De Wereld der Vrouw
i 1
Eve-0 Lachen,
In 1755 heette het:
„Een yder wordt bekend gemaakt, dat Johannea
de Moher, ivoorsnijder, heeft een uitnemende kunst
en, wetenschap om ivoore Tanden in den mond te
maken op een nieuwe inventie, fraaij fatsoen, dat
men daarmede kan eten en beter spreken en de an
dere tanden zal behouden; woont op de Agtergragt
over de Ossenmarkt, daar sijn naam boven de deur
staat, tot Amsterdam."
In de steden waren althans nog menschen, die
rree of min berekend voor hun taak volgens den
toenmaligen maa'staf, als dokter, chirurgijn of tancL
arts de zieke menschen van dienst waren. Op het
platteland was hier evenwel geen sprake van. Buiten
de steden, Jn de dorpen en gehuchten, hadden de
meer gegoeden een huisapotheek, waarmede ziji zdch
zelf trachtten te genezen bij* ziekte. Maar de groe
tend eels arme bevolking op het land bleef van el'ke
medische hulp verstoken. Daar vierde de kwakzal
verij in den zuiversten vorm hoogtij.
Een typeerend staaltje van operatief Ingrijpen wil
len we tot slot geven.
In de zeventiende eeuw woonde te Amsterdam
oen beroemd .chirurgijn: Hendrik van Roonhuijse.
Hij was zeer bekwaam in het snijden van de hazelip
en het herstellen van beschadigde neuzen. De neu
zen moesten het in dien tijd nogal eens ontgelden bij
de kroegjool,
Een zekere Gijsbert Schoonhoven had bij een kroeg
gevecht een beschadigd enneus opgeloopen. Een chi
rurgijn had een stukje versch kippenvleesch in de
wond gelegd en vastgenaaid. Aanvankelijk leek het
wel. of de neus prachtig genas. Maar dit was maar
schiin, het kippenvleesch verschrompelde en de neus
werd steeds mee.r ontoonbaar. De chirurgijn raakte
uit de gratie en Schoonhoven toog naar Leeuwarden
waar de vrouw van den beul als zeer beroemd be
kend stond. Maar ook haar gelukte het niet den
neus weer toonbaar te maken. Ten slotte ging hij
naar Roonhuijse te Amsterdam. Die nam hem on
derhanden, niet al te zacht, zoodat. hij onder de ope
ratie in zwijm viel en met azijn en water weer bij
gebracht moest worden. Maar de aan elkaar ge
naaide stukken van den neus heelden en Schoon
hoven kreeg weer een toonbaren neus. M.
EEN VERZINKENDE STAD.
Notwich in het Engelsche graafschap Cheshire
ligt in het middelpunt van het Ehgelsche zoutge-
bied. Het daar gewonnen zout, ongeveer 1.5 millioen
ton per jaar, wordt in hoofdzaak uitgevoerd1 naar
Amerika. Het wordt in schuiten naar Liverpool ge
bracht om daar verder verscheept te worden. Door
het onttrekken Van het zout aan den bodem zakt
deze voortdurend en met den bodem ook de stad
met haar gebouwen en straten. Het ergste zijn de
verzakkingen in het middelste gedeelte der stad,
waardoor dit veel* van hoog water te lijden heeft,
temeer daar het water van de Dane door een ge
zonken brug nog wordt opgestuwd. Men heeft hier
om het voornemen opgevat dit stadsgedeelte 1.80 M.
omhoog te brengen, hetgeen vroeger ook reeds eens
heeft plaats gehad. De daarbijl op te lossen moeilijk
heden vormen geen bezwaren voor de bouwonder
nemers uit die streek. Veel huizen zijn ook zoo
gebouwd dat ze gemakkelijk omhoog gebracht
kunnen worden. Onlangs is trouwens een verorde
ning uitgevaardigd waarin is voorgeschreven dat
alle te bouwen huizen moeten uitgevoerd worden
als houten of ijzeren vakwerk. Het opdraaien ge
schiedt in het algemeen door onder de huizen wa
terdrukvijzels te zetten, waarmede het werk wel
langzaam gaat, dagelijks slechts ongeveer 4 tot
c.M., doch de arbeidere zijn er zoo in geoefend, dat
het werk zonder ongelijke zettingen wordt uitge
voerd. Ten onzent kent men langis de rivierdijken
trouwens ook verzakkingen, de buizen staan met den
voorgevel in den regel op den teen van den dijk
terwijl de achtergevel en het grootste gedeelte van
de zijgevels op de kleilaag staan. De teen van den
dijk geeft niets me<\ _..e„,*el blijft dus staan
en de achtergevel verzakt, soms tientallen centi
meters. Door er ijzeren binten onder te schuiven en
er potvijzels onder te plaatsen, 'draait men de zaak
weer omhoog, waarna de openingen dichtgestroomd
worden. Volgens een bericht in „Builder" worden te
Nortwich de huizen opgedraaid zonder dat ze ont
ruimd worden, het leven gaat gedurende het werk
zijn gewonen gang en dit wordt zoo handig uitge
voerd dat het breken van ruiten en bet klemmen
van deuren, gevolgen van ongelijkmatig opdraaien,
voorkomen wordt. Wanneer de hefboogte der vijzels
niet voldoende is worden de huizen gesteld op
klossen, de vijzels worden weggenomen en op de
nieuwe hoogte weer aangezet.
Dikwijls laat men de begane grondsverdieping
staan, omdat deze ongeschikt is voor het opdraaien
en gebruikt dan de verdieping als nieuwe begane
grondsvloer. De oude ,beganegrondsverdieping kan
dan als kelder dienst doen, meestal wordt deze ech
ter volgegooid, daar de aandrang van het water te
sterk is voor het gebruik. Vaak wordt ook de ver.
dieping van den. onderhouw geheven en daaronder
een nieuwe voet gebouwd.
Het komt soms voor dat men in een winkel de
trap moet opgaan, daar het huis opgedraaid ia en
men voorzorgsmaatregelen met het oog op de toe
komst heeft genomen. In .het naburige huis moet
men in den^vdnkel de trap af omdat dit huis nog
wacht op verheffing. Wanneer dan ook de strhat
wordt opgehoogd moeten in het eene huis eenige
treden worden weggenomen, terwijl in het andere de
trap met eenige treden moet worden verlengd.
Gas- en waterleidingen breken natuurlijk ook bij
het verzakken van den bodem en moeten van tijd
tot tijd vernieuwd worden. Het oplhoogen der stra-/
ten geschiedt meestal met sintels, waarop men na
dat de aanvulling zich gezet heeft een nieuw
straatdek aanbrengt. De, beweging van den bodem
gaat natuurlijk niet altijd in verticale richting. De
indruk, dien de straten bieden met hun op ver
schillende hoogte naast "elkaar staandehuizen,
wqrdt nog eigenaardiger doordat veel huizen scheef
staan. Evenals in mijndistricten de mijndirecties
verantwoordelijk zijn voor schade aan huizen ont
staan door zettingen als gevolg van den mijnbouw,
is in Nortwich de zoutonderneming verantwoordelijk
voor de schade door verzakking van den bodem.
Deze kosten schijnt men er echter nog wel uit te
baleni
EEN NIEUW BESCHERMINGSMIDDEL TEGEN
BRAND
Na proefnemingen over een tijdperk van 3 jaar
hebben onlangs de Berlijnsche brandweer en de Ber-
lijnsche bouwpolitie een hieuw middel „Duffag" als
worden bestreken en voorzoover zij aan dan invloed beschermde hout treft, vergast het hout tengevoln
van het weer zijn blootgesteld drie maal. Bij het van de hitte achter de verflaag. De houtgassen kutu
maken van houten wanden moeten de deelen ter nen daarbij alleen direct door de vlammen ontwij.
vermijding van ongedekte naden, die tengevolge van ken, daar de verflaag de aan alle zijden bestrekei
krimpen kunnen ontstaan, vooraf worden bestreken, voorwerpen bijna luchtdicht afsluit. Daarbij' om
een de ontvlambaarheid en daarmede uitbreiding Naden moeten bovendien met dik aangemaakte Duf- wikkelen zich loodrecht o.p den wand kleine vlam,
van brand belemmerend bestrijkingsmdddel, c.q. im-| fag-verf worden volgézet. Het bestrijken moet om de metjes van ongeveer vingerlengte, die echter na h«
pregneermiddel toegelaten. j drie jaren worden herhaald. Het bestrijkingsmidi- uitgaan van het vuur binnen enkele seconden ver.
Volgens hetgeen -de autoriteiten, die met het oh-1 del kan in alle kleuren worden toegepast en is be- dwijnen daar de gasontwikkeling ophoudt. De dooj^
derzoek belast waren, in hun rapport mededeelen ba- stand tegen den1 invloed' van het weer. de vlammen omspoelde oppervlakte van het voor.^
staat het middel uit verven, waaraan een bindmid-l Volgens de mededeelingen van de brandweer- werp wordt eerst zwart, verkoolt en gloeit ten slottij
del. bestaande uit chemisch bewerkt waterglas, is autoriteit is op grond van de proefnemingen, die on- ook in de kern. Zij wordt echter niet grooter wam
toegevoegd. Voor de toepassing worden volgende langs op het Bulowplein hebben plaats gevonden het aan de grenzen wan dat oppervlak doet het bestrij.
aanwijzingen gegeven: volgende vastgesteld.
Houtconstructie» moeten aan alle zijden twee maal Op de plaats waar het vuur het door bestrijking
PARIJSCHE MODE.
Het kleine manteltje op onze teekening werd ver
vaardigd van grijze kasha met een gestreepte stof
b.v. zwart en grijs als garneering. Deze kleuren
herhalen zich iin het kleine bolle hoedje.
Een knip-patroon kan men bestellen onder num
mer 301a, voor kinderen van zes tot acht jaar. Kos
ten 65 cents.
De andere mantel werd vervaardigd van een ve-
lour-stof in een lichte kleur bruin. De garneering is
hier aangebracht door gebruik te maken van zeer
smalle strookjes kortharig bont.
Een knippatroon is voor dezen mantel1 verkrijgbaar
in de leeftijden van elf tot veertien jaar. Kosten 75
cents; nummer 302a.
MOEDERS EN HAAR KINDEREN.
HETT AVONDETEN VÜR KÜNDEIREN.
Een moeder zegt:
„Kinderen kunnen dikwijls niet genoeg eten bij
warme maaltijden, hetgeen nog lang niet zeggen wil
dat zij -in een of ander opzicht ziekelijk of ongezond
zijn. En zijn zelfs kinderen die in het geheel geen
warm eten kunnen verdragen en het hoofdzakelijk
ip brood' en melk houden. Later, als zij volwassen
zijn erj verstandiger, leer en zij1 in den regel wel wat
goed en lekker is. Het is echter van sommige moe
ders onverstandig de kinderen bij het eten te dwin
gen. Beter handele 'men door het „toetje" niet op te
brengen, maar des avonds voor'het naar bed gaam
aan de kleintjes te geven. Als de beurs het lijden
kan, moet men slecht etende kinderen ook van tijd
tijd tot op compóte onthalen, hetgeen ten gevolge
heeft, dat zij' vroeg of laat meer eetlust gaan voelen.
Forceeren kan men echter niets, daar d'e oorzaak
meestal bij1 de moeders zelf ligt, die zich te kieskeurig
hebben gevoedi.
Nuttige Wenken.
HET VEGEN VXN KARPETTEN.
Al» men een karpet geveegd heeft op de gewone
wijze en de kleur i® later niet zooals deze wezen
moet, b.v. wat vaal, waardoor men natuurlijk over
het verrichte werk niet voldaan is, dan is het aan te
ding op twee liter. Een theelepeltje met borax in
het warme water waarmede men het' haar wascht,
zal den schedel spoediger schoon maken en den
glans van het haar zelve zeer bevorderen. Borax is
ook beter dan dubbel koolzure soda dn de groenten.
Men gebruikt voor dit doel de zelfde hoeveelheid,
maar het resultaat is veel beter. Een weinig borax in
honing geeft een heilzaam middel tegen pijn in den
mond' of op den tong. E'en dessertlepel vol in warm
water opgelost geeft een heerlijk voetbad, dat men
vooral gebruiken moet als men niet tegen lang staan
kan en daar last van ondervindt, b.v. op den wasch-
dag. Een half theelepeltje borax in de stijfsel voor
komt het kleven van do strijkijzers, terwijl een
kwart theelepeltje bij het water voor de planten
wonderen doet.
I
VOOR DE HUISHOUDING.
Ailis koper en ander metaal van sier-voorwerpen
vuil geworden is, werpt men wat tafelzout op een
plaat, waar men het vermengd met citroensap. Daar
na kan men de metalen poetsen, waarbij het sterke
vocht de vuilste vlekken spoedig verwijderen zal.
Als men bij' het strijken een of ander voorwerp
schroeit, kan men dit nat maken met peroxide,
waarna men het goed in de buitenlucht te drogen
hangt
Als een japon door citroensap gevlekt is, zal de
gewone huisboudammonia, op de vlek gebracht,
spoedig de oude kleur weer te voorschijn brengen.
Vuile vlekken op donkere wollen stoffen, of de
kragen1 van heerenjassen kunnen worden verwijderd
en schoongemaakt door het gebruik van boraxwater.
Men moet de behandelde stoffen dan later doorha
len of afspoelen met koud, schoon water, waarna zij
in de buitenlucht te drogen kunnen gorden gehan
gen.
Vlekken welke men oploopt door het in aanraking
komen met machines, kunnen bet beste en het ge
makkelijkste verwijderd -worden door het afwasschen
met gewoon koud water met ammonia en zeep. .Voor
de kleur behoeft men nimmer bang te zijn,
Bloed'-vlekken, licht of donker, geronnen óf niet,
kunnen altijd worden weggemaakt door het onder
dompelen in zeer sterk ammonia water.
Aan kookboeken bestaat geen gebrek en el/ken dag
kingsmiddel zijn werk. Ook voor het impregnt
van stoffen, is de Duffag-verf geschikt Deze worden
hierdoor echter stijf en hard en kunnen niet worden
samengevouwen of opgerold. De toepassing kan dm
alleen geschieden bijl gespannen stoffen en weefsels
als bijvoorbeeld theaterdecoraties
Bestrijking met het beschermingsmiddel maakt dus'
hout niet onbrandbaar. Door oppervlaktebehandeling!
wordt echter een vertraging in de verbranding veri
kregen.
Impregneeren zal men bij bestaande gbouwen ut'.
den aard der zaak niet kunnen toepassen; mes1
blijft daarbij aangewezen op bestrijking.
Impregneeren omvat in den regel drie bewerkln.
gen, nl. de verdrijving van de houtsappen, het In.
brengen van het drenkingsmiddel tot op zeker!
diepte en ten slotte het drogen na afgesloten dm
king.
Bij de drenkingsmethode wordt hout eerst m»
stoom behandeld, dan worden in een luchtledig
ruimte sappen en lucht uit het hout verwijderd-
de vijlstof onder druk ingeperst, waarna het droge:
plaats heeft.
HAARD EN KACHEL.
De ouderwetsche haard1 (eenige centimeters boven
den grond van baksteenen gemetseld, waarop zid
een vierkante, met ijzer afgeschoten ruimte be
vond') had veel gelijkenis met het altaar der oude
huisgoden. De eerste was het huiselijk, het altaar
het godsdienstig heiligdom onzer Germaansche
voorvaderen en zij, zoowel als de Romeinen, stre
den voor haardsteden en altaren. De eerbied voor
beide heiligdommen leefde eeuwenlang, zij 't onder
andere namen, onder het volkt voort.
De haardstede was, nog tot in 't begin, der vorige
eeuw, in letterlijken zin het brandpunt der huise
lijke gezelligheid. Bij de koude, lange winteravon
den, terwijl er buiten een Egyptische duisternis
heerschte, zal de geheele familie met vrienden
kennissen om den brandenden haard geschaard, zin
gende, vertellende, of spelletjes doende, appelen,
kastanjes of aardappelen in de heete asch braden*
de en poffende, de gezichten bestraald door het licht)
der haardvlammen en den glans van het genoegen
en het lachen.
De schoorsteen in de voorwaardelijke woning
was zoo ruim, dat er de voorraad voor een gejoel
jaar aan hammen, worst en vleesch in kon,
die schoorsteen begon zoo hoog dat een volwassen
man er onder kon staan. De stroom van lucht, wel
ken de ruime schoorsteen voortdurend naar buiten
dreef, vorderde een aanhoudenden stroom van bul
ten ter aanvulling, zoodat de buiten- of de gang-jjj
deur voortdurend open of tenminste "op een kiet
moest staan.
Tóen'nu in het begin der. voorgaande eeuw de'
kachel van Duitschen kant kwam opdringen, ver
hief zich een algemeen gevoel van verachting
datgene, dat men stinkpotten" ep „moffendoozen"
geliefde te noemen. Men waarschuwde vooral te
gen de ontzenuwing en de vertroeteling, die daarvan
het gevolg ?ouden ^ijn, zoodat men ten laatste zelfs
het minste zuchtje niet meer zou kunnen verdragen
en zich ten slotte alleen in de tefnperatuur der zie
kenkamer wèl zou gevoelen. Weldra bleek het ech
ter, dat bij groote nadeel en vooral hygiënische
ook voordeelen vooral financieele aan het
gebruik van kachels waren verbonden, zoodat de
heftige tegenstand, vooral in de steden, spoedig
luwdp.
De laatste vertegenwoordiger van den stervenden
volkshaat was Bilderdijk. In Brunswijk, waarheen
hij om staatkundige redenen de wijk had moeten
nemen, had hij kennis gemaakt met de 'kachels;
daar, in een bedompt, muf vertrek, zonder zicht
baar vuur, hetwelk hij, vergeleek met de gezellige
haardvlammen van het hem ten spijt van alles
zoo dierbare Holland, schreef hij zijn gedicht „De
Duitsche Kachels", niet minder dan 184 strophen
lang, waarin hij1 de fiolen van zijn gloeienden haat
over dit product van den nieuwen tijd uitgoot.
„Vervloek t_ die hand, o ja, die 't eerst de kachels
zettel
iVervloekt de kop, die ze 't eerst bedacht
'Hij' was 't, die lucht, en bloed en adem besmette,
En 't lichaam voedsel roofde, 'en veer- en
voedingskracht".
Had onze vaderlandsche bard den modernen
haard gezien, wellicht had hij er zich mede kunnen
verzoenen: hier wordt tenminste, niet als ,bij „de
vloekbare ijzerkisten en kacheldoozen", „Góds wel
daad in een hof begraven". Het zichtbare fantastisdh
flikkerend vlammenspel wekt ten minste de illu
sie, dat dit rechtstreeks op on® inwerkt en
„'Het gansche zenuwstel met zachte prikkeling
stijft,
de geesten aanvuurt, opzet, drijft"
bevelen den veger eens in1 warm zout water onder
te dompelen en daarna opnieuw het karpet te vegen, komen er nog nieuwe bij. De meeste hebben echter
Hierdoor zal men de Sleur van het kleed aanmerke- het gebrek zeer eentonig te zijn. Daarom doet men
lijk ophalen, terwijl het geheel natuurlijk zeer ver-
frischi wordt
BORAX IN HUIS.
Ge«en huishouden mag zonder fijne borax zijn; het
is steeds en bijna overal voor te gebruiken. Water
kan men er mede verzachten door er ongeveer twee
theelepels borax aan toe te voegen in een verhouw
goed' alel recepten uit kranten en tijdschriften op te
plakken in een schrift met een abc er in. Op die
wijze maakt men zelf een kookboek, waar heel wat
meer verscheidenheid van gerechten in voorkomt.
Men moet het braden van kuikens probeeren op
oliestellen te doen. Het resultaat zal dan meestal be
ter zijn, dan wanneer men van een fornuis of kachel
gebruik gemaakt heeft,
Zv
ee.i
Vi
ïg
DUIDELIJKE UITLEGGING.
Een neger-prediker had in zijn preek het woord
„phenomeen" gebruikt. Na het uitgaan van de kerk
vroeg een lid van zijn gemeente hem, wat de betee-
kenis van „phenomeen" was. De prediker hield hem
aan het lijntje tot den volgenden Zondag en gaf
toen de vernuftige uitlegging:
„Als je een koe ziet, .is dat geen „phenomeen".
Als je een distel ziet, is dat ook geen „phenomeen".
F.n als je een vogel ziet die zingt, is dat evenmin
oen „phenomeen" Maar als je een koe op een distel
ziet zitten en ringen ais een vogel, dan is het
„phenomeen."
