Banne Hoogwoud en Aartswoud.
De Republiek San Marino
in Italië.
Ingezonden Stukken.
Binnenïandscfe Nieuws,
Woensilug 30 December 1925.
68sie Jerargang. No. 7767.
X WEUDE SiL^!©,.
Verralgy
Waarvan dit klein© bergland Ileeft? Van' oen .uit.
voer, die niet te vmwaarloozen valt De land- en
wijnbouw vain San Marino zijn vrij uitgebreid; jde
veemarkten van Borgo Major© en andere plaatsen
worden gedurende de zomermaanden bezocht door
-binnen en buitenlandsehe kooplieden. Er is uit
voer van verschillende- steensoorten, tegels, aarae-
werk, druiven, wijnon, kaas, vensterglas olijfolie;
granen en zaden. Men; heeft er dus, gelijk wel
blijkt, industrie. De bewerking der steensoorten
geeft velen een broodwinning, maar voorts heeft
men $r graan- en zaadmolpns, kalkovens, water
werken en wat dies meer zij. Ja, deze republiek,
voor vel'en, die geschiedenis en aardrijkskunde van
Europa goed moenen, te kennen, onbekend, heeft
haar eigen ltevdn gdhad, de eeuwen door, en blijft
dat houden. Vermoedelijk, omdat zij tevreden is
met hetgeen zij 'heeft; Piet streeft naar hoogere
macht en rijkdom, maar bovenal1 prijs stelt op het
behoud h arer_onafha/nkelijkh ©i<L t
De vraag is wel eens gesteld en dat kan niet j
ai te zeer- verwonderen of index-daad San Ma-
rino. geheer tusschen Italië in gelegen, en niet j
meer vormend dan eén oppervlak van totaal 62 K.
M2. met een bevolking van slechts 12.000 inwoners,
wel in werkelijkheid onafhankelijk is. Nu is, ten
gevolge van de steeds toenemende verwikkeling
in de verhoudingen tusschen de Staten, ©en vraag
van dezen aard Iniet zoo gemakkelijk al's vroeger te
beantwoorden. Maar, voor zoover de tegenwoordig©
theorieën aan de onafhankelijkheid van Satn Ma
rino worden getoetst, kan meni deze als bestaand
erkennen. Zoowel naar binnen als naar buiten is
de soevereiniteit van Sain- Marino aangetast. Zij
beschikt over alle die politieke rechten zoowel in-
als uitwendig, die 'de onafhankelijkheid van eén
Staaf vormen. San Ma,rino heeft een eógén leger,
rechtspraak en bestuur; eigen wapen, vlag ©n( ver:
tegenwoordiging iin het buitenland; eigen postver
keer, muntstelsel' matetn, en gewichten; het land
heeft ook geheel eigen recht, rechtsvormen
en rechtsbegrippen Wanneer San Marino niet on
afhankelijk w are, zou het dan mee verschil Lende
groote en kleine Mogendheden traetaten hebben
kunnen slipten? Er zijn gevallen te noemen, waar
in schijnbaar de onafhankelijkheid bewaard' bleef,
maar aan oen bovriendeni grooteren. Staat do be
handeling der buiten la n-dsehe aangelegenheden vain
h^t land werd overgedragenzoo ongeveer int de
verhouding, die tusschen Polen en de vrij© stad
Danzig bestaat, en die, door het totaal1 giermia
van Danzig vijJn onafhankelijke rechten, naar bui
ten, wei' het boste bewijs in zich draagt dat h©t
een pretentie van Danzig is, zich al's e©n Staat in
Europa te beschouwen. San Marino heeft ook met
Nederland een verdrag van uitlevering gesloten.
Het Verdrag met Italië valt reeds op, omdat het
gevolg van de heerschende toestanden, dé uitleve
ring van deserteurs toestaat. Nu komt er in het
algemeen verdrag dat tusschen Italië en San» Mar
c?no bestaat, een art. 46 voor, krachtens hetwelk
ban.Marino de verzekering ontvangt, dat het
nooit beroofd zal' worden van de beschermen/de,
vriendschap van Italië tot behoud van zijn oude
vrijheid en onafhankelijkheid, en waartegenover
u nTl0 verklaart, diezelfde beschermende vriend
schap van geen enkelen anderen Staat te zullen
aanvaarden. Men heeft hieruit willen concludeer
ren ?n Oaroc,bte zooals Prof. Sotille in e©ïi uit
nemend betoog heeft aangetoond dat dit op «en
soortprotectoraat gelijkt, hetwelk San Marino
op een lijn zou plaatsen met sommige koloniale
rlr- i 'hu ets 13 m^n^,er waar. Het fcractaat met
ia beschouwen als M zuiver polïtiektractaat 1
2P Mariïio is hetgeen aangename gedachte j
te weten, dat Italië, hetwelk de kleine republiek
aan alle kanten omgeeft, voor het behoud zijner
©n onafhanhelijkli©i d borg staat, terwijl
itaJie uit zuiver politieke overwegingen erop ge
steld moet pijn, dat göcn invloeden anders dan
van Itnhaainsehen aard, zich in San Marino zullen
doen gevoelen.. Men neme eens, dat in den grooten
oorlog b.v. Duitschland of Oostenrijk erin geslaagd
zou zijn, om un Satl Marino vasten» voet te ver-
icnjgeri; ,aaln Italië zotu dan niet apders zijn overge
bleven, dain de onafhankelijke rechten van San Ma
rino te schenden, wilde het niet van midden uit het
eigen land worden bedreigd. Trouwens, wie heeft
de onafhankelijkheid van Monaco ooit in twij
fel getrokken ,ho©weI toch ook daar betrekkin
gen met Frankrijk bestaan, die op bijzondere b&-
gshennmg wijzen? Neen, de onafhankelijkheid van
san Marino, ai moge m0n dit dan een miniatuur-
staatje hoeten, is een onaantastbaar bezit-, en dat
bijv Nederland die onafhankelijkheid tenvoHe er-
kent blijkt iriiet alleen uit het met San Marino
gesloten traotaat, maar ook uit het feit, dat wij
erA£ - Nederland, te Rotterdam j een consul 'der
republiek gevestigd weten.
Deze consul', de hper W. vain de Wetering, is een j
nmn, wien hot aan liefde voor het door hem verte»-
genwoordig'dö land; niet ontbreekt. Dank zij ziin
arbeid, is een Woh rij ving der republiek San Ma
rino verspreid. En het is d©els aan die publicatie,
aat wij deze gegevens ontIeen©n. Dat wij ook iete
«ooren van het natuurschoon, dat in de oud0 rots-
esting San Marino te bewonderen' valt; van de
iraaie gebouwen, die men er aantreft. Langs twee
verschillende wegen, kan men de republiek berei-1
hen; vainu.it Rimini én dan hetzij langs Santa Chris-
tma, hetzij langs MonteféBtrio-. Men komt langs
net Kasteel van Scuraval'Ië, dat vroeger bewoond
door de familie Maülat©sta, en teen een repu-1
oiieKje op zich zelf was, met eigen wetten. Borgo
-xarjore met onjngev©ef 1000 inwoners is op slechts
enkele kilometers afstalnd van de hoofdstad gele-1
legen; het is. oen centrum van handel' met een ver-
KoopKantoor vain tabak. De oude stadswallen van
Marifao, door welker Porta San Francisoa men
onwenigaAt, zjn nog zeeri typkch.ïn de Francoscus
jerK. cue men het eerst ziet, vindt men oude schil
oerijen vam Italiaansche meesters; tegenover do
Kert is het café Garibaldi, waar men zich op histo-
nschen bodem bevindt, aangezien de beroemde ge
neraal hier tegen de hem achtervolgende Oosten-
njKsclie legei'« in bescherming werd genome'n. Dani
is er het hospitaal!, in welks tuin can standbeeld van>
Garibaldi sta/at.
Het Vrijheidsplëin is min of meer het middens
punt van San Marino. Daar is hot tribun-aal', In het
lalezzo-museum gevostigd. Tegenover het gerechts
gebouw is de- Pinnella, hot groote plein, waarop tot
pmde d©r inegentieodë eeuw stierengevechten
plaats vonden. Vandaar heeft _m©n een prachtig
panorama, over geheel de omgeving, tot ver over de
nanatische zee. Men ziet ook de fontein, waarbo
ven het Vrijheidsbeeld is geplaatst. Hier is h->,t re-
geeringsgebouw, waaiin de Algemeene Raad sa
menkomt; het bouwwerk is Ih 1894 einde ge
komen, dn herinnert in de voorstellingen, dis in
den voorgevel zijo. opgenomen, aan de stichting der
republiek. In dit regeoringsgebcuw is ook het merk
waardig archief van San Marino ondergebracht;
men bezit er zelfs eeta document'uit het jaar 885,
waarin de eerste pastorie vain San Marino op den/
Titaa.nberg wordt beschreven. Hier zetelt ook de
secretaris van buitenlandsche zaken. De groote
Raadszaal, waarin de Algemeene Raad samenkomt,
is een statig, patricisch ingelicht vertrek, waarin
de troon der regenten en zestig gebeeldhouwde
stoelen voor de raadsheeren zijn aan w treffen;. Bo
ven dén troon is_ de fresco, gewijd aan den; heili
gen Mart.iio.us, die daarop gehuldigd wordt door
alle standen der San Marineesche samenleving.'
Vlak bij 'het regeeringsgebouw is heb terras, Can-
tone genaamd, vanwaar men over het berg- en heu
veïïano tot aain zee een prachtig uitzicht heeft. Hier
is ook bet standbeeld vain Borghese, op de plek
dus, waai' men liet paleis vain dit geslacht boven.
ztc'Ii ziet hggon. Borghese heeft er ©en pón.ning-ene i
vm'zaiiielmg bdjcörigebi-a.oht, die dö moeite waard is j
om _bo worden gezien- Vlak daarbij is de kathedraal, i
en is ook het paleis Lottimi, waarin het consulaat I
van Italië is gevestigd. Dan is er niet te vergeten j
het paleis Valoni, waarin openbai'e bibliotheek en
museum, zijn ondergebracht. Het museum telt onge»-
veer 80 doeken ^waaronder stukken vans bekende
ItaRaiansehe schiMei's, uit de 14de, 15de en, 16de
'eeuw.Die bibliotheek bevat een 17.000 werken, die
specdaliseeren iln beschrijvingen van, de republiek. 1
'Op een der toppen van den Titaanlberg bevindt;
zich nog eön oude tor©n van de vesting Lartx-oa,
het oude uitkijkpunt. ;nu ienénde tot gevangeni-i
Veei echter wordt die gevangenis niet gebruikt,
want de republiek heeft met Italië een ovoreenj
komst, krachtens welke veroordeelden;, di© langer
dan zes ma,amden straf krijgen, huni. tijd uitizitbemj
in eeln 'der Italia,ansehe gevangenissen. Op e©n twee
den bei'gtop vain. den Tifcaanberg bevindt kich een
slottoren, de Fra.tti ivf Cesta, waarin een cachot
met_ cellen voor misdadigers, die echter als zoo
danig iniet meer gebruikt worden. De klók in den»
klokketoren wordt hier loog steeds gebruikt om den
volke kond to doen van h©t bijeenroepen! van den
Raad of al's vonlnis is gOA^aLd. Daal is er eeml derde
bergtop v,anwaar men bij helder weer tot zelfs
aan de overzijde vaai de Adriatisohe zee de om
trekken van de bergen van Dalmatië karf zien.
Er is nog zooveel', dat aantrekkelijk is op dit kleine
in een dag te bewandelen grondgebied. Aantreklxe-
lijke Id'eine plaatsjes, waar mjön ook zwavel-,, zout
en 'ijzerhoudende brorinen vindt, waar men moet
en zaadmolens 'drijft, of waar markten worden ge
houden. In Carpënja, de bakermat van de echt
San Marineeëche patriciërsfaimilie Feltre, viindt meO
een pi'achtig midden eeuwsch grayenpaleis, Hier
hebben schilderachtige processies in het midden
van Augustus plaats. Trouwens, wie liefhebber is
van decoratieve voorsteBiingen, die haar waarde
ofttlteenen aa.n de oude gebruiken^, waaruit- zij
voortspruiten, kaïn. ,in San Marino zijn hart op.
hal'en. Op 1 April' of 1 October, de dagen van de
verkiezingen der nieuwe kapiteins-regent, zijn er
optochten, deels iin de schilderachtige middenoeuw-
sche Jdeederdraohten. Op andere dagen wordt het
feest van den heiligen Marinus gevierd, terwijl
weer een andere nationale feestdag herininert aan
den inval, die in het eerste deel der achttiende eeuw
kardinaal Albenotrri zich veroor/ibofde, doch die OP
'8 Pausen beveli gestaaictword.
In geheel Saai Marino, gelegen op de drie toppen»
of kammen yaai den Titaan berg, die zich 743 M.
boven de zee in "de onmiddellijke n^bijhmd va&!
Rimini verheft, heersoht kog iets van het bijbelisch
-'eenvoudige van. vroegere, doorons niet gekende
jtijden. Het merkwaardige is, dat do onafhanke
lijkheid van dit kLóiine stukje grondgebied, te mid
den van het zoo machtige Italië, is bewaard' gebló-,
'ven. Het is alls eón oase in dan woestijn vain Staten
grootheid en eenvormigheid. Het is een republidk7
met een eigen, zich daardoor reeds dadelijk kenmer
kend leven. Het is te hopen, dat dit nog jareni dn
eeuwen zoo zal 'blij*yen, hetgeen zeker het gevai
zal1 zijn als Sak Marino wordt geleid, door di© ver
standige regenten, die aJis in 1797 jegehs Bioinaparte,
geen .uitbreidifng van grondgebied wenèchen. Daar-
bpven op den Titaanberg is de kleine republiek
zichzelf en onvatbaar voor andere invloeden1; met
vergrooting van grondgebied zou zij di© andere in£
vloéden die aam. de zuiverheid van. haar atmosfeer
slechte nadeel' kunnen toebrengen, binnenhalen.
Het bekende schrijven van de Directie van de Ne
derlandse*) e Spoorwegen dd. 9 November jl,, terzake
de tram Schagen—Wognum. Na voorlezing on toe
lichting door den Secretaris wordt algemeen goedge
vonden het dag. bestuur te machtigen in eene bin_
nenkort te houden algemeene vergadering van
langhebbenden de Banne te vertegenwoordigen.
Eene circulaire van 'Ged. Staten dd. 2 December jl.,
no. 91, terzake toepassing toezichtverordcnlng op den
Waterstaat.
Een circulaire van Ged. Staten dd. 2 December "2b,
no. 91, terzake uitleenen van archivalia.
Bovenstaande mededeelingen -en ingekomen stuk
ken worden voor zooveel niet behandeld voor ken
nisgeving anagenomen.
Daarna stelt voorzitter aan do orde: Onderzoek ge
loofsbrieven van de heeren C. Ursem en A. Rood Kz.,
respectievelijk herkozen als lid van dag. bestuur en
als hoofdingeland der Banne. De geloofsbrieven wor
den daartoe in handen gesteld van de beeren Helder
en Koorn, die na onderzoek verklaren, deze in orde
te hebben bevonden, waarna besloten wordt, de g<.*-
kozenen.als zóódanig to© te laten. De beide heeren
worden door de vergadering geluk gewenscljt, die
daarvoor wederkeerig dank betuigen,
Verpachting grasgewas langs de wegen. Door het
college van dag. bestuur wordt overgean tot de pu
blieke verpachting van 't grasgewas langs de wegen
in de Banne voor het jaar 19*26. Deze brengt in to
taal op f 576, waarvan proces-verbaal wordt opge
maakt.
Verordening van algemeene politie op het houden
van zwanen in de Banne Hoogwoud en Aartswoud.
De verordening wordt vastgesteld en zal hierop goed
keuring gevraagd worden van Ged. Staten.
Brug over de La-ngereis- bij Veenhuizen. Voorzitter
doet over de herstellingen eenige mededeelingen.
Binnenkort komt het dek en de leuningen er op. D-e
leuningen zullen van ijzer gemaakt worden. Alge
meen wordt goedgekeurd de wijze, waarop voorzitter
deze zaak geregeld heeft.
Rondvraag. De heer Rood bespreek tde volgende
zaken:
a. Een uitgekeurde sloot tusschen de landerijen
van de Wed. P. Schouten in de Weere en Th. Ko
nijn aan. de Gouwe. Aang-ezien do heer Donker hier
omtrent inlichtingen kan verstrekken1 wordt goedge
vonden deze zaak aan te houden.
b. De toegang naar de Weere vanaf den Boekei
weg. Het water ter plaatse stond op den weg. zoodat
de heer Rood maatregelen heeft getroffen het water
te doen wegvloeien. Om algeheele verbetering te krij
gen zal hierop de aandacht gevestigd worden van het
gemeentebestuur.
Voorzitter dankt'den heer Rood voor zijne be
moeiingen in deze.
c. sloot bij de Weerejschool. Een rioleering voor
afvoer van het overtollige water aldaar zou de ge-
wenschte oplossing brengen. Ook dit zal ter kennis
worden gebracht van het gemeentebestuur.
De heer K'oorn bespreekt het Groene Paadje en zou
de nog aanwezige pu-in daarop willen verwerken. Na
bespreking goedgevonden hierop dit voorjaar terug
te komen.
Nog brengt de heer Koorn ter sprake een *klacht
over een duiker aan bet Groene Paadje. Waar de
Kerkeraad te Aartswoud hierbij betrokken is en deze
hiermede in kennis is gesteld, zal deze zaak vermoe
delijk wel in orde komen
De penningmeester brengt ter sprake dat nog en
kelen nalatig zijn met het betalen van polderlasten.
Wordt goedgevonden vocht het vervolg direct na de
zittingen de personen die niet betaald hebben, te ber
inneren om hunne lasten binnen acht dagen te vol
doen en bij nalatigheid tot vervolging, over te gaan.
Met dank voor de aangename vergaderingen die
dit jaar gehouden zijn en met de beste wenschen
voor het volgend jaar sluit voorzitter de vergadering.
Het vrijgeven kinderen ora het 90haateen/ij\
banen*(.waarvo
een/*
- zóetwa.terslóO't, weike haast naast elke boerderij
i- voorkomt en de kinderen uit het dorp rijden op
de Egal'ement, Ioopende vamaf Oudoriuis tot ae
spoorbaan en Eoesloot.
Op deze tevec slooten was het ij's reeds betrouw
baar, terwijl in de Grooiesloot, waar de IJsclub
haar banen maakt, de schuiten rupg konden varen.
Er kómen zelfs winters voor, dat bovenbedoeld©
slfooten af en toe vertrouwd zajln, en. de scheepvaart
in het geheel niet gestremd geraakt, en al's het
Hoofd der School' den kindereta dan niet eerder vrij
mocht geven, voordat aJ; het ijs hier betrouwbaar
was, dan kan men -gerust zeggen* dat de kinderen
de gelegenheid ora sehaateenrijden! te loeren, wordt
onthouden; temeerdaar het ijs hier in de hooge-
kluis 'bijna nooit betrouwbaar is.
Den middag dat do kinderen, hier vrij gehad!
hebben, zijn op verschillende plaatsen» in den. om*
trok IrintJerwedstrij'den op het ijs gehouden, en#
behoeven wij daarom het Hoofd der Sehooi' geen
verwijt to maken, dat h©t onverantwoordelijk was.
Het doel1 van mijn selxrijven is geweest, aan te
toonen, da.t het Übofd der Schooi geheel Onschul
dig' werd veroordeeld in de vergadering d©r IJs
club en heb daar tegenover getracht de IJsclub,
vereenlging zoo min mogelijk fe blameerern
M. do R., bij voorbaat mijn dank voor do plaat
sing,
De "Voorzitter der Ouderoommissia
Oudesluis, 29 December 1925.
Vergadering van het College van dagelijksch be
stuur en van' Hoofdingelanden der Banne Hoogwoud
en Aartswoud, gehouden ten Raadhuize aldaar, op i
Maandag, den 28"December 1925, voormiddags 10 uur.
Tegenwoordig waren de heeren K. Slagter, voorzit
ter, C. Ursem, lid van dag. bestuur, A. Rood Kz., D. i
Koorn, Jh. Helder en A Zijp Cz., hoofdingelanden, L.
Glas. penningmeester en J. Breebaart Dz.. Secretaris j
Afwezig de heer P Donker Jz., lid van dag. bestuur.
De voorzitter heet de heeren welkom en opent dei
vergadering.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen'
en goedgekeurd.
Naar aanleiding der notulen wordt medegedeeld: i
a. Doör den secretaris: dat de hoornen lancs den
Mienakker van gemeentewege'zijn gesnoeid;
dat de dijkgraaf van de Vier Noorder Koggen zijn
aandacht zal schenken aan de verschillende in de vo-j
rige vergadering gemaakte opmerkingen.
b. Door. voorzitter: dat over een uitgekeurde sloot
doctr een ingeland inlichtingen zijn gevraagd, die tot
bevrediging zijn opgelost.;
dat voor de Tropweère geen bazalt is aangekocht.»
Van hei Koggebestuur is de beschikking gektegen
over 5 M3. halve steenen.
Voorzitter" zegt, dat de heer'Rood hem te kennen j
heeft gegeven ;het gewenscht te vinden deze halve J
steenen niet te laten kloppen, maar te verstraten.
Voorzitter wil dit denkbeeld gaarne steunen en stelt
mede namens den heer Rood voor hiertoe over ie
gaan. Algemeen is de vergadering hiervoor. Getracht
zal worden voor dit doel over meerdere halve steenen
de beschikking te krijgen van het Ambacht d.e Vier
Noorder Koggen.
.Dat de krooshoopen 'langs den 011 ebrand sak k er
nog niet door den huurder zijn weggehaald. Aan den
huurder wordt f 1 boete opgelegd.
Als ingekomen stukken komen ter tafel:
Een schrijven van den Hoofdopzichter der Vier
Noorder Koggen, d.d. 20 October, jl., no. 341, waarbij
de 5 M8. halve steenen voor wegverbetering in do
Tropweere worden beschikbaay gesteld.
Eten schrijven van Burgemeester en Wethouders!
van Winkel, d.d. 6 November jl„ no. 548, inzake on
derhoud van de Wtnkelerbrug over ,do Langeroia j
Volgend voorjaar zal de brug geteerd en de leunin-j
gen geverfd worden.
Een schrijven van den Pensioenraad dd. 16 No
vember jl. terzake terugbetaling pensioenbijdragen Op
een door ons tot dien Pensioenraad gerichte vraag
wordt medegedeeld, dat de pensioenwet 1922 (S'tbl. no.
240) geen enkele bepaling bevat op grond waarvan de
voor 1 Juli 1925 voor L. Glas gestorte pensioenbijdra
gen kunnen worden terugbetaald. Voor zooveel nop-
dig wordt in deze de aandacht gevestigd op artikel
134a der bij de wet van 28 Mei 1925 -Stbl no 216 ge
wijzigde pensioenwet 1922 (Stbl. no. 240).
Eten schrijven van Dijkgraaf en Hoogheemraden
van jiet Hoogheemraadschap Noordhollands Noorder
kwartier dd. 2 December jl., Afd. III L.G., no. 14, ter
zake uitstel van betaling van omslag. Voor het ver-
vo'.g moet de betaling vóór 1 October geschieden. Met
het medegedeelde zal zoo mogelijk rekening worden
gehouden.
PLANTENZIEKTENT .TIER,
180.
nbstkaboijeS. l
(Vervolg.)
Wat toch is de oorzaak geweest, dat do fruitkwee
kers hun toevlucht tot het aanbrengen van broedge-
legenbeid bracht?
De intensiviteit, waarmede deze tak van tuinbouw
moest worden gedreven, om die resultaten af te wer
pen, welke voor een loonende exploitatie vereischt
werden, gaf ons te zien, dat. alle oude en minderwaar
dige boomen, welke een gunstige broedgelegenhei^
opleverden, of wel over eenigen tijd zouden opleve
ren, werden verwijderd, om plaats te maken voor
meer financieel voordeel, gevende exemplaren.
Zooals gezegd, bad deze voor den tuinder volkomen
geréchtvaardigde opruiming van oude en vaak holle
hoornen tot gevolg, dat de broedplaatsen van do voor
den tuinder nuttige vogels jaar op jaar inslonken.
Voegen we daar nog bij het in deze streek bijna ge
heel verdwijnen van de wilgenboomen. met hun
vaak holle stammen, dan sagen wij de laatster natuur
lijk© broedgelegenheden van deze in een holbroeden-^
de en daarom wel holen-broeders genoemde vo
gels ontnomen. Een algeheeele verdwijning van deze
soorten ware dan ook bet gevolg geweest, indien niet
tijdig war§ ingegrepen. Dit ingrijpen bestond ml. in
het aanbrengen van een kunstmatig, bol, 't welk we
aanduiden als nestkastje en dienst doet als broed
plaats.
Deze werden in verschillende tuinen op de ge-
wenschte hoogte in den kroon van den boom aan
gebracht. Hoe hoog de „woningnood" gestegen was,
mocht na het aanbrengen van meergenoemde kastjes
blijken. Ondanks heusch ITegrijpelijke schuwheid der
vogeltjes, was reeds het. eerste jaar een flink déél
der kastjes bewoond. Hiermede was voorkomen, dat
een der grootste vrienden van den tuinder verdween.
Zij toch zijn wel mee de grootste vijanden onzer
vruchtboomparasieten en 't is daarom niet te veel ge
zegd, als wij hen de vrienden van den tuinder noe
men.
n. -
(Welke vogels we aJis holfeiibroeders aanduïd'dn,?
Voor deze streed on onze fruifckweekers zjfn vaJn
belang: de Pimpelmees, de Koolmees en liet Ge-
Jcraagde Roodstaartj'e. De eerste twee zij'n -stand-
vogels^ het laatste is ©en trekvog-eltie, Zooals ik
reeds in een vorig artdkeltj'e söhreer, danken- de
holenbroeders hun naam aan h©t fed.t, dat zij in eön
hoi hroedon. Des tuindens vriendjes toelli zijn op het
gebied van inestbouw moe de damsteen onldei* de
vogels. Z.ij veriteugen iln do eerste pl'aats een; hol,
Cd.w.z. aan vaüe zijden vain hun» nestboiuw steun)
geholpen door Moeder Natuur, die hen die plaats
bezorgt, althans onder normale omstandigheden». In
dit opzicht heeft de speöht een liooge trap van ont
wikkeling bereikt. W©E heeft zij voor haar nest
den steun aan In hol nóodxg, doch zij zorgt ZoEt
voor haar woning, waarin zij onteÏÏiatnkeliik is vain
"do natuur. Beiden hebben dua ©en beschuttend dak
boven het hoofd.
De nu volgende rang vindien we p.m. bij merels,
vinken enz. Hun nest treffen we aan tusschen tak
jes van horizontaal1 liggende takken! of wol recht
streeks op den stam dor Ixxmien geplaatst. De dak
bedekking id hier echter iniet aanwezig.
FRJMX SINGER,
Oocrresp. v.d. VogePk-dienst te .Wijdeneë.
Mijnheer de Redacteur,
Wil1 U jnlj s.v.p. wederom.1 een Mtedne plaaifjsC
ruimte toestaan, om den Distrietevoorzitt©r vain het
Noorderdi.striet va.n «d°n IJshlnd Hollands Noor
derkwartier nog e©n kteitie toelichting te geven,
daar ik vermoed, dat hij mij niet goed heeft be
grepen, of niet goed is toegelicht.
NOORDSCHARWOUDE.
v Marktovorzzicht. Ook over het verloop van de
gepasseerde week kunnen oifze tuinders tevreden
zijn. De prijzen hielden zioh ondanks de dooi*-
faande -dooi zeer go©d. Er viel1 zelfs voo rde roode
ooi ©0D. mooao vorhooging te ooiristateeren, althans
wat do laatste dagen d©r vorige woefc betreft.
De hoogste noteering was ook deze week 8
gulden. Waren de prijzen van. Maandag en Dins
dag vrijwei in .aansluiting op de vorige dagenj»
Woensdag trad eeja zoodanig© verhooging in, aat
in plaats van f 6.80 als hoogste -8 gl'a. genoteerd
kon worden, terwijl de laagste noteerinig was op-
^eloopen van/ f 2.20 pp f 3.10. Donderdag was h©t
iets minder. De doorgeschoten) kool brengt even
eens eén goedén prijs op. Woensdag en Donderi
dag kon daarvoor als hoogste f 5.40 én. 5.30 geno
teerd worden.
De gele. kool deed het minder goed. Uit de. vrij
sterk afwisselende prijsnoteering valt af te -leiden^
dat de mooiste kooltjes met ongeveer eén gulden
omlaag gmgön, terwijl de m'eer grootere soort eln in
liet laatst van de week eön hoogercffi prijs pp*-
bradhtem. Opgemerkt diént hierbij echter wel te
tvorden, dat iln het begin der week njogal wat
bevroeren kboi werd aangevoerd en daardoor ook de
geheel© aanvoer minder betrouwbaar was. Zelfs
de (kool die als vorstvrij verkocht werd, bleken dit
soms niet geheel te zijn.
.paaruit valt ook wel af te leiden, dat de prijzen
nog al varieerden ,én de upteering van de door-
soliot soms nog hooger was, dan van de aJis eerstel
kwaliteit genoteerde kooE
De Dconseh© witte brachten vrijwel dezelfde
prijzen van d© vorige weék.op en de markt daarvan»
was. de geheel© weck vrij vast. De hoogst© noi
teeringen varieerden tussoheni do f 4.50 en t .4.70
en «de laagste, ttissclhén. f 2.60 <0n f 2.80.
De doorschot bracht eenmaal al's hoogste f 4.10
op on. bleef-.verder tusschen de f 2.20 en f 2,80.
De aanvoer was in vergelijking tot de vonge
weck vrij laag te noemen, wat trouwens voor zoo
veel1 Zondagen meestal1 het geval' is.
De vorige week was de doorsneaaanvoe rp©r dag
27 wagons .en jnu sl'echtS 19. Dinfedag was er nog
een betrekkelijk groote aanvoer vain 28 wagons
docih de beide laatste dagen was het slechts qPj'
14 wagons.
Kroten werden slechte eenmaal aangevoerd en
brachten ran f 2.30 tot f 2.90 op.
Peen werd eveneens' eenmaal aangevoerd
en bracht van f 3-10 tot 4.10 op, terwijl de .uieri
aanvoed in totaal precies ©en spoorwagon, alS hoog
ste eenma,al f 7.50 opbracht,
In totaal is aangevoei'd 10000 Kg. uidn, '4700 Kg.
peen, ruim. 35 wagons roode, li1/» wagons gefe, enr
ruim 29 wagons Dednsche witte© kool en1 2600 Kg.
kroten, totaal klein 78 wagotos.
In Broek op. Langendijk was de koolaanwoer 35
on in Wa.rmönhuizen- 55 wagons. In totaal is dus
aan do drie markten 166 wagons kool aangevoerd1,
dóoreeng'enom én dus .41 'per dag tegen 55 de vorjgê
week.
KOOP. EN HUURPRIJZEN DER BOERDERIJEN.
Iemand, die zich R. noemt, schrijft in het Gron.
Landbouwblad:
Wanneer men de verslagen in de couranten leest
van de dezen winter gehouden verknopingen en ver
huringen van boerderijen, dan -denkt, men onwille
keurig terug naar de jaren van 1876 en '77, toen
eveneens de prijzen der landerijen tot een ongekende
hoogte waren gestegen, en van de spoedig daarop
volgende malaise met hare funeste gevolgen.
Zijn de uitkomsten van de landbouwbedrijven in
de laatste jaren van dien aard, dat de landerijen voor
de tegenwoorige hooge prijzen niet te duur zijn ge
kocht.?
Om dit to kunnen nagaan, zou men de lan-dprijzcn
kunnen vergelijken met den p-rijs der producten en
de exploitatie-uitgaven nu en vóór de oorlogsjaren.
De koopprijs van boerderijen was. volgens gehou
den aantekeningen, vóór 1914 van 1500 ;ot ruim 2000
gulden per H.A. eigen land (de 'vaste huur berekend
naar 3 pet.), o.a. een boerderij te Beerta f 1880; een
in den Uithuizerpolder f 2190; in den Kroonpolder
f 207Q; een te Meeden f 1520, alles per H.A., enz. De
graanprijzen waren toen: tarwe 75 Kg. per Hl. pl.m.
f 6,50, gerst*60 Kg. pl.m. f5.90, haver 46 Kg. pl.m.
f 3.75 en erwten 80 Kg. pl.m. f 11, terwijl de etroo^
prijzen in 1912 waren pl.iaJ 2§ en in 1913 pl.m. f 19.
De arbeidsloonen waren toen per H.A. f 55 a 65.
Gaan we thans de tegenwoordige koopprijzen na,
dan zien wo^dat de landerijen met ruim f 1000 per
H.A. zijn gsfegen en er thans voor de beste boerde
rijen betaald wordt tot meer dan f 3400 per H.A. en
de andere naar evenredigheid. Zoo is een, boerderij in
Roodeschool verkocht voor f 3425, een te Warffum
voor f 3400, een 'te Pieterzijl voor f 3195, een te Ter-
munten voor i 2265, een te Wagenboi*gen voor f 2010
enz»
De prijzen der producten zijn eenigszins hooger
dan voor 1914, echter niet van veel beteekenis;
zij bedragen voor tarwe per Hl. van 75 Kg. pl.m.
f 9.25, gerst per GO Kg. f G, haver per 46 Kg. f 4.25,
en erwten f 10 a f 12 per Hl., terwijl de strooprijzen
ongeveer even hoog zijn als vóór den oorlog.
De exploitatiekosten zijn meer dan verdubbeld en
bedragen aan arbeidsloon f 120—140 per H.A. én alle
andere bedrijfsuitgaven naar evenredigheid.
Al neemt men ook in aanmerking, dat door ver-*
edeling van enkele gewassen de opbrengst eenigszinS
is gestegen, toch moet men wel tot de conclusie ko
men, dat de tegenwoordige koop_ en huurprijzen der
landerijen met de hooge exploitatiekosten niet in
evenredigheid zijn met de opbrengsten en men gerust
mag concludeeren dat de prijzen der landerijen te
hoog zijn en de slechte gevolgen niet zullen uitblij
ven t,ot schade van den boerenstand en tot schade van
het algemeen.
WINKEL.
Mn den heer J. Koomen Hz. is op verzoek eervol
ontslag verleend als burgemeester dezer gemeente
met dank voor de bewezen diensten.
