VAN DIT EN VAN DAT k
EN VAN ALLES WAT
DAMRUBRIEK.
Site
■W»
Bijvoegsel der Schager Courant van Zaterdag 30 Mei 1925. No. 7646.
PANTOMIME
HET AQUARIUM.
ROMMELKRUID.
m
m
m
0
m
M
0
m
m
m
m
a
y"
c.
ANDERE TIJDEN, ANDERE ZEDENII
(In Utrecht zal een school worden opge
richt, ter bestudeering van de oorlogsgassen
en den fweer ervan.)
i
Nederland krijgt dus zijn „gas-school",
't Oude Utrecht heeft de eer,
Wij gaan steeds met de beschaving
Regelmatig op en neer!
Eischt de toekomst vlammenspuiten,
Dan bestellen we ze ras,
Nu vraagt onze legerleiding
Om een portie mosterdgas! I
In het centrum van ons landje,
In het vreedzaam, grijze Sticht,
Wordt naast de vee-artsenijschool
Een voor menschen opgericht!
Daar gaan we eens bestudearen,
Wat nieuwsgierig en geleerd,
Met als proef de jongste lichting,
Hoe men gassen consumeert! 1
f
Hoe ze door je longen vreten,
Door je nieren en je maag,
Of ze roestverwekkend werken
Op een hooge gouwen kraag!
Of het mosterdgas zoo erg is,
Als van Embden nu wel zegt,
En het percentage dooden
Bij een schappelijk gevechtl!
1
Hoe een wijze burger handelt,
Als een gifwolk langs do straat
Door z'n brievenbus of schoorsteen
Doodelijk naar binnen slaat!
Hoe een zuig'ling moet geholpen,
Die met paarsgevlekt gezicht
En een opgezwollen lijfje
Stervend in z'n wiegje ligtlt
DE EERSTE HONDERD PASSEN.
dijsvisch, die in Japan en China leeft in stilstaande wijze leed wordt gedaan. Op Tahit? is het de gewoon-
poelen. Dit prachtige vischje, dat 7 8 c.M. groot
wordt, is heel goed In een klein kameraquarium te
houden en houdt het zelfs in troebel water uit
Het is in 1869 door een Fransch officier ingevoerd
en wordt tegenwoordig heel veel gekweekt.
De rug- en aarsvin en de bovenste en onderste
te, dat de familieleden zich na een ernstig sterfgeval
het lichaam met scherpe zeehonden tanden verwon
den.
Op de Sandwich-eilanden bestond vroeger de ge
woonte, dat bij den dood van een hoofdman alle
mannelijke onderdanen een tand werd uitgeslagen,
0, we gaan weer kalm aan 't reek'nen
Voor 't geval men ons „vergast",
Ieder gasje krijgt zijn nummer
In de groote glazen kast.
En de middelen tot afweer
Voor het dreigend gasgevaar
Staan gereed, een plankje lager,
Zeer neutraal, maar oorlogsklaartt
Nederland heeft dus gekozen,
Dit is 't slot van het verhaal,
Onder de beroemde leuze:
„Want ize doen het allemaal 1"
Jammer, dat we door den afweer
Met dit militair venijn
Zedelijk en in de toekomst
Zoo ontzettend weeTloos zijn!!!
Nieuw-levenmaand 1925.
Alle rechten voorbehouden!
KROES.
stralen der staartvin zijn hij zond er lang, vooral bij en alle vrouwen de ooren werden afgesneden,
het mannetje en in den paartijd. Dan pronkt het In het oude Rome kwamen klaagvrouwen bij het
als een pauwhaan voor zijn wijfje. De grondtoon lijk weenen. De familieleden waren bij de plechtig-
van het lichaam Is groenachtig bruin of grijs, met heid aanwezig, evenals muzikanten, dansers, en
blauwgroene en roodachtige strepen, rondom het tooneelspelers, die hun vertooningen gaven, zooals
lijf, vooral aan de zijden. De vinnen spreidt het her- het bij een stergeval paste. Het was den familiele-
haaldelijk uit, die daarbij de prachtigste kleurscha- den streng verboden eenig sieraad te dragen. Do
keeringen vertoonen en met een blauwen zoom om- vrouwelijke familieleden waren tegenwoordig mat
rand zijn. De eerste stralen der buikvin zijn draad- loshangend haar en sloegen zich op de borst, hierbij
vormig verlengd en prachtig oranjerood gekleurd, allerlei jammerklachten uitende. M
Ondanks de prachtige kleuren en de drukke liefdes
verklaringen ontvlucht 'het wijfje haar pronkend HET ONDERWIJS IN MAROKKO,
mannetje telkens. Toch houdt het vol, het draait De correspondent der Nieuwe Rotterdamsche Cou-
steeds om zijn wijfje heen en spreidt de vinnen uit. rant vertelt in zijn blad het een en ander over zijn
Af en toe zwemt het driftig naar de oppervlakte om ervaringen uit Marokko. Hij schrijft:
een nest te bouwen. Het hapt luchtbelletjes op, slikt net inheemsche lager onderwijs in heel Fransch
die eerst in om ze met een slijmerig speeksel te om- Noord Afrika eischt niet veel omhaal, In een leeg
geven en blaast ize dan weer uit Zoo bouwt het tus- lokaal of zelfs in 'de open lucht zit de leermeester
schen de liefdesverklaringen door een groot schuim- te midden van zijn discipelen op den grond,, allen
nest. met de beenen gekruist onder het lichaam. Van
Als het wijfje eindelijk de eieren legt, vangt het '9 morgens vroeg tot in den avond dreunen de leer-
mannetje die op in de trechtervormig omgebogen ungen de koranverzen op, die hun in het geheugen
vinnen en bevrucht ze met zijn schuimnest. Dit lief- worden gestampt. Steeds het lichaam voor en achter-
despel herhaalt zich eenige keeren onder het nest, over wiegend zingen zij door elkaar de heilige woor-
tot er 2 300 eieren zijn gelegd. Het mannetje be-<jen Van wijsheid. Van het derde, vierde of vijfde
waakt de eieren zorgvuldig en houdt er geen oog af, jaar af begint de schoolleeftijd. De kleinen zitten
n.
We beginnen met een beschrijving van eenige be
woners der verwarmbare aquaria, omdat deze aar-
vischjes ook bijzonder geschikt zijn voor een
warmwater kameraquarium.
Vele van die tropische vischjes, die in hun vader
land in stilstaande poelen en plassen leven, stellen
zich tevreden met een klein kameraquarium zonder
stroomend water en «zonder inblazing van lucht. Al
leen is het noodig het aquarium goed te beplanten
jmet exatische waterplanten, vooral Vallisneria spi-
jralis en Waterpest, die voor voldoende zuurstofbe-
ireiding zorgen. Het aquarium zelf moet voorzien zijn
van een verwarmingskegel in 't midden van den
'bodem, waaronder een petroleumlampje geplaatst
kan worden, om de temperatuur van het water op
voldoende hoogte te houden gedurende den winter.
Ruim 20 gr. C. is de beste temperatuur voor de mees^
te tropische visschen. In een dergelijk aquarium zijn
onderscheidene vischjes best tot voortplanting te
brengen. Wij hebben zelf zoo'n bakje in de huiska
mer staan en verlustigen ons dikwijls in het inte
ressante spel der kleurige visschen.
Voor 6 k 10 gulden is zoo'n aquarium met ijzeren
lijsten en spiegelglas te verkrijgen in speciale winr
kels te Amsterdam, waarschijnlijk ook wel in ver
schillende kleinere steden. Men begint met op den
bodem een laagje turfstrooisel te leggen, waarin alle
schimmels en leven vooraf gedood worden met ko
kend water Daarop legt men een laagje goed uitge-
wasschen metselzand. De plantjes worden met de
worteltjes door het zand heen in het turfstrooisel
geplant en dan kan men den bak voorzichtig met
water vullen, dat liefst niet kouder mag zijn dan
W gr. C. De visschen kunnen er dan direct in ge
bracht worden. Bij het vullen met water dient men
er voor te zorgen, dat het zand niet wegspoelt. Een
probaat middel is, eerst een stuk papier op de plant
jes te leggen en daarop voorzichtig het water te gie
ten. Alle benoodigdheden kan men in bovenbedoelde
winkels koopen, Voor 10 15 gulden kan men alles
volledig in orde hebben, planten en eenige vischjes
inbegrepen.
Een aardig vischje, dat ook in het Amsterdamsche
aquarium te zien is, is de Japansche paradijsvisch,
Mn ftls sierviech gekweekte variëteit van den para
want het vrouwtje is niet te vertrouwen, en peuzelt
ze graag op. Het beste is dan ook, na het leggen der
eieren, het wijfje uit den bak te verwijderen.
Bij een temperatuur van 25 gr. C. komen na 36 k
48 uren de eieren uit. Draadvormige doorzichtige,
slechts een millimeter lange vischjes met donkere
oogstippen krioeleD onder het 9chuimnest en in de
naatste omgeving. Na 4 a 5 dagen moet ook het
mannetje verwijder! worden, daar die ze dan begint
na te jagen en op te peuzelen. Maar die eerste da
gen is het één en al zorg en zwemt het al pronkend
onder het nest heen en weer.
De jonge vischjes gedijen het best hij een tempe
ratuur van 25 gr. C. en in een waterhoogte van 10 A
12 c.M. Men kan ze voederen met fijngewreven visch-
voer. Zij groeien dan snel en kunnen spoedig fijn
geschaafd rauw vleesch tot zich nemen. M.
ROUW-GEBRUIKEN.
De eeuwen door hebben de menschen gerouwd om
hun dooden. Ook tegenwoordig gebeurt dit nog. Al
zijn de rouwvoorschriften niet meer zoo streng ve
len houden er de hand niet meer aan1 toch klee-
Alles betreffende deze rubriek te zenden aan
C. Amelfi WK, Winkel.
1
Deze week een tweetal problemen van J. Sterk te
Hoogwoud.
PROBLEEM No. L
ZWART.
K! -SVTT.
Stand Zwart, 13 schijven, op: 6 8 10 tot 15 17 19
20 21 24.
Stand Wit, 13 schijven, op: 28 tot 31 33 34 35 37
41 42 43 49 50.
Op de volgende aardige manier wint Wit in bo-
venstaanden stand. Wit: 2822, Zwart 17 48, Wit
41—36, Zwart 24 33, Wit 42—38, Zwart 33 42, Wit
31—26, Zwart 42:31, Wit 36:9, Zwart 14:3, Wit
30—25, Zwart 48 30, Wit 35 2. De eindstand is voor
Wit gewonnen. Een goed probleem, hoewel niet
moeilijk. De diagramstand verraadt al dadelijk
waar het heen moet
PROBLEEM No. 2.
ZWART.
altijd met een beschreven plankje voor zich, waai op
de verzen geschreven zijn, die zij bezig zijn af te
dreunen. Vele scholen van dezen aard heb ik bezocht
maar zelden heb ik gezien, dat het lezen en schrij
ven onderwezen werden. Altijd klonk hetzelfde ma
chinale gedreun.
De schoolgang Is een karwei voor de arme kleinen.
De duur van 't dagelijksch onderwijs is plaatselijk
zeer verschillend, maar altijd veel te lang. Ik ben
wel in plaatsen geweest, waar de kleinen voor den
middag van zes tot twaalf uur koranverzen opzegden
en dan. na twee uur middagpauze, weer tot den
avond b.v. tot zes of zeven uur!
Herhaaldelijk is het gebeurd, dat ik, een schooltje
binnengaande, den meestal ouden schoolmeester rus
tig slapende vond te midden van zijn leerlingen,
die onverstoorbaar verder gingen met het zangerige
opdreunen en oneindig herhalen van hetzelfde vers.
Vele Arabieren hebben mij verzekerd dat het den
gan9chen langen dag opzeggen van dezelfde verzen
zoo onweerstaanbaar slaapwekkend is, dat het kind
op warme dagen als in droom meedoet. Men ziet
dan ook kleinen met open oogen zitten slapen. Is
de meester te ruste gegaan, dan valt ook menige
leerling om. Wee dezen zwakken, als hun onderwij
zer dan eerder ontwaakt dan zijn. Menigmaal heb ik
strafoefeningen gezien, uitgevoerd door een nog
slaapdronken paedagoog, die geen ander middel
wist om zijn verlegenheid te verbergen, dan de kin
den de menschen zich nog vaak in het zwart, als
één der naaste familieleden gestorven is, of men deren te kastijden, welke hij op lijn ronde had be-
draagt een rouwband om den arm.
Bij natuurvolken komen soms de meest zonderlin.
ge gebruiken voor als teeken van rouw. Zoo zijn er,
trapt.
Deze scholen zijn de grondslag van alle ontwikke
ling in Marokko en in het Zuiden van Algiers en
die zich een vinger afsnijden, als een der naaste fa- Tunis, voor zoover de Franschen geen moderner
milielden gestorven is. Men heeft Indianenstammen inrichtingen van onderwijs er naast hebben opge-
aangetroffen, waarvan sommige lieden maar één richt. En zelfs als dit wel het geval is, blijft nog het
vinger meer over hadden. Die hadden dus negen gezag van deze scholen overwegend, een gezag, waar
naaste verwanten door den dood verloren -en zich aan de Franschen zoo weinig mogelijk tornen. Be-
telkenmale een vinger afgesneden. Een dergelijke palingen van schoolplicht zouden overbodig zijn,
drang tot zelfverminking trad voora' aan den dag, daar de godsdienstige voorschriften van den islam
zoodra een opperhoofd van een stam gestorven was. van zelf alle kinderen naar de scholen zenden wier
Dan kwelden de krijgslieden, de weerbare mannen, ouders of voogden maar eenigszins in staat zijn hen
zich op de vreeselijkste wijze. Verschillende li,- onderwijs te laten genieten. En duurte hoeft zelden
chaamsdeelen werden afschuwelijk verminkt. Die een beletsel te zijn!
zucht tot verminking gaat soms zoo ver, dat ook de Toch zijn er gevallen, zelfs in de steden, waarin
▼Touwen er de dupe van worden. Ook zij moeten bet normale onderwijs voor kinderen onbereikbaar
zich laten welgevallen, dat haar op de eene of andere blijft. Het had' mij getroffen, vooral te Fez, dat men
1
6
1
8
11
§g
8
11
H
m
B
16
11
IK
21
n
ÜP
V
26
9
11
B
HP
31
Yji%&
36
8
il
41
s
n
46
n
0
WIT.
Stand Zwart, 8 schijven, op: 5 6 12 13 14 22 23
24, dam op 50.
Stand Wit, 11 schijven., op: 11 21 32 33 37 39
41 43 44 47 48.
Bovenstaand probleem is zeer belangrijk om de
aardige bewerking van het motief waar de stand is
op gebouwd. Zoo oppervlakkig is de stand ver van
mooi en bijv. na 33—29 als eerste zet van Wit is er
reeds belangrijk voordeel. De auteursoplossing is ech
ter als 't volgt:
Wit: 3228, Zwart 0 28, Wit 28 10, Zwart 5 14,
Wit 33—29, Zwart 24 33, Wit 39:10, Zwart 50:5,
Wit 41—36, Zwart is nu gedw. 546 te spelen, want
op 541 volgt 36—31 en 47 36. Op dit motief is het
probleem samengesteld. Na 5:46 Wit 3631, Zwa
26 37, Wit 4741 en Zwart kan nog z'n schijf offe
ren en staat vast
in de werkplaatsen in de 9oeks zooveel kleine
knaapjes aan het work^ziet. Het zijn vooral de
kleermakers, die slecht uitziende reumessen, vaak
niet meer dan zes jaar oud, in hun dienst hebben.
Zij laten hen de spln-klossen draaien of zelf9 reeds
naaiwerk doen. Deze kinderarbeid van langen adem
doet den 'Europeaan pijnlijk aan. Men vertelde mij,
dat dit meest kinderen waren, die als weezen op
kosten van het algemeen werden opgevoed. Men
had er het geld niet voor over om ze naar de koran
school te sturen. Daarom zond men ze naar den
winkel van den een of anderen kleermaker, die hen
liet werken en tegelijkertijd bij wijze van vergoeding,
wat koranverzen leerde. Slechts een ambachtsman,
die daartoe in staat was, kon weeskinderen in zijn
dienst krijgen.
In sommige winkels zag men inderdaad een heel
schooltje van de kleinen bijeenzitten. Het bleek mij
echter uit allerlei ervaring, dat er meer van het werk
dan van het koranonderwijs terecht kwam.
Het spreekt van zelf, dat men nooit meisjes in de
scholen aantrof. Hoe sterk de traditie, van de doch
ters niets te laten leeren, zelfs nog bij' Europeeach
opgevoede moslems, voortleeft, leert bijzonder duido-
lijk het volgend geval.
In den strijd tegen de Franschen (18411847) was
de secretaris van den vermaarden Algerijnschen vrij
heidsheld Abdel Kader gesneuveld. Zijn zoontje was
