r
it,
Zaterdag 7 November 1925.
68ste Jaargang. No. 7738.
TWEEDE BLAEi
Geestelijk Leven.
Gewrichtsrheumatiek, Griep,
Hoofd- en Zenuwpijnen.
t
Nieuwsk,
Evolutie of Revolutie.
artikel schrijf ik naar aanleiding1 van eeta
dien ik mocht ontvangen van een lezer
gohager Oourant uit een der Noordbarabantsche
jriasteden. Ik "weet haast zéker, dat het
stuk .door dezen lozer aangeroerd, ook zeer
jidere lezers van de Güeetjplijke Levens" zal
gaat namelijk over: het christusprobleem,
de briefschrijver is er toe gekomen om zich
ver tot mij te richten door ae lezing van het
ide boek van G. Frenssen„Hilligéniei", waar-
«sproken wordt over broeders en zusters van
'JJistus en waarin wordt gezegd, dat ziine moeder
Ver de grootheid van haar zoon heeft begrepen,
ierdaad wordt in het nieuwe testament op-.eetn
af plaatsen gesproken over de familie van
g. We vinden in Mattheus XIII 4650, in
jus IIL 3135 en .Lucas VIII 1921 mei-
aakt van de moeder van Jezus en vajn
iders, terwijl in Marous VI 16 evenals
[atbheus XIII 5358 ook over zijn zusters
tt gesproken.
ieruit concludeert de schrijver, dat daardoor
ustoriciteit van Jezus toch wei! komt vast te
j, maar'tevens dat de orthodoxe en katholieke
ifcting over de rol van Maria .er geheel door
]t onderste boven gegooid,
moet toegeven, dat, wanneer wij de boven-
jmdc plaatsen lezen, de gedachte, dat er wer-
jk een Jezus geleefd heeft, zich zeer sterk aan
opdringt. Maar daarnaast óók dan de meening
we Jezus hebben te zien alö eon gewoon mensch,
B. een op mensohelijke wijze geboren menadh,
widn Zonder twijfel' getuigd kon worden, dat
niets mensohelijks vreemd was.
list bij de beoordeeling van de persoonlijkheid
Jezus bemerken wij den geweldigen invloed
de traditie, van de nawerking varai eeuwen-
Cf; e meeningen. Daarom1 is 't den meestem niet
35 w i mogelijk zich, Jezus mcnSdheJijk te denken.
tooh moéten we dit doen, zoodra wij 'los zijn
orden van de oude overlevering, welke hem tot
ce goddelijk wezen heeft gemaakt. Dan wordt
a Jezus een prediker, die in zijne dagen optrad
,v, de verkondiging van een nieuwe levensbeschou-
ip, een nieuwe religie; een prediker, dié eetn be-
<e png wist wakker te roepan onder de menschan.
es we denken kern a& een mensch met hoogv
38 ca elijke en diep-religieuse begrippen;, maar tevens
w mensch, die zijn tekortkomingen heeft gehad,
irover wei niet geschreven wordt in de evange-
i, maar welke^ wij moeten aannemen., zoodra wij
niet meer vergoddelijken. Ik heb dikwijls
ifjfemerkt, dat zebra vrijzinnigen moeite hebben
Ivlidit te doen. En ik kan dit begrijpen, als ik mijn
verandering van itmzicht naga en opmerk, hoe
't mij is gevallen omi van den invloed der
_j vrij te worden. Nog levendig herinner ik
hóe ik in mijn jeugd op de cathechisa'tie van
"ikant JT
Jezus Christus is de stichter >van het Christendom;
dit Christendom is iets nieuwe en geweldigs; deze
Christus is geboren (o, wonder) uit de maagd
Maria» epz. enz.
Wat leert ons echter nauwkeurige hastȕdearing
van het verleden? Dat veel vau hetgeen tot dusver
ais 't specifiek Christelijke word beschouwd, reeds
in hot vóór-Christelijke beidende >m bestond.
En waar de briefschrijver uit 1 Brabant 't ook had1
over de maagd Maria, wiT ik akst een typisch voor
beeld wijzen op een oude 1 leiioenscho mythe
welke ons op een verrassende wi'jzo herinnert aan
do ohristeh'j'k© Marialegende.
Hier volgt zij: Am plii fcryo;n, zoon van Ah
k-aios on Asfydameia onfriangt va.n zijn
oom, don koning van Mykétoao, diens koninkrijk' en
diens dochter A1' k' in o n e mlüs óohtg onooto. A mi p hi>
tryon echter doodde in toorn zijn oom, waarop
hij voor een anderen oom moest vfi'achten. Zoodoon
de kwam hij terecht in Thebe bijr K-reon. Hij
bestrijdt en overwint een anderen koioing en schenkt
diens liand aan Oephalus, die iian dan strijd
had deei genomen. Terwijl nu A mphitryon
uit Thebe afwezig was, verwekte Zouts (de opperste
God) bij Af kim ene een zoon: Her aol.es, Zieus
nam hiertoe de gedaante aan van AmTXhitryou
Het zou belangwekkend zijn verder uit te wijden
over de overeenkomst tussohen Herao. les en. Chris-
tus. Dan zou blijken dat alles, wat de Christelijke
kerk heeft geleerd over Christus en wat als historie
over hem wordtr medegedeeld, terug ba vinden is
in de Heracles-my then
Ligt het nu met voor de hand, dat Jn die
Mythen zich een gedachte vertolkt, aie .altijd door
bij de denkende, zoekende menschan lis o^geko-
men, wanneer zij 't lèveh en diens mysterie be
peinsden?
Maar die .gedachte kristalliseerde zich in.' dogma's
en de niet tot bespiegelingen geneigde mensch had
behoefte aan concrete voorstellingen en hi'j schiep
zich een Jezus Christus, een maagd Maria, en hij
laat dien Jezus .Christus, aks zijn tijd gekomen 1$,
opstijgen naar den hemel', waar hij zit ter i rechter
hand Gods.
En nog wei1 heel lang zal het dhren eer h et zoo
ver is, dat allen zullen zijn gekomen tot het
juiste begrip dezer dingen.
ASTO.R.
[rrijzmiiig predikant leerde, dat Jezus zonden-
S. mm
mij "is deze opvatting langen tijd onaan-
gebleven. Thans is .zij dit niet meer. Ik
Jezus niet meer anders zien dato als mensch.
als mensch, die zijn fouten, zdjn gebreken
gehad.
baar... nu wordt den laatsten tijd het gansohe
os-bestaan in twijfel' getrokken en ernstige we
schappelijke mannen meetoen pp grond van zeer
Bwgezette studie te moeten komen tot de mee-
g, dat het Christendom niet is de soheppiing van
'bepaalden persoon met name van Jezus Uhris-
maar dat dit Christendom is geboren in een
ng van intellectueelen in den tijd, die eeni
iatigtal eeuwen achter onS ligt.
UadljVoor velen schijnt dit een bijzonder onaangenja^
beschouwing te zijn en zij klemmen zich aan
historische persoonlijkheid van Jezus dmstus
Hierin sohuüt veel geestelijke slapheid. Is
t nu inderdaad van zoo veel' belang oir er een
as geleefd heeft? Mij dunkt, het eenige waar
top aankomt is: hebben de gedachten en ideeë'n,
Dte dan door de traditie aan hem worden toege-
irevem, waarde voor ons, voor de mensohheid; is
)E. Christustragedie waarachtig, niet in den zin
een bepaalde historische persoon haar heeft
)--.£«'ieefd, maar dat zij wordt doorleefd door elk
p araohtig, diep-lCvend mendch.
Bet is mij niet mogelijk in het korte bestek
een „geestelijk- leven'' verder in tegaan op
VTaag naar den oorsprong van het Christendom,
lar ik kan toch niet nalaten uit het prachtige
rk van dr. H. W. Ph. E, van den Bergh van
sing-a. getiteld „Het Christus-mysterie'' (wat ik
er, die een degelijk boek kan lezen, aanraad te
Ite citeeren het begin van het hoofdstuk „de
■ische Jezus''. „Indien de christelijke religie
schepping ware van een man, wietos persoonlijk
den reeds .oniniddellijk de waereld bewoog,
it Farizeërs en Romeinen tegen hem samca-
len, zoodat Saul'us, blakende van toom, uit-
tot vervolging, zoodat ha dertig jaren reeds
tezer een razzia tegen zfn secte moest beginnen
t®o. 64 n. Chr.) dan zouden wij eenig spoor
1.zijn herinnering verwachten bij auteurs
Men en Heidenen die hum aandacht sohari-
fcjan gewichtige gebeurtenissen met iname op
dienstig gebied, allereerst bij Joden. En nu
Iopmerkelijk dat Philo, de -Alexandrijn (geb.
dhr.) hem niet noemt, af weet hij veel te ver
jon over de Esseeërs en al vindt men bij hem
°ü0t Christendom verwante beschouwingen; ook
1., Jezus'- tijd- en landgenoot Justus vanTiberias
horn zwijgt^ -tot verbazing van Photius van
-jinopel, die, in de 9de eeuw, vergeefs in de
|oaiek van Justus zocht naar den naam des ELee-
van oordeel is, dat een „ziekte der Jodeto''
(jo hm ongeloof, hieraan sohuldig staat. En Jose-
0 i9 (37-—100 n. Ohr.,) die Pilatus' brutaliteit schil-
maakt er geen melding van dat de Joden hem
ae veroordeeljng van Jezus dwongen, enz.''
at moet wei ieder, die niet vreest om, wat hij
waarheid aennam, prijs te geven, zoodra
Sjoelt, haar hiet meer te kunnen handhaven,
nadenken stemmen.
'Vat naj persoonlijk betreft, ik heb reed!» langen
ij re overtuiging, dat de beteekenis van net
■^ndom of liever gezegd: van het evangelie,
mankelijk is van de historiciteit van Jezus,
net ig voor wie er belang in stellen een buiten-
92? mteressante studie, die, welke zich met
l Vimstusprobieem bezig houdt. Juist betrekke-
geleden ontving ik' uit Parijs een boek
ni"Ryi® w^arin ©en Poolsche hoogleeraar,,
-Lh. Zaelinski, ook dit vraagstuk behandelt. En
u ^J^^eod tot welke resultaten hij komt.
fföi'oovige of ongeloovige massa leeft'
v<x>rt in de oude opvattingen en mee-
rJjJ; ®,n o-ogtna s. - De godsdietostige voorgangers
«red d20 ma8sa den regel' buiten de in de
ai*», l^1" Wetensehappelij ke werkers besproken
ifciirft kEi1 "©t, dat die massa zonder
bedenking blijft bij 't eenmaal ingeprent©:.
Na 30 jaar lijden eindelijk genezen.
De schilder J. v. d. Heuvel, Talmascr. 18 Amsterdam
de bekende teekenaar en ontwerper op reclame-gebied
schrijft ons: „Op mijn 14e jaar begon ik reeds aan rheu-
matiek te lijden, welke kwaal met de jaren steeds ver
ergerde zoódat ik ontelbare malen wekenlang te bed lag,
niet in staat mij te verroeren.
Door verschillende doktoren
ben ik behandeld geworden,
echter zonder blijvend resul
taat. Telkens weer kwamen de
rheumatische aandoeningen te
rug, welke bij mij de geringste
beweging ontzettende pijnen
veroorzaakten en mij weken
lang beletten mijn werkzaam
heden te verrichten. Verschil
lende middelen heb ik beproefd,
echter steeds zonder resultaat
De had reeds zooveel over Togal-tabletten gelezen en
ook gehoord van kennissen die door haar gebruik ge
nezen waren van Rheumatische aandoeningen, andere
van Griep, Influenza of Zenuwpijnen dat ik besloot
het ook eens te probeeren. Reeds na de eerste flacon
verminderde de pijnen en na gebruik van enkele flacons
f 2.— was ik geheel hersteld. Zelfs het vochtige
seizoen van verleden jaar deed mijn rheumatische aan
doeningen niet terugkeeren, zoodat ik iederen lijder
aan gewrichtsrheumatiek ten sterkste kan aanraden
onmiddellijk bij de dichtst bijzijnde apotheek of drogist
Togal-tabletten te halen.
B RE EZ AND.
Een inwoner van Ëreezand vervoegde zich bij ons
met verzoek om onze meening eens te zeggen om
trent den inhoud van een brief, dien hij uit Spanje
had ontvangen. Met verklaarbare nieuwsgierigheid
namen wijl inzage van het epistel, dat niet minder
dan vier bladzijden folio besloeg en in een hoogst
eigeaanrdig taaltje geschreven was, hetwelk echter
met eenige moeite toch wel bleek te ontcijferen. Het
geschrift dan bevatte in 't kort het volgende, hoogst
romantische verhaal.
De briefschrijver, die zich als Don Ricardo Molena
Molas, kolonel van het Spaansche leger voorstelde,
had van zij'n overleden echtgenoote Olga(en dan
volgde de Breezander familienaam van geadresseer
de) meermalen vernomen, dat zij en geadresseerde fa
milie van elkander waren. Nu was onze kolonel, zoo
luidde het verhaal verder, als verdacht van betrokken
te zijn in een republikeinsche beweging, indertijd
bijna gevangen genomen. Hij had echter nog juist bij
tijds weten te ontnappen, met medeneming van zijn
geldswaardige papieren, had de vlucht naar Frank
rijk genomen en zich vandaar naar Amsterdam bege
ven, waar hij. eenige jaren vertoefd had. Het verlangen
naar vrouw en kind, een minderjarige dochter, die
hij beideh in Spanje had moeten achterlaten, liet
hem echter niet met rust en eindelijk besloot hij, na
zijn vermogen bij een Nederlandsche bank gedepo
neerd te hebben, heimelijk naar het vaderland terug
te keeren. Helaas, het ongeluk bleek hem steeds te
vervolgen 1 Zijn vrouw toch, zoo vernam hij', was in
middels overleden, terwijl zijn dochter zich in een
pensionaat bevond. Hijzelf werd herkend, wegens de
sertie gevangen gezet en zijn koffer in beslag geno
men. En in dien koffer bevonden zich juist de depo-
sitobewijzen van zijn op die Nederlandsche Bank ge
plaatste vermogen, ten bedrage van 190.000 gulden.
Thans volgde een interessante, uitvoerige beschrij
ving van de merkwaardige wijze, waarop die koffer
van binnen was ingericht. Daaruit bleek, dat zich in
een geheim vak de bewijzen bevonden, waarop het
geld in ontvangst was te nemen. .Niet ten behoeve
van zich zelf, want hij gevoelde zich zeer ziek en zou
dan ook wel -spoedig sterven, maar ten behoeve van
zijn dierbaar kind. De ongelukkige kolonel Don Ri
cardo Molena Molas, wist in den beklagenswaardigen
toestand, waarin hij verkeerde niemand, dan de Hol-
landsche bloedverwant zijner overleden echtgenoote,
tot wien bij zich om hulp durfde wenden. En ver
trouwend op diens bloedverwantschap en rechtscha
penheid, had^hij hem daarom het geheim van den
koffer ontsluierd. Tegen betaling van de protestkosten
zou de koffer door de autoriteiten worden vrijgegeven.
De briefschrijver bevond zich thans als gevangene op
een fort, dat dagelijks door een kapelaan bezocht
werd, een braaf en humaan geestelijke, die diep met
zijn lot was bewogen, maar hem helaas niet aan het
benoodigde geld knn helpen. Dringend verzocht Don
Ricardo daarom den Breezander bloedverwant zijner
vrouw, dat bedrag te zenden. Dan zou de kapelaan
met des kolonels dochtertje zich naar Amsterdam
begeven, om het op de bank gedeponeerde kapitaal in
ontvangst te nemen. Voor zijn menschlievende be
moeiingen zou geadresseerde een vierde deel .daar
van ontvangen. Dit had de briefschrijver, die als ga-
zegd, zeer ernstig ziek was en het wel niet lang meer
zou maken, in zijn testament zoo beschreven. In ang
stige spanning hoopte hij op een spoedig antwoord.
Geadresseerde dacht wel, met een poging tot oplich
ting te doen te hebben en ons advies heeft hem na-
tuürlijk in die moening nog gesterkt.
Bij nauwlettend toezien bleken de woorden Bree-
zand en de Hollandsche familienaam achter Olga,
later- te zijn ingevuld, zoodat de onderstelling voor
de hand ligt, dat oerst eenige brieven van gelijken
inhoud zijn geschreven en dat lator naam en woon
plaats van het zoogenaamdo familielid der overleden
Olga worden ingevuld, zoodat deze nu eens'Olgij Jan-i
sen, dan weer Olga de Boer of Ölga Pieterse zq, iiee-
ten.
MMA PAULOWNA.
'Hij- de tooneelvereeniging „Ormenio" ia In ai ,udie
het blijspel ,J)e Logé", met do bedoeling mot K orst-
mis te worden opgevoerd.
BARSINGERHORN.
De baune Barsingerhorn herkoos tot lid van. hot
bestuur do heer D. van der Oord t.e Winkel en tot
hoofdingeland van het Ambacht der Schager- cii *Iio-
dorper Koggen de heer I). Marêes te Schngen.
BROEK OP LANGENDIJK-
-Gedurcnclo do nfgeloopon maand werd op 19' da
gen neerslag in don motor gevonden tot eon geza
menlijk bedrag van 7C.3 m.M., terwijl do gemiddelde
val dor maand 78 n>jM, bedraagt, In geheel is dit
jaar reeds 011 m.M'r afgetapt tegen £71 gemiddold,
VERDUIS'fERDiG.
IDe recherche ie Leiden heeft aangehouden jeinand
uit Woerden, die belast was met liet innen van
quitantlos voor een koupmhn te Leiden on die door
bot afgevou van valsche quitantios in korten tijd
een bedrag van i 14.000 hoeft verduisterd.
VERKOOPING.
Uitslag dor verkooping te Behagen, ton overslaan
van Notaris II. do Boer le Hoogwoud.
Weiland aan do Korl.e Snevert. gem. Scbageib
4 jKU'oeóleh, groufi A-, 117,10 II.A», eigendom, van de'i
heer 1'. Grbotes to Aartswuud.
Koopor van do oiudcoiribinatlo do hoor K, Zander
te Sdiagen.
Vervolg,
Aan de Loire houdt een leger onder gei neraal
Chanzy dapper stand, eiken voet grond wordt door
hem aan den vijand betwist, maar de overma cht is
te groot en in Januari 1871 wordt hij bij le Mai is ver
slagen. De zetel der regeering was inmiddels van
Tours naar Bordeaux overgebracht.
In het Oosten tracht Generaal' Bourbaki Bc .slfort,
dat heldhaftig verdedigd wordt door kolonel Den-
ftertRocherau te ontzetten, word.t bij 'Hen .court
verslagen, trekt de Zwitsersche grens over eo ci het
Oostelijke leger wordt geïnterneerd.
Het Noorderleger onder Faidherbe had e ©mg©
kleine successen te boeken, doch werd ten slotl be bij
St. Quentin verslagen op den 19 Januari 1871 één
dag nadat in het paleis te Versailles, Will ïlelkn.
Koning van Pruisen, tot Keizer vaai Duitsol ïland
was uitgeroepen. Achif dagen later moest P arijs,
dat sedert 4 m'maanden door circa 300.000 ma u be
legerd en sedert 5 Januari gebombardeerd v zerd,
zich overgeven.
Op den zelfden dag werd een Waponstiis tand
gesloten, de Fransche kiezers kozen leden vooi een
Assemblée Générale, <jie te Bordeaux bijeonkV vami.
Thiers een staatsman die reeds onder L ouis
Philippe minister was geweest werd doo r 22
departementen tot Chof van het Uitvoerend Be
wind benoemd en teekende op 26 Februari 18711 de
vredesonderhandelingen.
Op 10 Mei 1871 werd te Franfort a.d. M Laïn
het vredestractaat geteekend, waarbij den E lzas
behalve Belfort, en een deel van Lotharin gen
aan Duitschl'and werd afgestaan het werd z.g
Deutsches Reiohsl'and. Buitendien moesten le
Franschen 5 mi Mard schadevergoeding betalen en
een Duitsoh leger op hun grondgebied dulden en
onderhouden, zoolang dat geld niet betaald i ?ou
zijn. Mijn vader vertelde altijd hoe binnen t *3n
paar maanden alles door de Franschen was befcaa ld,
èn, voegde hij er aan toe, als de Duitechers ooit in
het zeilde geval komen, zullen zij geen cent bei ba-
'alén. Het heeft niet veel gescheeld, ox de brave mi m
had1 heeiemaaJl gelijk gekregen. Toch geen slee ht
voorspeller.
Naaat Thiers, door hét teekenen der eers te
vi ■edesonderhandelingen dein weg geopend had- vch ?r
de Franschen, om zich weer te herstellen van d e
ma.anden van verschrikking en ellende, welke acht* ir
hexi lagen en een zeer gematigde Regeering d e
Deaxie Republiek kenmerkte., bleek spoedig, da .t
er .naar den smaak der Extremisten tijdens di e
Revolutie, veel te weinig, burgerbloed gevloeid was i.
Quatu waren een aantal burgers verontwaardigd,
dat iThiers het eervol behoud van het sohitterei i>d
verdedigde, niet overwonnen Belfort meer op pr: ijis
had jgesteld dan het voorkomen van een zegev. le
rende intocht der j>uitsche troepen 'binnen b et
overwonnen Parijs.
De Fransche nationale geest stond achter Thie rrs
en vonden het een grootar eer voor Frankrijk o <m
het Belfort, dat zoo dapper verdedigd was, te t ye-
houden en een Betrekkelijk kleine schande, d .at
de vijand het door haar veroverde Parijs binne tor
trok.
Nadat de Duitechers door Parijs getrokken v ra-
ren, mankten de Extremisten gebruik yan de opge
wonden istemming der bevolking, die gedurende x Let
beleg ontzaggelijk geléden had en een oproer br ak
uit. Pogingen om in MarseiHe, Toulouse, Ly< rui
St. Etien.ue en Limoges het zelfde Spelletje te 1 be
ginnen, mislukte, de Extremisten hadden daar ien
ier gering succes.
In Parirs eohter slaagde hun staatsgreep, icij
wisten zich meester te mmaken van de artille rie
van Parijs, die op Montmartre onvoorzichtigerwi jze
was achtergebleven en verklaarden den ooriog t aan
de regeerin&T der Derde Republiek. Zij "Visten zich
meester' te mvaken van Parijs en alhoewel onderlilng
zeer verdeelel, riepen zij een eigen regeèring uit,
die der "Commune. Een Parlement van Negentig
met een Uitvoerend Comité hesohen do Roode v lag
op de Openbtxre gebouwen, herstelden den ka lea
der der Eerste Republiek en terroriseerden clé
bevolking. De generaals Leocxmte en Thomas wer
den neergeschoten.
Van '18 Maart: tot 25 Mei wisten de Ooanmunard s
zich te handhaven. Thiers gaf aan MacMahon
het bevel' over liet leger, dat nu tegen de öommu \-
naïds moest strijden, aldus begon een tweede beleg r
van Parijs, maai' thans van Fransohem tegen Fran V
schen. Ten slotte' drongen de ,troex>en de stad bin -
nen, maar nog 7 dagen 1'alrig duurde de strijd om;
de barricaden, di e overal' "ju de straten der stad
waren opgeworpen.
Vreesefijk hadden de Extremisten, de Commu
nisten, huisgehoudon.
Zoodra zij bemerlrten, dat hun zaak verloren waa,
wreekten zij zich ojp menschen en goederen.
Onschuldige priesters, waaronder de aartsbisschop
van 'Parijs, Monseigneur Darbay, werden gefusi
lleerd. Het zelfde lot ondergingen monniken ufi
nonnen, gendarmen, an politieagenten. Onschuldige,
welgestelde burgers werden uit hunne huizen ge
sleurd en neergesohottm. Mep kende geen gepinde,
mien vroeg niet naar schuldig 'of onschuldig, ieder,
die het ongeluk had door de Communisten te wor
den .opgemerkt, hetzij' man of vrouw, moest het
ontgelden; als ware bloedhonden hielden de Commu-
nards huis. Buitendien lieten zij op verscheidene
plaatsen den rooden teian kraaien, het Paleis der
Tuilenes, het Stadhuis, het Paleis van Justitie, het
Ministerie van Financiën, de Cour des Comtes gin
gen in vlammen op. De Vendöme Ziuil, de bromzen
zuil' met Napoleon I bovenop, alles gegoten uit
brons Van gedurende riet Eerste Keizerrijk ver
overde kanonnen, wercl omver gehaald en viel
in stukken neer. Waar zaj kans zagen, sloegen deze
wildemannen alles kort on klein. Het was een nieuw
schrikbewind. Eindelijk werd het m>tig in de
stad, eindelijk was de ojpstand .onderdrukt. Twintig
duizend communisten hadden in de 4 maa-nden, het
leven gelaten.
De Regeering had het gevaar van het Oommuius.
me aan den lu've gevoéld, terwijl zaj vanuit Bor
deaux niet naar Parijs itnaar naar Versailles was
teruggekeerd, omdab Parijs door een Schrik
bewind beheerscht werd. De Republiek was aan
een groot gevaar ontsnapt, maar ten koste van
zware verliezen en de Reigeering zag in, dat slechts
krasse maatregelen een horhaling in de naaste^ toe
komst konden voorkomen. Duizenden communisteil
werden gefusilleerd 'of gredeporteeird.
Voor jaren was Franlunjk voor eeno herjialimg
van het Communisme gevrijwaard. Het Syndica
lisme is sedert 1896 daarvoor in de plaats gekomen
en hieruit groeit weer het Communisme enwel
licht de Revolutie. Naar mijne meening staan wij
ten opzichte van Frankrijk aan den vooravond van»
een revolutie, en daar die dan begonnen zal wordoni
door do Extremisten, omdat de Gematigden aan het
roer zijn, zal' -het dodelijk een bloedige revolutie
worden, want de Extremisten zien iii Bloedvergie
ten hun kracht. Dat loeren de revoluties van 1789,
1848 en 1870 in Frankrijk en dat leert de jongste
revolutie in Ruskind. Kerenski was de gematigde
revoiutkmnair en moest plaats maken voor Lcinin,
onder wiens regeering het bibed over Rusland door
kleine beken vloeide.
©e militaire .tegenslagen van Marokko en Syrië,
ïneer nog dan de mislukking der finaintieele rege
lingen zal Frankrijk naar het gevaar voor Re
volutie voeren.
Waro er een krachtig troonpretendent, ©en man
met'een wil' vootr macht, dan zou Frankrijk binnen
kort Monarchie .zijn. Zelfs wijlen, oen Generaal
Boui'anger, op zijn mooio zwarte paard gezeten,
de trots der burgmij, of" wijlen een President
Felix Faure, met zijn chic gebaar, zijn staatsie-
rijtuigen met kranigeu voorrijder, zouden heden
hoogst waarschijnlijk verkregen hebben, hetgeen
zij in hun tijd hoopten. Daar Frankrijk op het
oogenblik geen mannen telt, die de fantasie val
het volk prikkelen, zal Frankrijk vermoedelij ton
offer vallen aan do Comlm.uniston, aato degenen, die
niets opbouwen, doch slechts dooden, branden, en
vernielen kunnen. Destructief pn geen constructief
werk kunnen verzinnen om uitvoeren.
De Derde Republiek tracht rekening te houden
met de fouten van weleer, Iaat de Communisten
bij voorbaat de macht van de Regeering voelen,
.maar zaï het baten? Zonder kracht van wapenen
heeft geen enkele regeering macht. Dit geldt zoo
wei' voor Monarchie alsRepubliek, voor een con
stitutioneel' rijk als voor een Sovjet Oliochargie.
Zaï de Regeering der Derde Republiek op het
leger kunnen vertrouwen? Het stond in 1918 reeds
op muiten, wat zaf ar nu na Marokko en Syri#
geschieden? Frankrijk, arm 'Frankrijk, gij wordt
langzaam maar zeker rijp voor de gewelddaden van
een revolutie. -
Frankrijk heeft dat vooral ook te danken aan
de' door MiHerand on Poincaré gevoerde politiek,
die het imperialisme van een Lodowijk XIV en
een Napoleon I tot het uiterste wilden doorvoeren
en verzuimden in eigen huis door evolutie leniging
te brengen in den toestand, door den oorlog gescha
pen.
De huidige Regeering, gezeten op de door 1'otn-
caré en zijn vrienden vermolmd geraakte .stoel der
Derde Republiek, ziet zich door de geërfde finan-
cieeJe em de nieuwe Marokkaansche en Syrische/
moeilijkheden in een positie gebracht, zóó précair,
dat men reeds ernstige, rustige burgers hoort zeg
gen, dat men als het ware het geknetter van het
a.s gevecht om de barricaden in de straten van
Parijs hoort, indien, voegde een mijner Parijsohe
vrienden er bij, er geen wonder geschiedt.
Wat zal er hier in Engeland gebeuren? Er
heerscht een ongekende geest van ontevredenheid
en is werkloosheid, zoowel als werkschuwheid. In
elke industrie, vooral in do allergrootste, do steen
koolindustrie en in de alleroudste, den -landbouw,
bestaat een malaise die men door commissies tracht
te leenigen, inplaats door beleid en aanpakken.
Er heerscht ontevredenheid in alle geledingen van
het groot© lichaam, het Britsche wereldrijk. Toch is
er nog genoeg volkskracht, genoeg geld, genoeg on
dernemingsgeest, getuige de aankoop der rubberon
dernemingen op Sumatra van de Javaansehe
Bank, door Harrison, Crossfield. c.s., Maar er zijn
ie weinig, die durven, te weinig, die werken, werke
lijk hard werken. Er zijn er te veel. die, hetzij licha
melijk of geestelijk golf- of tennis- of voetbal spelen
inplaats van te werken.
Dat alles geeft voet $an de extremisten, die uR
Moscou geestelijk en finamtieel gevoed, wel hard wer
ken, maar helaas aan de ondermijning van het ge
zag, aan 't omverwerpen der maatschappelijke orde.
Is het verstandig van de regeering om de commu-
nistén gevangen te nemen? vroeg mij gisteren een
pudere vriendin, een Mrs. Thompson. Dit is moeilijk
te beantwoorden, zei ik, want wij kennen alle mo
tieven der regeering niet. Wel echter vind ik er een
gevaar in zulke liedeen wellicht tot martelaren te
promoveeren, hetgeen zij heusch niet verdienen.
Wanneer men maar genoeg touw naar hen. toe laat
vieren als zij trekken, hebben zij ten slotte zooveel
touw, dat ze zich zelf of elkaar ophangen,, vervolg
de ik en wees op de geschiedenis van Wijnkoop en
Ravesteyn te Uwent. 'Slechts heb ik één voorbehoud:
I Houdt hen in de gaten, houdt de Russen buiten het
i land en verhinder zooveel mogelijk propaganda en
j opruien. Zorg verder voor een keurcorps politie,
j rijksveldwacht, maréchaussée en een kern soldaten,
allen goed betaald, goed gevoed, goed gekazerneerd
en uitmuntend gedrild en uitgerust onder kranig
kader en kranige officieren. Dan is er noch in Hol
land, noch in Epg-aland gevaar. Beide landen hebben
geen revolutie noodig, omdat hot reeds eeuwen lang
democratisch geregeerde landen.zijn en omdat zoo
wel het, Engelsche als het 'Hollandsche volk in te
genstelling met het Franscho, dat geëmotoneerd
•doch niet sentimenteel is, juist niet opvliegend, en
■wel sentimenteel zijn en meer voelen voor rustige
ovolutie dan luidruchtige revolutie.
Frankrijk, dat genoeg eigen natuurlijke hulpbron
nen heeft om het volk te voeden, kan zich de weelde
v an een revolutie permitteeren. Wanneer in Enge-
la;tod en Holland de orde van zaken zóódanig ver
stoord zou worden, als in Frankrijk in 1789 of 1848,
of 1870 en 1871 dan komen wij er nimmer meer bo
venop.
.Daarom moet elk weldenkend mensch in die
landen elke symptoom van' revolutie onderdrukken.
Bolsjewisme en communisme zijn geen zaken die
men mag aanmoedigen. Integendeel is men ver
plicht ze met kracht tegen te gaan. Zie waar het
Bolsjewisme in Rusland toe leidt. Moord en dood
slag* thuis en het aanzetten tot moord en 'doodslag
bij anderen. Dean Inge vergeleek het. Bolsjewisme
(extremisme) met den man uit' het volgende Chinee-
sche spreekwoord: „Die rijdt op een tijger kan niet
meer afstappen." Dit spreekwoord is zeer waar,
zooal.s de geschiedenis der drie Fransche revoluties
leert. De extremist berijdt een tijger en kan er niet
meer af. Omdat, de revolutie den extremist kweekt,
zooals men steeds weer ziet, moet men revolutie af
keuren in welken vorm en hoe gematigd ook.
iSleéhts evolutie, werkelijk'gematigd optreden dus,-
onder aanvaarding van het bestaande wettige ge-
zag, kun een^volk teft zegen strekken!
De revolutie, verbreking van het bestaande wet
telijke gezag laat èn tijger èn berijder op onschul
dige burgers los en brengt het leven van duizenden
in gevaar. .Caveant consules.
