VAN DIT EN VAN DAT
EN VAN ALLES WAT
DAMRUBRIEK.
Bijvoegsel der Schager Courant van Zaterdag|7 November 1925. No. 7738.
ROMMELKRU1D.
?b
'kin
fcn r<
ten v,
i^nwoordig, negentien eeuwen later, verlustigt
»tge3troomde menigte zich aan voetbal-, rijwiel-,
kof bokswedstrijden. En zij ziet met welgeval-
Ktoe een paar half naakte mannen in den ring
trachten neer te slaan, of de een den an-
bloedneus of een blauw oog stompt. Of zij
bioscoop op het witte doek naar den ver
roman Quo Vadis en komt bij het tafereel
woedenden stier met Lydia op den rug, ter-
te reus Ursus het dier bij de horens vat en
den nek omdraait, in even sterke mate on-
ten indruk van de wreedheid en de ruwe kracht
te oude Romeinen dit deden.
PANTOMIME
W/ji
mm
H
Él
9'.
H
Él
'9
8
fSf
'êti'
Wm
9.
m
wM
m
9
II
SU
9
W
iH
11
Éi
H
Sf
X
3
m
8
m.
Smf.
SÉ!
- I
HBHS
De
DE OVERVAL IN ATJEH.
i we naar <lo oude tijden
Dajacatra terug,
[pen door de alang-alang
jr de tijgers, slank en vlug?
fanatieke menschen-tijgers
Het de weerwraak in hun bloed,
Kooit vergevend, nooit vergetend,
Vol van dollen waanzin-moed?!
Komt de oude wrok weer boven,
Ooatersch sterk en impulsief,
Van den bruinen koningsbroeder,
Met z'n ingeboren grief?
Met z'n schijnbaar stillen eerbied
Voor bet Nederlandsch gezag,
Dat in d'allereerste tijden
Zooveel bloed en vlammen zag? I
Tot in twe of drie geslachten,
Blijft dat knagende bestaan,
Voelen ze, hoe hun historie
ten onder is gegaan,
hun stamhoofd werd mishandeld
Door 't koloniale recht,
hun tempels zijn vertreden
Fa hun vaders neergelegdt
En een en&'le 'fanatieke
Sluipt dan aan, stil en geducht,
Wacht z'n kans in 't tgras gedoken
En.... z'n klewang snijdt de luchtl
ÏDan komt 't tijgerbloed weer boven
In een bloedbevlekten daad
Van den trotschen koningstijger,
Die zich nimmer temmen laatl
0, dat sneuvTen van den blanke,
Ongezien en onverwacht,
0, dat dreigende gefluister
Door den stillen tropennacht,
Als do hooge palmen wuiven.
En de kali droevig ruischt,
Ala in ieder rits'lend boschje
j Woordend onbekende huist! I
Mhardnekldge vergelding
b dat vreemde, verre land
Met z'n oer-natuurinstincten:
Oog om oog en tand om tand II
Die zijn wel te onderdrukken,
Militair en schijnbaar raak,
Maar ze blijven wrekend leven..
Nederland let op Uw zaak! 11
toember 1925.
He rechten voorbehouden.
KROES.
VOLKSVERMAKEN.
katknuppelen, ganstrekken, vogel.
SNIJDEN.
'"Ake e
ijdens de regering van den Romeinsohen kei-
Nero, de eerste jaren van het Christendom, ver
aten volk en vorst zich met in de arena te aan-
öuwen, hoe de gevangen Christenen door de wil
dieren, eerst opzettelijk en met duivelsche wreed-
ügheid eenige dagen zonder voedsel gelaten, ver
werden. En zij genoten van het bloedige
?el Of zij verlustigden zich in den-, strijd tus-
de vurig geloovigen en losgelaten stieren, zoo-
itf. Sienkiewicz zoo meesterlijk beschrijft in zijn
'1 Quo Vadis.
- k niets nieuws onder de zqn. Twintig eeuWon
LaVinp' Christendom en voortgezette civilisatie
111 ten in vele gevallen alleen maar een dun ver-
8 achtergelaten, waaronder de oerinstincten
w bewaard zijn gebleven,
terdrijving? Goed, maar wij zien toch in de
eid der zeden van toen en nu slechts een grsr
verschil, dat onder het vernislaagje soms nog
pemerkt blijft bovendien.
0& &n het ook andersl De ruwheid is de eeuwen
steeds met liefde gecultiveerd door vorige ge-
n. Onder zeer verschillende vormen zien we
s weer verschijnen een reeks van volksverma-
waarin aan de oerinstincten vrij spel wordt ge-
i a 6 erfelijke belasting drukt zoo zwaar, dat
ntet dan met de grootste wilsinspanning
onttrekken kunnen.
middeleeuwen bestreden do riddërs
MeTi 7 J,an8 Kwaard. De middeleeuwsche tour-
ro ^en een uitgelezen publiek van voorma
nen, edellieden, en edelvrouwen De dapper
Momentopname in de Openbare Leeszaal.
Nadruk verbode».
ste onder de ridders, de sterkste, die zijn tegenstan
der uit bet zadel wist te lichten, werd stormachtig
toegejuicht, niet 't minst door hot schoone geslacht.
Dat op zulke steekspelen soms dobden vielen, was
minder erg: het hoorde er zoo bij.
De boeren deden Jjet wat minder deftig, die noo-
digden elkander uit tot een „eerlijk sneetje" met een
mes zonder punt. Zoo'n messengevecht was een volks
vermaak bij uitnemendheid. De toeschouwers, waar
onder vele vrouwen, moedigden de „bekkensnijders"
aan en wie uitmuntte in dit edel spel, werd eveneens
luide toegejuicht. De boerendochters stelden er een
eer in te trouwen met een jongen man die flink wat
litteekens had overgehouden uit de menigvuldige
mesgevechten. Hoe meer het aangezichtgekerfd was,
hoe hooger de bezitter ervan stond aangeschreven.,
In oude tijden bestond het zonderlinge „knijfrecht",
door keuren prachtig geregeld, dat het dragen van
een mes en de uitdaging tot een messengevecht na
drukkelijk geoorloofd achtte. Wel werd het in de
17de eeuw verboden, maar op de boerendorpen
stoorde men zich aan geen verbod <nï de dorpszeden
handhaafden het knijfrecht onverkort. Volgens Lu-
dolf Smids was „de gewoonte in het, sticht van
Utrecht zoo ver gegaan, dat" het jonge vrouwvolk
van een bruigom walgde, die geen schram of littee
kens in zijn tronie kon laten zien". Ook Van Lennep
geeft in zijn boek Ferdinand Huik een schildering
van het bekkensnijden. Een beschrijving van De Pa-
rival luidt: „De stoutsten plachten een mes ijvers
te hangen; en die 'et eeirst beroerde of af-nam, wiert
tot het gevecht geprest en gedwongen. Dit gevecht
gaet aldus toe. Sij breken de spitse, nemen den
hoedt in de slinckerhandt, om de steecken, diese
malkanderen in 't aansicht geven, te schutten en af
te keeren. Somtijdts snijden se haer de beyde wan
gen, neus en voorhooft op. Meer dese backen-snijders
worden dickwels soo onthaald en genepen dat haer de
lust om weder te keeren, vergaet."
Langzamerhand is het gebruik uitgesleten-, maar
eenige jaren geleden althans kwam het bekkensnijr
den in de boerendorpen bij Meppel nog veelvuldig
voor. Een jonge man uit RUinerwolde, Koekagne, of
De Wijk moest een lidt-eeken op zijn gezicht hebben,
anders was hij bij de dorpsgenooten niet in tel. Te
genwoordig gaat men ook daar voetballen', maar een
boksmatch zal* zonder twijfel meer aantrekkelijks be
zitten voor de vroegere messenhelden.
Tot in het laatst der 17de eeuw waren het gans
trekken, het vogelsnijden en het katkneppelen zeer
geliefde en druk beoefende volksvermaken.
Ganstrekken ging als volgt toe: Aan een Over
dwars gespannen touw werd een levende gans met
de pooten vastgebonden. Den neerhangenden kop
smeerde men flink in met vet of ïeep. De deelnemers
aan den wedstrijd moesten plaats* nemen in een wa
gentje, dat snel onder de gans door reed. Om de
beurt trachtte men dan den gladden kop beet te pak
ken en vast te houden, zoodat hij van den romp ge
scheurd werd. Of men spande het touw over een
vaart of een rivier. Een schuitje werd met kracht
onder de neerhangende gans door geroeid: en de
jonge mannen gingen om -de beurt op de stuurplecht
staan om den kop te grijpen. Had men den' kop goed
1 beet, maar kon men niet voldoende kracht ontwikke-
lenom hem af te rukken, dan volgde een duikeling
in het water. De deelnemers rekenden hier wel op,
zij hadden hoegenaamd geen kleeren aan. En wie in
het water vile, zwom weer naar boord en probeerde
het opnieuw, tot het een hunner gelukte den kop af
te rukken.
•Bij het vogelsnijden hing men een haan of oen
eend aan een touw De deelnemers werden geblind
doekt en traden aldus met een mes in de hand op
den vogel toe. Zij sneden zoo lang, tot het. een hun
ner gelukte den kop af te snijden. Soms werd ook
wel een pauw genomen, met de pooten aan een
p,aalt je vastgebonden en dan probeerde men om
beurten den vogel met een knuppel dood te gooien.
In zijn „Boerenkermis" geeft Rotgans hier een be
schrijving van:
„Do kerel, grijpt terstont" een- knuppel van de straat,
1-1 ij, zet zich in postuur en staroogt daar hij staat,
Hij maaki gremassen bij, dozijnen onder 't mikken,
En gaapt zoo wijd of hij den vogel in wou slikken,
Ten lesten smijt hij toe,-en werpt Uit al zijn magt,
Maar mist wel zeven voet, daar al het volk om lacht,"
Dit doodknuppelen van een pauw kwam niet zou-
veel voor, want de pauw is een dure vogel. Veel
meer in zwang was het katkneppelen, waar we ook
nog een beschrijving van zullen geven.
Op kermissen was het katkneppelen een steeds >te-
rugkeërend vermaak. Aan een overdwars gespannen
touw werd een dicht gekuipte ton gehangen, waarin
een levende kat zat. De deelnemers aan den wed
strijd, meestal door den kastelein van het dorp uitge
schreven, betaalden elk een inieggeld. Wie won
doorgaans was de prijs een zilveren messenhecht
moest eenige flesschen wijn in 't gelag geven en elk
der deelnemers ontving van den herbergier een flesch
voor zich.
Op een vooraf bepaalden afstand van de ton werd
een greppeltje gegraven, waarachter de gooiers zich
opstelden. Om beurten mocht men dan met 'n'zwa-
t en knuppel naar de ton gooien. Wie de ton zoodanig
raakte, dat de kat er uit sprong, was overwinnaar.
Maar dit ging zoo gemakkelijk niet. Doorgaans
moest het vat heel wat keeren geraakt worden, voor
het stuk was. En door het met kracht werpen met
den knuppel tegen de vrij hangende ton geraakte
deze in een slingerende beweging. Dit maakte het nog
moeilijker de ton te raken. Door het voortdurend
slingeren raakte de kat vaak bedwelmd en als dan
eindelijk het vat in duigen viel, gebeurde het niet
zelden, dat. de kat tevens den knuppel zoo 'hevig te
gen den kop kreeg, dat zij dood bleef liggen. De aan
wezige jongens liepen dan naar de kat en wie het
geluk had haar te grijpen, kreeg tot loon een flesch
wijn.
Ruwe zeden heerschten er in vorige eeuwen. Wij
zijn tegenwoordig beschaafder. Wij houden voetbal-
rratches. waarbij de eene voetballer den anderen
soms een been stuk trapt. Wij gaan naar een fiets-
wedstrljd achter lange motoren, om een mensch te
zien duikelen en den nek te zien breken. Of wij la
ten een paar sterke kerels tegen elkaar boksen en
zien belangstellend toe, wie de hardste meppen kan
uitdeelen, en wie het eerst voor mirakel ligt. M.
EEN EN ANDER UIT HET LEVEN VAN
NAPOLEON.
Toen Napoleon in bet jaar 1813 van 21 tot 23
Augustus in het stadje Löwenberg, in Silezië, ver
toefde. werd hem bericht, dat Oostenrijk een ver-
Ibond had gesloten met Pruisen en (Rusland. Hij
i schrok van deze tijding zoo, da hij een glas, het-
I Welk hij juist in de hand had, op den grond liet
vallen. Men raapte het op en het bleek nu niet ge
barsten te zijn, maar een stukje vet de letter N en
de keizerlijke kroon er op gegraveerd, was er uit ge
broken. Het glas is nog bewaard gebleven en te
zien in het huis op de markt, waar hij zijn ver-
tliif hield, toen het ongeluk gebeurde.
II
Napoleon was op muzikaal gebied files behalve
een man van smaak. Dat neemt niet T-eg, dat en
kele musici toch een aangename herin lering aan
hom hebben te danken. Toen de beroemde violist
Verzoeke alles betreffende deze rubriek te zonden
aan C. AM ELS Wz., WINKEL.
OPLOSSING PROBLEEM No. 7.
Wit 29—23! de lokzet: 34 23, 28—22, 16—11, 11:4,
Zwart gedw. 18:29, 13—18?? 18:47, 47:18.
OPLOSSING PROBLEEM Na 8.
Wit: 47—41, 36-33, 33-28, 31—27, 45-40. 23-€2
6:8, 24 4, 4:2.
Deze week 2 aardige problemen, doch niet zwaar.
Voor no. 11 kan men al dadelijk den winstgang ont
dekken.
I
PROBLEEM Na lt
ZWART.
wit.
Stand Zwart, 11 schijven, op: 7 9 12 tot 15 18
20 22 28 32.
Stand Wit, 11 schijven, op: 24 25 29 33 34 37
20 40 41 - 43 48.
PROBLEEM Na 12.
ZWART.
WIT.
Stand Zwart, 8 schijven, op: 12 13 16 17 18 22
23 29.
Stand Wit, 8 schijven, op: 26 27 31 34 38 42
48 49.
No. 12 is een bladprobleem, dus ook beginners
kunnen Kun krachten -*ens beproeven.
Als altijd Wit speelt en wint.
Viotti zich uit het openbare leven had teruggetrok
ken, wenschte hij vurig zijn idealen verwerkelijkt
te zien, nl. het genieten van zijn otium cum digni-
tate op een mooie villa. Doch de villa zijner keuze
kostte 50.000 francs en hoeveel geld hij met zijn op
treden ook had verdiend, het sparen was hem te
slecht afgegaan,, om die som te bezitten. Hij deed
evenwel al zijn best de villa toch te krijgen en iets
daarvan kwam Napoleon ter oore. Op <Jen eersten
dag van het jaar 1811 kwam Viotti den keizer zijn
gelukwenschen aanbieden. Deze onderhield zich ge-
ruimen tijd met den kunstenaar en zei tenslotte:
Ik wil u een klein Nieuwjaarsgeschenkaan
bieden, ik heb voortreffelijke chocolade. Hier hebt
u een tablet.
Viotti was eenigszins verbluft, doch dankte eer
biedig en nam het keizerlijk geschenk mee naar
huia
Nichtje Viotti vond evenwel het cadeau wel wat
eigenaardig en vormoedde met vrouwelijke scherp
zinnigheid. dat het wel een bijzondere soort „cho
colade" kon zijn. Men stelde een nader onderzhek
in en inderdaad: in plaats van de chocolade vond
Viotti in het omhulsel zijn begeerde villa in deir
vorm van 50 duizend-franc biljetten.
Tijdens zijn verblijf in Nederland bemerkte Na
poleon oj) een der groote wegen in de provincie
Utrecht, dat bij de talrijke buitenverblijven en weL
varende boerderijen meestal vergulde letters op de
posten der deur of van het hek geplaatst waren. Hij
vroeg naar de bcteekenis er van en vernam, dat
daarmee de naam der woning werdl aangeduid. Eh
toen nu herhaalde malen de naam „Nooit Gedacht"
voor kwam en men hem onderrichtte, Idat de bewoner
daardoor wilde te kennen geven, dat hij in het bezit
van dit. verblijf was gekomen, zonder dat hij dit
ooil ihad kunnen denken, lachte de keizer hartelijk
