet zal hebben te lijden onder gasaan
vallen! Hebben de militaire deskundigen invredes
tijd verteld, dat. zou worden getorpedeerd de „i»ush
tania". waarbtij 120 personen zijn omgekomen':'
Hebben zij verteld, dat hospitaalsehepen zouden
worden aangevallen? hebt>en de Eingelsche leger-
autoriteiten verteld, dat een honger blokkade zou
worden uitgeoefend* waardoor ondervoeding en
ziekte der bevolking ontstond? De militaire deskun
digen liohton U niet in. zij verdoezelen da waar
heid dn in tijd van oorlog zijn zij; de baas.
rooc
koo
4 7;n
>rr
vinden# wtjiitmuüii uc uei ii'uueiwzt; 1
Nederiandsche weermacht,"daarbij wijzende
deskundige verklaringen, na de mobilisatie van
170 en van 1914 en waarover slechts één oordeel
anf
80-
:10-
as en dat oordeel luidde vernietigend. En dat on-
inks de onmetelijke uitgaven voor militaire doel-
nden. uitgaven die van 1900 tot 1918 bijna 200C
illioen gulden bedroegen*.
Spr. stelt daar tegenover een uitgaaf van 500 mil-
enj het kapitaal dat in onze Nederiandsche spoor-
gen zit en welk kapitaal een' groots productieve
acht en welvaart voortbrengt.
Spr. haalt verschillende verklaringen aam van
Bskundigen, o-.a. van Generaal Snijders, die in
nog beweerde, dat onze bewapening aan de
nzen ontoereikend was, terwijl wat er buiten de
'^jjensverdodiging overbleef, dus het legor dat ma_
g; oeuvreeren moest in korten tijd zou zijn terneer
zou esla£erï> voodat bondgenooten ons te hulp zouden
rx>a unnen komen.
Let wel, zegt spr., de bewapenaars troosten U al-
Jd, dat wanener wij in den oorlog geraakte, dan
nrvt >uden wjj bondgenooten 'hebben, die ons te hulp
-)0| )U(ien komen. Maar Generaal Snijders vertelt in
i ;)'a )22, dat ons leger-terneer geslagen zou zijn voor en
leer de bondgenooten ons zouden kunnen helpen.
Volgens Gen. Snijders was de uitrusting hopeloos
•iOi- Voldoende, de bewapening der artillerie tn hoogste
ïate onvoldoende, afweergeschut ontbrak bijna ge
sel. veiligheidsgeschut was verouderd, het aantal
r-vr 'Itrailleurs was gering, enz., enz. En al deze te-.
150 !"Jrikomingen zijn, dank zij de beoefening van het
£2 5 '©ale vak spionnage ook volkomen bekend aam het
uitenland.
De bewapenaars beweren, dat die onvoldoende be-
20- 'öpening het gevolg is van de schrielheid van de
Ktf f hamer. wanneer het betrof het toestaan; van gel-
-5.t( ;cn voor militaire uitgaven. Wij echter maken de
j, 2 e?enwerping, dat, slechts op één geval na,
en rQ bet onze leider, de heer Marchant. gelukte door
ipd bezuinigingsvoorstellen de oorlogsbegrooting
kw. te doen aannemen: dat behalve da; eé. e geval
»ohi nwerderheid van de 2e Kamer en zeker niet met
K# insteini«ing. de bij de begrooting uitgetrokken
'®dragen steeds heeft toegestaan.
Als we dus weerloos zijn, is het dan maar niet be
ter. die weerloosheid te erkennen? Door de bewa
penaars worden die vragen nimn^er onder de odgen
gezien, O ja, phrasen genoeg, de rechterzijde en
Vrijheidsbond wijzen U op de plicht, dat ook een
klein land vervulle de taak ons door God opgelegd,
om het vaderland te verdedigen, de moordtaak du3
en zoo heet het, wij ontwapenaars hebben geen oog
voor de werkelijkheid. Maar juist die werkelijkheid
is liet, die ens doet zeggen, met die krankzinnige
i geldverspilling op te houden, met die verschrikke-
•lijke vermorsing van menschenlevens. Aangrijpend
stelt spr. ons voor oogern den verschrikkelijken toe
stand die er in den aanstaanden oorlog zal heer-
schern, het lijden ook van de burgerbevolking, bij de
plannen die nu reeds, wat de gifgassenoorlog be
treft worden uitgewerkt.
Dat bereiden ze voor u, zegt spr., die bewapenaars,
dat brengen zij U, wanneer U blijft vertrouwen in
de landsverdediging. In den modernen» oorlog zijn er
niets anders dan verliezende partijen, want een mi
litaire overwinning brengt toch nog altijd met zich
rouw, smart en verarming en bovendien een klein
volk is steeds verliezer. Wanneer men» in België
gevolg had gegeven aan den stommen raad: van' de
Belgische militaire vertegenwoordigers, en België
zou in staat geweest zijn tot een sterk verzet, wat
zou dan het gevolg geweest zijn- tijdens den groo-
ten oorlog? Dat de verwoesting van Noord-Frankrijk,
een klein deel van Eiankrijk. het lot zou zijn ge
worden van geheel België.
Spr. komt dan aam de tweede reden, waarom de
Vrijzinnig-Democraten den) koers nationale bewape
ning hebben genomen en wel omdat de bewapening
gevaarlijk is, groote kans oplevert om in den oorlog te
geraken. Bewapening is 'n stelsel van wantrouwen,
waarbij de ander beticht wordt van misdadig,en op
zet en waarbij elk land) zijn eigen' braafheid prijst.
Door de bewapening is in de geheele wereld ontstaan
een stelsel van slechtheid, zij brengit nieuwe onrust
en gevaar. De bewapening brengt geen veiligheid,
doch argwaan, achterdocht en tenslotte de ontbran
ding van den oorlog zooals in 1914. De bewapening
brengt oorlog in de wereld en uit de les van 1914,
uit der. giooten oorlog, hebben de bewapenaars niets
geleerd.
Wel zeggen de bewapenaars. dat eenmaal mis-
schioen door den Volkenbond de ontwapening zal kun
nen plaats vinden, maar intusschen gaat men dooi
met de moderne bewapening, de bewapening tevena
voor den gassenoorlog. De a.s. gassenoorlog is niet al
leen de grondgedachte der ontwapening, hij toont
ook de onmogelijkheid tot bewapening, de onzedelijk
heid er van. Gok hier vergroot het gassenwapen de
kans van gassenoorlog.
Spr. wijst er op, hoe de Volkenbond een rapport
heeft doen verschijnen over wat ons te wachten
staat van 'n gassenoorlog en in dat rapport wondt ge
wezen op do noodzakelijkheid dat de Volken zich op de
hoogte stellen op de meest ruime schaal var, d< ge
volgen van een» dergelijken gassenoorlog. Ever. vol,
onze militairen vinden bekendmaking van di> op
port niet noodig en toen wij Vrijzinnig-Democra
ten de regeering er op gewezen hebben, dat bekend
making van dit rapport plicht was en wij publicee.
ren eiwan verlangden; toen heeft onze regeering dat
geweigerd. Onze regeering gaat voort niet bewapening
en door de rechterzijde wordt de bevolking aange/:-^
den vertrouwen te blijven stellen in de zaak der
land verdediging. S?>r. wijst in dit verband op de on
juiste voorspiegelingen van de Duflsche militairen,
zoowel als van de Engelsche mili.aire deskundigen
en spr toont »it ^et verschillende voorbeelden aan.
Ook tenonzent "eggen de deskundigen dat we on
mannen voor den dienstplicht op te roepen. Spr.
wijst op de weinige resultaten van den Volkantybnd,
ovenals van de gehouden Vredesconferenties. Spr.
ziet daarom in dienstweigering de eeoiigo karn»
om de oorlojgsgedaohte uit te roeien,j
In zijn antwoord wijst do hoer Prof. van. Embden
erop, dat er groot verschil bestaat tussehen de
vredesconferenties en den Volkenbond. De vredee- -
conferenties werden gehouden op ongeregelden tijd,
zonder eenig verband van de verschillende staten,
en waarbij gedelegeerden de opdraoht haddon om,
'indien een besluit zou worden genomen inzake ont
wapening en verplichte arbitrage, de conferentie
te verlaten. Daarom was de vredesconferentie! mach
teloos. De Volkenbond evenwel berust op vean vaste
'grondwet en komt elk jaar te Genève bbieen en kan
een stérke macht doen gevoelen en heeft dat ook
Toeds getoond. Italië contra Griekenland. Juist
door den Volkenbond wordt de zedelijke macht ver
toond. Spr. wijst op de machtsmiddelen dio den
Volkenbond ten dienste staan, door ooonomische af
sluiting, het afbreken van alle handelsbetrekkingen,
enz. W e zijn dus reeds een fctap vooruit gegaan^al
is het dan ook nog taaar e*m begin. Het bqt<x<g
van de ontwapenaars is dan ook om. te bouwen op
wederzijdscb vertrouwen en dat vertrouwen' zal
den Volkenbond versterken. Inderdaad ig er, versdfciJ
tussehen het zedelijk recht en het wettelijk recht,
(maar bij' do dienstweigeraars zijn 2 groepen, die
goed uit elkaa/ dienen te worden gehouden. Er zijn
dienstweigeraars die het zijn om den gewetens wille,
maar er zij;n ook dienstweigeraars, die het zijn,
omdat zij den dienstplicht leelijk, onaangenaam,
minderwaardig'vinden on juist die laatste groep
heeft zedelijk jfiet hot recht den dienst te weigeren.
VodSf dienstweigeraars die Jiet zijn om 'don gewe-
tcnswille, moet men zich buigen, on daarvoor ver
wijst spr. naar de dienstweigeringswet. Maar voor
de andere soort kan de wetgever niet uit den weg
gaan, want die dienstweigeraar^ schrikken zelfs niet
terug voor de uiterste consequentie, het ontkete
nen van den burgeroorlog. Die dragen niet met
zich de vredesgedachto, maar dat beteekent nieuw
geweld.
Spr. wijkt er dan voorts op, dat door dienstweige
ring misschien over tientallen jaren der ontwapening
mogelijk zou ziin en dat de ontwapening niet op
kleine onderdooien dient te .worden gezocht, doch
dat hot beste middel is, dat de vedksvertegenwoordi-
ging de geldon weigert voor de bewapening.
Door Uw stembiljet, zegt spr., hebt gij aanstonds
uit te maken, hoever we zullen .gaan. CCti hoop voor
U, dat wanneer go straks oeü blik terugwerpt, gij
met opgeheven hoofd on rein geweten Uwe veranti
woordelijkheid zult kunnen dragen, dat gij be
grepen hebt dat gjj: verplicht zijt te werken naar
Uwe kracht voor de ontwapening on. dat gij' fluit
hebben bijgedragen aan de grootheid van' ons volk,
aan den vrede yan ons land en aan den vrode van
de wereld. Applaus.
De voorzitter sluit daarna onder dankzegging en
met een opwekking tot aansluiting bij de Vrijzin
nig-democratische partij, de vergadering.
Wat een gassenoorlog* betreft, het is trouwens
reeds toegegeven door onzen Minister van Oorlog,
dat gassenoorlog in een modernen oorlog! ibeteekent
massamoord, maar blijkbaar is dat in t oog van
onze christelijke regeering nog geen reden om op te
houden met de bewapening.
En ons land begeeft zioli ook roods op den weg
van den gassenoorlog, want op de bogrooting voor
1925 komt ook reeds voor een poet voor xlen olie-
mischen oorlog, en toen do heer Marchant indiende
een amendement om het wapen van gifgassen niet
te gebruiken, toen is dat amendement verworpen,
waren tegen dat amendemeent de Vrijheidsbond
en de Christelijke partijen, behalve dan Mevrouw
BronsveldVitringa, ze heeft een slechte plaats
op de lijst gekregen.
Welnu, elke stem die straks uitgebracht zal' wor
den op de bewapenaars, zal beteekenen het govon
van een wapen in de hand van deze bewapenaars
en zal beteekenen dat gij! mede de verantwoordelijk
heid aanvaardt van dit stelsel, dat niet alleen ver-
foeielijk, maar bovendien dom is.
Dom, omdat nu reeds bekend gemaakt wordt, muziekuitvoering te Breezand, het feest der IJs-
welk aanvalswapen wjj in de hand houden öp aan olub te Kleinesluis en het feit, dat veld jongelui
den anderenk ant de keuzo van net oogenblik zal den volgenden dag in de gynna.stieKweclstrudeni
- VAN EWIJCKSLUIS.
Zaterdagavond hield de propagandaclub der afd.
Anna Paulowna der N. V. tot afschaffing vanj
AJech. Dranken een openbare bijeenkomst in het
lokaal van den heer J. Keuris. In verband inet de
laten ons
tijdeliilj
Er wordt reeds
onschadelijk te maken.
M op gewezen, dat Nederland heer-
bergt groote geleerden, knappe scheikundigen
en natuurkundigen. Het is goed daarop te wijzen,
het is een reden er op -te wijzen.'dat 'wn ,'reöht van
bestaan hebben. Maar er wordt tevens tle verwach
ting bij uitgesproken, dat onze knappe scheikundi
gen wel een extra giftig gas .zullen knunen uitvin
den, zoodat we dan toch weer sterk genoeg zijp
01» millioenon mensohen te verdelgen. Dat is dan
do roemheid en de grootheid van, ons Nederlaindsche
volk, waardoor de ontwapeningsgeilanhte wordt
meegesleurd, wordt ontheiligd. Maar Goddank, ons
•volk begint zich van dio gedachte af te wonden* En
spr. wyst dan op de behandeling van het ontwa-
peiiingsvraagstuk, als een zedelijk vraagstuk, door
Prof. Heering
Houdt nu op, vervolgt spr., om (andere vólkern te
betichten, steeds hebben wy' onze onafhankelijkheid
kunnen handhaven, zouden we dat, nu we leven te
midden van heel wat democratischer regeeringen en
te Schagen zouden moeten uitkomen, was te ver
wachten. dat er geen talrijk publiek zou opkomen.
Toch telden wij" nog ongeveer een veertigtal toe
hoorders.
De voorzitter, de heetr J. Kroy'ger, opende de
bijeenkomst met een rode, waarvoor hij als motto
,,V Tjlhoid" had gekozen. Deze leuze, welke eeuwen
lang. in versdhillénd opzicht is gebezigd, blijikt
echter ook meermalen aanleiding te zij In tot begrips
verwarring. Spr. geeft daarvan vprscliillendo voor
beelden, waaro o.a. ook do mede in naam. der vrij
heid genoom do wereldoorlog werd gonoomd, welke
echter in velerlei opzicht tot een wereldramp IHdde,
wa irna hij komt tot de vrijheid, dio velen 'zich
inz ike het alcoholisme wenschen. welke vryhcid
in vele gevallen eveneens tot ellende voert.
Spr. toont daarop met verschillende voorbeelden
-aan, welk een macht van kapitaal aan alcohol
wo *dt verspild, dat voor socaale Moeieindon be
ste- *d, van zoo zegenrijke^ sfrekkin^kon zijn.
komt daarna tot do
ke Keuze, die
een ontwapend Duitsolüand, niet kunnen doen?sliet hts cla&r tot vrijheidsbeperking inzake dra.nk-
Maar onze neutraliteit, roept men. Neutraliteit vei koop kan leiden, waar een overgroote moerder-
is niet meer mogelijk, die hebben wij prijs gegeven i heid zich daarvoor verklaart. En toch verwierp de
bij de toetreding tot den Volkenbond en spr. be-i Ëei-ste Kamer tot twee malen boe hot wetsontwerp
grijpt niet, hoe m de programma's der christelijke inzake P. K-, ondanks het twee malen door de
partyen nog steeds voorkomt het punt: handhaving Twsede Kamer werd aangenomen, mot een beroep
van onze neutraliteit. Door ons lidmaatschap van; op de Vrijheid. Spr. vraagtzioh echter af: Wanneer
den Volkenbond hebben wij tot plicht bij jchon-1 men dan toch mot allo geweid vrijheid van alcohol-
ding van den vrede, aan den kant van hot recht te verkoop wenscht, waarom datzelfde dan niet ti ►ego-
staan, wy moeten partij kiezen, en steun verlee- past ten aanzien yan morfine en opium? Echter,
nen, waarsohynujk handelshuip, wellicht ook mi do verwerping is niet allédn aan de Eerste Kiunor
litairen steun. te wijten, maar kan teruggebracht worden op hen,
En als de volkenbond uitoènvalt? Ja, \alsdatige die by de alcoholbest rij ding op een afstand blijven
beurt, wordt het een chaos, dan wordt dat de staan.
ondergang van de VVestiEuropeesohe beschaving, Spr. wekt daarom op tot de ware vrijheid nL tot
maar dan zaJ het ook van weinig boteekenis» zyn, do onthouding, opdat men zich vrij zal weten van
wat Nederland kan doen. schuld inzake de drinkgewoonte van ons volk oU
Welnu, waarom dan niet onze weerloosheid er-i het leed dat daardoor pver de mensöhjheid wordt
kend. laten wij dan breken met die oude organisa»gebracht. x
tio, maar laten wij vertrouwen stellen de, den.''geest Daarna word opgevoerd „Vrij", een met don
van samenwerking. Wy, vrijzinnig democraten, wil-l eersten prijs bekroond propaganda-tooneoLstuk in
ien vertrouwen in de menschheid stellen en vragen vier bedrijven, van 'IJ. O. Sehuitemaker, uit hef
Uw steun inzake de ontwapeningsidóe, helpt mede Friesoh. vertaald door J. A-.JBruins Jr. Do inhoud
met de daad, zorgt dat de gesoheidsohry ver later hiérvan iaat ons op aangrijpende wijze_ zien, I10Q
zal kunnen neerschrijven, dat ons Nederiandsche j vreeselyk de gevolgen van drankgebruik kunnen
Volk heeft begrepen de lessen der geschiedenis, dat zijn. Er werd heel goed spel geleverd. Vooral' Antje
het brak met het stelsel van wantrouwen. Gij (mej. Pauline de Smit) was bijzonder goed.
draagt de verantwoordelijkheid of gij zult helpen In zijn slotwoord trok de voorzitter een parallel
de oude sleur te doen voortgaan 01 aan) het volk t" schen den strijd voor ontwapening en. die voor
den vrede te geven. Gij hebt het in uw hand, bij 1 Plaatselijke keuze, beiden gericht tegen rampen,
het uitbrengen van uw stem by» de a.s. verkiezingwelke de menschheid helaas nog teisteren. Y an
om te toonen, of het Nederlandsoho;volk'dia .gTootibeiden verwachtte hy een besliste zegepraal, maar
sohe taak te verrichten zal hebben. Applaus. l'toch was riinë verwachting,aat de Plaatselijke
an de gelegenheid tot debat wordt gebruik ge- keuze het eerst zou worden bereikt. Gaarne nep
maakt door den heer Yrergaay van Breezand, die hy dan ook aller medewerking hiervoor in en hoop-
van oordeel is, dat ofschoon wettelijk bevoegd, de te medé, dat wanneer eenmaal bereikt, men er op
regeering zedelijk niet het recht heeft de jonge de juiste wijze gebruik van zou weten te maken.