E
De Wereld der Vrouw
Nuttige Wenken.
Ware Woorden.
noch ledematen on het leek wel in een vel gespeld
te zijn. Het werd ln een kistje gelegd en begraven.
Toen de man met de vroedvrouw kwam, verbaasde
de laatste er zich wel over, dat de moeder zoo heel
anders»was en deed dian een gewone kraamvrouw,
maar daar werd verder geen acht op geslagen. Het
doode k'ndje werd begraven en de vrouw werd ver
zorgd zooals een kraamvrouw verzorgd moest wor
den Er werd over het geval niet meer gesproken,
maar in Abbekerk fluisterden de meD?<*hen heel ge
heimzinnig dat er een wonderlijk wangedrocht ge
boren was en men keek daarna de vrouw met wan-
tiouwende oogen na.
Twee jaren daarna verwachtte men in het gezi?
wederom een blijde gebeurtenis. De vrouw was al
leen met haar schoonzuster thuis, die oud en gebrek
kig was. Bovendien had de landheer Wijtorant Jans
.Mar s uit Hoogkarspel een vroedvrouw gezonden
om haar te helpen. De geboorte kwam deze maa'
vier maanden later dan men verwacht had, D
vroedvrouw had alles verzorgd en het ingewikkelde
kindje in een langwerpige 'houten bak gelegd en
was toen weggegaan. Toen de man thuis kwam.
schrok .hij hevig, want zijn vrouw was stijf van de
koude, het vuur was uitgegaan. Hij riep de buur
vrouwen, die zagen,'dat alles gereinigd was. Niemand
mocht het kindje zien van de vrouw, het werd be
graven en men sprak er niet meer over.
Nog eenmaal gebeurde hetzelfde onder nagenoeg
dezelfde omstandigheden. Het kind 'kwam nog later
dan men gedacht bad.. Dezelfde vroedvrouw bad we
derom de behulpzame hand geboden en de kraam-
viouw geheel hulpeloos alleen gelaten, nadat zij
haar verboden had het kind te laten;zien, zooals de
moeder ,later verzekerde, toen haar man en de buur
vrouwen kwamen. Zelf had zij het kind ook niót
mogen zien. Maar de moeder bleef weigeren. Op'den
dag van de begrafenis wilden de buurvrouwen stil
letjes het kindje gaan zien en waren reeds bezig het
hoofdeinde los te spelden, toen de moeder het be
merkte. Zij werd Vrerop zoo kwaad en ging zoo te
keer tegen de vrouwen, dat zij hun voornemen moes
ten laten varen. Zij legden het lijkje'in het kistje en
,de begrafenis vond plaats. Maar nu reeds voor d8n
derden keer zoo iets geheimzinnigs was voorgeval
len, werd er veel over gepraat op het dorp. Het volk
wond zich op, waardoor het, gerecht van Sljbekarspel
zich genoodzaakt zag in te grijpen. In tegenwoordig
heid van een opgewonden menigte werd he kisje
opgegraven en naar de kerk gebracht, waar^het bij
kaarslicht geopend werd. Men speldde het doek los
en vondeen stokvisch. De staart was gespleten
en beide helften waren als voetjes omgebogen. Het
hoofdje bestond uit een roode kool en de armpjes
bleken te bestaan uit met gort gevulde bloedbeulin
gen.
De ontsteltenis van de aanwezigen was groot. Hr
was niet te ontkennen, hier moest tooverij in het
spel zijn, de vrouw had een verbond met den Satan
gesloten. Zij werd dan ook gevangen genomen, on
dervraagd, gepijnigd en ten 'slotte onthoofd.
Nu werden ook de lijkjes van de beide eerste kin
deren opgegraven en het eene bleek te bestaan uit
reuzel 6n het andere uit lappen. Een predikant uit
die dacen'was ook geheel onder don indruk van he+
scheur 'p en zeide heel voorzichtig, dat het best mo
gelijk knn zijn. dat de Duivel de hand er in had, dat
die de vrouw had aangespoord tot de bedriegerijen.
^'nar Ralthasar Bekker, die zich tot levenstaak
had ges'eld, het bijgeloof uit te roeien, waar hij maar
ir. de gelegenheid was, wist een andere verklaring te
geven Uit ziin rijke ervaring waren hem meerdere
voorbeelden bekend van vrouwen, die zoo hevig be
geerden een kind te bezitten dat zij list en bedrog
te hulp riepen, om althans moeder te schijnen. En
zoo*'veronderstelde hij ook, dat de Abbekerksche
vrouw, die tot haar veertigste jaar nog steeds kinder
loos bleef, zich zelf kinderen maakte van reuzel, lap
pen, stokvisch en bloedbeulingen, om schijnbaar
moeder te zijn. Deze meendn'g van Bekker werd even
wel nog'lane niet algemeen gedeeld. De meesten ge
loofden liever aan Duivelswerk, van welk misplaatst
geloof de arme vrouw dan ook de dupe geworden
is. M.
ETEN EN DRINKEN.
Eten en drinken konden onze voorouders bij 'uit
stek goed. Bij' belangrijke gebeurtenissen werd veel
al een maaltijd gegeven, waarbij de matigheid ndm-
mer gepredikt werd. Toen Philips de Goede in 146^
te Rusel een feestmaal gaf, werden er 800 pasteien
van kapoenen gereed gemaakt. 1600 braadvarkens, 400
wilde vogels, 1400 konijnen, 36 pauwen, enz.
Op de bruiloft van prins WillerS van Oranje met
Anna van Saksen werden 1600 vaten hier uitgetapt.
Bder was de tafeldrank bij uitnemendheid. Men
dronk Hamburgsch, Delftsch, Dordtsch, Haarlemsch
en het zware Groningsche cluyn-bier. Men zong:
Bier is dranck voor alle man,
Bier drinckt wat maer drincken kan.
Naast, bier werd ook veel wijn gebruikt. Op een
feest, dat de "Russische resident 'Von Brandts te Rm-
sterdam gaf ter eere van den vrede van Nijstadt wer-
dep 2400 flesschen wijn leeggedronken.
Zoo ging het bij feestelijke gelegenheden, maar
ook op gewone dagen liet men zdch niet onbetuigd
Er werd veel gedronken en gegeten, meest zwarr
kost. Op de ontbijttafel kwam allerlei brood: mastei-
luin (van tarwe en roggemeel door elkaar gebakken1
mik van fijn roggemeel, duivekaters van fijn tar
wemeel en krenterbrood. Met boter en kaas wa?
men niet zuinig, maar men gebruikte elk afzonder
lijk, want zuivel op zuivel gold voor overdaad.
De drank was meestal bier. Maar ook brandewijr
anijs- of kaneelwater en jenever werden als morgen
drank gebruikt! Op het einde van dee 18de eeuw
schrijft rhej. Agatha. Deken nog: „een goede, slok va
derlandsche morgendrank, een glaasje klinkklare je
never". Maar toen kwamen ook koffie en chocolade
meer in gebruik, evenals melk.
Om twaalf uur nuttigde men het middagmaa"
Hpofdvoedsel waren vleesch, wildbraad en visch
Groente gebruikte men aanvankelijk nog maar wei
nig.
In' 14S5 heette het nog, dat de imenschen vöqt den
«zondvloed groente aten, zooa^ de beesten nu gras
eten.
Voor onbemiddelde studenten aan de hoogescbool
te Franeker, die een beurs hadden, was de spijslijst
in 1591 al* vclgt: een soppe, grof via?sc!-.t hutafpo
goed boter en kaas, een wytenbol voor elke acht per
sonen, grauwe erwten, gezoden bier en brood, stok
visch, pekelharing of versche visch, gebraden kalfs-
of a:hap«'L-2'.',.?38ch Jn 1716 waren er volgens een
spijslijst aan dezelfde hoogescbool te Franeker lich-
tero spijzen en ook groenten; toen stonden vermold:
rijstebrij, witte boontjes, rapen, kool, wortelen, room-
PARXJSCHE MODE»
De mantel, welke op deze illustratie is afgebeeld
werd vervaardigd van mauve kasha. Het geheel ls
ontworpen naar zeer strakke en rochto lijnen, maar
heeft toch eenig vulsel door do platte plooien op zij
De gafneering is zeer smaakvol en toch hoogst een
voudig; zij bestaat nl. uit patjes èn strips van de
zelfde stof.
Een knip-patroon van dit ontwerp kan mon bestel
len onder nummer 324a, in de maten 42, 44, 46 en 4
Kosten 85 cents.
Het mantel-costuum werd gemaakt van geruite
tweed in twee tinten bruin, 't Model heeft den nieu
wen korten mantel en don gladden rok met twee zeer
schèrpo stolpplooien, welke ongeveer dertig centime
ters hoven den onderzoom ontspringen
Een knip-patroon is verkrijgbaar onder nummei
325a, in de maten 42, 44. 46 er» 48. Kosten 86 cents.
scha boonen, gepelde geretebry, tutgpoi met 1'üioen.
sap.
In de 17de eeuw maakte men in gegoede kringen
meer werk van nagerechten, als flensjes, taarten,
vladen, marsepein' en allerlei suikergoed.
In de 18de eeuw nam de weelde zeer toe en werd
cok de maaltijd overvloediger. De heeren van de
Leddsche Weeskamer, die in 1733 met het stadsjacht.
een driedaagsch reisje naar Amsterdam ontierntu
fraen brachten o.a. in rekening een lamsbout van 9K'
pond, twee hoenders, afierlei visch, brood, boter, kaas
i koekjes, krakelingen, sinaasappelen en citroenen.
Tafellakens en servetten gebruikte men wel reeds
I vroeg, maar vorken om mee te eten kwamen in ons
j land heel laat in zwang. Wel gebruikte men ze om
er de gerechten mee uit den schotel te nemen, maar
het eten werd met de vingers naar den mond ge-
bracht. In 1733 schrijft Van Effen in zijn „Spectator"!
nog in afkeurenden zin over het aangrijpen van de
spijzen met een vork en het drinken van ieder ui-
zijn eigen glas. Als men met vreemden aan tafel zit,
kon 't er nog mee door, volgens Van Effen. Doch
wanneer men met eerlijke reine lieden eet, vind ik
in het gebruik der vingers, èn van hetzelfde glas.
de geringste reden van afkeer niet. Wat belet, han
den, die behoorlijk gereinigd1 zijn, zoo zuiver te we-
z.en als een geschuurde of gewasschen vork?
Tegen een uur of drie gebruikte men het middag-
stik: brood, boter en kaas, het avondeten kwam te
gen 8 a 9 uur op tafel. Dit bestond vaak uit het over
schot van den middagdisch of uit rijstebrij, zoete
melk met torcod, brood met boter of kaas, schapen
hutspot met gestoofde pruimen, of visch.
In de 18d'e eeuw en ook reeds in de 17de gingen er
9temmen op, om meer de matigheid te betrachten, en
goede tafelmanieren in acht te nemen. Wat het laat
ste betreft, op het einde der 17de eeuw schreef een
buitenlander nog, dat de Nederlanders met den hoed
op aan tafel zaten, dat zij met vuile vingers aten en
hoorbaar smakten. En wat onmatigheid aangaat, een
zekere Aernout van Overbeke at op één keer een
warme ham van acht pond op met het noodige brood
en bier. Maar toen moest de veeleter dan ook drie
dagen vasten om weer op verhaal te komen. Op de
Rotterdamsche kermis verorberde hij 84 wafelen,
hootert, gesuyekert en snikheot4'.
Dit zal wel een uitzonderingsgeval geweest zijn,
maar nis regel werd er toch. veel gegeten en zw
-gedronken. Vooral vloesoh werd veel verorberd. "Wol]
j gingen er stommen op tegen het vele gebruik van
vleesch. maar invloed hadden die waarschuwingen
haast niet, zooals ook blijkt uit een aanteekening
van Hüvgens in zijn dagboek. Hij vermeldt daar, dat
een zekere Koenraad van Beuningen geen vleesch'
'a' en acht dit een bewijs voor zijn krankzinnigheid.
R.NblcL
f
DAT WAS AL TE GEK.
Koning Frederik Wilhelm IV lag eens gevaarlijk
ziek en hij liet naast zijn lijfarts Schönlein ook dr.
Weiss in consult roepen. Later wilde de koningin
ook van dr. Nix den raad inwinnen. De lijfarts des
konings verzette er zich tegen, omdat dan de bulle
tins omtrent den toestand des konings ondcvleekend
zouden worden:
„Schönlein Welsa Nix."
KLEINE BIJZONDERHEDEN.
zIJnM
vaar»
Wolf
MOEDERS EN HAAR KINDEREN.
Vlaggen maken.
Een moeder zegt:
„Mijn kinderen zijn de laatste dagen druk bezig
vlaggen te maken, daar ik een prijs heb uitgeloofd
voor het mooiste exemplaar.. Ik kocht een paar
goedkoope lapjes\en stelde de maten vast. De rest
van het werk moeten zij alleen en ieder voor zich
doen. Er (heerscht spanning omtrent den uitslag, als
eindelijk de groote dag gekomen is. Het is leuk voor
de kinderen, als zij hun eigen vlag hebben en met
dergelijke wedstrijdjes maakt men het leven voor do
kleintjes heel plezierig, want zooala duidelijk zal
zijn, leven zij er geheel in op."
ANTI-SEPTISCHE MIDDELEN IN HUIS.
Elk goede huisvrouw behoorde feitelijk ecnige ken
nis te bezitten omtrent het doel en de werking van
enfcele eenvoudige anti-septische mjddeïen, daar in
huis niet zelden zeer plotseling kleine en groote on
gevallen voorkomen, welke anits dadelijk goed
behandeld- veelal zonder ernstige en nadeelige ge
volgen kunnen blijven.
Waterstof-peroxide is een zeer veilig en zeker mid'-
del om b.v. te gebruiken op een open wond. Het is
geheel giftvrij en werkt heilzaam als anti-septisch
middel, verdund met water. Als de verhouding 'waar
in men het behoort op te lossen niet voldoende op
het etiket van het fleschje staat aangegeven, ver-
zuime men niet er den apotheeker naar te'vragen,
aangezien de sterkte der oplossing voor vele geval
len nogal eens uiteenloopt, Men- mag het waterstof
peroxide ook wel aanwenden als mondwater, hetgeen
vooral van nut is, indien men korLte voren een tand
of kies heeft moeten missen. Gewoonlijk is dan een
oplossing aan dio van de gebruikelijke mondwaters
juist en gereed voor het gebruik als gorgeldrank,1
geval van een pijnlijken keel. Dezelfde oplossing ka
men aanwenden voor het toetten van een tot rijphoid
gekomen zweer aan den vinger enz.
Op een wonde, welke reeds ©enigszins aan het ge
nezen is kan men ook wel een droog compres gebrui
ken. Als ie wond echter telkens gewasschen moe*
worden, rroei men dit doen met heet water, doch dan
is waterstof-peroxide zooveel te beter.
Alles wat men voor de behandeling van een wonde
gebruikt, als pinsets, naalden, scharen, enz.
moet men voor en na het gebruik ontsmetten. Hier
voor is de eenvoudigste manier ora de voorwerpeneven
tg houden in den vlam van brandendo methyl spi
ritus waarvan men altijd een hoeveelheid in huds
moet hebben.
NUT VAN OUDE KARPETTEN.
i Karpetten en andere vloerkleeden, zijn te kostbaar
'om zoo dadelijk, nadat zij wat versleten zijn,-weg te
doen. Gewoonlijk schaft men een nieuw aan, om
het oude op te ruimen, en toch kan men juist aan
dit oude karpet nog wel wat plezier beleven.
Bij karpetten on kleeden, welke een tamelijk ge
lijk verloopend' dessin 'hebben, moet men de ge
woonte nemen, elke week het geheele stuk om te
draaien, waardoor men bereikt, dat het niet in ge
deelten slijt, b.v. eerst bij de deur der kamer. Een
tweede mogelijkheid is ook nog,, dat men het karpet
omkeert, dus met den onderkant naar boven, dit kan
'meestal zonder bezwaar, aangezien op dergelijke
groote stukken de onderkant niet veel met den goe
den kant. verschilt, alleen zijn de kleuren dikwijls
anders. Als het karpet ochter geheel yersleten is dan
nog is het zonde om het weg te doen, daar men er
allicht nog goede stukkon kan uitknippen, welk-;
nog lang dienst zullen doen in keuken en gangen.
Als men er toe overgaat een karpet in stukken te
snijden om het in kleine kleedjes te kunnen ppgebrui
ken, moet. men ook de moeite nemen, deze stukken
naar behooren te zoomen. Daartoe hale men de be-
noodigde boorlinten in een hehangerswinkel ierwijl
men goed oplet de juiste kleur te kogpen. De op die
manier t.e maften onkosten zijn de moeite van het
noemen niet waard.
Een karpet, dat in het midden versleten raakt, kan
men/dikwijls nog goed gebruiken, door er een strook
uit te sni.jdpn en de beide overblijvende stukken weer
aan elkaar te naaien. Men krijgt dan alleen een
kleiner kleed. Na het naaien kan men de ontstane
naad vrijwel geheel voor het gezicht verbergen, door
het persen met een zwaar ijzer over een natten of
vochtigen lap.
Ou 1 Januari 1925 waren er op de geheele wereld
bijna 23 millioen motorvoertuigen in gebruik.
De warmte door een volwassen man elke 24 uur
or twikkeld, is naar schatting voldoende om 3 a 3/
liter water aan de kook te brongen.
f
Volgens de laatste gegevens telt Amsterdam 200000
f o'sen. C500 motorrijtuigen 2200 motorrijwielen. 3600;
bespannen karren, en 14000 handkarren.
Toen onlangs bij een Indlschen gouvernement!
dienst 180 fnlandsche ambtenaren verhoogd salaris
kregen met «enige maanden terugwerkende krach
hebben 178 van die gelukkigen zich een tweede jonge
levensgezellin gekozen.
l
Gedurende het jaar 1925 zijn er in ons land 47000
j niéuwe woningen bijgebouwd en 4760 onbewoonbaar
verklaard,
In de Ford-fabriek te Highland Park worden dar
gelijks 85 a 90 duizend handdoeken gebruikt.
Een mol eet per jaar ongeveer 20 duizend aar
wormen op.
De Engelsche vrouwen geven jaarlijks 252 mil
lioen gulden uit om bet baar te laten bobben en
shinglen.
l .1
De meisjes groeien het hardst op hun 15de jaar, -d<
j jongens op hun 17de.
Een sinaasappelenboom levert gemiddeld 20.000
sinaasappelen.
Zalmen èn goudvdsschen1 slapen nooit.
I
In Amerika zijn de proefhuwelijken langzamer
hand populair geworden.
Zilver is'tien tnaal zoo zwaar als water, goud ne
gentien maal.
I Zi
tl
ak
T
h»
h
ii
n
zi
't
d
'v
I
i
i
i
Men kan in de wereld wel leven van waarzeggen,
maar niet van de waarheid zeggen.
Wordt nimmer toornig.
Zonder lijden leert men niet. genieten.
De grootste inspanning eischt stil te zwijgen, wan
neer zijn hart tot berstens toe vol is.
